Koło zębate korby. Poniżej (dla przypomnienia) efekt dotychczasowej pracy: Kolejny etap to korba napędowa z jej kołem zębatym.

Transkrypt

1 Poniżej (dla przypomnienia) efekt dotychczasowej pracy: Kolejny etap to korba napędowa z jej kołem zębatym. Koło zębate korby Niniejszy element rysunku sporządzimy na podstawie już istniejących elementów, dopasowując wymiar nowego do wymiarów starych. Najpierw jednak utworzymy nową płaszczyznę, na której będzie leżał środek naszego koła zębatego. Przyjmując grubość korby na 1 mm, odsuniemy nową płaszczyznę od tylnej krawędzi słupka o 0,5 mm (promień przekroju poprzecznego pręta korby). Wybieramy menu Wstaw -> Płaszczyzna i jako geometrię odniesienia wybieramy tylną powierzchnię słupka. Można również jako geometrię odniesienia wybrać płaszczyznę XY, ale wtedy nowo tworzona płaszczyzna będzie musiała być odsunięta o 8,5 mm (grubość słupka + 0,5 mm). 1

2 Na przecięciu nowej płaszczyzny i płaszczyzny nr 10 (tej, na której rysowaliśmy koło zębate wału) tworzymy oś, na której znajdzie się środek koła zębatego korby. Wybieramy menu Wstaw -> Oś i jako geometrie tworzące (Wybierz geometrie) wybieramy wymienione wyżej płaszczyzny tak jak na rysunku poniżej: 2

3 Wybieramy płaszczyznę z kołem zębatym wału (u mnie numer 10) i zanim zaczniemy rozrysowywać koło zębate korby, utworzymy sobie referencyjną kopię koła wału. W pasku narzędziowym wybieramy Rzutuj do szkicu. Na rysunku zaznaczamy powierzchnię przyśrodkową podstawy wału (zaznaczona powinna być powierzchnia podstawy wału od strony koła zębatego, obejmie ona również obrys koła zębatego wału), zaznaczamy opcję Tworzy profil konstrukcyjny i OK: 3

4 W pasku widoku wybieramy Widok z prawej i dopasowujemy powiększenie do zbliżonego do rysunku poniżej: Rysujemy linię zaczynając w punkcie przecięcia osi (na rysunku powyżej jest to punkt w lewym dolnym rogu) i kończącą się na punkcie wyznaczającym środek zaokrąglenia pomiędzy zębami. Dla zachowania 4

5 zgodności wymiarów uzyskanych w dalszej części kursu proponuję wybrać ten sam punkt co na rysunku poniżej. Następnie rysujemy kolejną linię nakładając ją na tę dopiero co narysowaną, ale tak aby krzyżowała się z ostatnio utworzoną płaszczyzną i była jednocześnie równoległa do powyższej linii - na rysunku poniżej zwróćcie uwagę na zaznaczony symbol: Dodatkowo narysujemy pionową linię wzdłuż ostatnio utworzonej osi na przecięciu tej linii z linią widoczną na rysunku powyżej utworzony zostanie punkt będący środkiem rysowanego koła. Upewnijmy się, że linia oddalona jest od krawędzi słupka podstawy windy o dokładnie 0,5 mm: 5

6 Narzędziem Przytnij profil usuńmy odcinki powyżej i na prawo od punktu przecięcia linii: 6

7 Narysujmy linię zaczynającą się w wyznaczonym właśnie środku koła, nachyloną do pierwszej narysowanej linii o 5 stopni: oraz kolejną linię wyznaczającą jedną z krawędzi zęba nowego koła, ale tak aby zostawić pewien luz pomiędzy nim a zębami koła wału windy: Narzędziem Przytnij profil usuńmy niepotrzebną część górnej linii a następne narzędziem Lustro (lub menu Szkic -> Lustro ) tworzymy kopię górnej linii i krawędzi zęba obierając za oś odbicia wyznaczoną na samym początku linię biegnącą z punktu przecięcia osi: 7

8 Podobnie jak w przypadku pierwszego rysowanego koła tworzymy kopię uzyskanego zęba przez obrót (menu Szkic -> Wzór -> Okrągły ) o 10 stopni wokół środka koła (na rysunku - punkt w prawym górnym rogu): Narzędziem Zaokrąglenie 2D zaokrąglamy wszystkie szczyty i doliny zębów; promień zaokrąglenia to 0,05 mm: 8

9 Pamiętajcie, że w tym narzędziu wprowadzamy zaokrąglenie przyciskiem Zatwierdź, wtedy można zaokrąglać kolejne krawędzie; przyciskiem Zamknij po prostu zamykamy okno dialogowe narzędzia. Po zaokrągleniu, narzędziem Przytnij profil usuńcie część uzyskanych linii tak, aby pozostawić linie jak na rysunku poniżej: Wybieramy menu Szkic -> Wzór -> Okrągły i obracamy utworzone tak dwie linie tworzące krawędzie zębów i zaokrąglenia 36 razy co 10 stopni wokół wyznaczonego wcześniej środka koła: 9

10 Do utworzenia koła pozostaje nam tylko wyciągnąć tak utworzony obrys koła. Ale zanim to zrobimy, to zmierzmy odległość środka koła od osi Z (potrzebne później do wyznaczenia wysokości umocowania korby): 10

11 Usuwamy zbędne linie (Przytnij profil, albo po prostu zaznaczamy linię i DEL) i narzędziem Wyciągnięcie proste na głebokość 2 mm tworzymy koło zębate korby: Koło gotowe: 11

12 UWAGA: w trakcie przycinania zbędnych fragmentów linii może się okazać, że drobny fragment pozostanie niezauważony, w takim przypadku próba utworzenia wyciągnięcia prostego zakończy się komunikatem błędu, informującym o tym, że krzywe otwarte nie są obsługiwane. Zwróćcie uwagę zwłaszcza na okolice zetknięcia się obu kół zębatych mnie tam ukrył się fragment linii pomocniczych. Korba windy Korbę można wykonać na dwa sposoby: narysować płaski rzut korby, wyciągnąć ja na grubość i zaokrąglić krawędzie albo przeciągnąć okrąg wzdłuż linii wyznaczającej kształt korby. Zrobimy to tym drugim sposobem. Najpierw wyznaczmy kształt korby. Z drzewa projektu usuwamy ostatnio utworzoną oś (nie wiem dlaczego, ale w jakiś sposób przeszkadza ona potem programowi, program nie potrafi utworzyć profilu wyciągniętego wzdłuż ścieżki przecinającej osie) KPM na oś w panelu Drzewo projektu i wybieramy Usuń. Zaznaczamy ostatnio utworzoną płaszczyznę (u mnie nr 12): i wchodzimy w tryb rysowania (Uaktywnij szkic 2D). Rysujemy kształt korby: łącznie 5 linii (3 poziome i 2 pionowe), zwymiarowanych według poniższego rysunku. Jeden wymiar, a mianowicie odległość od płaszczyzny ZX to ta, którą musieliśmy zapamiętać pod koniec rysowania koła korby (5,0947 mm). Zaokrąglimy kąty pomiędzy fragmentami tych linii (Zaokrąglenie 2D) używając promienia 1 mm: 12

13 Na prawym końcu korby utworzymy nową płaszczyznę, na której narysujemy przekrój poprzeczny korby (menu Wstaw -> Płaszczyzna ), oddaloną od płaszczyzny YZ o 47,5 mm: Wybieramy naszą nową płaszczyznę i rysujemy na niej okrąg o średnicy 1 mm i umieszczony względem innych płaszczyzn jak na rysunku poniżej: 13

14 Zwróćcie uwagę na wymiar po prawej stronie rysunku: wynika on z sumy odległości środka koła zębatego korby od płaszczyzny YZ i długości wygięcia korby. Wybieramy narzędzie Wyciągnięcie po krzywej. W oknie dialogowym KLM w pole Szkic do ścieżki, zaznaczamy na rysunku ostatnio rysowany okrąg (jeśli nie jest zaznaczony). KLM w pole Ścieżka obiektu i zaznaczamy giętą linię wyznaczającą kształt korby: 14

15 Pozostałe parametry zostawiamy domyślne. Klikamy OK. i naszym oczom powinna ukazać się gotowa korba: Obejmy korby Dodamy teraz obejmy mocujące korbę na podstawach windy. Utwórzmy nową płaszczyznę równoległą do YZ oddaloną od niej o 30 mm, przechodzącą przez środek podstawy windy: 15

16 Wybieramy nową płaszczyznę i uruchamiamy tryb rysowania: rysujemy tak jak na rysunku poniżej okrąg i linie proste o podanych niżej wymiarach. Zwróćcie uwagę na symbole styczności i prostopadłości: 16

17 Narzędziem Przytnij profil usuwamy zbędne fragmenty linii tak aby uzyskać: Ostre zagięcia zaokrąglimy (Zaokrąglenie 2D) promień 0,25 mm: 17

18 Teraz musimy skopiować ten profil tak aby uzyskać zewnętrzny obrys obejmy, tak jakby była wykonana z blaszki o grubości 0,1 mm (kopia musi uwzględniać większy zewnętrzny promień, mniejszy promień wewnętrzny zaokrągleń, itd. Ręcznie trwałoby to zbyt długo i wymagało paru obliczeń W pasku narzędzi wybieramy narzędzie Odsuń. W oknie dialogowym zaznaczamy opcję Odwróć kierunek, w pole odległość wpisujemy 0,1 mm, KLM w pole Elementy do odsunięcia i na rysunku po kolei wybieramy fragmenty narysowanej linii: 18

19 Jak widać na rysunku pokazuje się od razu podgląd efektu. Po naciśnięciu OK. pozostaje nam tylko zamknąć obie połówki obrysu poziomymi liniami na górze i dole profilu: Zamknięty profil narzędziem Wyciągnięcie proste wyciągamy na 3 mm, ale typ wyciągnięcia ustawiamy na Symetryczne: Tak utworzoną obejmę skopiujemy na drugą podstawę: menu Operacje -> Lustro - w oknie dialogowym KLM w pole Lustro operacji i na rysunku zaznaczamy wyciągnięcie tworzące obejmę, KLM w pole Płaszczyzna lustra i zaznaczamy płaszczyznę YZ: 19

20 Narysujmy teraz nity obejmy. Ponownie zaznaczamy ostatnio utworzoną płaszczyznę (tę, na której rysowaliśmy obejmę) i uruchamiamy tryb rysowania. Rysujemy pionową linię o wymiarach i położeniu jak niżej. Wymiar 0 mm oznacza odległość dolnego końca linii od dolnego końca profilu obejmy: Następnie narysujemy linię o długości 0,25 mm prostopadłą do pierwszej, oddaloną od dolnego końca tej linii o 1 mm: 20

21 Narzędziem Łuk okrągły Środek, Początek, Koniec rysujemy ćwiartkę okręgu: środek na przecięciu linii, początek na końcu linii poziomej, koniec w górę na linii pionowej: Usuwamy (Przytnij profil) fragmenty linii powyżej i poniżej ćwiartki: 21

22 Teraz utworzymy główkę nitu obracając (Wyciągnięcie obrotowe) ćwiartkę o 360 stopni wokół poziomej linii tworzącej ćwiartkę: Musimy teraz utworzyć kopie nitu (po dwa na każdą połówkę obejmy). Ponieważ wykorzystamy do tego celu odbicie lustrzane, musimy wyznaczyć płaszczyzny odbicia. Utworzymy (Wstaw -> Płaszczyznę...) dwie nowe płaszczyzny oddalone w górę od płaszczyzny ZX o 3,0947 i 5,0947 mm: Wybieramy menu Operacje -> Lustro KLM w pole Lustro operacji i na rysunku zaznaczamy nit, KLM w pole Płaszczyzna lustra i zaznaczamy pierwszą z wprowadzonych przed chwilą płaszczyzn: 22

23 Po naciśnięciu OK. utworzy się kopia nitu. Ponownie wybieramy Operacje - > Lustro, ale tym razem skopiujemy oba nity względem drugiej z wprowadzonych płaszczyzn: Zwróćcie uwagę na pole Lustro operacji: powinny znaleźć się tam oba nity reprezentowane w drzewie projektu przez ostatnie pozycje Obrót i Lustro; właśnie z drzewa projektu najłatwiej je wybrać. W ten sposób utworzyliśmy cztery nity obejmy, Skopiujemy je teraz na drugą obejmę (Operacje -> Lustro ) jako płaszczyznę lustra wybierając płaszczyznę YZ: 23

24 Blokada wału W naszym projekcie brakuje jedynie trzeciego słupka z blokadą wału. Pierwszym elementem będzie słupek. Wybieramy płaszczyznę YX i uruchamiamy tryb rysowania. Rysujemy prostokąt (położenie i wymiary na rysunku poniżej): 24

25 Wybieramy narzędzie Wyciągnięcie proste i tworzymy słupek o grubości 8 mm (zwróćcie uwagę na typ wyciągnięcia): Krawędzie górnej powierzchni słupka fazujemy na 1 mm: Teraz w słupku wypiłujemy prostokątny otwór na zapadkę blokującą wał. W tym celu utworzymy nową płaszczyznę (Wstaw -> Płaszczyzna...) przechodzącą przez środek słupka, równoległą do płaszczyzny XY oddaloną od niej o 19,2 mm: 25

26 Wybieramy nową płaszczyznę, uruchamiamy tryb rysowania i rysujemy prostokąt o wymiarach jak poniżej: Prostokąt ten wyznacza nam obrys wypiłowanego otworu. Wybieramy narzędzie Wycięcie proste. W polu Szkic okna dialogowego powinien być wybrany nasz prostokąt, Typ symetryczne, Odległość 8 mm (grubość słupka): 26

27 Teraz wybieramy płaszczyznę YZ i na niej narysujemy oś zapadki i samą zapadkę. Uruchamiamy tryb rysowania i rysujemy okrąg jak na rysunku poniżej (w tle oczywiście rozrysowany dopiero co słupek): 27

28 Okrąg ten wyciągniemy tworząc oś zapadki. Wybieramy Wyciągnięcie proste i wyciągamy symetrycznie na 8,5 mm: Ponownie wracamy do rysowania na płaszczyźnie YZ i rysujemy prostokąt jak niżej (wymiar 0 mm oznacza odległość prawego boku prostokąta od prawej krawędzi słupka): Wybieramy narzędzie Wyciągnięcie proste i wyciągamy prostokąt symetrycznie na 5,5 mm: 28

29 Po naciśnięciu OK. nasza winda jest praktycznie gotowa. Pozostaje tylko dopasować kształt podstaw i słupka do wzdłużnego wzniosu pokładu. Na płaszczyźnie YZ rysujemy (liniami prostymi) trójkąt jak poniżej (w tle widok z boku podstawy wału): Wybieramy narzędzie Wycięcie proste i trójkątem obcinamy część podstaw wału i słupka blokady jak na rysunku poniżej (typ wycięcia Przez wszystko): 29

30 Teraz winda dopasowana jest do pokładu, a sam projekt zakończony. W skrócie przedstawię jeszcze jak przy pomocy projektu utworzyć rysunek techniczny. Gotowa winda: 30

31 Rysunek techniczny Pozostając cały czas w module projektowania części wybieramy menu Plik -> Nowy -> Rysunek 2D lub w pasku narzędziowym u góry ekranu wybieramy z rozwijanego przycisku ikonę na samym dole: Program otworzy moduł rysunku 2D wprowadzając do niego automatycznie zaprojektowaną windę. Wybieramy format rysunku i papieru: Pozycja Formatka pozwala wybrać szablon rysunku z obramowaniem, stopką, i innymi elementami obecnymi na rysunku technicznym (tak jak rysunki projektu K&M). My utworzymy rysunek na pustej kartce. Po naciśnięciu OK. wyświetla się kolejne okno dialogowe, w którym możemy wybrać widoki umieszczane następnie na rysunku: 31

32 W prawym dolnym rogu okna ustalamy skalę rysunku na 1:1 (można będzie również zmienić później) i w obszarze Pokaż zaznaczenia (znów chybione tłumaczenie, raczej powinno być widoki?) zaznaczamy jak wyżej: przód, prawo, góra, tył oraz widok perspektywiczny (od góry, przodu i prawej). Kolory oznaczają kierunek patrzenia: granatowy z prawej, czerwony z przodu, żółty z lewej, niebieski z tyłu, fioletowy z dołu, zielony z góry, natomiast pole Widok z przodu jednoznacznie wskazuje, który widok jest widokiem z przodu, jego zmiana automatycznie zmienia znaczenie kolorów. Po naciśnięciu OK. wstępnie umieszczamy widoki na kartce : Jak widać na powyższej ilustracji poszczególne widoki nie mieszczą się na kartce. Po wstawieniu należy je poprzesuwać. Ponieważ widoki są ze sobą powiązane, to jedynie widok z przodu można przesuwać swobodnie pozostałe widoki przesuną się razem z nim. Te pozostałe widoki (poza perspektywicznym) można przesunąć jedynie w kierunku do lub od widoku z przodu (popróbujcie i ustawcie widoki tak, aby zmieściły się na kartce. Widok, który ma być przesunięty oznaczany jest czerwonym prostokątem, gdy znajdzie się nad nim kursor myszy: Tak natomiast prezentuje się rysunek po rozmieszczeniu widoków: 32

33 Widok perspektywiczny nieco powiększymy: KPM w widok, z menu kontekstowego wybieramy Skala... i wprowadzamy 1,5:1: Ponownie dopasowujemy rozmieszczenie elementów rysunku. Pozostaje jedynie nanieść na rysunek wymiary. Ponieważ wymiarowanie odbywa się tak samo jak w module projektowania, to pozostawiam to do zrobienia Wam. Na zakończenie widok rysunku z naniesioną częścią wymiarów: 33

34 Wszystkim Uczestnikom kursu życzę miłej zabawy, i do zobaczenia... Robert Czarnecki 34