Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej Grzegorz Neubauer, Tomasz Chodkiewicz, Przemysław Chylarecki, Arkadiusz Sikora, Tomasz Wilk, Zbigniew Borowski Zadanie realizowane w ramach umowy nr OR.271.3.12.2015 z dnia 18 maja 2015 ze Skarbem Państwa Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych
Zarys problemu W lasach strefy umiarkowanej brak jest szczegółowej wiedzy na temat wymogów (potrzeb) ptaków leśnych, i wpływu na nie gospodarki leśnej. CELE Określenie wpływu gospodarki leśnej pozytywny /nieistotny /negatywny) na populacje poszczególnych gatunków ptaków leśnych Wskazanie ważnych dla ptaków zestawu cech środowiska leśnego, które można moderować poprzez gospodarkę leśną, Zainicjowanie badań o charakterze monitoringu pospolitych ptaków leśnych, co ułatwi ich ewentualną kontynuację i modyfikację.
Wpływ gospodarki leśnej Pozyskanie drewna = zaburzenie Bezpośredni (niszczenie lęgów, zabijanie ptaków), Pośredni (niszczenie miejsc schronień, zwiększanie ryzyka drapieżnictwa, zmniejszenie zasobów pokarmowych lub miejsc żerowania, zmiana struktury środowiska, kreowanie nowych środowisk ale to też ma pozytywny wpływ), TERMIN WYKONANIA ZABIEGÓW najgorszy to sezon lęgowy, większość ptaków nie podlega ochronie strefowej. (podlegające ochronie strefowej: bocian czarny, bielik, gadożer, orlik krzykliwy, orlik grubodzioby, orzeł przedni, orzełek, kania czarna, kania ruda, rybołów, głuszec i puchacz).
Lasy gospodarcze Lasy gospodarcze - to lasy, które człowiek użytkuje, odnawia, pielęgnuje i ochrania, dostarczające drewna i produktów ubocznych, a poza tym w różnym stopniu mające również znaczenie ochronne i społeczne (http://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/) Lasy gospodarcze - powierzchnie leśne, na których prowadzi się użytkowanie lasu. Dostarczają głównie surowca drzewnego, ale też inne płody leśne (tzw. uboczne użytki leśne)nie ochronne i społeczne (https://pl.wikipedia.org)
Wpływ gospodarki leśnej
Wpływ krótkoterminowy Wpływ długoterminowy Warte rozważenia Zmiany środowiska w dużej skali kompleksu leśnego, krajobrazu Skład gatunkowy wydzielenia i wydzieleń sąsiadujących Kształt i lokalizacja analizowanego wydzielenia Znaczenie podszytu i drugiego piętra drzewostanu Trzebieże wczesne i późne zebrane razem a dotyczą innych faz rozwojowych drzewostanu
Przykład. So 89 lat
Rębnia I b
Db 154 lat
Rębnia III b
Wpływ gospodarki leśnej literatura Reakcja ptaków na gospodarkę leśną jest mieszana i ściśle powiązana z poszczególnymi gatunkami, ogólnie zmiana bogactwa gatunkowego ptaków była znikoma. Wśród praktyk leśnych, rębnia kombinowana wydaje się być najbardziej korzystna dla ptaków, w przeciwieństwie do usuwania złomów, które było wysoce szkodliwe. Najczęściej obserwowano efekty krótkoterminowe (0-5 lat), gdzie dominowały spadki liczebności populacji ptaków. Długoterminowe efekty (10+ lat) natomiast były najczęsicej słabo widoczne, ale jeśli już wystąpiły okazały się bardziej korzystne. Cele zarządzania powinny być dobierane w oparciu o gatunki ptaków wrażliwe na leśnictwo i wykazujące gwałtowne spadki.
Dane z literatury Gospodarka leśna nie ma wpływu na występowanie i śmiertelność gniazdową ptaków (Ameryka Północna drzewostany liściaste, (Duguay, Wood and Nichols 2001. Conservation Biology), Porównanie zrębów zupełnych i rębni przerębowej - słaby wpływ (Ameryka Północna drzewostany liściaste),(mcdermott and Wood 2009 Biological Conservation), autorzy sugerują stosowanie rębni przerębowej. Wpływ gospodarki leśnej na awifaunę zależy od typu tej gospodarki najlepsza rębnia przerębowa najgorsze plantacje energetyczne (Chaudhary et al. 2016, Scientific Reports) Większość publikowanych prac pokazuje wyraźny negatywny wpływ wycinania złomów i drzew dziuplastych na liczebność i zróżnicowanie gatunkowe ptaków leśnych.
Wpływ gospodarki leśnej Kanada Design: Ptaki liczono 1 rok przed pozyskaniem i 1 rok oraz 2 lata po pozyskaniu drewna Więcej ptaków 0.5 4 gniazda na ha Mniej ptaków 0.5 gniazda na ha Tozer et al. 2010, Forest Ecology and Management
Wpływ gospodarki leśnej wyniki projektu Wpływ rębni Wpływ trzebieży
Wpływ gospodarki leśnej wyniki projektu Zniczek Strzyżyk Zięba
Wnioski dla praktyki leśnej W trakcie pozyskania nie powinno się usuwać złomów, drzew dziuplastych (z wyraźną zgnilizną) i drzew bardzo starych lub dużych Nie należy usuwać także drzew lekkonasiennych szczególnie osiki gatunek bardzo ważny dla dzięcioła średniego, pozostawianie martwego drewna Wprowadzać w miarę możliwości podszyt liściasty (preferowany np. przez mysikrólika) Starać się nie prowadzić pozyskania drewna w sezonie lęgowym w wydzieleniach, w których planuje się wykonanie trzebieży w marcu lub lipcu/sierpniu, należy przed tym okresem (najlepiej zimą) usunąć podszyt i podrost na szlakach zrywkowych Otrzymane wyniki wskazują na konieczność przeprowadzenia badań w bardziej jednorodnych grupach drzewostanów i z kontrolowanym nasileniem zabiegów
Dziękujemy za uwagę