RAPORT ROCZNY za 211 Ruch lotniczy w FIR Warszawa [STAT/ASM/11] Dział Planowania i Analiz Strategicznych Zespół Statystyk i Prognoz (AOAP) Oznaczenie klasyfikacyjne : STAT/ASM/PL Wersja dokumentu : 1. Data wydania : 212-4-3 Status dokumentu : Zatwierdzony OŚRODEK PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ASM1
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA ii
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA STRONA IDENTYFIKACJI DOKUMENTU TYTUŁ Raport roczny za 29 ruch lotniczy w FIR Warszawa OZNACZENIE REFERENCYJNE: WYDANIE: 211 STAT/ASM/PL DATA WYDANIA: 212-4-3 Abstrakt Raport roczny przedstawia statystyki dotyczące ruchu lotniczego w FIR Warszawa w roku 211. Opisuje wielkość oraz natężenie ruchu tranzytowego, krajowego, lotów międzynarodowych, a także liczbę operacji na poszczególnych lotniskach. Oddzielną część poświęcono analizie wykorzystania struktur przestrzeni powietrznej (CDR, TSA itp.). Słowa kluczowe PANSA Statystyki FUA ATS DMEAN KONTAKT Arkadiusz Spaltabaka tel:574 57 54 Jedn. Org.: A - AP - APZ STATUS I RODZAJ DOKUMENTU STATUS KLASYFIKACJA DOSTĘPNOŚĆ Projekt Publiczny Intranet Projekt do akceptacji www.pansa.pl Internet EATMP Propozycja wydania Zastrzeżony Wersja papierowa Zaakceptowany Wewnętrzny PAŻP KOPIA ELEKTRONICZNA SYSTEM PODSTAWOWY MEDIA Microsoft Windows XP Typ: Dysk twardy OPROGRAMOWANIE MS Word 23 PL iii
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA STRONA PUSTA iv
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA POLSKA AGENCJA ŻEGLUGI POWIETRZNEJ BIURO ZARZĄDZANIA PRZESTRZENIĄ POWIETRZNĄ I PRZYGOTOWANIA OPERACYJNEGO OŚRODEK PLANOWANIA STRATEGICZNEGO UL.WIEŻOWA 8 2-147 WARSZAWA POLSKA LOKALIZACJA: CZRL WARSZAWA OŚRODEK PLANOWANIA STRATEGICZNEGO TELEFON: +48 22 574 57 2-28 FAKS: +48 22 574 57 29 E-MAIL: ops@pansa.pl STRONA WWW: http://www.pansa.pl GODZINY PRACY: PON.-PT. 7:-15: (z wyłączeniem świąt państwowych) v
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA STRONA PUSTA vi
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 1. Definicje i skróty AAGR ACC AIP ANSP Average Annual Growth Rate Area Control Centre or Area Control Aeronautical Information Publication Air Navigation Service Provider Średnioroczny współczynnik wzrostu Ośrodek kontroli obszaru lub kontrola obszaru Zbiór Informacji Lotniczych Dostawca usług żeglugi powietrznej ATM Air Traffic Management Zarządzanie ruchem lotniczym ATS Air Traffic Services Służby ruchu lotniczego ATZ Aerodrome Traffic Zone Strefa ruchu lotniskowego AUP Airspace Use Plan Plan użytkowania przestrzeni powietrznej AWY Airway Droga lotnicza CDR Conditional Routes Drogi warunkowe CNS Communication, Navigation and Surveillance Łączność, nawigacja i dozorowanie CTR Control Zone Strefa kontrolowana lotniska DMEAN ECAC Dynamic Airspace Management European Civil Aviation Conference Dynamiczne zarządzanie przestrzenią powietrzną Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego ECIP European Convergence and Implementation Plan Europejski plan ujednolicenia standardów i harmonizacji ENR En-Route Trasowe (po trasie) ESRA EUROCONTROL Statistical Reference Area Rejon objęty statystykami EUROCONTROL EUROCONTROL European Organisation Europejska Organizacja for the Safety of Air Navigatioglugi ds. Bezpieczeństwa Że- Powietrznej FAB Functional Airspace Blocks Funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej FIR Flight Information Region Rejon informacji powietrznej FL Flight Level Poziom lotu ft feet stopy (miara odległości) vii
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA GAT General Air Traffic Ogólny ruch lotniczy IFR ICAO INOP Instrument Flight Rules Przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów International Civil Aviation Organisation Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego Instrukcja operacyjna LCC Low Cost Carriers Tanie linie lotnicze LCIP Local Convergence and Implementation Plan Krajowy plan ujednolicenia standardów i harmonizacji MRT Military Route Stała trasa lotnictwa wojskowego PAŻP (PANSA) Polish Air Navigation Services Agency Polska Agencja Żeglugi Powietrznej PKB Produkt krajowy brutto RNAV Area Navigation Nawigacja obszarowa SID Standard Instrument Departure Standardowy odlot według wskazań przyrządów STAR Standard Instrument Arrival Standardowy dolot według wskazań przyrządów TFR TSA Feeding Routes Korytarze dolotowe do stref czasowo wydzielonych (TSA) TMA Terminal Control Area Rejon kontrolowany lotniska lub węzła lotnisk TRA Temporary Reserved Airspace Czasowo zarezerwowana przestrzeń powietrzna TSA Temporary Segregated Area Strefa czasowo wydzielona UAV Unmanned Aerial Vehicle Bezzałogowy statek powietrzny ULC Civil Aviation Office Urząd Lotnictwa Cywilnego UTC Co-ordinated Universal Time Uniwersalny czas skoordynowany VFR Visual Flight Rules Przepisy wykonywania lotów z widocznością viii
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wskaźniki lokalizacji ICAO dla poszczególnych lotnisk WSKAŹNIK LOKALIZACJ MIEJSCOWOŚĆ WSKAŹNIK LOKALIZACJI MIEJSCOWOŚĆ EPBA ALEKSANDROWICE k/bielska Białej EPND NOWA DĘBA EPBC WARSZAWA BABICE EPNL ŁOSOSINA DOLNA k/nowego Sącza EPBK BIAŁYSTOK KRYWLANY EPNM NOWE MIASTO EPBY BYDGOSZCZ/Szwederowo EPNT NOWY TARG EPCE CEWICE EPOD DAJTKI k/olsztyna EPDA DARŁOWO EPOK OKSYWIE EPDE DĘBLIN EPOM MICHAŁKÓW k/ostrowa Wlkp. EPDR DRAWSKO POMORSKIE EPOP POLSKA NOWA WIEŚ k/opola EPEL ELBLĄG EPPB POZNAŃ - Bednary EPGD GDAŃSK im. Lecha Wałęsy EPPK KOBYLNICA k/poznania EPGI LISIE KĄTY k/grudziądza EPPL PŁOCK EPGL GLIWICE EPPO POZNAŃ/Ławica EPGO GÓRASZKA EPPR PRUSZCZ GDAŃSKI EPGR GRYŹLINY EPPT PIOTRKÓW TRYBUNALSKI EPGY GRĄDY EPPW POWIDZ EPIN INOWROCŁAW (lotnisko cywilne) EPPZ PRZASNYSZ EPIR INOWROCŁAW (lotnisko wojskowe) EPRA RADOM EPIW IWONICZ EPRG GOTARTOWICE k/rybnika EPJA JASTARNIA EPRJ RZESZÓW EPJG JELENIA GÓRA EPRP PIASTÓW k/radomia EPKA MASŁÓW k/kielc EPRU RUDNIKI EPKB KAZIMIERZ BISKUPI EPRZ RZESZÓW/Jasionka EPKC KRAKÓW/Czyżyny EPSC SZCZECIN/Goleniów EPKE KĘTRZYN EPSD SZCZECIN DĄBIE EPKI KIKITY EPSJ SOBIENIE EPKK KRAKÓW/Balice EPSK SŁUPSK/Rędzikowo EPKM KATOWICE Muchowiec EPSN ŚWIDWIN EPKN OPOLE/Kamień Śląski EPSR KRĘPA k/słupska EPKP POBIEDNIK k/krakowa EPST TURBIA k/stalowej Woli EPKR KROSNO n/wisłokiem EPSU SUWAŁKI EPKS POZNAŃ/Krzesiny EPSW ŚWIDNIK k/lublina EPKT KATOWICE/Pyrzowice EPSY SZCZYTNO SZYMANY EPKW KANIÓW EPTM TOMASZÓW MAZOWIECKI EPLE LEGNICA EPTO TORUŃ EPLK ŁASK EPWA WARSZAWA/Okęcie EPLL ŁÓDŹ/Lublinek EPWI WICKO MORSKIE EPLR RADAWIEC k/lublina EPWK KRUSZYN k/włocławka EPLS STRZYŻEWICE k/leszna EPWR WROCŁAW/Strachowice EPLU LUBIN EPWS SZYMANÓW EPLY ŁĘCZYCA EPWT WATOROWO EPMB MALBORK EPZA ZAMOŚĆ EPMI MIROSŁAWIEC EPZB ZBOROWO EPML MIELEC EPZG ZIELONA GÓRA/Babimost EPMM MIŃSK MAZOWIECKI EPZN ŻAGAŃ EPMO MODLIN EPZP PRZYLEP k/zielonej Góry EPMR MIROSŁAWICE EPZR ŻAR k/żywca EPNA NADARZYCE ix
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA STRONA PUSTA x
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Spis treści 1. Definicje i skróty...vii 2. Informacje ogólne...2 2.1 Definicja ruchu lotniczego trasowego...2 2.2 Źródło danych...2 2.3 Zakres analizy danych statystycznych...2 3. Statystyki ruchu lotniczego...4 3.1 Ruch lotniczy krajowy (D)...4 3.2 Ruch lotniczy między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa (Arr/Dep)...5 3.3 Ruch lotniczy tranzytowy (OF)...7 3.4 Ruch lotniczy trasowy (D + Arr/Dep + OF)...9 3.5 Operacje na lotniskach kontrolowanych... 1 3.6 Opóźnienia w ruchu trasowym... 17 3.7 Opłaty trasowe... 18 3.8 Główni przewoźnicy... 19 3.9 Tanie linie Lotnicze... 19 4. Statystyki dotyczące wykorzystania elementów przestrzeni powietrznej... 22 4.1 Analiza wykorzystania TSA (Temporary Segregated Area)... 23 4.2 Drogi lotnicze ATS (LOWER, UPPER ATS ROUTES)... 34 4.3 Drogi warunkowe CDR (Conditional Routes)... 36 4.4 Analiza wykorzystania TRA (Temporary Reserved Airspace)... 38 4.5 Korytarze dolotowe do stref (Temporary Feeding Routes)... 5 1
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 2. Informacje ogólne 2.1 Definicja ruchu lotniczego trasowego Dla celów niniejszego opracowania przyjęto, że ruch lotniczy trasowy ( R ) jest sumą ruchu lotniczego tranzytowego ( OF ), ruchu lotniczego wykonywanego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa ( Arr/Dep ) i ruchu lotniczego krajowego ( D ). W raporcie stosowany jest czas UTC. 2.2 Źródło danych źródeł: W niniejszym opracowaniu wykorzystano dane pochodzące z następujących CFMU Interactive Reporting (CIR), EUROCONTROL CFMU; Digest - Annual 211 PAŻP dane systemu ARMS,( AMS 2+ Zintegrowany system przetwarzania danych radarowych i danych planów lotów oraz ich prezentacji na stanowiskach operacyjnych) PAŻP dane CAT (Common Air Tool), Dokumenty CODA (Central Office for Delay Analysis). 2.3 Zakres analizy danych statystycznych Przeprowadzono analizę : a) wielkości ruchu lotniczego trasowego w latach 26-211, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego trasowego 26-211, 3) wzrostu ruchu lotniczego trasowego od 26 r. b) wielkości ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa w latach 26-211, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa 26-211, 3) wzrostu ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa od 26 r. c) wielkości ruchu lotniczego krajowego w latach 25-211, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego krajowego 26-211, 3) wzrostu ruchu lotniczego krajowego od 26 r. 2
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA d) wielkości ruchu generowanego przez tanich przewoźników i ich wpływu na ruch trasowy w Polsce w latach 26-211 e) liczby operacji lotniczych w głównych portach lotniczych w FIR Warszawa f) dostępności dróg warunkowych (CDR1, 2) w FIR Warszawa g) wykorzystania poszczególnych struktur przestrzeni powietrznej, z uwzględnieniem liczby oraz czasu zrealizowanych i niezrealizowanych rezerwacji (TSA, TRA, TFR, MRT, ATZ). 3
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3. Statystyki ruchu lotniczego 3.1 Ruch lotniczy krajowy (D) W roku 211 wykonanych zostało 48 86 operacji krajowych, o 5,6% więcej niż w roku 21. Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz wykresy. Ruch krajowy (26-211) Liczba operacji 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 3 3 3 78 4 29 3 853 4 199 4 144 4 253 4 495 4 969 4 737 3 985 4 61 2 1 5 26 27 28 29 21 211 7 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w ruchu krajowym w FIR Warszawa, w latach 1995-211 25,% 6 19,4% 21,6% 22,7% 2,% Ilośc wykonanych operacji lotniczych 5 4 3 2 1 5,9% 15,1% 16,7% 2,1% 12,% -3,7% 13,% 3,3% -3,4% -4,% 2,8% 5,6% 15,% 1,% 5,%,% -5,% Dynamika wzrostu 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215-7,8% ROK -1,% Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach Dynamika Liniowy (Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach) 4
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3.2 Ruch lotniczy między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa (Arr/Dep) Liczba operacji lotniczych typu Arr/Dep w 211 r. wyniosła 221 68. W porównaniu do roku 21 odnotowano wzrost o 2,6%. Największą liczbę operacji zarejestrowano we wrześniu i wyniosła ona 21 647 (w roku poprzednim miesiącem o największym natężeniu ruchu był lipiec z 21 78 operacjami). Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz wykresy. Doloty/Odloty (26-211) 25 Liczba Operacji 2 15 1 5 15 71 14 691 17 51 17 453 19 78 2 82 21 549 21 625 21 647 19 33 16 315 16 15 26 27 28 29 21 211 35 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w ruchu miedzynarodowym w FIR Warszawa, w latach 1995-211 25,% 22,4% Ilość wykonanych operacji lotniczych 3 25 2 15 1 17,3% 16,5% 1,1% 1,1% 11,3% 14,9% 7,2% 19,1% 17,% 13,3% 7,2% 3,8% 2,6% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Dynamika wzrostu [%] 5-5,% -7,9% 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 ROK -8,% Ilość wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach Dynamika Liniowy (Ilość wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach) -1,% 5
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Poniższa mapka prezentuje największe potoki ruchu w kategorii Arr/Dep w roku 211. Są to głównie trasy europejskie (w pierwszej dziesiątce nie znalazł się ani jeden kierunek spoza Europy). Egipt, który w poprzednim roku odnotował 3- procentowy wzrost operacji lotniczych, w tym roku z liczbą 4 376 lotów uplasował się dopiero na 18 pozycji. W dalszym ciągu listę najpopularniejszych kierunków otwierają Niemcy z liczbą 51 294 operacji, na drugim miejscu znalazła się Wielka Brytania z 29 824 lotami. W porównaniu do 21 r. większe natężenie ruchu lotniczego odnotowano w potokach ruchu między Polską i Hiszpanią (11,5%), Danią (1,8%), Austrią (9,%), Francją (5,9%), Czechami (4,4%) oraz Norwegią (3,7%). W pozostałych głównych potokach liczba operacji lotniczych uległa zmniejszeniu. Kierunek rosyjski nadal plasuje się poza pierwszą dziesiątką głównych tras, aczkolwiek wykazuje tendencję wzrostową, ponad 2 % wzrost liczby operacji w porównaniu z rokiem ubiegłym. 6
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3.3 Ruch lotniczy tranzytowy (OF) Liczba operacji lotniczych tranzytowych w 211r. wyniosła 372 618. W porównaniu do roku 21 stanowi to wzrost o 14,5%. Największą liczbę operacji zarejestrowano w lipcu i wyniosła ona 39 82 (w roku 21 miesiącem o największym natężeniu ruchu był również lipiec z 33 876 operacjami). Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz wykresy. Ruch tranzytowy (26-211) Liczba Operacji 4 35 3 25 2 15 1 26 975 22 61 26 643 28 34 32 718 35 41 39 82 37 184 34 683 32 954 27 72 28 362 5 26 27 28 29 21 211 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych (TRANZYTY) w FIR Warszawa, w latach 1995-211 45 22,7% 25,% 4 19,3% 2,% Ilość wykonanych operacji lotniczych 35 3 25 2 15 2,8% -,4% 1,8% 13,1% 1,1% 3,% 7,8% 6,6% 15,6% 15,2% 14,% 8,4% 14,5% 15,% 1,% 5,%,% Dynamika wzrostu 1 5-7,2% -5,% 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 ROK -1,% Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach Dynamika Liniowy (Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach) 7
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Poniższa mapka przedstawia dziesięć głównych potoków w ruchu tranzytowym w FIR Warszawa w roku 211. Potoki te stanowią 3% wszystkich zarejestrowanych operacji tranzytowych. Są to głównie loty między Rosją, a zachodnimi krajami Europy, takimi jak Niemcy, Francja, Hiszpania, Włochy, Czechy i Austria. Uzupełniają je loty między Finlandią i Niemcami, Ukrainą i Niemcami oraz Turcją i Niemcami. W porównaniu do 21 roku we wszystkich omawianych potokach w ruchu tranzytowym, (wyjątek Niemcy-Ukraina) nastąpił wzrost liczby lotów, najwyższy pomiędzy Niemcami, a Finlandią (31%) oraz Rosją i Hiszpanią (29%). 8
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3.4 Ruch lotniczy trasowy (D + Arr/Dep + OF) Całkowita liczba operacji lotniczych w FIR Warszawa w 211r. wyniosła 642 68. W porównaniu do roku 21 odnotowano wzrost o 9,7%. Największą liczbę operacji zarejestrowano w lipcu i wyniosła ona 64 884. Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentuje poniższa tabela oraz wykresy. Liczba operacji (26-211) 7 7 Liczba Operacji 6 5 4 3 2 1 49 61 56 625 6 356 64 884 63 34 61 299 56 724 47 723 45 679 4 37 48 2 48 528 1,6 1,2,7,5 1, 1,,4,2,3,3,2,3 6 5 4 3 2 1 Opóźnienie 26 27 28 29 21 211 Ilość wykonanych operacji lotniczych 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa, w latach 1995-211 8,8% 5,8% 6,2% 12,9% 6,7% 1,1%,2% 8,2% 18,5% 15,% 16,7% 13,3% 9,8% -7,3% 5,8% 9,7% 2,% 15,% 1,% 5,%,% -5,% Dynamika wzrostu [%] 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 Razem Dynamika ROK wzrostu Liniowy (Razem ) -1,% 9
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Przyglądając się udziałowi poszczególnych kategorii ruchu w całkowitej liczbie operacji, można zauważyć, iż w ciągu ostatnich lat zwiększa się procent ruchu tranzytowego przy malejącym udziale ruchu Arr/Dep. W roku 211 struktura operacji lotniczych kształtowała się w bardzo podobny sposób, jak w roku 21. Struktura operacji lotniczych 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1,1% 9,8% 8,9% 7,9% 8,1% 7,8% 7,5% 38,1% 38,9% 38,9% 37,9% 37,6% 36,8% 34,5% 51,8% 51,4% 52,2% 54,2% 54,3% 55,4% 58,% 25 26 27 28 29 21 211 OF Arr/Dep D 3.5 Operacje na lotniskach kontrolowanych W 211 roku wykonano 31 978 operacji lotniczych na lotniskach kontrolowanych. W porównaniu z rokiem ubiegłym stanowi to wzrost liczby operacji o 3,7 %, natomiast w stosunku do 28 roku jest to spadek o 2,5 %. Na port lotniczy Warszawa im. F. Chopina przypadało 47,3 % wszystkich operacji lotniczych. Wszystkie lotniska kontrolowane za wyjątkiem portu w Łodzi oraz w Zielonej Górze odnotowały wzrost ruchu lotniczego w stosunku do roku ubiegłego. Największy wzrost liczby operacji lotniczych wystąpił w Bydgoszczy, najmniejszy w Krakowie. 1
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 16 14 12 1 142 777 3,1% Ilość operacji na lotniskach kontrolowanych 21 211 8 6 4 34 549 31 152 27 355 23 956 21 1 7 242 4 642 4 33 4 268 733,3% 6,7% 6,3% 7,9% 2,8% 5,3% 21,2%,9% -5,2% -31,8% 2 EPWA EPKK EPGD EPKT EPWR EPPO EPRZ EPBY EPSC EPLL EPZG W dalszej części raportu przedstawiono szczegółowe, miesięczne statystyki ruchu lotniczego dla 11 głównych portów oraz dynamikę wzrostu operacji lotniczych w latach 27-211. Statystyka została opracowana na podstawie danych z systemu AMS 2+. Dla lepszego zobrazowania tendencji oraz zmian w poziomie wielkości ruchu, nie uwzględniono w niej operacji lotniczych wielokrotnego podejścia (low pass, touch and go, over flihgts. EPGD 27 - Grudzień 211 3 5 3 2 5 2 37 1 881 2 24 2 355 2 622 2 768 2 985 3 17 3 118 2 826 2 621 2 682 2 1 5 1 5 27 28 29 21 211 11
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA EPKK 27 - Grudzień 211 4 3 5 3 2 298 2 262 2 674 2 857 3 64 3 37 3 143 3 25 3 381 3 211 2 667 2 75 2 5 2 1 5 1 5 27 28 29 21 211 EPKT 27 - Grudzień 211 3 5 3 2 5 2 1 835 1 575 1 917 1 922 2 278 2 756 3 77 3 57 2 824 2 245 2 26 1 843 1 5 1 5 27 28 29 21 211 12
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA EPPO 27 - Grudzień 211 2 5 2 1 5 1 454 1 294 1 56 1 551 1 73 1 967 2 19 2 11 2 193 1 832 1 718 1 582 1 5 27 28 29 21 211 EPRZ 27 - Grudzień 211 8 7 6 5 427 388 559 551 612 632 672 667 77 718 68 71 4 3 2 1 27 28 29 21 211 13
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA EPSC 27 - Grudzień 211 6 5 38 267 375 343 359 351 364 383 369 46 384 394 4 3 2 1 27 28 29 21 211 16 14 12 1 8 6 4 2 EPWA 27 - Grudzień 211 1 699 1 54 11 815 11 39 12 61 12 721 13 38 13 114 13 478 12 511 1 485 1 862 27 28 29 21 211 14
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA EPWR 27 - Grudzień 211 3 2 5 2 1 624 1 483 1 752 1 796 2 13 2 149 2 221 2 35 2 51 2 133 1 954 1 926 1 5 1 5 27 28 29 21 211 16 EPZG 27 - Grudzień 211 14 12 1 8 16 24 28 28 57 81 83 76 89 85 93 73 6 4 2 27 28 29 21 211 15
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA EPBY 27 - Grudzień 211 8 7 6 329 327 425 356 396 432 432 46 445 395 351 348 5 4 3 2 1 27 28 29 21 211 EPLL 27 - Grudzień 211 8 7 6 5 4 267 261 291 321 363 416 422 435 426 377 384 35 3 2 1 27 28 29 21 211 16
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3.6 Opóźnienia w ruchu trasowym Rok 211 przyniósł wzrost ilości wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa do poziomu 643 14. Przez kolejny już rok utrzymała się tendencja, że za wzrostem liczby operacji nie podążył wzrost wielkości opóźnień. Średnie opóźnienie na operację lotniczą w 211 roku wyniosło,6 minuty, co oznacza spadek o 45,5% w porównaniu do roku 21. Wielkość opóźnień w ostatnich latach oznacza kontynuację obserwowanego od kilku lat spadkowego trendu w tej dziedzinie. Wielkość ruchu w ubiegłych latach i towarzyszące mu opóźnienia prezentuje poniższy wykres. Opóźnienia w latach 22-211 7 6 5 4 3 2 1 643 14 597 22 553 564 585 928 543 641 479 735 411 215 357 579 278 921 31 781 2,2 2,1 1,7 1,4 1,1,7,7,6,2,2 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 Wielkość ruchu Średnie opóźnienie ATFM na operację W ujęciu całościowym Polska odpowiadała za 2,5% wszystkich zmierzonych w 211 r. przez CFMU opóźnień. Niemcy wygenerowały 23,7% opóźnień, Hiszpania 18,4%, Grecja 14,3%, Francja 1,9%, a Wielka Brytania 5,5%. Polska uplasowała się w tym rankingu na dziesiątym miejscu. 17
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Udział poszczególnych ANSP w wysokości opóźnień w 211r. Norway; 1,3% Switzerland; 3,6% Cyprus; 2,6% Netherlands; 2,6% Croatia; 1,5% Austria; 2,3% Canarias; 2,3% Poland; 2,5% Finland; 1,% Italy; 1,% Other; 2,6% Germany; 23,7% Turkey; 4,1% United Kingdom; 5,5% Spain; 18,4% France; 1,9% Greece; 14,3% Źródło: EUROCONTROL CFMU; DIGEST - ANNUAL 211 3.7 Opłaty trasowe Poniższa tabela przedstawia zestawienie wielkości opłat trasowych w 211 roku. W przypadku krajów, których opłata trasowa jest zmienna i uzależniona od kursów walutowych, obliczono średnią roczną. Polska w 211 roku znalazła się na 26 miejscu ze średnią opłatą trasową w wysokości 38,3 EURO. W 21 r. stawka ta wynosiła 41,59 EURO, w 29-32,8 EURO, w 28-44,3 EURO, w 27-47 EURO, a w 26-5 EURO. 18
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3.8 Główni przewoźnicy Nieprzerwanie od wielu lat czołową pozycję na rynku przewozów lotniczych w Polsce zajmuje nasz krajowy przewoźnik PLL LOT, który w 211 roku obsłużył blisko 13 % operacji lotniczych, dla porównania w 21 roku było to 14,%. Drugim przewoźnikiem pod względem ilości lotów pozostaje LUFTHANSA, która jest głównym przewoźnikiem nie tylko w Polsce lecz w całej Europie. W 211 roku loty tego przewoźnika stanowiły 9,5% wszystkich operacji z/do polskich portów, w roku poprzednim było to 9,1%. Wiodącą pozycje w rankingu najpopularniejszych przewoźników w Polce zajmują dwie tanie linie lotnicze węgierski WIZZ AIR oraz irlandzki RYANAIR, które łącznie odpowiedzialne były za około 1% wykonanych operacji lotniczych w kraju. Udział głównych przewoźników w liczbie operacji lotniczych w FIR Warszawa w 211 r. PLL LOT; 12,8% LUFTHANZA; 9,5% Pozostali przewoźnicy; 51,7% WIZZ AIR; 4,9% RYANAIR; 4,7% BRITISH AIRLINES; 1,5% KLM; 1,4% AIR FRANCE; AIRBALTIC; 1,8% 1,8% AEROFLOT; 4,1% FINNAIR; 2,7% CZECH AIRLINES; 2,1% AUSTRIAN AIRLINES; 1,9% 3.9 Tanie linie Lotnicze Kryzys finansowy, którego skutkiem był m. in. spadek ruchu trasowego (niższy popyt na podróże lotnicze), jak również utrzymujące się w ostatnim czasie wysokie ceny paliw znacząco przyczyniły się do zahamowania dynamicznego rozwoju tanich linii lotniczych. Liczba operacji lotniczych w FIR Warszawa w 211 roku wykonywa przez przewoźników LCC w porównaniu z 21 rokiem wzrosła o 6,9 %, natomiast w odniesieniu do 28 roku, po raz pierwszy od czasu recesji gospodarczej wzrosła o 2,7 %. Średni roczny udział LCC w stosunku do ogólnej liczby wykonywanych lotów w 211 roku podobnie jak w roku ubiegłym utrzymał się na poziomie około 17, %. 19
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Poniższa tabela prezentuje liczbę przewoźników oraz procentowy udział operacji lotniczych tanich linii w ruchu lotniczym trasowym w latach 28-211 1. Biorąc pod uwagę rodzaj operacji lotniczych wykonywanych przez tanie linie lotnicze - w 211 roku około 6 % stanowiły operacje między polskimi portami lotniczymi, a granicami FIR Warszawa (Arr/Dep), natomiast około 4 % to operacje tranzytowe, ruch krajowy LCC stanowi znikomy procent. Przedstawione poniżej wykresy prezentują udział operacji lotniczych wykonywanych przez tanie linie lotnicze w ogólnej liczbie operacji lotniczych trasowych oraz w liczbie operacji między polskimi portami lotniczymi, a granicami FIR Warszawa w latach 29 211. 1 Tabela została opracowana na podstawie danych z systemu ARMS, natomiast lista przewoźników powstała m.in. w oparciu o dokument EUROCONTROL/STATFOR/Doc 258. 2
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Low Cost Cariers and TTL Traffic 7 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 29 21 211 TTL Traffic LCC Without LCC 25 Low Cost Cariers and Arr/Dep 2 15 1 5 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 29 21 211 ARR/DEP ARR/DEP LCC Without LCC 21
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4. Statystyki dotyczące wykorzystania elementów przestrzeni powietrznej Ważnym zadaniem na etapie strategicznego zarządzania przestrzenią powietrzną jest monitorowanie wykorzystania elastycznych struktur przestrzeni powietrznej. W części 4 Raportu Rocznego przedstawiono statystyki wykorzystania elastycznych struktur przestrzeni powietrznej. Zestawienie zostało opracowane na podstawie danych dostępnych w AMC Polska. Główny nacisk położono na określenie stopnia wykorzystania poszczególnych struktur, a w szczególności takich parametrów jak liczby oraz czasu rezerwacji, a w przypadku dróg warunkowych na czas ich dostępności. W raporcie posłużono się następującymi założeniami: Rezerwacja - zaplanowane użytkowanie elastycznych elementów przestrzeni powietrznej, opublikowane w AUP, zgłoszone przez użytkownika na minimum dzień wcześniej. Aktywacja - zgłoszona aktywacja elementu przestrzeni powietrznej opublikowana w AUP, w dniu zaplanowanych działań lotniczych. Stopień wykorzystania - stosunek liczby aktywowanych struktur przestrzeni powietrznej do wszystkich zgłoszonych w AUP. Tabela 1 przedstawia plan zamówienia zgłoszony w przeddzień do AUP z wybranych dni dla TSA 8A, natomiast tabela 2 prezentuje realizację tego zamówienia, czyli ilość potwierdzonych i niepotwierdzonych rezerwacji przestrzeni dla wymienionych TSA. Tab.1 Tab. 2 Oznacza to, że w dniu 6 stycznia 21 roku planowano rezerwację TSA 8A 3 razy, natomiast potwierdzono, tj. aktywowano tę strefę 1 raz, stopień wykorzystania tej strefy dla analizowanego dnia wyniósł 33,33%. 22
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.1 Analiza wykorzystania TSA (Temporary Segregated Area) TSA strefa czasowo wydzielona o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewnętrznymi i wodami terytorialnymi Polski do wyłącznego korzystania przez określonego użytkownika w określonym przedziale czasu. W 211 roku wszystkich zgłoszonych do AUP rezerwacji TSA było o 11,7 % mniej niż w roku ubiegłym. Liczba wszystkich aktywacji TSA w stosunku do 21 roku zmniejszyła się o 5,8 % (z wyłączeniem TSA, które w międzyczasie zostały zlikwidowane oraz TSA, dla których brak jest rzeczywistych danych w AUP). Średni stopień wykorzystania wszystkich rezerwacji w stosunku do aktywacji wyniósł 39,2 %, co oznacza, wzrost w wykorzystaniu o 6,6 % w stosunku do roku poprzedniego. Średnia rzeczywistego wykorzystania zarezerwowanego czasu dla wszystkich stref TSA w stosunku do czasu podanego w rezerwacjach wyniosła 36,7 %, (wzrost w wykorzystaniu o 3,3% w stosunku do 21 r.) Miesiącami, które wykazały się największą aktywnością lotniczą były: sierpień 1 13 aktywacji TSA, czerwiec - 991, w styczniu i w grudniu aktywność była najniższa i wyniosła odpowiednio: 273, 387 aktywacji TSA. Strefy TSA z najwyższą aktywność lotniczą w 211 roku TSA 6A, TSA 6B - główni użytkownicy: EPLK (około 58, % wszystkich aktywacji dla tej strefy), EPKS (42, %). TSA 4A, TSA 4G - EPDE (86, %), EPKS (1, %). TSA 2C, TSA 2D - EPKS (6, %), EPLK (19, %), EPMM (15,%). W stosunku do 21 roku średnia wykorzystania rezerwacji dla powyższych TSA zwiększyła się o około 2 %. W porównaniu z 21 rokiem najwyższy wzrost aktywności lotniczej w 211 r. zanotowały strefy: TSA 5 A - wzrost o 74 aktywacje w roku, TSA 5 E (68), TSA 38 B (59), TSA 38 E (6). Główni użytkownicy tych stref to lotniska wojskowe, - EPRA i EPMM, a strefy te wykorzystywane są do lotów szkoleniowych P 13 i MG 29. Największy spadek aktywności lotniczej w odniesieniu do roku ubiegłego wystąpił w strefach: TSA 8A, 8B, 8C, 8D, (użytkownicy: EPKS, EPLK) - spadek o średnio 7 aktywacji oraz TSA 2A, 2B, 2C, (EPKS, EPLK) - spadek o około 6 aktywacji w roku. W 211 roku nie wystąpiły strefy TSA, które nie byłyby aktywowane. 23
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Lotniska z największą liczbą aktywacji TSA w 211 roku Jak pokazuje tabela najwięcej operacji lotniczych z wykorzystaniem TSA w 211 roku posiadały lotniska wojskowe: Krzesiny, Dęblin, Łask, Świdwin, Mińsk Mazowiecki oraz Radom. Wykorzystywane są głównie do lotów szkoleniowych - EPKS (F16), EPDE (TS11), EPLK (F16), EPSN (SU22), EPMM (MG29, EPRA (P13). Najmniejszą liczbę aktywacji TSA w 211 roku posiadały lotniska: ŁĘCZYCA - 1 aktywacja (7 rezerwacji), LUBIN - 2 aktywacje (2 rezerwacje), GRUDZIĄC/Lisie Kąty - 2 aktywacje(2 rezerwacje). Loty szybowcowe oraz brak odpowiednich warunków atmosferycznych w dniu realizacji zamówienia są głównym powodem niskiej aktywności lotniczej tych lotnisk. Należy podkreślić, że ilość aktywacji TSA uwarunkowana jest: lokalizacją stref względem lotniska, rodzajem operacji w danej strefie (skoki, szybowce, wojskowe loty szkolne, loty szkolne aeroklubów) oraz warunkami atmosferycznymi. 24
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Graficzne zobrazowanie statystyki wykorzystania TSA według aktywności lotniczej w 211 roku. 25
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie TSA w 211 r. 26
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 27
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TSA 1 TSA 2 25 2 15 1 5 227 44,5% 215 2 41,9% 4,% 11 9 8 45,% 44,% 43,% 42,% 41,% 4,% 39,% 38,% 37,% 8 7 6 5 4 3 2 1 733 741 72 52,9% 652 31,% 31,7% 31,8% 33,9% 33,5% 33,8% 183 155 176 22 232 236 243 82 62 59 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% A B C A B C D E F G TSA 4 TSA 5 6 5 4 3 2 1 52,1% 52,% 52,6% 53,2% 474 492 38,% 467 423 389 439 444 24,6% 25,9% 247 22 148 121 121 231 236 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 3 25 2 15 1 5 67,1% 255 61,5% 241 63,4% 223 38,1% 2 216 39,8% 171 85 123 96 137 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% A B C D E F G A B C D E 28
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TSA 6 TSA 7 9 34,% 45 6,% 8 7 6 5 4 829 838 29,9% 29,8% 77 3,6% 32,9% 33,% 32,% 31,% 3,% 29,% 4 35 3 25 2 391 392 4,3% 391 39,9% 4,2% 51,4% 49,2% 249 252 5,% 4,% 3,% 3 2 1 27,9% 197 248 25 216 55 85 28 28,% 27,% 26,% 25,% 15 1 5 156 158 157 128 124 2,% 1,%,% A B C D E A B C D E TSA 8 TSA 9 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 33,% 36,2% 3,% 3,8% 459 423 438 432 29,4% 279 127 92 135 127 166 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 6 5 4 3 2 1 45,6% 531 476 48 43,1% 485 43,1% 41,% 195 27 242 29 46,% 45,% 44,% 43,% 42,% 41,% 4,% 39,% 38,% A B C D E A B C D 29
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TSA 1 TSA 12 14 12 1 8 6 4 12 24,2% 8 8,8% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 14 12 1 8 6 4 122 5,% 116 58,6% 123 33,3% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 2 29 7 5,%,% 2 61 68 41 1,%,% A B A B C TSA 13 TSA 14 14 12 1 8 6 4 1 23,% 119 28,6% 17 22,4% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 12 1 8 6 4 81 51,9% 52,5% 99 13 48,5% 53,% 52,% 51,% 5,% 49,% 48,% 2 23 34 24 5,%,% 2 42 52 5 47,% 46,% A B C A B C 3
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TSA 16 TSA 19 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 92 77,6% 82,6% 81,4% 91 58,7% 53,2% 58,2% 59 49 47 23 54 38 19 48 25 53 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 8 7 6 5 4 3 2 1 57,3% 75 74 55,4% 43 41 57,5% 57,% 56,5% 56,% 55,5% 55,% 54,5% 54,% A B C D E F A B TSA 2 TSA 25 12 1 8 6 4 2 77,7% 77,3% 77,4% 94 97 84 79 65,8% 52 73 75 65 A B C D 8,% 78,% 76,% 74,% 72,% 7,% 68,% 66,% 64,% 62,% 6,% 58,% 4 35 3 25 2 15 1 5 362 48,6% 176 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 31
RAPORT ROCZNY ZA 211 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TSA 38 TSA 44 14 12 1 8 6 4 2 55,6% 126 126 126 126 54,8% 122 54,1% 53,2% 53,2% 69 67 67 7 66 56,% 55,5% 55,% 54,5% 54,% 53,5% 53,% 52,5% 52,% 51,5% 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 9 62,5% 8 55,6% 5 5 64,% 62,% 6,% 58,% 56,% 54,% 52,% A B C D E A B 1 3 9 8 25 7 2 6 5 15 4 1 3 2 5 1 TSA 16 TSA 45 77,6% 82,6% 81,4% 5,% 92 46,9% 46,2% 9145,% 58,7% 4,% 24128,2% 241 241 53,2% 35,% 58,2% 25,7% 27,% 3,% 59 25,% 49 13,9% 144 144 17,4% 143 143 144 47 144 2,% 13,9% 13,9% 15,% 1,% 23 5,% 68 54 65 6238 2 19 25 67 48 66 225 2 53,% A B C D E F G H I A B C D E F 9,% 7 8,% 7,% 6 6,% 5 5,% 4 4,% 3 3,% 2 2,% 1 1,%,% 66 TSA 48 5,% 5,% 48 47,9% 3 33 15 23 A B C 5,5% 5,% 49,5% 49,% 48,5% 48,% 47,5% 47,% 46,5% 32
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie TSA wydzielonych w formie stref niebezpiecznych w 211 roku. Wykorzystanie EP D w 211 r. 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 45 45 87,5% 42 62,2% 62,2% 29 38,1% 27,6% 16 16 8 28 28 14 EP D31 EP D32 EP D33 EP D34 EP D35 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 33
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.2 Drogi lotnicze ATS (LOWER, UPPER ATS ROUTES) Tabela prezentuję planowaną liczbę operacji lotniczych w Dolnych i Górnych Drogach lotniczych ATS w 211 roku. Źródło: AMS 2+ Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 34
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Mapa ruchu w drogach lotniczych z wybranego dnia roku (1.7.211), w którym było największe natężenie ruchu lotniczego w FIR Warszawa. Żródło: SAAM (APZP) Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 35
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.3 Drogi warunkowe CDR (Conditional Routes) Drogi warunkowe (CDR) uzupełniają sieć stałych dróg lotniczych. Celem wprowadzonej kategoryzacji warunkowych dróg lotniczych jest umożliwienie planowania lotów w tych drogach lub częściach dróg, które są zazwyczaj są niedostępne. Drogi warunkowe są podzielone na kategorie (CDR 1, 2, 3) zgodnie z ich przewidywanym okresem dostępności. Kolumny tabeli zawierają następujące informacje: Kolumna 1: Symbol drogi Kolumna 2 i 3: Nazwa segmentu drogi, w której części droga jest warunkowa Kolumna 4: Procentowa ilość czasu, przez jaki dana droga była dostępna mając kategorię CDR1 lub CDR2 Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 36
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 37
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.4 Analiza wykorzystania TRA (Temporary Reserved Airspace) TRA - strefa czasowo zarezerwowana o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewnętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, przez którą dopuszcza się przelot innego ruchu lotniczego po uzyskaniu zezwolenia i na łączności z właściwym organem służb ruchu lotniczego lub właściwym organem wojskowym. W 211 roku aktywność lotnicza we wszystkich strefach TRA była o około 1,5 % większa niż w roku ubiegłym. Średni stopień wykorzystania wszystkich rezerwacji w stosunku do aktywacji wyniósł 5, %, co oznacza, wzrost w wykorzystaniu o 4,5 % w stosunku do roku poprzedniego. Strefy TRA z najwyższą aktywność lotniczą w 211 roku Największa aktywność lotnicza w TRA w 211 roku wystąpiła w strefach: TRA 1 C - 315 aktywacji w roku, (główny użytkownik - EPML), TRA 1 A - 155 aktywacje, (EPML), TRA 36-157 aktywacje, (EPDE), TRA 35-153 aktywacje (EPRA), TRA 15 A, TRA 15 B - 124 aktywacje (EPMB). Średni stopień wykorzystania rezerwacji w roku (stosunek wszystkich zamówionych rezerwacji do aktywacji) dla tych stref wyniósł 57,5 %. Strefy TRA, które w 211 roku odnotowały najmniejszą liczbę aktywacji to: TRA 62-1 aktywacja, TRA 1 B - 2 aktywacje, TRA 24 X, TRA 24 Y - 2 aktywacje, TRA 8-4 aktywacje, TRA 5-4 aktywacje. Strefy TRA 4, TRA 6 A, TRA 6 B, TRA 11 A, TRA 11 B, TRA 16, TRA 17, TRA 37, TRA 39 A, TRA 39 B, TRA 43, TRA 46, TRA 6, TRA 61, TRA 63, TRA 64 - nie posiadały rezerwacji w 211 roku. Wysoki stopień wykorzystania rezerwacji przy stosunkowo wysokiej liczbie aktywacji odnotowały strefy: TRA 15 A, 15 B, 15 C, - 124 aktywacje w roku (67,8%), TRA 23 B, 23 C, 23 D, 23 E, 23 F, 23 E - 98 aktywacje (64,9%), TRA 35-153 aktywacje (63,5 %). Natomiast niska aktywność lotnicza przy stosunkowo dużej liczbie rezerwacji stref TRA w roku wystąpiła w strefach: TRA 26 A, (165 rezerwacji, 16 aktywacji), TRA 26 B (śr. 13 rezerwacji, 12 aktywacji), TRA 7 A, 7 B, 7 C, 7 D (śr. 196 rezerwacji w roku, 62 aktywacji). Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 38
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Lotniska z największą aktywnością w TRA w 211 roku Jak pokazuje tabela najwięcej aktywacji TRA w 21 roku odnotowały następujące lotniska: Inowrocław (TRA 21, TRA 22 - M24), Łęczyca (TRA 23 - MI8, F16), Mielec (TRA 1 A, C - M28, C152), Malbork (TRA 15 - MG 29), Wrocław/Szymanów (TRA 7). Średni stopień wykorzystania rezerwacji dla ww. lotnisk wyniósł około 5,8 %. Graficzne zobrazowanie statystyki wykorzystania TRA według aktywności lotniczej w 211 roku. Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 39
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie TRA w 211 r. Dla stref : TRA 4, TRA 6 A, TRA 6 B, TRA 11 A, TRA 11 B, TRA 16, TRA 17, TRA 37, TRA 39 A, TRA 39 B, TRA 43, TRA 46, TRA 6, TRA 63, TRA 64 - brak rezerwacji w 211 roku. Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 4
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TRA 1 TRA 2 2,5 2 1,5 1,5 2,% 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 35 3 25 2 15 1 5 31 48,4% 15 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% TRA 3 TRA 7 4 35 3 25 2 15 1 5 36 3,6% 36 27,8% 11 1 31,% 3,5% 3,% 29,5% 29,% 28,5% 28,% 27,5% 27,% 26,5% 26,% 25 2 15 1 5 21 21 25,4% 51 37,8% 76 4,% 19 19 23,2% 76 44 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% A B A B C D Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 41
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TRA 8 TRA 9 35 14,% 16 6,% 3 25 2 15 1 5 32 12,5% 4 12,% 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% 14 12 1 8 6 4 2 141 51,1% 72 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% TRA 1 TRA 12 6 7,% 12 9,% 5 4 3 2 1 551 57,2% 5,% 356 43,5% 155 4 315 2 A B C 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 1 8 6 4 2 1 8,% 8 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 42
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TRA 13 TRA 14 3 25 2 15 1 5 28 28,6% 8 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 184 33,2% 61 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 TRA 15 183 67,8% 183 67,8% 181 124 124 12 66,3% 68,% 67,5% 67,% 66,5% 66,% 65,5% 3 25 2 15 1 5 277 TRA 18 37,9% 15 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% A B C Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 43
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 8 TRA 21 57,% 25 TRA 22 8,% 7 6 5 4 3 2 1 67 56,7% 64 64 38 35 54,7% 54,7% 35 56,5% 56,% 55,5% 55,% 54,5% 54,% 53,5% 2 15 1 5 221 115 69,1% 68,5% 68,5% 68,5% 68,5% 68,8% 52,% 11 18 18 18 18 112 76 74 74 74 74 77 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% A B C A B C D E F G 16 TRA 23 7,% 35 TRA 24 12,% 14 12 1 8 6 4 2 151 151 64,2% 151 64,9% 151 151 151 64,9% 64,9% 64,9% 64,2% 97 8 38,8% 31 98 98 98 98 97 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 3 25 2 15 1 5 29 13 44,8% 1,% 1,% 2 2 2 2 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% A B C D E F G A X Y Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 44
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 18 16 14 12 1 8 6 4 2 165 TRA 26 9,7% 13 9,2% 16 12 9,8% 9,7% 9,6% 9,5% 9,4% 9,3% 9,2% 9,1% 9,% 8,9% 12 1 8 6 4 2 16 TRA 33 45,3% 48 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% A B 3 25 2 15 1 5 241 TRA 35 63,5% 153 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,% 3 25 2 15 1 5 274 TRA 36 57,3% 157 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 45
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 3 TRA 42,% 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 14 12 1 8 6 4 2 12 TRA 5 33,3% 4 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 12 1 8 6 4 2 11 TRA 51 32,7% 33 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,% 35 3 25 2 15 1 5 3 TRA 52 56,7% 17 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 46
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 8 7 6 5 4 3 2 1 74 TRA 53 33,8% 25 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 45 TRA 55 57,8% 26 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 6 5 4 3 2 1 48 TRA 56 29,2% 14 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 35 3 25 2 15 1 5 3 TRA 57 43,3% 13 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 47
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 2,5 2 1,5 1,5 2 TRA 58,% 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 7 6 5 4 3 2 1 58 TRA 59 24,1% 14 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 18 16 14 12 1 8 6 4 2 166 TRA 61 46,4% 77 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 2,5 2 1,5 1,5 2 TRA 62 5,% 1 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 48
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA TRA 66 18 16 14 12 1 8 6 4 2 17 35,3% 6 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 49
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.5 Korytarze dolotowe do stref (Temporary Feeding Routes) TFR Korytarze dolotowe do stref umożliwiające dolot do TSA lub przelot między TSA, ustanowione w celu segregacji przestrzeni powietrznej w przypadku braku możliwości zapewnienia służb ruchu lotniczego podczas dolotu do TSA lub przelotu między TSA. Wykorzystanie TFR w 211 r. Wykorzystanie TFR w 211 r. 3 12,% 25 281 1,% 1,% 2 236 8,% 15 1 5 56,2% 33,3% 114 26,7% 29,8% 93 22,% 23,7% 14,3% 3913 15 4 158 52 34 22 35 5 1 1 TFR 1 TFR 2 TFR 9 TFR 1 TFR 11 TFR 12 TFR 13 TFR 16 6,% 4,% 2,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 5
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.6 Wojskowe trasy lotów MRT ( Military Training Routes) MRT Trasy lotnictwa wojskowego, po których dopuszcza się loty wojskowych statków powietrznych. Pojedyncze trasy MRT oparte są na siatce korytarzy o szerokości 5 km lub 1 km: MRT 1, 2 trasy lotnictwa wojskowego MRT 21-66 wojskowe trasy lotów MRT na małych wysokościach MRT 7-71 wojskowe trasy lotów MRT na małych wysokościach zamawiane na doraźne potrzeby w oparciu o opublikowaną siatkę tras MRT (przebieg tych tras jest inny za każdym razem). Graficzne zobrazowanie wykorzystania segmentów MRT według ilości aktywacji w 211 roku. Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 51
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie MRT w 211 roku MRT : 28(EPPW), 36(EPSN), 42(EPSN), 45(EPKS), 47(EPKS), 46(EPKS), 48(EPKS), 5(EPKS), 58(EPMI), 59(EPMI), 6(EPKS), 61(EPKS), 62(EPLK), 63(EPLK), 64(EPLK)- brak rezerwacji w 211 roku. Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 52
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie MRT w 211 r. 4 35 71,4% 8,% 7,% 3 6,% 25 5,% 5,% 2 15 38,9% 34,6%3,% 4,% 3,% 1 5 14,3% 19,2% 17,1% 2,% 2,% 1,%,%,%,%,%,%,% Wykorzystanie MRT w 211 r. 25 12,% 2 1,% 1,% 1,% 15 1 5 43,5% 25,%,%,% 7,7% 12,5%,% 5,3% 8,% 6,% 4,% 33,3% 2,% 11,1%12,5%,%,%,% Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 53
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 4.7 Strefy ruchu lotniskowego ATZ (Aerodrome Traffic Zone) ATZ Strefa ruchu lotniskowego nad lotniskiem niekontrolowanym i przylegającym terenem niezbędnym do wykonania procedur startów i lądowań oraz zadań szkoleniowych. Wykorzystanie ATZ w 211 roku ATZ - EPEL, EPKB, EPLE, EPSD, EPSR EPST, EPSU, EPSY - brak rezerwacji w 211 roku. Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 54
RAPORT ROCZNY ZA 29 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Wykorzystanie ATZ w 211 r. 4 35 3 25 2 15 1 5 ATZ EPBA 69,2% ATZ EPBC A 84,9% 85,4% ATZ EPBC B ATZ EPBK 25,9% ATZ EPGI 66,7% ATZ EPGL 3,6% ATZ EPJG 37,4% ATZ EPKA 56,5% ATZ EPKE,% ATZ EPKM 42,9% ATZ EPKP 45,7% ATZ EPKR 39,4% ATZ EPLR 56,8% 59,% ATZ EPLS ATZ EPLU 6,3% 9,% 8,% 64,5% 7,% 6,% 63,% 6,% ATZ ATZ EPML EPMO A ATZ EPMO B 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Wykorzystanie ATZ w 211 r. 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 ATZ EPNL,% ATZ EPNT 53,3% ATZ EPOD 46,7% 28,6% ATZ EPOM 35,% 33,9% ATZ ATZ EPPK AEPPK B ATZ EPPT 44,3% ATZ EPRG 15,6% ATZ EPRP 33,% ATZ EPSW 47,1% ATZ EPTO 3,4% 59,6% ATZ EPWK ATZ EPWS 42,1% ATZ EPZA 55,% ATZ EPZP 29,4% 3,% 2,% ATZ EPZR 7,% 6,% 5,% 4,% 2,% 1,%,% = KONIEC = Biuro Zarządzania Przestrzenią Powietrzną i Przygotowania Operacyjnego Ośrodek Planowania Strategicznego APZ 55