Raport z wyników badań zainteresowań Materiał wypracowany przez Zespół ds. reformy instrumentów metodycznych w lutym 2019 r. Autorki raportu: Karolina Kornas oraz Marta Wiśnioch
2/25 Spis treści Ogólnodostępne badanie wśród członków ZHP... 3 Wprowadzenie... 3 Dane podstawowe... 3 Interpretacja wyników badania... 5 Badanie przeprowadzone wśród uczestników Zlotu ZHP 2018 za pomocą aplikacji zlotowej... 20 Wprowadzenie... 20 Dane podstawowe... 20 Interpretacja wyników badania... 22 Spis wykresów... 25
Ogólnodostępne badanie wśród członków ZHP 3/25 Wprowadzenie Badanie zostało przeprowadzone między 15 grudnia 2018 r. a 23 stycznia 2019 r. Dane były zbierane poprzez ankietę w ogólnodostępnej aplikacji HarcApp oraz za pomocą formularza Google promowanego na Facebooku. Zebrano 7463 odpowiedzi. Do analizy użyto 6576 rekordów, pozostałe zostały odrzucone z powodu przekroczenia wieku respondentów (rok urodzenia przed 1997), niepełnych danych, identycznych podwójnie wprowadzonych odpowiedzi z tego samego urządzenia itp. Dane podstawowe Tabela 1. Liczba respondentów w podziale na metodyki Metodyka Liczba osób Zuchy 198 Harcerze 1833 Harcerze starsi 2713 Wędrownicy 1832 Suma końcowa 6576 Wykres 1. Podział metodyczny respondentów wg wieku w % Największą grupą biorącą udział w badaniu są harcerze starsi 2713 osób, tj. 41,3%. Liczba odpowiedzi udzielonych przez kolejną grupę metodyczną jest mniejsza aż o 880. Niemalże identyczna liczba osób biorących udział w badaniu to przedstawiciele metodyki harcerskiej (1833) i wędrowniczej (1832). Najmniej osób należy do metodyki zuchowej 198, tj. 3%. Jest to zrozumiałe ta grupa nie jest zachęcana przez ZHP do korzystania z aplikacji HarcApp i jako taka nie była adresatem niniejszego
4/25 badania. Ponieważ jednak prawie 200 zuchów wypełniło ankietę, ich odpowiedzi zostały przeanalizowane. Wykres 2. Płeć respondentów w % Kobiety stanowiły ponad 2/3 wszystkich respondentów. Może to znacząco zaburzać ogólny wynik. Odpowiedzi na pytania rozpatrzono z podziałem na płeć, tak aby zdiagnozować również zainteresowania mężczyzn. Wykres 3. Podział respondentów wg roku urodzenia Powyższy wykres potwierdza zapisy dotyczące udziału metodycznego. Największy odsetek stanowią 14- latkowie, kolejno 15- oraz 16-latkowie. Najmniejszy udział w badaniu stanowią 8- i 9-latkowie.
5/25 Wykres 4. Stopnie respondentów w % Zaskakujący jest fakt, że na 6576 osób aż 2986 (45,41%) nie ma stopnia. Pozostałe stopnie, oprócz HO i HR, rozkładają się podobnie. Ze względu na przynależność do metodyki powinny się znacząco wyróżniać stopnie wywiadowca/tropicielka oraz ćwik/samarytanka. Interpretacja wyników badania Pytanie 1. Których technik harcerskich chciałbyś się nauczyć/w których technikach harcerskich chciałbyś pogłębić swoją wiedzę? (pytanie zamknięte wielokrotnego wyboru) Wykres 5. Zainteresowanie technikami harcerskimi w %
6/25 Największym zainteresowaniem wśród uczestników badania cieszą się samarytanka, pionierka oraz terenoznawstwo. Najmniej harcerze przepadają za łącznością. Wykres 6. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce zuchowej Wykres 7. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce harcerskiej Wykres 8. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce starszoharcerskiej
7/25 Wykres 9. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce wędrowniczej Wykresy metodyk harcerskiej, starszoharcerskiej i wędrowniczej kształtują się podobnie jak wykres wykonany dla ogółu respondentów. Tutaj także największym zainteresowaniem cieszą się techniki: samarytanka, pionierka i terenoznawstwo. Inaczej wygląda układ procentowy w metodyce zuchowej tu największy udział odpowiedzi mają historia i wiedza harcerska, pionierka i przyrodoznawstwo/ekologia. Najmniej zuchy interesują się terenoznawstwem. Wykres 10. Zainteresowanie technikami harcerskimi wśród kobiet w %
8/25 Wykres 11. Zainteresowanie technikami harcerskimi wśród mężczyzn w % Kobiety są bardziej zainteresowane przyrodoznawstwem i samarytanką, mężczyźni natomiast terenoznawstwem i pionierką. Pozostałe techniki cieszą się podobnym zainteresowaniem niezależnie od płci. Pytanie 2. Które specjalności harcerskie Cię interesują? (pytanie zamknięte wielokrotnego wyboru z możliwością odpowiedzi inne) Wykres 12. Zainteresowanie specjalnościami w % Odpowiedzi: sportowa, inna, IT, naukowa, duchowa/filozoficzna, społeczne zostały dodane na podstawie odpowiedzi respondentów. Jeżeli weźmie się pod uwagę odpowiedzi dotyczące technik harcerskich, nie dziwi fakt, że badani najbardziej interesują się specjalnością ratowniczą i turystyczną. Wśród możliwych do wyboru odpowiedzi najmniejszy odsetek osób zaznaczył specjalność służby ruchu drogowego.
9/25 Wykres 13. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce zuchowej Wykres 14. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce harcerskiej
10/25 Wykres 15. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce starszoharcerskiej Wykres 16. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce wędrowniczej Metodyki harcerska, starszoharcerska i wędrownicza są najbardziej zainteresowane specjalnościami: ratowniczą, turystyczną i artystyczną (wymienione malejąco). Metodyki zuchowa i harcerska również najczęściej wskazywały te trzy specjalności, z tym że ratownictwo uplasowało się tu na trzeciej pozycji. W metodykach wędrowniczej i starszoharcerskiej spory odsetek wskazał służbę zabezpieczenia, co odróżnia je od pozostałych metodyk. Sporo zuchów udzieliło odpowiedzi ekologiczna i jeździecka.
Wykres 17. Zainteresowanie specjalnościami wśród kobiet w % 11/25
12/25 Wykres 18. Zainteresowanie specjalnościami wśród mężczyzn w % Mężczyźni są bardziej zainteresowani specjalnością obronną, służby ruchu drogowego, służby granicznej, służby zabezpieczenia, łącznością i specjalnością lotniczą. Kobiety natomiast pocztami harcerskimi, specjalnością ekologiczną, artystyczną oraz ratowniczą. Specjalności wodna i żeglarska oraz turystyczna cieszą się jednakowym, stosunkowo wysokim, zainteresowaniem obu płci. Obie płcie nie są natomiast zainteresowane specjalnością naukową i promocją. Pytanie 3. Czego chciałbyś się nauczyć? (pytanie zamknięte wielokrotnego wyboru z możliwością odpowiedzi inne)
13/25 Wykres 19. Czego chciałbyś się nauczyć w % Odpowiedź dodana przez respondentów: fotografia. Ankietowani najchętniej nauczyliby się gry na instrumencie. Oprócz tego wysoko notowane były: nauka języka obcego, nauka śpiewania i nauka gotowania. Najmniej badanych wybrało odpowiedź automatyka.
Wykres 20. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka zuchowa) 14/25
Wykres 21. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka harcerska) 15/25
Wykres 22. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka starszoharcerska) 16/25
17/25 Wykres 23. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka wędrownicza) Największe liczby są w poszczególnych metodykach przypisane podobnie jak na wykresie wykonanym dla ogółu respondentów. Badani najchętniej uczyliby się gry na instrumencie, ale także języka obcego, śpiewania i gotowania. Duży odsetek harcerzy, starszych harcerzy i wędrowników zainteresowany jest również nauką aktualnie pożądanych na rynku pracy umiejętności, tj. programowania i grafiki komputerowej. Zuchy natomiast chętnie nauczyłyby się szycia i nowego sportu zespołowego.
Wykres 24. Czego chciałbyś się nauczyć w % (kobiety) 18/25
19/25 Wykres 25. Czego chciałbyś się nauczyć w % (mężczyźni) Jak widać na powyższych wykresach, mężczyźni są bardziej zainteresowani sportami indywidualnymi, szeroko pojętymi kwestiami IT oraz nowymi technologiami. U kobiet przeważa chęć nauczenia się gotowania, nowego języka obcego, a także grania w sporty zespołowe i zwiększenia swoich umiejętności w dziedzinach artystycznych (śpiewanie, rysowanie, malowanie, gra na instrumencie itd.).
20/25 Badanie przeprowadzone wśród uczestników Zlotu ZHP 2018 za pomocą aplikacji zlotowej Wprowadzenie W badaniu wzięła udział znacznie mniejsza liczba osób niż w badaniu przeprowadzonym za pomocą aplikacji HarcApp, tj. 703 osoby. Pomimo to warto przytoczyć tu pytanie, które odnosi się do zainteresowań. Dane podstawowe Tabela 2. Wiek badanych Wiek % odpowiedzi 21 (21.0) 1,4% 20 (20.0) 3,7% 19 (19.0) 3,7% 18 (18.0) 7,1% 17 (17.0) 6,5% 16 (16.0) 12,9% 15 (15.0) 11,5% 14 (14.0) 8,5% 13 (13.0) 28,8% 12 (12.0) 13,5% 11 (11.0) 2,4% Średnia 14,73 W badaniu największy udział mają 13- i 16-latkowie. Średnia wieku badanych wynosi niecałe 15 lat. Najmniejszy odsetek stanowią lata graniczne, czyli 11- i 21-latkowie. W badaniu nie brały udziału zuchy.
21/25 Wykres 26. Zdobyte stopnie harcerskie badanych Największy odsetek badanych, tj. 23,8%, nie ma stopnia harcerskiego. Kolejny wynik, czyli 20,1%, to harcerze ze stopniem tropicielka/wywiadowca. Najmniej badanych ma stopień HR. Wykres 27. Płeć badanych Podobnie jak w poprzednim badaniu, tak i w tym większość, bo prawie 60%, stanowią kobiety.
22/25 Interpretacja wyników badania Pytanie: Której kategorii sprawności najchętniej zdobywasz (podaj maksymalnie 5)? Wykres 28. Najchętniej zdobywane sprawności Respondenci najchętniej zdobywają sprawności związane z wyrobieniem harcerskim, samarytanką oraz sprawności hobbystyczne. Kolejne są artystyczne i związane z terenoznawstwem oraz turystyką. Odpowiedzi te pokrywają się z odpowiedziami na temat zainteresowań badanych zebranymi poprzez aplikację HarcApp.
23/25 Tabela 3. Najchętniej zdobywane sprawności w podziale na metodyki Odpowiedzi Pion zuchowy Pion harcerski Pion starszoharcerski Pion wędrowniczy Hobbrystyczne 45,0% 39,7% 43,3% 32,7% 34,9% Samarytańskie 43,1% 40,6% 44,8% 32,5% 37,3% Związane z wyrobienie 36,3% 47,0% 32,1% 35,2% 48,7% harcerskim Artystyczne 32,5% 26,1% 27,6% 18,0% 29,6% Społeczne i obywatelskie 21,3% 21,2% 18,1% 26,2% 22,0% Kucharskie 20,9% 16,5% 18,5% 15,2% 21,0% Terenoznawcze i turystyczne 19,7% 24,8% 27,2% 35,5% 29,4% Językowe 16,3% 15,7% 22,5% 11,3% 16,4% Sportowe 14,1% 17,7% 26,4% 9,5% 20,5% Kwatermistrzowskie 14,1% 12,2% 15,6% 24,7% 7,5% Przyrodnicze 13,9% 21,3% 16,7% 22,6% 20,2% Specjalnościowe 13,0% 6,3% 9,7% 15,3% 15,7% Inne 11,4% 3,7% 3,1% 1,8% 0,3% Finansowo-ekonomiczne 9,3% 7,1% 10,8% 11,2% 5,1% Naukowe 8,6% 17,2% 12,1% 11,0% 12,9% Żadne z powyższych 6,4% 1,6% 0,7% 11,3% 5,9% Związane z wychowaniem 6,0% 8,9% 2,2% 10,7% 9,9% duchowym Komputerowe 1,0% 10,7% 9,0% 6,3% 9,0% Łącznościowe 1,0% 4,5% 5,8% 7,7% 10,1% NS 0% 0% 0,2% 0,9% 2,6% Pion wielopoziomowy Jeżeli chodzi o najchętniej zdobywane sprawności, odpowiedzi w każdej metodyce kształtują się inaczej. W jednostkach zuchowych są to sprawności hobbystyczne, w harcerskich i wielopoziomowych związane z wyrobieniem harcerskim, w starszoharcerskich samarytańskie, a w wędrowniczych terenoznawcze i turystyczne. Sprawności, do których najrzadziej sięgali badani z każdej z grup metodycznych, to sprawności Nieprzetartego Szlaku.
24/25 Wykres 29. Najchętniej zdobywane sprawności w podziale na płeć W wielu grupach sprawności zainteresowania kobiet i mężczyzn się pokrywają. Rozbieżności zanotowano w przypadku sprawności samarytańskich, artystycznych i hobbystycznych znacznie chętniej realizują je kobiety. Odwrotna sytuacja ma miejsce, jeżeli chodzi o sprawności komputerowe, terenoznawcze i turystyczne, kwatermistrzowskie i związane z wyrobieniem harcerskim te z chęcią zdobywa więcej mężczyzn. Ponownie interpretacja pokrywa się w wielu kwestiach z badaniem przeprowadzonym aplikacją HarcApp.
25/25 Spis wykresów Wykres 1. Podział metodyczny respondentów wg wieku w %... 3 Wykres 2. Płeć respondentów w %... 4 Wykres 3. Podział respondentów wg roku urodzenia... 4 Wykres 4. Stopnie respondentów w %... 5 Wykres 5. Zainteresowanie technikami harcerskimi w %... 5 Wykres 6. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce zuchowej... 6 Wykres 7. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce harcerskiej... 6 Wykres 8. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce starszoharcerskiej... 6 Wykres 9. Zainteresowanie technikami harcerskimi w % w metodyce wędrowniczej... 7 Wykres 10. Zainteresowanie technikami harcerskimi wśród kobiet w %... 7 Wykres 11. Zainteresowanie technikami harcerskimi wśród mężczyzn w %... 8 Wykres 12. Zainteresowanie specjalnościami w %... 8 Wykres 13. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce zuchowej... 9 Wykres 14. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce harcerskiej... 9 Wykres 15. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce starszoharcerskiej... 10 Wykres 16. Zainteresowanie specjalnościami w % w metodyce wędrowniczej... 10 Wykres 17. Zainteresowanie specjalnościami wśród kobiet w %... 11 Wykres 18. Zainteresowanie specjalnościami wśród mężczyzn w %... 12 Wykres 19. Czego chciałbyś się nauczyć w %... 13 Wykres 20. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka zuchowa)... 14 Wykres 21. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka harcerska)... 15 Wykres 22. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka starszoharcerska)... 16 Wykres 23. Czego chciałbyś się nauczyć w % (metodyka wędrownicza)... 17 Wykres 24. Czego chciałbyś się nauczyć w % (kobiety)... 18 Wykres 25. Czego chciałbyś się nauczyć w % (mężczyźni)... 19 Wykres 26. Zdobyte stopnie harcerskie badanych... 21 Wykres 27. Płeć badanych... 21 Wykres 28. Najchętniej zdobywane sprawności... 22 Wykres 29. Najchętniej zdobywane sprawności w podziale na płeć... 24