Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-12 15:35:33

2 Włochy należą do najbogatszych krajów świata, choć od lat gospodarka kraju zmaga się m.in. z wysokim zadłużeniem, niską ściągalnością podatków, kosztownym systemem emerytalnym, a także z korupcją i nieudolnym systemem sprawiedliwości. W 2014 r. Włochy borykały się z niezwykle trudną sytuacją gospodarczą. Choć PKB nie odnotował już tak dużego spadku jak w 2013 roku (-1,9 proc. ), to Włochy znalazły się w technicznej recesji ze względu na ujemny wzrost w kolejnych kwartałach: -0.5 proc. r/r (I kwartał), -0.2 proc. r/r (II kwartał) i -0,4 proc. r/r (III kwartał). Główne wskaźniki makroekonomiczne jednostki 2010 2011 2012 2013 I kwartał 2014 II kwartał 2014 PKB mln euro 1 418 376 1 423 674 1 389 948 1 365 227 340 753 340 342 PKB (wzrost/spadek w porównaniu do analog. okresu roku poprzedniego) % 1,7 0,4-2,4-1,9-0,5-0,2 Deficyt bieżący % -4,5-3,8-3,0-3,0 Zadłużenie/PKB % 119,3 120,8 127,0 132,6

3 Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych inflacja * % 1,6 2,8 3,0 1.2 0,4 0,3 Bezrobocie % 8,5 8,4 10,7 12,2 13,6 12,3 Eksport towarów i usług mln euro 382 155 404 699 414 120 415 164 105 971 105 279 Import towarów i usług mln euro 400 256 402 093 370 977 364 642 91 943 92 446 Saldo HZ mln euro -18 101 2 606 43 143 50 522 14 028 12 833 źródło: oprac. wł. MSZ, na podst. danych z ISTAT * Inflacja na koniec ostatniego miesiąca kwartału w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego W przedstawionej 1 października 2014 r. w parlamencie aktualizacji Programowego Dokumentu dot. Finansów i Gospodarki rząd zweryfikował swoje wcześniejsze prognozy dot. wzrostu gospodarczego i deficytu, zakładając się, że bieżący rok zamknie się na minusie -0,3 proc. zamiast na plusie 0,8 proc., a deficyt zwiększy się do poziomu -3 proc. (w kwietniu zakładano -2,6 proc.). Pesymistycznie przedstawiają się także szacunki dot. wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI). W miesiącu wrześniu CPI odnotował spadek o 0,2 proc. r/r. Komponent energetyczny najbardziej zaważył na obniżeniu wskaźnika inflacji (ceny nośników energii spadły o 1,2 proc. r/r). Ostatni przypadek deflacji we Włoszech miał miejsce we wrześniu 1959 r. z tą różnicą jednak, że Włochy cieszyły się wtedy wzrostem PKB rzędu 5 proc.

4 Źródło: Bank Światowy (marzec 2015 r.) Pogorszyły się także dane dot. bezrobocia, które w październiku 2014 r. osiągnęło poziom 13,2 proc. Wśród młodych (15-24 lata) stopa bezrobocia wyniosła 43,3 proc., czyli o 1,9 proc. więcej, niż w tym samym okresie w 2013 roku.

5 Źródło: Bank Światowy (marzec 2015 r.) Zgodnie z zapewnieniami rządu niższy wzrost gospodarczy nie przełożył się na konieczność podjęcia działań korekcyjnych, by utrzymać poziom deficytu poniżej progu 3 proc. PKB. Dzięki programowi reform i podejmowanym działaniom na rzecz pobudzenia gospodarki, rząd uniknął negatywnej oceny KE względem ustawy budżetowej Włoch na 2015 r. Główne zastrzeżenia KE dotyczyły nadal rosnącego długu publicznego oraz niewystarczających działań na rzecz zmniejszenia na rzecz zmniejszenia deficytu strukturalnego. Reformy, które mają poprawić sytuację gospodarczą to przede wszystkim: reforma rynku pracy, obniżenie klina podatkowego, reforma administracji publicznej oraz reforma sprawiedliwości. Ta ostatnia nie dotyczy bezpośrednio gospodarki, ale pośrednio ma na nią ogromny wpływ m.in. oddziałując na możliwości inwestycyjne i zaangażowanie przedsiębiorców. Kluczowe dla pobudzenia gospodarki jest również przywrócenie zaufania przedsiębiorców, a co za tym idzie zagwarantowanie przewidywalności, jasnych ram prawnych oraz szybkiej reakcji systemu sprawiedliwości w sytuacjach konfliktowych. Założenia gospodarcze Włoch Wskaźnik 2013 2014 2015 2016 2017 Deficyt budżetowy (%PKB) -3,0-3,0-2,9-1,8-0,8 Dług publiczny (%PKB) 132,6 131,6 133,4 131,9 128,6 Koszt obsługi długu (%PKB) 4,8 4,7 4,5 4,5 4,2 Wzrost PKB (zm r/r w %) -1,9-0,3 0,5 0,8 1,1 Stopa bezrobocia (%) 12,2 12,6 12,6 12,4 12,1 źródło: Documento Economia e Finanza, wrzesień 2014

6 Główne sektory gospodarki Kraj jest wyraźnie podzielony pod względem sytuacji gospodarczej na wysoko rozwiniętą północ i do niedawna zacofane, a obecnie nadal słabiej rozwinięte Południe. Regiony Lombardia i Piemont należą do najbogatszych obszarów UE, o wysoko rozwiniętym i technologicznie zaawansowanym przemyśle i wydajnym rolnictwie. Dobrze rozwiniętą gałęzią przemysłu jest hutnictwo, zlokalizowane głównie w miastach portowych, które zaspokaja w całości potrzeby przemysłu elektromaszynowego, a zwłaszcza stoczniowego i samochodowego. Włochy są jednym z największych producentów maszyn i pojazdów (np.: FIAT, Alfa Romeo, Piaggio oraz samochody sportowe Ferrari, Maserati i Lamborghini). Wielowiekową tradycję ma przemysł włókienniczy i odzieżowy, skoncentrowany głównie w okolicach Prato oraz w północnej części kraju. Światową sławą cieszy się włoskie wzornictwo Mediolan i Rzym to jedne z najważniejszych centrów mody na świecie. Włoskie przedsiębiorstwa kładą coraz większy nacisk na innowację i badania, co w połączeniu z atrakcyjnym designem wpływa na zwiększoną podaż na włoskie produkty na rynkach międzynarodowych (eksport w 2011 r. wzrósł o pond 11 proc. w porównaniu z 2010 r.). Włochy są największym w Europie producentem obuwia, broni myśliwskiej i sportowej oraz okularów. Silną pozycję w gospodarce zajmuje także przemysł chemiczny i farmaceutyczny, który charakteryzuje się dużym stopniem innowacyjności. Choć po dynamicznym roku 2010 nastąpiło stopniowe spowolnienie rozwoju tego sektora, na co wpłynął przede wszystkim wzrost cen surowców oraz malejący popyt wewnętrzny, został on jednak w dużym stopniu skompensowany wzrostem eksportu. Najwięcej inwestycji z zakresu B&R jest realizowanych w sektorze farmaceutyki i biotechnologii (ponad 8 tys. naukowców, 1,7 mld euro inwestycji 9 proc. wartości wszystkich badań w B&R prowadzonych we Włoszech w 2011 r.). 39 proc. firm operujących na rynku jest z kapitałem włoskim, 40 proc. krajów UE i 21 proc. amerykańskim. Przemysł farmaceutyczny koncentruje się przede wszystkim w regionie Lacjum, Toskanii, Emilii, Romanii, Wenecji oraz Lombardii. W ostatnich latach położono także duży nacisk na rozwój energii odnawialnych: rośnie zainteresowanie innowacyjnymi rozwiązaniami z zakresu energii słonecznej, wodnej, wiatrowej (w szczególności off-shore).

8 Włochy mają dobre warunki do rozwoju rolnictwa, chociaż struktura agrarna jest niekorzystna - przeważają małe i średnie gospodarstwa o niewysokiej towarowości. Na włoskim rynku dobrze rozwinięty jest system wsparcia grup producenckich kraj ten zajmuje czołowe miejsce w UE pod względem liczby stowarzyszeń organizacji producentów. Włosi przywiązują dużą uwagę do systemu certyfikowania żywności w UE zarejestrowali ponad 280 produktów regionalnych. W 2011 r. w porównaniu z 2010 r. odnotowano ponad 10-proc. wzrost eksportu produktów spożywczych i 13-proc. wina. Warto zaznaczyć, że choć dobrze rozwinięty sektor jachtowy przechodzi kryzys, to największa włoska stocznia Fincantieri wciąż jest światowym liderem w produkcji statków wycieczkowych i dużych jachtów luksusowych. Bardzo ważną gałęzią gospodarki jest również turystyka. Starożytne zabytki, liczne dzieła sztuki, krajobrazy oraz gorące plaże przyciągają co roku do Włoch rzesze turystów. Najchętniej odwiedzają oni Rzym, Florencję, Wenecję, Sienę, Pizę i Neapol, a także kurorty nadmorskie, m.in. Rimini. Pod względem liczby przyjeżdżających z zagranicy gości kraj ten plasuje się na 5. miejscu na świecie. Rocznie Włochy przyciągają ok. 60 mln zagranicznych turystów. W sektorze tym pracuje ok. 2,5 mln mieszkańców Włoch, a jego udział w tworzeniu PKB utrzymuje się na poziomie 10 proc. Charakterystyczny element gospodarki tego kraju, czyli duża liczba pośredników w dystrybucji towarów, prowadzi do zawyżania cen wewnętrznych i spadku konkurencyjności na rynku światowym. Ważną rolę w gospodarce Włoch odgrywają tradycyjne branże przemysłowe sektora małych i średnich firm, których produkcja przenosi się do Azji, oraz eksport towarów o niskiej wartości dodanej, ale wysokich cenach. Produkty te są wypierane przez tańsze wyroby z importu. Mimo spadku udziału Włoch w handlu światowym, kraj ten nadal zajmuje 8. miejsce na liście światowych eksporterów i 7. wśród importerów. Bogactwa naturalne Główne zasoby naturalne to: rtęć, potas, marmur, węgiel, siarka, boksyty, sól, nikiel, złoża rud cynku i ołowiu, nieznaczne pokłady gazu ziemnego i ropy.

9 Źródło: Bank Światowy (marzec 2015 r.) Polsko-włoskie umowy gospodarcze Traktat Akcesyjny z 16 kwietnia 2003 r. Umowa miedzy Rządem PRL a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z 1985 r. ( Dz. U. nr 62/ 1989, poz. 364) Umowa między Rządem PRL a Rządem RW w sprawie popierania i ochrony inwestycji z 1989 r. ( Dz. U. 1994 nr 42 poz. 157) Memorandum o współpracy na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, podpisane w grudniu 1999 r. przez Ministra Przemysłu, Handlu i Rzemiosła RW i Ministra Gospodarki RP.