Warszawa, 24 sierpnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-O.431.1.3.2014 Pan Zenon Szczepankowski Starosta Przasnyski Starostwo Powiatowe w Przasnyszu ul. Św. St. Kostki 5 06-300 Przasnysz WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 1 kontrolerzy Mirosława Dziczek Kierownik Oddziału Kontroli w Delegaturze w Ostrołęce oraz Elżbieta Rudnicka i Ewa Bastek starsi inspektorzy wojewódzcy w Oddziale Kontroli w Delegaturze w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadzili w dniach od 3 do 19 września 2014 r. kontrolę problemową w Starostwie Powiatowym w Przasnyszu, z siedzibą przy ul. Św. St. Kostki 5. Przedmiotem kontroli była realizacja zadań z zakresu administracji rządowej dotyczących sposobu prowadzenia przez starostę ewidencji nieruchomości wchodzących w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, sporządzania i realizacji planów jego wykorzystania oraz naliczania i aktualizacji opłat za nieruchomości Skarbu Państwa oddane w użytkowanie wieczyste i trwały zarząd w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 3 września 2014 r., a także wydawania, odmowy wydania, cofania zezwoleń oraz stwierdzenia wygaśnięcia zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów w okresie od 23 stycznia 2013 r. do 3 września 2014 r. 1 Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz.525).
I. W zakresie gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa Starosta Przasnyski prowadził ewidencję nieruchomości należących do zasobu Skarbu Państwa oraz ewidencję nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste 2. Obie ewidencje zawierały wszystkie elementy, w szczegółowości określonej w art. 23 ust. 1c ustawy o gospodarce nieruchomościami 3. W zasobie nieruchomości Skarbu Państwa znajdowało się 79 nieruchomości, złożonych ze 187 działek ewidencyjnych o łącznej powierzchni 149,5450 ha. W ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa nie występowały nieruchomości Skarbu Państwa przekazane do zasobu przez Agencję Mienia Wojskowego lub inne agencje państwowe. Dane dotyczące nieruchomości ujętych w ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa były kompletne oraz zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji gruntów i budynków 4. W jednostce kontrolowanej sporządzono dwa plany wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa opracowane na okres 3 lat 5. Oba plany zawierały wszystkie elementy określone w art. 23 ust. 1d ustawy o gospodarce nieruchomościami. W okresie objętym kontrolą nie wystąpiły przypadki oddania nieruchomości w najem, dzierżawę, użytkowanie wieczyste, użyczenie albo w trwały zarząd, jak również nie wystąpiły przypadki sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa z zasobu. Starosta Przasnyski wydał jedną decyzję stwierdzającą wygaśnięcie trwałego zarządu 6, na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa 7. Decyzja wydana została w związku z przekazaniem nieruchomości Agencji Mienia Wojskowego. Wygaśnięcie trwałego zarządu nastąpiło zgodnie z art. 19 ust. 3 powyższej ustawy z dniem podpisania protokołu zdawczo - odbiorczego nieruchomości pomiędzy Stołecznym Zarządem Infrastruktury w Warszawie a Agencją Mienia Wojskowego. Z ewidencji nieruchomości należących do zasobu Skarbu Państwa wykreślono nieruchomość, w stosunku do której wygaszono trwały zarząd. W ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste znajdowało się 120 nieruchomości Skarbu Państwa, złożonych z 412 działek ewidencyjnych 2 Kompletność danych zawartych w ewidencji nieruchomości należących do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa zbadano w oparciu o analizę 94 spośród 187 wpisów. Kompletność danych zawartych w ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste zbadano w oparciu o analizę 206 spośród 412 wpisów. 3 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518, z późn. zm.). 4 Zgodność danych zawartych w ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z ewidencją gruntów i budynków zbadano w oparciu o analizę 94 wpisów. 5 Na lata 2011-2013 oraz 2014-2016. 6 Decyzja z dnia 21 stycznia 2014 r., znak G.7224/1/97-13 dotycząca działki ew. nr o pow. 0,2352 ha z obrębu o numerze KW. 7 Ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. z 2013 r., poz. 712, z późn. zm.). 2
o łącznej powierzchni 465,4313 ha. Dane dotyczące nieruchomości ujętych w ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste były kompletne. W okresie poddanym kontroli Starosta Przasnyski dokonał sprzedaży na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych 6 nieruchomości Skarbu Państwa 8. Sprzedaż nieruchomości poprzedzało uzyskanie zgody Wojewody Mazowieckiego na dokonanie czynności. Sprzedane nieruchomości wykreślone zostały z ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste. Zmiana ujawniona została w ewidencji gruntów i budynków poprzez wpisanie w miejsce Skarbu Państwa nowego właściciela nieruchomości. Starosta Przasnyski dokonał 87 aktualizacji opłaty rocznej za nieruchomości Skarbu Państwa oddane w użytkowanie wieczyste oraz 12 aktualizacji opłaty rocznej za nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa oddane w trwały zarząd 9. We wszystkich przypadkach opłaty naliczono zgodnie z zasadami określonymi w art. 72 oraz 83 ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. wg stawki procentowej od ceny nieruchomości gruntowej, wynikającej z operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. W wyniku aktualizacji wysokość dotychczasowych opłat rocznych za poddane kontroli nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste wzrosła o kwotę 40.287,66 zł, zaś za nieruchomości oddane w trwały zarząd o kwotę 3.621,57 zł. Starosta Przasnyski przesłał do Wojewody Mazowieckiego dwa sprawozdania roczne z gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa za 2012 i 2013 rok, o których mowa w art. 23 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami. W okresie objętym kontrolą złożono 7 wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, obejmujących 36 działek ewidencyjnych 10. Na podstawie zawiadomień właściwych sądów o dokonaniu wpisu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości, w ewidencji gruntów i budynków wprowadzono stosowne zmiany 11. Ponadto Starosta Przasnyski, złożył w Sądzie Rejonowym w Przasnyszu jeden wniosek o wydanie orzeczenia stwierdzającego nabycie przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości z mocy prawa na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych 8 Dotyczy działek o nr ew: o łącznej pow. 1,3068 ha o numerze KW. i. o łącznej pow. 1,0804 ha o numerze KW.. o łącznej pow. 1,3117 ha o numerze KW o pow. 0,5520 ha o numerze KW. o łącznej pow. 1,4117 ha o numerze KW... oraz.. o łącznej pow. 2,0914 ha o numerze KW. wszystkie położone w miejscowości Sierakowo w obrębie.. 9 Sposób naliczenia opłat zbadano w oparciu o analizę 30 spośród 87 spraw dotyczących nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste oraz wszystkich 12 spraw dotyczących nieruchomości oddanych w trwały zarząd. 10 Kontroli poddano wszystkie wnioski o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa. 11 Zgodność danych zwartych w ewidencji gruntów i budynków z zawiadomieniami właściwych sądów zbadano w oparciu o analizę wszystkich 7 wniosków o uregulowanie stanu prawnego nieruchomości. 3
prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa 12. Do dnia zakończenia czynności kontrolnych sprawa nie została przez sąd rozpatrzona 13. Na dzień 3 września 2014 r. w stosunku do 28 działek ewidencyjnych nie złożono do właściwych sądów rejonowych wniosków o uregulowanie stanu prawnego nieruchomości 14. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Niesporządzenie sprawozdań dotyczących złożenia we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa za pierwsze i drugie półrocze 2013 r. oraz za pierwsze półrocze 2014 r. 15 oraz przekazanie Wojewodzie Mazowieckiemu sprawozdania za drugie półrocze 2012 r. 3 dni po terminie określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa. 2. Przekazanie Wojewodzie Mazowieckiemu sprawozdań z gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa po upływie ustawowego terminu 16, działaniem takim naruszono art. 23 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym starosta sporządza roczne sprawozdanie z gospodarowania nieruchomościami zasobu i przekazuje je wojewodzie w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy. 12 Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2012 r., poz. 1460). 13 Dotyczy stwierdzenia nabycia prawa własności w drodze zasiedzenia nieruchomości położonej w.., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka o nr ew... o pow. 0,6824 ha. 14 Na podstawie danych z dnia 3 września 2014 r. oraz wyjaśnień z dnia 17 września 2014 r. przedstawionych przez pana Wiesława Potrapeluka Dyrektora Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami. 15 Zgodnie z wyjaśnieniem Dyrektora Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami z dnia 29 września 2014 r. ( ) Ostatnie sprawozdania z procesu ujawniania własności nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz Powiatu Przasnyskiego przekazano w dniu 18 stycznia 2013 r. W związku z tym, że na terenie powiatu przasnyskiego trwa modernizacja gruntów, budynków i lokali ( ) odstąpiono od aktualizacji sprawozdania do chwili zakończenia procesu modernizacji ewidencji gruntów, budynków i lokali, gdyż po modernizacji ulegnie zmianie powierzchnia nieruchomości na obrębach objętych modernizacją, a co się z tym wiąże korektą ich powierzchni w sprawozdaniach. Obecnie na większości tych obrębów zakończony został proces modernizacji ewidencji gruntów, budynków i lokali, dlatego też przystąpiono do aktualizacji sprawozdania z procesu ujawniania własności nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz Powiatu Przasnyskiego, które przekazane zostanie w najbliższym czasie ( ). 16 Sprawozdanie za 2012 rok przekazano w dniu 2 maja 2013 r., natomiast sprawozdanie za 2013 r. przekazano w dniu 23 maja 2014 r. 4
Ponadto Starosta Przasnyski nie sporządził oraz nie podał do publicznej wiadomości informacji o przeznaczeniu do sprzedania 6 nieruchomości położonych w miejscowości Sierakowo w gminie Przasnysz 17. Zaniechaniem takim naruszono przepis art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nakładający na organ obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przekazanych do sprzedaży. Zgodnie z wyjaśnieniem Dyrektora Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami z dnia 17 września 2014 r. ( ) odstąpiono od sporządzenia i podania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości zawierającego te nieruchomości, ponieważ ich sprzedaż następowała na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych, brak było roszczeń do przedmiotowych nieruchomości, a także ich sprzedaż na ich rzecz odbywała się za zgodą Wojewody Mazowieckiego w formie zarządzeń. Jednocześnie pragnę podkreślić, że zgodnie z regulacją art. 2 ust. 1 ustawy o ujawnieniu prawa własności nieruchomości starostowie do 19 listopada 2009 r. zobowiązani byli do złożenia we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa. Z dniem 24 sierpnia 2012 r. na mocy ustawy z dnia 28 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2012 r., poz. 840) przedłużono termin na realizację obowiązku, o którym mowa w art. 2 ustawy o ujawnieniu prawa własności nieruchomości, do 72 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 19 listopada 2013 r. Wskazany przepis nałożył na starostów obowiązek realizacji zadania mającego na celu usunięcie zaniedbań w ujawnianiu rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości Skarbu Państwa. Efektem podjętych przez Państwa czynności jest wystąpienie z wnioskami o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności w stosunku do 36 działek ewidencyjnych, natomiast niezłożenie wniosków dla pozostałych 28 działek, w świetle przepisów ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości, narusza wymogi określone w ww. art. 2 ust. 1 ustawy. 17 Dotyczy działek o nr ew:.. o łącznej pow. 1,3068 ha o numerze KW... i. o łącznej pow. 1,0804 ha o numerze KW.. o łącznej pow. 1,3117 ha o numerze KW. o pow. 0,5520 ha o numerze KW o łącznej pow. 1,4117 ha o numerze KW. oraz.. o łącznej pow. 2,0914 ha o numerze KW wszystkie położone w miejscowości. w obrębie. 5
W związku z powyższym realizację zadania w przedmiocie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w zakresie: kompletności danych zawartych w ewidencji nieruchomości należących do zasobu Skarbu Państwa, uzyskania zgody Wojewody na sprzedaż nieruchomości, opracowania planu wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, kompletności danych zawartych w ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste, ujawniania zmian w ewidencji nieruchomości należących do zasobu Skarbu Państwa, ewidencji nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste oraz ewidencji gruntów i budynków, zgodności danych zawartych w ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków oraz naliczania i aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa ocenia się pozytywnie, sporządzania i przekazywania sprawozdań z obowiązku składania w sądach wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa ocenia się negatywnie. II. W zakresie wydawania, odmowy wydania, cofania oraz stwierdzenia wygaśnięcia zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów W okresie objętym kontrolą Starosta Przasnyski wydał dziewięć zezwoleń na zbieranie odpadów, dwie decyzje zmieniające zezwolenie na zbieranie odpadów oraz jedną decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zezwolenia na zbieranie odpadów. Nie wydawano zezwoleń łącznych na zbieranie i przetwarzanie odpadów na podstawie art. 41 ust. 5 ustawy o odpadach 18, jak również nie wpłynęły wnioski o ich udzielenie. Nie wydawano również zezwoleń na przetwarzanie odpadów, decyzji odmawiających lub cofających zezwolenia w zakresach objętych kontrolą. Badaniu poddano pięć decyzji zezwalających na zbieranie odpadów 19, dwie decyzje zmieniające zezwolenia na zbieranie odpadów 20 oraz jedną decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zezwolenia w części dotyczącej zbierania odpadów 21. Zezwolenia udzielone zostały zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową, na podstawie pisemnych wniosków przedsiębiorców na czas oznaczony nie dłuższy niż 10 lat, zgodnie 18 Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.). 19 Dotyczy dwóch decyzji oznaczonych: ROŚ.6233.11.2.2013, ROŚ.6233.11.2.2014 oraz trzech decyzji oznaczonych ROŚ.6233.4.2.2013, ROŚ.6233.13.2.2013, ROŚ.623313.2.2014, podstawie których organ jednocześnie wygasił zezwolenia. 20 Dotyczy decyzji oznaczonych: ROŚ.6233.6.2.2014, ROŚ.6233.7.2.2013. 21 Dotyczy decyzji oznaczonej: ROŚ.6233.6.2.2013. 6
z wymogami art. 44 ustawy o odpadach, z zachowaniem terminów określonych w art. 35 kpa 22. Złożone wnioski, na podstawie których wydane zostały zezwolenia na zbieranie odpadów, były kompletne w zakresie wymaganych danych i załączników. Wszystkie poddane badaniu decyzje zezwalające na zbieranie odpadów, jak również decyzje zmieniające oraz stwierdzające wygaśnięcie zezwoleń zawierały elementy określone w art. 43 ust. 1 ustawy o odpadach oraz art. 107 1 i 3 kpa. Za wydanie zezwoleń organ pobrał opłaty skarbowe w wysokościach zgodnych z określonymi w załączniku do ustawy o opłacie skarbowej 23, a w dwóch przypadkach, w których wnioskodawcą była jednostka samorządu terytorialnego zwolnił od powyższej opłaty na podstawie art. 7 pkt 3 ww. ustawy. W sprawach oznaczonych ROŚ.6233.4.2.2013, ROŚ.6233.13.2.2013, ROŚ.6233.13.2.2014 wystąpił natomiast przypadek wydania rozstrzygnięcia, w którym organ jedną decyzją jednocześnie zezwolił przedsiębiorcom na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów oraz wygasił poprzednio wydane decyzje. Należy wskazać, że jedna decyzja powinna kończyć postępowanie dotyczące jednej sprawy administracyjnej. Możliwość połączenia kilku spraw do łącznego rozpoznania przewiduje art. 62 kpa, zgodnie z którym W sprawach, w których prawa lub obowiązki stron wynikają z tego samego stanu faktycznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ administracji publicznej, można wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony. Postępowanie takie powinno zakończyć się wydaniem odrębnych rozstrzygnięć w każdej ze spraw. W omawianych przypadkach występował natomiast różny stan faktyczny oraz odmienne przesłanki do wydania decyzji wygaszającej i zezwalającej, a tym samym nie został spełniony wymóg tożsamości podstawy prawnej. W decyzji zezwalającej na zbieranie odpadów oznaczonej ROŚ.6233.4.2.2013 błędnie wpisany został kod oznaczający rodzaj odpadu 170101, który nie został wyszczególniony przez przedsiębiorcę w złożonym wniosku. 22 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, z późn. zm.). 23 Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 783, z późn. zm.). 7
Przedstawiając powyższe informuję, że realizację zadania polegającego na wydawaniu, odmowie wydania oraz cofaniu zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów, w zakresie: weryfikacji kompletności wniosków o wydanie zezwoleń, przestrzegania właściwości rzeczowej i miejscowej organu, kompletności elementów decyzji, przestrzegania okresu na jaki zezwolenie może być wydane, weryfikacji wystąpienia przesłanek uzasadniających stwierdzenie wygaśnięcia zezwoleń oraz wydania decyzji zmieniających, terminowości wydawania decyzji administracyjnych oraz realizacji obowiązku pobrania opłaty skarbowej za wydane zezwolenia ocenia się pozytywnie. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Pana Starostę do podjęcia działań w celu wyeliminowania stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości, a w szczególności do przekazywania Wojewodzie Mazowieckiemu sprawozdań z gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa z zachowaniem terminu określonego w art. 23 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ponadto zwracam uwagę na konieczność: sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o przeznaczeniu do sprzedaży na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa, wydawania odrębnych decyzji zezwalających oraz wygaszających zezwolenia na zbieranie odpadów, wskazywania w decyzjach zezwalających na zbieranie odpadów kodów oznaczających rodzaj odpadów wskazanych przez przedsiębiorcę we wniosku. Jednocześnie w związku ze stanowiskiem Departamentu Administracji Publicznej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji odstępuje się od zalecenia sporządzania i przekazywania Wojewodzie Mazowieckiemu sprawozdań z wykonania obowiązku złożenia we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa. 8
Informuję, że zgodnie z art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej 24 od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze oraz na podstawie art. 49 ww. ustawy zobowiązuję Pana Starostę do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. z up. Wojewody Mazowieckiego Joanna Zych Zastępca Dyrektora Wydziału Kontroli 24 Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092). 9