PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYKI OBCE 2014 / 2015 1. WSTĘP Dokument określa cele, wymogi i treści nauczania języka obcego, sposoby sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć szkolnych uczniów w ZSzS. Opracowany został w oparciu o: - Podstawę programową kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników z dnia 26 lutego 2002 - Programy nauczania języków obcych wybrane przez nauczycieli - Standardy egzaminacyjne - Wewnątrzszkolny system oceniania 2. SPRAWDZANIE, OCENIANIE Uczeń uzyskuje następujące oceny z języków angielskiego i niemieckiego: 6 celujący, 5 bardzo dobry, 4 dobry, 3 dostateczny, 2 dopuszczający, 1- niedostateczny 2.1. Zadania Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów jest składnikiem procesu dydaktycznego, ma charakter pomocniczy w nauczaniu i uczeniu się, pełni funkcję: - dydaktyczną: odpowiada na pytanie, czy i w jakim stopniu uczniowie opanowali określoną programowo treść kształcenia - diagnostyczną: ma za zadanie zbadanie, które partie materiału zostały przez ucznia opanowane w stopniu satysfakcjonującym, a nad którymi należy jeszcze popracować- stanowi to dla ucznia źródło informacji o jego indywidualnych problemach i osiągnięciach - wychowawczą: systematyczne sprawdzanie nagradza sumienną i rzetelną pracę ucznia lub sygnalizuje uczniowi i jego rodzicom jej brak 2.2.Co podlega ocenie? Ocenie podlegają : - sprawności zintegrowane: mówienie, słuchanie, czytanie, pisanie - gramatyka, leksyka i wymowa - realioznawstwo; realia i elementy kultury danego obszaru językowego - różne formy aktywności uczniów 2.3.Sposoby sprawdzania i kryteria ocenianie osiągnięć uczniów Wyróżniamy sprawdzanie i ocenianie: - bieżące, okresowe i semestralne(a.) Sprawdzanie i ocenianie bieżące: - dotyczy wąskiego wycinka języka, podlega mu aktualnie opracowywany w klasie materiał i umiejętności, - przybiera ono formy: krótkiego sprawdzianu - kartkówki, odpowiedzi ustnej, pracy ucznia w czasie zajęć lekcyjnych, pracy pisemnej, - pełni funkcję diagnostyczną i wychowawczą, - jego zadaniem jest sprawdzenie, czy uczeń systematycznie pracuje na lekcji, w domu, i w jakim stopniu opanował dany aspekt języka. Sprawdzanie i ocenianie okresowe : - dotyczy szerszego wycinka materiału,
- dokonuje się kilka razy w semestrze, po opracowaniu określonej partii materiału/ działu tematycznego ( np. rozdziału z podręcznika), - przeprowadza się je w przeważającej mierze w formie pisemnej, ale również ustnie, - jego zadaniem jest sprawdzenie, czy uczeń opanował kluczowy materiał określony w celach kursu. Ocenianie okresowe - Uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru co najmniej jedną ocenę cząstkową z poszczególnych sprawności oraz z testów gramatyczno-leksykalnych. - Ocena semestralna nie musi być średnią arytmetyczną wszystkich ocen cząstkowych. - Nauczyciel może również przeprowadzić test sprawdzający opanowanie przez uczniów kluczowych zagadnień wprowadzonych w danym semestrze. Oceny bieżące, śródroczne i końcoworoczne nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym, który obowiązuje w Zespole Szkół Samorządowych w Ełku. 2.4 Sprawdzanie analityczne i holistyczne Sprawdzanie i ocenianie stopnia opanowania czterech sprawności, gramatyki, leksyki, wymowy przeprowadzane jest za pomocą standardowych testów, przy zastosowaniu jasnych i znanych uczniom kryteriów. Sprawdzanie analityczne dotyczy kompetencji lingwistycznej uczniów ( gramatyka, leksyka), sprawności receptywnych ( słuchanie i czytanie) a także sprawności zintegrowanych. Przeprowadza się je za pomocą testów. Poprawne odpowiedzi są punktowane, wyrażone procentowo i przełożone na stopnie szkolne wg skali: 0 39 % niedostateczny 40 56 % dopuszczający 57 74 % dostateczny 75-89 % dobry 90-97 % bardzo dobry 98-100 % celujący Tak wiec, uczeń uzyskuje następujące oceny z języków angielskiego i niemieckiego: 6 celujący, 5 bardzo dobry, 4 dobry, 3 dostateczny, 2 dopuszczający, 1- niedostateczny W ocenianiu bieżącym dopuszcza się stosowanie plusów w górnym przedziale i minusów w dolnym przedziale powyższej skali. Podobnej ocenie podlegają krótkie sprawdziany kartkówki, zatem możliwe do uzyskania oceny to: 6, 6-, 5+, 5, 5-, 4+, 4, 4-, 3+, 3, 3-, 2+, 2, 2-, 1+, 1. Dopuszcza się również stosowanie + i jako najmniejszych cząstkowych ocen za pracę na lekcji (aktywność) i krótkie prace domowe. Uzyskanie pięciu plusów daje ocenę bardzo dobrą, a piec minusów ocenę niedostateczną odpowiedni za pracę domową lub pracę na lekcji. Sprawdzanie holistyczne dotyczy kompetencji komunikacyjnej ( pisanie i mówienie) i polega ono na tym, iż wypowiedź ucznia traktowana jest jako całość i poddana jest analizie w
oparciu o podane poniżej kryteria. Odpowiadają one ustalonym przez program poziomom osiągnięć oraz przyjętym celom kształcenia. Kryteria oceny umiejętności rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstów pisanych, mówienia i pisania z uwzględnieniem poprawności gramatycznej i znajomości słownictwa na poszczególnych poziomach zaawansowania : Celujący Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności przewidziany w programie w zakresie 98-100 %. Ponadto: - wykazuje się wiadomościami i umiejętnościami w znacznym stopniu wybiegającymi poza zakres materiału obowiązujący na danym poziomie, - doskonale orientuje się w tematyce kulturowej, - biegle posługuje się językiem w mowie i piśmie wykorzystując struktury leksykalnogramatyczne obowiązujące na danym poziomie w sposób bezbłędny, wzbogacając swoje wypowiedzi dodatkowymi elementami, -twórczo rozwija własne uzdolnienia językowe: bierze udział w konkursach i olimpiadach językowych i osiąga zadawalające sukcesy. Bardzo dobry - potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji życia codziennego; - potrafi sformułować dłuższą wypowiedź w całości spójną i logiczną, - potrafi wziąć udział w dyskusji, - wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się sporadyczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji; - posługuje się szerokim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych,wymowa i intonacja nie sprawiają żadnych trudności w zrozumieniu, - potrafi napisać spójny, w pełni zrozumiały, zgodny z tematem tekst w odpowiednio dobranej formie, - stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do zadania, - wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się sporadyczne błędy gramatyczno- leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne, -pisze teksty mieszczące się w granicach określonych w poleceniu, - rozumie ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów oraz kluczowe informacje w nich zawarte, - wykazuje dobrą znajomość realiów, elementów kultury krajów, którego języka się uczy. Dobry - przeważnie potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji życia codziennego; - potrafi sformułować dłuższą wypowiedź spójną i logiczną, - zazwyczaj potrafi wziąć udział w dyskusji; - wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się nieliczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji; - posługuje się dość szerokim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych, poprawnie operuje większością prostych struktur, -wymowa i intonacja ucznia sprawiają drobne trudności w zrozumieniu, - rozumie ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów, większość kluczowych informacji w nich zawartych, - potrafi napisać spójny, zrozumiały, zgodny z tematem tekst w odpowiednio dobranej formie; - stosuje dość szeroki zakres struktur gramatycznych i leksykalnych;
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się nieliczne błędy gramatyczno-leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne, które nie zakłócają komunikacji; - przeważnie potrafi dostosować styl i rejestr do założonej formy; Dostateczny - czasami potrafi z powodzeniem zachować się w podstawowych sytuacjach życia codziennego; - próbuje sformułować dłuższą wypowiedź, ale bywa ona niespójna lub nielogiczna; - próbuje czasem wziąć udział w dyskusji; - próbuje wypowiadać się, ale w jego wypowiedzi pojawiają się liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które częściowo zakłócają komunikację; - posługuje się dość wąskim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych. Wymowa i intonacja ucznia czasami sprawiają trudności w zrozumieniu - potrafi zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów, część kluczowych informacji - organizuje tekst, który mógłby być bardziej spójny niewielkie użycie wyrazów łączeniowych - dysponuje ograniczonym zakresem słownictwa dla wyrażania myśli i idei, - potrafi napisać w większości zrozumiały tekst, lecz czasem brak w nim logicznej ciągłości i nie zachowuje on założonej formy; może nieznacznie odbiegać od tematu; - stosuje dość wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych; - próbuje wypowiadać się, ale popełnia liczne błędy gramatyczno- leksykalne, liczne błędy interpunkcyjne i ortograficzne, które częściowo zakłócają komunikację; - czasem potrafi dostosować styl i rejestr do założonej formy; -używa nieprawidłowej pisowni i interpunkcji. Dopuszczający - z trudem potrafi zachować się w podstawowych sytuacjach życia codziennego; - próbuje sformułować dłuższą wypowiedź, ale przeważnie jest ona niespójna i nielogiczna; - rzadko próbuje wziąć udział w dyskusji; - próbuje wypowiadać się, ale popełnia bardzo liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które znacznie zakłócają komunikację, - posługuje się bardzo wąskim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych. -wymowa i intonacja ucznia często sprawiają trudności w zrozumieniu. - od czasu do czasu rozumie ogólny sens prostych tekstów i rozmów, wydobywa niedużą ilość potrzebnych informacji, - formułuje krótkie, niespójne wypowiedzi na tematy wprowadzane na danym poziomie, operując niedużą ilością prostych struktur, - ma trudności z napisaniem zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo, tekst bywa niespójny i brak w nim organizacji, - potrafi napisać tekst, lecz najczęściej brak w nim logicznej spójności i nie zachowuje on założonej formy, znacznie odbiega od tematu i jest trudny do zrozumienia; - używa w większości nieprawidłowej pisowni i interpunkcji, - stosuje bardzo wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych; - próbuje wypowiadać się, ale popełnia bardzo liczne błędy, które znacznie utrudniają komunikację;- rzadko udaje mu się dostosować styl i rejestr do założonej formy; - rzadko udaje mu się zachować właściwą formę graficzną; - pisze teksty przekraczające granice określone w poleceniu Niedostateczny Uczeń jest niezrozumiały albo odpowiada całkowicie nie na temat. Nie spełnia wymagań określonych na ocenę dopuszczającą. 2.5 Możliwość uzyskania wyższej, niż przewidywana, oceny rocznej i końcowej.
Jeśli uczeń uzna, że proponowana przez nauczyciela ocena jest za niska, składa na ręce prowadzącego zajęcia prośbę o sprawdzenie jego wiadomości. Prośba musi być opatrzona datą. Jeśli nauczyciel nie jest obecny dłużej z powodu choroby, oddelegowania do pracy poza szkołą /np. egzaminy zewnętrzne/ czy wyjazdu służbowego, uczeń składa prośbę do dyrektora szkoły i ten wyznacza nauczyciela, który sprawdzi wiadomości i umiejętności ucznia; Sprawdzenie wiedzy może odbyć się tego samego dnia, w którym prośba została złożona nauczycielowi lub dyrektorowi, ewentualnie w podanym przez sprawdzającego terminie, nie później jednak niż w dniu posiedzenia klasyfikacyjnego Rady Pedagogicznej; Sprawdzenie musi odbyć się w formie pisemnej i ustnej. Praca pisemna ucznia i krótka informacja o odpowiedzi ustnej powinna być przechowywana przez wychowawcę klasy w teczce klasowej do końca wakacji. Ocena ustalona w wyniku sprawdzenia nie może być niższa od proponowanej; W przypadku, gdy uczeń nadal nie jest zadowolony z oceny, sprawdzenie odbywa się wg powyższej procedury w obecności innego nauczyciela tego przedmiotu lub wychowawcy klasy. Od ustalonego w ten sposób wyniku nie ma odwołania; Nieobecność nieusprawiedliwiona lub usprawiedliwiona w dniu złożenia podania i później uniemożliwia procedurę poprawy oceny; Uczeń, który z przyczyn nieusprawiedliwionych, opuszczał zajęcia oraz został niesklasyfikowany z powyższych przyczyn, nie ma możliwości odwołania się od proponowanej oceny. 2.6 Ocenianie różnych form aktywności uczniów W momencie wystawiania ocen semestralnych lub końcoworocznych, ocenie podlegać mogą również różne formy aktywności na lekcji i poza nią np.: - prace projektowe, - samodzielna praca ucznia z lekturą nadobowiązkową, - zaangażowanie i aktywność na lekcji, - udział w Olimpiadzie Języka Angielskiego, konkursach językowych, przystąpienie do egzaminów międzynarodowych. 2.7. Ocenianie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi W sposób zindywidualizowany oceniani być mogą: a. Uczniowie szczególnie uzdolnieni, przejawiający talent w uczeniu się języka b. Uczniowie, którym trudniej jest osiągnąć określone programem cele, ze względu na stwierdzone u nich dysfunkcje (dysleksja, dysgrafia, dysortografia czy zaburzenia słuchu). Podlegają oni obniżonym wymogom w zakresie określonym przez psychologa, pedagoga lub terapeutę. 3. USTALANIE TERMINÓW SPRAWDZIANÓW, POPRAWY OCEN NIEDOSTATECZNYCH, ZALICZANIA NIEOBECNOŚCI Zasady ustalania terminów sprawdzianów i testów, poprawy ocen niedostatecznych, zaliczania nieobecności zawarte są w WSO. Opracował: W. Tyborski Zmiany odnotowała: D. Zabłocka