Poznań, 14 października 2010 r. Pani Iwona Gilewicz Dyrektor Zespołu Placówek Wspierania Rodziny Szansa Kosewo, ul. Słupecka Ostrowite

Transkrypt

1 Poznań, 14 października 2010 r. PS.II /10 Pani Iwona Gilewicz Dyrektor Zespołu Placówek Wspierania Rodziny Szansa Kosewo, ul. Słupecka Ostrowite ZALECENIA POKONTROLNE Na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz nadzoru nad działalnością ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 214, poz. 1812) inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu przeprowadzili w dniach: 23, 24, 25 oraz 29 i 30 czerwca 2010 r. kontrolę kompleksową w Domu dla Dzieci i MłodzieŜy Szansa, z siedzibą pod adresem: Kosewo ul. Słupecka 2, Ostrowite, funkcjonującym w ramach Zespołu Placówek Wspierania Rodziny Szansa w Kosewie, zwanym dalej Placówką, w zakresie wszystkich sfer organizacji i funkcjonowania jednostki. Kontrola została przeprowadzona w oparciu o przepisy prawne zawarte ww. ustawie oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). W wyniku kontroli ustalono, co następuje. Na podstawie zbadanej dokumentacji, wypowiedzi dyrektora oraz pracowników Placówki, ustalono, Ŝe: 1. Podstawę działania Placówki stanowi Regulamin Organizacyjny i Statut. 2. Kadra zatrudniona w Placówce posiada wymagane przepisami kwalifikacje. Placówka zatrudniała psychologa w następujących okresach: - od r. do r. 10 godzin tygodniowo; - od r. do r. 5 godzin tygodniowo; - od r. do r. 5 godzin tygodniowo. al. Niepodległości 16/ 18, Poznań, tel , fax wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl

2 2 3. Placówka prowadzi ewidencję dzieci. W dniu 23 czerwca 2010 r., w ewidencji figurowało 30 dzieci, 24 wychowanków było obecnych w Placówce, a 6 przebywało poza nią. 4. W Placówce prowadzi się indywidualny plan pracy z dzieckiem, który jest modyfikowany po posiedzeniach Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, kartę pobytu, kartę udziału w zajęciach specjalistycznych z psychologiem i osobno z pedagogiem. Jednak nie dla wszystkich wychowanków Placówki prowadzi się kartę udziału w zajęciach specjalistycznych. Dla niektórych wychowanków Placówka prowadzi arkusz obserwacji psychologicznych. Placówka nie prowadzi arkuszy badań i obserwacji pedagogicznych. a) Indywidualne plany pracy z dziećmi uwzględniają cele długoterminowe w zakresie edukacji, rodziny i środowiska oraz w pozostałych, określanych w zaleŝności od sytuacji Ŝyciowej danego wychowanka. Plany te zawierają równieŝ część diagnostyczną, w której dokonuje się adnotacji na temat wyników badań psychologiczno-pedagogicznych, poziomu sprawności szkolnych (czytanie, pisanie, umiejętności matematyczne), funkcjonowania w grupie, szczególnych potrzeb rozwojowych, sytuacji zdrowotnej dziecka, sytuacji rodzinnej dziecka oraz znaczących dla dziecka wydarzeń. Ostatnia część planu obejmuje realizację zadań w 3 obszarach: rodzina i środowisko, zdrowie oraz praca wychowawcza. Plany pracy z dziećmi zostały opracowane przez wychowawców, przy udziale wychowanka oraz w porozumieniu z innymi wychowawcami, pedagogiem, pracownikiem socjalnym. Plany zostały podpisane przez ww. osoby. Plany zostały opracowane na podstawie informacji dotyczących dzieci. Wzięto w nich pod uwagę moŝliwości psychofizyczne wychowanków, ich sytuacje rodzinne oraz przebieg procesu przygotowania dzieci do usamodzielnienia. Po posiedzeniach Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka Placówka sporządza modyfikacje do indywidualnych planów pracy. Modyfikacje zostały opracowane i podpisane przez wychowawców. Wychowankowie uczestniczyli w opracowaniu modyfikacji, co potwierdzili przez złoŝenie własnoręcznych podpisów. W 2 przypadkach modyfikacje planów nie zostały podpisane przez dzieci, a w niektórych modyfikacjach nie podano terminów realizacji wyznaczonych zadań. b) Karta pobytu dziecka jest prowadzona w formie opisowej (zawiera ocenę opisową) i jest wypełniana raz w miesiącu. Karta obejmuje następujące obszary: 1. relacje dziecka z rodzicami (rodziną), 2. funkcjonowanie społeczne dziecka w Domu, 3. funkcjonowanie dziecka poza Domem, 4. nauka szkolna dziecka, 5. samodzielność dziecka, 6. funkcjonowanie emocjonalne dziecka, 7. stan zdrowia dziecka, 8. szczególne potrzeby dziecka, 9. znaczące dla dziecka wydarzenia. W niektórych kartach pobytu dzieci nie dokonano wpisu/oceny w obszarze znaczące dla dziecka wydarzenia. c) Karty udziału dzieci w zajęciach specjalistycznych są prowadzone przez psychologa i osobno przez pedagoga. Nie dla wszystkich dzieci ww. karty są prowadzone. Nie wszystkie karty zawierają opis przebiegu zajęć. Analiza trzech przykładowych kart udziału wychowanków w grupowych zajęciach specjalistycznych z pedagogiem wykazała, Ŝe zostały one przeprowadzone bez zweryfikowania wieku, potrzeb i doświadczeń Ŝyciowych dzieci. Przykładowo, na podstawie filmu Zielona Mila (produkcja USA, dramat, przeznaczony dla widzów od 16 roku Ŝycia), dziewczyna lat 17,5 oraz chłopcy po 9 i 10 lat mogli zobaczyć jak waŝna w Ŝyciu jest dobro i prawda i Ŝe ono w Ŝyciu zwycięŝa. Wg kolejnego opisu przebiegu zajęć grupowych moŝna przeczytać: Rozwiązywanie konfliktów i proszenie o pomoc w sytuacjach trudnych, a wg opisu uzyskanych efektów: dziewczynka/chłopiec wie, jak rozwiązywać konflikty i Ŝe nie naleŝy wstydzić się prosić o pomoc. Podczas innych zajęć, tym samym dzieciom przekazano wiedzę Jak zrobić dobre wraŝenie na rozmowie kwalifikacyjnej lub przy tablicy w klasie, a po zajęciach sformułowano efekty w następujący

3 3 sposób: dziewczynka/chłopiec poznał(a) zasady jakich naleŝy przestrzegać i najwaŝniejsze elementy rozmowy [ ] wizerunek. Podczas kolejnych zajęć, których tematyka dotyczyła rodziny, wyznaczono dzieciom zadania związane z narysowaniem drzewa genealogicznego lub genogramu. Wg opisu uzyskanych efektów uczestniczące w zajęciach dzieci przypomniały sobie swoje rodziny i wyraziły to w pracach plastycznych. Wśród wychowanków uczestniczących w zajęciach był chłopiec, którego najpierw rodzina biologiczna pozostawiła w placówce, a następnie rodzina adopcyjna zrezygnowała z opieki nad dzieckiem i w konsekwencji dziecko zostało przyjęte do Placówki w Kosewie. Treści zapisane w ww. kartach udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzonych przez pedagoga, nie stanowią opisu tych zajęć. d) Arkusze badań i obserwacji psychologicznych nie są prowadzone przez Placówkę dla kaŝdego dziecka. Spośród losowo wybranych teczek wychowanków, w czterech przypadkach stwierdzono, Ŝe dokonano obserwacji przez psychologa. W kartach dwóch wychowanków dokonano po dwa wpisy, a w kartach dwóch innych wychowanków po jednym wpisie. Dokumentacja osobowa dwojga dzieci nie zawierała takich arkuszy. Placówka nie sporządza diagnoz psychologiczno-pedagogicznych. Wg wypowiedzi zastępcy dyrektora Placówki, diagnozy dzieci są sporządzane przez poradnię psychologiczno pedagogiczną, jednak nie są włączone do dokumentacji, która znajduje się w Placówce w Kosewie. 5. Wychowankom w Placówce zapewnia się: wyŝywienie, dostęp do opieki zdrowotnej oraz dostęp do zajęć edukacyjnych, które odbywają się na terenie Placówki i szkoły. Dzieci są wyposaŝone w odzieŝ, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego uŝytku, a takŝe w zabawki i środki higieny osobistej. Dzieci są zaopatrzone w leki, przedmioty ortopedyczne, podręczniki i przybory szkolne. W jednej z badanych kart zostały zapisane dwa zakupy, których dokonano w marcu i w maju: jedna para obuwia i sukienka, dla 18 letniej wychowanki, która przybyła do Placówki w styczniu 2010 r. W Placówce funkcjonuje Regulamin przyznawania kieszonkowego, które dzieci otrzymują raz w miesiącu, nie mniej niŝ 9,00 zł., potwierdzając odbiór podpisami. W jednym przypadku dziecko nie potwierdziło odbioru pieniędzy. W Placówce wychowankowie mają dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów Ŝywnościowych i napojów w aneksach kuchennych, a w okresie wakacji letnich, przy mniejszej liczbie dzieci, w jednym aneksie. W czasie trwania kontroli, w jednej z łazienek w budynku, w którym mieszkają dzieci, stwierdzono obecność duŝej ilości mrówek w pobliŝu urządzeń kanalizacyjnych. Po zgłoszeniu tej sprawy dyrektorowi Placówki, w ww. miejscu zastosowano preparat owadobójczy. Dzieci uczęszczają do szkół, które znajdują się poza Placówką. W dni nauki szkolnej trzech wychowanków przebywa w internacie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego. Wychowankowie Placówki otrzymali promocje do następnych klas, z wyjątkiem trojga dzieci, które nie zostały sklasyfikowane z powodu opuszczonych zajęć w szkolnych. Z jednej z badanych dokumentacji wynika, Ŝe wychowanek, który uczy się w Szkole Podstawowej w systemie nauczania indywidualnego, uczęszcza do niej tylko 3 razy w tygodniu, zgodnie z zaleceniem wydanym przez Poradnię Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i MłodzieŜy. Wychowanek ten nie uczestniczy w zajęciach plastycznych, technicznych i wychowania fizycznego wspólnie z grupą. Pozostałe dwa dni wychowanek przebywa w Placówce.

4 4 Pomoc w nauce oraz przy odrabianiu zadań domowych jest zorganizowana dla dzieci na terenie Placówki poprzez zajęcia z wychowawcą i pedagogiem. Placówka organizuje zajęcia pozalekcyjne, kulturalne i rekreacyjno-sportowe, w których mogą uczestniczyć dzieci. Koszty związane z pobytem wychowanków w internacie oraz koszty przejazdu do i z miejsca uzasadnionego ich pobytu są pokrywane przez Placówkę. Placówka stwarza moŝliwości zaspokojenia potrzeb religijnych wychowanków oraz obchodzenia świąt i innych dni wynikających z tradycji i obyczajów. 6. Na pomieszczenia Placówki składają się: - pokoje mieszkalne, 3 osobowe, z przedpokojami i łazienkami; - jadalnia; - sala do spotkań; - pomieszczenie do zajęć sportowych; - pokój dla wychowawców; - salka komputerowa; - pomieszczenie do prania rzeczy osobistych; - pokój gościnny z łazienką; - pokój pracownika socjalnego; - 3 aneksy kuchenne; - 3 pokoje do wypoczynku; - pomieszczenie do zajęć terapeutycznych (gabinet psychologa i pedagoga) - kącik wypoczynkowy zorganizowany w ramach korytarza; - pokój dla dzieci chorych; - pokój na garderobę (tzw. magazyn odzieŝowy). Podczas kontroli, w pomieszczeniach Placówki stwierdzono, iŝ podłogi pokoi mieszkalnych i przedpokoi, są w złym stanie. W dolnych listwach kilku szaf odzieŝowych, stwierdzono uszkodzenia uniemoŝliwiające swobodne przesuwanie drzwi, a w niektórych wyremontowanych łazienkach nie funkcjonowały zamki w drzwiach. Palcówka realizuje program naprawczy, który przewiduje remont podłóg w pokojach i przedpokojach. 7. Placówka umoŝliwia wychowankom osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz innymi osobami bliskimi, w tym z rodzinami zaprzyjaźnionymi. Placówka wyraŝa zgodę na urlopowanie dzieci do domów rodzinnych na podstawie postanowień sądów. W przypadku jednego dziecka Placówka wyraziła zgodę na jego pobyt poza Placówką (urlopowanie), na podstawie pisma z Sądu Rejonowego w Słupcy, z dnia 17 czerwca 2008 r., skierowanego do Ośrodka Wsparcia dla Dzieci i MłodzieŜy z Interwencją Kryzysową w Lądku (oraz do wiadomości: Zespół Placówek Wspierania Rodziny Szansa w Kosewie), w którym Sąd prosi, aby urlopowania były udzielane przez Kierownika Ośrodka. W innym przypadku Placówka podpisała dwa kontrakty z wychowanką, w których sformułowano zapis, iŝ za nieprzestrzeganie postanowień zawartych w umowie dziecko będzie miało wstrzymane wyjazdy do domu rodzinnego. Placówka współpracuje z róŝnymi instytucjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny tj. jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, sądami, szkołami, Policją, kuratorami i sędziami rodzinnymi oraz parafią. Placówka nie korzysta ze współpracy z Ŝadną organizacją zajmującą się statutowo pomocą dzieciom i ich rodzinom.

5 5 8. W Placówce działa Samorząd Wychowanków. Opiekunem Samorządu jest wychowawca Placówki. W skład Samorządu wchodzi przewodniczący, jego zastępca oraz 4 członków. 9. Placówka sprawuje całodobową opiekę i wychowanie, organizuje zajęcia wychowawcze i edukacyjne, umoŝliwia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych oraz szkolnych. Placówka podejmuje działania w celu powrotu dzieci do rodzin naturalnych, umieszczenia ich w rodzinnych formach opieki zastępczej, a takŝe pracuje z rodzinami dzieci. Placówka stwarza moŝliwości pomocy i wparcia byłym wychowankom poprzez ich kontakty z pracownikami Placówki. Wychowankowie osiągający pełnoletność i kończący naukę szkolną, w okresie objętym kontrolą, zostali objęci programami usamodzielnień, które są realizowane wspólnie przez wychowanków, Placówkę i odpowiednie centrum pomocy rodzinie. 10. W czasie zajęć opiekuńczych i wychowawczych opiekę nad wychowankami sprawuje 3 wychowawców. Podczas zajęć specjalistycznych, odbywających się na terenie Placówki, pod opieką jednego specjalisty przebywa do 6 dzieci. W godzinach nocnych opiekę nad dziećmi sprawuje 2 wychowawców. 11. W zakresie indywidualnej pomocy psychologicznej: 1) W sytuacji jednego dziecka, Placówka dokonała pisemnej oceny jego funkcjonowania w poszczególnych obszarach, na kartach pobytu od listopada 2009 r. do lutego 2010 r. oraz na karcie z maja 2010 r., zapisując informacje o agresywnym/aroganckim zachowaniu się dziecka w szkole oraz w internacie, przejawiającym się agresją słowną i przemocą fizyczną wobec innych osób. Z ww. kart wynika, Ŝe w tym czasie dziecko przejawiało eskalację agresywnych zachowań. We wrześniu 2009 r. Placówka opracowała indywidualny plan pracy z dzieckiem, w którym, w obszarze praca wychowawcza, wyznaczono następujące zadanie: budowanie pozytywnych relacji pomiędzy wychowankiem a wychowawcą oraz pomiędzy wychowankiem a innymi wychowankami w terminie 2009/2010. Wg dalszych zapisów, we wrześniu i w grudniu 2009 r., odnotowano, iŝ zostały przeprowadzone dwie rozmowy z dzieckiem na temat zasad, których naleŝy przestrzegać w Placówce oraz na temat właściwych sposobów rozwiązywania konfliktów. Ze względu na złe funkcjonowanie wychowanka w internacie, w marcu 2010 r. wychowawca z Placówki przeprowadził kolejną rozmowę z dzieckiem. Po posiedzeniu Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, które miało miejsce w lutym 2010 r., dokonano modyfikacji indywidualnego planu pracy z dzieckiem, w którym, w obszarze pomoc psychologiczna, w zadaniach zaplanowano spotkania z psychologiem. W badanym okresie dziecko jednak nie uczestniczyło w spotkaniach z psychologiem w Placówce. Wg oświadczenia dyrektora Zespołu, wychowanek przebywający w dni nauki szkolnej w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym był pod całodobową opieką psychologa i pedagoga w celu rozwiązania bieŝących problemów związanych z funkcjonowaniem dziecka w szkole [ ] oraz brał udział w indywidualnych zajęciach rewalidacyjnych. 2) W sytuacji innego dziecka, Placówka opracowała indywidualny plan pracy w czerwcu 2009 r., w którym m.in. w zadaniach, w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wyznaczono: budowanie poczucia bezpieczeństwa (poprzez rozmowy indywidualne z psychologiem), wykształcenie poprawnej komunikacji w grupie rówieśniczej (poprzez

6 6 rozmowy indywidualne z psychologiem i wychowawcami), z terminem na bieŝąco. Tymczasem w kartach pobytu tego dziecka, odnośnie jego funkcjonowania, od października 2009 r. do maja 2010 r., dokonano adnotacji o coraz większych problemach wychowawczych z dzieckiem w Placówce oraz w szkole. Nadto, na tych samych kartach, w obszarze: szczególne potrzeby dziecka, wychowawca odnotowywał: wzmacnianie pozytywnych zachowań, budowanie poczucia bezpieczeństwa, praca z psychologiem, eliminowanie wulgaryzmów i negatywnych zachowań, rozmowy z psychologiem, wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa. W listopadzie 2009 r., po posiedzeniu Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, dokonano modyfikacji indywidualnego planu pracy z dzieckiem, w której wyznaczono m.in. sporządzenie diagnozy psychologiczno-pedagogicznej. Natomiast w maju 2010 r., po posiedzeniu Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, na potrzeby którego psycholog z Placówki przygotowała informacje o wychowanku, dokonano kolejnej modyfikacji indywidualnego planu pracy z dzieckiem. Modyfikacja ta zawierała zadanie związane z eliminowaniem zachowań niezgodnych z przyjętymi społecznie normami (poprzez ukazywanie alternatywnych sposobów rozładowania emocji oraz terapię psychologiczną), a takŝe w obszarze praca wychowawcza budowanie poczucia bezpieczeństwa. W okresie objętym kontrolą dziecko uczestniczyło w 3 spotkaniach z psychologiem w Placówce tj. dwukrotnie w kwietniu 2010 r. oraz jeden raz w maju 2010 r. W ramach zajęć z psychologiem (wg karty udziału dziecka w zajęciach specjalistycznych) wychowanek miał 4 spotkania tj. w maju, październiku, listopadzie i grudniu 2009 r., w których zastosowano rozmowę terapeutyczną. 3) W sytuacji kolejnego dziecka, działania kontrolne wykazały, iŝ dziewięcioletniemu wychowankowi, który został przyjęty do Placówki z powodu rozwiązania rodziny adopcyjnej, Placówka nie zapewniła indywidualnej opieki psychologicznej. W okresach wakacyjnych wychowanek ten w ogóle nie był objęty opieką psychologa. Z badanej dokumentacji wynika, iŝ po zaistnieniu sytuacji, w której inni wychowankowie Placówki stosowali wobec tego chłopca przemoc, wszyscy uczestnicy zdarzenia tzn. ofiara i sprawcy, zostali objęci pomocą psychologiczną. Dokumentacja opisująca zachowania dziecka, które starsi koledzy krzywdzili na terenie Placówki, nie zawiera informacji o sprawowaniu nad tym wychowankiem indywidualnej opieki psychologicznej. 4) W sytuacji następnego dziecka z badanych dokumentów wynika, iŝ siedemnastoletnia wychowanka, podczas odbywania praktyk zawodowych w zakładzie gastronomicznym, była niezgodnie z prawem traktowana przez swojego pracodawcę. Wychowanka ta samodzielnie odwoływała się w tej sprawie do Państwowej Inspekcji Pracy. W czasie trwania tej sytuacji dziewczyna nie była objęta indywidualną pomocą psychologiczną. W pierwszych dwóch przypadkach, Placówka dokonała oceny funkcjonowania wychowanków w Placówce i poza nią oraz wskazała konieczność niesienia pomocy wychowankom poprzez konsultacje z psychologiem oraz terapię psychologiczną. JednakŜe, w pierwszym przypadku, Placówka nie zapewniła współdziałania pomiędzy wychowawcami i własną kadrą specjalistyczną a osobami o kwalifikacjach niezbędnych do prowadzania terapii, zatrudnionymi w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym, których współpraca mogłaby pomóc wychowankowi w skorygowaniu własnego zachowania. W drugim przypadku natomiast Placówka nie zabezpieczyła ciągłości pomocy psychologicznej, organizując dla wychowanka pojedyncze spotkania zamiast wskazanej w kartach pobytu pracy z psychologiem. Następnie, w maju 2010 r., w modyfikacji indywidualnego planu pracy, ustalając zadanie ukierunkowane na eliminowanie zachowań dziecka niezgodnych

7 7 z przyjętymi społecznie normami m.in. poprzez terapię psychologiczną, Placówka nie wzięła pod uwagę okresu wakacji letnich, podczas którego wychowankowi nie zapewniono specjalistycznej opieki. W trzecim i czwartym przypadku, Placówka nie udzieliła indywidualnej pomocy psychologicznej wychowankom, którzy znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji Ŝyciowej. Placówka zatrudniała psychologa do 31 maja 2010 r. w wymiarze 5 godzin tygodniowo. 11. W Placówce działa Stały Zespół ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka. Posiedzenia Zespołu są dokumentowane w postaci Opinii Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, pod którymi członkowie Zespołu składają podpisy. Osobno Placówka przygotowuje listę, na której składają podpisy obecni na posiedzeniach przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, w tym przedstawiciele właściwego centrum pomocy rodzinie oraz ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, a takŝe innych instytucji działających na rzecz dziecka i rodziny, zapraszani przez Placówkę. W niektórych przypadkach, pomimo obecności na posiedzeniach Stałego Zespołu przedstawicieli właściwego centrum pomocy rodzinie i ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, na dokumentach o nazwie Opinia Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka nie było podpisów tych przedstawicieli. W związku z powyŝszym, trudno jest stwierdzić, czy osoby uczestniczące w posiedzeniach Stałego Zespołu, po dokonaniu okresowych ocen sytuacji dzieci, brały udział w formułowaniu opinii dotyczącej zasadności dalszego pobytu wychowanków w Placówce. W okresie objętym kontrolą odbyło się 19 spotkań, podczas których dokonano okresowej oceny sytuacji wychowanków. W 10 posiedzeniach Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka uczestniczyli przedstawiciele MOPR/PCPR lub/i przedstawiciele Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego. Przedstawiciele właściwych, ze względu na miejsce zamieszkania dzieci, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej uczestniczyli dziewięciokrotnie, natomiast przedstawiciele Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego uczestniczyli dwukrotnie tj: w maju 2010 r. i listopadzie 2009 r. W posiedzeniach najczęściej uczestniczyli: dyrektor Zespołu i/lub zastępca dyrektora ds. pedagogicznych Placówki, wychowawcy, pracownik socjalny i pedagog. W dwóch przypadkach w posiedzeniach Stałego Zespołu nie brali udziału pedagog i psycholog z Placówki ( w lutym i w maju 2010 r.), a takŝe w jednym przypadku (w czerwcu 2009 r.) pedagog oraz psycholog, którego wtedy nie zatrudniała Placówka. Psycholog przygotował opinię o wychowanku w maju 2010 r. na potrzeby Stałego Zespołu. Placówka wysyłała zaproszenia na posiedzenia Stałego Zespołu do przedstawicieli właściwych, ze względu na miejsce zamieszkania dzieci, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz do przedstawicieli ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, a takŝe do szkół, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Ochotniczego Hufca Pracy, pracodawców i kuratorów rodzinnych. W badanym okresie, odnośnie przeanalizowanych, losowo wybranych teczek dzieci, posiedzenia Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka odbyły się dwa razy w roku tj. w czerwcu i listopadzie 2009 r. JednakŜe Placówka nie zapewniła kaŝdorazowo obecności wszystkich przedstawicieli wchodzących obligatoryjnie w skład Stałego Zespołu. W toku kontroli Placówka okazała umowę o realizację zadania z zakresu pomocy społecznej nr 1/2010, zawartą w dniu r. w Słupcy, pomiędzy Powiatem Słupeckim a Towarzystwem Przyjaciół Dzieci w Koninie. Zlecenie dotyczy m.in. uczestnictwa przedstawiciela Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w zespole ds. okresowej oceny sytuacji dziecka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, działających na terenie powiatu słupeckiego. Termin realizacji zadania ustalono na okres: od dnia podpisania umowy do dnia r. Placówką upowaŝnioną do bezpośredniego wykonywania powyŝszego zadania jest Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Koninie.

8 8 12. W toku kontroli dyrektor Zespołu poinformowała o skierowaniu i pobycie wychowanków w szpitalu psychiatrycznym, w okresie od października 2009 do lipca 2010 r. KaŜde skierowanie było poprzedzone badaniami specjalistycznymi i diagnozami lekarskimi uzasadniającymi ww. pobyty. 13. Badanie indywidualnej dokumentacji jednego z wychowanków ujawniło, Ŝe w dniu r. grupa starszych od niego wychowanków Placówki dopuściła się wobec niego aktu przemocy. Z dokumentów innego dziecka, uczennicy szkoły zawodowej, odbywającej praktyki w restauracji w S[ ], wynikało, iŝ jej pracodawca naruszył przepisy prawne dotyczące zatrudniania osób młodocianych. Wychowanka ta samodzielnie zwróciła się w tej sprawie do Państwowej Inspekcji Pracy, która po przeprowadzeniu kontroli zakładu gastronomicznego potwierdziła, Ŝe pracodawca naruszył przepisy dotyczące czasu pracy młodocianych i w zakresie wypłaty wynagrodzenia za pracę młodocianym. W związku z sytuacją zaistniałą w miejscu pracy, wychowanka zmieniła zakład odbywania praktyk zawodowych. Dokumentacja prowadzona przez Placówkę nie zawierała informacji, z których wynikałoby, Ŝe opiekunowie dziewczyny wychowawca, psycholog lub pedagog, są w kontakcie z pracodawcą i dbają o to, aby prawa wychowanki były przestrzegane. Nie ma takŝe zapisów, które świadczyłyby o tym, Ŝe dziewczyna otrzymała pomoc prawną czy informacyjną ze strony pracowników Placówki podczas składania przez nią odwołań w sprawie niewłaściwego postępowania wobec niej jej pracodawcy. 14. W czasie trwania kontroli, tj. 23 czerwca 2010 r. dwie wychowanki nie wróciły z zajęć/praktyk do Placówki. Wobec powyŝszego, w dniu 24 czerwca 2010 r., dyrektor Zespołu pisemnie powiadomiła o tym fakcie rodziców i opiekunów, sądy oraz za pośrednictwem sądów Policję, a takŝe jednostki organizacyjne pomocy społecznej właściwe ze względu na miejsce zamieszkania dzieci. W dniu 12 lipca 2010 r. Dyrektor Zespołu powiadomiła sądy, Policję, PCPR w Słupcy i Kępnie oraz MOPR w Poznaniu, a takŝe matkę jednego dziecka i opiekuna prawnego drugiego dziecka, o fakcie samodzielnego powrotu małoletnich do Placówki. Biorąc powyŝsze pod uwagę, zalecam: 1. Zapewnić indywidualną, doraźną oraz systematyczną pomoc psychologiczną (w tym terapię psychologiczną) prowadzoną w oparciu o kompleksową diagnozę dziecka i jego sytuacji rodzinnej, dla wszystkich 30 wychowanków, w zaleŝności od ich potrzeb, zwłaszcza w trudnych dla nich sytuacjach Ŝyciowych, zgodnie z 6 pkt 1, 25 ust. 7 oraz 32 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, poprzez zatrudnienie psychologa w Placówce, a takŝe współdziałać z psychologami i pedagogami sprawującymi opiekę nad wychowankami w Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych, zgodnie z 34 pkt 2 lit. c ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych.

9 9 2. Nadzorować pracę kadry zatrudnionej w Placówce odnośnie: a) sprawowania opieki nad dziećmi podczas dyŝurów w taki sposób, aby zapobiec w przyszłości aktom przemocy wychowanków wobec innych wychowanków, zgodnie z 6 pkt 1 oraz 32 kpt 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, a takŝe indywidualnego i wnikliwego podejścia do problemów dzieci poprzez otwartą postawę wszystkich pracowników Placówki pracujących z dziećmi; b) ścisłej współpracy wszystkich zatrudnionych w Placówce osób sprawujących opiekę nad dziećmi, zwłaszcza wychowawców prowadzących z psychologiem i pedagogiem, w zakresie kompleksowej pomocy wychowankom w trudnych dla nich sytuacjach, zgodnie z 32 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych; c) konsekwentnego wdraŝania przez Placówkę zadań dostosowanych do rzeczywistych potrzeb i sytuacji dzieci, równieŝ po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka, zgodnie z 12 ust. 1 i 6 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych, a takŝe sprawdzanie efektów tych działań względem dziecka i jego rodziny; d) przeprowadzania zajęć specjalistycznych, których forma i tematyka zostaną dostosowane do wieku wychowanków, ich rzeczywistych i indywidualnych potrzeb, a takŝe Ŝyciowej sytuacji oraz doświadczeń, zgodnie z 32 ust. 1, 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. PowyŜsze oznacza m.in., aby: - na zajęciach specjalistycznych szczególnie prowadzonych w formie grupowej nie stwarzać sytuacji, które mogłyby doprowadzać do pogłębienia traumy Ŝyciowej np. poprzez polecenie rysowania drzewa genealogicznego rodziny, dziecku, które trafiło do placówki po odrzuceniu go przez rodziców biologicznych, a następnie przez rodziców adopcyjnych; - na zajęciach specjalistycznych szczególnie prowadzonych w formie grupowej nie stwarzać sytuacji, w których wybrany materiał pomocniczy np. film nie jest przeznaczony dla wieku rozwojowego dzieci i mógłby pogłębiać postawy lękowe; - na zajęciach specjalistycznych szczególnie prowadzonych w formie grupowej nie stwarzać sytuacji, w których treści zajęć, np. jak zrobić dobre wraŝenie na rozmowie kwalifikacyjnej lub przy tablicy w klasie, są przeznaczone jednocześnie dla niemal pełnoletnich wychowanków Placówki, którzy będą ubiegać się w najbliŝszej przyszłości o pracę, jak i 10 letnich dzieci, uczących się w szkole podstawowej. Niedostosowane do potrzeb dzieci treści mogą przyczyniać się do dezorientacji najmłodszych wychowanków, co do ich funkcjonowania w szkole. 3. W dokumentacji prowadzonej dla kaŝdego dziecka zadbać o: - umieszczanie informacji o znaczących dla wychowanków wydarzeniach na kartach pobytu, zgodnie z 26 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych; - tworzenie indywidualnych planów pracy i kolejnych jego modyfikacji wspólnie z wychowankiem, o czym świadczyć powinien podpis złoŝony przez dziecko, a takŝe o umieszczanie przez wychowawców przewidywanych terminów realizacji zadań przewidzianych w tych planach, zgodnie z 12 ust. 2, 5, 6 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych; - poświadczenie własnym podpisem przez wychowanka odbioru kieszonkowego na kaŝdej liście wypłat;

10 10 - dokonywanie przez pedagoga i psychologa opisu przebiegu zajęć, na kartach udziału kaŝdego wychowanka w zajęciach specjalistycznych, zgodnie z 26 ust. 1, pkt 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 4. Dla tych wychowanków, dla których dotychczas nie prowadzono karty udziału w zajęciach specjalistycznych wraz z opisem ich przebiegu, a takŝe arkuszy badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych, wprowadzić wymienioną dokumentację, zgodnie z 26 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 5. Podjąć współpracę z organizacjami zajmującymi się statutowo pomocą dzieciom i ich rodzinom, np. Komitetem Ochrony Praw Dziecka, zgodnie z 34 pkt 2 lit. f ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 6. Kontynuować umoŝliwianie dzieciom regularnych kontaktów z członkami ich rodzin, zgodnie z 32 pkt 7 oraz 34 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych, bez zastrzegania np. w kontraktach o wstrzymaniu wyjazdów do domów rodzinnych, w przypadku nie wywiązania się wychowanków z zawartych w tych kontraktach postanowień. 7. KaŜdemu dziecku zapewnić wyposaŝenie w: odzieŝ, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego uŝytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb, zgodnie z 27 ust. 1 pkt 4, lit a. 8. Skrupulatnie przestrzegać zasad higieniczno-sanitarnych na terenie Placówki, zwłaszcza w budynku, w którym mieszkają dzieci, zgodnie z 27 ust. 1 pkt 8 oraz ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 9. KaŜdemu wychowankowi, uczącemu się w systemie nauczania indywidualnego, zapewnić uczestnictwo w zajęciach szkolnych, równieŝ wspólnie z grupą rówieśniczą (klasą), tym samym, stwarzając kaŝdemu dziecku warunki do nawiązywania relacji interpersonalnych oraz przygotowując je do Ŝycia w społeczeństwie, zgodnie z 6 pkt 2 i 32 pkt 5 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. 10. Przy organizowaniu posiedzeń Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, kaŝdorazowo zadbać o obecność wszystkich przedstawicieli i specjalistów, tak, aby w omawianej sytuacji kaŝdego dziecka, co najmniej dwa razy w roku, zapewnić udział ww. osób, zgodnie z 10 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Nadto, zadbać o to, aby po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dzieci przez członków Stałego Zespołu, wspólnie formułowali oni opinię dotyczącą zasadności dalszego pobytu wychowanków w Placówce, zgodnie z 10 ust. 7 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych, potwierdzając swój udział poprzez złoŝenie własnoręcznych podpisów pod tą opinią. 11. KaŜdorazowo, w przypadku planowanego pobytu dziecka poza Placówką (urlopowania wychowanka), uzyskiwać zgodę sądu. 12. Informować Wydział Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego o kaŝdorazowym przypadku skierowania wychowanka Placówki do szpitala

11 11 psychiatrycznego, zgodnie z ustaleniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawartymi w piśmie z 30 sierpnia 2007 r., znak: DPS-II TU/ Nadal realizować zadania wskazane we własnym programie naprawczym m.in. w zakresie prac remontowych dotyczących wymiany podłóg w przedpokojach i w pokojach wychowanków, a takŝe dokonać napraw uszkodzonych listew w drzwiach szaf odzieŝowych dzieci oraz zamków w drzwiach do łazienek, zgodnie z 27 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, przysługuje dyrektorowi prawo zgłoszenia zastrzeŝeń. W przypadku uwzględnienia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, dyrektor, w terminie 30 dni, jest zobowiązany do powiadomienia o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeŝeń. Zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pienięŝnej w wysokości od 200 do zł. Pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych oczekuję w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma. Z up. Wojewody Wielkopolskiego Przemysław Pacia Wicewojewoda Wielkopolski Do wiadomości: 1. Rada Powiatu Słupeckiego 2. aa.