Raport ewaluacyjny z realizacji zadania: "W słupskim tyglu - warsztaty edukacyjne przybliżające kulturę mniejszości narodowych osobom niepełnosprawnym" Informacje ogólne Zadanie realizowane było w miesiącach od kwietnia do grudnia 2016 roku. Jego celem było zapoznanie osób niepełnosprawnych z dorobkiem materialnym i duchowym grup mniejszościowych zamieszkujących Słupsk i okolice. W ramach zadania beneficjenci uczestniczyli w zajęciach praktycznych - kulinarnych, plastyczno-artystycznych i komputerowych, w wyjściach do instytucji promujących kulturę mniejszości narodowych oraz w spotkaniach z reprezentantami grup mniejszościowych. W czasie zajęć zapoznali się z życiem codziennym i aktualnymi problemami przedstawicieli mniejszości osiedlonych w mieście i regionie. Poznali stroje, obyczaje, wytwory artystyczne, bogatą kulturę i historię charakterystyczne dla danej narodowości. W zadaniu wzięło udział 10 niepełnosprawnych mieszkańców Słupska - 5 kobiet i 5 mężczyzn, w wieku od 25 do 40 lat. Były to osoby z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, w tym osoby z niepełnosprawnością wzrokową, słuchową, intelektualną i psychiczną. 60% z nich posiadało więcej niż jeden rodzaj niepełnosprawności. 100% beneficjentów to osoby nieaktywne zawodowo, mieszkające z rodziną i utrzymujące się z renty inwalidzkiej. 80% uczestników dowiedziało się o projekcie ze strony internetowej Fundacji Radius", a 20% od znajomych. Analiza wyników ankiet ewaluacyjnych z warsztatów przeprowadzonych w ramach zadania 1. Ocena poszczególnych zajęć W ramach warsztatów uczestnicy mięli okazję wziąć udział w różnorodnych formach aktywności. Były to: A. Zajęcia plastyczno-artystyczne, w ramach których uczestnicy zdobyli wiedzę na temat mniejszości zamieszkujących Słupsk i okolice. Dzięki odpowiednio dobranym metodom poznali materialne i niematerialne wytwory kultury poszczególnych grup mniejszościowych.
Odkryli tradycje, obyczaje, muzykę, literaturę, poezję, zabawy, tańce, wytwory ludowe charakteryzujące daną narodowość. 100% uczestników oceniło tę formę aktywności na poziomie bardzo dobrym. B. Zajęcia kulinarne, w ramach których uczestnicy przygotowywali specjały kuchni narodowych oraz odkrywali obyczaje panujące przy stołach i w kuchniach w poszczególnych krajach. Ta forma aktywności oceniona została na poziomie bardzo dobrym również przez 100% beneficjentów. C. Warsztaty komputerowe, dzięki którym uczestnicy dowiedzieli się jak docierać do kultury za pomocą najnowszych technologii. Nauczyli się korzystać ze stron internetowych poświęconych mniejszościom narodowym, obsługiwać portale, fora i kanały promujące kulturę mniejszości. 100% beneficjentów oceniło zajęcia komputerowe na poziomie bardzo dobrym. D. Wykłady na temat historii i kultury mniejszości narodowych, prowadzone przez Pana Macieja Hejgera dr hab. prof. nadzw. z Instytutu Historii i Politologii Akademii Pomorskiej w Słupsku. Wykłady ocenione zostały przez 100% słuchaczy na poziomie bardzo dobrym. E. Spacer po Słupsku z Prof. Hejgerem, w ramach którego uczestnicy poznali wielobarwną historię miasta oraz miejsca ważne dla przedstawicieli mniejszości narodowych. 100% beneficjentów oceniło powyższą formę aktywności na poziomie bardzo dobrym. F. Spotkania z przedstawicielami mniejszości narodowych, podczas których reprezentanci mniejszości niemieckiej, rosyjskiej, ukraińskiej i węgierskiej opowiadali o kulturze własnych krajów oraz życiu codziennym w Polsce. Ten rodzaj aktywności oceniony został przez 90% uczestników zadania na poziomie bardzo dobrym, a przez 10% na poziomie dobrym. 2. Ocena wartości edukacyjnej przeprowadzonych zajęć. 90% osób uczestniczących w warsztatach uznało, że zajęcia przeprowadzone w ich ramach mają wysoką wartość edukacyjną, 10% oceniło tę wartość na poziomie średnim. 3. Ocena, które z zajęć były najciekawsze.
80% beneficjentów stwierdziło, że ciekawe były wszystkie zajęcia uwzględnione w projekcie. 20% za najbardziej ciekawe uznało zajęcia kulinarne oraz spacer po Słupsku. 4. Ocena czasu trwania zajęć. 100% beneficjentów uznało, że czas trwania zajęć był odpowiedni. 5. Ocena kadry prowadzącej zajęcia. Zajęcia praktyczne prowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę, posiadającą doświadczenie w pracy z osobami niepełnosprawnymi (tyfloinformatyka, osobę ze znajomością języka migowego). Wykłady na temat historii mniejszości narodowych oraz spacer po Słupsku przygotował i poprowadził dr hab. prof. nadzw. z Instytutu Historii i Politologii Akademii Pomorskiej w Słupsku. 100% beneficjentów uznało, że kadra była właściwie przygotowana do prowadzenia wybranej formy zajęć. 6. Ocena metod pracy stosowanych w czasie zajęć. Zajęcia prowadzone były metodami dostosowanymi do możliwości percepcyjnopoznawczych osób z różnorodnymi niepełnosprawnościami. Wykorzystywane materiały przygotowane były w formie dostępnej dla osób z dysfunkcją wzroku, słuchu, niepełnosprawnością intelektualną. 100% uczestników było zdania, że metody pracy stosowane na zajęciach są adekwatnie dobrane do posiadanej przez nich niepełnosprawności. 7. Ocena warunków lokalowych. 100% beneficjentów odpowiedziało, że lokal, w którym odbywały się zajęcia był odpowiednio dostosowany do ograniczeń psychofizycznych wynikających z niepełnosprawności. 8. Ocena opieki i wsparcia w czasie zajęć. 100% uczestników stwierdziło, że w czasie trwania zajęć zaoferowano im odpowiednią opiekę i wsparcie.
9. Ocena motywacji do wzięcia udziału w warsztatach z zakresu edukacji kulturalnej. 100% beneficjentów zadeklarowało chęć ponownego uczestniczenia w zajęciach o podobnym charakterze. 10. Inne uwagi 60% uczestników projektu nie zgłosiło żadnych uwag. Pozostali beneficjenci apelowali o większą ilość zajęć kulinarnych i komputerowych. Podsumowanie wyników 1. Zajęcia przeprowadzone w ramach zadania ocenione zostały na poziomie bardzo dobrym i dobrym. 2. 90% beneficjentów uznało, że zajęcia przeprowadzone w ramach warsztatów miały wysoką wartość edukacyjną. 3. 80% uczestników uznało, że interesujące były wszystkie zajęcia proponowane w zadaniu. 4. 100% beneficjentów było zadowolonych z czasu trwania zajęć, warunków lokalowych i zapewnionej opieki. Stwierdziło, że kadra prowadząca zajęcia była odpowiednio przygotowana, a metody stosowane w czasie zajęć adekwatnie dobrane do możliwości odbioru osób z różnorodnymi niepełnosprawnościami. 5. 100% uczestników zadeklarowało chęć wzięcia udziału w zadaniu o zbliżonym charakterze. Uwagi ogólne specjalistów prowadzących zajęcia: Uczestnicy chętnie brali udział w proponowanych formach aktywności. Z dużym zaangażowaniem włączali się w prowadzone zajęcia. Cechowała ich wysoka motywacja do zdobywania wiedzy na temat historii i kultury mniejszości narodowych i regionu. Z dużą ciekawością zwiedzali własne miasto, brali udział w zajęciach praktycznych, wykładach tematycznych i zajęciach prowadzonych przez reprezentantów poszczególnych mniejszości. Chętnie nawiązywali kontakty między sobą wymieniając się własnymi problemami wynikającymi z niepełnosprawności. Cechowała ich także duża otwartość wobec przedstawicieli grup mniejszościowych. Podczas zajęć w grupie panowała swobodna atmosfera. Beneficjenci odnosili się do siebie i prowadzących z szacunkiem i życzliwością.
Wnioski: 1. Osoby niepełnosprawne nadal bardzo często wykluczane są z życia społecznego. Mają utrudniony dostęp do edukacji, kultury, sportu i rehabilitacji. Nie mogą w pełni korzystać z informacji, wiedzy, przestrzeni publicznej i komunikacji. Ograniczenia psychofizyczne sprawiają, że bardzo często nie mają szans na samodzielne realizowanie potrzeb estetycznych, duchowych, twórczych i artystycznych, takich jak choćby potrzeba doświadczania piękna, obcowania z kulturą, aktywnego uczestnictwa w niej, samorealizacji, wyrażania siebie poprzez twórczość. Potrzeby osób niepełnosprawnych nadal często postrzegane są wyłącznie w kategoriach zapewnienia opieki i wsparcia. 2. Osoby z niepełnosprawnościami chcą na ogół brać czynny udział w życiu społecznokulturalnym, angażować się w nie. Muszą mieć jednak stworzone ku temu odpowiednie warunki zapewniające im dostęp do wydarzeń społecznych, kulturowych, umożliwiające pełne uczestniczenie w nich. 3. Praca z osobami z niepełnosprawnością wymaga specjalistycznego przygotowania, zindywidualizowanego czasu pracy oraz doboru specjalnych metod, dostosowanych do możliwości percepcyjno-poznawczych tej grupy odbiorców. 4. Przybliżanie osobom niepełnosprawnym różnorodności kulturowej w formie proponowanej przez realizatora projektu powinno stanowić ważny element edukacji kulturalnej skierowanej do grupy odbiorców o specyficznych potrzebach percepcyjnopoznawczych. Daje im to bowiem możliwość bezpośredniego doświadczania kultury, obcowania z nią na wyciągnięcie ręki, odczuwania jej wszystkimi zmysłami. Taka forma poznawania kultury ma wysoki wymiar edukacyjny i integrujący. Uczestnicy na ogół chętnie biorą udział w proponowanych im zajęciach, angażują się w podejmowane działanie. Chcą pogłębiać swoją wiedzę, odkrywać nowe miejsca i poznawać nowych ludzi. Mimo ograniczeń natury fizycznej i psychicznej osoby niepełnosprawne wykazują dużą ciekawość poznawczą z zakresu edukacji kulturalnej. Są zmotywowane do podejmowania nowych zadań, dlatego też zaleca się kontynuowanie działalności w tym obszarze. 5. Aby działania skierowane do tej grupy odbiorców były efektywne muszą być kompleksowe i kontynuowane przez dłuższy okres czasu. Nie mogą być jednorazowe. Muszą mieć charakter powtarzalny. Raport sporządzono na podstawie ankiet ewaluacyjnych oraz obserwacji i rozmów z uczestnikami zadania. Raport sporządził koordynator projektu Mateusz Ciborowski