Spis treści Wstęp.... 9 I. Specyfik powiązń regionlnych w Azji i Pcyfiku Pweł Szwiec: Integrcj w Azji Wschodniej genez, przejwy, skutki, perspektywy... 13 Zbigniew Olesiński: Mechnizm orgnizcyjny procesów integrcyjnych w Azji Południowo-Wschodniej... 21 Młgorzt Pietrsik: ASEAN-6 i ASEAN-4: problemy n drodze do integrcji regionu Azji Południowo-Wschodniej... 31 Ktrzyn A. Nwrot: Proces integrcji regionlnej pństw ASEAN... 46 Ew Oziewicz: Nowy regionlizm zjtycki z perspektywy ASEAN... 55 Krystyn Żołądkiewicz: Integrcj ekonomiczn w regionie Pcyfiku n przykłdzie Strefy Wolnego Hndlu Austrlii i Nowej Zelndii... 64 Ann Cłek: Perspektywy rozwoju gospodrczego mikropństw Południowego Pcyfiku w rmch ugrupowni integrcyjnego SPARTECA... 76 Krolin Klech-Tylec: Wschodni Obszr Wzrostu ASEAN jko przykłd współprcy subregionlnej... 84 Młgorzt Dziembł: Stosunki gospodrcze i polityczne Unii Europejskiej z krjmi ASEAN n początku XXI wieku... 94 Ktrzyn Żukrowsk: Stn zwnsowni integrcji w rmch ASEAN stosunki z Unią Europejską... 106 II. Płszczyzny i obszry współprcy regionlnej w Azji i Pcyfiku Mriusz Szuster: Przesłnki loklizcji produkcji w krjch zjtyckich... 123 Jrosłw Brch: Zgrożenie ze strony chińskich i indyjskich producentów ciężrówek dl liderów europejskich... 130 Edyt Pwlk: Liberlizcj hndlu jko czynnik rozwoju ugrupowń integrcyjnych rejonu Azji i Pcyfiku... 146 Monik Wyrzykowsk: Bezpośrednie inwestycje zgrniczne w Chinch bezpośrednie inwestycje Chińskiej Republiki Ludowej njnowsze trendy i perspektywy... 155 Sebstin Domżlski: Zgrniczne inwestycje bezpośrednie w gospodrce Mlezji n tle pństw Azji Południowo-Wschodniej... 165
6 Iwon Pwls: Azj jko obszr funkcjonowni korporcji trnsnrodowych w zkresie dziłlności bdwczo-rozwojowej... 175 Bogusłw Drelich-Skulsk: Powiązni sieciowe przedsiębiorstw w regionie Azji i Pcyfiku.... 182 Elżbiet Pleśnik: Usługi outsourcingowe w Indich... 195 Szymon Mzurek: Giełdy ppierów wrtościowych w regionie Azji i Pcyfiku.... 206 Łuksz Fijłkowski: Regionlny wymir bezpieczeństw w Azji Południowo-Wschodniej. Ide Wspólnoty ASEAN w świetle koncepcji wspólnot bezpieczeństw.... 216 Pweł Łyszczk: Rywlizcj o zsoby surowców energetycznych w bsenie Morz Południowochińskiego... 226 III. Mkroekonomiczny wymir procesów integrcyjnych w Azji i Pcyfiku Sebstin Bobowski, Mrcin Hberl: Indie nrodziny drugiego zjtyckiego gignt?.... 237 Młgorzt Domiter: Znczenie polityki hndlowej Jponii dl jej dominującej pozycji w regionie Azji i Pcyfiku... 246 Ann Jnkowik: Znczenie ekonomiczne Hongkongu w regionie Azji i Pcyfiku... 261 Aleksndr Kuźmińsk: Brnd Chin wizerunek Chin w świecie w świetle rnkingu Anholt Ntion Brnds Index... 273 Ptrycj Stermch: Ocen ryzyk pństw ASEAN n podstwie metody klsyfikcji ryzyk krju (The Country Risk Clssifiction Method CRCM).... 282 IV. Społeczne i kulturowe wymiry procesów integrcyjnych Młgorzt Brtosik-Purgt: Kultur i konsument w świetle procesów globlnego rynku... 293 Tdeusz Sporek: Społeczne problemy współczesnego świt dylemty ochrony środowisk... 305 Bogusłw Bembenek: Jpońskie grupy keiretsu w świetle koncepcji kpitłu społecznego... 315 Summries Pweł Szwiec: Integrtion in Est Asi cuses, indictions, outcomes, perspectives.... 20 Zbigniew Olesiński: Orgniztionl mechnism of integrtive processes in South-Est Asi... 30
Młgorzt Pietrsik: ASEAN-6 nd ASEAN-4: Problems on the wy to the integrtion of South Est Asi region... 45 Ktrzyn A. Nwrot: Process of regionl integrtion in ASEAN countries 54 Ew Oziewicz: New Asin regionlism from the ASEAN perspective... 63 Krystyn Żołądkiewicz: Economic integrtion in Pcific Region on the exmple of Austrli New Zelnd Closer Economic Reltions Trde Agreement... 75 Ann Cłek: The perspectives of economic development of the micro-sttes of South Pcific integrtion group SPARTECA... 83 Krolin Klech-Tylec: BIMP-EAGA s n exmple of subregionl co-opertion... 93 Młgorzt Dziembł: Economic nd politicl reltions between the Europen Union nd ASEAN countries t the beginning of the 21 st century 105 Ktrzyn Żukrowsk: ASEAN integrtion progress nd reltions with the Europen Union... 120 Mriusz Szuster: The circumstnces of mnufcturing locliztion in Asin countries... 129 Jrosłw Brch: Are Chinese nd Indin truck mkers ble to threten tody s, especilly Europen leders?... 145 Edyt Pwlk: Liberliztion of trde s fctor stimulting development of integrtive groups of Asind Pcific region... 154 Monik Wyrzykowsk: FDI in Chinnd Chin s FDI new trends nd prospects... 164 Sebstin Domżlski: Foreign direct investment in Mlysiginst Southest Asi... 174 Iwon Pwls: Asind R&D ctivity of trnsntionl corportions... 181 Bogusłw Drelich-Skulsk: Business networks in Asind Pcific region 194 Elżbiet Pleśnik: Outsourcing services in Indi... 205 Szymon Mzurek: Stock exchnges in Asind Pcific... 215 Łuksz Fijłkowski: Regionl dimension of security in Southest Asi. The project of ASEAN Community nd the notion of security community... 225 Pweł Łyszczk: Energy rivlry in the South Chin Se... 234 Sebstin Bobowski, Mrcin Hberl: Indi birth of second Asin gint? 245 Młgorzt Domiter: Significnce of Jpn s trde policy for its dominnt position in the Asi-Pcific region... 260 Ann Jnkowik: Hong Kong the economic role in Asi-Pcific region.. 272 Aleksndr Kuźmińsk: Brnd Chin the imge of Chin in the world ccording to Anholt Ntion Brnds Index... 281 Ptrycj Stermch: The Assocition of Southest Asin Ntions in the OECD Country Risk Clssifiction... 288 7
8 Młgorzt Brtosik-Purgt: Culture nd consumer in the process of globl mrket... 304 Tdeusz Sporek: Socil problems of the contemporry world the dilemms of environmentl protection... 314 Bogusłw Bembenek: Jpnese keiretsu groups in the light of socil cpitl conception... 327
Monik Wyrzykowsk Uniwersytet Mikołj Kopernik w Toruniu BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W CHINACH A BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE CHIŃSKIEJ REPUBLIKI LUDOWEJ NAJNOWSZE TRENDY I PERSPEKTYWY 1. Wstęp Gospodrk świtow nieustnnie się rozwij, wrz z jej rozwojem w corz większym stopniu dokonują się międzynrodowe przepływy kpitłu, zwłszcz w formie bezpośrednich inwestycji zgrnicznych. Stle rosnąc rol tego zjwisk w gospodrce świtowej skłni do szerszej jego prezentcji. Kompleksowym bdniem bezpośrednich inwestycji zgrnicznych zjmuje się Konferencj Nrodów Zjednoczonych do Sprw Hndlu i Rozwoju (UNCTAD United Ntions Conference on Trde nd Development), któr od 1991 r. przygotowuje coroczny rport o świtowych inwestycjch (WIR World Investment Report). Według jego twórców bezpośrednie inwestycje zgrniczne są definiowne jko długoterminowe, o trwłym chrkterze stosunki między podmiotmi, umożliwijące podmiotowi mjącemu siedzibę w jednym krju przejęcie kontroli nd podmiotem, którego siedzib znjduje się w innym krju 1. W związku z powyższą definicją bezpośrednie inwestycje zgrniczne mogą przybierć nstępujące formy: fuzji, czyli połączeni firm z różnych krjów, w wyniku czego dochodzi do stworzeni nowego przedsiębiorstw, orz przejęci przedsiębiorstw przez inwestor zgrnicznego w części wystrczjącej do jego kontroli i zrządzni orz inwestycji od podstw, czyli tzw. inwestycji typu greenfield. Bezpośrednie inwestycje zgrniczne stnowią jedną z głównych sił npędzjących rozwój gospodrki świtowej. Świdczą o tym rozmiry przepływu kpitłu w tej formie. Nie bez znczeni pozostje również kierunek ich przepływu, którym obecnie stły się krje rozwijjące się, wśród nich zwłszcz Chiny. 1 Por. World Investment Report 2006, FDI from Developing nd Trnsition Economics: Impliction for Development, United Ntions, New York nd Genev 2006, s. 294.
156 2. Bezpośrednie inwestycje zgrniczne n świecie Tendencje w npływie bezpośrednich inwestycji zgrnicznych w osttnich ltch (BIZ) w gospodrce świtowej ilustruje wykres n rys. 1. Rys. 1. Npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych w ltch 1990-2006 (w mln USD) Źródło: oprcownie włsne n podstwie: http://stts.unctd.org/fdi/. Od roku 1990 mił miejsce systemtyczny przyrost kpitłu zinwestownego w postci BIZ n świecie. Njwyższy npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych w skli świtowej wystąpił w 2000 r. i wynosił 1400 bln USD, z czego 1200 bln zostło zinwestowne w krjch rozwiniętych, ntomist ok. 200 bln w krjch rozwijjących się. Od roku 2000 wrtość zinwestownych środków systemtycznie spdł, ż do 2004 r., w którym npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do gospodrki świtowej zczął rosnąć. Trend ten zostł utrzymny również w 2006 roku. Rys. 2. Odpływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych w ltch 1990-2006 (w mln USD) Źródło: oprcownie włsne n podstwie: http://stts.unctd.org/fdi/.
157 W bdnym okresie nstąpił również odpływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych (rys. 2). Jest on jednk zncznie mniejszy niż npływ BIZ. Rys. 3. Npływ i odpływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych krjów rozwijjących się w ltch 2003-2006 Źródło: oprcownie włsne n podstwie: World Investment Report 2006, FDI from Developing nd Trnsition Economies: Implictions for Development, United Ntions Conference on Trde nd Development, New York nd Genev 2006, s. 325-328, World Investment Report 2007, Trnsntionl Corportion, Extrctive Industries nd Development, United Ntions Conference on Trde nd Development, New York nd Genev 2007, s. 251-254.
158 Jk wynik z wykresu n rys. 2, w bdnym czsie krje rozwinięte odgrywły również decydującą rolę jko dostwcy inwestycji zgrnicznych. Jednk w osttnich ltch bdnego okresu rośnie znczenie krjów rozwijjących się, zrówno jko odbiorów kpitłu zgrnicznego, jk i jego dostwców (rys. 3). Spośród krjów rozwijjących się w osttnich ltch w zkresie przepływu kpitłu njwiększe znczenie mją krje regionu Azji i Pcyfiku. Liberlizcj systemu hndlu i inwestycji stworzyłtrkcyjne otoczenie biznesowe do dokonywni inwestycji bezpośrednich w rejonie Azji i Pcyfiku (rys. 4). Njwiększym odbiorcą i dostwcą zgrnicznych inwestycji bezpośrednich spośród krjów tego regionu stły się Chiny. Rys. 4. Struktur geogrficzn npływu i odpływu BIZ w rejonie Azji i Pcyfiku w ltch 2005-2006 (w mln USD) Źródło: oprcownie włsne n podstwie: http://stts.unctd.org/fdi/.
159 Z rys. 4 wynik, że Chiny są głównym importerem i eksporterem BIZ w regionie Azji i Pcyfiku. Ich bsorpcj kpitłu jest o pond połowę większ niż pozostłych pństw tego regionu. Chiny w porównniu z innymi krjmi więcej środków również inwestowły. 3. Bezpośrednie inwestycje zgrniczne w Chinch Bezpośrednie inwestycje zgrniczne w zncznej mierze determinują rozwój Chin, będąc istotnym czynnikiem ich trnsformcji, wzrostu konkrecyjności międzynrodowej orz osiągnięci nowego miejsc w międzynrodowym podzile prcy 2. Rys. 5. Npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin w ltch 1990-2006 (w mln USD) Źródło: oprcownie włsne n podstwie: http://stts.unctd.org/fdi/. Znczący npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin notowny jest od 1992 r., ż do 1999 r., kiedy to nstąpił spdek ich wrtości. Głównym powodem spowolnieni ich npływu był kryzys zjtycki. Akcesj Chin do WTO 11 grudni 2001 r. ponownie przyspieszył wzrost temp inwestycji. Njwyższy odnotowny przyrost npływu bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin mił miejsce w 2005 r. i wyniósł o 13% więcej w porównniu z 2004 r., osiągjąc poziom 72 bln dolrów. W roku 2005 npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych dotyczył sektorów niefinnsowych, w których ulokowno 60 bln dolrów. Ntomist w 2005 r. w sektorze finnsowym ulokowno 12 bln dolrów. Środki te trfiły głównie do njwiększych chińskich bnków pństwowych. W roku 2006 npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin spdł po rz pierwszy od siedmiu lt o 4% i wynosił 69 bln USD (rys. 5). Spdek ten wynikł w głównej mierze ze zmniejszeni zinteresowni inwestorów rynkiem finnsowym Chin. 2 Zob. K. Strzyk, Zgrniczne inwestycje bezpośrednie w gospodrkch Azji i Pcyfiku, Semper, Wrszw 2001, s. 31.
160 Inną przyczyną były zwiększjące się koszty produkcji n skutek niedoboru prcowników. BIZ w Chinch skoncentrowne są n nstępujących sektorch przemysłu: elektronicznym, stlowym i petrochemicznym. Główny powód dotychczsowej koncentrcji kpitłu pochodzącego z inwestycji zgrnicznych w sektorch produkcyjnych wynikł z uzyskni dostępu przez Chiny do sektor usług dopiero w momencie ich kcesji do WTO. Npływjący kpitł m chrkter krótkotrwły i koncentruje się n prcochłonnym przetwórstwie, czyli motywowny jest niskimi kosztmi prcy. Są to głównie inwestycje jpońskie, koreńskie i tjwńskie. Głównym ich celem jest kreownie dziłlności proeksportowej. Npływ BIZ skierowny do sektorów wysokiej technologii i usług ukierunkownych n rynek wewnętrzny dopiero nbier temp. Głównymi inwestormi w bdnym okresie były Stny Zjednoczone, Jponi, Niemcy, Wielk Brytni, Frncj i Holndi 3. Npływ bezpośrednich inwestycji do Chin jest niewątpliwie związny z dziłlnością korporcji trnsnrodowych. W porównniu z początkiem lt dziewięćdziesiątych w 2000 r. liczb korporcji trnsnrodowych dziłjących w Chinch wzrosł o 805% 4. N koniec 2005 r. w Chinch dziłło 280 000 filii korporcji trnsnrodowych. Nleży wspomnieć, iż liczb firm rodzimych n tym rynku n koniec 2005 r. wynosił 3429 5. Głównym powodem relokcji korporcji do Chin jest dostęp do reltywnie tniej siły roboczej. Ztrudniją one w Chinch 24 mln osób, co stnowi 3% ztrudnionych w Chinch 6. Innym czynnikiem jest tni ziemi. Pondto firmy te uzyskują łtwiejszy dostęp do chłonnego rynku chińskiego orz ich bzy surowcowej. Dziłlność przedsiębiorstw wielonrodowych jest brdzo zncząc. Przedsiębiorstw wielonrodowe są zngżowne w sieć dystrybucji orz trnsfery technologii, kwlifikcji i zdolności orgnizcyjnych do chińskiej gospodrki 7. Korporcje trnsnrodowe docelowo stwrzją Chinom sznsę wejści n rynki zgrniczne, stnowiąc ich pltformę eksportową (n koniec 2004 r. ich udził w ogólnym eksporcie wynosił 47%) 8. 4. Bezpośrednie inwestycje Chin Jk wykzno powyżej, region Azji i Pcyfiku był również źródłem trnsferu bezpośrednich inwestycji zgrnicznych. W bdnym okresie Chiny umcniły pozycję głównego inwestor z regionu Azji i Pcyfiku. 3 Por. Chiny i Indie w procesie globlizcji. Potencjlne konsekwencje dl Polski, Ministerstwo Gospodrki, Wrszw 2007, s. 47-48. 4 Ibidem. 5 World Investment Report 2007, Trnsntionl Corportion, Extrctive Industries nd Development, United Ntions Conference on Trde nd Development, New York-Genev 2007, s. 218. 6 Ibidem, s. 16. 7 N przykłd od 1980 r. międzynrodowe koncerny pliwowe, jk ConocoPhilips, ExxonMobil i Shell, wyszkoliły inżynierów do obsługi tego rynku. Por. World Investment Report 2006, 4. 135. 8 Por. World Investment Report 2007, s. 284.
161 Rys. 6. Bezpośrednie inwestycje zgrniczne Chin w ltch 1990-2006 (w mln USD) Źródło: oprcownie włsne n podstwie: http://stts.unctd.org/fdi/. Do wzrostu znczeni inwestycji chińskich n rynku świtowym przyczynił się prowdzon od 2000 r. przez włdze chińskie ich intensywn promocj. Jednk wzrost znczeni Chin jko inwestor był głównie możliwy dzięki postępującemu procesowi industrilizcji chińskiej gospodrki. W roku 2006 chińskie inwestycje wzrosły o 32% względem roku poprzedniego i wyniosły 16 bln USD (rys. 6). Część z tych inwestycji dokonnych zostło w innych rozwijjących się krjch czy też pństwch trnsformcji. N przykłd w 2005 r. Chin Metllurgicl Construction Group Corportion (Chińsk Metlurgiczno-Konstrukcyjn Grup Korporcyjn) podpisł zgodę z rządem Ppui-Nowej Gwinei n inwestycje o wrtości 650 mln dolrów w projekt o nzwie Rmu Nickel-Coblt Project. T trnskcj jest jedną z njwiększych odnotownych w przemyśle metlowym 9. Pondto dużym wsprciem dl inwestycji zgrnicznych dokonywnych przez chińskie korporcje trnsnrodowe są oferowne przez rząd chiński subsydi czy też ubezpieczeni dokonywnych inwestycji. Skutkiem tych dziłń jest rosnąc rol chińskich korporcji trnsnrodowych n świecie. Potwierdzeniem jest ich obecność w grupie 25 njwiększych korporcji trnsnrodowych n świecie (przedsiębiorstwo Hutchison Whmpo zostło sklsyfikowne n dwudziestej pozycji w rnkingu stu njwiększych korporcji trnsnrodowych n świecie w 2005 roku) 10. Głównym sposobem wejści przez chińskie korporcje trnsnrodowe n rynki krjów rozwiniętych były fuzje i przejęci. W osttnich ltch trnskcje o wielkiej wrtości zostły zwrte między przedsiębiorstwmi chińskim firmmi ze Stnów Zjednoczonych i Europy. N przykłd w 2005 r. grup inwestorów z Hongkongu nbył Bnk of Americ Center w Sn Frncisco z bilion dolrów, BenQ 9 Por. World Investment Report 2006..., s. 20-25. 10 Por. Ibidem, s. 229.
162 zkupiło fbrykę telefonów komórkowych Siemens z 323 mln USD. Pondto CNPC s przejęło Petrokzkhstn w 2005 r. z 4,1 bln USD. W roku 2006 Sinopec kupił Udmurtneft rosyjsko-ngielską firmę z 3,5 bln USD 11. Do głównych przyczyn podejmowni BIZ przez chińskie przedsiębiorstw z grnicą nleży zliczyć: rosnące zpotrzebownie n surowce, tj. ropę, gz, rudy żelz, luminium, trcicę, zinteresownie dostępem do technologii i know how krjów rozwiniętych, szczególnie Stnów Zjednoczonych i pństw Unii Europejskiej, dążenie do wsprci eksportu, obsługi rynków i rozbudowy prezencji n zgrnicznych rynkch m.in. w sektorze zwnsownych technologii. Dodtkowym rgumentem jest omijnie brier celnych przez bezpośrednie inwestycje zgrniczne. 5. Podsumownie i wnioski Zinteresownie inwestorów Chinmi ciągle rośnie i zgodnie z opinią korporcji trnsnrodowych trend ten będzie kontynuowny. Według osttnich bdń są one njbrdziej pożądnym miejscem lokowni inwestycji i wyprzedzją w tym rnkingu Indie i Stny Zjednoczone 12. N podstwie przeprowdzonych nliz możn wskzć czynniki, które będą sprzyjły npływowi bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin: tni sił produkcyjn i dobrze rozwinięt przedsiębiorczość, rozmir rynku, funkcjonownie uprzywilejownych stref ekonomicznych, wzrost gospodrczy w Chinch, popyt konsumpcyjny n produkty europejskie lub oferty dostosowne do specyfiki loklnego rynku, postępujący proces liberlizcji przepływu czynników produkcji, rosnący poziom wyksztłceni prcowników (w tym znjomości języków obcych), w przypdku krjów z regionu Azji-Pcyfiku bliskość loklizcji inwestycji, kontynucj reform wewnętrznych, w tym prywtyzcji. Zgrożeni dl rozwoju npływu bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin mogą wynikć z: niedorozwoju sektor finnsowego Chin, wystąpieni konfliktów wewnątrzpolitycznych, konkurencji zewnętrznej ze strony Indii, krjów Europy Środkowej i Europy Wschodniej, 11 Ibidem. 12 Por. World Investment Prospects Survey 2007-2009, UNCTAD 2007, s. 29.
163 wzrostu kosztów prcy, brier w świtowej podży surowców, wzrostu cen energii i surowców. Npływ bezpośrednich inwestycji zgrnicznych do Chin zwłszcz z USA, UE i Jponii będzie w dłuższym okresie stymulowł wzrost poziomu technologicznego i wrtości dodnej kreownej w tym regionie, umożliwijąc rodzimym firmom, filiom przedsiębiorstw wielonrodowych orz dostwcom loklnym przemieszczenie się w systemch globlnej produkcji w kierunku specjlizcji w produktch wysokiej technologii i średnio zwnsownych technologicznie. Rosnące nkłdy n bdni i rozwój przedsiębiorstw wielonrodowych powinny ten proces przyśpieszyć 13. Część krjów odniesie korzyści wskutek lokowni w nich komplementrnych inwestycji, jkie będą kreowne przez npływ BIZ do Chin. Ndl będzie rosło również zinteresownie bezpośrednimi inwestycjmi zgrnicznymi chińskich firm z grnicą. Będzie temu sprzyjł prowdzon przez rząd chiński polityk go globl, czyli zchęty do tej globlnej ekspnsji. Przeprowdzonnliz potwierdz, że Chiny stły się wżnym podmiotem w gospodrce świtowej n skutek lokowni w nich bezpośrednich inwestycji zgrnicznych, tkże ich dokonywni z grnicą. Pondto rokuje on, że dynmik ich npływu będzie utrzymn, dltego też w perspektywie czsu nleży spodziewć się dlszego umcnini pozycji Pństw Środk n międzynrodowym rynku. Litertur Chiny i Indie w procesie globlizcji. Potencjlne konsekwencje dl Polski, Ministerstwo Gospodrki, Wrszw 2007. Strzyk K., Zgrniczne inwestycje bezpośrednie w gospodrkch Azji i Pcyfiku, Semper, Wrszw 2001. World Investment Prospects Survey 2007-2009, UNCTAD 2007. World Investment Report 2005, Trnsntionl Corportion nd the Interntionliztion of R&D, UNCTAD, Genev 2005. World Investment Report 2006, FDI from Developing nd Trnsition Economies: Implictions for Development, United Ntions, New York nd Genev 2006. World Investment Report 2007, Trnsntionl Corportion, Extrctive Industries nd Development, United Ntions Conference on Trde nd Development, New York nd Genev 2007. http://stts.unctd.org/fdi/. 13 Wydtki n bdni i rozwój filii korporcji trnsnrodowych ulokownych w Chinch w 2003 r. stnowiły 15% ich ogółu. Por. World Investment Report 2005, Trnsntionl Corportion nd the Interntionliztion of R&D, UNCTAD, Genev 2005, s. 287-288, 292-293.
164 FDI IN CHINA AND CHINA S FDI NEW TRENDS AND PROSPECTS Summry Chin hs become one of the most importnt entity of foreign direct investment in the world economy. It is the direction of FDI s well s the source of FDI. In 2006 inwrd of FDI in Chin ws 69 billions of dollrs. At the sme time the FDI outwrd grown to 16 billions of dollrs. The min role in this process plyed trnsntionl corportions.