pwt`xkrm sz : iv X : ih<di (d`ivqix Bw w)

Podobne dokumenty
swîqwihk pwt`xkrm sz : dsvi< iv X : ih<di

Bwg-I : 02 A<ko< vwly váquinàt prün (54)

pwt`xkrm kyvl swmìx~ (HI,VI qqw MR) ivd`xwiq~xo< ky ile sz : : pwcvi< iv X : ih<di (d`ivqix Bw w)

Sample Copy. Not for Distribution.

Apny ÆvwÆQX ki dykbwl myn Swiml ho

Za cały egzamin możesz uzyskać 90 punktów EGZAMIN A2 TRWA 100 MINUT

EGZAMIN CERTYFIKACYJNY Z JĘZYKA HINDI NA POZIOMIE B2 TEST PRZYKŁADOWY

#Xw AwpkI lvki mnornjn, doæqi AOr ApUvé AnuBv krnw FUNF rhi hy?

> < siqgur prswid ] gur igawn A<jn scu nyzi pweaw ] A<qir cwnxwu AigAwnu A<Dwy{ gvweaw ] 10 {pxy 100 {pxy 250 {pxy 3 {pxy

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

prmwämw ky nwm myz lin mnuõx sdw AwiÄmk Awnzd AnuBv krqyz hyz[ Imbued with Naam, one is forever in peace. (Sri Guru Granth Sahib, P.

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

sicv, Dwm~ prcwr kmyti (iswromixw gu{ªwrw prb<dwk kmyti)

rikaw dy AiDkwrW nmu sonpx dw suci pqr

jmwq A~TvIN ivsw gixq

Parametry fakturowania. Cennik (eksport) SANDA SP. Z O.O. TRAUGUTTA KOLUSZKI. Szanowni Państwo,

nqijw Dwrimk priikaw nvmbr 2014

Opis i zakres czynności sprzątania obiektów Gdyńskiego Centrum Sportu

!"#$%& ' ()*+,-./-%+01( % (2 3 % :; % 5 - +B% 5; CDE :? F-. GHIJ%KLMN%=O PQRST 1 #U% VW XY % Z VW%+[\]\^_`a\]\bc " L+ > J % a -.K V )

T00o historyczne: Rozwój uk00adu okresowego pierwiastków 1 Storytelling Teaching Model: wiki.science-stories.org , Research Group

I n f o r m a c j e n a t e m a t p o d m i o t u k t ó r e m u z a m a w i a j» c y p o w i e r z y łk p o w i e r z y l i p r o w a d z e p o s t p

@A 6 ." FV 14I V * 3 =1 Y/Z 6 <6 0& & FS' &M.

[ m ] > 0, 1. K l a s y f i k a c j a G 3, E 2, S 1, V 1, W 2, A 0, C 0. S t r o n a 1 z 1 5

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

!"#$ %&' (")*+,-./" ' 01 0!" #$%&' $ () *+,-./ :& ; 3 #$ %& ' $ <=56>7 ()? CDE B 6 2FG-() 2HIJ!"#$%&'! () *+!,-./ !678 9 :;

- :!" # $%&' &() : & *+, &( -. % /0 ( 1 $+ #2 ( #2 ) !( # ;<= &( ) >- % ( &( $+ #&( #2 A &? -4

n ó g, S t r o n a 2 z 1 9

"###1#9 % $#"# #$ ""1&"9%1; " $ K! "###$%!" # $ %& "###$%! $#"#'#&'"$ $#"#'#''"#!"#$%&' ' $ ' $ ' $ (& # ) * +,-.+ /* 01 ' ' () *) +, * *- * ( )*-)./

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

5 9; STU ()* +,-. /0#1 cp :Y ; :PQ ; $< + =>? AB)* + C 2D +,6E ; FFGHI)* + Y * JK L# M )* N ;O 7 )* +] P<Q)* +R STUV6 #)* +,- ] W

Chorągiew Dolnośląska ZHP 1. Zarządzenia i informacje 1.1. Zarządzenia

!"#$%&'! () *+!,-$%&./01 # :; - #$ :!! "#$%&' ()*+,-./ 01&' * &'23!4 5"#.67+,89: ; 6016 &' & < & FD GH IJ KL MN%O8 &'N% KP PQR

z d n i a r.


Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

S.A RAPORT ROCZNY Za 2013 rok

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

0 ( 1 ) Q = Q T W + Q W + Q P C + Q P R + Q K T + Q G K + Q D M =

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów Rozdział 3. Przedmiot zamówienia

Suodattimet PUSSISUODATIN ALTECH GX EPM10 60PROS. 287X592X525/3 PUSSISUODATIN ALTECH GX EPM10 60PROS. 592X287X360/6

WYNIKI LOSOWANIA. Poniżej znajdą Państwo listę zwycięzców. Tabela zawiera zwycięskie Numery Identyfikacyjne uczestników.

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa w Gdyni Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów

3 ag E.Bielecka-Cimaszkiewicz Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek N P S N P S N P S N P S N P S

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa w Gdyni Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów

Ogólnopolski Tydzien Kariery października 2015r. "Poznaj swojego doradcę kariery"

islybs bi.ey.1 (smystr pihlw) sysn Drm AiDAYn pypr dw nw : BwrqI Drm pypr kof 108

9( 9 9; ;!. $!!%'!" #$%&'!"#$ % & &$ ' " %!"#$%&' () *+,-#$%&'./ (! " # $ % #&'! '!%!! $ ' #% ( ) '!%!! $ ' * % + )!' + ' % &!!! ( )!! %,!' $ - ( ' *

M& ( " A;P M ' ">? Z>? :JZ>? "UVM >? " ; = ;FY O " & M >? [S A\ A E D, 8 "V* >? " # ) "V* >? " 678>? ( 9/ I JK 4? 9RS/ > " " P &' ` &

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

SRyxI: A`TvIN ivsw : gixq

*+",-./&$%&- 0!"-!/&$%&' -+!"#$%&'(!"#$%&' -+. &-0+$%&'12, STUSVUVWWX 0'$YZ

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostką budżetową Zamawiającym Wykonawcą

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów

I V. N a d z ó r... 6

, , , , 0

*&#&+&",(. -./01.23/ !"#$%&"'( )$*+,-"%.+-./ 0$1$%"-23./ 3.-4$%$-5&& $3"6% ".

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

A`j smswr di ijs B`j dovh dy AMdr AsIN sb mnu`k mwqr jia rhy hw, ies ivc bhuq swriaw cizw ny: pdwrqk qr`ki hy, Awly duawly swfy

Technika Próżniowa. Przyszłość zależy od dobrego wyboru produktu. Wydanie Specjalne.

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów


6 ( # / #/9. /3)3 ; : 6. :( 516!517 L MNO M\ I?JK01 K ()*+,4-. EJ:;560 E /0R Y c ' P 6 bc = R ` $2 * 34 5 ) $2 / 6 789: a` ;!

2018 年第 4 期 M NO "#$ 24 ' # 9 AI JK!&T R! &T$! 89 :: B< \ B< [ \! " 01C 4 $ "L / 4 & $ "L=> [V / "L=> 73 [ ) # )P/ 4 & $ ]TH )P/ "L = 4 &

! " # $ # +- :; 1 4 <=> BNC DE.78 S#W YQ S! >;X 5Z S. 8 B! B T K >;X 5Z! 78D L\ F S!! B ( KQL S!!! QLB 5Z ( X ( >; B 0# K B 0# >;L

Definition: A word that is used to identify any class of people, place or thing. Examples: Which car is Harpreet s? ikhvi g~fi hrpriq di hy?


Clockwork as a solution to the flavour puzzle

F u l l H D, I P S D, I P F u l l H D, I P 5 M P,

&' NO )* 232 > G)*+W G)*+W P8 ; 7 G^) P) # c! ^ P)!! 8 X"# -&!. $! 6 P) %.GH8 &T! 6 ' P) )<; <NL D GH O V _!! ^ ) N V 9 ( X"# c^ )* 6 P) /'] ) +

!"# $%&' () *+,-. /01 23# :; # + B CDE01+,- # E FG+,-HIJK# L0 1M NOM M M <PQM RSTUVWXY PQ+,- B +,- < Z+[\M 78]^9:_`a <bc B +,- &' M < M

Wyniki pierwszego kolokwium Podstawy Programowania / INF

SUgr rog Aqy grb smyn Kwxw gweif

, 4 m 2 ), S t r o n a 1 z 1 1

Nr Tablic Nazwa Wyprod Wprowa Rok wy Zezło Inne

No. Regist Name Built Year O Year O Scrapp Other

' -, %+)H %)-%, AAAAAAAAAAAAAAAA :E D?; )) KL AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA G? D?? )) K4 0'L AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA :E

0 5 F: X ^ ' F ' % 6 [ + F : `a[ F C ^ $< < W F MD4 4 = 9 B Z S ` '" 4 2> $ R&^ 6 7 \ = 9Q : > L,,U [, [ B P < 3. 3 A _ < \ F 4 M? cf $ 3

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM

!"#$%&'!"#$%&' ($!(#)*+,-$!./)0 1 $!.) $!23) 45$!"#6!"#789% & 8:; ); );<= );>? BCDE F GHIJK LMN O. ) )PQRS6 T U!"# V WX Y V 789 G7 WZ[ Y \E]^_ 7

3. Unia kalmarska IE W O EN MAŁGORZATA I 116 ERYK VII POMORSKI 119 KRZYSZTOF III BAWARSKI ESTRYDSII IE DAN W LO KRÓ 115

o d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8

is`k s^siaqw sri hymkumt &waunfysn iemk. dy SrDwlU syvwdwrw v`lon

Gmina Domanice Domanice 52

!"#$ # % &'# #% # # ( )*+,-.-% /.0! 1!"#$%&' ()*+,-./% "67 8&9:;! )* DE FGHIJ/KLKMNO KM * K 9 PQR4STUVKNWX4N%&Y N )* Z[ \]B^_`ab

.<=->./?-> 0 A " #($" $' $ "./ F / % 6789 G HIJKLMNO 2 #$ ab]^[ #$ P 6 c_`ab b ]^FG&H+ IJ K LMNO P$QR SU^I T T+ UV? cwxky N ` ]^ Z[\]^ _

[ m ] > 0, 1. K l a s y f i k a c j a G 3, E 2, S 1, V 1, W 2, A 0, C 0. S t r o n a 1 z 1 7

@ < $%& ABC DE- E, E 2 & # Q *= 5 $ &$K I B Z I? # & N G I Q )GM ()* I? Q +, -. * # 3* /01 /. &&& # L S *L U> 23 Y S 0] Q 2 3"#* 7G QUV : V "#

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

Transkrypt:

pwt`xkrm kyvl ivl@x swmìx~ (HI,VI qqw MR) ivd`xwiq~xo< ky ile sz : 2018-19 k@w : CTI iv X : ih<di (d`ivqix Bw w) smx : 3 G<ty +1 G<tw Aiqir#q smx puxw~<k- 90 si.si.e~-bwg-10 Bwg-I : 02 A<ko< vwly váquinàt prün (54) (1) bhuvykiøpk prün : 12 (i) s<zw ki phcwn 4 (ii) smwnwq~k (pxw~xvwci) SÑd 4 (iii) SÑd Sud`iD 4 (2) shi / glq ilike -sy smbindq prün : 14 (i) r ky ivibnn }p 2 (ii) p<jwbi SÑdo< ky ih<di }p 6 (iii) kwrk ki phcwn 2 (iv) ivsy x ki phcwn 2 (v) pwt`x puáqk ky lguëqr prün 2 (3) imlwn kiije sy smbindq prün : 12 (i) il<g pirvq~n 4 (ii) ivpriqwq~k SÑd 4 (iii) vcn pirvq~n 4 1

(4) ir#q áqwno< ki puiq~ sy smbindq prün : 16 (i) Anyk SÑdo< ky ile Ek SÑd 4 (ii) pwt`x puáqk ky lguëqr prün 6 (iii) kitn SÑd 2 (iv) pwt`x puáqk ky muhwvry 2 (v) sv~nwm ki phcwn 2 Bwg-II : 03 A<ko< vwly lguëqr prün (18) (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg sy smbindq pwto< ky lguëqr prün 12 (ii) pwt`x puáqk ki kivqw lykn 3 (iii) ivrwm ichǹ 3 Bwg- III : 04 A<ko< vwly inb<dwëmk prün (8) (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg sy smbindq pwto< ky inbndwëmk prün 4 (ii) khwni lykn 4 Bwg- IV : 05 A<ko< vwly inb<dwëmk prün (10) (i) inbnd lykn 5 (ii) pz lykn 5 p<jwb ákul is@w bof~ d`vwrw indw~irq pwt`x puáqk : AwAo ih<di siky< -6 2

prün-pz ki }prykw kyvl ivl@x swmìx~ (HI,VI qqw MR) ivd`xwiq~xo< ky ile sz : 2018-19 k@w : CTI iv X : ih<di (d`ivqix Bw w) smx : 3 G<ty +1 G<tw Aiqir#q smx puxw~<k- 90 si.si.e~-bwg-10 Bwg-I : 02 A<ko< vwly váquinàt prün (54) (1) bhuvykiøpk prün : 12 (i) s<zw ki phcwn my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 (ii) smwnwq~k (pxw~xvwci) SÑd my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 (iii) SÑd Sud`iD my< sy do prün pucy jwxy<gy[ 2 2=4 (2) shi / glq ilike -sy smbindq prün : 14 (i) r ky ivibnn }p my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 (ii) p<jwbi SÑdo< ky ih<di }p my< sy qin prün pucw jwxy<gy[ 3 2=6 (iii) kwrk ki phcwn my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 (iv) ivsy x ki phcwn my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 (v) pwt`x puáqk my< sy Ek lguëqr prün pucw jwxygw[ 2 (3) imlwn kiije sy smbindq prün : 12 (i) il<g pirvq~n my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 (ii) ivpriqwq~k SÑd my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 (iii) vcn pirvq~n my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 3

(4) ir#q áqwno< ki puiq~ sy smbindq prün : 16 (i) Anyk SÑdo< ky ile Ek SÑd my< sy do prün pucy jwxy<gy [ 2 2=4 (ii) pwt`x puáqk my< sy qin lguëqr prün pucy jwxy<gy [ 3 2=6 (iii) pwt`x puáqk my< AwE kitn SÑd my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 (iv) pwt`x puáqk ky muhwvro< my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 (v) sv~nwm ki phcwn my< sy Ek prün pucw jwxygw[ 2 Bwg-II : 03 A<ko< vwly lguëqr prün (18) (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg sy swq lguëqr prüno< my< sy cwr prüno< ko hl krny ko khw jwxygw [ 4 3=12 (ii) pwt`x puáqk ki kivqw lykn sy smbindq prün my< ivd`xwqi~ ko ApnI {ic ky Anuswr iksi BI kivqw ki qin-cwr p<i#qxw ilkny ko khw jwxygw[ 3 (iii) ivrwm ichǹ sy smbindq do prüno< my< sy Ek prün ko hl krny ko khw jwxygw[ 3 Bwg- III : 04 A<ko< vwly inbndwëmk prün (8) (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg my< sy do inbndwëmk prüno< my< sy Ek prün ko lgbg 25-30 SÑdo< my< hl krny ko khw jwxygw [ 4 (ii) qin khwinxo< my< sy koe~ Ek khwni ko s<@yp my< ilkny ko khw jwxygw[ 4 Bwg- IV : 05 A<ko< vwly inbndwëmk prün (10) (i) iknhi< do inbndo< ky s<kyq ibndu (Outlines) dykr anmy< sy iksi Ek inbnd ko s<@yp my< ilkny ky ile khw jwegw [ 5 (ii) do pzo< my< sy koe~ Ek pz ilkny ky ile khw jwxygw[ 5 4

prün by<k : kyvl ivl@x swmìx~ (HI,VI qqw MR) ivd`xwiq~xo< ky ile iv X :ih<di k@w : CTI (d`ivqix Bw w) Bwg-I : váquinàt prün (1) bhu vykiøpk aëqro< vwly prün : (i) s<zw ki phcwn hy [ 1 kipl,a<q, Ek, hryk aëqr : kipl 2 Awp, rwhul, Anyk, XhW aëqr : rwhul 3. guásw, bhuq, pucw, dono< aëqr : guásw 4. khw, e~mwndwr,asny, S<kr aëqr : S<kr 5. mu#qsr, bimwwr, edr, bhwdur aëqr : mu#qsr 7 gmi~, myrw, vh, qum aëqr : gmi~ 8. ákul, qqw, dykkr, TIk aëqr : ákul g<gw Awj,ikqnw,kb bnwrs, mitw, Kt`tw, gol (ii) smwnwq~k (pxw~xvwci SÑd) aëqr : g<gw aëqr : bnwrs 1 skw- imz, pvosi, lvkw, shpwti aëqr : imz 2 rwq- rjni, qwry, A<Dyrw, Swm aëqr : rjni 3. mwqw- jnk, dwdi, mw, ázi aëqr : mw 4.pyV - pëqw, thni, Pl, v @ aëqr : v @ 5. ikswn-k k, bwgvwn, mj«dur, myhnqi aëqr : k k 6 dud- du^d, dhi, lási, CwC aëqr : du^d 7.sUX~- gmi~, DUp, psinw, surj aëqr : surj 5

8 smudr- swgr, pwni, jl, ndi aëqr : swgr 9. bwdl - bwirs, myg, v w~, mi<h aëqr : myg gy<dw lqw, bij aëqr : sumn (iii) SÑd Sud`iD aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : aëqr : syink, syink, synik, synik [ aëqr : syink burwe, burwe, burwe~, burwe~ [ aëqr : burwe~ Emwndwr aëqr : aëqr : swdwrx, swdwrx, swdwrn sdwrx aëqr : swdwrx aëqr : (2) shi/glq kqn sy smbindq prün : (i) 'r' ky ivibnn }po< sy smbindq prün inmnilikq my< shi kqn pr shi AOr glq kqn pr glq kw inswn lgwwee : 1. 'sux~'' my< pury 'r (ryp) kw prxog huaw hy[ 2. 'Dm~' my< AwDy 'r`' (ryp) kw prxog huaw hy[ 3.'s<gRwm' my< pury 'r (pdyn) kw prxog huaw hy[ 4.'dul~B' my< pury 'r' (ryp) kw prxog huaw hy[ 5.'pRdyS' my< pury 'r' (pdyn) kw prxog huaw hy[ 6. inb~x my< AwDy 'r`' (ryp) kw prxog huaw hy[ 6

7.' km~ ' my< AwDy 'r`' (ryp) kw prxog huaw hy[ 8.' pytöol ' my< AwDy 'r`' (pdyn) kw prxog huaw hy[ 9.'pRk iq' my< pury 'r' (pdyn) kw prxog huaw hy[ 10. ' v w~ my< AwDy 'r`' (ryp) kw prxog huaw hy[ (ii) p<jwbi sy ih<di my> Anuvwd smbndi prün 11. aupwa p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- apwx 12. murk p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- murk 13. smw p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- smx 14. ijaundw p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- jia<dw 15. Cyk p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- Cyk 16. ivhvw p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- ivhvw 17. dosqi p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- imzqw 18. bujwrq p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- phyli 19. is~ikaw p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- is@w 20. swh p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- sws 21. m~ci p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- mci 22. skul p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- skul 23. ipmf p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- gwv 24. vwcv p<jwbi Bw w ky SÑd ko ih<di Bw w my< ilkw jwxygw- vwcv (iii) kwrk ki phcwn 25. Tg ny JgVw ikxw- es vw#x my< rykw<ikq pd my< kqw~ kwrk hy [ 26. rwjw sun rhw hy - es vw#x my< rykw<ikq pd my< km~~ kwrk hy [ 27.rwjw ny klm sy ilkw es vw#x my< rykw<ikq pd my< krx kwrk hy [ 28.nOkr rwjw ky ile dvwq lwxw es vw#x my< rykw<ikq pd my< smprdwn kwrk hy[ 29.Jrno< sy pwni bh rhw hy -es vw#x my< rykw<ikq pd my< Apwdwn kwrk hy [ 30.b<dr pyvo< pr kudqy idkwe~ dy rhy hy<-es vw#x my< rykw<ikq pd my< smbnd kwrk hy [ 7

31.hy Bgvwn! myri r@w kro- es vw#x my< rykw<ikq pd my< smbodn kwrk hy [ 32.hmny kmro< my< swmwn rk idxw- es vw#x my< rykw<ikq pd my< AiDkrx kwrk hy [ (iv) ivsy x ki phcwn 33.Xh pryrk khwni hy- vw#x my< pryrk SÑd ivsy x hy[ 34.vh infr QI- vw#x my< vh SÑd ivsy x hy[ 35 kuc ispwhi vhw phu>cy- vw#x my< vhw SÑd ivsy x hy[ 36.kwlIbwe~ bhwdur bwilkw QI- vw#x my< bhwdur SÑd ivsy x hy[ 37.qyrh swl ki lvki Awj«wdI ki lvwe~ my< kud pvi- vw#x my< qyrh SÑd ivsy x hy[ 38. ákul ky do AÍXwpk krw<iqkwri giqividxw clwqy Qy- vw#x my< ákul SÑd ivsy x hy[ 39.Eysw nj«wrw dykkr my< Bwv ivbor ho atw- vw#x my< my< SÑd ivsy x hy[ 40.hmwrw Shr rosni sy jgmgw rhw Qw- vw#x my< hmwrw SÑd ivsy x hy[ (v) pwt`x-puáqk ky lguëqr prün 43. sbsy bvw Dn pwt ky Anuswr kipl muin mu#qsr Aw m my< rhqy Qy [ 44. sbsy bvw Dn pwt ky Anuswr áváq SrIr hi sbsy bvw Dn hy[ 45. lwl bhwdur SwáZI kw jnm 4 A#tUbr 1904 ko huaw[ 46. lwl bhwdur SwáZI Bwrq ky dusry prdwnm<zi Qy[ 47. e~mwndwr S<kr pwt ky Anuswr S<kr Ek bye~mwn bwlk Qw [ 48. e~mwndwr S<kr pwt ky Anuswr lykk ny e~mwndwri ko suk ki Kwn khw hy[ 49. prwxiücq pwt ky Anuswr muikxw kw NXwX dykkr gopu KuS ho gxw[ 50. prwxiücq pwt ky Anuswr bçco< ny muikxw ky aply jlw ide Qy[ 51. romw<ck kbf`fi mukwblw pwt ky Anuswr sroijni tim myc hwr gxi QI[ 52. dud kw dud, pwni kw pwni pwt ky Anuswr A<q my< pvosi rwjw ny s<køp ikxw ik vh bud`id sy NXwX krygw[ 8

53. ryxukw JIl ismlw my< hy [ 54. is#k Dm~ ky s<áqwpk I gu{ nwnk dyv ji hy<[ 55. ipøly ibkw hy< pwt ky Anuswr bçcy ki Ek twg poyilxo sy Krwb QI[ 56. rsoe~ kw qwj: siñj«xw pwt ky Anuswr sbi siñj«xw ApnI-ApnI SyKI bgwrqi hy<[ (3) : (i) : rwni 11 lvki 9 puzi 4 nokrwni 12 bytw isi@kw 7 11 XuvqI 8 byti 10 SÑd (ii) 1 gwv m ËXu 5 2 bimwr kwxr 4 3 smmwn Shr 1 4 swhsi jvwn 6 5 jnm Apmwn 3 6 buf«w q<d{áq 2 7 motw gilw 12 8 purw du:ki 11 9

9 pws muk~ 10 10 bud`idmwn AwDw 8 11 suki pqlw 7 12 sukw dur 9 13 phly bwhr 14 14 BIqr Cotw 15 15 bvw bwd 13 (iii) b<duk dukwn vh dukwny< vy b<duky< vdi~ q$qw khwinxw vid~xw q$qy (i) 1 GoVy pr svwr - GuVsvwr (GuVsvwr, GoVcwlk) 2 KyqIbwVI krny vwlw - ikswn (ikswn, mj«dur) 10

3 qyl kw ÛXwpwr krny vwlw -qyli (ÛXwpwrI, qyli) 4 GrylU kwm-kwj krny vwlw -nokr (kwmkwji, nokr) 5 srlqw sy pcny vwlw -supwçx (supwçx, pwcn) 6 lwb ph>ucwny vwlw- lwbdwxk (lwbpwz, lwbdwxk) 7 bhuq ávwd vwlw- ávwidàt (mitw, ávwidàt ) 8 GoVy bwdny kw áqwn-aáqbl (Aáqbl, Kyq) 9 TgI krny vwlw Tg (Tg/lVwkw) 10 pvos my< rhny vwlw- pvosi (irüqydwr/pvosi) (ii) pwt-1 pwt-2 ApnI pwt-3 pwt-4 cwr burw pwt-5 pwt-6 pwt-7 11

sux~ pwt-8 aply pwt-9 ky myc my< sroijni sroijni pwt-11 pwt-12 pwt-13 pwt-14 pwt-15 pwt-18 (iii) by<gn by<gn pwt-20 sy j«}ri 12

Sm~ (iv) muhwvro< ky apxu#q SÑd ko KwlI áqwn my< Bro : 1 asky ipqw ji ávg~ isdwr gxy[ (isdwr gxy/ cly gxy) 2 rwm Apny mwqw-ipqw ky ijgr kw tukvw hy (µdx / ijgr) 3 bwbw BwrqI kw GoVw hvw sy bwqy< krny lgw[(vwxu / hvw) 4 pri@w Awny pr sbi pf«we~ my< jut gxy[(krny lg/jut) k@w my< prqm Awny pr mydwvi kw cyhrw ikl atw ( ikl/pul) 6 myhnqi log sdw psinw bhwqy hy< [(inkwlqy/bhwqy) 7.srp<c ny dud kw dud pwni kw pwni krky sbko moh ilxw[( jl/pwni) 8.asny hwq-pwv mwrkr asy fubny sy bcw ilxw[( pwv/isr) 9.muJy hr dm Apnw hi rwg Alwpny vwly log ps<d nhi< hy< (bqwny/ Alwpny) 10 ipqw ki moq ky bwd SwáZI ji pr qo jysy phwv tut pvw[ ( bwdl/phwv) (v) 5 13

Bwg-II : 03 A<ko< vwly lguëqr prün (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg sy smbindq pwto< ky lguëqr prün inmnilikq prüno< ky aëqr Ek vw#x my< dy<[ pwt-1 (prwq~nw) 1.bÇco< ny Bgvwn sy kon-kon sy smbnd jovy hy<? aëqr : mwqw-ipqw, Bwe~-bNDu AOr skw ky smbnd jovy hy<[ 2. bçcy kon sy AÇCy gux Apny BIqr ivkisq krnw cwhqy hy<? aëqr : bçcy Apny BIqr sbkw Blw krnw, sb ky du:k dur krnw, mwqw-ipqw AOr gu{ kw Awdr krnw jysy-açcy gux ivkisq krnw cwhqy hy<? 3. bçcy pf«-ilkkr ikski Swn bf«wnw cwhqy hy<? aëqr :bçcy pf«-ilkkr Apny Bwrq dys ki Swn bf«wnw cwhqy hy<[ 4. rwhul kysw AwdmI Qw? aëqr :rwhul Ek grib AwdmI Qw [ 5. kipl muin ky Aw m kw #Xw nwm Qw? pwt-2 (sbsy bvw Dn) aëqr :kipl muin ky Aw m kw nwm mu#qsr Qw[ 6. kipl muin ny rwhul sy ds lwk {pxy ky bdly my< #Xw mwgw? aëqr :kipl muin ny rwhul sy ds lwk {pxy ky bdly my< askw muk mwgw[ pwt-3 (jx jvwn, jx ikswn) 7. jx jvwn, jx ikswn kw nwrw iksny idxw? 14

aëqr : jx jvwn, jx ikswn kw nwrw Bwrq ky dusryy prdwnm<zi I lwl bhwdur SwáZI ji ny idxw Qw[ 8. Bwrq ky dusry prdwnm<zi kon Qy? aëqr :Bwrq ky dusry prdwnm<zi I lwl bhwdur SwáZI ji Qy[ 9. I lwl bhwdur SwáZI ji Apny isd`dw<qo< sy smjoqw krny ko #Xw smjqy Qy? aëqr : I lwl bhwdur SwáZI ji Apny isd`dw<qo< sy smjoqw krnw AwËmGwqI smjqy Qy[ 10. v w~ ky bwd prk iq kysi idkwe~ dyqi hy? pwt-4 (e<drdnu ) aëqr :v w~ ky bwd prk iq hri-bri idkwe~ dyqi hy[ 11. e<drdnu kw Awkwr kysw hoqw hy? aëqr :e<drdnu kw Awkwr JUly jysw hoqw hy[ pwt-5 (e~mwndwr S<kr) 12. S<kr kw ávbwv kysw Qw? aëqr :kvi myhnq krnw S<kr kw ávbwv Qw[ 13. S<kr ki dukwn ky Awgy sy #Xw imlw? aëqr : S<kr ki dukwn ky Awgy sy pwc {pxy kw not imlw[ 14. e~mwndwr S<kr khwni my< suk ki Kwn iksy khw gxw hy? aëqr : e~mwndwr S<kr khwni my< suk ki Kwn e~mwndwri ko khw gxw hy[ pwt-6 ( my< AOr myri svwri) 15.buj«ugo~< ky ávwáìx kw rwj«#xw hy? aëqr : buj«ugo~< ky ávwáìx kw rwj«hy- inximq }p sy sweikl clwnw[ 16. vwxu prdu x kysy hoqw hy? aëqr : vwxu prdu x motr gwivxo< sy inklny vwly DuE> sy hoqw hy[ 15

17. do pihe vwli svwri ko #Xw khqy hy<? aëqr : do pihe vwli svwri ko bweisikl khqy hy<[ pwt-7 (surj) 18.sUrj iks idsw sy inklqw qqw icpqw hy? aëqr :surj puv~ idsw sy inklqw hy qqw piücm idsw my< icpqw hy? 19.sUrj ky inklny pr #Xw PYl jwqw hy? aëqr : surj ky inklny pr prkws PYl jwqw hy[ pwt-8 (prwxiücq) 20.gopU kysy guj«wrw krqw Qw? aëqr :gopu aply byckr Apnw guj«wrw krqw Qw[ 21.bÇco< ny holi khw mnwxi? aëqr :bçco< ny isvwlx ky pws Kuly mydwn my< holi mnwxi? 22. muikxw ny SrwrqI bçco< ko #Xw sj«w di? aëqr :muikxw ny SrwrqI bçco< ko aply bnwny ki sj«w di[ pwt-9 (romw<ck kbf`fi mukwblw) 23. kbf`fi ki dono< timo< ky #Xw nwm Qy? aëqr : kbf`fi ki dono<< timo< ky nwm sroijni tim qqw lâmibwe~ tim Qy[ 24. kbf`fi ki tim my< ikqny iklwvi Qy? aëqr : kbf`fi ki tim my< swq-swq iklwvi Qy[ 25. kon si tim ivjxi Goi q ki gxi? aëqr : sroijni tim ivjxi Goi q ki gxi [ pwt-10 (icivxw kw giq) 26. icivxw kw Go<slw iks cij«sy bnw huaw Qw? aëqr : icivxw kw Go<slw suky iqnko< sy bnw huaw Qw[ 16

27.iciVXw ky Gr kw Awkwr sbsy phly kysw Qw? aëqr : icivxw ky Gr kw Awkwr sbsy phly A<fy jysw Qw[ pwt-11 (dud kw dud,pwni kw pwni) 28. dud kw dud,pwni kw pwni khwni my< kon sw pwz gu<gw qqw bhrw Qw? aëqr : dud kw dud,pwni kw pwni khwni my< nokr g<ugw qqw bhrw Qw[ 29. sçcw NXwX ky ile ih<di my< iks muhwvry kw prxog hoqw hy? aëqr : sçcw NXwX ky ile ih<di my< dud kw dud, pwni kw pwni -muhwvry kw prxog hoqw hy[ pwt-12 (ryxukw JIl ) 30. qwlwbo< kw Shr iksy khw jwqw hy? aëqr : qwlwbo< kw Shr nwhn ko khw jwqw hy[ 31.ryxukw ji ikski mwqw QI<? aëqr : ryxukw ji prsurwm ji ki mwqw QI<[ 32. pwvtw swihb gu{d`vwry kw smbnd iks gu{ sy hy? aëqr : pwvtw swihb gu{d`vwry kw smbnd I goib<d is<h ji sy hy[ pwt-13 ( kws! my< BI) 33. kvixzi simw pr jwkr ikssy Xud`D krnw cwhqi hy? aëqr : kvixzi simw pr jwkr SZuAo< sy Xud`D krnw cwhqi hy[ 34.kviXZI kysy ShId honw cwhqi hy? aëqr : kvixzi dys ki r@w krqy hue lvqy-lvqy ShId honw cwhqi hy[ 35.kviXZI iks GwtI kw pëqr bnnw cwhqi hy? aëqr : kvixzi kwrigl ki GwtI kw pëqr bnnw cwhqi hy[ pwt-14 ( kumwri kwlibwe~) 36.kumwrI kwlibwe~ kw ámwrk rwjáqwn ky iks gwv my< bnw hy? aëqr : kumwri kwlibwe~ kw ámwrk rwjáqwn ky rwáqwpwl gwv my< bnw hy[ 17

37. rwáqwpwl gwv ky kon sy do AÍXwpk krw<iqkwri giqividxw clwqy Qy? aëqr : rwáqwpwl gwv ky nwnwbwwe~ AOr sy<gwbwe~ dono< AÍXwpk krw<iqkwri giqividxw clwqy Qy [ 38. kumwri kwlibwe~ jb dys ky ile ShId hue~ qo aski amr ikqni QI? aëqr : kumwri kwlibwe~ jb dys ky ile ShId hue~ qo aski amr 13 swl QI [ 39. ngr kiq~n ikski Aguvwe~ my< hoqw hy? pwt-15 (gu{pv~) aëqr : ngr kiq~n pwc ÎXwro< ki Aguvwe~ my< hoqw hy[ 40. ngr kiq~n ivibnn áqwno< sy hoqw huaw khw jwkr smpnn hoqw hy? aëqr : ngr kiq~n ivibnn áqwno< sy hoqw huaw gu{d`vwrw swihb my< jwkr smpnn hoqw hy[ 41. is#k Dm~ ky s<áqwpk kon Qy? aëqr : I gu{ nwnk dyv ji is#k Dm~ ky s<áqwpk Qy[ 42.cI<tI ki kwxw kysi hoqi hy? aëqr : ci<ti ki kwxw bhuq CotI hoqi hy[ pwt-16 (ci<ti) 43. ci<ti kivqw ky AwDwr pr bqwxy< ik ivjx kysy imlqi hy? aëqr :AQk myhnq krny sy ivjx imlqi hy[ 44.bÇcy ki jyb my< ikqni rwis QI? pwt-17 (ipøly ibkw hy<) aëqr : bçcy ki jyb my< 2 fwlr AOr 37 sy<t ki rwis QI[ 45.Apwihj ipøly ky SrIr kw kon sw Bwg tutw huaw Qw? aëqr : Apwihj ipøly kw kuøhw tutw huaw Qw[ 46.bÇcy ki twg iks kwrx Krwb ho gxi QI? aëqr : bçcy ki twg poilxo ky kwrx Krwb ho gxi QI[ 18

pwt-18 (rsoe~ kw qwj : siñj«xw) 47. AwlU ny Apny iks }p ko pux~ Awhwr khw? aëqr : AwlU ny Apny ably hue }p ko pux~ Awhwr khw[ 48.iks sñj«i ky isr pr qwj lgw hoqw hy? aëqr :by<gn ky isr pr qwj lgw hoqw hy[ 49. tmwtr ny ikn roigxo< ko Apnw syvn krny sy mnw ikxw hy? aëqr : tmwtr ny pëqri ky roigxo< ko Apnw syvn krny sy mnw ikxw hy[ pwt-19 ( pyv lgwao) 50. kiv ky Anuswr jivn ky ile #Xw j«}ri hy? aëqr : kiv ky Anuswr pyv lgwnw jivn ky ile j«}ri hy[ 51. kiv ky Anuswr mwnv ny h>snw ikssy sikw hy? aëqr : kiv ky Anuswr mwnv ny PUlo< sy h>snw sikw hy[ pwt-20 (zwn kw B<fwr- smwcwr pz) 52.lyKk ny iksy zwn kw B<fwr khw hy? aëqr : lykk ny smwcwr pz ko zwn kw B<fwr khw hy[ 53.smwcwr pz kw prkwsn iks msin ky Awny sy Su} huaw? aëqr : smwcwr pz kw prkwsn kwgj«cwpny ki msin ky Awny sy Su} huaw[ 54.irpot~r iksy khqy hy<? aëqr :smwcwr Byjny vwly ko irpot~r khqy hy<[ 55.Awjkl smwcwr kysy Byjy jwqy hy<? aëqr : Awjkl smwcwr e<trnyt d`vwrw Byjy jwqy hy<[ 19

(ii) kivqw lykn not : pwt`x puáqk ki kivqw lykn sy smbindq prün my< ivd`xwqi~ ko ApnI {ic ky Anuswr iksi BI kivqw ki qin-cwr p<i#qxw ilkny ko khw jwxygw[ XhW kuc adwhrx ide jw rhy hy< : hy e~üvr, hy nwdwn, hm sb bçcy hy< nwdwn[ qumhi< ho mwqw-ipqw hmwry, Bwe~-b<Du skw hmwry[ AQvw mwqw-ipqw ki Awzw mwny<, gu{ kw Awdr krnw jwny<[ dys-prym pr bil-bil jwxy< din-du:ki ko sdw bcwxy<[ AQvw v w~ ˆqu muákwqi hy, sqr<gi ho jwqi hy, AwAo! hm BI muákwe<, r<g KuSI ky ibkrwe< AQvw puv~ idsw sy inklw surj aijxwrw PYlwqw hy, subh svyry atny kw s<dysw lykr Awqw hy[ not : enky Aiqir#q ivd`xwqi~ ApnI {ic ky Anuswr ávx< pwt`x puáqk sy kivqwe< pf«ny v ilkny kw AÒXws kry<[ 20

(iii) ivrwm ich`n inmnilikq vw#xo< my< shi ivrwm ich`n lgwxy< - 1.lâmIbwe~ tim rgu gurpriq sukivndr rmn jwj~ ávx~ Aslm qqw goibnd sy sji QI aëqr : lâmibwe~ tim rgu, gurpriq, sukivndr,rmn, jwj~,ávx,~ Aslm qqw goibnd sy sji QI [ 2.Ary Xh #Xw huaw Ary! Xh #Xw huaw? 3.#Xw qumhwry pws ibøkul BI Dn nhi< aëqr : #Xw qumhwry pws ibøkul BI Dn nhi<? 4.sroijnI tim my< ASok mhys suirndr ávx~ AÑdul ENQnI AOr k àxw Qy aëqr : sroijni tim my< ASok, mhys, suirndr, ávx~, AÑdul, ENQnI, AOr k àxw Qy [ 5. hw #Xo< nhi< pr my< qumhwri qrh rwg nhi< Alwpqw aëqr : hw, #Xo< nhi<! pr my< qumhwri qrh rwg nhi< Alwpqw[ 6.AÇCw AÇCw b<d kro ApnI lvwe~ aëqr : AÇCw! AÇCw! b<d kro ApnI lvwe~ [ 7.bY<gn gobi gwjr mtr Awid ky swq imlkr qo my< sñj«i ky ávwd ko dogunw kr dyqw h>u aëqr : by<gn, gobi, gwjr, mtr Awid ky swq imlkr qo my< sñj«i ky ávwd ko dogunw kr dyqw h>u[ 8.nhI< nhi< vo mujy hi lyny Aw rhi hy<< aëqr : nhi<!nhi<!vo mujy hi lyny Aw rhi hy<< [ 9.Aby cup rh kvvy AOr Kurdry aëqr : Aby! cup rh kvvy AOr Kurdry [ 10.nhI< my< siñj«xo< kw rwjw h>u aëqr : nhi<! my siñj«xo< kw rwjw h>u [ 21

Bwg- III : 04 A<ko< vwly inbndwëmk prün (i) pwt`x puáqk ky gd`x Bwg sy smbindq pwto< ky inbndwëmk prün fueufyf[kr iz uksa ds mrrj rhu&pkj okd;ksa esa nsa& ikb &1 & izkfkzuk 1- cpps ns k ds fy, dsls Hkfo"; dh dkeuk djrs gsa \ aëqr : cpps ns k ds fy, lqanj Hkfo"; dh dkeuk djrs gq, dgrs gsa fd gekjs ns k esa pkjksa vksj gfj;kyh gks] gj?kj esa [kq kgkyh gks vksj gekjk ns k vkxs gh vkxs c<+rk tk,a ikb &2 & lcls cm+k /ku 2- dfiy eqfu us lcls cm+k /ku fdls dgk gs \ aëqr : dfiy eqfu us lcls cm+k /ku ÞLoLFk kjhj Þ dks dgk gs A bl kjhj ls esgur djds rfkk dekdj [kkuk pkfg,a blh ls thou Hkj lq[k feyrk gsa ikb &3 & t; toku!t; fdlku! 3- yky cgknqj kkl=h th ds thou ls gesa D;k izsj.kk feyrh gs \ aëqr : yky cgknqj kkl=h th ds thou ls gesa izsj.kk feyrh gs fd vxj gekjk fu p; iddk gs] ladyi n`<+ gs rks ge thou esa dksbz Hkh mpp in izkir dj ldrs gsaa bl izdkj lqyrk gekjs dne pwesxha ikb &4 & bunz/kuq"k 4- o"kkz _+rq ls gesa eqldjkrs jgus dk D;k lans k feyrk gs \ aëqr : o"kkz _+rq ds dkys ckny gesaa lans k nsrs gsa fd ges kk eqldjkrs jgks vksj pkjksa vksj [kqf k;k ck Vrs pyksa 5- gyokbz us kadj dks uksdjh D;ksa ns nh \ ikb &5 & bzekunkj kadj aëqr : kadj dh bzekunkjh ls gyokbz cm+k izluu gqvka kadj mls,d esgurh ckyd yxka blhfy, mlus kadj dks vius ;gk uksdjh ns nha 22

ikb &6 & esa vksj esjh lokjh 6- lkbfdy pykus ds ykhk crkvksa aëqr : lkbfdy pykus ds vusd ykhk gsa& 1- lkbfdy pykus ls kjhj LoLFk jgrk gsa 2- lkbfdy pykus ls ekalisf k;k et+cwr gksrh gsaa 3- lkbfdy ;krk;kr dk,d ljy rfkk llrk lk/ku gsa 4- blls i;kzoj.k dks gkfu ugha gksrha 5- lkbfdy pykuk,d leiw.kz O;k;ke gsa 7- lwjt gesa D;k izsj.kk nsrk gs \ ikb &7 & lwjt aëqr : lwjt gesa lqcg tynh mbus dh izsj.kk nsrk gs] thou esa yxkrkj vkxs c<+us dh izsj.kk nsrk gsa lwjt gesa crkrk gs fd lnk ubz [kqf k;ksa vksj vk kkvksa ds lkfk thou dks thuk pkfg,a ikb &8 & izk;f pr 8- eqf[k;k }kjk cppksa dh nh xbz lt+k Bhd gs vfkok xyr \ D;ksa\ aëqr : eqf[k;k }kjk cppksa dks miys cukus dh lt+k Bhd gs D;ksafd dksbz Hkh ioz vfkok R;ksgkj] ;gk rd fd dksbz Hkh vpnk dke fdlh dks ijs kku djds ugha djuk pkfg,a ikb &9 & jksekapd dcm~mh eqdkcyk 9. koe~ BI myc Kylqy smx tim ky iklwivxo< my< kon-kon sy gux hony cwihe? aëqr : 1.imZqw AOr sd`bwvnw sy Kylnw cwihe[ 2.Kyl ky inxmo< kw pwln krnw cwihe[ 3.iKlwVI my< shnsilqw v DIrj honw cwihe[ 4. iksi dusry iklwvi ko hwin nhi< phu>cwni cwihe[ 23

ikb &10 & icivxw kw giq 10.Kuly Awsmwn my< avqi hue~ icivxw ko #Xw smj my< AwXw? aëqr : Kuly Awsmwn my< avqi hue~ icivxw ko smj my< AwXw ik Xh s<swr bhuq bvw hy AOr eskw koe~ A<q nhi<< hy[ pwt-11 dud kw dud,pwni kw pwni 11.dUD kw dud,pwni kw pwni khwni sy #Xw is@w imlqi hy? aëqr : dud kw dud,pwni kw pwni khwni sy Xh is@w imlqi hy ik hmy< jødbwj«i nhi< krni cwihe[ hmy< soc-smjkr DIrj sy budìd sy NXwX krnw cwihe[ 12.ryxukw JIl ki ivsy qwe> ilike[ pwt-12 ryxukw JIl aëqr : ryxukw JIl Ek kudrqi JIl hy[eskw nwm prsurwm ji ki mwqw ryxukw ji ky nwm pr pvw[xhw pr bçco< ky ile imni icivxwgr hy[xhw Syr spwri BI hy[es JIl ky iknwry hr swl nv<br mhiny my<, Ek bvw mylw lgqw hy[ pwt-13 kws! my< BI 13.kviXZI kwrigl ki GwtI kw hi pëqr #Xo< bnnw cwhqi hy? aëqr : kvixzi kwrigl ki GwtI kw hi pëqr esile bnnw cwhqw hy #Xo<ik es jgh pr Anyk BwrqIXo< ny dys ki r@w ky ile Apny prwx NXoCwvr ike Qy[ pwt-14 dqekjh dkyhckbz 14 dqekjh dkyhckbz ns k ds fy, dsls kghn gqbz \ aëqr :dqekjh dkyhckbz us tc lsaxkhkkbz dks vaxzst+ksa ls eqdr djok;k rks vaxzst+ksa us xqlls esa vkdj ml ij xksfy;ksa dh cksnkj dj nha dkyhckbz dh thou yhyk lekir gks xbz A bl rjg og ns k ds fy, kghn gks xbza pwt-15 xq:ioz 15 xq: dk yaxj ds vvwv forj.k ls vki D;k le>rs gsa \ aëqr :xq: dk yaxj ds vvwv forj.k ls vfhkizk; gs ] fcuk jksd ds ;k fcuk fdlh fo/u rfkk HksnHkko ds yxkrkj yaxj dk ckavk tkuka 24

16- phavh ls ge D;k lh[k ldrs gsa \ pwt-16 phavh aëqr : phavh gesa fl[kkrh gs fd ifjje ls dhkh Hkh gkj ugha ekuuh pkfg, rfkk ifjje ls gh lqyrk feyrh gsa pwt-17 (ipøly ibkw hy<) 17- dgkuh esa lpps fe= dh D;k fo ks"krk crk;h gs \ aëqr : sçcw imz vhi hy jo as smx kwm Awqw hy, jb swri duinxw m>uh mov lyqi hy[ pwt-18 (rsoe~ kw qwj : siñj«xw) 18.AwlU ny Apny Awpko siñj«xo< kw rwjw #Xo< khw? aëqr : AwlU ny Apny Awpko siñj«xo< kw rwjw esile khw #Xo<ik rsoe~ my< sbsy AiDk askw hi prxog hoqw hy[sbi asy ps<d krqy hy<[ rwxqw, prw<tw, smosy, it#ki, cwt,pkovy qqw icîs assy hi bnqy hy<[ pwt-19 (pyv lgwao) 19. pyvo< sy hmy< #Xw imlqw hy? aëqr : 1. pyvo< sy hmy< lkvi imlqi hy[ 2. pyvo< sy hmy< Pl v PUl imlqy hy<[ 3. ke~ pyv dvw ky kwm Awqy hy<[ 4. pyv bwirs lwny my< shwxk hoqy hy<[ 5.pyVo< sy hmy< kwgj«, rbv,go<d Awid imlqi hy[ 20. smwcwr pz zwn kw B<fwr hy<[ kysy? pwt-20 (zwn kw B<fwr : smwcwr pz) aëqr : smwcwr pzo< sy hmy< Apny Shr, rwèx,dys AOr ivdys my< hony vwli GtnwAo< ki jwnkwri imlqi hy[ esky swwq-swq Kyl, rwjniiq AOr dusry smwcwr BI imlqy hy<[essy hmwrw zwn bf«qw hy[aq: esy zwn kw B<fwr khw gxw hy[ 25

(ii) khwni lykn lwlci kuëqw Ek idn Ek kuëqy ko roti kw tukvw imlw[ vh Akylw asy Kwny ki cwh my< ndi ky as pwr jwny lgw[ ndi pwr krqy smx asny ApnI prcwe~ pwni my< dyki[ asy lgw ik Xh koe~ dusrw kuëqw hy, ijsky pws Ek AOr roti hy[ asky mn my< lwlc Aw gxw[ dusry kuëqy (ávx< ki prcwe~) sy roti CInny ky ile jysy hi vh BO<kw qo qur<q asky muk sy roti ndi my< igr gxi[ asky hwq pcqwvy ky Alwvw kuc n lgw[ is@w : lwlc buri blw hy[ ÎXwsw koaw Ek ÎXwsw koaw pwni ki qlws my< GUm rhw Qw[ asy bwg my< Ek GVw idkwe~ idxw[ jb asny pws jwkr dykw qo GVy my< pwni bhuq km Qw[ qbi asy Ek apwx sujw[ asny pws pvy k<kr Ek-Ek krky GVy my< fwlny Su} ikxy[ dykqy hi dykqy pwni pr Aw gxw[ koe ny pwni pikr ApnI ÎXws bujw li AOr KuSI- KuSI av gxw[ is@w : jhw cwh,vhw rwh [ Ekqw my< bl hy Ek ikswn ky cwr byty Qy ik<qu vy lvqy-jgvqy rhqy Qy[ ikswn ko Xh ic<qw bwr-bwr sqwqi rhqi QI[ Ek idn ikswn ny lkivxo< kw Ek gt`tw m<gvwxw AOr qbi Apny cwro< byto< ko BI bulwxw[ sbi ko Ek-Ek lkvi qovny ko khw[ sbi ny Ek hi pl my< anhy< qov idxw[qb ikswn ny Akyly Akyly ko purw gt`tw qovny ko khw[ purw j«or lgwny ky bwvjud koe~ BI bytw asy n qov pwxw[ ikswn ny anhy< smjwxw ik jb imlkr rhogy qo qumhwrw koe~ kuc nhi< ibgwv skygw[ is@w : hmy< imljul kr rhnw cwihe[ 26

Bwg- IV : 05 A<ko< vwly inb<dwëmk prün (i) inb<d lykn myrw ákul myry ákul kw nwm srkwri hwe~ ákul rwmpur hy[ XhW pr k@w phli sy AwTvI< qk ki pf«we~ krvwxi jwqi hy[myry ákul ky mu$xwíxwpk AOr sbi AÍXwpk bhuq myhnqi AOr ji jwn sy pf«wny vwly hy<[ hmwry ákul my< gixq, ivzwn AOr kmîxutr ki prxogswlwe> BI hy<,jhw hm bvy cwv sy mn lgwkr ivibnn prxog krqy hy<[xhw dophr kw Kwnw BI hmy< Kwny ko in:suøk imlqw hy[myry ákul kw hr bwr nqijw bhuq AÇCw rhqw hy[mujy Apnw ákul bhuq ps<d hy[ myrw Shr myry Shr kw nwm rwm ngr hy[ Xh Apny ij«ly kw sbsy su<dr v bif«xw Shr hy[xhw rylvy lwen ibci hue~ hy AOr svky< p#ki hy<[myry Shr my< qin srkwri ákul, Ek Aápqwl, fwkkwnw AOr puáqkwlx BI hy[ XhW srkwri v shkwri by<k BI hy<[ XhW ky log pf«y-ilky v Sw<iqipRX hy<[ kuc log nokri, kuc ÛXwpwr krqy hy<[ XhW ky sbi invwsi Bwrq dys ky priq ApnI ij«mmydwri smjqy hy<[ sbi Shr ko swp«-suqrw rkny my< Apnw Xogdwn dyqy hy<[ sbi imljulkr rhqy hy< [ mujy Apny Shr sy prym hy #Xo<ik myry bcpn ki Xwdy< essy juvi hue~ hy<[ dshrw dshry kw ËXohwr A#tUbr mhiny my< mnwxw jwqw hy[ es ËXohwr ko mnwny ky picy Xh lok kqw hy ik l<kw ky rwjw rwvx ny Irwm ji ky vnvws kwl my< Cl sy anki pëni siqw ji ko hr ilxw Qw[ ipr Irwm ji ny hnumwn,bwli AOr sugriv ky swq imlkr l<kw pr hmlw ikxw AOr qb Irwm ji ny rwvx ko mwr idxw[ qb sy Xh ËXohwr mnwxw jwqw hy[ dshry ky ËXohwr sy no idn phly jgh-jgh rwmlilw kw m<cn hoqw hy AOr dshrw rwmlilw kw A<iqm idn hoqw hy[ Swm ky smx rwvx,ku<bkx~ AOr mygnwd ky puqly bnwkr jlwxy jwqy hy<[sbi log esy dykny jwqy hy< AOr KuSI sy Apny Gro< ko lot Awqy hy>[ 27

I gu{ nwnk dyv ji I gu{ nwnk dyv ji is#ko< ky phly gu{ Qy[ ankw jnm 15 ApRYl 1469 ko qlv<fi my< huaw Qw[ anky ipqw ji kw nwm myhqw kwlu v mwqw ji kw nwm q Îqw dyvi Qw[ankI bvi bhn nwnki v pëni kw nwm sulkxi dyvi Qw[ enky do puz-bwbw Ic<d v bwbw lâmi c<d hue hy<[ gu{ nwnk ji mrdwnw ji ky swq cwro< idswao< my< pçcis swl qk BRmx krqy rhy,ijsy cwr adwisxw khw jwqw hy[ gu{ ji ki vwxi gu{ gr<q swihb my< s<kilq hy[ enho<ny CuAwCUq,pwK<f AOr A<DivÜvws kw K<fn ikxw [ gu{ ji ny logo< ko vhmo< AOr BRmo< sy bwhr inkwlw AOr jiny kw sçcw rwh idkwxw[logo< ko myhnq krky AOr bwtkr Kwny ki is@w di [enho<ny smwj ko e~üvr kw Bjn krny kw apdys idxw[enky apdys swri mwnv jwiq ky ile apxogi hy<[gu{ ji 1539 e~ávi ko ÈXoiq joq smw gxy [ 28

(ii) pz lykn 1. Apny ákul ky mu$xwíxwpk sy bimwri ki Cut`tI lyny ky ile prwq~nw pz ilky<:- syvw my< mu$x AÍXwpk --------- ákul ----------Shr [ -------------idnw<k iv X : bimwri ki Cut`tI lyny ky ile prwq~nw pz[ Imwn ji, sivnx invydn hy ik mujy Awj bukwr ho gxw hy,esile my< ákul nhi< Aw skqw[ k pw krky mujy Awj idnw<k ------- ko Ek idn ki Cut`tI dy diije[ DNXvwd sihq [ Awpkw AwzwkwrI isàx -------------k@w -------------krmw<k 29

2.Apny ákul ky mu$xwíxwpk sy j }ri kwm ky ile prwq~nw pz ilky< :- syvw my< mu$xwíxwpk --------- ákul ----------Shr[ -------------idnw<k iv X : j }ri kwm ky ile prwq~nw pz[ Imwn ji, sivnx invydn hy ik mujy Awj Gr pr j }ri kwm pv gxw hy, esile my< Awj ákul nhi< Aw skqw [ k pw krky mujy Awj idnw<k ------- ko Ek idn ki Cut`tI dy diije[ DNXvwd sihq[ Awpkw AwzwkwrI isàx -------------k@w -------------krmw<k 30

3.Apny ákul ki mu$xwíxwipkw ko jumw~nw mwpi ky ile prwq~nw pz ilky< :- syvw my< mu$xwíxwipkw --------- ákul ----------Shr[ -------------idnw<k iv X : jumw~nw mwpi ky ile prwq~nw pz[ Imwn ji, sivnx invydn hy ik kl myry AÍXwpk ny mujy ákul prw<gx sy PUl qovqy hue dyk ilxw Qw [ anho<ny mujy esky ile pcws {pxy jumw~nw lgw idxw hy[ myry ipqw ji ki Awmdn bhuq hi km hy, esile my< Xh jumw~nw nhi< dy skqw [k pw krky myri jumw~nw mwp kr diije[ my< ipr EysI glqi nhi< k}>gw[ DNXvwd sihq [ Awpkw AwzwkwrI isàx -------------k@w -------------krmw<k 31

4.sy#Sn bdlny ky ile Apny ákul ki mu$xwíxwipkw ko prwq~nw pz ilky< :- syvw my< mu$xwíxwipkw --------- ákul ----------Shr [ -------------idnw<k iv X : sy#sn bdlny ky ile prwq~nw pz[ Imwn ji, sivnx invydn hy ik myri ccyri bhn CTI-E k@w my< pf qi hy AOr my< CTI-bI k@w my< pf qi hu>[ k pw krky myrw sy#sn bdlkr CTI-E kr diije qwik hm dono< ekt`ty bytkr g h-kwx~ kr sky<< [ DNXvwd sihq [ AwpkI AwzwkwrI isàxw -------------k@w -------------krmw<k 32