Wykład 7. Systemy gspdarcze
Znaczenie i budwa systemów gspdarczych Pdsystem zarządzania w rganizacjach gspdarczych Pdsystem persnalny w rganizacjach gspdarczych Pdsystem technlgii rganizacji gspdarczej Pdsystem infrastruktury rganizacji gspdarczej
Systemy gspdarcze należą d grupy systemów scjtechnicznych bejmujących kmpleksw kreślną infrastrukturę techniczną, zespły sób współdziałających, w celu realizacji zadań, na które istnieje zaptrzebwanie tczenia (wyrby, usługi, wiedza itp.), przy racjnalnym wykrzystaniu dyspnwanej infrastruktury technicznej i rganizacyjnej.
Typwe systemy gspdarcze: Prdukcyjne wytwarzające wyrby materialne Usługwe ferujące różne usługi Prdukcyjn usługwe Badawcz rzwjwe i naukwe generujące nwą wiedzę Dystrybucyjn-handlwe wyknujące specyficzne usługi Administracyjne i samrządwe Wytwarzające wyrby niematerialne pinie, ekspertyzy, prgramwanie itp.
Systemy gspdarcze działają w warunkach knkurencji. Systemy te są zmuszne d stałych działań związanych z dsknaleniem działalnści celem pzyskania klienta: Kreatywne pszukiwane lepszych rzwiązań prduktów Umiejętnść pzyskiwania i krzystania ze znanej wiedzy raz generwania nwej Wczesne rzpznanie ptrzeb i czekiwań klientów i rynku Minimalizacja wszelkich strat i marntrawca wysiłku i zasbów. Pwyższa realizacja związana jest z persnelem w rganizacji (kierwnictw i pracwnicy) System mtywacyjny System kntrli i nadzru System awanswania
Kluczwe pdsystemy Zarządzania mtr rganizacji za pmcą pdsystemów infrmacyjn-decyzyjnych ustala dług- i krótkterminwe zasady rzwju, krdynuje wszelkie działania zewnętrzne i wewnętrzne, ustala zasady wynagradzania i mtywwania, zatwierdza elementy systemu gspdarczeg: struktura, funkcja, strategia, prdukty itp.
Kluczwe pdsystemy c.d. Persnelu dzięki temu system gspdarczy funkcjnuje, rzwija się, jest innwacyjny i knkurencyjny. Ustala zakres bwiązków skjarznych z kmpetencjami i uprawnieniami, pdział na zespły i przyprządkwanie d dpwiednich kmórek, stwrzenie kultury rganizacyjnej stymulującej rzwój, zapewnia zdbywanie i przekazywanie wiedzy raz dświadczenia, pdatnść na knieczne zmiany, przezwycięża knflikty i kryzysy
Kluczwe pdsystemy c.d. Technlgii bejmuje metdy i spsby stswane przez rganizację d transfrmacji zasbów własnych i pzyskiwanych z zewnątrz w ferwane prdukty, które zaspkajają ptrzeby rynku (klientów) Infrastruktury zasby (terytria, budynki, instalacje, maszyny i urządzenia), za pmcą których rganizacja wykrzystuje dpwiednie technlgie.
Opracwanie długfalwej wizji Określenie przyszłej pzycji rganizacji Sfrmułwanie misji Wyznaczenie celów strategicznych Narzędzia Analiza tczenia Analiza prduktów Analiza rynku Analiza relacji rynek prdukt pzycja na rynku Analiza prtfela prduktów SWOT Analiza elementów strategicznych (kszty, jakść, czas bezpieczeństw pracwnika i śrdwiska itp.) Analiza alkacji zasbów (prirytety zasbów) aby siągnąć cele strategiczne
Identyfikacja ptrzeby Identyfikacja główneg celu Badania rzwjwe i eksperymentalne Sfrmułwanie zadania Sfrmułwanie kncepcji (mże się kazać knieczny pwrót d badań i krekta zadań) Analiza kncepcji Rzwiązanie Wyknanie, dystrybucja, eksplatacja
Cel jasn i knkretnie bez wątpliwści kreślić c należy realizwać Jednznaczne mierniki pzwalające kreślić stan realizacji celu Cel wymagające wysiłku i inwencji d wyknawców Cel realny, mżliwy d siągnięcia działa t stymulując i mtywując na pracwników Cele spójne, wzajemnie pwiązane przejawiające efekt synergii
Kmpatybilnść definiuje się w spć umżliwiający spełnienie Spójnść cele nie mgą być sprzeczne lub wykluczające się Jednznacznść mżliwa tylk jedna interpretacja Mdyfikwalnść mżliwść wprwadzenia zmian Weryfikwalnść techniczna mżliwść wykazania spełnienia wymagań Niesugerujące rzwiązania
Przestrzeganie przepisów prawa dtyczących bezpieczeństwa: prduktów, persnelu, narzędzi, śrdwiska naturalneg Przestrzeganie przepisów prawa dtyczących stswalnści i brtu materiałów (danych) charakterze strategicznym Pretrzeganie standardów dtyczących elementów składwych systemu Przestrzeganie gólnych wymagań w standardach zarządzania jakścią (np. ISO9001), certyfikaty
1. Dążenie d minimalizacji prac ręcznych i bezpśrednieg udziału peratrów: Mechanizacja działań i peracji autmatyzacja peracji i prcesów Optymalizacja prac z udziałem peratra (np. prcesy przezbrajania) 2. Dążenie d ptymalizacji materiałchłnnści Dsknalenie i dbór właściwści materiałów Zastępwanie materiałów deficytwych Uszlachetnianie materiałów Knstrukcje materiałszczędne
3. Dążenie d ptymalizacji zużycia energii Pprawa współczynnika sprawnści Zamiana prcesów na mniej energchłnne Alternatywne źródła energii Przyspieszenie działań 4. Dążenie d zwiększenie systemu bezpieczeństwa Stswanie bezpiecznych rzwiązań Stswanie systemwych śrdków chrnnych Właściwa rganizacja prac i instrukcje BHP Minimalizacja szkdliwych dpadów
5. Dążenie d zwiększenia prduktywnści i efektywnści systemów Stswanie wydajnych i niezawdnych elementów składwych Skracanie dróg transprtwych i synchrnizacja przepływów Optymalne wykrzystanie mżliwści technlgicznych i czaswych pszczególnych elementów Zapewnienie sprawneg zapatrywania w niezbędne elementy 6. Dążenie d uprszczenia prac naprawcz-serwiswych Dbór i stswanie elementów małych wymaganiach serwiswych i łatwych w serwiswaniu Stswanie systemów zdalneg nadzru diagnzwania stanów przed awaryjnych i awaryjnych Opracwanie i wdrżenie systemu TPM (Ttal Prductive Maintenance) bejmująceg całą strukturę infrastrukturę systemu
7. Dążenie d maksymalneg wykrzystania zasad standaryzacji preferwanie budwy mdułwej urządzeń, sterwań, prgramwania itp. Preferwanie stswania nrm na elementy, zespły i mechanizmy składwe systemu Stswanie typwych i zunifikwanych rzwiązań i elementów składwych 8. Zapewnienie niezawdnści funkcjnwania systemu Wybór rzwiązań zapewniających wymagany pzim niezawdnści elementów i całeg systemu Stswanie działań zapbiegawczych awarim w prcesach nadzru, serwiswania i eksplatacji Organizacja służb i prcesów umżliwiających szybkie usuwanie niesprawnści i awarii w systemie
9. Dsknalenie i rzszerzanie funkcjnalnści systemu Stswanie elastycznych elementów składwych (łatw sterwalnych np. prgramw) Zwiększenie stpnia inteligencji systemów sterwania ze zdlnścią krygwania, adaptacji autmatyczneg rzpznania Stswanie reknfigurwanych urządzeń i elementów systemu 10. Dążenie d integrwania funkcji struktur i elementów systemu Miniaturyzację pszczególnych elementwa Elektrnizację i prgramwe sterwania elementów Stswanie nadrzędnych systemów sterwania i nadzru nad systemem
11. Dążenie d zapewnienia spełnienia zasad zrównważneg rzwju Minimalizacja dpadów i stswnie zasad czystej prdukcji Ograniczenie stswalnści deficytwych materiałów raz zużywanej energii Zapewnienie mżliwści recyklingu w trakcie likwidwania elementów systemu Wytwarzanie eklgicznych wyrbów z mżliwścią ich pełneg recyklingu