DYREKCJA GENERALNA DS. POLITYK WEWNĘTRZNYCH DEPARTAMENT TEMATYCZNY C:PRAWA OBYWATELSKIE I SPRAWY KONSTYTUCYJNE KWESTIE PRAWNE Wniosek dotyczący wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży: perspektywa e-biznesu STRESZCZENIE Treść Internet i nowe technologie zmieniają oblicze handlu, umożliwiając przedsiębiorcom i konsumentom dokonywanie transakcji w dowolnym czasie, miejscu i z wykorzystaniem dowolnych urządzeń. Niniejszy dokument zawiera informacje na temat mechanizmów rządzących tą rozwijającą się formą handlu oraz opis możliwości, jakie się z nią wiążą. Takie nowe rozwiązanie niesie za sobą również pewne wyzwania. Przedsiębiorcy potrzebują wiedzy fachowej z nowej dziedziny oraz dodatkowych narzędzi, przez co często sięgają po rozwiązania towarzyszące, takie jak internetowe platformy handlowe. Decydenci muszą szybko i skutecznie usuwać bariery ograniczające te ewoluujące wzorce kontaktów handlowych. Tylko inteligentna i elastyczna polityka w tym zakresie zapewni lepsze funkcjonowanie rynku wewnętrznego, rozwój innowacji i inwestycji. Proponowane wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży stanowią budujący przykład starań podejmowanych w celu usprawnienia rynku wewnętrznego w nowatorski sposób. Aby zapewnić ich przydatność dla nowej formy handlu, w niniejszym dokumencie proponuje się wprowadzenie ulepszeń w zakresie języka, doświadczeń użytkowników, rozstrzygania sporów, płatności i obowiązków konsumenta. PE 462.471 PL
Niniejszy dokument został zamówiony przez Komisję Prawną Parlamentu Europejskiego. AUTOR Hanne Melin Legislative Counsel Europe ebay Inc. hmelin@ebay.com WŁAŚCIWY ADMINISTRATOR Danai PAPADOPOULOU Departament Tematyczny C: Prawa Obywatelskie i Sprawy Konstytucyjne Parlament Europejski B-1047 Bruksela E-mail: danai.papadopoulou@europarl.europa.eu WERSJE JĘZYKOWE Oryginał: EN. Tłumaczenie: BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV. O WYDAWCY W celu skontaktowania się z departamentem tematycznym lub zaprenumerowania jego comiesięcznego biuletynu prosimy pisać na adres: poldep-citizens@europarl.europa.eu Parlament Europejski, wrzesień 2012 r. Unia Europejska, 2012 r. Niniejszy dokument jest dostępny w internecie na stronie: http://www.europarl.europa.eu/studies SPROSTOWANIE Opinie wyrażone w niniejszym dokumencie są jedynie opiniami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają oficjalne stanowisko Parlamentu Europejskiego. Powielanie i tłumaczenie do celów niehandlowych jest dozwolone pod warunkiem wskazania źródła oraz wcześniejszego poinformowania wydawcy i wysłania mu egzemplarza. 2/4
Wniosek dotyczący wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży: perspektywa e-biznesu STRESZCZENIE Platforma handlowa ebay 1 stanowi przykład na to, w jaki sposób internet i technologie przyczyniają się do obniżenia kosztów handlowych ponoszonych przez małych i dużych handlowców, umożliwiając im nawiązywanie kontaktów, znajdowanie kontrahentów, budowanie zaufania oraz dokonywanie transakcji i płatności. Dzięki temu niezależnie od wielkości swojej firmy przedsiębiorcy mogą się rozwijać i rozszerzać swoją działalność, zapewniając równocześnie korzyści dla konsumentów. Co ważne, dzięki niższym kosztom handlowym przedsiębiorcy obejmują swoją działalnością także zagranicę. W latach 2004 2010 handel transgraniczny prowadzony na terytorium UE za pośrednictwem platformy internetowej ebay rozwijał się sześć razy szybciej niż tradycyjny handel transgraniczny 2. Ponadto niższe koszty handlowe przekładają się na korzyści dla konsumentów. Przykładowo gdybyśmy przyjęli hipotetycznie, że cały handel na terytorium UE jest realizowany po niższych kosztach typowych dla handlu elektronicznego, dzięki większemu wyborowi i konkurencyjnym cenom konsumenci mogliby zyskać do 45% PKB. W środowisku internetowym bariery handlowe nie tylko są mniejsze, lecz także znikają znacznie szybciej niż w przypadku handlu tradycyjnego. W latach 2005 2009 znaczenie odległości jako przeszkody w handlu zmniejszyło się o 41% w przypadku handlu transgranicznego realizowanego przez ebay, w porównaniu z zaledwie 14% w przypadku tradycyjnych form handlu transgranicznego. Handel elektroniczny generuje niższe koszty m.in. dlatego, że internet i technologie pomagają w budowaniu zaufania między partnerami handlowymi oraz między kupującymi i sprzedawcami poprzez: ułatwianie stronom komunikowania się podczas dokonywania transakcji, udostępnianie przejrzystych, interaktywnych sposobów na prezentowanie i wymianę informacji między stronami oraz umożliwianie wypracowywania alternatywnych mechanizmów rozstrzygania sporów. Choć mechanizmy techniczne likwidują pewne bariery handlowe, wciąż istnieją przeszkody prawne i administracyjne, które utrzymują udział transakcji transgranicznych na niskim poziomie. Sprzedający, którzy wykorzystują platformę internetową ebay jako jeden z kanałów sprzedaży, twierdzą, że różnice w zakresie zasad ochrony konsumentów oraz procedur i przepisów VAT, a także brak niedrogich i rzetelnych usług dostawczych zniechęcają do wywozu w granicach UE. 1 Działalność spółki ebay Inc., założonej w 1995 r. w San Jose (Kalifornia, USA) i notowanej na rynku pozagiełdowym NASDAQ, polega na budowaniu połączeń między kupującymi i sprzedawcami. Spółka ta jest największą internetową platformą handlową na świecie i umożliwia swoim użytkownikom dokonywanie transakcji kupna i sprzedaży na swoich serwisach w niemal wszystkich państwach. Transakcje te są realizowane za pośrednictwem systemów PayPal i GSI. Pierwszy z nich pozwala osobom indywidualnym i przedsiębiorstwom na bezpieczne, łatwe i szybkie dokonywanie i odbieranie płatności online, podczas gdy drugi oferuje przedsiębiorstwom globalnym obsługę z zakresu handlu elektronicznego, wielokanałowej sprzedaży detalicznej oraz marketingu cyfrowego. Spółka ebay dociera do milionów odbiorców za pośrednictwem takich wyspecjalizowanych platform, jak StubHub, która jest największą na świecie platformą obsługującą sprzedaż biletów, oraz strony ebay Classifieds zawierające ogłoszenia drobne pochodzące z ponad 1000 miast z całego świata. Więcej informacji na temat tej spółki znajduje się na stronie internetowej www.ebayinc.com. 2 Internet i technologie są siłą integrującą Unię Europejską. Przykładowo w latach 2004 2010 wywóz z 25 państw UE do Rumunii i Bułgarii zwiększył się o 62% (oba te państwa przystąpiły do UE w 2007 r.), podczas gdy wywóz za pośrednictwem platformy ebay wzrósł w tym samym okresie niemal dziewięciokrotnie, o 777%. 3/4
Departament Tematyczny C: Prawa Obywatelskie i Sprawy Konstytucyjne Internet i technologie zmieniają oblicze handlu, w związku z czym decydenci muszą dopilnować, aby prawodawstwo ani polityka nie hamowały postępu. Tylko inteligentna i elastyczna polityka w tym zakresie zapewni lepsze funkcjonowanie rynku wewnętrznego, rozwój innowacji i inwestycji. Proponowane wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży stanowią budujący przykład starań podejmowanych w celu usprawnienia rynku wewnętrznego w nowatorski sposób. Aby zapewnić ich przydatność do wspierania innowacyjności w handlu, zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na następujące kwestie: Język wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży powinny wyraźnie dopuszczać możliwość oferowania przez przedsiębiorcę usług w dowolnym języku. Zapewnienie takiego elastycznego podejścia do języka przyczyniłoby się znacznie do zmniejszenia formalności administracyjnych ciążących na przedsiębiorcach i uwzględniałoby tendencje w zachowaniach użytkowników. W opublikowanym przez Komisję Europejską siódmym wydaniu tablicy wyników dla rynków konsumenckich stwierdza się, że siedmiu na dziesięciu respondentów mających doświadczenie w zakupach transgranicznych wyraża gotowość korzystania z innych języków. Doświadczenie użytkowników mając na uwadze, że oczekiwania użytkowników różnią się w zależności od typu wykorzystywanego urządzenia, a nawet od jego modelu, wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży nie powinny nakładać na przedsiębiorcę obowiązku stosowania różnorodnych form komunikacji, a powinny pozostawiać do jego decyzji wybór formatu, w którym informacje będą rozpowszechniane. Płatność dostosowanie wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży do powszechnej praktyki poprzez nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku wskazania na stronie internetowej, a nie w postanowieniach umownych, dopuszczalnych środków płatności, a także dostosowanie tych przepisów do postanowień dyrektywy w sprawie praw konsumentów i dyrektywy w sprawie usług płatniczych poprzez wykreślenie przewidzianego w drugim z tych aktów uznania państw członkowskich w zakresie ograniczania lub zakazania wprowadzania narzutu. Rozstrzyganie sporów powiązanie wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży z proponowaną platformą internetowego rozstrzygania sporów zapewniłoby konsumentom i przedsiębiorcom pewność procedur, gdyby podczas dokonywania transakcji pojawiły się jakieś problemy. Konsument dzięki korzystaniu ze smartfonów konsumenci mają łatwiejszy dostęp do informacji i wzmacniają swoją pozycję, co powinno przełożyć się na odpowiednie obowiązki po ich stronie dotyczące zarówno procedur poprzedzających dokonanie transakcji, jak i następujących po niej (np. informowanie przedsiębiorcy, że produkt nie zostanie odebrany, przestrzeganie zasady odpowiedzialnego przechowywania, dopełnienie obowiązku sprawdzenia produktu w celu potwierdzenia jego zgodności z zamówieniem, respektowanie prawa przedsiębiorcy do naprawienia świadczenia itp.). Dostrzegalny jest rozwój sprzedaży detalicznej w coraz większym stopniu opartej na technologiach i coraz bardziej zależnej od popytu konsumenckiego. Stanowi to punkt wyjścia dla przedsiębiorców rozwijających swoją działalność oraz poszukujących wiedzy fachowej i nowych narzędzi w postaci m.in. internetowych platform handlowych. Powinno to także być punktem wyjścia dla decydentów starających się łagodzić nieporozumienia i zapewniać ciągłość usług na rynku wewnętrznym. 4/4