Scenariusz z wykorzystaniem mapy mys li i dyskusji Temat: Starożytna Mezopotamia Czas: 45 minut Cele lekcji: Uczen : omawia warunki naturalne, w jakich doszło do powstania pierwszej cywilizacji; wymienia najwaz niejsze osiągnięcia Sumero w; charakteryzuje etapy kształtowania się pisma; omawia dokonania imperium akadyjskiego; wyjas nia rolę Kodeksu Hammurabiego dla uzyskania informacji na temat funkcjonowania społeczen stwa babilon skiego; opisuje dokonania Nabuchodonozora II; wymienia osiągnięcia babilon skiej cywilizacji; omawia dokonania imperium asyryjskiego; okres la czas wydarzen : ok. 4000 r. p.n.e. początek cywilizacji sumeryjskiej, XXIV XXII w. p.n.e. istnienie imperium akadyjskiego, XVIII w. p.n.e. powstanie Kodeksu Hammurabiego, 612 r. p.n.e. upadek Asyrii, 605 562 p.n.e. rządy Nabuchodonozora II w Babilonii, 539 r. p.n.e. upadek Babilonu; omawia rolę postaci: Sargona, Hammurabiego, Nabuchodonozora II, Asurbanipala; poprawnie posługuje się terminami: Mezopotamia, siec irygacyjna, Sumerowie, pan stwamiasta, zikkurat, piktogramy, pismo ideograficzne, pismo klinowe, Kodeks Hammurabiego, brama Isztar, wiszące ogrody Semiramidy. Metody: metoda aktywizująca mapa mys li, dyskusja, praca z tekstem podręcznika, elementy wykładu, praca z tekstem z ro dłowym, praca z mapą, praca z materiałem ilustracyjnym. Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa. Środki dydaktyczne: podręcznik Poznac przeszłos c 1 (s. 15 21), Karty pracy ucznia Poznac przeszłos c 1, karta pracy Staroz ytna Mezopotamia. Przebieg lekcji: Faza wprowadzająca 1. Czynnos ci organizacyjne: sprawdzenie obecnos ci, podanie tematu lekcji.
2. Na polecenie nauczyciela uczniowie wyjas niają, gdzie i kiedy rozpoczęła się rewolucja neolityczna oraz jakie przyniosła zmiany w z yciu ludzi. Prowadzący nawiązuje do tego, z e to włas nie na Bliskim Wschodzie powstały pierwsze pan stwa i cywilizacje. 3. Nauczyciel informuje, z e celem lekcji będzie poznanie najwaz niejszych dokonan mieszkan co w staroz ytnej Mezopotamii. Faza realizacyjna 1. Uczniowie zapoznają się z mapą na s. 16 podręcznika. Podają nazwy dwo ch największych rzek lez ących na obszarze Mezopotamii. Nauczyciel wyjas nia ich rolę w narodzinach pierwszych cywilizacji i opisuje, jak regulacja wylewo w za pomocą sieci irygacyjnej przyczyniła się do powstania pierwszych pan stw. 2. Nauczyciel rysuje na tablicy schemat: w centrum umieszcza hasło Cywilizacje staroz ytnej Mezopotamii, a następnie nanosi odchodzące od niego linie wskazujące na hasła: Sumerowie, Imperium akadyjskie, Babilonia i Asyria. Prowadzący dzieli ucznio w na cztery grupy i kaz dej z nich przydziela jedno z haseł. Następnie tłumaczy zasady opracowywania notatki w formie mapy mys li z wykorzystaniem haseł, rysunko w i koloro w. Zadaniem kaz dej z grup jest uzupełnienie okres lonej częs ci schematu. Prowadzący informuje, z e aby zdobyc potrzebne do wykonania informacje, nalez y zapoznac się z odpowiednim fragmentem podręcznika: Sumerowie tekst Sumerowie i Zikkurat i Początki pisma na s. 16 18 podręcznika; Imperium akadyjskie tekst Imperium akadyjskie i Sargon Wielki na s. 18 podręcznika; Babilonia tekst Babilonia na s. 19 20 podręcznika; Asyria tekst Asyria na s. 21 podręcznika. 3. Po upływie wyznaczonego czasu grupy kolejno prezentują efekty swojej pracy na forum klasy, uzupełniając na tablicy odpowiedni fragment mapy mys li. Przedstawiciele grup objas niają pozostałym uczniom znaczenie uz ytych symboli, haseł i dat. 4. Pomiędzy prezentacjami poszczego lnych grup nauczyciel na podstawie informacji zawartych w podręczniku inicjuje dyskusję. Po przedstawieniu dokonan Sumero w uczniowie na podstawie uzyskanej wiedzy odpowiadają, dlaczego wynalazek pisma uznaje się za najwaz niejsze dokonanie Sumero w. Następnie zapoznają się z ilustracjami rodzajo w pisma na s. 18 i wymieniają ro z nice między pismem piktograficznym a pismem klinowym. Po prezentacji dotyczącej imperium akadyjskiego uczestnicy zajęc dyskutują, jakie były powody nadania Sargonowi przydomka Wielki. Po omo wieniu dokonan Babilon czyko w uczestnicy zajęc zapoznają się z tekstem z ro dłowym Kodeks Hammurabiego na s. 19 i wyraz ają swoją opinię na temat jego zapiso w. Po prezentacji dotyczącej Asyrii uczniowie analizują płaskorzez by z pałacu w Niniwie na s. 21 podręcznika i wyjas niają, jaki wizerunek Asurbanipala został na nich utrwalony. Faza podsumowująca Nauczyciel podsumowuje pracę wszystkich zespoło w i ewentualnie uzupełnia podane przez ucznio w informacje. Wyro z nia najwaz niejsze wiadomos ci. Następnie rozdaje uczniom kartę pracy Staroz ytna Mezopotamia. Uczniowie wykonują zadanie 1. Zadanie domowe Wykonaj zadanie 2 z karty pracy.
Materiały dla nauczyciela Krótki opis metody mapa myśli Mapa mys li to metoda graficznego przedstawiania informacji. Polega na gromadzeniu szczego łowych haseł związanych z okres lonym zagadnieniem. Wskazane jest, aby kaz dy opracowywany problem był zapisany innym kolorem. Dzięki schematycznemu prezentowaniu wiadomos ci stają się one dla ucznia czytelne i są łatwiejsze do zapamiętania. Metodę tę moz na stosowac zaro wno w czasie zajęc wprowadzających w nowy temat, jak i na lekcjach powto rzeniowych. Mapę mys li uczen wykonuje indywidualnie, jako notatkę z lekcji, lub podczas pracy zespołowej. W drugim przypadku nauczyciel dzieli klasę na grupy zadaniem kaz dej z nich jest opracowanie konkretnego zagadnienia. Mapy mogą byc prezentowane na arkuszach papieru, foliogramach lub tablicy.
Zarząd namiestników Zasięg państwa: Zatoka Perska Morze Śródziemne Przykładowa mapa myśli do tematu Starożytna Mezopotamia Twórca imperium Wyrób cegieł Złotnictwo Przedmioty odlewane z brązu Użycie koła wódz Silna armia Zikkurat Zaawansowana technologia Pierwsze miastapaństwa ok. 4000 lat p.n.e. Sargon Wprowadzenie do powszechnego użytku języka akadyjskiego Nauka Pismo Kalendarz Miasto Akad System dziesiętny Rozwój nauk Hammurabi XVIII w p.n.e. Aszur i Niniwa Medycyna Astronomia Matematyka Nabuchodonozor 605 562 p.n.e. Kodeks Hammurabiego Asurbanipal Silna armia Rozbudowa Babilonu Podboje Machiny oblężnicze okrucieństwo Dobra organizacja Biblioteka w Niniwie Wiszące ogrody Zikkurat Marduka Brama Isztar niewola babilońska
Karta pracy Starożytna Mezopotamia 1. Rozwiąz krzyz o wkę. Następnie wyjas nij znaczenie otrzymanego hasła. 1. Proste rysunki, z czasem przekształciły się w pismo ideograficzne. 2. Miasto nad Eufratem, kto rego okres największej potęgi przypadł na panowanie Hammurabiego i Nabuchodonozora II. 3. Władca perski, w 539 roku p.n.e. zniszczył imperium babilon skie. 4. Jeden z bogo w czczonych w staroz ytnos ci na Bliskim Wschodzie. 5. Two rca imperium akadyjskiego. 6. Uz ywane przez Sumero w w transporcie i wyrobie naczyn. 7. Okres lenie płyty z inskrypcją, na kto rej umieszczono zapisy kodeksu Hammurabiego. 8. Bogini, od kto rej imienia nazwano najbardziej reprezentacyjną bramę w Babilonie. 9. Jedna ze stolic imperium asyryjskiego. 10. Sumeryjskie posąz ki przedstawiające modlących się ludzi. 11. Lud, kto ry wraz z Babilon czykami w 612 r. p.n.e. zdobył i zniszczył Niniwę. 12. Terytorium przyłączone do pan stwa babilon skiego przez Nabuchodonozora II. Hasło:...... 2. Wymień najważniejsze, Twoim zdaniem, osiągnięcie cywilizacji starożytnej Mezopotamii. Wskaż argumenty potwierdzające Twoją opinię.
Rozwiązanie krzyżówki z karty pracy P I K T O G R A M B A B I L O N C Y R U S M A R D U K S A R G O N K O Ł O S T E L A I S Z T A R N I N I W A O R A N C I M E D O W I E P A L E S T Y N A