WSTĘP. Nazwa projektu: Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK)

3

WSTĘP Nazwa projektu: Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK) Cel projektu ISOK ma na celu optymalizację gromadzenia informacji o zagrożeniach. Będzie profesjonalnym systemem informatycznym, nowoczesną platformą stanowiącą główne narzędzie wspierające zarządzanie kryzysowe zarówno dla administracji, jak i dla obywateli. Podstawowym celem projektu jest stworzenie systemu poprawiającego osłonę społeczeństwa, gospodarki i środowiska przed skutkami powodzi oraz innymi nadzwyczajnymi zagrożeniami. Realizacja projektu Prace nad projektem rozpoczęły się w dniu 30 lipca 2010 r. a złożoność projektu wymagała zawiązania konsorcjum instytucji rządowych i naukowych, które wspólnie podjęły się realizacji powierzonego zadania. W skład konsorcjum weszły: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej od dnia 13 września 2012 r. pełni rolę Lidera; Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy; Główny Urząd Geodezji i Kartografii; Instytut Łączności Państwowy Instytut Badawczy; Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Korzyści związane z realizacją projektu Do najważniejszych korzyści społecznych, które zostaną osiągnięte dzięki projektowi ISOK, należą: zwiększenie poczucia bezpieczeństwa społeczeństwa; ograniczenie strat spowodowanych występowaniem zagrożeń powodziowych poprzez pokazanie społeczeństwu obszarów zagrożonych; ograniczenie ofiar wśród ludności w związku z występowaniem żywiołów, szczególnie powodzi; umożliwienie właściwego planowania przestrzennego, szczególnie w kontekście zagrożeń powodziowych występujących w dolinach rzek; umożliwienie świadomego podejmowania decyzji inwestycyjnych odnośnie do ich lokalizacji na obszarach zagrożonych powodzią; usprawnienie funkcjonowania służb zarządzania kryzysowego poprzez szybki dostęp do informacji. 1

Rezultaty Do końca 2013 r. w ramach projektu zostały zrealizowane następujące produkty: wstępna ocena ryzyka powodziowego (WORP), mapy zagrożenia powodziowego (MZP) i mapy ryzyka powodziowego (MRP) wymagane przez Dyrektywę Powodziową, raport o identyfikacji krajowych systemów informacyjnych, mapa podziału hydrograficznego Polski w skali 1:10 000, numeryczny model terenu (NMT) dla 200 337 km 2, baza danych obiektów topograficznych i ortofotomapa cyfrowa oraz mapy zagrożeń meteorologicznych. Obecnie trwają prace nad głównym elementem projektu, czyli budową systemu informatycznego. Planowany termin oddania systemu do eksploatacji to 31 grudnia 2014 r. Finansowanie Projekt ISOK współfinansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa w ramach 7. osi priorytetowej Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Łączna wartość projektu wynosi 300 mln zł. Więcej informacji o projekcie znajduje się pod adresem www.isok.gov.pl 2

3

INFORMATYCZNY SYSTEM OSŁONY KRAJU PRZED NADZWYCZAJNYMI ZAGROŻENIAMI System Informatyczny ISOK jest częścią projektu Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. Głównym celem Systemu ISOK jest integracja i udostępnianie danych związanych z nadzwyczajnymi zagrożeniami naturalnymi w szczególności hydrologicznymi. System ISOK będzie udostępniał również usługi sieciowe w architekturze SOA (Service Oriented Architecture) oraz usługi zgodne z dyrektywą ISNPIRE. Będzie składał się z: Centralnego Węzła IMGW obsługującego odbiorców oraz dostawców danych i usług na różnych szczeblach administracji w Państwie, Centralnego Węzła KZGW (SIGW) odpowiedzialnego za przetwarzanie danych z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi i planowania oraz integrację i udostępnianie danych związanych w szczególności z powodziami, Centrum zapasowego zapewniającego ciągłość pracy Systemu ISOK, który fizycznie będzie ulokowany w innej lokalizacji niż pozostałe węzły. Do użytkowników wewnętrznych systemu ISOK zalicza się: IMGW-PIB główny użytkownik systemu ISOK, który zasila system ISOK kluczowymi danymi, w szczególności: x mapami zagrożeń meteorologicznych silny wiatr, zagrożenia termiczne, burze z gradem, intensywne opady, gołoledź, mgła, szadź, opad śniegu, mapami innych zagrożeń: mapa zagrożenia dla zdrowia i życia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne i społeczną wrażliwość na zagrożenia, mapa ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, mapa zanieczyszczeń powietrza z uwagi na zagrożenia meteorologiczne, mapa ryzyka poważnej awarii przemysłowej z uwagi na zagrożenia meteorologiczne, mapa ryzyka zakłóceń w sieci elektroenergetycznej z uwagi na zagrożenia meteorologiczne. KZGW/RZGW główny użytkownik systemu ISOK, który uczestniczy w Systemie ISOK poprzez System Informatyczny Gospodarki Wodnej (SIGW) odpowiedzialny za integrację oraz udostępnianie danych związanych z nadzwyczajnymi zagrożeniami naturalnymi, w szczególności powodziami. System SIGW, jako moduł ISOK, będzie także udostępniał dane z zakresu gospodarki wodnej przetwarzane w KZGW i RZGW oraz publikował mapy zagrożenia powodziowego, x mapy ryzyka powodziowego, RCB będzie wykorzystywał produkty Systemu ISOK przy opracowywaniu optymalnych rozwiązań w sytuacjach kryzysowych, a także koordynowaniu przepływu informacji o zagrożeniach, GUGiK dla potrzeb Systemu ISOK udostępnia dane z baz danych przestrzennych i rejestrów pozostających w kompetencjach państwowej służby geodezyjnej i kartograficznej oraz związanych z nimi metadanych. 4

Do użytkowników zewnętrznych (zalogowanych i niezalogowanych) zalicza się m.in.: użytkowników na poziomie administracji centralnej, użytkowników resortowych, użytkowników ustawowych, Centra Zarządzania Kryzysowego, które będą wykorzystywały produkty Systemu ISOK przy opracowywaniu optymalnych rozwiązań w sytuacjach kryzysowych na poziomie wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym, użytkowników na poziomie administracji wojewódzkiej, użytkowników na poziomie administracji powiatowej, użytkowników na poziomie administracji gminnej, właścicieli i operatorów sieci elektroenergetycznych przesyłowych i dystrybucyjnych, przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, podmioty gospodarcze, ludność (głównie dotyczy to użytkowników, którzy będą korzystali ze szkoleń certyfikujących). Wyżej wymienieni użytkownicy, zostaną przyporządkowani do określonych ról w Systemie i w zależności od posiadanych uprawnień będą mogli korzystać z określonych funkcji Systemu takich jak: Cienki klient ISOK klienta, czyli dostęp do aplikacji portalowych WWW za pomocą standardowej przeglądarki, Gruby klient ISOK, czyli aplikacja typu desktop zainstalowana na poszczególnych stacjach roboczych dedykowana do wykonania specjalistycznych operacji na mapach, Możliwość przeglądania danych ISOK m.in. dane z zakresu ostrzeżeń, prognoz, komunikatów i biuletynów, Możliwość uczestnictwa w otwartych konsultacjach społecznych, realizowanych przy wsparciu systemu ISOK, Składanie wniosków o opinię/uzgodnienia/decyzję RZGW/KZGW za pomocą platformy epuap, Możliwość wymiany oraz prezentacji danych plikowych z wykorzystaniem usług własnych lub dedykowanych w ISOK. W zależności od roli użytkownika, możliwy będzie dostęp do określonych danych przetwarzanych przez system ISOK poprzez usługi SOA. Użytkownicy zewnętrzni systemu będą wykorzystywali Krajowy Portal ISOK w IMGW, Hydroportal w KZGW oraz Portale Regionalne RZGW. Użytkownicy wewnętrzni będą natomiast korzystali głównie z Krajowego Portalu ISOK wewnętrznego w IMGW, Portalu Katastru Wodnego w KZGW oraz Portali Katastru Wodnego RZGW. Portale te będą dostarczane przez węzeł centralny IMGW, węzeł centralny KZGW oraz węzeł zapasowy. Każdy z tych węzłów będzie miał analogiczną architekturę, składającą się z następujących komponentów: Platforma portalowa - warstwa prezentacyjna systemu ISOK, Platforma integracyjna - przeznaczona do publikacji usług zgodnie z zasadami SOA, Platforma usług biznesowych - grupuje moduły i technologie odpowiedzialne za realizację 5

(implementację) kluczowej logiki Systemu związanej z obróbką danych przestrzennych, Platforma przetwarzania danych - grupuje moduły i technologie związane z przetwarzaniem danych, w tym przetwarzaniem danych przestrzennych i metadanych, Platforma magazynów danych - grupuje moduły i technologie, umożliwiające bezpieczne składowanie oraz wydajny dostęp do danych, Platforma narzędziowa - grupuje moduły i technologie adresujące niefunkcjonalne aspekty i wymagania, dotyczące działania Systemu np. bezpieczeństwo, wydajność, monitoring, etc. Podsumowując, System ISOK ma wpłynąć na podniesienie bezpieczeństwa ludności poprzez dostarczenie informacji dotyczącej zagrożeń naturalnych, szczególnie meteorologicznych, hydrologicznych i synergicznych zarówno dla ludności jak i różnych instytucji. Ponadto ma zapewnić wsparcie w wypełnieniu głównych zobowiązań wdrożeniowych Dyrektywy Powodziowej (Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r.), a jego produkty będą zgodne z wymaganiami Dyrektywy INSPIRE. W związku z tymi zobowiązaniami KZGW oferuje już dla wszystkich użytkowników zewnętrznych system Hydroportal MZP i MRP dostępny na stronie http://mapy.isok. gov.pl/imap/, który w sposób statyczny prezentuje Mapy Zagrożenia Powodziowego i Mapy Ryzyka Powodziowego. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Agnieszka Szajnert Tel. (22) 37 20 285 agnieszka.szajnert@kzgw.gov.pl QUMAK S.A. Adam Koszlajda Tel. 607 562 063 adam.koszlajda@qumak.pl 6

MAPY ZAGROŻEŃ METEOROLOGICZNYCH Informacja o bieżących i prognozowanych warunkach pogodowych jest niezastąpiona w codziennym funkcjonowaniu człowieka zwłaszcza, gdy zjawiska pogodowe osiągają wymiar ekstremalny. Stają się wówczas groźne, powodując ogromne straty materialne, nie wspominając już o zagrożeniu dla zdrowia i życia ludzkiego. Obecny rozwój technologiczny, w tym także teledetekcji atmosfery, czy systemów informacji geograficznej wraz ze znajomością procesów zachodzących w atmosferze oraz innych czynników warunkujących zróżnicowanie pogody, pozwalają na coraz lepsze ich prognozowanie, umożliwiając tym samym ochronę życia i mienia ludzkiego. Głównym celem jednego z zadań Projektu ISOK, jakim są Mapy Zagrożeń Meteorologicznych jest analiza występowania wybranych zjawisk meteorologicznych w różnych regionach kraju oraz próba wypracowania metody bieżącego ostrzegania społeczeństwa przed występowaniem ekstremalnych zdarzeń pogodowych, opartego na działaniach systemowych (zautomatyzowanych). Mapy Zagrożeń Meteorologicznych (MZM) opracowane zostały łącznie dla 8 zagrożeń atmosferycznych: Zagrożenia termiczne Intensywne opady atmosferyczne Silny wiatr Mgła Gołoledź Burze z gradem Szadź Opad śniegu Zagrożenia te stanowią największe niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia człowieka oraz jego działalności gospodarczej. Są prezentowane przy pomocy różnych charakterystyk i wskaźników (tak w ujęciu historycznym, jak i prognostycznym). Wymienione zjawiska są niebezpieczne zarówno ze względu na wielkość, jak również na czas ich trwania. Poza oceną bezwzględnych wartości i prawdopodobieństwa wystąpienia zjawisk ekstremalnych w określonym regionie, przeprowadzono również analizę przypadków w ujęciu historycznym. W konsekwencji rozpoznano bezpośrednie przyczyny ich występowania (uwarunkowania synoptyczne i środowiskowe) i zdefiniowano tzw. warunki sprzyjające wystąpieniu zjawiska. Tak szerokie ujęcie daje możliwość określenia wiarygodnych bieżących prognoz meteorologicznych, uwzględniających poza informacją pochodzącą z modelu mezometeorologicznego także podatność regionu na występowanie określonych zjawisk oraz w zależności od charakteru terenu ryzyko związane z ich występowaniem. Mapy Zagrożeń Meteorologicznych: będą na bieżąco (z aktualizacją prognozy co 12 godzin) informować o obszarach potencjalnie narażonych na zagrożenia w czasie najbliższych 48 godzin, ułatwią identyfikację obszarów szczególnie narażonych na występowanie potencjalnego zagrożenia (na podstawie wykonanej analizy historycznej), umożliwią powszechne korzystanie z publikowanych informacji (nieograniczony dostęp 7

do systemu, jak i usług publikacji danych). Informacja o każdym z zagrożeń meteorologicznych będzie dostępna w Systemie ISOK w trzech formach: Mapy historyczne (klimatologiczne) Zbiór nieco ponad 720 map klimatologicznych skonstruowanych na podstawie danych obserwacyjnych ze stacji meteorologicznych z okresu 1951-2010 (1966-2010 w przypadku wybranych charakterystyk). Mapy historyczne przedstawiają zróżnicowanie przestrzenne wartości ekstremalnych określonych zjawisk wyznaczonych prawdopodobieństwem ich występowania na obszarze Polski w ujęciu dekadowym lub miesięcznym oraz prawdopodobieństwo występowania wartości powyżej określonych wartości progowych w wybranych sezonach (zagrożenia termiczne, intensywne opady atmosferyczne, opady śniegu, silny wiatr). W przypadku zjawisk atmosferycznych: burze z gradem, mgła, szadź, gołoledź przedstawiają częstość występowania zjawiska na wybranych stacjach na obszarze Polski oraz prawdopodobieństwo występowania warunków sprzyjających powstawaniu zjawiska. Mapy operacyjne (prognostyczne) Powstawać będą w systemie ISOK w trybie automatycznym na podstawie opracowanych algorytmów i będą dostępne dla wszystkich Użytkowników w postaci prognozy występowania zagrożeń/sytuacji ekstremalnych na najbliższe 12, 24 i 48h. Aktualizacja map będzie odbywać się co 12 godzin. Źródłem danych prognostycznych dla w/w map będą wyniki numerycznego modelu pogody ALADIN, które dodatkowo będą opatrzone krótkim komentarzem Synoptyka. Przygotowane algorytmy pozwolą na generowanie map prognozujących wystąpienie zdarzeń ekstremalnych lub utrzymujących się powyżej określonego poziomu, określonego jako progowy dla danego elementu (zagrożenia termiczne, intensywne opady, silny wiatr, opad śniegu). Dla elementów meteorologicznych o charakterze nieciągłym (burze z gradem, mgła, szadź, gołoledź) mapy operacyjne uwzględniać będą czas trwania i/lub intensywność występowania warunków sprzyjających pojawianiu się zjawiska. Materiał uzupełniający Stanowi opisy zagrożeń związanych z występowaniem ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych wzbogacone o dodatkowy materiał graficzny (wykresy, tabele, zdjęcia). Materiał uzupełniający przygotowany został niezależnie dla każdego elementu meteorologicznego i zawiera informacje w zakresie: x Definicja zjawiska. x Warunki sprzyjające powstawaniu zjawiska. x Zagrożenie związane z występowaniem zjawiska. x Zróżnicowanie sezonowe i przestrzenne występowania zjawiska w Polsce. x Wyróżnione progi zagrożeń. x Studium przypadku (casestudy). Informacje zawarte w materiale uzupełniającym mają pomóc Użytkownikowi w percepcji zagadnienia oraz przybliżają zagrożenie związane z jego występowaniem. Prezentują także krótką analizę zróżnicowania przestrzennego występowania zjawiska, czyli interpre- 8

tację informacji zawartych na mapach historycznych (klimatologicznych). W przypadku map operacyjnych materiał uzupełniający ma na celu pomoc w identyfikacji zagrożenia związanego z występowaniem zjawiska w określonych przedziałach niebezpieczeństwa. Mapy innych zagrożeń Mapy innych zagrożeń (MIZ) są jednym z komponentów projektu ISOK, a termin jego realizacji, czyli wdrożenie w systemie ISOK został wyznaczony na 31 grudnia 2014 r. W ramach MIZ opracowano pięć map, które są jednocześnie wskaźnikami realizacji celów projektu ISOK. Założono opracowanie następujących map: mapy zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne (MZSE), mapy poważnych awarii przemysłowych z uwagi na warunki meteorologiczne (MPAP), mapy ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (Mapa ujęć wód), mapy zanieczyszczeń powietrza z uwagi na warunki meteorologiczne (MZPow), mapy zagrożeń dla życia i zdrowia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne (Mapa biometeo). Mapa zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne W ramach realizacji MZSE opracowano mapę operacyjną przedstawiającą możliwe zakłócenia w sieciach elektroenergetycznych przesyłowych i dystrybucyjnych, mogące wystąpić w wyniku ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Informacje prezentowane na mapie operacyjnej dotyczą obszaru Polski. Mapa operacyjna przedstawia stopień zakłócenia w sieciach elektroenergetycznych obliczony z uwzględnieniem danych pochodzących z modelu ALADIN oraz reprezentatywnych danych technicznych sieci: wysokiego napięcia (WN) napowietrznej, średniego napięcia (SN) napowietrznej z przewodami nieizolowanymi, średniego napięcia (SN) napowietrznej z przewodami izolowanymi, niskiego napięcia (nn) napowietrznej z przewodami nieizolowanymi, niskiego napięcia (nn) napowietrznej z przewodami izolowanymi. Ponadto stopień zakłócenia prezentowany jest dla każdego z następujących czynników zagrożenia meteorologicznego: wiatr, temperatura, opad śniegu, szadź, gołoledź oraz ich synergii. Mapa aktualizowana jest co 12 godzin. Mapa poważnych awarii przemysłowych z uwagi na warunki meteorologiczne W ramach realizacji MPAP powstały dwa rodzaje map: mapy historyczne oraz mapa operacyjna. Informacje prezentowane na mapach historycznych i mapie operacyjnej dotyczą obszaru Polski. Mapy historyczne opracowano na podstawie danych: o zakładach zwiększonego ryzyka, zakładach dużego ryzyka i zakładach niesevesowskich pozyskanych z Głównego Inspektoratu Środowiska oraz danych meteorologicznych znajdujących się w gestii Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB). Mapa operacyjna generowana jest w oparciu o dane pochodzące z modelu ALADIN i przedstawia poziom zagrożenia poważnymi awariami przemysłowymi z uwagi na 9

warunki meteorologiczne na najbliższe 6 h, 12 h i 24 h. Poziom zagrożenia definiowany jako prawdopodobieństwo wystąpienia poważnej awarii w zakładach przemysłowych jest prezentowany osobno dla każdego z następujących czynników zagrożenia meteorologicznego: wiatr, temperatura, opad deszczu, opad śniegu, burza, ciśnienie atmosferyczne oraz ich synergii. Mapa aktualizowana jest co 12 godzin. Mapa ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi Mapa ujęć wód jest rozwinięciem map ryzyka powodziowego. Uszczegółowieniu, w zakresie informacji pozwalających na ocenę skutków wyłączenia ich z pracy, podlegały wybrane ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, których główną funkcją jest zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, zlokalizowane na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi. Na mapie znajdują się wybrane ujęcia wód uwzględniane w dokumentach planistycznych pochodzących z Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej. Dane o ujęciach uzupełniono o informacje dotyczące przypadków niefunkcjonowania ujęć wód w wyniku wystąpienia powodzi. Źródłem tych informacji były raporty Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Mapa ujęć wód prezentowana jest w specjalnie do tego celu opracowanej aplikacji (Monitor ujęć wód) umożliwiającej wizualizację aktualnych danych o ujęciach wód. Publikowane dane hydrologiczne i meteorologiczne pochodzą z automatycznej sieci pomiarowej IMGW-PIB. Dostęp do aplikacji odbywa się poprzez przeglądarkę internetową. Dzięki temu korzystanie z niej jest możliwe z dowolnego urządzenia połączonego z Internetem. Mapa zanieczyszczeń powietrza z uwagi na warunki meteorologiczne W ramach realizacji MZPow powstały dwa rodzaje map: mapy historyczne oraz mapa operacyjna. Informacje prezentowane na mapach dotyczą obszaru Polski z podziałem na powiaty. Mapy historyczne opracowano na podstawie danych z lat 2006-2010 dotyczących zanieczyszczenia powietrza, których źródłem był Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz danych meteorologicznych pochodzących z IMGW-PIB. Mapa operacyjna tworzona jest w oparciu o eksploracyjny model prognozy jakości powietrza wykorzystujący metodę data mining. W warstwie meteorologicznej prognoza ta opiera się na modelu COSMO LM, operacyjnie funkcjonującego w IMGW-PIB i przedstawia wartość wskaźnika AQI, który w sposób syntetyczny informuje o jakości powietrza w danym powiecie na najbliższe 24 h, 48 h oraz 72 h, czyli na dziś, jutro i pojutrze. Mapa aktualizowana jest standardowo, co 24 h, a w przypadku prognozy znacznego przekroczenia stężeń kryterialnych, co 12 h. Mapa zagrożeń dla życia i zdrowia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne W ramach realizacji mapy biometeo powstały dwa rodzaje map: mapy historyczne (wrażliwości i ekspozycji) oraz mapa operacyjna. Informacje prezentowane na mapach historycznych i mapie operacyjnej dotyczą obszaru Polski. Mapa wrażliwości przedstawia kwantyfikowaną w granicach powiatów wrażliwość społeczeństwa na zagrożenia meteorologiczne mające negatywny wpływ na życie i zdrowie ludności. Do analiz wykorzystano dane statystyczne pozyskane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Opracowano również mapy ekspozycji, które przedsta- 10

wiają odczucia cieplne określone na podstawie wskaźnika NTE (normalna temperatura efektywna), określone dla poszczególnych miesięcy oraz informują o uciążliwych zjawiskach dla człowieka. Mapy przedstawiają warunki bioklimatyczne Polski opracowane w oparciu o najnowsze serie pomiarów elementów meteorologicznych. Ekspozycja została skwantyfikowana oddzielnie dla każdego powiatu. Mapa operacyjna przedstawia prognozowaną wartość wskaźnika NTE dla obszaru Polski na 12 h, 36 h i w przyszłości na 60 h dla południowego terminu obserwacji, 12:00 UTC i generowana jest w oparciu o dane pochodzące z modelu ALADIN. Wizualizację informacji o bieżących warunkach biometeorologicznych ze wskazaniem obszarów niekorzystnych opracowano w dwóch wersjach: dla powiatów i w wersji interpolowanej. Powiadomienia i ostrzeżenia (sms, e-mail) System ISOK zakłada również funkcjonalność w zakresie wysyłania automatycznych powiadomień o możliwości wystąpienia zagrożenia w postaci wiadomości SMS i/lub e-mail. Powiadomienia będą generowane i wysyłane na podstawie wyników operacyjnych Map zagrożeń meteorologicznych oraz Mapy zanieczyszczeń powietrza po identyfikacji obszarów objętych prognozą najwyższego stopnia zagrożenia (III stopień). Informacja o prognozie zagrożenia będzie odniesiona do granic powiatów i będzie wysłana do Użytkowników, którzy subskrybowali wcześniej powiadomienia dla wskazanego regionu. Użytkownicy będą mogli także wskazać wartość progową prognozy wybranych elementów meteorologicznych (temperatura powietrza, opady atmosferyczne, prędkość wiatru), powyżej/poniżej której otrzymają powiadomienia. Celem powiadomień (tak jak i wszystkich map operacyjnych) nie jest wydawanie ostrzeżeń meteorologicznych, a jedynie generowanie informacji o potencjalnym zagrożeniu. Informacja oparta będzie na bieżących prognozach modelu mezometeorologicznego jej dokładność zależna jest w pełni od jakości bieżących wyników modelu. Treść powiadomień powinna zostać przez Użytkownika bezwzględnie skonfrontowana z bieżącymi ostrzeżeniami IMGW-PIB wydanymi dla danego obszaru przez Biura Prognoz. Ostrzeżenia te (zarówno meteorologiczne, jak i hydrologiczne) będą również dostępne z poziomu Systemu ISOK. INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Krakowie Zakład Gospodarki Wodnej i Systemów Wodnogospodarczych Magdalena Kwiecień Tel. (12) 63 98 221 e-mail: magdalena.kwiecien@imgw.pl Ewelina Henek Tel. (12) 63 98 292 e-mail: ewelina.henek@imgw.pl 11

ZAKRES OPRACOWANIA MZP I MRP WYNIKAJĄCY Z DYREKTYWY POWODZIOWEJ I USTAWY PRAWO WODNE Wstęp Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej jest centralnym organem administracji rządowej odpowiadającym za gospodarowanie wodami, zarządzanie wodami oraz korzystanie z wód. Zadania KZGW wynikają z ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku - Prawo Wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019, z późn. zm.). Jednym z nich jest opracowywanie planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Część obowiązków w kontekście zjawiska powodziowego wynika z Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim, potocznie zwana Dyrektywą Powodziową. Zgodnie z Dyrektywą Powodziową każde Państwo Członkowskie ma obowiązek przygotowania oraz udostępnienia społeczeństwu dokumentów planistycznych w zakresie zarządzania ryzykiem powodziowym. Ze względu na rosnącą liczbę powodzi oraz innych nadzwyczajnych zagrożeń oraz ich skutków ekonomicznych, społecznych i środowiskowych niezbędne jest zapewnienie efektywnego systemu osłony kraju przed tymi zagrożeniami. Stosowane w Polsce systemy technicznego zabezpieczenia nie przynoszą wymiernych efektów, a wspomagające je systemy informatyczne są zdecentralizowane i niejednolite. W odpowiedzi na istniejące problemy tworzony jest nowoczesny, ogólnodostępny, scentralizowany, integrujący różnego typu dane Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. Z uwagi na skomplikowany charakter i złożoność projektu, zarówno pod względem rzeczowym jak i finansowym,niezbędne było utworzenie konsorcjum instytucji rządowych i naukowych. Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Realizacja celu następuje poprzez opracowanie między innymi map zagrożenia powodziowego (MZP),map ryzyka powodziowego (MRP), map zagrożeń meteorologicznych czy map innych zagrożeń i udostępnienie ich społeczeństwu poprzez platformę ISOK. Pierwszym etapem prac była identyfikacja krajowych systemów informacyjnych dotyczących w szczególności Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej, Państwowej Służby Hydrologicznej i innych systemów dziedzinowych związanych z obszarem bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego. W dokumencie wstępna ocena ryzyka powodziowego (WORP) dokonano wstępnej analizy ryzyka powodziowego, wskazano odcinki rzek stanowiące zagrożenie powodziowe. W ramach projektu ISOK pozyskano dane, które w szczególności znalazły zastosowanie przy wykonaniu map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego: Numeryczny Model Terenu (NMT) i Numeryczny Model Pokrycia Terenu (NMPT), wykonany przy użyciu lotniczego skaningu laserowego (ALS - Airborne Laser Scanning); NMT i NMPT objęło powierzchnię ponad 204 000 km² obszaru Polski; wysokorozdzielczą ortofotomapę (wielkość piksela 10cm²); zobrazowania zostały 12

wykonane dla 203 miast Polskich, co daje ponad 20 000 km² powierzchni; zaktualizowaną i spójną Bazę Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Dla wyznaczonych w WORP kilometraży rzek wykonano matematyczne modelowanie hydrauliczne. Niezbędnymi danymi do opracowania tych modeli były m.in. NMT i NMPT. Wynikiem modelowania jest w szczególności obszar zagrożenia powodziowego przedstawiony na mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka powodziowego. System ISOK będzie elementem Krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Będzie wyposażony w portale służące do zaawansowanej prezentacji informacji i danych przestrzennych wytworzonych w systemie, a także pochodzących ze źródeł zewnętrznych. Jednym z kluczowych elementów systemu będzie moduł przetwarzania danych odpowiadający za wytwarzanie produktów na podstawie danych zgromadzonych w systemie oraz danych udostępnianych przez środowiska zewnętrzne. Produkty tego modułu będą również udostępniane innym systemom poprzez standardowe usługi zgodne z interfejsami WMS, WFS i innymi. System będzie wyposażony w narzędzia (aplikacje) wspomagające rutynowe i incydentalne zadania związane z zarządzaniem, aktualizacją, przetwarzaniem i udostępnianiem danych (np.: informacje o stanie danego zagrożenia, przeprowadzanie wymaganych analiz z wykorzystaniem informacji geoprzestrzennej, generowanie raportów). Istotną cechą systemu będzie udostępnianie usług sieciowych w architekturze SOA (Service Oriented Architecture) oraz usług zgodnych z dyrektywą INSPIRE. Na bieżąco (z aktualizacją prognozy co 12 godzin) będą generowane mapy zagrożeń meteorologicznych z informacją o obszarach narażonych na potencjalne zagrożenie wybranymi ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Niezależnie będą również prezentowane mapy potencjalnych zagrożeń meteorologicznych wykonanych na podstawie analizy klimatologicznej (mapy historyczne). W projekcie ISOK powstaną również mapy innych zagrożeń, które będą przedstawiały skalę wystąpienia zagrożenia oraz potencjalnego ryzyka obliczonego na podstawie analizy materiałów historycznych i bieżących: mapa zagrożenia dla zdrowia i życia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne i społeczną wrażliwość na zagrożenia, mapa ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, mapa zanieczyszczeń powietrza z uwagi na zagrożenia meteorologiczne, mapa ryzyka poważnej awarii przemysłowej z uwagi na zagrożenia meteorologiczne, mapa ryzyka zakłóceń w sieci elektroenergetycznej z uwagi na zagrożenia meteorologiczne. W ramach infrastruktury informatycznej systemu ISOK będzie uruchomiona platforma e-learningowa z kursami i szkoleniami przygotowanymi na dwóch poziomach szczegółowości: ogólnym, w zakresie wiedzy o zarządzaniu kryzysowym dostosowane do trzech grup odbiorców: dzieci i młodzieży młodszej, młodzieży, 13

osób dorosłych; specjalistycznym, w zakresie zarządzania kryzysowego dla pracowników jednostek zajmujących się zarządzaniem i reagowaniem kryzysowym w zakresie: x zarządzania kryzysowego, x obsługi systemu ISOK. Poziom podstawowy będzie miał ogólny charakter i będzie dostępny dla szerokiego zakresu odbiorców. Przejście przez szkolenie i zakończenie go przez uczestnika pozwoli na otrzymanie i wydrukowanie potwierdzenia odbycia szkolenia i zdobycia odpowiedniej wiedzy dla każdej z grup odbiorców. Kurs ten będzie narzędziem wykorzystywanym do edukacji i sprawdzenia podstawowej wiedzy o zarządzaniu kryzysowym. Kursy na poziomie specjalistycznym przeznaczone będą dla pracowników podmiotów wchodzących w skład struktury zarządzania kryzysowego w administracji publicznej (m.in. Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, Centrów i Zespołów Zarządzania Kryzysowego, Straży Pożarnej, Policji, RZGW, KZGW, IMGW, Instytutu Łączności) oraz innych użytkowników systemu ISOK. Zakres Szkolenia e-learningowego będzie dotyczył w szczególności zarządzania i reagowania kryzysowego. Wstępna ocena ryzyka powodziowego dla Polski (WORP) Wstępna ocena ryzyka powodziowego (WORP) jest dokumentem planistycznym wymaganym Dyrektywą Powodziową. Jej celem jest wyznaczenie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, czyli obszarów, na których istnieje znaczące ryzyko powodziowe lub na których wystąpienie dużego ryzyka jest prawdopodobne. Dokument ten został opracowany w oparciu o dostępne lub łatwe do uzyskania informacje i nie wymagał zastosowania danych o wysokiej dokładności. Źródłem danych o powodziach były dane historyczne dostępne w literaturze oraz dane pozyskane z samorządów lokalnych. Źródłem danych o powodziach prawdopodobnych były studia ochrony przeciwpowodziowej opracowane przez dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz strategia ochrony brzegów morskich. Uwzględniono również wpływ zmian klimatu na występowanie powodzi od strony morza. W analizach brano pod uwagę następujące kryteria: bezpośredni wpływ powodzi na życie ludzi, wpływ powodzi na obszary działalności gospodarczej, skuteczność istniejących budowli przeciwpowodziowych. W wyniku przeprowadzonych analiz wskazano obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, tj. rzeki lub odcinki rzek, dla których zostały opracowane mapy zagrożenia powodziowego. Do obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi w Polsce zakwalifikowano 839 rzek o łącznej długości 27 161 km, w tym: 253 rzeki o łącznej długości 14 481 km, dla których opracowano mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego w I cyklu planistycznym; 586 rzek o łącznej długości 12 680 km do opracowania map w II cyklu planistycznym. W ramach wstępnej oceny ryzyka powodziowego dla obszaru Polski opracowano następujące mapy w skali 1:800 000: 14

mapę obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, mapę znaczących powodzi historycznych, mapę obszarów na których wystąpienie powodzi jest prawdopodobne, mapę organów właściwych w sprawie zarządzania ryzykiem powodziowym. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego Mapy zagrożenia powodziowego (MZP) i mapy ryzyka powodziowego (MRP) zostały sporządzone na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne oraz rozporządzenia Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Publikacja map wypełnia Dyrektywę Powodziową w zakresie udostępnienia informacji na temat zagrożenia i ryzyka powodziowego. Mapy zostały wykonane przez Centra Modelowania Powodzi i Suszy (CMPiS) w Poznaniu, Krakowie, Gdyni i we Wrocławiu. Wyznaczenie obszarów zagrożenia powodziowego wykonano za pomocą matematycznego modelowania hydraulicznego przepływu w korytach i na terenach zalewowych, przy wykorzystaniu danych hydrologicznych, Numerycznego Modelu Terenu i przekrojów korytowych. Matematyczne modelowanie hydrauliczne wykonano za pomocą: jednowymiarowego modelu przepływu (1D), w którym wektor prędkości ma jedną niezerową składową; dwuwymiarowego modelu przepływu (2D), w którym wektor prędkości ma dwie niezerowe składowe W wyniku modelowania dwuwymiarowego, oprócz zasięgu powodzi, uzyskano głębokości wody w obszarze zalanym. Dostarcza ono szczegółowych informacji na temat rozkładu głębokości wody, prędkości oraz kierunku przepływu wody. Pozwala to na dokładniejszą ocenę sytuacji związanej z zagrożeniem powodziowym. Pracochłonność tworzenia modeli dwuwymiarowych jest dużo większa niż modeli jednowymiarowych. Odnosi się to w szczególności do przystosowywania NMT dla potrzeb siatki obliczeniowej modelu dwuwymiarowego, wytworzenia NMT koryta, tworzenia warstwy przestrzennego rozkładu współczynników szorstkości, obsługi zapisu warunków brzegowych, ujęcia budowli hydrotechnicznych w modelu. Wymaga to precyzyjnego odzwierciedlenia wszystkich istotnych elementów modelu. Czas trwania obliczeń jest znacznie dłuższy niż w przypadku modelu jednowymiarowego. Wobec powyższego nie na wszystkich obszarach możliwe było zastosowanie modelowania dwuwymiarowego. Na obszarach zurbanizowanych ze względu na potrzeby planowania przestrzennego wymagana była dokładniejsza symulacja zjawisk przepływu i odpływu. Modelowanie dwuwymiarowe wykonano dla miast wojewódzkich i miast na prawach powiatu oraz innych miast o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. osób. Dla pozostałych terenów zastosowano przeważnie modelowanie jednowymiarowe, w niektórych przypadkach uzupełnione o modelowanie dwuwymiarowe. Dla terenów wskazanych do modelowania dwuwymiarowego częściowo wykonano modele hybrydowe (1D/2D) składające się z jednowymiarowego modelu dla koryt cieków oraz modelu dwuwymiarowego dla obszarów zalewowych. 15

W projekcie ISOK wykonanych zostało łącznie 582 modeli hydraulicznych, w tym: 245 modeli jednowymiarowych, 147 modeli dwuwymiarowych, 190 modeli hybrydowych. Modele hydrauliczne opracowane przez Centra Modelowania Powodzi i Suszy to około 2,5 TB danych, z czego 181 GB wykonano w CMPiS Kraków, 400 GB w CMPiS Poznań, 1770 GB w CMPiS Gdynia i 170 GB w CMPiS Wrocław. Do opracowania map wykorzystano szeroki zakres danych przestrzennych i hydrologicznych znajdujących się w zasobach Konsorcjantów. Część danych wymagała aktualizacji i uzupełnienia. W celu podniesienia jakości opracowanych map Numeryczny Model Terenu w części korytowej został uzupełniony o dodatkowe pomiary geodezyjne przekroje korytowe. Pomierzone przekroje zostały zlokalizowane w miejscach charakterystycznych, to znaczy reprezentatywnych dla odcinka koryta ze względu na zmienność jego kształtu, nachylenia i materiału dna. Pomiary zostały wykonane dla większości rzek uwzględnionych w WORP. Przekroje znajdowały się w odległościach nie większych niż 500 m w obszarze górzystym i nie większych niż 1500 m w obszarze o charakterze nizinnym. Przykładowo dla rzeki Wisły pomierzono 1283 przekroje korytowe, a każdy z nich składał się średnio z kilkudziesięciu punktów pomiarowych. W sumie pomierzono 24 531 przekroi korytowych rzek, jest to około 90 GB danych. Podstawą do wykonania map zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego były dane hydrologiczne. Dane zostały odpowiednio przygotowane dla zlewni kontrolowanych pod względem hydrologicznym. Pracami zostały objęte stacje wodowskazowe wskazane przez Centra Modelowania Powodzi i Suszy. Zgodnie z metodyką opracowane do modelowania hydraulicznego dane hydrologiczne zawierały: charakterystyki hydrologiczne posterunków wodowskazowych, stałe lub zmienne w czasie wartości przepływu Q [m 3 /s], rozkłady przepływów Q zgodnie z przyjętymi scenariuszami powodziowymi, stałe lub zmienne w czasie wartości rzędnych zwierciadła wody H [m], krzywe przepływu Q/H dla posterunków wodowskazowych. Poza wymienionymi wyżej opracowaniami do najważniejszych wykorzystanych zbiorów można zaliczyć również: Mapę Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP), Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG), Państwowy Rejestr Granic (PRG), Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności (PESEL), rejestr zabytków, centralny rejestr form ochrony przyrody, mapy obszaru Natura 2000, bazę danych Bank HYDRO, rejestr zakładów, których działalność może być przyczyną wystąpienia awarii. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego zostały wykonane w szczegółowości map w skali 1:10 000, w obowiązującym systemie odniesień przestrzennych: 16

układ współrzędnych płaskich prostokątnych PL-1992, współrzędne geograficzne w geodezyjnym układzie odniesienia PL-ETRF89, elipsoida GRS-80, układ wysokościowy PL-KRON86-NH. Podkład topograficzny dla map stanowi aktualna ortofotomapa o terenowej wartości piksela nie większej niż 0,5 m. Wszystkie warianty tematyczne map zostały opracowane w trzech scenariuszach, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi na wskazanych obszarach jest: wysokie, wynosi 10%, czyli raz na 10 lat, średnie, wynosi 1%, czyli raz na 100 lat, niskie, wynosi 0,2%, czyli raz na 500 lat. Numeryczna baza danych map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego to blisko 33 GB danych. Mapy zagrożenia powodziowego Opracowano dwa rodzaje map zagrożenia powodziowego: mapy zagrożenia powodziowego wraz z głębokościami wody, mapy zagrożenia powodziowego wraz z prędkościami przepływu wody i kierunkami przepływu wody. Podstawowy zakres elementów treści map zagrożenia powodziowego to: granice obszaru zagrożenia, cieki naturalne i kanały oraz wody powierzchniowe wraz z nazwami, maksymalne rzędne zwierciadła wody wynikające z modelowania hydraulicznego, kilometraż rzek z punktami co 500 m, wały przeciwpowodziowe, rzędne korony wałów przeciwpowodziowych w przekrojach poprzecznych, które zostały wykorzystane do obliczeń modelowych, miejsca przelania się wód w szczególności przez wał przeciwpowodziowy, zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, nazwy miejscowości. Na mapach zagrożenia powodziowego wraz z głębokościami wody dodatkowo przedstawia się głębokości wody w czterech przedziałach: mniejsza lub równa 0,5 m wskazujący na niskie zagrożenia dla ludzi i obiektów budowlanych; większa niż 0,5 m, a mniejsza lub równa 2 m - wskazujący na średnie zagrożenia dla ludzi ze względu na możliwość ewakuacji na wyższe piętra, ale wysokie ze względu na straty materiale; większa niż 2 m, a mniejsza lub równa 4 m, wskazujący wysokie zagrożenie dla ludzi; zalaniu mogą podlegać nie tylko partery, ale również pierwsze piętra budynków; większa niż 4 m, wskazujący na bardzo wysokie zagrożenie dla ludzi i bardzo wysokie zagrożenie wystąpienia szkód całkowitych. Na mapach zagrożenia powodziowego wraz z prędkościami przepływu wody i kierunkami przepływu wody przedstawia się prędkości i kierunki przepływu wody, które uzyskano 17

w wyniku matematycznego modelowania hydraulicznego dwuwymiarowego. Mapy sporządzono dla terenów leżących w granicach administracyjnych miast wojewódzkich, miast na prawach powiatu oraz pozostałych miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Na mapach zagrożenia powodziowego przedstawia się prędkość przepływu wody w postaci następujących przedziałów: prędkość przepływu wody mniejsza lub równa 0,5 m/s prędkość mała; woda ma niewielką zdolność oddziaływania na obiekty; prędkość przepływu wody większa niż 0,5 m/s, a mniejsza lub równa 1 m/s prędkość średnia; woda ma umiarkowaną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o niewielkich rozmiarach i masie, stanowi zagrożenie dla ludzi; prędkość przepływu wody większa niż 1 m/s, a mniejsza lub równa 2 m/s prędkość duża; woda ma silną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o stosunkowo dużych rozmiarach i masie, stanowi poważne zagrożenie dla ludzi; prędkość przepływu wody większa niż 2 m/s prędkość bardzo duża; woda ma bardzo silną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o bardzo dużych rozmiarach i masie oraz naruszać strukturę obiektów statycznych, stanowi bardzo poważne zagrożenie dla ludzi. Dodatkowo zastały opracowane: Mapy zagrożenia powodziowego od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych w dwóch scenariuszach prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi raz na 100 lat (H 1%) i raz na 500 lat (H 0,2%). Poza podstawowym zakresem elementów treści na mapach zostały uwzględnione: x granice pasa technicznego, x granice pasa ochronnego brzegu morskiego, x granice portu i przystani morskiej. x Mapy zagrożenia powodziowego wraz z głębokościami wody, obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego. Maksymalny obszar zagrożenia powodziowego, wyznaczony w scenariuszu prawdopodobieństwa Q 0,2% wynosi prawie 13 000 km 2 powierzchni Polski. Mapy ryzyka powodziowego Mapy ryzyka powodziowego opracowano dla obszarów przedstawionych na mapach zagrożenia powodziowego. Przedstawiono na nich elementy narażone na zalanie w przypadku wystąpienia danego scenariusza powodziowego. Mapy ryzyka powodziowego zostały opracowane w dwóch zestawach tematycznych: mapy ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych; mapy ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej. Na mapach ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych oznacza się: budynki mieszkalne i budynki o znaczeniu społecznym (żłobek, przedszkole, szkoła, policja, straż pożarna, jednostki Straży Granicznej, szpital, sanatorium, dom, ośrodek opieki społecznej, hospicjum, centrum handlowe, hotel, dom wypoczynkowy, dom 18

wychowawczy, dom poprawczy, zakład karny, areszt śledczy), które mogą znaleźć się w obszarze zalania wodami powodziowymi: o głębokości wody poniżej lub równe 2 m i o głębokości powyżej 2 m; wartości potencjalnych strat powodziowych w zł/m 2 przedstawione w ośmiu przedziałach wartości; granice miejscowości i części miejscowości znajdujących się w obszarze zagrożenia powodziowego; szacunkową liczbę mieszkańców, którzy mogą być dotknięci powodzią, określoną na podstawie rejestru PESEL. Przy obliczaniu wartości potencjalnych strat wzięto pod uwagę wpływ głębokości zalania na wartość strat na danym obszarze. Uzależnienie wartości strat od głębokości zalania uwzględnia się w przypadku trzech klas użytkowania terenu: tereny zabudowy mieszkaniowej, tereny przemysłowe, treny komunikacyjne. Dla pozostałych klas użytkowania terenu, przyjęte zostały stałe wartości strat niezależnie od głębokości wody, ze względu na jej niewielki wpływ na stopień utraty wartości majątku. Wartość majątku w danej klasie użytkowania terenu została podana w rozporządzeniu w sprawie opracowania map. Na mapach ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej zostały oznaczone: klasy użytkowania terenu: x tereny zabudowy mieszkaniowej, x tereny przemysłowe, x tereny komunikacyjne, x lasy, x tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, x grunty orne, x użytki zielone, x wody powierzchniowe, x pozostałe ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, strefy ochronne ujęć wody, kąpieliska, formy ochrony przyrody: obszary Natura 2000, parki narodowe, rezerwaty przyrody; ogrody zoologiczne, obszary i obiekty dziedzictwa kulturowego: obszary, obiekty zabytkowe, obiekty wpisane na listę UNESCO, pomniki zagłady, skanseny, muzea, biblioteki, archiwa; potencjalne ogniska zanieczyszczeń: x zakłady przemysłowe o dużym i zwiększonym stopniu wystąpienia poważnej awarii pochodzące z różnych rejestrów, o kategorii działalności: przemysł chemiczny, przemysł energetyczny, przemysł mineralny, produkcja i obróbka metali, gospodarka odpadami i inne, x składowiska odpadów: komunalne, przemysłowe, mieszane, 19