Kolektor Zagadnienia. Wyciągnięcia po profilach, Lustro, Szyk Wykonajmy model kolektora jak na rys. 1. Rysunek 1 Składa się on z grubszej rury, o zmiennym przekroju, leżącej w płaszczyźnie symetrii kolektora (Płaszczyzna przednia) i dwóch identycznych cieńszych rur. Na szerszym końcu grubszej rury wykonany jest dodatkowo łącznik. Wszystkie końce rur zakończone są kołnierzami z otworami do mocowania. Narysujmy, na Płaszczyźnie przedniej, linię będącą osią grubszej rury, rys. 2. Długości odcinków łamanej niech wynoszą 200 mm, promień zaokrąglenia 100 mm, a kąt 120 stopni, początek linii w Początku układu współrzędnych. Rysunek 2. Oś grubszej rury Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 1
Na obu końcach osi rury poprowadzimy płaszczyzny do niej prostopadłe, wybierając na zakładce Operację narzędzie Geometria odniesienia, Płaszczyzna i w oknie Właściwości w panelu Pierwsze odniesienie klikając punkt na końcu odcinka, a w panelu Drugie odniesienie odcinek, rys. 3. Rysunek 3. Płaszczyzny prostopadłe na końcach osi Na płaszczyznach narysujemy okręgi o wymiarach φ80 mm i φ50 mm, rys. 4 i rys. 5. Rysunek 4 Rysunek 5 Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 2
Wykonanie Wyciągnięcia po profilach Mając wykonane okręgi na końcach osi, na zakładce Operacje wybieramy Wyciągnięcie po profilach. W oknie Właściwości w panelu Profile klikamy okręgi (Szkice okręgów). SW proponuje bryłę będącą skośnym walcem, rys. 6. Rysunek 6 Teraz należy poinformować SW jaka krzywa jest osią wyciągnięcia. Uwaga W celu wskazania osi wyciągnięcia nie posługujemy się panelem Krzywe prowadzące! Należy rozwinąć panel Parametry linii środkowej i po zaznaczeniu pola Linia środkowa kliknąć oś wyciągnięcia w obszarze rysunkowym, rys. 7. Ukryjmy płaszczyzny 1 i 2 aby nie zaciemniały rysunku. Można także w panelu Powiązania początkowe/końcowe ustawić oba powiązań początkowych końców rury na Normalne do profilu, rys. 7. Rysunek 7. Wskazanie linii środkowej (a NIE krzywej prowadzącej) Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 3
Dalsza część grubszej rury Dalsza część grubszej rury ma, w przekroju kształt prostokąta. Utwórzmy zatem w odległości 150 mm od grubszego końca rury Płaszczyznę3, naszkicujmy prostokąt (o wymiarach 140 mm na 120 mm), rys. 8. Dla ułatwienia, po ustawieniu płaszczyzny szkicu w położeniu czołowym Normalny do, można narysować prostokąt metodą Prostokąt ze środka (o środku w rzucie znajdującym się w środku okręgu. Wtedy wystarczy podać dwa wymiary 120 mm i 140 mm.) Po wykonaniu szkicu Płaszczyznę3 ukryjmy. Prostokąt wyciągnijmy na długość 90 mm, na krawędziach wprowadźmy zaokrąglenie 20 mm, rys. 9 Rysunek 8 Rysunek 9. Wyciągnięcie na 90 mm i zaokrąglenia 20 mm Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 4
Wykonanie części łącznika Łącznik pomiędzy rurą i kostką wykonamy jako Wyciągnięcie po profilach, gdzie w oknie Właściwości, w paneli Profile wskazujemy ściany (rury i kostki), a w rozwiniętym panelu Powiązania początkowe i końcowe wybieramy Styczność do ściany, rys. 10. Rysunek 10 Ten fragment kolektora został, na razie, zakończony. Druga rura kolektora Płaszczyzna4 Narysujmy drugi fragment rury, której oś leży w płaszczyźnie nachylonej do płaszczyzny szkicu osi pierwszej rury (do Płaszczyzny przedniej) pod kątem 120 stopni. Uwaga. Aby można było wskazać odcinek osi pierwszej rury należy w drzewie modelu rozwinąć element Wyciągnięcie po profilach1, zaznaczyć Skic1 i z kontekstowego menu wybrać ikonę okularów Pokaż/Ukryj. Następnie, na zakładce Operacje wybierzmy Geometria odniesienia, Płaszczyzna, a w oknie Właściwości jako Pierwsze odniesienie wskażmy fragment osi pierwszej rury, a jako Drugie odniesienie wskażmy Płaszczyznę przednią, kliknijmy ikonę Pod kątem i wpiszmy kąt 120 stopni, rys. 11. Rysunek 11 Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 5
Szkic na Płaszczyźnie4 Narysujmy szkic na Płaszczyźnie4, którego początek umieśćmy w początku układu współrzędnych. Kolejne odcinki niech mają długość 200 mm, 200 mm, 150 mm, 150 mm i 100 mm. Odcinek ostatni (100) niech będzie poziomy, a odcinek przedostatni (150) niech będzie równoległy do odcinka 200 mm. Kąty: pierwszy 75 stopni, drugi 120 stopni, rys. 12. Rysunek 12 Wyciągnięcie po ścieżce Druga rura ma stałą grubość. Utwórzmy zatem Płaszczyznę5 prostopadłą do osi drugiej rury na jej końcu, w tej płaszczyźnie narysujmy okrąg φ40 mm i konstrukcją Wyciągnięcie po ścieżce wykonajmy drugą rurę, rys. 13. Rysunek 13. Wyciągnięcie po ścieżce Po zaokrągleniu promieniem 20 mm połączenia obu rur wykonajmy operację Lustro. Płaszczyzną lustra jest Płaszczyzna przednia, a Operacjami do odbicia są Zaokrąglenie i Wyciągnięcie po ścieżce, rys. 14. Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 6
Rysunek 14 Skorupa Aby utworzyć model pusty w środku posłużymy się konstrukcją Skorupa. Z zakładki Operacje wybierzmy Skorupa i w oknie Właściwości, w panelu Parametry nadajmy grubość 5 mm, a w polu Ściany do usunięcia kliknijmy myszą wszystkie 4 zakończenia rur, rys. 15. Rysunek 15. Skorupa Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 7
Kołnierz Na końcu cieńszej rury wykonajmy kołnierz z dwoma otworami. Na płaszczyźnie końca rury przyjmijmy płaszczyznę szkicu i wykonajmy szkic jak na rys. 16. Uwaga: Prosta narysowana linią środkową, o długości 200 ma swój środek w środku okręgu. Narysujmy ją Linią punktu środkowego, a następnie po kliknięciu, zmieńmy jej Opcję na Konstrukcyjna. Rysunek 16 O końce linii środkowej zaczepiamy dwie linie proste zaokrąglone łukiem R50 mm. Wykonajmy następnie (1) Lustro elementów względem linii środkowej. (2) przekonwertujmy wewnętrzną średnicę skorupy na płaszczyznę szkicu (3) wprowadźmy zaokrąglenie szkicu R20 mm i podajmy kąt 60 o lub więzy równości, rys. 17. Rysunek 17 Po narysowaniu szkicu wykonajmy Wyciągnięcie na 10 mm i Kreatorem otworu, (trzecia ikona w pierwszym rzędzie), Normalny, Status końca Do następnej, dwa otwory M10, umieszczone w środku zaokrągleń, rys. 18. Rysunek 18 Drugi kołnierz na cieńszej rurze Konstrukcją Lustro możemy uzyskać kołnierz na drugiej cienkiej rurze. Płaszczyzną symetrii jest Płaszczyzna przednia. Zaznaczamy ja zatem i na zakładce Operacje wybieramy Lustro. W oknie Właściwości, w panelu Operacje do odbicia lustrzanego klikamy w drzewie modelu ostatnie operacje: Dodanie-wyciągnięcie (czyli kołnierz) i Otwór pod śrubę M10. Operację zatwierdzamy zielonym haczykiem OK, rys. 19. Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 8
Rysunek 19 Teraz, promieniem 20 mm możemy zaokrąglić połączenie kołnierzy z rurami, rys. 20. Uwaga Proszę sprawdzić nieco inny pomysł na uzyskanie drugiego kołnierza: Skoro operacją Lustro powtórzyliśmy - kołnierz z otworem w środku i - w nim 2 otwory mocujące, to może także przed operacją Lustro wykonać zaokrąglenie połączenia kołnierza z rurą i dodać do operacji Lustra także to zaokrąglenie. Sądzę, że jeśli Państwo spróbowali wykonać to polecenie uzyskali... błąd. SW w operacji Lustro często nie daje sobie rady z zaokrągleniami i trzeba je wykonywać po tej operacji. Rysunek 20 Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 9
Kołnierz na końcu środkowej rury Na płaszczyźnie końca rury wykonajmy Szkic kołnierza, niech to będzie okrąg φ140 mm. Dokonajmy też narzędziem Konwertuj elementy, konwersję krawędzi wewnętrznej średnicy rury na płaszczyznę szkicu. Szkic wyciągnijmy na 10 mm, rys. 21. Rysunek 21 Otwory w kołnierzu Na płaszczyźnie kołnierza naszkicujmy okrąg φ10 mm i ustalmy wymiar od środka kołnierza na 50 mm. Te dwa wymiary nie wystarczą aby w pełni zdefiniować Szkic. Narysujmy ze środka okręgu kołnierza, Linię środkową pionową, proszę zwrócić uwagę na to aby pojawiła się ikona relacji Pionowo i drugą Linię środkową łączącą środek kołnierza i środek narysowanego okręgu. Zdefiniowanie kąta na 30 stopni, między tymi liniami - w pełni zdefiniuje szkic, rys. 22. Po zamknięciu szkicu wykonamy Wyciągnięcie wycięcia wybierając jako Status końca: Do następnej. Rysunek 22 Mając wykonany otwór możemy powielić go operacją szyku kołowego. Elementem powielanym będzie otwór φ10 mm, a jak odnaleźć oś szyku? Osią szyku będzie krótka oś otworu centralnego kołnierza, która zostanie wyświetlona, gdy wybierzemy z menu Widok, Tymczasowe osie. Szykiem wykonajmy 6 otworów, rys. 23. Rysunek 23 Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 10
Prostokątny kołnierz Na poszerzonym końcu rury wykonajmy Szkic prostokątnego kołnierza, o wymiarach 190 mm i 200 mm z zaokrągleniem 20 mm i o grubości 10 mm. Aby szybciej zwymiarować prostokąt wybierzmy do szkicu Prostokąt ze środka, o środku w Środku układu współrzędnych. Dokonajmy też narzędziem szkicu Konwersja elementów konwersję krawędzi wewnętrznego zarysu otworu ma płaszczyznę szkicu, rys. 24. Rysunek 24 Otwory mocujące w kołnierzu Po dokonaniu Wyciągnięcia, na płaszczyźnie kołnierza wykonajmy otwór φ10 mm, o środku w środku łuku, rys. 25. Otwór możemy wykonać Wycięciem okręgiem lub posługując się Kreatorem otworów. Uwaga. Należy pamiętać, aby otwór wykonać Do następnej, a nie Przez wszystko (patrz flet :-). Rysunek 25 Powielenie otworu szykiem prostokątnym Na zakładce Operacje wybierzmy Szyk liniowy. W oknie Właściwości w panelu Kierunek 1 wskażmy Poziomą (długość 190 mm) krawędź kołnierza, w polu Odstępy wpiszmy 50 mm, w polu Liczba wystąpień wpiszmy 4. W panelu Kierunek 2 wskażmy drugą, pionową krawędź kołnierza, w polu Odstępy wpiszmy 40 mm, w polu Liczba wystąpień wpiszmy 5. W panelu Operacje do powtórzenia wybierzmy z drzewa modelu ostatnio wykonany otwór. W panelu Wystąpienia do pominięcia, w obszarze rysowania kliknijmy otwory leżące wewnątrz kołnierza pozostawiając jedynie otwory na obwodzie, rys. 26. Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 11
Ta operacja kończy wykonanie modelu. Rysunek 26 Copyright 2017 mgr inż. Janusz Bonarowski 12