Lp 11. Groch siewny 11.1. Uwagi ogólne Obecnie w Krajowym Rejestrze w grupie odmian ogólnoużytkowych przeznaczonych do uprawy na glebach żyznych są wyłącznie formy wąsolistne łącznie 13 odmian. W województwie świętokrzyskim doświadczenie porejestrowe z grochem siewnym przeprowadzane było tylko w SDOO Słupia. Jest to doświadczenie jednoczynnikowe czteropowtórzeniowe z rozszerzonym doborem (typ G) liczącym 10 odmian jadalnych i ogólnoużytkowych o wysokich wymaganiach glebowych oraz 4 odmiany pastewne średniowysokie. Ze względu na rosnące zainteresowanie tym gatunkiem w terenie, postanowiono zamieścić informacje o wynikach przeprowadzonych badań w niniejszym opracowaniu. 11.2. Wyniki doświadczeń Tabela 11.1. Groch siewny. Odmiany badane. Rok zbioru 2016 Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę lub w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce. 1 2 3 4 1 EZOP 2004 PL 2 TARCHALSKA 2004 PL 3 HUBAL * 2005 PL 4 MILWA * 2005 PL 5 LASSO 2008 BE 6 BATUTA 2009 PL 7 MENTOR 2011 PL 8 MODEL * 2011 PL 9 TURNIA * 2011 PL 10 AKORD 2012 PL 11 MECENAS 2012 PL 12 AUDIT 2014 FR 13 ARWENA 2015 PL 14 STARSKI 2016 PL Limagrain Clovis Matron Belgium N.V. Kaaistraat 5 ; 8581 Avelgem-Kerkhove HodowlaRoślinStrzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5 ; 63-004 Tulce Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5 ; 63-004 Tulce Limagrain Europe; Fer,e de I'Etang, BP 3 77390 VerneuilI'Etang Limagrain Central Europe SocieteEuropeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; 62-052 Komorniki Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5 ; 63-004 Tulce
Tabela 11.2. Groch siewny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2016 Punkt doświadczalny Powiat Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby SDOO Słupia Jędrzejów Pszenny dobry III a ph gleby w KCl 5,1 Przedplon Jęczmień jary Data siewu 25.03.2016 Obsada nasion (szt/m 2 ) 110 Data zbioru 22.07.2016 Nawożenie mineralne - kg/ha N (kg/ha) 47 P 2 O 5 (kg/ha) 60 K 2 O (kg/ha) 84 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (na ha) Środki ochrony roślin Basfoliar 6-12-6 7 l Zaprawa nasienna (g/100 kg nasion) Vitavax 200 FS Herbicyd Insektycyd Insektycyd Insektycyd (l/ha) (l/ha) (kg/ha) (l/ha) Stomp Aqua 455 CS 3,5 Butoxone M 400 SL 3 Agil-S 100 EC 1,5 Cyperkill Max 500 EC - 0,05 Mospilan 20 SP 0,12 Calypso 480 SC 0,1 Insektycyd (l/ha) Proteus 110 OD 0,75 Insektycyd (l/ha) Dursban 480 EC 0,9
Tabela 11.3. Groch siewny. Plon ziarna odmian (%wzorca). Rok zbioru 2016 Lp Odmiana SDOO Słupia Wzorzec dt z ha 80,3 1 EZOP 101 2 TARCHALSKA 101 3 HUBAL * 94 4 MILWA * 102 5 LASSO 96 6 BATUTA 102 7 MENTOR 94 8 MODEL * 94 9 TURNIA * 108 10 AKORD 104 11 MECENAS 104 12 AUDIT 95 13 ARWENA 106 14 STARSKI 99 Wzorzec 2016 wszystkie badane odmiany
Tabela 11.4. Groch siewny. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015, 2014 Lp Odmiana 2016 2015 2014 2015-2016 2014-2016 Wzorzec, dt z ha 80,3 71,3 75,2 75,8 75,6 1 EZOP 101 94 103 98 100 2 TARCHALSKA 101 115 106 108 107 3 HUBAL * 94 92-93 - 4 MILWA * 102 83-93 - 5 LASSO 96 112 98 104 102 6 BATUTA 102 101 108 102 104 7 MENTOR 94 99 98 97 97 8 MODEL * 94 95-94 - 9 TURNIA * 108 104 80 106 97 10 AKORD 104 100 96 102 100 11 MECENAS 103 102 109 103 105 12 AUDIT 95 91 116 93 100 13 ARWENA 106 105-105 - 14 STARSKI 99 - - - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 Wzorzec: 2014, 2015,2016 wszystkie badane odmiany
Tabela 11.5. Groch siewny. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2016, 2014-2016 Lp Odmiana Fuzarioza Askochytoza Mączniak prawdziwy 2016 2014-2016 2016 2014-2016 2016 2014-2016 Wzorzec, dt z ha 9,0 9,0 7,6 7,0 8,9 9,0 1 EZOP 0,0 0,0 0,4 0,6 0,1 0,0 2 TARCHALSKA 0,0 0,0-0,6 0,2 0,1 0,0 3 HUBAL * 0,0 - -0,1-0,1-4 MILWA * 0,0-0,4 - -0,1-5 LASSO 0,0 0,0-0,3-0,4-0,1 0,0 6 BATUTA 0,0 0,0-0,1 0,4 0,1 0,0 7 MENTOR 0,0 0,0 0,4 0,1 0,1 0,0 8 MODEL * 0,0 - -0,1 - -0,1-9 TURNIA * 0,0 0,0 0,4-0,3 0,1 0,0 10 AKORD 0,0 0,0 0,1-0,7 0,1 0,0 11 MECENAS 0,0 0,0-0,1-0,1 0,1 0,0 12 AUDIT 0,0 0,0 0,2 0,5-0,4-0,1 13 ARWENA 0,0-0,2 - -0,1-14 STARSKI 0,0 - -0,3 - -0,4 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: w roku 2016, 2015, 2014 wszystkie badane odmiany
Tabela 11.6. Groch siewny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, 2014-2016 Lp Odmiana Wyleganie w fazie końca kwitnienia (skala 9 o ) Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) Długość okresu wegetacji (liczba dni) Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2016 2014-2016 2016 2014-2016 2016 2014-2016 2016 2014-2016 2016 2014-2016 Wzorzec 9,0 7,6 6,0 4,0 111 118 99 99 259,5 247,7 1 EZOP 0,0 0,6 1,0 0,6 111 119 9 4-31,3 5,5 2 TARCHALSKA 0,0 0,3-0,2-0,6 108 118 2 2 12,3 12,3 3 HUBAL * 0,0 - -4,0-114 - 0 - -1,4-4 MILWA * 0,0 - -0,5-111 - -12-2,8-5 LASSO 0,0-0,4-3,0-1,1 110 118-6 -1-5,6-10,0 6 BATUTA 0,0 0,6-0,5 0,3 111 120-5 -5 4,1 3,7 7 MENTOR 0,0-0,3 0,3 0,4 109 119 12 9-13,1-13,5 8 MODEL * 0,0-1,8-119 - 3 - -1,6-9 TURNIA * 0,0-1,3-0,2-0,6 111 118-6 -8-17,9-40,3 10 AKORD 0,0 0,4 0,3-0,2 106 114-7 -3 16,5-4,2 11 MECENAS 0,0 0,5 2,3 0,9 107 115 2 3 11,2-12,0 12 AUDIT 0,0 0,4 1,0 0,9 110 119 4 4 12,9 20,5 13 ARWENA 0,0 - -0,2-111 - -5 - -2,9-14 STARSKI 0,0-0,8-112 - 9-14,3 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 - - 1 3 1 3 Wyleganie: wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: w roku 2016, 2015, 2014 - wszystkie badane odmiany, Długość okresu wegetacji - liczba dni od siewu do dojrzałości technicznej
11.3. Analiza wyników doświadczeń Doświadczenie założone w III dekadzie marca. Dobre warunki wilgotnościowe gleby wpływ miały na bardzo dobre i wyrównane wschody. W roku 2016 uzyskano bardzo dobre plony, wyższe niż roku ubiegłym. W minionym sezonie wegetacyjnym z odmian jadalnych najlepiej plonowały odmiany: Arwena 106 % wzorca, natomiast z odmian pastewnych największym potencjałem plonotwórczym wykazały się odmiany: Turnia 108 wzorca i Milwa 102 % wzorca. Dzięki skutecznej ochronie nie stwierdzono uszkodzeń przez szkodniki. Z chorób grzybowych zanotowano wystąpienie askochytozy w zróżnicowanym nasileniu odmianowym to: Tarchalska, Lasso, Starski. Odmiana Starski jest również najbardziej podatna na mączniaka. Przebieg pogody w sezonie (ciepło, bezdeszczowa pogoda) miała pozytywna wpływ na wyleganie roślin, które wystąpiło w ostatniej fazie przed zbiorem. Po trzech latach badań wynika, że w warunkach województwa świętokrzyskiego na wyróżnienie zasługują odmiany: Tarchalska, Mecenas i Batuta.