- 1 Wstęp Przedmiotowy system oceniania dla przedmiotów: Technologia informacyjna realizowany w zakresie podstawowym w liceum ogólnokształcącym w profilach podstawowym Informatyka jest realizowany w zakresie rozszerzonym w liceum ogólnokształcącym w profilach matematyczno - informatycznym PSO z Technologia informacyjna powstała w oparciu o program nauczania Technologia informacyjna (nr dopuszczenia MENiS: DKOS-4015-18/02), autorstwa E. Gurbiel, G. Hardt-Olejniczak, E. Kołczyk, H. Krupickiej i Macieja M. Sysło. PSO z informatyki powstał w oparciu o program nauczania Informatyka. Kształcenie w zakresie rozszerzonym (nr dopuszczenia MENiS: DKOS-4015-200/02), autorstwa E. Gurbiel, G. Hardt- Olejniczak, E. Kołczyk, H. Krupickieji Macieja M. Sysło. Ocenianie za pomocą stopni szkolnych ma na celu: Uświadomienie uczniowie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności przewidywanych programem nauczania, tzn. uświadomienie, czy przyswoił on sobie określone programem treści, zrozumiał je oraz umie stosować Stworzenie motywacji do podnoszenia swoich kwalifikacji Informowanie ucznia o awansie Ocenianie ucznia w procesie kształcenia na zajęciach z informatyki powinno się wiązać z szukaniem odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu w obrębie danego konkretnego zagadnienia programowego uczeń: 1. Rozumie pojęcia z nim związane, potrafi podać dla nich przykłady i kontrprzykłady, zna definicje, potrafi uczestniczyć w klasyfikowaniu i definiowaniu pojęć. 2. Zna podstawowe sposoby (algorytmy) postępowania przy rozwiązywaniu standardowych problemów. 3. Umie rozwiązywać problemy o wyższym stopniu trudności. 4. Opanował materiał nauczania z danego semestru czy roku. 5. Aktywnie uczestniczy w lekcjach. 6. Uczestniczy w pracy pozalekcyjnej, konkursach, olimpiadzie. 7. Umie posługiwać się językiem informatyki, umie stosować swoje wiadomości i umiejętności informatyczne w rozwiązywaniu problemów z innych dziedzin. Wymagania związane z podniesieniem oceny Podniesienie oceny jest możliwe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności będzie odbywało się dwutorowo: wiadomości teoretycznej w formie testu pisemnego umiejętności posługiwania się systemami informatycznymi poprzez rozwiązanie problemów za pomocą TI.
Wymagania na ocenę celującą - 2 ocenę celującą można otrzymać tylko na koniec danego semestru jako pozytywne podsumowanie pracy w danym okresie nauki; uczeń posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie (minimum wymaga posiadać wiedzę na ocenę bardzo dobrą); samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia poprzez udział w informatycznych zajęciach pozalekcyjnych. biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, rozwijając problemy w sposób nietypowy i twórczy; osiąga znaczne sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych (finały na etapie wojewódzkim, regionalnym, krajowym); lub posiada inne osiągnięcia udokumentowane właściwymi certyfikatami, dyplomami czy też zaświadczeniami Wymagania na poszczególne oceny z uwzględnieniem podziału na treści programowe. Technologia Informacyjna 1. Komputerowe środowisko pracy Potrafi objaśnić pojęcie technologia informacyjna Wymienia zastosowania technologii informacyjnej Uruchamia komputer i prawidłowo wyłącza Uruchamia aplikacje Zakłada foldery Dostosowuje pulpit do własnych potrzeb Zna normy prawne odnoszące się do stosowania TI (np. dotyczące legalności oprogramowania) Przestrzega regulamin szkolnej pracowni komputerowej Potrafi objaśnić pojęcie społeczeństwa informacyjnego Wymienia zastosowania technologii informacyjnej w różnych zawodach Projektuje i tworzy strukturę folderów Kopiuje oraz usuwa pliki i foldery Tworzy skróty na pulpicie Instaluje i odinstalowuje oprogramowanie w komputerze Określa podstawowe urządzenia peryferyjne komputera, potrafi opisać ich przeznaczenie, korzysta z nich w podstawowym zakresie Odtwarza pliki multimedialne (dźwięk, animacje, filmy) w standardowym środowisku Windows Potrafi objaśnić różnice i podobieństwa między informatyką a technologią informacyjną Zna podstawowe typy plików w systemie Ustala profil użytkownika Wykorzystuje urządzenia peryferyjne, takie jak: skaner, aparat fotograficzny Korzysta z usług sieciowych do wyszukiwania programów i pobierania ich do swojego komputera Potrafi wyjaśnić mechanizm funkcjonowania wybranych technik lub urządzeń technologii informacyjnej Kojarzy pliki z odpowiednimi programami, w tym pliki z multimediami Stosuje usługi w lokalnej sieci komputerowej i udostępnia w niej własne zasoby Określa podstawowe urządzenia wewnętrzne komputera i potrafi opisać ich funkcje i podać parametry techniczne Dokonuje ustawień w komputerze i systemie Windows z pomocą programów w Panelu sterowania
2. Redagowanie tekstów - 3 Uruchamia edytor tekstu, przygotowując w nim środowisko pracy Dostosowuje wygląd tekstu do treści Wykorzystuje narzędzia służące do sprawdzania pisowni, dzielenia wyrazów Stosuje wyróżnienia fragmentów tekstu zmieniając krój i wielkość znaków Tworzy w dokumencie tekstowym obiekty z gotowych elementów graficznych (np. WordArt) Tworzy i formatuje tabele, organizuje tekst w kolumnach, stosuje indeksy górne oraz dolne W dokumentach tekstowych wypełnia nagłówek oraz stopkę Stosuje w dokumencie podstawowe zasady redagowania tekstu poprzez zastosowanie sekcji, stylów tekstu, tabel (tabel ukrytych) Korzysta z ustawień strony (marginesy, nagłówki, stopki) Tworzy i wykorzystuje własne style Zapisuje proste formuły matematyczne a pomocą edytora równań Korzysta z konspektu oraz planu dokumentu Wykorzystuje edytor równań Microsoft Equation zapisując wzory matematyczne, fizyczne oraz chemiczne Potrafi zautomatyzować pracę nad dokumentem poprzez korzystanie z autotekstu, stosowanie własnych szablonów Porusza się po dokumencie za pomocą zakładek i hiperłączy Zapisuje dokument w innych dostępnych formatach Tworzy dokumenty tekstowe o hierarchicznej budowie od ogółu (konspektu dokumentu) do wypełnienia szczegółów Tworzy automatyczne spisy treści Stosuje komentarze w dokumencie Korzysta z rejestrowania zmian w tekście 3 Prezentacje Potrafi utworzyć prezentację Tworzy własne projekty w postaci zestawów slajdów. (szablony) prezentacji Potrafi zaprezentować umiejętnie wykorzystując wyniki swojej pracy. efekty specjalne i elementy multimedialne. Tworzy za pomocą kreatora stronę WWW z własnej prezentacji, i umieszcza ją na serwerze online. Sprawnie posługuje się programem dotworzenia prezentacji. Wykorzystuje do tworzenia prezentacji inne źródła (zwracając uwagę na prawa autorskie). Tworzy prezentacją z narracją autora. Tworzy prezentacje posługując się urządzeniami multimedialnymi, samodzielnie tworzy elementy multimedialne w prezentacji. Przestrzega zasad dobrego stylu w zakresie doboru kolorów, ilości tekstu, liczby ilustracji W prezentacji wykorzystuje dokumenty utworzone w edytorze oraz w arkuszu kalkulacyjnym.
- 4 4. Komunikacja i informacja w sieci Sprawnie porusza się na stronach internetowych Wyszukuje informacje w Internecie Zakłada konto poczty elektronicznej Odbiera i wysyła listy elektroniczne Porządkuje informacje pocztowe Korzysta z książki adresowej w programie pocztowym Zna i stosuje zasady netykiety, szanuje prawa ochrony własności intelektualnej Wyszukuje informacje w Internecie korzystając ze złożonych zapytań Korzysta z oprogramowania, służącego do wymiany plików (FTP) Bierze udział w forum dyskusyjnym Pobiera elementy stron Pobiera całe witryny Wyszukuje informacje w sieci według przemyślanej strategii z wykorzystaniem mechanizmów wyszukiwawczych użytej przeglądarki Potrafi importować i eksportować dane z przeglądarki internetowej Potrafi zakładać i zarządzać Ulubionymi Przygotowuje własne bazy informacji na dany temat wyszukane w sieci za pomocą zaawansowanych systemów wyszukiwawczych Umie skonfigurować klienta poczty elektronicznej do korzystania z list dyskusyjnych Potrafi poprawnie ustawić opcje internetowe w przeglądarce internetowej 5. Opracowywanie danych i prowadzenie obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym Wypełnia komórki arkusza Wyraża wyniki obliczeń za kalkulacyjnego napisami, pomocą odpowiednich liczbami, funkcjami i typów wykresów, opisuje formułami (kopiuje oraz wykres korzysta z wypełniania serią Posługuje się kreatorem danych) wykresów Formatuje komórki oraz ich Potrafi rozwiązać proste zawartość problemy algorytmiczne za Stosuje adresowanie pomocą arkusza, np. względne, mieszane i rozwiązać układ dwóch bezwzględne równań z dwiema Tworzy wykresy do niewiadomymi analizowanych danych, dobierając odpowiedni typ Umieszcza wykresy oraz utworzone tabele w innych aplikacjach, np. edytor tekstu Odwołuje się do zawartości komórek, stosując różne wzory (formuły) oraz nazwy zakresu komórek Posługuje się kreatorem funkcji Wprowadza zmiany w układzie arkusza oraz w obliczeniach Formatuje wykres (zmiana skali, koloru tła itp.) Tworzy krzywe trendu Tworzy proste symulacje Wykonuje podstawowe obliczenia finansowe (zadania związane z obliczaniem procentu składanego, odsetek, np. podatki, ZUS) Zabezpiecza zawartości komórek, które nie mogą być modyfikowane Wprowadza do arkusza obiekty pochodzące z innych aplikacji Wprowadza do arkusza dane, pochodzące z innych aplikacji lub Internetu Importuje do arkusza dane tekstowe Wstawia wybrane fragmenty arkusza do dokumentu tworzonego w edytorze tekstu Pracuje z kilkoma arkuszami jednocześnie Wykonuje obliczenia finansowe, projektuje modele i prowadzi jego symulację (np. wyszukiwanie najkorzystniejszej lokaty bankowej)
- 5 6. Bazy danych Projektuje, zakłada i edytuje(modyfikuje) prostą bazę danych w postaci jednej tabeli Sortuje dane według określonych kryteriów Zadaje proste zapytania do bazy Wykorzystuje bazy danych do tworzenia dokumentów - listy seryjne, etykiety itp. Zadaje złożone zapytania do bazy Korzystając z kreatorów tworzy formularz oraz raport Projektuje, zakłada i edytuje(modyfikuje) złożone bazy danych w oparciu o różne aplikacje Projektuje formularze, raporty, kwerendy Analizuje dane poprzez dokonywanie w bazie obliczeń oraz tworzenie wykresów Projektuje strukturę bazy danych z zastosowaniem hiperłączy Eksportuje oraz importuje dane z bazy oraz do bazy (np. dane z pliku tekstowego) Zadaje złożone zapytania do bazy Wyszukuje informacje i dobiera odpowiednie narzędzia ich przechowywania w sposób optymalny 7. Elementy grafiki komputerowej Stosuje narzędzia graficzne w prostych edytorach graficznych Rysuje gotowe figury geometryczne, stosuje kolory, opisuje tekstem narysowane obiekty Wycina i kopiuje fragmenty rysunku, potrafi przygotować własną animację rysunku oraz własną ikonę Zna podstawowe pojęcia związane z grafiką (CMYK, HSL, RGB, grafika wektorowa oraz rastrowa) Zna podstawowe typy plików graficznych (jpg, gif, tiff, bmp) Rozróżnia edytory grafiki wektorowej oraz rastrowej Wykonuje skany fotografii Zmienia format plików graficznych Umieszcza przygotowany przez siebie plik graficzny w innym dokumencie (np. w dokumencie tekstowym) Wykorzystuje proste dostępne z menu narzędzia do retuszu zdjęć (np. rozjaśnienie zdjęcia, usunięcie zbędnego fragmentu ze zdjęcia) Potrafi przygotować prosty fotomontaż polegający na przeniesieniu jednego obiektu na inne zdjęcie Stosuje oprogramowanie OCR Przygotowuje złozone animacje (pliki gif) oraz sekwencje filmowe konwertując je do formatu klipu multimedialnego (np. mpeg, avi) Potrafi wskazać najbardziej optymalny program do wykonania zadania Potrafi przygotować projekt graficzny wizytówki, dyplomu, ulotki reklamowej
- 6 Informatyka 1. Algorytmika - tworzenie i reprezentowanie algorytmów określa sytuację problemową, w tym dane, cel i wynik, w postaci specyfikacji. opisuje, czym jest drzewo wyrażenia oraz drzewo algorytmu i z jakich elementów się składają oraz przedstawia je na przykładach zapisuje proste algorytmy matematyczne w postaci listy kroków, w postaci schematu blokowego w środowisku ELI wykorzystując algorytm z warunkami formułuje plan rozwiązania problemu. wydzielanie podproblemów, wskazywanie powiązań między nimi i sposobów rozwiązania stosowanie podstawowych technik algorytmicznych takich jak iteracja czy też warunek rozumie na czym polega złożoność obliczeniowa algorytmu w tworzonych algorytmach stosuje techniki: szukania najmniejszego lub największego elementu w zbiorze, zasadę dziel i zwyciężaj porządkowanie przez wybór wybranie i uzasadnienie sposobu rozwiązania problemu, w tym skorzystanie z istniejącego programu lub opracowanie metody rozwiązania w wybranym systemie oprogramowania lub języku programowania wykorzystuje algorytmy poszukiwania informacji w zbiorze rozumie i wykorzystuje algorytmy rekurencyjne w tym porządkowanie ciągów metodą scalania analizuje poprawność algorytmu i ocenia jego złożoność testuje program i ocenia jego efektywność realizuje projekty zespołowe, w tym projekty programistyczne 2. Zbieranie i przekazywanie danych potrafi wyjaśnić, czym jest formularz elektroniczny wymienia sposoby tworzenia formularzy elektronicznych projektuje postać formularza drukowanego jak i elektronicznego w edytorze tekstu oraz w arkuszu zapisuje formularz jako szablon do ponownego użytku wymienia podstawowe sposoby ochrony danych potrafi wyjaśnić różnice pomiędzy formularzem drukowanym a elektronicznym zna i korzysta z pól formularza tekstowego zabezpiecza formularz tekstowy przez zmianami buduje formularz w arkuszu z wykorzystaniem podstawowych formantów takich jak: pole wyboru, przycisk opcji, pole kombi potrafi utworzyć formularz elektroniczny połączony z bazą danych za pomocą kreatora szablonów wraz z dodatkiem śledzenie danych omawia polecenia języka HTML służące do budowania formularzy WWW potrafi wyjaśnić następujące pojęcia: dane osobowe, przetwarzanie danych, administrator danych tworzy w edytorze formularz wielokrotnego użytku do konkretnego zastosowania opracowuje ankietę, służącą do zbierania danych i zapisania ich w bazie projektuje i tworzy formularz na stronie WWW gdzie dane będą trafiały na konto pocztowe nauczycielazabezpiecza dokument utworzony w edytorze tekstu za pomocą hasła potrafi wyjaśnić, czym jest ochrona danych osobowych dodaje do stworzonego przez siebie formularza system pomocy testuje i udostępnia innym użytkownikom chroniony szablon formularza grupuje kilka formantów w jedną całość w arkuszu potrafi ustalić właściwości sterujące poszczególnych formantów w arkuszu ukrywa komórki lub całe arkusze przed innymi użytkownikami udostępnia w sieci swój szablon formularza
- 7 3. Przetwarzanie danych - relacyjna baza danych Access potrafi wyjaśnić, czym jest system zarządzania bazą danych DBMS i z czego się on składa projektuje, zakłada i edytuje(modyfikuje) prostą relacyjną bazę danych na bazie szablonu zadaje proste zapytania do bazy tworzy kopie danych w celu ich zabezpieczenia przed utratą oraz odtwarza dane z kopii zapasowej rozróżnia typy danych występujące bazie danych samodzielnie definiuje tabelę wykonuje import tabeli korzystając z kreatorów tworzy formularz oraz raport potrafi naprawić uszkodzoną bazę danych samodzielnie projektuje, zakłada i edytuje(modyfikuje) złożone relacyjne bazy danych samodzielnie tworzy formularze, raporty, kwerendy analizuje dane poprzez dokonywanie w bazie obliczeń oraz tworzenie wykresów zabezpiecza bazę danych przed niepowołanym dostępem metodą hasła wykorzystuje hiperłącze jako daną w bazie danych eksportuje oraz importuje dane z bazy oraz do bazy (np. dane z pliku tekstowego) zadaje złożone zapytania do bazy wykorzystuje obiekty OLE jako dane w bazie danych definiuje pola wyliczane za pomocą operatorów i funkcji 4 Programowanie strukturalne w języku Pascal określa sytuację problemową, w tym dane, cel i wynik, w postaci specyfikacji. zapisuje proste programy matematyczne wykorzystując programy z warunkami formułuje plan rozwiązania problemu. wydzielanie podproblemów, wskazywanie powiązań między nimi i sposobów rozwiązania stosowanie podstawowych technik programistycznych takich jak iteracja czy też warunek rozumie na czym polega złożoność programu w tworzonych programu stosuje techniki: szukania najmniejszego lub największego elementu w zbiorze, zasadę dziel i zwyciężaj porządkowanie przez wybór wybranie i uzasadnienie sposobu rozwiązania problemu, w tym skorzystanie z istniejącego programu lub opracowanie metody rozwiązania w wybranym systemie oprogramowania lub języku programowania wykorzystuje programu poszukiwania informacji w zbiorze rozumie i wykorzystuje programy rekurencyjne w tym porządkowanie ciągów metodą scalania analizuje poprawność programu i ocenia jego złożoność testuje program i ocenia jego efektywność realizuje projekty zespołowe, w tym projekty programistyczne
- 8 5 Algorytmy numeryczne stosowanie podstawowych technik algorytmicznych takich jak iteracja czy też warunek rozumie na czym polega złożoność obliczeniowa algorytmu w tworzonych algorytmach stosuje techniki: szukania najmniejszego lub największego elementu w zbiorze, zasadę dziel i zwyciężaj porządkowanie przez wybór wybranie i uzasadnienie sposobu rozwiązania problemu, w tym skorzystanie z istniejącego programu lub opracowanie metody rozwiązania w wybranym systemie oprogramowania lub języku programowania analizuje poprawność algorytmu i ocenia jego złożoność testuje program i ocenia jego efektywność realizuje projekty zespołowe, w tym projekty programistyczne 6 Dokumentowanie pracy potrafi wykorzystywać mechanizm OLE w tworzonych dokumentach umie wykorzystać informacje zgromadzone w bazie danych i je przetwarzać potrafi przenosić tabele lub kwerendy do arkusza kalkulacyjnego i do edytora tekstu potrafi tworzyć publikacje internetowe z wykorzystaniem ramek potrafi opublikować dane z bazy danych w sieci Internet 7 Metody i sposoby reprezentowania informacji zna podstawowe formy zna reprezentację binarną reprezentacji liczb w liczb ujemnych, komputerze niecałkowitych zna system pozycyjny i zna reprezentację potrafi zamieniać liczby stałopozycyjną i binarne na dziesiętne zmiennopozycyjną liczb zna metody otrzymania binarnego rozwiązania liczby dziesiętnej zna zasady reprezentowania danych nieliczbowych zna sposoby reprezentacji znaków drukarskich zna metody reprezentowania obrazów związane z grafiką rastrową i wektorową zna zasady reprezentowania dźwięków, animacji i filmów w systemach informatycznych
- 9 8 Metody i sposoby przetwarzania informacji zna zasady porządkowania informacji rozumie celowość kompresji danych i szyfrowania informacji zna podstawowe zasady kompresji danych zna zasady szyfrowania i metody szyfrowania informacji zna pojęcie podpisu elektronicznego zna algorytmy służące do porządkowania i kompresji danych zna algorytm Huffmana rozróżnia i potrafi określić podstawowe pojęcia kryptograficzne i kryptoanalityczne potrafi zastosować w praktyce metody kryptograficzne zna algorytmy szyfrowania danych przez przestawianie i przez podstawianie 9 Relacyjne bazy danych zna istotę funkcjonowania komputerowej bazy danych rozumie modele funkcjonowania systemu zarządzania bazą danych potrafi opisać podstawowe obiekty w relacyjnej bazie danych zna podstawowe instrukcje języka SQL potrafi zbudować w języku SQL proste zapytanie do bazy danych rozumie i potrafi problemy potrafi utworzyć formularz dostępu i aktualizacji danych wykorzystujący słowniki w sieciach komputerowych potrafi zastosować różne zna systemy organizacji rodzaje kwerend danych potrafi zaprojektować i wie jak projektować tabele, i wykonać raport potrafi ustalać odpowiednie umie zabezpieczać bazę relacje danych potrafi zastosować kwerendę składającą i definiującą dane wie, jak tworzyć formularz z podformularzami umie tworzyć makropolecenia i napisać procedurę obsługi zdarzenia potrafi zbudować środowisko zarządzania bazą danych 10 Projekty multimedialne potrafi określić klasyfikację multimediów ze względu na zastosowanie zna podstawowe parametry i formaty plików przechowujących multimedia potrafi wykonać zadanie przydzielone przez szefa projektu potrafi dokonać prostego montażu obrazów i dźwięków potrafi wykorzystać w prezentacjach multimedialnych relacje na zdarzenia i własne materiały multimedialne potrafi dokonać obróbki i montażu plików graficznych pochodzących z różnych źródeł potrafi korzystać z urządzeń wspomagających tworzenie multimediów potrafi czynnie uczestniczyć w zespołowym projektowaniu koncepcji opracowania lub aplikacji multimedialnej czynnie uczestniczy w testowaniu opracowania lub aplikacji multimedialnej potrafi korzystać z komponentów umożliwiających wykorzystanie multimediów w środowisku programistycznym potrafi wykonać prostą aplikację multimedialną w środowisku programistycznym
- 10 11 Budowa i działanie sieci komputerowych zna podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowej potrafi samodzielnie skonfigurować komputer do pracy w sieciach wie, jak wykorzystać konta w sieciach komputerowych wie, jakie urządzenia realizują przepływ informacji przez sieć zna możliwości współczesnych serwerów sieciowych zna stosowanie narzędzi administracyjnych w systemie wie, jak zbudować małą sieć lokalną możliwością wyjścia do internetu wie jak się zapewnia bezpieczeństwo zasobów komputera 12 Aktywne strony WWW potrafi napisać prosty skrypt generujący kod HTML potrafi określić zasoby współdziałania w zespole tworzącym projekt wie, jak wykonać zadania przydzielone przez szefa projektu czynnie uczestniczy w testowaniu i wdrażaniu projektu wie, jak konfigurować serwer WWW do wykonywania skryptów potrafi wysłać zapytanie do serwera WWW i odesłać odpowiedź potrafi korzystać z mechanizmów udostępniania danych umieszczonych na serwerze potrafi wykonać okno logowania do serwisu WWW wie, jak zainstalować i utworzyć bazę MySQL potrafi korzystać z mechanizmów udostępniania danych umieszczonych na serwerze potrafi zaprojektować prosty mechanizm dostępu do bazy danych w architekturze klient-serwer Opracował zespół nauczycieli informatyki: mgr inŝ. Paweł Kempiak dr inŝ. Witold Misiak