POLITECHNIKA OPOLSKA

Podobne dokumenty
POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA

Statystyczne sterowanie procesem

Metody statystyczne kontroli jakości i niezawodności Lekcja II: Karty kontrolne.

Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji STATYSTYCZNA KONTROLA PROCESU

Zarządzanie procesami

Wprowadzenie. Typowe i nietypowe sytuacje

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. stacjonarne. I stopnia III. Dr inż. Manuela Ingaldi. ogólnoakademicki. kierunkowy

POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych Laboratorium Materiałów Budowlanych. Raport LMB 326/2012

Laboratorium metrologii

PRZYKŁAD WDROŻENIA KART KONTROLNYCH KROK PO KROKU

ZASTOSOWANIE KART SHEWHARTA DO KONTROLI JAKOŚCI PRODUKCJI ELEMENTÓW UZBROJENIA

STATYSTYCZNE STEROWANIE PROCESAMI

LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ

Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Metrologii II. 2013/14. Grupa: Nr. Ćwicz.

Sterowanie procesem i jego zdolność. Zbigniew Wiśniewski

ANALIZA SYSTEMU POMIAROWEGO (MSA)

Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji

POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Redukcja zmienności procesu oparta na analizie danych z procesu krótkoseryjnego za pomocą karty kontrolnej "celu"

Metrologia II Metrology II

Politechnika Białostocka

Inżynieria Jakości Quality Engineering. Inżynieria Bezpieczeństwa I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny)

ĆWICZENIE 15 WYZNACZANIE (K IC )

Inżynieria Jakości. Wzornictwo przemysłowe I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

PRZYKŁAD TWORZENIA KART KONTROLNYCH W STATISTICA

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia. Podstawy elektrotechniki i elektroniki Rodzaj przedmiotu: Język polski

Zarządzanie jakością ćwiczenia

Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Technologie informatyczne

INSTRUKCJA DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Wstęp do teorii niepewności pomiaru. Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński

Karta kontrolna budowa i zastosowanie

Pomiary małych rezystancji

ĆWICZENIE NR 9. Zakład Budownictwa Ogólnego. Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella

SENSORY i SIECI SENSOROWE

Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering

Metrologia II. Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki

Inżynieria Jakości Quality Engineering. Transport I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Rok akademicki: 2012/2013 Kod: JFM s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Z-ZIP2-119z Inżynieria Jakości Quality Engineering

Karty kontrolne obrazem zmienności procesu

Pomiary elektryczne wielkości nieelektrycznych

KARTA INFORMACYJNA PRZEDMIOTU

Metrologia II Metrology II. Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

RAPORT Z POMIARÓW PORÓWNAWCZYCH STĘŻENIA RADONU Rn-222 W WODZIE

Inżynieria jakości - opis przedmiotu

Z-ZIP-0101 Metrologia. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Kierunkowy Obowiązkowy Polski Semestr czwarty

Karta (sylabus) przedmiotu

Ćwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Streszczenie. Słowa kluczowe: towary paczkowane, statystyczna analiza procesu SPC

Metrologia. Inżynieria Bezpieczeństwa I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny)

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej

Z-ID-604 Metrologia. Podstawowy Obowiązkowy Polski Semestr VI

LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ

Metrologia II Metrology II. TRANSPORT I stopień (I stopień / II stopień) akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

POLITECHNIKA ŚLĄSKA KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁÓW I PROCESÓW BUDOWLANYCH GLIWICE, UL. AKADEMICKA 5. Dobór Żurawia. v.1.0

Grafika inżynierska - opis przedmiotu

ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA ENVIRONMENTAL ACOUSTICS DIVISION

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIX BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 9-10 października 2014r.

POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji

Metrologia. Wzornictwo Przemysłowe I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

DR HAB INŻ. TADEUSZ SAŁACIŃSKI POLITECHNIKA WARSZAWSKA

Badania międzylaboratoryjne z zakresu właściwości elektrostatycznych materiałów nieprzewodzących stosowanych w górnictwie

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Grafika inżynierska i podstawy projektowania Kod przedmiotu

Teoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem.

ZASTOSOWANIE METODY R&R DO ANALIZY WYBRANYCH SYSTEMÓW POMIAROWYCH

WSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Zaborek 8-12 październik 2012r.

INSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologia techniczna i systemy pomiarowe.

Systemy zapewnienia jakości w laboratorium badawczym i pomiarowym

Podstawy elektroniki i miernictwa

... Definicja procesu spawania gazowego:... Definicja procesu napawania:... C D

SPRAWOZDANIE ĆWICZENIE SP-1. LABORATORIUM SPAJALNICTWA Temat ćwiczenia: Spawanie gazowe (acetylenowo-tlenowe) i cięcie tlenowe. I.

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016

LABORATORIUM. Pomiar poziomu mocy akustycznej w komorze pogłosowej. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych

TRADYCYJNE NARZĘDZIA ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Obróbka bezubytkowa Chipless forming. Automatyka i Robotyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE ANALIZA SYSTEMOWA. Logistyka. Niestacjonarne. I stopnia III. dr Cezary Stępniak. Ogólnoakademicki.

IDENTYFIKACJA ZABURZEŃ PROCESU PRODUKCYJNEGO W OPARCIU O ANALIZĘ BŁĘDÓW GRUBYCH STUDIUM PRZYPADKU

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

Metrologia II Metrology II. Automatyka i Robotyka I stopień (I stopień / II stopień) akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Inżynieria Jakości Quality Engineering. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji II stopień Ogólnoakademicki

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Kontrola i zapewnienie jakości wyników

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa września 2013r.

Transkrypt:

POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Inżynierii Jakości Ćwiczenie nr 10 Temat: Karta kontrolna pojedynczych obserwacji i ruchomego rozstępu x i Zakres ćwiczenia: 1. Dokonać pomiaru elementów zgodnie z ćwiczeniem 1. 2. Obliczyć dla karty pojedynczych obserwacji: linię centralną, górną i dolną granicę kontrolną. 3. Obliczyć dla karty ruchomych rozstępów: linię centralną, górną granicę kontrolną. 4. Sporządzić kartę kontrolną x i. 5. Opracować protokół i wnioski.

Karta kontrolna pojedynczych obserwacji i ruchomego rozstępu Większość kart kontrolnych zakłada, że do badania pobierana jest pewna kilkuelementowa próbka. Niestety nie zawsze jest to technicznie lub ekonomicznie uzasadnione. Czasami, z uwagi na to, że badanie jest czasochłonne lub kosztowne (np. przy badaniach niszczących), nie można sobie pozwolić na skontrolowanie więcej niż jednego wyrobu. Stosowanie pojedynczych pomiarów ma jeszcze jedno uzasadnienie. Otóż to karty kontrolne x R, x s i inne tego typu zakładają, że właściwości wyrobów w próbce nie są ze sobą skorelowane. Oznacza to, że jeżeli mamy w próbce np. pięć wyrobów, to ich parametry nie mają na siebie wpływu i żaden z nich nie wynika z innych. Taki warunek jest spełniony przy sterowaniu m.in. procesami ciągłymi. Monitorując np. zmiany temperatury w piecu hutniczym, nie można pobierać kilkuelementowej próbki (tzn. mierzyć temperatury w kilku miejscach) i kontrolować zachowania się wartości średniej na karcie x R. Temperatura w różnych miejscach pieca będzie do siebie bardzo podobna, a co ważniejsze temperatury te będą ze sobą skorelowane (zależne od siebie). W związku z tym bardzo małe będą rozstępy w poszczególnych próbkach co znacznie zawęzi granice kontrolne na karcie wartości średnich, a w związku z tym otrzymamy fałszywe wyniki, tzn. pojawi się wiele fałszywych sygnałów o rozregulowaniu procesu. W niektórych sytuacjach karta kontrolna x i może się więc okazać bardzo użyteczna. Na karcie tej monitoruje się, jak na większości, miarę położenia oraz miarę zmienności. Miarą położenia są pojedyncze pomiary wybranej właściwości wyrobu (karta x i ). Miarą zmienności są tzw. ruchome rozstępy (karta ang. Moving Range). Ponieważ w każdej próbce mamy tylko jeden pomiar, nie możemy wykorzystać tradycyjnego rozstępu. Oblicza się więc tzw. ruchomy rozstęp, który jest wartością bezwzględną z różnicy pomiędzy dwoma kolejnymi wartościami (pomiarami w sąsiednich próbkach). Wartość średnia obliczonych rozstępów jest podstawą do obliczenia położenia granic kontrolnych. Wzory dla kary x i umieszczono poniżej: Tor karty kontrolnej x i : dla x i x górna granica kontrolna UCL = x + 2,66 k linia centralna CL = x = x dolna granica kontrolna LCL = x 2,66 n 2

dla punkt = x i x i 1 R górna granica kontrolna UCL = 3,27 linia centralna CL = = dolna granica kontrolna n 1 nie ma dolnej granicy kontrolnej Warto zauważyć, że przy obliczaniu wartości średniej z ruchomych rozstępów (linii środkowej dla wykresu ) w mianowniku wzoru wpisuje się wartość n 1 a nie n. Wynika to z tego, że dla pierwszej próbki nie ma ruchomego rozstępu, nie można go jeszcze obliczyć. W związku z tym, np. dla 30 próbek jest tylko 29 (czyli 30-1) wartości ruchomego rozstępu. Tabela 1. Oznaczenia wielkości występujących w czasie konstruowania karty x i [7] Oznaczenie n x i Nazwa ilość dokonanych pomiarów wartość i-tej zmierzonej wartości ruchomy rozstęp średnia wartość ruchomego rozstępu wartość bezwzględna 3

PRZYKŁAD W pewnym przedsiębiorstwie zdecydowano się na monitorowanie za pomocą karty kontrolnej temperatury wody przechowywanej w dużym zbiorniku. Z punktu widzenia procesu produkcyjnego bardzo ważne jest to, aby temperatura ta była stała i wynosiła 35 C. Ponieważ wstępne badania wykazały, ze temperatura wody jest taka sama w całej objętości zbiornika, zdecydowano się na zastosowanie karty x i (tylko jeden pomiar). Wyniki badań przedstawiono w tabeli 1. Wartość bezwzględna w programie Excel MODUŁ.LICZBY( ) Tabela 1. Temperatura wody w zbiorniku Nr próbki Pomiar Ruchomy rozstęp 1 35-2 35,3 0,3 3 35,2 0,1 4 35,2 0 5 35,1 0,1 6 35,4 0,3 7 35,2 0,2 8 35,4 0,2 9 34,5 0,9 10 34,9 0,4 11 34,7 0,2 12 35 0,3 13 34,4 0,6 14 35,1 0,7 15 34,9 0,2 16 35 0,1 17 34,9 0,1 18 34,9 0 19 35 0,1 20 34,8 0,2 21 35,2 0,4 22 35,3 0,1 23 34,7 0,6 24 34,8 0,1 25 34,8 0 suma 874,7 6,2 średnia 34,988 0,258 4

Temperatura Temperatura Obliczenia dla karty x i : Górna granica kontrolna UCL = x + 2,66 = 34,988 + (2,66 0,258) = 35,674 Linia środkowa CL = x = x n = 874,7 25 = 34,988 Dolna granica kontrolna UCL = x 2,66 = 34,988 (2,66 0,258) = 34,301 Obliczenia dla karty ruchomych rozstępów: Górna granica kontrolna UCL = 3,27 = 3,27 0,258 = 0,843 Linia środkowa = Dolna granica kontrolna Nie ma dolnej granicy kontrolnej n 1 = 6,2 25 1 = 6,2 24 = 0,257 36 35.8 35.6 35.4 35.2 35 34.8 34.6 34.4 34.2 34 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Numer próbki 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0-0.2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Numer próbki Rys. 1. Karta kontrolna x i dla temperatury wody 5

Literatura: 1. Wawak S.: Zarządzanie jakością podstawy, systemy i narzędzia. Wydawnictwo One Press, Gliwice 2011. 2. Sęp J., Perłowski R., Pacana A.: Techniki wspomagania zarządzania jakoscią, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006. 3. Grudkowski P., Przybylski W., Siemiątkowski M.: Inzynieria jakości w technologii maszyn, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2006. 4. Gajda L., Hernasa A., Mazur L., Mazurkiewicz A.: Podstawy Inżynierii Jakości. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996. 5. Greber T.: Statystyczne sterowanie procesami - doskonalenie jakości z pakietem Statistica, Statsoft, Kraków 2000. 6. Bagiński J. (pod redakcją) Zarządzanie jakością, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004. 7. PN-ISO 8258 + AC1 (czerwiec 1996) Karty kontrolne Shewharta. 8. Kuzioła A.: Zarządzanie jakością w przemyśle maszynowym. Ćwiczenia, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2005. 9. Chrapoński J.: SPC. Podstawy statystycznego sterowania procesami, Wydawnictwo Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Katowice 2010. 6