Polityka społeczna (4): zdrowie
Literatura C. Włodarczyk, S. Poździoch, Systemy zdrowotne. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, s.14-19; 79-91. 2
3 15,3 15,2 14,7 14 13,3 13,1 11,9 United States 8,1 7,8 7,7 7,5 7,3 7,1 6 United Kingdom 11,6 11,5 11,1 10,9 10,4 10,5 8,3 Switzerland 9,1 9,3 9,1 8,7 8,4 8,4 8,3 Sweden 8,1 7,9 7,3 7,2 7,2 7,3 6,5 Spain 5,9 5,6 5,5 5,5 5,8 Slovak Republic 10,1 9,8 9,5 9,3 9,4 8,7 6,2 Portugal 6,5 6,5 6,6 6 5,7 5,9 4,9 Poland 9,7 10,1 9,9 8,9 8,5 9,4 7,7 Norway 9,2 9,1 8,9 8,3 7,9 8 7,7 Netherlands 8,7 8,4 8,3 8,2 8,1 7,8 7,7 Italy 8 8,3 7,7 7,3 7,1 7,3 Hungary 10 10,5 10,3 10,4 9,9 9,6 7,4 Greece 10,6 10,8 10,6 10,4 10,3 10,3 8,5 Germany 10,5 10,4 10 9,3 9,2 9,2 8,4 France 7,5 7,4 7,2 6,9 6,7 6,9 7,8 Finland 8,9 8,9 8,8 8,6 8,3 8,5 8,3 Denmark 7,3 7,5 7,2 7 6,7 6,7 4,7 Czech Republic 10,1 8,9 8,7 8,6 8,5 7,2 Belgium 9,6 9,6 9,5 9,5 9,4 9,6 7 Austria 9,6 9,2 9,1 8,9 8,8 8,4 7,5 Australia 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1990 Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 Łączne wydatki na zdrowie (% PKB)
Łączne wydatki na zdrowie w 2004 r. (% PKB) 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Australia Austria Belgium* Czech Republic Denmark Finland France Germany Greece Hungary Italy Netherlands Norway Poland Portugal Slovak Republic* Spain Sweden Switzerland United Kingdom United States (*) za 2003 rok Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 4
Australia Austria Belgium Czech Republic Denmark Finland France Germany Greece Hungary Italy Netherlands Norway Poland Portugal Slovak Republic Spain Sweden Switzerland United Kingdom United States Łączne wydatki na zdrowie na osobę (USD, wg PPP) 1990 1306 1328 1341 561 1522 1419 1532 1738 844 1387 1435 1393 300 674 873 1589 2029 987 2752 1999 2195 2539 2112 931 2297 1637 2311 2516 1468 819 1898 2134 2816 566 1426 577 1450 2118 3019 1713 4335 2000 2398 2667 2277 980 2380 1716 2450 2632 1616 856 2083 2257 3080 590 1624 595 1520 2271 3179 1858 4588 2001 2544 2748 2425 1089 2555 1857 2611 2746 1805 975 2184 2519 3286 646 1681 641 1613 2404 3364 2029 4933 2002 2724 2857 2612 1188 2656 2012 2886 2883 1971 1115 2275 2775 3616 734 1783 716 1723 2593 3650 2228 5324 2003 2886 2958 3044 1296 2743 2104 3048 2983 2141 1249 2314 2909 3769 748 1721 777 1952 2745 3847 2317 5711 2004 3120 3124 1361 2881 2235 3159 3043 2162 1276 2467 3041 3966 805 1824 2094 2825 4077 2508 6102 Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 5
Łączne wydatki na zdrowie na osobę w 2004 r. (USD, wg PPP) 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Australia Austria Belgium* Czech Republic Denmark Finland France Germany Greece Hungary Italy Netherlands Norway Poland Portugal Slovak Republic* Spain Sweden Switzerland United Kingdom United States (*) za 2003 rok Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 6
Australia Austria Belgium Udział wydatków publicznych w łącznych wydatkach na zdrowie (%) Czech Republic Denmark Finland France Germany Greece Hungary Italy Netherlands Norway Poland Portugal Slovak Republic Spain Sweden Switzerland United Kingdom United States 1990 67,1 73,5 97,4 82,7 80,9 76,6 76,2 53,7 79,1 67,1 82,8 91,7 65,5 78,7 89,9 52,4 83,6 39,7 1999 Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 70 70 75,8 90,5 82,2 75,3 76 79,8 53,4 72,4 70,4 62,7 82,6 71,1 67,6 89,6 72 85,7 55,3 80,6 43,8 2000 68,9 69,9 75,8 90,5 82,4 75,1 75,8 79,7 52,6 70,7 72 63,1 82,5 70 72,5 89,4 71,6 84,9 55,6 80,9 44 2001 67,5 69,5 76,4 89,9 82,7 75,9 75,9 79,4 55,5 69 74,3 62,8 83,6 71,9 71,5 89,3 71,2 84,9 57,1 83 44,8 2002 67,7 70,5 75 89,7 82,9 76,1 78,1 79,3 54,1 70,2 74,2 62,5 83,5 71,2 72,2 89,1 71,3 85,1 57,9 83,4 44,8 2003 67,6 70,3 71,1 89,8 76,2 78,3 78,7 53,6 72,5 73,7 63 83,7 69,9 73,5 88,3 70,4 85,4 58,5 85,6 44,6 2004 67,5 70,7 89,2 76,6 78,4 76,9 52,8 71,9 75,1 62,3 83,5 68,6 73,2 70,9 84,9 58,4 86,3 44,7 7
Udział wydatków publicznych w łącznych wydatkach na zdrowie w 2004 (%) 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Australia Austria Belgium* Czech Republic Denmark* Finland France Germany Greece Hungary Italy Netherlands Norway Poland Portugal Slovak Republic* Spain Sweden Switzerland United Kingdom United States (*) za 2003 rok Źródło: OECD Health Data 2006, October 2006 8
Zmiana udziału publicznych wydatków na zdrowie (%) 9
Wydatki na zdrowie wg źródeł finansowania (%) 10
Wydatki na leki wg źródeł finansowania (%) 11
Definicja zdrowia według WHO Definicja klasyczna: Zdrowie jest stanem zupełnej pomyślności: fizycznej, psychicznej i społecznej, a nie jedynie brakiem choroby lub ułomności. 12
Definicja zdrowia według WHO (2) przyjęcie pozytywnego rozumienia zdrowia, które logicznie przestało być zależne od pojęcia choroby; potraktowanie subiektywnego poczucia stanu zdrowia jako uprawnionego, a - w niektórych interpretacjach - nawet uprzywilejowanego kryterium zdrowia; pozbawienie kryteriów profesjonalnych (medycznych) roli jedynych kryteriów zdrowia; wyraźne wpisanie pojęcia zdrowia w szeroki kontekst norm i wartości społecznych. Źródło: W.C.Włodarczyk, Polityka zdrowotna w społeczeństwie demokratycznym, Vesalius, Kraków 1996, s.106 13
Negatywna definicja zdrowia Zdrowie to wolność od fizycznej choroby albo bólu Zdrowie to normalny stan organizmu, w którym nie występuje fizyczna lub psychiczna choroba, a wszystkie części organizmu pełnią swoje funkcje 14
Funkcjonalna definicja zdrowia Podstawowe pojęcia: rola - zorganizowany system uczestniczenia w systemie społecznym zadanie - podsystem roli określony przez pewien zespól fizycznych operacji Zdrowie w sensie mentalnym to zdolność do pełnienia ról, zaś w sensie somatycznym zdolność do wykonywania zadań 15
Modele poznawcze Model biomedyczny: jednoznaczne określenie przyczyny złego stanu zdrowia. Diagnoza określająca działania zmierzające do usunięcia szkodliwego skutku lub jego jasno określonej przyczyny Model społeczny (społeczno-ekologiczny): szukanie równowagi zdrowotnej na którą składają się stan sprawności, brak dolegliwości i poczucie zadowolenia 16
Potrzeby zdrowotne Potrzeby zdrowotne to takie zakłócenia w stanie zdrowia lub społecznym samopoczuciu, które wymagają interwencji w postaci działań leczniczych, rehabilitacyjnych lub pomocy społecznej, a także działań zapobiegawczych 17
Pola zdrowia Wpływ czynników z poszczególnych pól zdrowia na stan zdrowia (ocena procentowa). Pole zdrowia synteza biologia 15 zachowania 50 środowisko 20 opieka zdrowotna 10 18
Pojęcie systemu zabezpieczenia zdrowotnego definicja systemu zabezpieczenia zdrowotnego koncepcyjnie wyodrębniona całość, której części powinny współprzyczyniać się do realizacji jego misji (celu), rozumianej jako poprawa stanu zdrowia populacji (optymalizacja efektu zdrowotnego) trzy kręgi podmiotów w systemie podmioty powołane do udzielania świadczeń -opieka zdrowotna instytucje administrujące, zarządzające i finansujące opiekę zdrowotną podmioty realizujące zadania z obszaru zdrowia publicznego 19
Ubezpieczenie w zabezpieczeniu (5) Kwestia terminologiczna: ubezpieczenie(a) zdrowotne a ubezpieczenie(a) chorobowe 20
Rozwiązania systemowe (1) Istnieją dwa podstawowe modele systemu ochrony zdrowia: - system Bismarck a - system Beveridge a 21
Ubezpieczenia zdrowotne rys historyczny Bismarck i niemiecki systemem ubezpieczeń społecznych 1881 rok - wytyczne do tworzenia systemu tzw. ubezpieczeń pracowniczych na wypadek choroby, starości i inwalidztwa 1883 - pierwsze na świecie państwowe ubezpieczenie na wypadek choroby zasiłki pieniężne oraz pokrycie kosztów leczenia samorządowe kasy chorych przymus przynależności (pracownicy najemni) finansowanie świadczeń ze składek (pracodawca -1/3 i pracownik -2/3) 22
Ubezpieczeniowy system zabezpieczenia zdrowotnego łączenie ubezpieczenia z zatrudnieniem finansowanie przez obowiązkowe składki płacone przez pracodawcę i pracownika liczne autonomiczne kasy chorych (fundusze ubezpieczeniowe) prawo ubezpieczonego do wolnego wyboru lekarza przetargowe wybieranie usługodawców (kontrakty) ambulatoryjna opieka lekarska głównie przez lekarzy praktykujących prywatnie 23
Zaopatrzenie zdrowotne przechodzenie od modelu kas chorych do modelu narodowej służby zdrowia Beveridge angielska narodowa służba zdrowia (NHS), wprowadzona w 1948 r. - wzorzec społecznego zabezpieczenia zdrowotnego realizowanego w oparciu o model zaopatrzeniowy opieka medyczna wyłączona z systemu ubezpieczeń społecznych odrębny fundusz finansowany z podatków ogólnych (finansowanie budżetowe) 24
Zaopatrzeniowy system zabezpieczenia zdrowotnego finansowanie ochrony zdrowia z podatków (ogólnych lub lokalnych) poprzez budżet centralny lub budżety lokalne gwarancje państwa w zakresie powszechnego dostępu do świadczeń zdrowotnych redystrybucję środków prowadzi państwo lub jego agendy uprawnienia ze względu na obywatelstwo niewielki zakres działalności sektora prywatnego niewielka partycypacja pacjenta w kosztach leczenia wynagradzanie lekarzy na zasadzie stałej pensji lub opłaty kapitacyjnej 25
System zabezpieczenia zdrowotnego w Polsce - rys historyczny systemem niemiecki - wzorzec społecznego zabezpieczenia zdrowotnego realizowanego w oparciu o model ubezpieczeniowy Polska ustawa z 19 maja 1920 roku o ubezpieczeniu na wypadek choroby pracownicy najemni zatrudnieni na umowę o pracę samorządne kasy chorych terytorialna przynależność do kasy składka (6,5% płacy) finansowana przez pracodawcę (3/5) i pracownika (2/5) zasiłki pieniężne oraz pokrycie kosztów leczenia 26
Ubezpieczenia zdrowotne rys historyczny Polska od samorządności do centralizmu od 1929 roku ograniczanie samorządności kas wzmacnianie nadzoru Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z 28 września 1931 roku proces centralizacji terytorialnej w 1935 roku powołano Ogólny Fundusz Ubezpieczenia na Wypadek Choroby i Macierzyństwa zarządzany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych 27
System zabezpieczenia zdrowotnego w Polsce - rys historyczny (cd.) Od ubezpieczeń do państwowej służby zdrowia lata 1945-48 bezplanowy rozwój zabezpieczenia zdrowotnego od 1948-51 okres scaleniowy - likwidacja systemu ubezpieczeniowego i przejęcie lecznictwa przez państwową służbę zdrowia 1951-1953 organizacyjne dostosowywanie polskiej służby zdrowia do modelu radzieckiego (model Siemiaszki) od końca lat 80-tych odchodzenie od monopolu państwa w opiece zdrowotnej, podwaliny pod reformę strukturalną 28
System zabezpieczenia zdrowotnego w Polsce regulacje prawne ujęcie retrospektywne do końca 1998 roku formalnie państwowa służba zdrowia, przełom lat 80-tych i 90-tych przynosi odchodzenie od monopolu państwa 1 styczeń 1999 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym 1 kwietnia 2003 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 23 stycznia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia 7 stycznia 2004 - wyrok Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności ustawy o NFZ (wniosek do TK wpłynął w kwietniu 2003 roku) 1 października 2004 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 29
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zasada rozdziału dwóch ryzyk zdrowotnych o charakterze finansowym, pomiędzy dwa systemy ryzyko utraty zarobków w związku z niezdolnością do pracy wywołaną chorobą - system ubezpieczeń społecznych (według nomenklatury ustawowej) jako ubezpieczenie chorobowe ryzyko ponoszenia wydatków na zakup świadczeń zdrowotnych - system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego 30
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce instytucjonalny rozdział płatnika i świadczeniodawcy wprowadzony ustawą z 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym obecnie funkcję płatnika sprawuje NFZ NFZ nie może posiadać uprawnień właścicielskich w stosunku do zakładów opieki zdrowotnej NFZ pełni rolę płatnika trzeciej strony - opłaca koszty udzielonych ubezpieczonemu świadczeń zdrowotnych osoba korzystająca nie ponosi kosztów w momencie korzystania brak świadomości kosztów społecznych dla korzystającego i świadczeniodawcy krańcowy koszt prywatny opieki zdrowotnej wynosi zero 31
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce NFZ jako płatnik trzeciej strony opłata za świadczenie ŚWIADCZENIODAWCA KONTRAKTOWY np. szpital świadczenie zdrowotne PŁATNIK Narodowy Fundusz Zdrowia ŚWIADCZENIOBIORCA Ubezpieczony składka 32
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zasada kontraktowania świadczeń sieć świadczeniodawców kontraktowych konwencja wyłączania umowa zawierana pomiędzy NFZ a świadczeniodawcą opłacanie świadczeń tylko w ramach sieci zakontraktowanych usługodawców zasada świadczeń rzeczowych rozwiązanie przeciwstawne to restytucja pieniężna (refundacja kosztów wykorzystanych świadczeń) np. opieka ambulatoryjna we Francji 33
Restytucja naturalna świadczenie rzeczowe restytucja naturalna eliminuje obecność ceny na płaszczyźnie lekarz-ubezpieczony pacjent Zakład Ubezpieczeń Przepływy finansowe Przepływy rzeczowe 3. Umówiona cena za świadczenie 1. Składka Ubezpieczony (Pacjent) 2. Świadczenie zdrowotne Świadczeniodawca 34
Restytucja pieniężna świadczenie pieniężne wadą metody odszkodowawczej jest czasowe obciążenie płynności finansowej pacjentów Zakład Ubezpieczeń Przepływy finansowe Przepływy rzeczowe 1. Składka 3. Zwrot kosztów Ubezpieczony (Pacjent) 2. Świadczenie zdrowotne 2. Cena za świadczenie Świadczeniodawca 35
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zasada powszechności ubezpieczenia obowiązek ubezpieczenia dotyczy prawie wszystkich obywateli obowiązek administracyjny zgłoszenia do ubezpieczenia możliwość ubezpieczenia dobrowolnego w NFZ zasada solidaryzmu społecznego (solidarność pioniowa) zasada równego dostępu do świadczeń postulat na poziomie systemowym, a nie dostępności do instytucji Każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa. 36
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce równy dostęp należy rozumieć jako: jednakową dostępność do opieki zdrowotnej w stosunku do potrzeb jednakowe zużycie zasobów materialnych i pracy w stosunku do zgłaszanej potrzeby zdrowotnej jednakową jakość opieki zdrowotnej dla wszystkich w praktyce: dążenie do likwidacji różnic w osiąganiu nie wszystkich, ale określonego zakresu standardowego usług brak barier finansowych jako przesłanka równego dostępu współpłacenie 37
Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce wprowadzenie instytucji lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lekarz POZ to funkcja realizuje opiekę zdrowotną dla zapisanych ubezpieczonych przewodnik pacjenta po systemie opieki zdrowotnej, de facto strażnik systemu (ang. gate keeper) zasada wolnego wyboru świadczeniodawcy dotyczy sieci placówek kontraktowych prawo wyboru dotyczy: (1) lekarza, pielęgniarki POZ, (2) lekarza specjalisty w ramach ambulatorium, (3) szpitala, (4) lekarza dentysty ograniczenie bezkosztowej zmiany lekarza POZ 38
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zakres podmiotowy świadczeniobiorcami są dwie kategorie podmiotów: - ubezpieczeni, - inne osoby, które nie będąc ubezpieczonymi, posiadają obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, w sytuacji gdy spełniają kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej ubezpieczonym można stać się na dwa sposoby: obowiązkowo lub dobrowolnie ustawa wymienia wszystkie kategorie osób podlegające obowiązkowi ubezpieczenia wraz ze wskazaniem tytułu do ubezpieczenia obowiązkowego 39
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zakres podmiotowy (cd.) ponad trzydzieści kategorii podmiotów niejednorodność podmiotów objętych ubezpieczeniem (np. pracownicy, rolnicy, osoby prowadzące działalność gospodarczą, zleceniobiorcy, funkcjonariusze państwowi, policjanci, sędziowie, duchowni, emeryci, renciści, studenci, bezrobotni, osoby pobierające zasiłek przedemerytalny, osoby na urlopie wychowawczym) zróżnicowanie podmiotów nie ma odzwierciedlenie w stopie składki, która nie uwzględnia stopnia zagrożenia utratą zdrowia współubezpieczenie członków rodziny, którzy nie posiadają innego tytułu do ubezpieczenia, bez wzrostu wysokości składki 40
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce źródła finansowania głównym źródłem pozyskiwania środków jest składka ( składatek ) składka obciążą tylko ubezpieczonego podmiot finansujący składkę pracodawca płatnik składki do NFZ, za pośrednictwem ZUS-u składka opłacana od każdego z uzyskiwanych przychodów stanowiących tytuł do objęcia ubezpieczeniem obowiązkowym brak ograniczenia wysokości podstawy wymiaru składek składka podlega częściowemu odliczeniu od podatku dochodowego 41
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce stopa składki na ubezpieczenie zdrowotne w latach 1999-2008 rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 składka ogółem 7,50% 7,50% 7,75% 7,75% 8,00% 8,25% 8,50% 8,75% 9,00% 9,00% składka odliczana od podatku PIT 7,50% 7,50% 7,75% 7,75% 7,75% 7,75% 7,75% 7,75% 7,75% 7,75% 42
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zakres przedmiotowy świadczenia rzeczowe dostarczane przez świadczeniodawców kontraktowych; w stanach nagłych także przez świadczeniodawców bez kontraktu świadczeniobiorca ma prawo wyboru świadczeniodawcy gwarancja dostępu do świadczeń, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie 43
Granice powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zakres przedmiotowy (cd.) ze środków publicznych finansuje się, na zasadach i w zakresie określonym w ustawie m.in.: - podstawową opiekę zdrowotną, - badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne - ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne - rehabilitację leczniczą - świadczenia stomatologiczne - leczenie szpitalne - świadczenia wysokospecjalistyczne - świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze, etc. ustawa wylicza 22 kategorie świadczeń 44
Zasady korzystania ze świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego zakres przedmiotowy (cd.) skonstruowano negatywny koszyk świadczeń gwarantowanych świadczenia niefinansowane wylicza załącznik do ustawy Minister Zdrowia zapowiada wprowadzenie pozytywnego koszyka świadczeń gwarantowanych (planowany termin skierowania projektu ustawy pod obrady Rady Ministrów połowa 2007 roku) zakres terytorialny finansowane są świadczenia udzielone na terytorium Polski działanie przepisów o otwartej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego świadczenia natychmiast konieczne podczas pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego UE 45
Zasady korzystania ze świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce opieka podstawowa - lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wolny wybór lekarza POZ funkcję sprawuje: lekarz rodzinny, internista lub pediatra ambulatoryjna opieka specjalistyczna ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne na podstawie skierowania lekarza POZ lub innego lekarza specjalisty wyłączenia przedmiotowe lekarz ginekolog, położnik, dentysta, dermatolog, wenerolog, onkolog, okulista i psychiatra wyłączenia podmiotowe chorzy na gruźlicę, zakażeni wirusem HIV, inwalidzi wojenni i osoby represjonowane oraz osoby uzależnione w zakresie lecznictwa odwykowego 46
Zasady korzystania ze świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce ambulatoryjna opieka specjalistyczna (cd.) skierowanie na konsultację jednorazową lub skierowanie na stałą opiekę specjalistyczną (do momentu wyleczenia) obowiązek dołączenia do skierowania wyników badań stanowiących podstawę wydania skierowania prawo do skierowania na bezpłatne w momencie korzystania badania diagnostyczne przysługuje lekarzom kontraktowym wypis ze szpitala z zaleceniem opieki specjalistycznej = skierowanie do specjalisty 47
Zasady korzystania ze świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce leczenie szpitalne leczenie szpitalne na podstawie skierowania lekarza POZ lub lekarza specjalisty (nie dotyczy stanów nagłych) prawo do skierowania przysługuje także lekarzowi, który nie ma umowy z NFZ leczenie uzdrowiskowe konieczność potwierdzenia skierowania przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy rejonizacja = (z założenia) przeszłość prawo wyboru lekarza specjalisty lub szpitala spośród wszystkich placówek kontraktowych na terenie kraju 48
Zasady korzystania ze świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zaopatrzenie w leki recepta ważna jest przez 30 dni, z wyjątkiem recepty na antybiotyki i recept wystawionych w ramach pomocy doraźnej 7dni recepty na preparaty immunologiczne oraz leki sprowadzane z zagranicy dla indywidualnych użytkowników 60 dni aptekarz ma obowiązek poinformować nas o tańszym odpowiedniku leku wypisanego na recepcie, za wyjątkiem sytuacji, gdy lekarz odnotuje, że zmiana jest niemożliwa 49
Finansowanie (1) Podatki Składki Estonia Dania Hiszpania Islandia Cypr Norwegia Portugalia Wielka Brytania Finlandia Szwecja Czechy Niemcy Francja Włochy Luksemburg Węgry Holandia Austria Polska Szwajcaria Słowenia Grecja 50
Finansowanie (2) Składki Ogółem Pracodawca Pracownik Czechy 13,5% 9% 4,5% Niemcy W zależności od kasy chorych (średnio): 14,2% 7,1% 7,1% Francja 13,55% 12,8% 0,75% Włochy 2,88% 2,88% Umysłowi 0,66% (produkcja) 0,44% (usługi) Luksemburg 5,4% 2,7% 2,7% Węgry 15% 11% + 7,94 miesięcznie 4% + 7,94 miesięcznie Holandia 8,2% + 13,45% wszyscy rezydenci 6,75% 51 1,45% (8,2% w przypadku samozatrudnienia, emerytów (6,2%)) + 384,72 rocznie (z czego 255 na pokrycie kosztów opieki)
Finansowanie (2) Składki Ogółem Pracodawca Pracownik Austria 7,5% (wolne zawody 7,10%) Fizyczni 3,55% Umysłowi 3,75% Wolne zawody 3,5% Fizyczni 3,95% Umysłowi 3,75% Wolne zawody 3,6% Rodzina 3,4% Polska 8,5% - 8,5% Szwajcaria Składka ustalana indywidualnie przez ZU. Składki równe dla wszystkich, rozróżnienie regionalne, niższe dla osób pon.18 r.ż. (25 r.ż.). Średnia składka miesięczna w 2005 r. 290 CHF (188 ) Słowenia 12,92% 6,56% 6,36% (6,36% rolnicy 5,21% emeryci) (12,92% w przypadku samozatrudnienia) Grecja 6,45% 4,3% 2,15% 52