Oddział Terenowy w Lublinie Agencja Rynku Rolnego Oddział Terenowy w Lublinie 1
Festiwal smaku, Lublin, wrzesień 2014 r. Oddział Terenowy Agencji Rynku Rolnego w Lublinie obejmuje swoim działaniem obszar województwa lubelskiego, jednego z najważniejszych regionów rolniczych Polski. Obszary wiejskie zajmują 96,2% powierzchni, a 71,8% jest związanych z działalnością rolniczą. Województwo jest liderem w produkcji owoców z krzewów i plantacji jagodowych zapewnia ponad połowę krajowych zbiorów tych owoców. Lubelszczyzna jest także jednym z największych dostawców zbóż stąd pochodzi 9,7% zbiorów krajowych (2. miejsce w kraju), owoców z drzew 17,3% (2. miejsce), buraków cukrowych 14,6% (3. miejsce) oraz warzyw gruntowych 11,1% (5. miejsce). Zasoby regionu sprzyjają rozwojowi przemysłu: owocowo-warzywnego, młynarskiego, mleczarskiego, mięsnego, piwowarskiego, spirytusowego, cukrowniczego i tytoniowego. Województwo lubelskie to uznane zagłębie pszczelarskie i zielarskie. Oddział Terenowy (OT) Agencji Rynku Rolnego w Lublinie realizował następujące mechanizmy unijne i finansowane z budżetu krajowego: kwotowanie produkcji mleka, dopłaty do materiału siewnego, programy Mleko w szkole i Owoce i warzywa w szkole, nadzwyczajne środki wsparcia na rynku wieprzowiny, tymczasowe nadzwyczajne wsparcie dla producentów niektórych owoców i warzyw w związku z embargiem rosyjskim. Pracownicy Oddziału przyjmowali deklaracje płatności na fundusze promocji produktów rolno- -spożywczych, monitorowali sytuację na wybranych rynkach rolnych, prowadzili działania informacyjne i promocyjne, dotyczące realizowanych mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej i krajowych, promowali systemy żywności wysokiej jakości oraz przeprowadzali kontrole mechanizmów administrowanych przez ARR. Pracownicy Sekcji Kontroli Technicznych nadzorowali również dostawy do magazynów organizacji charytatywnych żywności przeznaczonej dla najuboższej ludności. Na koniec 2014 r. w OT ARR w Lublinie było zarejestrowanych ponad 77 tys. przedsiębiorców.
Oddział Terenowy w Lublinie Dopłaty do materiału siewnego Agencja Rynku Rolnego udziela dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w ramach pomocy de minimis w rolnictwie. Dopłata ta dla jednego gospodarstwa nie mogła przekroczyć kwoty 1500 euro na przestrzeni 3 lat obrotowych. Stawki dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów i wynosiły: 100 zł w przypadku zbóż, mieszanek zbożowych i pastewnych, W 2014 r. do OT ARR w Lublinie wpłynęły 5054 wnioski o dopłaty. Pomoc otrzymało 4892 beneficjentów w wysokości prawie 5,2 mln zł. Dopłat udzielono do ok. 46,8 tys. ha upraw. Wnioski o dopłaty można składać od 15 stycznia do 25 czerwca danego roku kalendarzowego. 160 zł w przypadku roślin strączkowych, 500 zł w przypadku ziemniaków. Produkcja mleka Okres od 1.04.2014 r. do 31.03.2015 r. był ostatnim rokiem kwotowania produkcji mleka w Polsce i UE. Obecnie województwo lubelskie zajmuje czwarte miejsce w Polsce pod względem ilości zarejestrowa- nych dostawców hurtowych (9,16%) i siódme miejsce pod względem przysługujących im kwot indywidualnych (5,60%). W trakcie 11 lat kwotowania produkcji mleka w województwie lubelskim liczba produ- 1
centów mleka zmniejszyła się o blisko 75%, a jednocześnie ponad trzykrotnie wzrosła średnia kwota indywi- dualna w gospodarstwie. Niestety w tym czasie zmniejszyła się również o 13% (do ok. 535 mln kg) ilość mleka produkowana w naszym regionie. W roku kwotowym 2014/2015 po raz kolejny odnotowano wzrost skupu mleka. To kolejny rok, kiedy w Polsce została przekroczona kwota krajowa, co powoduje, że producenci, którzy przekroczyli posiadane kwoty indywidualne (KI), zapłacą kary. Dlatego też w ostatnim roku kwotowym bardzo dużym zainteresowaniem producentów cieszyły się transakcje zbycia i oddania w używanie kwot indywidualnych. Do OT ARR w Lublinie wpłynęło ponad 800 wniosków w sprawie zatwierdzenia umowy oddania w używanie KI i około 2900 wniosków w sprawie zatwierdzenia umowy zbycia KI. Pakiet mleczny W związku z decyzją Parlamentu Europejskiego od 1 kwietnia 2015 r. nastąpiło zniesienie systemu kwotowania produkcji mleka. Reguły, jakie mają obowiązywać na rynku mleka, Rada UE zawarła w rozporządzeniu zwanym pakietem mlecznym. Nowelizacja ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych umożliwia uznanym przez Agencję Rynku Rolnego organizacjom producentów mleka i przetworów mlecz- nych lub ich zrzeszeniom (w imieniu należących do nich rolników) negocjacje umów na dostawę mleka do zakładów mleczarskich. Wzmacnia to pozycję producentów mleka, co pomoże im uzyskać korzystniejsze ceny za dostarczany surowiec. Ustawa określa tryb ubiegania się o uznanie przez ARR organizacji producentów i ich zrzeszeń oraz kryteriów ich uznawania, w tym m.in. minimalną liczbę członków (20 osób), 2
Oddział Terenowy w Lublinie którzy wytwarzają i wprowadzają do obrotu rocznie min. 2 mln kg mleka lub jego przetworów. Pakiet mleczny ma za zadanie: wprowadzić mechanizmy osłonowe dla gospodarstw po likwidacji kwotowania produkcji mleka, podbudować pozycję producentów w łańcuchu dostaw i utrzymać równowagę całego sektora, przy jednoczesnym zwiększeniu orientacji prorynkowej. Agencja Rynku Rolnego wspiera zdrowy sposób odżywiania poprzez udzielanie dopłat do spożycia mleka i jego przetworów w placówkach oświatowych. Dzieci w przedszkolach i szkołach podstawowych oraz młodzież w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych (z wyłączeniem szkół wyższych) mogą pić mleko i spożywać jego przetwory po obniżonych cenach. Każdego dnia dziecko uczęszczające do placówki oświatowej może otrzymać 0,25 l mleka lub przetworu mlecznego (objętego dopłatą) po cenach niższych niż rynkowe i nieprzekraczających cen maksymalnych, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów na dany rok szkolny. Największy udział w programie mają szkoły podstawowe w województwie lubelskim w roku szkolnym 2014/2015 uczestniczy 896 placówek, które stanowią 91% wszystkich szkół podstawowych. W szkołach tych dzieci otrzymują 3 razy w tygodniu produkty mleczne Mleko w szkole 3
z dopłatą krajową w tym: bezpłatnie mleko lub po obniżonych cenach mleko smakowe, jogurty i inne przetwory mleczne. Najwięcej szkół podstawowych korzysta z programu w powiatach: janowskim (100%), lubartowskim (98%) i ryckim (97%). W roku szkolnym 2014/2015 mleko i przetwory mleczne dostarcza do placówek szkolnych województwa lubelskiego 5 dostawców zarejestrowanych w OT ARR w Lublinie. W poprzednim roku szkolnym uczestnicy programu otrzymali ogółem prawie 3,4 tys. l mleka i produktów mlecznych, za które OT ARR w Lublinie wypłacił dostawcom ponad 10,4 mln zł. Owoce i warzywa w szkole Program Owoce i warzywa w szkole od roku szkolnego 2014/2015 został rozszerzony dodatkowo o grupę dzieci klas zerowych uczęszczających do szkół podstawowych, a więc obejmuje grupę dzieci klas 0 3. Celem programu jest zmiana przyzwyczajeń żywieniowych dzieci i zwiększenie udziału owoców i warzyw w ich codziennej diecie, a także upowszechnianie zasad zdrowego żywienia dzięki różnego rodzaju szkoleniom i działaniom edukacyjnym, realizowanym wśród dzieci w placówkach oświatowych. W ramach programu bezpłatnie udostępniane są uczniom świeże owoce (jabłka, gruszki, truskawki, borówki amerykańskie), świeże warzywa (marchew, rzodkiewka, papryka słodka, pomidory koktajlowe i kalarepa) oraz przetwory (soki owo- 4
Oddział Terenowy w Lublinie cowe, warzywne i owocowo-warzywne). Każde dziecko uczestniczące w programie otrzymuje jednorazowo porcję składającą się z jednego produktu owocowego i jednego produktu warzywnego. Systematycznie rośnie liczba uczestniczących w programie szkół i uczniów. W województwie lubelskim w roku szkolnym 2014/15 uczestniczy w nim 820 szkół podstawowych, tj. 82,2% wszystkich szkół uprawnionych. Najwięcej placówek bierze udział w powiatach: ryckim (97%), bialskim (95%) i krasnostawskim (93%). Fundusze promocji artykułów rolno-spożywczych Na podstawie ustawy o funduszach promocji (z 2009 r.) Agencja Rynku Rolnego przyjmuje od podmiotów deklaracje i wpłaty na fundusze promocji produktów rolno-spożywczych. Podmioty te naliczają odpowiednie opłaty i wpłacają je na wyodrębnione konta funduszy. Zgromadzone środki przeznaczane są na promocję produktów branżowych i prowadzenie różnorodnych działań informacyjnych. Do OT ARR w Lublinie najwięcej deklaracji wpłynęło na Fundusz Promocji Owoców i Warzyw oraz Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych. Najwyższe kwoty zasiliły Fundusz Promocji Owoców i Warzyw oraz Fundusz Promocji Mięsa Wołowego. Wpłaty na fundusze promocji w OT ARR Lublin w 2014 r. Rok 2014 Liczba deklaracji 114 87 162 2 099 21 56 4 3 Kwota w zł 376 371 530 750 285 359 674 494 115 561 12 462 1 829 23 5
Wsparcie producentów owoców i warzyw z powodu rosyjskiego embarga Celem działań było złagodzenie skutków nagłego spadku cen poprzez udzielenie nadzwyczajnego wsparcia producentom owoców lub warzyw poszkodowanym w wyniku wprowadzenia zakazu przywozu niektórych produktów z Unii Europejskiej do Federacji Rosyjskiej. Pomoc finansowa UE obejmowała dwie tury i dotyczyła działań związanych z wycofaniem produktów z rynku, niezbieraniem plonów oraz zielonymi zbiorami. W ramach wycofania producenci rolni mogli bezpłatnie przekazać produkty uprawnionym jednostkom, takim jak: organizacje charytatywne, placówki oświatowe, opieki zdrowotnej, społecznej, itp. Przekazywane owoce i warzywa były produktami pełnowartościowymi, spełniającymi wymagania jakościowe potwierdzone przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Wsparcie dotyczyło następujących produktów przeznaczonych do spożycia jako produkty świeże: jabłek, gruszek, śliwek, pomidorów, marchwi, kapusty, papryki, kalafiora, brokułów głowiastych, ogórków czy pieczarek. Z województwa lubelskiego wsparcie otrzymało 386 producentów na kwotę ponad 9,7 mln złotych. Dalsze wsparcie będzie udzielane lubelskim producentom w 2015 r. Działania kontrolne Pracownicy Sekcji Kontroli Technicznych Oddziału Terenowego ARR w Lublinie posiadają uprawnienia do przeprowadzania kontroli wszystkich mechanizmów administrowanych przez Agencję. Raporty z kontroli stanowią podstawę realizacji płatności przez właściwe komórki organizacyjne Agencji. W 2014 r. pracownicy Oddziału Terenowego ARR w Lublinie przeprowadzili 2157 kontroli, tj. o prawie 48% więcej niż w 2013 r. Największa liczba kontroli (510) dotyczyła niezbierania lub zielonych zbiorów owoców i warzyw w związku z brakiem możliwości sprzedaży z powodu rosyjskiego embarga. 6
Oddział Terenowy w Lublinie Działania informacyjne i promocyjne W 2014 roku Oddział Terenow y Ag e n cji R y nku Rolnego w Lublinie prowadził intensywne dział ania informa - cyjne i promocyjne dotyczące żywności tradycyjnej, ekologicznej i systemów żywności wysokiej jakości. Pracownicy Oddziału wielokrotnie brali udział w spotkaniach informacyjnych, festynach i targach promujących żywność tradycyjną, lokalną i ekologiczną. Organizacja i uczestnictwo w tego typu imprezach w znacznym stopniu wpływa na poprawę atrakcyjności terenów wiejskich i rozwój agroturystyki oraz wspiera Festiwal smaku, Lublin 2014 r. Promocja programu Owoce i warzywa w szkole, Łęczna 2014 r. rodzimych wytwórców na Lubelszczyźnie. Bierzemy udział w organizacji imprezy Nasze kulinarne dziedzictwo. Ubiegłoroczna odbyła się w Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie. Wspieramy także działania upowszechniające rolnictwo ekologiczne i jego produkty. Pracownicy OT ARR w Lublinie uczestniczą w komisjach wybierających najlepsze prezentowane wyroby naszego województwa. Celem jest promocja produktów regionalnych i lokalnych oraz ich wytwórców. Uczestniczyliśmy w imprezach takich jak: Festiwal Sękaczy, Pie- 7
Warsztaty z mistrzem Tomaszem Jakubiakiem w SZ nr 5, Lublin 2014 r. rogów, Gryczaków, w dożynkach wojewódzkich, Dniach otwartych drzwi Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli i Grabanowie, Wystawie Zwierząt Hodowlanych Maszyn i Urządzeń Rolniczych w Sitnie. Na tego typu fest ynach obsługujemy tak że stoiska informacyjno-wystawiennicze, a laureatom konkursów związanych z realizowaną przez ARR działalnością dyrekcja Oddziału funduje nagrody. Tego typu imprezy przyciągają twórców oraz wystawców i cieszą się dużym zainteresowaniem odwiedzających gości. Pracownicy OT Lublin współpracują z Powiatowymi Stacjami Sanitarno-Epidemiologicznymi w promocji zdrowego stylu życia i właściwego odżywiania się wśród dzieci i młodzieży. W ramach działań propagujących program Owoce 8 i warzywa w szkole współdziałamy z innymi instytucjami, takimi jak Sanepid czy Kuratorium Oświaty w Lublinie. W ten sposób działaniami prozdrowotnymi obejmujemy coraz większą grupę docelową dzieci i młodzieży. Promując program Owoce i warzywa w szkole, zorganizowaliśmy w 5 szkołach podstawowych warsztaty kulinarne. Dzieci pod nadzorem kucharza samodzielnie przygotowywały drobne przekąski: kanapki, sałatki owocowe, desery, surówki i soki, które spożywały z dużym apetytem. XXVII Wystawa Zwierząt Hodowlanych Maszyn i Urządzeń Rolniczych, Sitno 2014 r. W ramach działań promujących zdrowe odżywianie się oraz zasoby kuchni regionalnej i tradycyjnej Lubelszczyzny w czasie trwania Festiwalu smaku odbyły się warsztaty kulinarne dla dzieci. Dla dorosłych na scenie głównej zorganizowano
Oddział Terenowy w Lublinie pokazy potraw regionalnych i tradycyjnych podanych w nowoczesnej formie z zachowaniem ich walorów smakowych i jakościowych. Na prowadzonym przez pracowników OT ARR stoisku odbywała się degustacja jabłek produkowanych w systemie żywności wysokiej jakości Integrowana produkcja. Oddział w Lublinie kontynuował współpracę ze szkołami rolniczymi. Odbyły się warsztaty kulinarne Smaki dzieciństwa z wykorzystaniem dań kuchni regionalnej i tradycyjnej. Dla najlepszych uczniów szkół gastronomicznych zorganizowaliśmy Warsztaty z mistrzem, podczas których młodzież, pod opieką mistrza kuchni Tomasza Jakubiaka, uczyła się przyrządzać dania kuchni lubelskiej i podawać je w oryginalny sposób. W zakresie realizowanych działań pracownicy Oddziału ściśle współpracują z doradcami Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz pracownikami Lubelskiej Izby Rolniczej. Szczegóły dotyczące administrowanych przez ARR mechanizmów są dostępne na stronie internetowej www.arr.gov.pl. Informacji udzielają także pracownicy Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego w Lublinie oraz Telefonicznego Punktu Informacyjnego 22 661 72 72. Festiwal smaku, Lublin 2014 r.
Agencja Rynku Rolnego Oddział Terenowy w Lublinie e-mail: lublin@arr.gov.pl ul. Leszka Czarnego 3 20-610 Lublin Centrala tel. 81 536 37 00 faks 81 44 44 532 Dyrektor Adam Rychliczek w. 6 Sekcje: Administracji tel. 81 536 37 28 Finansowo-Księgowa w. 3 Informacji i Promocji w. 4 Interwencji w. 1 Kontroli Technicznych w. 5 Kwotowania Produkcji Mleka w. 2 www.arr.gov.pl Agencja Rynku Rolnego Centrala ul. Nowy Świat 6/12 00-400 Warszawa od lipca 2015 r. zmiana siedziby: ul. Karolkowa 30 01-207 Warszawa Telefoniczny Punkt Informacyjny 22 661 72 72 ARR kwiecień 2015 ISBN 978-83-64002-66-3 Broszura ma charakter wyłącznie informacyjny. ARR zastrzega, że publikacja ta nie stanowi oferty kierowanej 10 do beneficjentów ani nie jest zobowiązaniem ARR do działań mogących wynikać z treści broszury.