WPŁYW PLATFORM REGIONALNYCH NA ROZWÓJ INNOWACJI W ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ. WNIOSKI Z ANALIZY BENCHMARKINGOWEJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH JST

Podobne dokumenty
Poziom rozwoju e-administracji w Polsce w ujęciu regionalnym: ocena i wnioski dla dalszych działań

Standaryzacja elektronicznych usług oraz perspektywy rozwoju cyfryzacji w województwie mazowieckim

ICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny

Tomasz Jeruzalski Marek Pęczkowski **

Ankieta: Badanie podażowe z przedstawicielami podmiotów świadczących doradztwo dla JST

Prezentacja założeń i wyników projektu Z instytucji do rodziny

STRATEGIA CYFRYZACJI REGIONU MAZOWIECKIE SPOTKANIA Z E-ADMINISTRACJĄ WARSZAWA, R.

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R

ICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny

Wpływ funduszy europejskich perspektywy finansowej na rozwój społeczno-gospodarczy Polski Wschodniej. Andrzej Regulski 28 września 2015 r.

Innowacyjność województwa kujawskopomorskiego

Innowacyjność Mazowsza na tle innych regionów w Polsce i UE. Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Budowa Platformy e-finansów Publicznych. e-finanse Publiczne

Internet w Polsce fakty i liczby. Violetta Szymanek Departament Społeczeństwa Informacyjnego Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

Wybrane zróżnicowania społeczno-gospodarcze i przestrzenne a inteligentny rozwój obszarów wiejskich

Id: B28-41F7-A3EF-E67F59287B24. Projekt Strona 1

Strategia e-rozwoju województwa mazowieckiego, zasady współdziałania Samorządów Gminnych z Samorządem Województwa Mazowieckiego przy jej realizacji.

AI2020.pl. Akademia Innowacji dla Uczelni 9 lutego 2018, Hotel Sound Garden

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt opracowany przez Wielkopolskie

Europejskiej w rozwoju wsi w latach

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.

XXIII OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA MŁODZIEŻY - Lubuskie 2017 w piłce siatkowej

ANALIZA PORÓWNAWCZA KONIUNKTURY WOJEWÓDZTW POLSKI W LATACH

Wpływ cyfryzacji na działanie urzędów administracji publicznej w Polsce w 2013 r.

Projekty systemowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wsparcie działalności naukowej

Działanie 1.1 POPC Pierwszy Konkurs

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

List intencyjny. w sprawie współpracy w ramach realizacji Inicjatywy Linia Współpracy

Dotacje dla przedsiębiorstw z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wdrażanego przez WARP (RIF)

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Wpływ cyfryzacji na działanie urzędów administracji publicznej w Polsce w 2012 r.

Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego

1. Analiza wskaźnikowa Wskaźniki szczegółowe Wskaźniki syntetyczne

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1

Żłobki i kluby dziecięce w 2013 r.

Możliwości pozyskania dofinansowania z funduszy strukturalnych UE na wdrożenie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach. Małgorzata Nejfeld

Finansowanie projektów cyfrowych w ramach RPO - ocena śródokresowa roku 2018

Fundusze europejskie na projekty informatyzacji w jednostkach samorządu terytorialnego

Jednostka odpowiedzialna. Termin. administracja samorządowa szczebla powiatowego ZARZĄDY POWIATOW

Aleksandra Rybińska, Anna ElŜbieta Strzała Organizacje poŝytku publicznego Profil statystyczny 1

Ankieta: Badanie zapotrzebowania JST na usługi wsparcia

List intencyjny. w sprawie współpracy w ramach realizacji Inicjatywy Linia Współpracy

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.

XIV Olimpiada Matematyczna Juniorów Statystyki dotyczące zawodów drugiego stopnia (2018/19)

Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji

na podstawie opracowania źródłowego pt.:

Warszawa, dnia 9 lipca 2013 r. Poz. 576 KOMUNIKAT MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO 1) z dnia 8 lipca 2013 r.

W perspektywie kluczowych projektów informatycznych MSWiA uwarunkowania prawne, koncepcyjne i realizacyjne

SPINeR. inicjatyw modernizacyjnych wykorzystujących rozwiązania informatyczne. Krzysztof Głomb, Stowarzyszenie Miasta w Internecie

STANDARDY GROMADZENIA ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH OKREŚLANE PRZEZ GMINY RZECZYWISTOŚĆ PO REWOLUCJI ŚMIECIOWEJ. Tomasz Styś

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Departament Rynku Pracy PROGRAM 30 MINUS. Informacja

METODA DEA W ANALIZIE EFEKTYWNOŚCI NAKŁADÓW NA GOSPODARKĘ ODPADAMI

Wpływ cyfryzacji na działanie. urzędów. administracji publicznej w Polsce w 2014 r.

Efekty działania Biura Wdrażania RIS-P

Nabory wniosków w 2012 roku

BADANIA STATYSTYCZNE W ZAKRESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO I REWITALIZACJI NA RZECZ POLITYKI SPÓJNOŚCI

e-administracji w Polsce

Fundusze dla oświaty Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych w administracji

Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013 STRESZCZENIE

Prezentacja wyników projektu. Edycja 2011/2012

Aktywność w zakresie pozyskiwania środków pomocowych na obszarach wiejskich województwa śląskiego

Trzy pozostające ze sobą w określonych relacjach elementy składowe: 1. Rozwój infrastruktury jako podstawowego narzędzia transmisji informacji. 2.

Krytyczne czynniki sukcesu e-administracji w Polsce wyniki badań

Samorząd bliżej obywatela i przedsiębiorcy. Zastosowanie nowych technologii w administracji samorządowej

, , STOSUNEK DO RZĄDU I OCENA DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI POLITYCZNYCH W NOWYCH WOJEWÓDZTWACH

Program na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Gmin i Powiatów Województwa Śląskiego

Główny Urząd Statystyczny

Stan realizacji informacja według stanu na dzień 14 lutego 2013

Sieci handlowe licytują się na podwyżki wynagrodzeń. O ile wzrosły płace w handlu w 2017r.?

Analiza udzielonego wsparcia dla przedsiębiorców. informacje ogólne. rozkład regionalny. Ewaluacje PO na dzień 25 lutego 2011 roku

Bliżej śmieci - dalej od nieporządku.

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2013 r. Główne wnioski

ZMIANY W PRZESTRZENNYM ZRÓŻNICOWANIU ŹRÓDEŁ UTRZYMANIA GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE W LATACH

Symulacja przygotowana przez Krajową Radę RIO

Krytyczne czynniki rozwoju e-administracji w województwie śląskim

WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA TWP W WARSZAWIE

Raport wykorzystania środków unijnych w zakresie budowy społeczeństwa informacyjnego

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza

ŚRODA Z FUNDUSZAMI DLA INSTYTUCJI PUBLICZNYCH NA E-ADMINISTRACJĘ I CYFRYZACJĘ

Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce

e-usługi? Procesy? A może procesy dla e-usług? Agata Filipowska, Wioletta Sokołowska

opracowanie 3 nowoczesnych metod służących identyfikacji, opisowi oraz optymalizacji procesów zarządzania w JST.

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA

Implementacja chmury prywatnej dla potrzeb administracji publicznej miasta Opola na przykładzie projektu E-Opole.

Benchmarking jako instrument klasyfikacji regionów europejskich. Dr inż. Adam Świda

Zespół do spraw Transformacji Przemysłowej Departament Innowacji

Podsumowanie realizacji projektów Regionalnych Sieci Szerokopasmowych. Krajowe Forum Szerokopasmowe 4 listopada 2015 r.

i Środowisko. Projekt nr 4 z 25 maja br.

RAPORT Z POLSKIEGO BADANIA PROJEKTÓW IT 2010

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Europejska Agenda Cyfrowa: stan realizacji przez Polskę.

1) Jednostki organizacyjne realizujące program oraz ich role. 1. Ministerstwo Zdrowia, Warszawa, ul. Miodowa 15, REGON:

e-administracja Uniwersytet Jagielloński Wydział Prawa i Administracji mgr inż.piotr Jarosz

PODUMOWNIE BADANIA SZPITALI PREZENTACJA WYNIKÓW W 3 OBSZARACH:

MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE

Wyzwania Cyfrowej Polski Jerzy Kwieciński

Informacje o projekcie

Transkrypt:

Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 281 2016 Bernard F. Kubiak Uniwersytet Gdański Wydział Zarządzania Katedra Informatyki Ekonomicznej ekobk@univ.gda.pl Elżbieta Zamiar Uniwersytet Gdański Wydział Zarządzania Katedra Informatyki Ekonomicznej ezamiar@gmail.com WPŁYW PLATFORM REGIONALNYCH NA ROZWÓJ INNOWACJI W ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ. WNIOSKI Z ANALIZY BENCHMARKINGOWEJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH JST Streszczenie: Głównym celem artykułu jest identyfikacja i analiza czynników sukcesu we wdrażaniu elektronicznej administracji na szczeblu regionalnym w Polsce. Pomimo że administracja nie szczędzi środków na rozwój publicznych usług elektronicznych, ich poziom ciągle jest niezadowalający. Dlatego autorzy podjęli próbę znalezienia odpowiedzi na następujące pytania: Jakie czynniki wpływają na rozwój e-administracji na szczeblu samorządu lokalnego? Jaki jest modelowy (wzorcowy) układ tych czynników? Jaki jest poziom rozwoju e-administracji w badanych gminach w ujęciu regionalnym? W tym celu zaproponowano i obliczono wskaźniki opisu i oceny rozwiązań informatycznych polskiej administracji samorządowej. Słowa kluczowe: e-administracja, benchmarking, SEKAP. Wprowadzenie Samorządy 1, próbując sprostać wyzwaniom otaczającego świata, wzorem innych organizacji tworzą usługi elektroniczne 2. E-usługi z jednej strony bo- 1 2 Najmniejszą jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Wraz z powiatami tworzą tzw. samorząd lokalny. Samorząd regionalny to obszar województwa. Administracja samorządowa realizuje zadania poprzez swoje jednostki. Główną jednostką jest urząd. To urzędy realizują zadania samorządów związane z cyfryzacją. Usługa świadczona bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłana i otrzymywana za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania [Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną].

Wpływ platform regionalnych na rozwój innowacji... 81 wiem są korzystne dla ich odbiorów, a z drugiej strony zapewniają także korzyści jednostkom samorządowym 3. E-administracja jest odpowiedzią na potrzeby społeczeństwa informacyjnego i jego obecne możliwości, a także dostosowaniem się administracji do innych graczy rynku i oferowanych przez nich usług. E-government (tłumaczone powszechnie jako e-administracja) to nie tylko usługi elektroniczne oferowane przez administrację. E-government zgodnie z definicją UE to wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) w administracji publicznej, w ścisłym połączeniu z niezbędną zmianą organizacyjną i nowymi umiejętnościami służb publicznych w celu udoskonalenia usług publicznych i procesów demokratycznych. Definicja innowacji wprowadzona przez podręcznik OSLO 4 [(OECD Publishing, 2005] głosi: innowacją jest wprowadzenie do praktyki nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (towaru lub usługi), procesu, nowej metody marketingowej lub organizacyjnej. Tak więc nowej jakości usługi administracji e-usługi są innowacją tylko pod warunkiem skutecznego ich wdrożenia, a ponadto tylko wówczas, gdy podczas ich wdrażania nastąpią zmiany organizacyjne. W wyniku analizy przestrzennej wykonanej na podstawie rankingu polskich gmin, powstałego w wyniku obliczenia benchmarkingu systemów informatycznych administracji samorządowej, zaobserwowano zdecydowaną dominację województwa śląskiego (aż 26% gmin tego województwa znalazło się wśród pierwszych 100 gmin osiągających najwyższy poziom indeksu). Okazało się, że województwo to osiąga zdecydowanie lepsze rezultaty w kategoriach związanych z elektroniczną komunikacją między organizacjami, którą zapewnia regionalna platforma e-usług publicznych województwa śląskiego SEKAP System Elektronicznej Komunikacji Administracji Publicznej. Przypadek tej platformy powinien zostać szczegółowy przeanalizowany i zapisany jako dobra praktyka, jest bowiem receptą na zwiększenie dynamiki rozwoju e-administracji w Polsce. 3 4 Obywatele otrzymują dostęp do urzędów w trybie 7/24 (siedem dni w tygodniu przez 24 godz. na dobę), z każdego miejsca, w którym aktualnie się znajdują, dla urzędów to zmniejszenie kosztów, mniej błędów, szybsza obsługa. OSLO Manual tak bowiem powszechnie nazywana jest ta publikacja został wydany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Urząd Statystyczny Wspólnot Europejskich (Eurostat). Obecnie dostępna jest już jego 3. edycja (wydana także w języku polskim).

82 Bernard F. Kubiak, Elżbieta Zamiar 1. Badanie dojrzałości cyfrowej samorządów Przedmiotem badań 5 przedstawionych w niniejszym artykule były uwarunkowania rozwoju i innowacyjności systemów informatycznych 6 jednostek administracji samorządowej (JST). Na ich podstawie obliczono benchmarking 7, uznawany powszechnie za najtańszą formę pozyskiwania wiedzy [Al-Mashari i Zairi, 2005]. Przedstawiono też jego zalety i korzyści 8. Na tej podstawie zaproponowano model benchmarkingu, który zastosowano do oceny rozwiązań informatycznych polskiej administracji samorządowej, zmierzającej do budowy e-administracji. Opracowano reguły obliczania indeksów złożonych. Indeksy te stanowią próbę opisu i oceny w sposób zagregowany za pomocą jednej zmiennej syntetycznej rozwiązań informatycznych polskiej administracji samorządowej. Opracowany i obliczony indeks nazwano indeksem dojrzałości cyfrowej samorządów. 1.1. Obszary analizy oraz zastosowane wskaźniki Głównym celem podjętych badań było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, co determinuje skuteczność wdrożenia e-usług administracji 9. Z uwagi na fakt, iż jest to zjawisko złożone, zależne od wielu czynników, wskazano obszary analizy, obliczając dla nich miary subindeksów. Mając na uwadze postawiony przed procesem benchmarkingu cel skuteczne wdrożenie e-administracji, wyznaczono dwa obszary analizy: 5 6 7 8 9 Analiz dokonano na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego w 2013 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, którego głównym celem było zdiagnozowanie stanu wykorzystania technologii teleinformatycznych i określenie jego wpływu na usprawnienie działania urzędów w Polsce. W badaniu wzięło udział 1510 jednostek samorządu terytorialnego (ok. 54% ogólnej liczby). System informatyczny to system informacyjny służący do wspomagania procesu zarządzania organizacją gospodarczą, realizowany za pomocą środków komputerowych [Lech, 2003, s. 7]. Benchmarking rozumiany jako metoda badań porównawczych, służących identyfikowaniu najlepszych praktyk, mierzeniu w odniesieniu do nich osiągnięć innych uczestników badań i formułowaniu na tej podstawie wniosków praktycznych. Głównym celem takiego benchmarkingu jest stworzenie rankingu badanych organizacji zgodnie z definicją Komisji Europejskiej. Według autorów benchmarking przynosi korzyści operacyjne (np. udoskonala procesy), kulturowe (m.in. sprzyja powstawaniu i ewolucji kultury uczenia się w całej organizacji) i finansowe. W tym samym czasie, na przełomie 2013 i 2014 r., podobnym problem badawczym zajmowano się w najsilniejszym ośrodku badań nad e-government Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach. Silna grupa badaczy przy współpracy ze Śląskim Centrum Społeczeństwa Informacyjnego [Ziemba, Papaj i Jadamus-Hacura, 2015; Ziemba, 2015] identyfikowała krytyczne czynniki sukcesu e-government. Wnioski z tych badań są spójne w dużej mierze z uzyskanymi przez autorów artykułu.

Wpływ platform regionalnych na rozwój innowacji... 83 technologie informatyczno-telekomunikacyjne (obszar ICT) jako potencjał budowy e-administracji, wyniki (obszar WYN) jako rezultaty. Bezpośrednim interesariuszem elektronicznej administracji jest społeczeństwo informacyjne. Jego poziom i rozwój będzie miał bezpośredni wpływ na wyniki rezultaty skutecznego wdrożenia e-rozwiązań. Dlatego zaproponowano obszar o nazwie społeczeństwo informacyjne (obszar SI). Nie niwelując barier wewnętrznych drzemiących w ludziach, którzy z natury nie są skłonni do zmian, należy liczyć się z ryzykiem, iż inwestycje w najnowsze rozwiązania ICT mogą okazać się nieskuteczne. Z tego względu wskazano kolejny obszar kapitał ludzki (obszar KL), który poddano analizie benchmarkingowej [Zamiar, 2016]. Oznaczenie i wartość informacyjna obliczonych subindeksów to: ICT poziom rozwoju systemu informatycznego oraz jego zdolność do kreowania e-rozwiązań, SI jakość i ilość podejmowanych przez JST działań stymulujących wzrost społeczeństwa informacyjnego oraz promujących e-administrację, KL poziom kompetencji informatycznych oraz innowacyjności służb informatycznych i pracowników, WYN wpływ cyfryzacji na satysfakcję klientów, koszty, czas oraz obciążenie pracą pracowników. Dla każdego z tych obszarów zaproponowano i obliczono 5 wskaźników opisujących te obszary. Dla obszaru ICT wytypowano pięć następujących wskaźników: ICT1 poziom rozwoju systemu informatycznego poziom wykorzystania systemu EZD (elektroniczne zarządzanie dokumentacją) oraz poziom rozwoju informatycznego; ICT2 zdolność infrastruktury ICT do obsługi dokumentów elektronicznych posiadanie ESP (elektronicznej skrzynki podawczej), odsetek osób pracujących: w EZD (elektroniczne zarządzanie dokumentacją), posiadających podpis elektroniczny oraz pocztę elektroniczną; ICT3 poziom i dostępność usług elektronicznych; ICT4 jakość stron internetowych zarówno informacyjnych, jak i BIP; ICT5 poziom integracji Front Office z Back Office wskazuje liczbę zintegrowanych systemów z EZD. Obszar społeczeństwo informacyjne charakteryzują następujące wskaźniki: SI1 promowanie rozwoju społeczeństwa informacyjnego,

84 Bernard F. Kubiak, Elżbieta Zamiar SI2 liczba wspieranych publicznych punktów dostępu do internetu na tysiąc mieszkańców, SI3 promowanie usług e-administracji, SI4 sposób i jakość udostępnianych treści, SI5 zainteresowanie e-usługami administracji. Obszar kapitał ludzki opisano przy pomocy takich wskaźników jak: KL1 kompetencje informatyczne urzędników, KL2 warunki sprzyjające zwiększaniu kompetencji informatycznych, KL3 kompetencje pracowników (działów) IT, KL4 innowacyjność pracowników. Wskaźniki obszaru wyniki opisują wzrost efektywności działania urzędów w wyniku: WYN1 zwiększenia satysfakcji klientów, WYN2 zmniejszenia kosztów obsługi klienta, WYN3 skrócenia czasu załatwiania spraw, WYN4 zmniejszenia obciążenia pracą, WYN5 zwiększenia udziału dokumentów wychodzących drogą elektroniczną w ogólnej liczbie dokumentów wychodzących. 1.2. Analiza przestrzenna uzyskanych wyników Uzyskane w toku obliczeń subindeksy benchmarkingu i indeks syntetyczny mogą być podstawą różnych i ciekawych analiz. Interesujących spostrzeżeń dostarczyła analiza przestrzenna wyników najlepszych stu urzędów. Odsetek gmin w pierwszej setce z poszczególnych województw nie odzwierciedla ich udziału w grupie badanej. Województwo śląskie zdecydowanie wyprzedza pozostałe województwa. Jego przedstawiciele dominują wśród urzędów, które osiągnęły najwyższe wartości wskaźników. Gmin województwa śląskiego wśród stu najlepszych jest aż 29, co daje ponad 26-proc. udział, ważąc wynik liczbą urzędów tego województwa biorących udział w badaniu. Warto także zauważyć, że aż trzy pierwsze miejsca w rankingu zajmują gminy województwa śląskiego. Następne w kolejności województwa (małopolskie 10,53%, dolnośląskie 10,99%, zachodniopomorskie 11,25%) uzyskały niemal trzykrotnie gorszy wynik. Pozostałe województwa mają znacznie mniejszy udział swoich reprezentantów wśród stu najlepszych urzędów. Wyniki poszczególnych województw przedstawiono w tabeli 1.

Wpływ platform regionalnych na rozwój innowacji... 85 Tabela 1. Analiza przestrzenna stu najlepszych wyników benchmarkingu Województwo Ilość gmin Ważony udział w pierwszej w próbie badawczej procentowy "setce" Śląskie 29 109 26,61 Małopolskie 12 114 10,53 Dolnośląskie 10 91 10,99 Zachodniopomorskie 9 80 11,25 Mazowieckie 7 184 3,80 Wielkopolskie 6 138 4,35 Lubelskie 6 123 4,88 Pomorskie 5 76 6,58 Łódzkie 4 103 3,88 Świętokrzyskie 3 55 5,45 Kujawsko-pomorskie 3 90 3,33 Lubuskie 2 52 3,85 Podlaskie 2 78 2,56 Podkarpackie 1 108 0,93 Opolskie 1 48 2,08 Warmińsko-mazurskie 0 61 0,00 Razem 100 1510 Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Zamiar, 2016]. Województwa podkarpackie, opolskie i warmińsko-mazurskie są mocno zapóźnione we wdrażaniu e-usług w JST. Pomimo dość licznej reprezentacji w badaniu, nie mają znaczących osiągnięć (0 i 1 urząd w pierwszej setce, co stanowi mniej niż 3% badanej populacji). Analizując statystyki województw dla pozostałych subindeksów, można wysnuć wniosek, że podstawą sukcesu województwa śląskiego jest wysoki poziom technologii informatycznych i komunikacyjnych oraz wysoko rozwinięte społeczeństwo informacyjne. Małopolskie swą wysoką pozycję w rankingu zawdzięcza wysokiemu poziomowi rozwoju społeczeństwa informacyjnego, dolnośląskie kapitałowi ludzkiemu oraz relatywnie wysokiemu poziomowi ICT. Na wyróżnienie zasługuje województwo zachodniopomorskie, którego wskaźniki we wszystkich obszarach są zadowalająco wysokie (kilkanaście procent), co świadczy o zrównoważonym rozwoju. Warto poszukać przyczyn zaobserwowanego zjawiska spektakularnego sukcesu województwa śląskiego, upatrując w tym recepty na zwiększenie sukcesów elektronicznej administracji w Polsce. 2. Analiza wyników badań w kontekście rozwiązań regionalnych wspierających e-usługi administracji samorządowej Rozwój e-administracji na szczeblu regionalnym spoczywa na samorządzie województwa. Rozwój ten dotyczy głównie ukierunkowania wydatkowania środków unijnych (np. w ramach regionalnych programów operacyjnych) i nie jest

86 Bernard F. Kubiak, Elżbieta Zamiar związany z projektami realizowanymi przez organy centralne na poziomie regionalnym. Niemal wszystkie projekty związane z rozwojem e-administracji korzystają ze wsparcia unijnego. Głównie dzięki tym środkom możliwy jest rozwój e-administracji, gdyż samorząd regionalny dbający o rozwój społeczno- -gospodarczy regionu nie mógłby wspierać finansowo wielu działań w tym zakresie. Stosunek władz regionalnych do roli e-administracji w rozwoju społeczno-gospodarczym regionów uwidacznia się w określeniu ich rangi w regionalnych programach operacyjnych, stanowiących podstawę ukierunkowania wydatkowania środków unijnych i wielkości alokacji na ten cel [Perdał, 2014, s. 105]. Znaczące dysproporcje wśród 100 najlepszych gmin w poszczególnych województwach autorzy upatrują w podejściu do realizacji rozwoju społeczeństwa informacyjnego, a także w stopniu wdrożenia e-administracji w tych województwach. W tym celu przeanalizowano działania województw, które znalazły się w czołówce rankingu. Analizie poddano wyniki poszczególnych województw w trzech kategoriach człowiek, gospodarka, państwo, przedstawione w publikacji [Szymanek, 2013]. Z analizy tej wynika, że najlepsze województwa z poprzedniego badania mają najwyższe wyniki w obszarze państwo. Warto przyjrzeć się wskaźnikom oraz wartościom GAP 10 dla województw będących w grupie liderów badania benchmarkingowego (por. tabela 3). Także i w tym przypadku województwo śląskie jest zdecydowanym liderem, chociaż pozostałe województwa wytypowane do grona liderów w poprzednio przytaczanym badaniu także uzyskują z reguły wyniki lepsze od wartości średnich (poza województwem podlaskim którego wyniki są niewytłumaczalnie zmienne). Warto zatem poznać najsilniejsze strony lidera. Okazuje się, że intensywniej niż inni rozwija on usługi elektroniczne, wspiera rozwój społeczeństwa informacyjnego, jego urzędy posiadają wysokiej jakości strony www, wspierają e-integrację oraz w sposób zadowalający wdrażają rozwiązania IT. Można sądzić, że efektem ubocznym wymienionych wcześniej działań jest to, iż organizacje województwa automatycznie wymieniają dane z innymi firmami. 10 Gap analysis (ang.) analiza luk jest narzędziem oceny zasobów biznesowych umożliwiającym w organizacji porównanie ich aktualnego wykorzystania z potencjalnym. Kluczowe pytania, na których opiera się analiza, to: Gdzie jest organizacja, a gdzie chce być?. Celem analizy luk jest zidentyfikowanie różnic pomiędzy optymalną alokacją i integracją danych wejściowych a obecnym poziomem ich alokacji. Pozwala to organizacji na szerszą analizę obszarów, które mogą być doskonalone. Analiza luk łączy się bezpośrednio z benchmarkingiem oraz procesem audytu.

Wpływ platform regionalnych na rozwój innowacji... 87 Tabela 2. Reprezentacja województw wśród stu najlepszych urzędów w analizowanych obszarach Województwo Ilość gmin woj. w grupie badanej Ilość gmin - analiza ICT Ilość gmin - analiza SI Ilość gmin - analiza KL Ilość gmin - analiza WYN w pierwszej "setce" ważony udział procentowy w pierwszej "setce" ważony udział procentowy w pierwszej "setce" ważony udział procentowy w pierwszej "setce" ważony udział procentowy Śląskie 109 35 32,11 21 19,27 9 8,26 18 16,51 Małopolskie 114 6 5,26 12 10,53 10 8,77 9 7,89 Dolnośląskie 91 11 12,09 2 2,20 10 10,99 7 7,69 Zachodniopomorskie 80 11 13,75 9 11,25 9 11,25 8 10,00 Wielkopolskie 138 3 2,17 7 5,07 8 5,80 3 2,17 Kujawsko-pomorskie 90 3 3,33 4 4,44 5 5,56 6 6,67 Lubelskie 123 3 2,44 7 5,69 6 4,88 8 6,50 Lubuskie 52 3 5,77 4 7,69 3 5,77 3 5,77 Łódzkie 103 3 2,91 5 4,85 4 3,88 5 4,85 Mazowieckie 184 8 4,35 9 4,89 12 6,52 11 5,98 Opolskie 48 2 4,17 2 4,17 1 2,08 4 8,33 Podkarpackie 108 1 0,93 4 3,70 5 4,63 6 5,56 Podlaskie 78 2 2,56 0 0,00 4 5,13 2 2,56 Pomorskie 76 7 9,21 6 7,89 3 3,95 8 10,53 Świętokrzyskie 55 1 1,82 5 9,09 7 12,73 1 1,82 Warmińsko-mazurskie 61 1 1,64 3 4,92 5 8,20 1 1,64 Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Zamiar, 2016].

88 Bernard F. Kubiak, Elżbieta Zamiar Tabela 3. Porównanie wskaźników kategorii państwo dla województw najlepszych w benchmarkingu ze średnimi dla Polski Wskaźnik Urzędy świadczące i rozwijające usługi elektroniczne Wskaźnik wspierania rozwoju SI przez urzędy Urzędy posiadające użyteczną stronę www Firmy wymieniające automatycznie dane z innymi* Polska Wartość Wartość GAP Wart ość GAP Wart ość GAP Wart ość GAP 34 61 179% 38 112% 38 62% 35 103% 21 32 152% 24 114% 22 69% 23 110% 12 18 150% 14 117% 12 67% 15 125% 74 94 127% 70 95% 69 73% 47 64% Urzędy wspierające e-integrację 23 29 126% 27 117% 23 79% 24 104% Urzędy osiągające zadowalające rezultaty stosowania ICT Urzędy stosujące dobre praktyki zarządzania Urzędy wymagające i rozwijające kompetencje informatyczne pracowników Urzędy promujące wykorzystanie ICT wśród pracowników Urzędy konsekwentnie wdrażające ICT Wskaźnik skuteczności cyfryzacji w urzędach Śląskie Małopolskie Dolnośląskie Zachodniopomorskie 27 34 126% 26 96% 30 88% 29 107% 22 26 118% 19 86% 21 81% 19 86% 37 42 114% 38 103% 39 93% 40 108% 65 69 106% 68 105% 73 106% 63 97% 34 36 106% 37 109% 39 108% 38 112% 36 38 106% 36 100% 37 97% 40 111% * Wskaźnik z kategorii gospodarka przytoczono z uwagi na udział we wnioskowaniu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Szymanek, 2013, s. 203-220].

Wpływ platform regionalnych na rozwój innowacji... 89 Zdaniem autorów podstawą sukcesu jest platforma SEKAP System Elektronicznej Komunikacji Administracji Publicznej, bowiem dla wskaźnika komunikacja i rozwój usług elektronicznych odnotować należy największe dodatnie GAP (odpowiednio 179% i 127%). Lider w jej wdrażaniu województwo śląskie zajęło się tematem stosunkowo wcześnie, bowiem pierwsze rozmowy na temat zintegrowanych działań odbyły się już w roku 2002 11. Podsumowanie Prawidłowo zrealizowane platformy regionalne stymulują rozwój społeczeństwa informacyjnego w szczególności w wyniku następujących działań: zintegrowane działania objęcie jednym rozwiązaniem różnych obszarów interesujących mieszkańców, np. e-zdrowie, pomoc społeczna, sprawy obywatelskie itd., wytyczenie standardów realizujących osiągnięcia najnowszych technologii [Ziemba, Papaj i Będkowski, 2013], e-administracja wymaga centralizacji np. w zakresie jednolitych norm i standardów zapewniających interoperacyjność [Perdał, 2014, s. 43], duży odsetek gmin i organizacji województwa zaangażowanych w projekt gwarantuje skuteczną promocję poprzez dotarcie do bezpośrednio zainteresowanych (mieszkańców i przedsiębiorców uczestniczących w projekcie gmin i innych instytucji), korzystanie z własnego regionalnego potencjału intelektualnego wsparcie jednostek naukowo-badawczych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz instytucji doradczych Stowarzyszenie Miasta w Internecie, które są także potencjalnymi aktywnymi użytkownikami rozwiązania, konsekwencja w działaniu wieloletnie inwestowanie i rozwój 12, skuteczna realizacja strategii, która umożliwia realizację celów biznesowych organizacji i jest odpowiedzią na oczekiwania otoczenia [Kubiak, 2003]. Wnioski te mogą stać się przyczynkiem do dyskusji o tym, czy e-administrację powinno realizować się lokalnie, czy regionalnie. Można także przyjąć, że prawidłowo i konsekwentnie realizowane platformy ogólnopolskie przyczynią się do dynamicznego rozwoju e-administracji w Polsce. 11 Województwo śląskie jako jedyny region w Polsce zakwalifikowało się do projektu PRELUD. Partnerami województwa śląskiego było osiem regionów europejskich z Finlandii, Francji, Niemiec, Irlandii, Włoch, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. (źródło: https://www.sekap.pl/content. seam?id=1&cid=20838, dostęp: marzec 2016). 12 Wśród nowych funkcjonalności SEKAP wdrożono już: wersję dla słabowidzących, powiadamianie SMS, fotokody oraz mapę instytucji administracji publicznej [Ziemba, Papaj i Będkowski, 2013].

90 Bernard F. Kubiak, Elżbieta Zamiar Literatura Al-Mashari M., Zairi M. (2005), The Role of Benchmarking in Best Practice Management and Knowledge Sharing, Journal of Computer Information Systemsˮ. Kubiak B.F. (red.) (2003), Strategia informatyzacji współczesnej organizacji. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. Lech P. (2003), Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II: Charakterystyka, wykorzystanie w biznesie, wdrażanie, Difin, Warszawa. OECD Publishing (2005), The Measurement of Scientific and Technological Activities, Oslo Manual: Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris. Perdał R. (2014), Czynniki rozwoju elektronicznej administracji w samorządzie lokalnym w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. Szymanek V. (2013), Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2013, MAiC, Warszawa. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Dz.U. 2002, nr 144, poz. 1204. Zamiar E. (2016), Koncepcja benchmarkingu systemów informatycznych administracji samorządowej, praca doktorska napisana pod kier. B.F. Kubiaka (w przygotowaniu), Uniwersytet Gdański, Gdańsk. Ziemba E. (2015), Czynniki sukcesu i poziom wykorzystania technologii informacyjno- -komunikacyjnych w Polsce, CeDeWu.pl, Warszawa. Ziemba E., Papaj T., Będkowski J. (2013), Egzemplifikacja e-government w Polsce analiza porównawcza SEKAP i epuap [w:] Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH, nr 29. Ziemba E., Papaj T., Jadamus-Hacura M. (2015), Critical Success Factors for e-government: Perspectives of Poland and Its Provinces, Problemy Zarządzaniaˮ, nr 13, s. 176-191. THE IMPACT OF REGIONAL PLATFORM ON THE INNOVATIONS DEVELOPMENT AT THE LOCAL GOVERNMENT Summary: Main goal of this article is identification and analysis of successes factors in implementing of electronic administration on the regional level in Poland. In spite of the fact, that administration spares no expense to do the development of electronic public services their level is continually insufficient. There is an attempt inside the article to answer the following questions: What factors have an impact on the development of e-administration on the level of local government? What is the module system of these factors? What is the level of development of e-administration in surveyed communes in the regional spin? To that end offered and computed the rations descriptions and evaluations of informatics solutions of Polish local government administration. Keywords: e-government, benchmarking, SEKAP.