Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny Typ 4763

Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny Typ 4763 Rys. 1 Typ 4763 Wydanie styczeñ 2000 (01/99) Instrukcja monta u i obs³ugi EB 8359-2 PL

Proszę stosować się do zaktualizowanych informacji dotyczących bezpieczeństwa technicznego zawartych w załączniku. Spis treœci.................................... strona Dane techniczne.................................... 3 1. Budowa i sposób dzia³ania......................... 4 2. Monta na zaworze regulacyjnym..................... 6 3. Przy³¹cza................................. 7 3.1 Przy³¹cze elektryczne............................ 7 3.2Przy³¹cza pneumatyczne.......................... 7 4. Obs³uga nastawa ustawnika pozycyjnego................. 7 4.1 Po³o enie monta owe ustawnika pozycyjnego................ 7 4.1.1 Okreœlenie i zmiana kierunku dzia³ania................... 7 4.2Punkt zerowy i wartoœæ zadana....................... 9 4.3 Nastawa na zaworze............................ 10 4.3.1 Nastawa zakresu porporcjonalnoœci X p i d³awika przep³ywu Q........ 10 4.3.2Nastawa punktu zerowego i zakresu dla si³ownika o dzia³aniu "na zewn¹trz FA"............................. 10 4.3.3 Nastawa punktu zerowego i zakresu dla si³ownika o dzia³aniu "do wewn¹trz FE" 4.4 Wymiana sprê yny pomiarowej....................... 11 5. Przebudowa ustawnika elektropneumatycznego na pneumatyczny..... 12 6. Wyposa enie dodatkowe, elementy monta owe.............. 13 7. Wymiary................................. 13 8. Zaœwiadczenia PTB............................. 14 UWAGA Monta, uruchomienie i eksploatacja urz¹dzenia mog¹ byæ wykonane tylko przez fachowy personel. Wymagany odpowiedni transport i sk³adowanie. W wypadku powstawania niedopuszczalnych si³ spowodowanych zbyt wysokim ciœnieniem powietrza zasilaj¹cego si³ownik nale y zastosowaæ odpowiedni¹ stacjê redukcyjn¹. 2 EB 8359-2 PL

Dane techniczne wszystkie wartoœci ciœnienia w bar (nadciœnienie) Wielkoœæ regulowana (zakres skoku) w mm Sygna³ steruj¹cy zakres dzielony 0 do 50% lub 50 do 100% zakresu wartoœci zadanej (max. skok 50 mm) 7,5 do 60 z przed³u on¹ dÿwigni¹ 90 4 do 20 ma Ex rezystancja wewnêtrzna R i w temperaturze 20 C ok. 250 Ð7% 4 do 20 ma 0 do 20 ma bez Ex rezystancja wewnêtrzna Ri w temperaturze 20 C ok. 200 Ð7% 1 do 5 ma rezystancja wewnêtrzna R i w temperaturze 20 C ok. 880 Ð7% dla wykonania EEx ia IIC nale y uwzglêdniæ dane z zaœwiadczenia o zgodnoœci Sprê yna pomiarowa dobór patrz tabela 2 Ciœnienie zasilaj¹ce 1,4 do 6 bar (20 do 90 psi) Ciœnienie steruj¹ce p st (wyjœcie) max. 0 do 6 bar (0 do 90 psi) Charakterystyka liniowa, odchy³ka liniowoœci: < 1,5% Histereza < 0,5% Próg nieczu³oœci < 0,1% Kierunek dzia³ania mo liwoœæ zmiany kierunku Zakres proporcjonalnoœci X p przy ciœnieniu zasilaj¹cym 1,4 bar Zu ycie powietrza w stanie ustalonym, X p = % przy ciœnieniu zasilaj¹cym 1,4 bar 0,19 m n 3 /h 1 do 3% dla sprê yny 1 i 2, 1 do 1,5% dla sprê yny 3 przy ciœnieniu zasilaj¹cym 6 bar 0,5 m n 3 /h Wydatek powietrza dla p 1,4 bar 3 m 3 n /h dla p 6 bar 8,5 m 3 n /h Czas przestawienia z si³ownikiem typu 3271, FA 240 cm 2 : 1,8 s 350 cm 2 : 2,5 s 700 cm 2 : 10 s Dopuszczalna temperatura otoczenia 20 C do +70 C 1 ) Wp³yw warunków zewnêtrznych (X p = 1%) temperatury: < 0,03%/ C zasilania: < 0,3%/0,1 bar Wp³yw drgañ < 2% miêdzy 10... 150 Hz i 1,5 g Wp³yw po³o enia przy odwróceniu 180 < 3,5% Stopieñ ochrony IP 54 (IP 65 wykonanie specjalne) Ciê ar ok. 1,2 kg Materia³y korpus: odlew aluminiowy, chromianowany i powlekany tworzywem sztucznym elementy zewnêtrzne: stal nierdzewna 1 ) dla wykonania iskrobezpiecznego patrz zaœwiadczenie PTB, szerszy zakres temperatury na yczenie Wykonania Typ 4763 - X 0 1 X 0 0 X X X X 0 Ochrona Ex bez 0 EEx ia IIC T6 1 Ex ia FM/CSA 3 Sprê yna pomiarowa 1 1 2 2 3 3 Przy³¹cze pneumatyczne G 1 4 1 NPT 1 4 3 Przy³¹cze elektryczne Pg 13.5 niebieski 1 Pg 13.5 czarny 2 po³¹czenie wtykowe Harting 5 Sygna³ steruj¹cy 4... 20 ma 1 1 0... 20 ma 2 2 1... 5 ma 23 EB 8359-2 PL 3

1. Budowa i sposób dzia³ania Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny s³u y do przyporz¹dkowywania po³o enia grzyba zaworu (wielkoœci regulowanej) do sygna³u steruj¹cego (wartoœci zadanej). Elektryczny sygna³ steruj¹cy z regulatora lub sterownika jest porównywany ze skokiem grzyba zaworu regulacyjnego i przetwarzany na ciœnienie steruj¹ce (wielkoœæ wyjœciow¹). Ustawnik pozycyjny sk³ada siê z przetwornika elektropneumatycznego (21), czêœci pneumatycznej z dÿwigni¹ (1), wa³kiem (1.1) i sprê yn¹ pomiarow¹ oraz uk³adu sterowania z dysz¹, przys³on¹ i wzmacniaczem. Sygna³ sta³opr¹dowy z regulatora o wartoœci np. 4 do 20 ma jest doprowadzany do przetwornika elektropneumatycznego (przetwornik i/p), gdzie jest zamieniany na proporcjonalny sygna³ ciœnieniowy p e. Zmiana sygna³u steruj¹cego powoduje proporcjonaln¹ zmianê wartoœci ciœnienia p e doprowadzanego do pneumatycznego uk³adu steruj¹cego. Ciœnienie p e wytwarza na membranie pomiarowej (8) si³ê porównywan¹ z si³¹ napiêcia sprê yny pomiarowej (6). Ruch membrany pomiarowej (8) przenoszony jest przez trzpieñ (9.1) na przys³onê (10.2) reguluj¹c wielkoœæ dyszy (10.1). Zmiana ciœnienia p e lub skoku zaworu powoduje zmianê ciœnienia we wzmacniaczu (12). Wytworzone we wzmacniaczu ciœnienie steruj¹ce p st powoduje, e trzpieñ grzyba przyjmuje po³o enie odpowiednio do wartoœci zadanej. Regulowane d³awiki Q (14) i X p (13) s³u ¹ do optymalizacji obwodu ustawnika pozycyjnego. Wymienna sprê yna pomiarowa (6) musi byæ dobrana odpowiednio do skoku nominalnego zaworu regulacyjnego i nominalnego zakresu wartoœci zadanej. Rys. 2 Ustawnik pozycyjny widok wnêtrza 4 EB 8359-2 PL

skok Output Supply 21 sposób pod³¹czenia dyszy i przys³ony przy odwrotnym (<>) kierunku dzia³ania 1 dÿwignia skoku grzyba 1.1 wa³ek 2trzpieñ 2.1 nakrêtka 3 tuleja 4 nastawa punktu zerowego 5 œruba mocuj¹ca 6 sprê yna pomiarowa 6.1 k¹townik 7 œruba mocuj¹ca 8 membrana pomiarowa 9 talerz membrany 9.1 trzpieñ 10 wspornik dyszy 10.1 dysza 10.2przys³ona 11 os³ona 12wzmacniacz 13 d³awik X p 14 d³awik przep³ywu Q 15 otwór na œrubê mocuj¹c¹ 20 p³ytka do monta u na trzpieniu si³ownika lub grzyba zaworu regulacyjnego 21 przetwornik i/p Rys. 3 Schemat dzia³ania EB 8359-2 PL 5

2. Monta na zaworze regulacyjnym Do zabudowy ustawnika na zaworze regulacyjnym wykorzystuje siê ró ne zestawy monta owe. W przypadku zaworu z jarzmem nale y zastosowaæ zestaw nr 1400-5745, a w przypadku zaworu z kolumn¹ wspieraj¹c¹ zestaw monta owy nr 1400-5745 i dodatkowo 1400-5342. Przed zabudow¹ nale y okreœliæ po³o enie monta owe pos³uguj¹c siê schematami z rys. 7 do 10 w rozdz. 4.1. 2.1 Monta na zaworze regulacyjnym w wykonaniu z jarzmem (rys. 4) P³ytkê (20) przykrêciæ za pomoc¹ œrub (21) do sprzêg³a (22) trzpienia si³ownika i grzyba. Odkrêciæ pokrywê ustawnika i przymocowaæ do jarzma zaworu za pomoc¹ œruby (15) zwracaj¹c uwagê, aby trzpieñ (2) by³ dociskany przez klamrê do p³ytki (20). 2.2 Monta na zaworze regulacyjnym w wykonaniu z kolumn¹ wspieraj¹c¹ (rys. 5) P³ytkê (20) przykrêciæ œrubami (21) do wskaÿnika skoku (24) na trzpieniu grzyba (23). Wspornik (28) i p³ytkê dociskow¹ (26) lekko przykrêciæ do kolumny (27). Przesuwaæ wspornik (28) w taki sposób, aby w po³owie skoku grzyba wspornik znalaz³ siê na œrodku p³ytki (20). Nastêpnie przykrêciæ wspornik i p³ytkê dociskow¹ oraz za pomoc¹ œruby (15) przymocowaæ ustawnik pozycyjny. Nale y zwracaæ przy tym uwagê, aby trzpieñ (2) by³ dociskany przez klamrê do p³ytki (20). 2.3 Pokrywa ustawnika Po zamontowaniu ustawnika pozycyjnego nale y zwracaæ uwagê, aby korek odpowietrzaj¹cy na pokrywie ustawnika by³ skierowany ku do³owi. 1 dÿwignia 2trzpieñ 2.1 nakrêtka 15 œruba mocuj¹ca 2 0 p³ytka 2 1 œruba 2 22 sprzêg³o 23 trzpieñ grzyba 24 wskaÿnik skoku 26 p³ytka dociskowa 27 kolumna wspieraj¹ca zaworu 8 wspornik Rys. 4 Monta na zaworze w wykonaniu z jarzmem Rys. 5 Monta na zaworze w wykonaniu z kolumn¹ wspieraj¹c¹ 6 EB 8359-2 PL

Proszę stosować się do zaktualizowanych informacji dotyczących bezpieczeństwa technicznego zawartych w załączniku. 3. Przy³¹cza 3.2 Przy³¹cza pneumatyczne 3.1 Przy³¹cze elektryczne Przy³¹cza powietrza mog¹ byæ wykonane Podczas monta u przewodów elektrycznych nale y obowi¹zkowo Mo na stosowaæ typowe wkrêcane po³¹cze- jako otwory z gwintem NPT 1/4 lub G 1/4. przestrzegaæ przepisów wykonawczych dla instalacji energetycznych. dzianych lub przewodów z tworzywa sztucznia gwintowane do rur metalowych i mie- W wypadku stosowania urz¹dzenia nego. Doprowadzane powietrze musi byæ w instalacjach zagro onych wybuchem nale y przestrzegaæ odpo- suche, nie mo e zawieraæ oleju i kurzu. Nale y przestrzegaæ przepisów dotycz¹cych reduktorów pod³¹czanych przed urz¹dzewiednich przepisów obowi¹zuj¹cych w kraju przeznaczenia. W Niemczech s¹ to przepisy VDE 0165. niem. Przed pod³¹czeniem nale y przedmuchaæ przewody ciœnieniowe. Przy pod³¹czaniu iskrobezpiecznych Ciœnienie steruj¹ce doprowadzane jest do obwodów pr¹dowych obowi¹zuj¹ dolnej lub górnej czêœci si³ownika zgodnie ze dane z zaœwiadczenia o zgodnoœci schematami na rys. 7 do 10. wykonania z aktualnymi wymogami. Uwaga: Odwrotne pod³¹czenie przewodów Ciœnienie zasilaj¹ce powinno byæ o 0,4 bar elektrycznych mo e spowodowaæ wy sze od wartoœci koñcowej zakresu ciœnienia steruj¹cego si³ownikiem (patrz tabliczka zniesienie zabezpieczenia przeciwwybuchowego. znamionowa). W wyposa eniu dodatkowym mo na zamówiæ: Zacisk kablowy PG 13,5 czarny nr katalogowy 1400-6781 niebieski nr katalogowy 1400-6782 Przystawka PG 13,5, na 1/2" NPT: metalowa nr katalogowy 1400-7109 niebieska lakierowana nr katalogowy 1400-7110 4. Obs³uga nastawa ustawnika pozycyjnego 4.1 Po³o enie monta owe ustawnika pozycyjnego Przyporz¹dkowanie po³o enia monta owego do si³ownika, wartoœci zadanej i kierunku dzia³ania nale y okreœliæ pos³uguj¹c siê rys. 7 do 10. Ka da póÿniejsza zmiana np. kierunku dzia- ³ania uk³adu regulacji lub zmiana si³ownika z dzia³aj¹cego "na zewn¹trz" na dzia³aj¹cy "do wewn¹trz" lub odwrotnie oznacza tak e zmianê po³o enia monta owego ustawnika pozycyjnego. sygna³ steruj¹cy 4(0) do 20 ma Rys. 6 Przy³¹cze elektryczne 4.1.1 Okreœlenie i zmiana kierunku dzia³ania (rys. 7 do 10 i rys. 11) Wzrost wartoœci sygna³u wejœciowego (wartoœci zadanej) mo e spowodowaæ wzrost (kierunek dzia³ania wprost <<) lub spadek (kierunek dzia³ania odwrotny <>) ciœnienia steruj¹cego p st. To samo dotyczy spadku wartoœci sygna³u steruj¹cego. Kierunek dzia³ania wprost << EB 8359-2 PL 7

oznacza spadek ciœnienia steruj¹cego, a kierunek dzia³ania odwrotny <> jego wzrost. Na przys³onie (10.2) znajduj¹ siê znaczniki kierunku dzia³ania (<< i <>). W zale noœci od po³o enia przys³ony kierunek dzia³ania wskazuje odpowiedni znacznik. Je eli kierunek dzia³ania nie jest zgodny z oznaczeniem lub istnieje koniecznoœæ zmiany kierunku, nale y wykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci: Odkrêciæ œruby w pokrywie i zdj¹æ j¹ razem ze wspornikiem dyszy (10). Odwróciæ wspornik dyszy o 180 i ponownie przykrêciæ razem z pokryw¹. Nale y zwracaæ uwagê na prawid³owe u³o- enie wspornika dyszy z przys³on¹ i trzpienia stykowego (9.1), patrz rys. 11. Je eli zachodzi koniecznoœæ zmiany kierunku dzia³ania ustawnika, nale y pamiêtaæ o tym, e oprócz przestawienia wspornika dyszy konieczna jest równie zmiana po³o enia monta owego ustawnika. Nale y uwzglêdniæ po³o enie dÿwigni (1) poni ej lub powy ej p³ytki (20) zgodnie z rys. 7 do 10. Trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz FA si³¹ napiêcia sprê yny (zawór normalnie zamkniêty) 1 Rys. 7 Kierunek dzia³ania <<, monta z lewej strony Rys. 8 Kierunek dzia³ania <>, monta z prawej strony Trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz FE si³¹ napiêcia sprê yny (zawór normalnie otwarty) Rys. 9 Kierunek dzia³ania <<, monta z prawej strony Rys. 10 Kierunek dzia³ania <>, monta z lewej strony os³ona sprê yna pomiarowa wspornik dyszy trzpieñ stykowy kierunek dzia³ania wprost << przys³ona poni ej trzpienia stykowego Rys. 11 Po³o enie wspornika dyszy znacznik przys³ona kierunek dzia³ania odwrotny <> przys³ona powy ej trzpienia stykowego 8 EB 8359-2 PL

4.2 Punkt zerowy i wartoœæ zadana Do zamontowanej dÿwigni i sprê yny pomiarowej ustawnika pozycyjnego przyporz¹dkowany jest skok nominalny zaworu i wartoœæ zadana (sygna³ wejœciowy) zgodnie z poni sz¹ tabel¹. Standardowo zakres wartoœci zadanej wynosi 100%, czyli 16 ma. Tylko w trybie pracy z dzielonym zakresem (rys. 13) potrzebny jest mniejszy zakres, np. 50%, czyli 8 ma. Zakres ten mo na zmieniæ poprzez wymianê (rozdz. 4.5) sprê yny pomiarowej. Celem tej operacji jest dopasowanie sygna³u steruj¹cego do skoku grzyba tak, aby np. zmianie wartoœci sygna³u steruj¹cego w zakresie 4...20 ma odpowiada³ pe³ny skok grzyba zaworu. Punkt zerowy wynosi wtedy 4 ma, a wartoœæ koñcowa 20 ma. W wypadku pracy z dzielonym zakresem (split-range) sygna³ steruj¹cy dzielony jest miêdzy dwa zawory w taki sposób, e po³owa jego wartoœci umo liwia wykonanie przez grzyb ca³ego skoku (np. pierwszy zawór ustawiony na zakres 4...12 ma, drugi na 12...20 ma). Aby unikn¹æ nak³adania siê zakresów, nale y w razie potrzeby uwzglêdniæ strefê nieczu³oœci Ð0,5 ma zgodnie z rys. 13. Punkt rozpoczêcia pracy (punkt zerowy) ustawiany jest za pomoc¹ œruby (4), zakres, a wiêc i wartoœæ koñcowa, za pomoc¹ trzpienia (2). W celu dokonania nastawy nale y do wejœcia ustawnika pod³¹czyæ sygna³ pr¹dowy i doprowadziæ ciœnienie zasilaj¹ce (supply 9). otw. otw. skok skok zamk. zamk. zawór 2 zawór 1 4 wartoœæ zadana (sygna³ wejœciowy) 20 ma Rys. 12 Praca w trybie normalnym 4 12 20 ma strefa nieczu³oœci Rys. 13 Praca z dzielonym zakresem dwóch zaworów o ró nych kierunkach dzia³ania Tabela 2 Skok nominalny mm Skok min./max. mm Wartoœæ zadana (sygna³ wejœciowy) Sprê yna pomiarowa Standardowy skok grzyba w zaworach z dÿwigni¹ I (d³ugoœæ 40 do 127 mm) 15 7,5 do 15 100 % 50 % 1 2 30 14 do 32100 % 50 % 2 3 60 30 do 70 100 % 3 Inne zakresy skoków grzyba w zaworach z dÿwigni¹ I i przed³u eniem dÿwigni (d³ugoœæ 40 do 200 mm) 20 7,5 do 26 100 % 50 % 40 14 do 50 100 % 50 % >60 30 do 90 100 % 3 EB 8359-2 PL 9 1 2 2 3

4.3 Nastawa na zaworze 4.3.2 Nastawa punktu zerowego i zakresu 4.3.1 Nastawa zakresu proporcjonalnoœci X p dla si³ownika o dzia³aniu i d³awika przep³ywu Q "na zewn¹trz" FA (wydatku powietrza) Uwaga: Aby zawór steruj¹cy zosta³ szczelnie zamkniêty, konieczne jest ca³kowite od- D³awik przep³ywu (14) zamykaæ a do uzyskania ¹danej prêdkoœci przestawienia powietrzenie komory membrany przy dolnej grzyba. Prêdkoœæ tê mo na sprawdziæ przyciskaj¹c sprê ynê pomiarow¹ (6). dzia³ania <>) wartoœci zadanej. (kierunek dzia³ania <<) lub górnej (kierunek Sygna³ steruj¹cy nale y ustawiæ na ok. 50% W przypadku si³ownika o dzia³aniu wprost jego zakresu. Nastêpnie obracaæ œrubê nastawy punktu zerowego (4) do momentu, gdy toœæ 4,5 ma, a w przypadku si³ownika o sygna³ wejœciowy nale y nastawiæ na war- zawór osi¹gnie ok. po³owê skoku. dzia³aniu odwrotnym na wartoœæ 19,5 ma. Przy nastawie d³awika X p nale y zwracaæ Dotyczy to zw³aszcza regulatorów i systemów sterowania, w których zakres sygna³u uwagê na zale noœæ od ciœnienia zasilaj¹cego zgodnie z rys. 14. Wstêpnie d³awik X p wyjœciowego jest ograniczony do wartoœci nale y nastawiæ na wartoœæ 3%. 4-20 ma. Sprawdziæ podatnoœæ na drgania i czas reakcji zaworu regulacyjnego naciskaj¹c Nastawa punktu zerowego, np. 4,5 ma przez chwilê sprê ynê pomiarow¹ (6). Œrubê nastawy zera (4) obracaæ do momentu, gdy trzpieñ si³ownika zacznie siê wysu- Nale y nastawiæ jak najmniejsz¹ wartoœæ X p, przy której nie wystêpuj¹ drgania. waæ (obserwowaæ trzpieñ grzyba i wskaÿnik skoku). Zmniejszyæ wartoœæ pr¹du do 0, a Uwaga: nastêpnie powoli zwiêkszaæ obserwuj¹c, czy D³awik X p ustawiaæ zawsze przed dokonaniem nastawy punktu zerowego. PóŸniejsza przy wartoœci 4,5 ma (w razie potrzeby trzpieñ grzyba zaczyna siê przesuwaæ zmiana powoduje przesuniêcie punktu zerowego! skorygowaæ). Przesuniêcie punktu zerowego mo e wynikaæ równie ze zmiany ciœnienia zasilaj¹ce- Wartoœæ koñcowa (zakres), np. 20 ma Po dokonaniu nastawy punktu zerowego go. Sprawdziæ nastawê punktu zerowego w zwiêkszyæ wartoœæ sygna³u wejœciowego. warunkach roboczych instalacji i w razie Przy wartoœci koñcowej 20 ma trzpieñ grzyba powinien wykonaæ pe³ny skok i nie mo e potrzeby wyregulowaæ. siê przesuwaæ (obserwowaæ wskaÿnik skoku na zaworze!). Je eli wartoœæ koñcowa jest inna, nale y j¹ skorygowaæ przesuwaj¹c œrubê (2) w nastêpuj¹cy sposób: ciœnienie zasilaj¹ce przesun¹æ w kierunku koñca dÿwigni wiêkszy skok punktu obrotu mniejszy skok Taka korekcja wymaga ponownego nastawienia punktu zerowego i sprawdzenia wartoœci koñcowej. Rys. 14 Nastawa d³awika X p Powtarzaæ czynnoœci do czasu wyrównania obu wartoœci. 10 EB 8359-2 PL

4.3.3 Nastawa punktu zerowego i zakresu dla si³ownika o dzia³aniu "do wewn¹trz" FE Uwaga: W przypadku si³ownika o dzia³aniu do wewn¹trz przy górnej wartoœci zadanej (20 ma) i kierunku dzia³ania << lub przy dolnej wartoœci zadanej (4 ma) i kierunku dzia- ³ania <> do komory membrany nale y doprowadziæ ciœnienie steruj¹ce powoduj¹ce szczelne zamkniêcie zaworu przy ciœnieniu panuj¹cym w instalacji. (Wymagane ciœnienie steruj¹ce zaznaczone jest na tabliczce znamionowej ustawnika pozycyjnego.) Wymagane ciœnienie steruj¹ce mo na obliczyæ w przybli eniu nastêpuj¹co: wymagane d 2 p ciœnienie [bar] = + F be + 0,4 steruj¹ce 4 A d = œrednica gniazda [cm] p = ró nica ciœnieñ p 1 p 2 [bar] A = powierzchnia si³ownika [cm 2 ] F be = wartoœæ koñcowa si³y napiêcia sprê yny (wartoœæ koñcowa sygna³u nominalnego) si³ownika [bar] Przy braku informacji nale y wykonaæ nastêpuj¹ce obliczenie: wymagane ciœnienie steruj¹ce = wartoœæ koñcowa si³y napiêcia sprê yny + 1 bar Nastawa punktu zerowego, np. 20 ma Pos³uguj¹c siê amperomierzem sygna³ wejœciowy wartoœci zadanej ustawiæ na 20 ma. Œrubê nastawy zera (4) obracaæ do momentu, gdy ca³kowicie wysuniêty trzpieñ si³ownika zacznie siê cofaæ. Podwy szyæ wartoœæ sygna³u wejœciowego i ponownie obni yæ do 20 ma. Sprawdziæ, czy przy wartoœci 20 ma trzpieñ si³ownika zacznie siê przesuwaæ. Skorygowaæ odchy³kê za pomoc¹ œruby (4). Obrót œruby w lewo powoduje wczeœniejsze, a obrót w prawo póÿniejsze zadzia³anie zaworu steruj¹cego. Wartoœæ koñcowa (zakres) np. 4 ma Po dokonaniu nastawy punktu zerowego zmniejszyæ wartoœæ sygna³u wejœciowego do 4 ma. Przy wartoœci koñcowej 4 ma trzpieñ grzyba powinien wykonaæ pe³ny skok i nie mo e siê przesuwaæ (obserwowaæ wskaÿnik skoku na zaworze!). Je eli wartoœæ koñcowa jest inna, nale y j¹ skorygowaæ przesuwaj¹c œrubê (2). Nastawiæ wartoœæ 20 ma i przekrêcaæ œrubê nastawy zera (4) do czasu uzyskania na manometrze kontrolnym wymaganej wartoœci ciœnienia steruj¹cego. W przypadku braku manometru pocz¹tkowy punkt pracy nastawiæ na 19,5 ma. 4.4 Wymiana sprê yny pomiarowej (rys. 3) W przypadku koniecznoœci zmiany zakresu lub prze³¹czenia na pracê z dzielonym zakresem nale y wymieniæ sprê ynê pomiarow¹ w nastêpuj¹cy sposób: Wykrêciæ œrubê (7) ze sprê yny pomiarowej, poluzowaæ œrubê z gniazdem szeœciok¹tnym (5) i wyj¹æ dÿwigniê z wa³kiem. Wymieniæ sprê ynê, nastêpnie w³o yæ dÿwigniê z wa³kiem w tulejê (3), za³o yæ obudowê i k¹townik (6.1). Przykrêciæ sprê ynê œrub¹ (7). K¹townik i wa³ek ustawiæ w taki sposób, aby œruba (5) znajdowa³a siê w sp³aszczonym miejscu wa³ka. Dokrêciæ œrubê (5). Miêdzy dÿwigni¹ (1) a tulej¹ (3) oraz sprê yn¹ pomiarow¹ (6) a obudow¹ nale y pozostawiæ odstêp 0,05 do 0,15 mm. EB 8359-2 PL 11

5. Przebudowa ustawnika elektropneumatycznego na pneumatyczny Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny mo e po odpowiedniej przeróbce pracowaæ jako ustawnik pneumatyczny typu 4765. W przypadku przebudowy na ustawnik typu 4765 nale y przestrzegaæ instrukcji monta- u i obs³ugi EB 8359-1. Zestaw do przebudowy: dla przy³¹cza G: nr katalogowy 1400-6724 dla przy³¹cza NPT: nr katalogowy 1400-6725 Odkrêciæ œruby mocuj¹ce i wyj¹æ modu³ i/p (3, rys. 15) wraz z p³ytk¹ z listw¹ zaciskow¹ i zaciskiem kablowym. Z³¹czkê z zestawu przykrêciæ szczelnie do obudowy wk³adaj¹c wczeœniej elastyczny przewód. Uszczelniæ uszczelk¹ (7) przy³¹cze powietrza (6) i przykrêciæ do obudowy. Wolny koniec elastycznego przewodu umieœciæ w przy³¹czu powietrza (6). Typ 4763 Typ 4765 Rys. 15 Przebudowa 1 z³¹czka gwintowana 2p³ytka z listw¹ zaciskow¹ 3 modu³ i/p 4 z³¹czka 5 przewód elastyczny 6 przy³¹cze powietrza 7 uszczelka 12 EB 8359-2 PL

6. Wyposa enie dodatkowe, elementy monta owe Sprê yna pomiarowa 1 Sprê yna pomiarowa 2 Sprê yna pomiarowa 3 DŸwignia I Przed³u enie dÿwigni Zestaw monta owy manometru Zestaw monta owy manometru, bez dodatku miedzi Zestaw do monta u na zaworach w wykonaniu z jarzmem zgodnie z zaleceniami Namur Zawory montowane na kolumnie wspieraj¹cej (œrednica 18-35 mm) zgodnie z zaleceniami Namur Numer katalogowy 1190-0736 1190-0737 1190-0738 1690-6469 1400-6716 1400-6718 1400-6719 1400-5745 1400-5345 i 1400-5342 Zestaw czêœci zamiennych z uszczelkami i membranami 1400-6792 Zestaw do przebudowy na stopieñ ochrony IP 65 (szczegó³owe 1790-7408 informacje patrz materia³y informacyjne Z 900-7 firmy Samsomatic) 7. Wymiary w mm u ytkowa d³ugoœæ dÿwigni I: 40 do 127 mm (z przed³u eniem dÿwigni 40 do 200 mm) przy³¹cza powietrza: ISO-228/1-G1/4 lub 1/4-18 NPT PG 13,5 157 2,5 43 15 47 otwór z gwintem G 1/8 w korpusie z przy³¹czem G lub NPT 1/8 w korpusie z przy³¹czem NPT EB 8359-2 PL 13

8. Œwiadectwo zgodnoœci z zaleceniami PTB dla typu 4763-1 1 ) 1 ) dopuszczenie SEV nr 93.100906.03 14 EB 8359-2 PL

EB 8359-2 PL 15

SAMSON Sp. z o.o. AUTOMATYKA I TECHNIKA POMIAROWA 02-180 Warszawa Al. Krakowska 201A Tel. (0 22) 57 39 777 Fax (0 22) 57 39 776 E-mail: samson@samson.com.pl SAMSON Sp. z o.o. AUTOMATYKA I TECHNIKA POMIAROWA 02-180 Warszawa Al. Krakowska 201A Tel. (0 22) 57 39 777 Fax (0 22) 57 39 776 E-mail: samson@samson.com.pl SAMSON AG MESS- UND REGELTECHNIK D-60019 Frankfurt am Main 1 Weismüllerstraße 3 Postfach 10 19 01 Tel. (069) 4 00 90 EB 8359-2 PL

Informacje dotyczące bezpieczeństwa technicznego związane z instrukcją montażu i obsługi ustawnika pozycyjnego z atestem ATEX Informacje dotyczące bezpieczeństwa technicznego zgodnie z rozdz. 30 normy EN 60079-0:2009 1 Ważne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Urządzenie może być montowane i uruchamiane wyłącznie przez specjalistyczny personel zaznajomiony ze sposobem montażu, uruchamiania i eksploatacji tego urządzenia. Specjalistycznym personelem w rozumieniu niniejszej instrukcji montażu i obsługi są osoby, które na podstawie swojego specjalistycznego wykształcenia, swojej wiedzy i doświadczenia oraz znajomości stosownych norm mogą ocenić powierzone im prace i rozpoznać ewentualne zagrożenia. W przypadku urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym osoby te muszą mieć wykształcenie lub ukończone szkolenie względnie muszą posiadać uprawnienia do prowadzenia prac na urządzeniach w wykonaniu przeciwwybuchowym w instalacjach zagrożonych wybuchem. Zagrożeniom, których źródłem może być medium przepływające przez zawór regulacyjny, ciśnienie nastawcze i ruchome części zaworu należy zapobiegać w odpowiedni sposób. Jeżeli wskutek wysokiego ciśnienia powietrza zasilającego siłownik pneumatyczny wystąpią niedopuszczalne ruchy lub siły, to ciśnienie powietrza zasilającego należy zredukować za pomocą odpowiedniej stacji redukcyjnej. Ustawnik pozycyjny musi być transportowany i składowany w prawidłowy sposób. 2 Podłączenie elektryczne Podczas wykonywania podłączenia elektrycznego należy stosować się do odpowiednich przepisów elektrotechnicznych i przepisów bhp obowiązujących w danym kraju. W odniesieniu do montażu i instalacji w obszarach zagrożonych wybuchem obowiązuje norma EN 60079-14:2008 VDE 0165-1 Atmosfery wybuchowe Projektowanie, dobór i montaż instalacji elektrycznych. UWAGA! Należy bezwzględnie przestrzegać przyporządkowania zacisków. Zamiana przyłączy elektrycznych może spowodować utratę ochrony przeciwwybuchowej. Nie odkręcać zalakowanych śrub znajdujących się w korpusie lub na korpusie. W odniesieniu do łączenia samobezpiecznych urządzeń elektrycznych obowiązują dopuszczalne maksymalne wartości unijnego atestu wzoru konstrukcyjnego (U i względnie U o, l i względnie I o, P i względnie P o, C i względnie C o i L i względnie L o ). 3 Wybór kabli i przewodów Podczas montowania samobezpiecznych obwodów prądowych należy stosować się do zaleceń rozdz. 12 normy EN 60079-14:2008 VDE 0165-1. W odniesieniu do układania wielożyłowych kabli i przewodów z więcej niż jednym samobezpiecznym obwodem prądowym obowiązują postanowienia zawarte w rozdz. 12.2.2.7. W szczególności promieniowa grubość izolacji przewodu dla powszechnie stosowanych materiałów izolacyjnych, jak np. polietylen, musi wynosić przynajmniej 0,2 mm. Średnica pojedynczego drutu przewodu wykonanego z cienkich drucików nie może być mniejsza niż 0,1 mm. Końcówki przewodów należy zabezpieczyć przed rozkręcaniem się np. za pomocą tulejek zaciskowych. W przypadku podłączania za pomocą dwóch osobnych kabli lub przewodów można zamontować dodatkowy dławik kablowy. Nie wykorzystywane przepusty kablowe muszą być zamknięte korkami zaślepiającymi. Urządzenia pracujące w temperaturze otoczenia poniżej 20 C muszą być wyposażone w metalowe przepusty kablowe. 4 Urządzenia przeznaczone dla strefy 2/strefy 22 W odniesieniu do urządzeń wykorzystywanych zgodnie z klasą ochrony przeciwzapłonowej Ex na II (urządzenia nieiskrzące) zgodnie z normą EN 60079-15:2003 obowiązuje zasada, że łączenie i przerywanie oraz podłączanie obwodów prądowych pod napięciem jest dopuszczalne tylko podczas montażu, konserwacji lub w celu naprawy. W PL Polski

odniesieniu do urządzeń podłączanych do obwodów prądowych ograniczonych energetycznie należących do klasy ochrony przeciwzapłonowej Ex nl (urządzenia ograniczone energetycznie) zgodnie z normą EN 60079-15:2003 obowiązuje zasada, że te urządzenia mogą być podłączane w trakcie pracy. W odniesieniu do łączenia urządzeń z ograniczonymi energetycznie obwodami prądowymi klasy ochrony Ex nl IIC obowiązują maks. dopuszczalne wartości podane w deklaracji zgodności względnie w uzupełnieniach do deklaracji zgodności. Należy przestrzegać maks. wartości samobezpiecznych obwodów prądowych podanych w dopuszczeniach. 5 Naprawa urządzeń w wykonaniu Ex Jeżeli część urządzenia, od którego zależy funkcja ochrony przeciwwybuchowej, została poddana naprawie, to urządzenie to może być ponownie uruchomione tylko wtedy, gdy zostało przebadane przez rzeczoznawcę pod względem zgodności z wymaganiami co do ochrony przeciwwybuchowej i otrzymało od niego stosowne zaświadczenie lub też, gdy rzeczoznawca oznaczył urządzenie swoim znakiem kontrolnym. Z przeprowadzenia badania przez rzeczoznawcę można zrezygnować, gdy urządzenie przed ponownym uruchomieniem zostało poddane badaniu jednostkowemu przez producenta, a pozytywny wynik badania został potwierdzony przez umieszczenie na urządzeniu znaku kontrolnego. Części urządzenia odpowiedzialne za realizację funkcji ochrony przeciwwybuchowej mogą być wymieniane wyłącznie na oryginalne, przebadane jednostkowo części producenta. Urządzenia zamontowane poza strefami zagrożonymi wybuchem, które w przyszłości mają być zamontowane w obszarach zagrożonych wybuchem, podlegają postanowieniom odnoszącym się do urządzeń po naprawie. Przed zamontowaniem w obszarach zagrożonych wybuchem należy je poddać badaniu zgodnie z warunkami obowiązującymi w odniesieniu do Naprawy urządzeń w wykonaniu Ex. 6 Wskazówki dotyczące konserwacji, kalibracji i prac na urządzeniu Połączenie z samobezpiecznymi obwodami prądowymi w celu przeprowadzenia badania, kalibracji i nastaw w obszarach zagrożonych wybuchem i poza nimi można wykonywać wyłącznie z zastosowaniem samobezpiecznych nadajników prądowych względnie napięciowych i instrumentów pomiarowych, aby zapobiec uszkodzeniu elementów odpowiedzialnych za realizację funkcji bezpieczeństwa. PL Polski