SIMOTICS TN Series N-compact

Do stosowania w strefie 22 (IEC/EN 60079-10-2) II 3D Ex tc IIIB T125 C Dc SIMOTICS TN Series N-compact Asynchroniczny silnik Typ 1LA8 Instrukcja obsługi / Instrukcja montażu Wydanie 04/2015 Answers for industry.

02.04.2015 10:56 V9.03

Wprowadzenie 1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2 Asynchroniczny silnik SIMOTICS TN Series N-compact 1LA8 Instrukcja obsługi Instrukcja montażu Opis 3 Przygotowanie zastosowania 4 Montaż 5 Podłączenie elektryczne 6 Uruchomienie 7 Praca 8 Utrzymanie 9 Części zamienne 10 Utylizacja 11 Do stosowania w strefie 22 (IEC/EN 60079-10-2) II 3D Ex tc IIIB T125 C Dc Serwis i doradztwo techniczne Dane techniczne Dokumentacja jakości A B C Wydanie 04/2015

Wskazówki prawne Koncepcja wskazówek ostrzeżeń Podręcznik zawiera wskazówki, które należy bezwzględnie przestrzegać dla zachowania bezpieczeństwa oraz w celu uniknięcia szkód materialnych. Wskazówki dot. bezpieczeństwa oznaczono trójkątnym symbolem, ostrzeżenia o możliwości wystąpienia szkód materialnych nie posiadają trójkątnego symbolu ostrzegawczego. W zależności od opisywanego stopnia zagrożenia, wskazówki ostrzegawcze podzielono w następujący sposób. NIEBEZPIECZEŃSTWO oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych grozi śmiercią lub odniesieniem ciężkich obrażeń ciała. OSTRZEŻENIE oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może grozić śmiercią lub odniesieniem ciężkich obrażeń ciała. OSTROŻNIE oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może spowodować lekkie obrażenia ciała. UWAGA oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może spowodować szkody materialne. W wypadku możliwości wystąpienia kilku stopni zagrożenia, wskazówkę ostrzegawczą oznaczono symbolem najwyższego z możliwych stopnia zagrożenia. Wskazówka oznaczona symbolem ostrzegawczym w postaci trójkąta, informująca o istniejącym zagrożeniu dla osób, może być również wykorzystana do ostrzeżenia przed możliwością wystąpienia szkód materialnych. Wykwalifikowany personel Produkt /system przynależny do niniejszej dokumentacji może być obsługiwany wyłącznie przez personel wykwalifikowany do wykonywania danych zadań z uwzględnieniem stosownej dokumentacji, a zwłaszcza zawartych w niej wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i ostrzegawczych. Z uwagi na swoje wykształcenie i doświadczenie wykwalifikowany personel potrafi podczas pracy z tymi produktami / systemami rozpoznać ryzyka i unikać możliwych zagrożeń. Zgodne z przeznaczeniem używanie produktów firmy Siemens Przestrzegać następujących wskazówek: OSTRZEŻENIE Produkty firmy Siemens mogą być stosowane wyłącznie w celach, które zostały opisane w katalogu oraz w załączonej dokumentacji technicznej. Polecenie lub zalecenie firmy Siemens jest warunkiem użycia produktów bądź komponentów innych producentów. Warunkiem niezawodnego i bezpiecznego działania tych produktów są prawidłowe transport, przechowywanie, ustawienie, montaż, instalacja, uruchomienie, obsługa i konserwacja. Należy przestrzegać dopuszczalnych warunków otoczenia. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w przynależnej dokumentacji. Znaki towarowe Wszystkie produkty oznaczone symbolem są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Siemens AG. Pozostałe produkty posiadające również ten symbol mogą być znakami towarowymi, których wykorzystywanie przez osoby trzecie dla własnych celów może naruszać prawa autorskie właściciela danego znaku towarowego. Wykluczenie od odpowiedzialności Treść drukowanej dokumentacji została sprawdzona pod kątem zgodności z opisywanym w niej sprzętem i oprogramowaniem. Nie można jednak wykluczyć pewnych rozbieżności i dlatego producent nie jest w stanie zagwarantować całkowitej zgodności. Informacje i dane w niniejszej dokumentacji poddawane są ciągłej kontroli. Poprawki i aktualizacje ukazują się zawsze w kolejnych wydaniach. Siemens AG Process Industries and Drives Postfach 48 48 90026 NÜRNBERG NIEMCY Nr katalogowy dokumentu: A5E03472650 P 04/2015 Prawo do dokonywania zmian zastrzeżone Copyright Siemens AG 2015. Wszelkie prawa zastrzeżone

Spis treści 1 Wprowadzenie...13 1.1 Informacje ogólne...13 2 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa...15 2.1 Informacje dla osoby odpowiedzialnej za instalację...15 2.2 Zachowanie pięciu zasad bezpieczeństwa...16 2.3 Wykwalifikowany personel...16 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi...17 2.5 w zagrożonych wybuchem obszarach strefy 2 lub 22...19 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne...20 2.7 Kompatybilność elektromagnetyczna...21 2.8 Odporność na zakłócenia...21 2.9 Oddziaływanie na sieć zasilającą przy bardzo nierównomiernym momencie obrotowym...21 2.10 Napięcia zakłócające podczas pracy przy przetworniku...22 2.11 Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych...22 3 Opis...23 4 Przygotowanie zastosowania...29 4.1 Kwestie związane z projektowaniem urządzenia o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa...29 4.2 Przestrzeganie trybu pracy...29 4.3 Termiczna ochrona silnika...29 4.4 Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja)...30 4.5 Emisje hałasu...30 4.6 Wartości graniczne prędkości obrotowych...31 4.7 Przestrzeganie przebiegu prędkości obrotowej i momentu obrotowego...31 4.8 Synchronizacja faz podczas przełączania sieci zasilającej...31 4.9 Zapotrzebowanie na miejsce...32 4.10 Wahania napięcia i częstotliwości przy pracy sieciowej...32 4.11 Częstotliwości własne układu...32 4.12 Obciążenie skręcające zespołu wałów w wyniku zakłóceń w instalacji elektrycznej...33 4.13 Transport i przechowywanie...33 4.13.1 Sprawdzenie dostawy...33 4.13.2 Wymagania dla bezpiecznego podnoszenia i transportu...34 Instrukcja obsługi 04/2015 5

Spis treści 4.13.3 Zabezpieczenie wirnika...35 4.13.4 Transport zespołu maszynowego...36 4.13.5 Przechowywanie...37 4.13.6 Ochrona maszyny przed korozją...40 4.14 Praca z przetwornikiem...41 4.14.1 System sieci...41 4.14.2 Praca maszyn zabezpieczonych przed wybuchem z przemiennikiem...41 4.14.3 Redukcja prądów łożyskowych...42 4.14.4 Izolowane łożyska podczas pracy z przemiennikiem...43 5 Montaż...47 5.1 Przygotowanie montażu...47 5.1.1 Warunki montażu...47 5.1.2 Rezystancja izolacji i współczynnik absorpcji...48 5.1.3 Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji...49 5.1.4 Przygotowanie powierzchni przyłączeniowych...51 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji...52 5.2.1 Warunki prawidłowego wyrównania i bezpiecznego mocowania...52 5.2.2 Sprawdzenie zawiesi...52 5.2.3 Usuwanie blokady wirnika...52 5.2.4 Usunięcie ochrony przed korozją...53 5.2.5 Montaż elementów napędzanych...54 5.2.6 Podnoszenie i transport maszyny...56 5.2.7 Zestawienie maszyny...58 5.2.8 Zgrubne wyrównanie maszyny...58 5.3 Montaż maszyny...59 5.3.1 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące montażu...59 5.3.2 Wybór śrub mocujących...59 5.3.3 Założenia dla spokojnego, bezwstrząsowego biegu...60 5.3.4 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B3 / IM B35)...60 5.3.5 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B5)...62 5.3.6 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM V1, IM V10)...62 5.3.7 Siły osiowe i promieniowe...63 6 Podłączenie elektryczne...65 6.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa instalacji elektrycznej...65 6.2 Skrzynka zacisków...65 6.2.1 Skrzynka zacisków 1XB1621...66 6.2.2 Skrzynka zacisków 1XB1631...67 6.2.3 Skrzynka zacisków 1XB1634...68 6.3 Przygotowanie...69 6.3.1 Sprawdzić połączenie uzwojenia...69 6.3.2 Oznaczenie zacisków...69 6.3.3 Wybór kabla...69 6.3.4 Podłączenie przewodu uziemiającego...70 6.3.5 Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej...71 6.3.6 Uziemienie wysokoczęstotliwościowe dla pracy przekształtnikowej...71 6.3.7 Podłączenie bez skrzynki zacisków...71 6.3.8 Kierunek obrotów...72 6 Instrukcja obsługi 04/2015

Spis treści 6.4 Podłączenie...73 6.4.1 Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB16... z dławnicą kablową...73 6.4.2 Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB... ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym...74 6.4.3 Atestowane przepusty przewodów i zatyczki zamykające...76 6.4.4 Ułożenie kabli...76 6.4.5 Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi...77 6.4.6 Podłączenie bez końcówki kablowej...78 6.4.7 Zastosowanie przewodów aluminiowych...80 6.4.8 Stosowanie kabli jednożyłowych...80 6.4.9 Wewnętrzne wyrównanie potencjałów...80 6.4.10 Bezstopniowa powierzchnia przylegania uszczelnienia w pokrywie skrzynki zacisków (nie dotyczy GT640)...81 6.4.11 Minimalne szczeliny powietrzne...81 6.4.12 Zakończenie prac związanych z podłączeniem...82 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych...82 6.5.1 Wybór przewodu...82 6.5.2 Wprowadzanie i układanie kabli w pomocniczej skrzynce zacisków...83 6.5.3 Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej...83 6.5.4 Samobezpieczne obwody prądowe dla sensorów lub czujników...84 6.5.5 Podłączanie kontroli temperatury dla uzwojenia stojana...84 6.5.6 Czynności kończące...85 6.5.7 Praca z przemiennikiem...86 6.5.7.1 Praca z przemiennikiem o niskiej częstotliwości impulsów...86 6.5.7.2 Napięcie szczytowe przemiennika...86 6.5.7.3 Redukcja prądów łożyskowych...87 6.5.7.4 Praca przekształtnikowa w sieciach uziemionych...89 7 Uruchomienie...91 7.1 Sprawdzenia przed uruchomieniem...91 7.2 Pomiar rezystancji izolacji i indeksu polaryzacji przed uruchomieniem...92 7.3 Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem...93 7.4 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk...94 7.5 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia...94 7.6 Załączanie...95 7.7 Wyłączenie...96 8 Praca...97 8.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas pracy...97 8.2 Przegrzanie maszyny z powodu warstwy pyłu...98 8.3 Eksploatacja w strefach zagrożenia wybuchem...99 8.4 Wyłączanie ogrzewania postojowego...100 8.5 Włączanie maszyny...100 8.6 Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych...100 8.7 Ponowne włączenie po wyłączeniu awaryjnym...100 Instrukcja obsługi 04/2015 7

Spis treści 8.8 Przerwy w pracy...100 8.8.1 Unikać obroszenia bądź kondensacji pary wodnej we wnętrzu maszyny...102 8.8.2 Unikanie uszkodzeń postojowych łożyska tocznego...102 8.8.3 Szczotki uziemienia wału (opcjonalnie)...103 8.8.4 Pomiar rezystancji izolacji po dłuższym postoju maszyny...103 8.9 Wyłączanie maszyny z eksploatacji...104 8.10 Ponowne uruchamianie maszyny...104 8.11 Zakłócenia...104 8.11.1 Przegląd w razie usterek...104 8.11.2 Zakłócenia elektryczne...105 8.11.3 Zakłócenia mechaniczne...106 8.11.4 Zakłócenia łożyska tocznego...107 9 Utrzymanie...109 9.1 Przegląd i konserwacja...109 9.1.1 Instrukcje bezpieczeństwa dla inspekcji i konserwacji...109 9.1.2 Niebezpieczeństwo wybuchu podczas czyszczenia z użyciem sprężonego powietrza...111 9.1.3 Pomiar rezystancji izolacji i indeksu polaryzacji w ramach prac konserwacyjnych...112 9.1.4 Przegląd w razie usterek...112 9.1.5 Pierwszy przegląd po montażu lub naprawie...112 9.1.6 Przegląd główny...113 9.1.7 Przegląd łożysk tocznych...114 9.1.8 Przegląd i konserwacja ogrzewania postojowego...114 9.1.9 Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych...114 9.1.10 Uszczelnianie łożysk tocznych (opcja podwyższony stopień ochrony )...119 9.1.11 Utrzymywanie w czystości strumienia powietrza chłodzącego...119 9.1.12 Naprawa uszkodzeń powierzchni lakierowanej...119 9.1.13 Ponowne lakierowanie...120 9.1.14 Konserwacja skrzynek zaciskowych...120 9.2 Naprawa...121 9.2.1 Przygotować prace naprawcze...122 9.2.2 Uszczelnianie maszyny...123 9.2.3 Ogrzewanie postojowe...124 9.2.4 Obudowa wentylatora...124 9.2.5 Wentylator zewnętrzny z metalu...125 9.2.6 Wentylator zewnętrzny z tworzywa sztucznego...126 9.2.7 Wentylator wewnętrzny...127 9.2.8 Łożysko toczne...127 9.2.8.1 Demontaż łożyska tocznego...127 9.2.8.2 Wymontować pierścień V...128 9.2.8.3 Wymontować labiryntowy pierścień uszczelniający...129 9.2.8.4 Montaż łożysk tocznych...130 9.2.8.5 Montaż pierścienia V...131 9.2.8.6 Zamontować pierścień V (opcja Podwyższony stopień ochrony )...131 9.2.8.7 Montaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego...132 10 Części zamienne...135 10.1 Dane zamówienia...135 10.2 Ogrzewanie postojowe...136 8 Instrukcja obsługi 04/2015

Spis treści 10.3 Stojan i wirnik...137 10.4 Wentylacja...138 10.5 Łożyska toczne, strona DE, z osłoną...139 10.6 Łożyska toczne, strona DE, bez osłony...140 10.7 Łożyska toczne strona DE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska...141 10.8 Łożyska toczne, strona NDE, z osłoną...142 10.9 Łożyska toczne, strona NDE, bez osłony...143 10.10 Łożyska toczne strona NDE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska...144 10.11 Skrzynka zacisków 1XB1621...145 10.12 Skrzynka zacisków 1XB1631...147 10.13 Skrzynka zacisków 1XB1634...148 11 Utylizacja...151 11.1 Wprowadzenie...151 11.2 Przepisy prawne specyficzne dla danego kraju...151 11.3 Rozbieranie maszyny...151 11.4 Utylizacja podzespołów...151 A Serwis i doradztwo techniczne...153 A.1 Siemens Industry Wsparcie Online...153 A.2 RoHS - ograniczenia w stosowaniu określonych niebezpiecznych materiałów...154 B Dane techniczne...155 B.1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych...155 C Dokumentacja jakości...157 C.1 Deklaracja zgodności WE 2006/95/WE...157 C.2 Deklaracja Zgodności WE (Ex tc)...166 Indeks...179 Tabele Tabela 3-1 Wykonanie maszyny...24 Tabela 3-2 Silnik w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex t...24 Tabela 3-3 Dane na tabliczce znamionowej...25 Tabela 3-4 Warianty łożysk tocznych...26 Tabela 3-5 Przyporządkowanie wzniosu osi wału do skrzynek zaciskowych...27 Tabela 4-1 Minimalny wymiar dla wlotu powietrza...32 Tabela 4-2 Momenty dokręcenia śruby wału blokady wirnika...36 Tabela 5-1 Rezystancja izolacji uzwojenia stojana przy 40 C...49 Instrukcja obsługi 04/2015 9

Spis treści Tabela 5-2 Tabela 6-1 Tabela 6-2 Tabela 6-3 Tabela 6-4 Tabela 6-5 Tabela 6-6 Tabela 6-7 Tabela 7-1 Dopuszczalne odchylenia przy wyrównywaniu maszyny z elastycznym sprzęgłem...61 Oznaczenia zacisków na przykładzie 1U1-1...69 Określenie przekroju przewodu uziemiającego...70 Technika przyłączeniowa (podłączenie z końcówką kablową / bez końcówki kablowej)...73 Wersje płyty do wprowadzania kabli...73 Skrzynka zacisków z uszczelnieniem pierścieniem cebulowatym...74 Minimalne odstępy w powietrzu w zależności od efektywnej wartości napięcia przemiennego U eff...81 Maksymalne napięcie szczytowe przekształtnika...86 Wartości nastaw dla kontroli temperatur łożysk przed uruchomieniem...94 Tabela 7-2 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk w normalnym trybie pracy...94 Tabela 7-3 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia podczas uruchomienia...94 Tabela 7-4 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia w normalnym trybie pracy...95 Tabela 8-1 Zakłócenia elektryczne...105 Tabela 8-2 Zakłócenia mechaniczne...106 Tabela 8-3 Zakłócenia łożyska tocznego...107 Tabela 9-1 Kontrole po montażu lub naprawie...112 Tabela 9-2 Tabela 9-3 Kontrole przy przeglądzie głównym...113 Kryteria doboru smarów do łożysk tocznych...114 Tabela 9-4 Smary do łożysk tocznych dla pionowych i poziomych form wykonania...116 Tabela 9-5 Alternatywne smary stałe 2. klasy NLGI do silników o poziomej formie konstrukcji...116 Tabela 10-1 Części zamienne dla stojana i wirnika...137 Tabela 10-2 Części zamienne do układu wentylacji...138 Tabela 10-3 Części zamienne dla łożysk tocznych po stronie DE, z obudową...139 Tabela 10-4 Części zamienne dla łożysk tocznych, strona DE, bez obudowy...140 Tabela 10-5 Części zamienne dla łożysk tocznych, strona DE...141 Tabela 10-6 Części zamienne dla łożysk tocznych po stronie NDE, z obudową...142 Tabela 10-7 Części zamienne dla łożysk tocznych, strona NDE, bez obudowy...143 Tabela 10-8 Części zamienne do łożysk tocznych, strona NDE...144 Tabela 10-9 Tabela 10-10 Tabela 10-11 Części zamienne do skrzynki zaciskowej 1XB1621...145 Dodatkowe części zamienne...146 Dodatkowe części zamienne do skrzynki zaciskowej 1XB1631 z dwuczęściowym przepustem kablowym...147 Tabela 10-12 Części zamienne dla skrzynki zaciskowej 1XB1634...148 Tabela B-1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych z tolerancją ± 10%...155 Rysunki Rysunek 3-1 Schematyczny widok tabliczki znamionowej...25 Rysunek 4-1 Unieruchomienie osiowe wirnika...36 10 Instrukcja obsługi 04/2015

Spis treści Rysunek 4-2 Rysunek 4-3 Rysunek 5-1 Rysunek 5-2 Rysunek 6-1 Rysunek 6-2 Zasadniczy schemat napędu jednostkowego...44 Zasadniczy schemat napędu tandemowego...45 Rodzaj wyważenia po stronie DE...54 Schemat zasadniczy: Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej...61 Skrzynka zaciskowa 1XB1621...66 Skrzynka zaciskowa 1XB1631...67 Rysunek 6-3 Skrzynka zaciskowa 1XB1634...68 Rysunek 6-4 Rysunek 6-5 Rysunek 6-6 Rysunek 9-1 Rysunek 9-2 Rysunek 9-3 Rysunek 9-4 Rysunek 9-5 Rysunek 10-1 Rysunek 10-2 Rysunek 10-3 Rysunek 10-4 Rysunek 10-5 Rysunek 10-6 Rysunek 10-7 Rysunek 10-8 Rysunek 10-9 Uchwyt odciążający i wkład uszczelniający...75 Podłączenie z końcówką kablową i śrubą mocującą (schemat zasadniczy)...77 Podłączanie z obejmami zaciskowymi (schemat ideowy)...79 Wentylacja (schemat ideowy z wentylatorem osiowym)...125 Wentylacja (schemat zasadniczy z wentylatorem promieniowym)...126 Demontaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego (schemat zasadniczy)...129 Łożysko toczne z przedsionkiem smarowym (schemat ideowy)...132 Położenie kołków gwintowanych labiryntowego pierścienia uszczelniającego na zewnętrznej pokrywie łożyska...133 Stojan i wirnik...137 Łożyska toczne, strona DE, z obudową...139 Łożyska toczne, strona DE, bez obudowy...140 Łożyska toczne strona DE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska...141 Łożyska toczne, strona NDE, z obudową...142 Łożyska toczne, strona NDE, bez obudowy...143 Łożyska toczne strona NDE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska...144 Skrzynka zaciskowa 1XB1621 ze standardowym wprowadzeniem kabla...145 Dwuczęściowy przepust kablowy...145 Rysunek 10-10 Skrzynka zaciskowa 1XB1634 ze standardowym wprowadzeniem kabla...148 Rysunek 10-11 Dwuczęściowy przepust kablowy...148 Instrukcja obsługi 04/2015 11

Spis treści 12 Instrukcja obsługi 04/2015

Wprowadzenie 1 1.1 Informacje ogólne Ta instrukcja opisuje maszynę oraz informuje jak nalezy się z nią obchodzić od momentu dostarwy, aż do złomowania. Zachować instrukcję do późniejszego użytku. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac przy maszynie nalezy przeczytać tą instrukcję obsługi i postępować zgodnie z instrukcjami. W ten sposób zapewnia się bezpieczne i wolne od zakłóceń działanie, jak również długi czas użytkowania maszyny. Jeśli mają Państwo propozycje ulepszenia tego dokumentu, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym (Strona 153). Wyróżniki tekstu Założenia dla wskazówek ostrzegawczych objaśnione są na odwrocie strony tytułowej. Zawsze należy przestrzegać wskazówek dotyczących bezpieczeństwa zawartych w niniejszej instrukcji. Oprócz informacji ostrzegawczych, które ze względów bezpieczeństwa muszą być bezwzględnie przestrzegane, w niniejszej instrukcji znajdują się następujące wyróżniki tekstu: 1. Instrukcje działania są prezentowane jako numerowana lista. Należy zachowywać kolejność wykonywania działań. W wyliczeniach są używane punkty listy. Myślnik oznacza wyliczenia na drugim poziomie. Wskazówka Wskazówka jest ważną informacją odnośnie produktu, posługiwania się produktem lub odpowiedniej części dokumentacji. Wskazówka zawiera pomoc lub dodatkowe sugestie. Instrukcja obsługi 04/2015 13

Wprowadzenie 1.1 Informacje ogólne 14 Instrukcja obsługi 04/2015

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2 2.1 Informacje dla osoby odpowiedzialnej za instalację Ta maszyna elektryczna została zaprojektowana i skonstruowana zgodnie z dyrektywą 2006/95/EG ("Dyrektywa Niskonapięciowa") i jest przewidziana do użytku w instalacjach przemysłowych. W przypadku zastosowania tej maszyny elektrycznej poza Unią Europejską należy przestrzegać specyficznych przepisów krajowych. Przestrzegać lokalnych i branżowych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i konstrukcji. Osoby odpowiedzialne za instalację muszą zapewnić następujące warunki: Prace projektowe oraz wszystkie czynności wykonywane przy maszynie oraz za pomocą tej maszyny są wykonywane tylko przez wykwalifikowany personel. Instrukcja Obsługi jest zawsze dostępna podczas wszystkich prac. Dane techniczne i parametry dotyczące dopuszczalnych warunków montażu, podłączenia, otoczenia i eksploatacji są konsekwentnie przestrzegane. Przestrzegane są specyficzne przepisy dotyczące konstrukcji i bezpieczeństwa, jak również przepisy dotyczące stosowania sprzętu ochrony indywidualnej. Wskazówka Podczas projektowania, montażu, uruchamiania i prac serwisowych wskazany jest kontakt z właściwym centrum serwisowym (Strona 153) w celu uzyskania pomocy technicznej i możliwości korzystania z usług serwisowych. W poszczególnych rozdziałach tego dokumentu znajdują się instrukcje dotyczące bezpieczeństwa. Proszę zachować te instrukcje dotyczące bezpieczeństwa dla swojego własnego bezpieczeństwa, dla ochrony innych osób oraz zapobiegania uszkodzeniu mienia. Przestrzegać poniższych wskazówek bezpieczeństwa podczas wykonywania wszelkich czynności przy maszynie i za pomocą maszyny. Ta maszyna elektryczna została zaprojektowana i skonstruowana zgodnie z dyrektywą 94/9/ EG ("Dyrektywa ochrony przeciwwybuchowej") i jest przewidziana do użytku w instalacjach przemysłowych z atmosferami wybuchowymi. Uruchomienie w krajach Wspólnoty Europejskiej zgodnie z Dyrektywą 2006/42/EG ("Dyrektywa maszynowa") jest niedozwolone do momentu stwierdzenia zgodności instalacji, Instrukcja obsługi 04/2015 15

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.3 Wykwalifikowany personel w której jest montowana maszyna, z tą dyrektywą. W przypadku używania maszyny poza Unią Europejską należy przestrzegać przepisów krajowych. OSTRZEŻENIE Uruchomienie przed stwierdzeniem zgodności W przypadku uruchomienia maszyny przed stwierdzeniem zgodności instalacji, nie można zagwarantować ochrony przeciwwybuchowej instalacji. Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Maszynę wolno uruchamiać dopiero po potwierdzeniu zgodności instalacji zgodnie z dyrektywą dotyczącą ochrony przed wybuchem. 2.2 Zachowanie pięciu zasad bezpieczeństwa Dla własnego bezpieczeństwa oraz w celu uniknięcia szkód materialnych należy podczas prac zawsze przestrzegać istotnych dla bezpieczeństwa wskazówek oraz poniższych pięciu zasad bezpieczeństwa według normy EN 50110 1 "Prace w stanie beznapięciowym". Pięć zasad bezpieczeństwa należy zastosować w podanej kolejności przed rozpoczęciem prac. Pięć zasad bezpieczeństwa 1. Odłączyć zasilanie. Odłączyć również obwody pomocnicze, np. ogrzewanie postojowe. 2. Zabezpieczyć przed ponownym załączeniem. 3. Upewnić się, że nie występuje napięcie. 4. Uziemić i zewrzeć. 5. Zakryć lub odgrodzić sąsiednie elementy będące pod napięciem. Po zakończeniu prac wykonane czynności przeprowadzić w odwrotnej kolejności. 2.3 Wykwalifikowany personel Wszystkie czynności przy maszynie mogą być wykonywane wyłącznie przez wykwalifikowany personel. Wykwalifikowany personel w rozumieniu tej dokumentacji to osoby, spełniające następujące warunki: Z uwagi na ich wykształcenia i doświadczenie są w stanie rozpoznać występujące w zakresie swoich czynności niebezpieczeństwa i uniknąć możliwych zagrożeń. Wykonywanie prac przy maszynie zleca im zawsze osoba odpowiedzialna. 16 Instrukcja obsługi 04/2015

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi Bezpieczeństwo na stanowisku roboczym zależy od uwagi, ostrożności i rozsądku wszystkich osób, które instalują, eksploatują i konserwują maszynę. Oprócz przestrzegania wymienionych środków ostrożności w pobliżu maszyny należy z zasady zachować ostrożność. Stale zwracać uwagę na własne bezpieczeństwo. W celu uniknięcia wypadków przestrzegać również: ogólnych przepisów bezpieczeństwa danego kraju Specyficzne przepisy użytkownika i zakresu zastosowania specyficznych uzgodnień dokonanych z użytkownikiem oddzielnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa, dostarczonych wraz z maszyną symboli bezpieczeństwa i wskazówek umieszczonych na maszynie i jej opakowaniu OSTRZEŻENIE Części znajdujące się pod napięciem Maszyny elektryczne posiadają części znajdujące się pod napięciem. Na skutek zdemontowania osłon, zastosowania maszyny niezgodnie z przeznaczeniem, nieprawidłowej obsługi lub niewystarczającej konserwacji może dojść do wypadków śmiertelnych, ciężkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Podczas pracy przy maszynie należy zawsze przestrzegać "Pięciu zasad bezpieczeństwa (Strona 16)". Osłony usuwać tylko zgodnie ze wskazówkami zawartymi w niniejszej w Instrukcji Obsługi. Prawidłowo obsługiwać maszynę. Regularnie i fachowo konserwować maszynę. OSTRZEŻENIE Części wirujące Maszyny elektryczne posiadają niebezpieczne części wirujące. Na skutek zdemontowania osłon, zastosowania maszyny niezgodnie z przeznaczeniem, nieprawidłowej obsługi lub niewystarczającej konserwacji może dojść do wypadków śmiertelnych, ciężkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Osłony usuwać tylko zgodnie ze wskazówkami zawartymi w niniejszej w Instrukcji Obsługi. Prawidłowo obsługiwać maszynę. Należy regularnie przeprowadzać konserwację maszyny. Zabezpieczyć wolne końce wału. Instrukcja obsługi 04/2015 17

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi OSTRZEŻENIE Gorące powierzchnie Maszyny elektryczne mają gorące powierzchnie. Nie należy ich dotykać. Następstwem mogą być ciężkie oparzenia. Przed przystąpieniem do prac przy maszynie należy pozostawić ją do ostygnięcia. Osłony usuwać tylko zgodnie ze wskazówkami zawartymi w niniejszej w Instrukcji Obsługi. Prawidłowo eksploatować maszynę. OSTROŻNIE Substancje szkodliwe dla zdrowia Substancje chemiczne potrzebne do nastawienia, eksploatacji i utrzymania maszyny mogą być szkodliwe dla zdrowia. Mogą one powodować zatrucia, uszkodzenia skóry, oparzenia dróg oddechowych i inne obrażenia. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w niniejszej instrukcji obsługi oraz informacji produktowych producenta. Przestrzegać odpowiednich przepisów bezpieczeństwa i stosować zalecane środki ochrony ciała. OSTROŻNIE Substancje łatwo zapalne i palne Substancje chemiczne potrzebne do nastawienia, eksploatacji i utrzymania maszyny mogą być łatwo zapalne i palne. Mogą one być szkodliwe dla zdrowia oraz powodować szkody materialne. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w niniejszej instrukcji obsługi oraz informacji produktowych producenta. Przestrzegać odpowiednich przepisów bezpieczeństwa i stosować zalecane środki ochrony ciała. OSTRZEŻENIE Emisje hałasu Podczas pracy maszyna może charakteryzować się poziomem emisji hałasu, który jest niedopuszczalny dla miejsc pracy. Następstwem mogą być uszkodzenia słuchu. Należy zapewnić bezpieczną eksploatację maszyny w obrębie urządzenia stosując odpowiednie środki bezpieczeństwa, jak np. osłony, izolacje akustyczne lub środki ochrony słuchu. 18 Instrukcja obsługi 04/2015

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.5 w zagrożonych wybuchem obszarach strefy 2 lub 22 2.5 w zagrożonych wybuchem obszarach strefy 2 lub 22 Instalacje elektryczne w strefach zagrożonych wybuchem muszą być montowane, instalowane i eksploatowane przez osoby odpowiedzialne zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i rozporządzeniami. Wskazówka Podstawowe wymagania w stosunku do instalacji elektrycznych i ich eksploatacji w strefach zagrożonych wybuchem podane są np. w dyrektywie 1999/92/EG oraz w normie IEC / EN 60079-14. Niebezpieczeństwa zapłonu Ocena zagrożeń podczas pracy, lokalnych warunków eksploatacji oraz wymagane metody kontroli muszą być wiążąco wyjaśnione przez operatora w porozumieniu z odpowiednim urzędem nadzoru. Bezwzględnie przestrzegane muszą być niezbędne czynności. Producent maszyny nie może podać w tym zakresie ogólnie obowiązujących zaleceń. Należy przestrzegać informacji zawartych w niniejszej instrukcji obsługi. Wskazówka Podstawowe informacje dotyczące oceny niebezpieczeństwa zapłonu ze strony urządzeń elektrycznych oraz ich pracy w strefach zagrożonych wybuchem podane są np. w dyrektywach 94/9/EG i 1999/92/EG oraz w szeregu norm IEC / EN 60079. Jeżeli dla maszyny nie zachodzi certyfikacja przez podmiot trzeci, należy przestrzegać zawartch w dyrektywach oraz normach ustalonych danych technicznych oraz warunków szczególnych. Certyfikat należy przedstawić przed uruchomieniem. Instrukcja obsługi 04/2015 19

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne Środki ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi (ESD) UWAGA Wyładowanie elektrostatyczne Podzespoły elektroniczne zawierają komponenty czułe na wyładowania elektrostatyczne. Przy nieprawidłowym obchodzeniu się można łatwo uszkodzić te komponenty. Aby uniknąć strat materialnych należy przestrzegać poniższych wskazówek. Podzespoły elektronicznie dotykać tylko w przypadku konieczności wykonania wymaganych prac. Jeżeli zachodzi konieczność dotknięcia podzespołów elektronicznych, ciało danej osoby musi zostać rozładowane elektrostatycznie i uziemione. Nie pozwolić na kontakt podzespołów elektronicznych z elektrycznie izolującymi materiałami, jak folia plastikowa, elementy z tworzywa sztucznego, izolujących powłok stołu lub odzieży z tkanin syntetycznych. Podzespoły układać wyłącznie na podkładkach przewodzących. Podzespoły i elementy elektroniczne należy pakować, przechowywać i transportować wyłącznie w przewodzących opakowaniach, np. metalizowane opakowania z tworzywa sztucznego lub opakowania metalowe, pianki przewodzące lub folia aluminiowa do użytku domowego. Wymagane środki ochrony dla elementów czułych na działanie ładunków elektrostatycznych są ponownie objaśnione na poniższych ilustracjach: (1) Stanowisko siedzące (2) Stanowisko stojące (3) Stanowisko stojące / siedzące a = podłoga przewodząca b = stół ESD c = buty ESD d = płaszcz ESD e = bransoleta ESD f = podłączenie uziemienia szaf 20 Instrukcja obsługi 04/2015

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.9 Oddziaływanie na sieć zasilającą przy bardzo nierównomiernym momencie obrotowym OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku wyładowania elektrostatycznego Wyładowania elektrostatyczne stanowią potencjalne źródło zapłonu. W atmosferze zagrożonej wybuchem może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy przestrzegać środków ochrony przed ładunkiem elektrostatycznym. 2.7 Kompatybilność elektromagnetyczna Maszyna zaprojektowana jest według normy IEC/EN 60034 i przy zastosowaniu zgodnie z przeznaczeniem spełnia wymagania dyrektywy europejskiej 2004/108/EG dotyczącej kompatybilności elektromagnetycznej. 2.8 Odporność na zakłócenia Maszyna zasadniczo spełnia wymagania odporności na zakłócenia według IEC/ EN 61000 6 2. W przypadku maszyn z wbudowanymi czujnikami (np. termistory PTC) wykonawca całej instalacji musi sam zapewnić wystarczającą odporność na zakłócenia poprzez odpowiedni dobór przewodów sygnałowych czujników i urządzeń przetwarzających. 2.9 Oddziaływanie na sieć zasilającą przy bardzo nierównomiernym momencie obrotowym Na skutek silnie nierównomiernego momentu obrotowego, np. w przypadku napędu sprężarki tłokowej, generowany jest niesinusoidalny prąd silnika. Powstające wyższe drgania harmoniczne mogą poprzez przewody przyłączeniowe niedopuszczalnie oddziaływać na sieć zasilającą. Instrukcja obsługi 04/2015 21

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.11 Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych 2.10 Napięcia zakłócające podczas pracy przy przetworniku OSTRZEŻENIE Napięcia zakłóceniowe przy pracy z przekształtnikiem Przy pracy z przekształtnikiem, w zależności od jego producenta, typu i zastosowanych środków przeciwzakłóceniowych, występują emisje zakłóceń o różnym nasileniu. Przy maszynach z wbudowanymi czujnikami, np. termistory PTC, w przewodzie czujnika mogą wystąpić napięcia zakłóceniowe zależne od przekształtnika. Może dojść do powstania zakłóceń, które mogą bezpośrednio lub pośrednio skutkować śmiercią, poważnymi obrażeniami lub szkodami materialnymi. Przestrzegać wytycznych EMC producenta przekształtnika, aby uniknąć przekroczenia wartości granicznej wg IEC/EN 61000-6-3 dla układu napędowego złożonego z maszyny i przekształtnika. Podjąć odpowiednie środki EMC. 2.11 Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych OSTRZEŻENIE Zakłócenia urządzeń elektronicznych przez elektryczne instalacje energetyczne Elektryczne instalacje energetyczne wytwarzają podczas pracy pole elektryczne. Podczas przebywania w bezpośrednim otoczeniu maszyny mogą wystąpić zagrażające życiu awarie implantów medycznych, np. rozruszników serca. Może nastąpić utrata danych na nośnikach magnetycznych lub elektronicznych. Zabronione jest pozostawanie osób z rozrusznikami serca w pobliżu maszyny. Należy wystarczająco chronić personel obsługi pracujący przy instalacji przed ewentualnie występującymi szkodami przy pomocy odpowiednich środków, np. oznakowania, wygrodzenia, instruktaże bezpieczeństwa i wskazówki ostrzegawcze. Należy przestrzegać odpowiednich, krajowych przepisów BHP i przepisów bezpieczeństwa. Nie nosić ze sobą magnetycznych, ani elektronicznych nośników danych. 22 Instrukcja obsługi 04/2015

Opis 3 Obszar zastosowań Niniejsza maszyn elektryczna została opracowana dla szerokiego zakresu zastosowań w technice napędowej oraz w przetwarzaniu energii. Charakteryzuje się ona dużą wytrzymałością, długim okresem eksploatacji oraz niezawodnością, jak również dużą elastycznością funkcjonalną, umożliwiającą optymalne dostosowanie do różnych zadań. W niniejszej dokumentacji zawarto szczegóły dotyczące wykonania dostarczonej maszyny, jak również dopuszczalnych warunków eksploatacji. Maszyna została wykonana zgodnie ze specyfikacją zamawiającego i może być używana wyłącznie do zastosowań określonych w umowie. Dopuszczalne warunki pracy można znaleźć na tabliczce znamionowej. Dane techniczne opisane są w katalogu. Rodzaj ochrony przed zapłonem Ex tc Urządzenie wykonane zostało przy użyciu rodzaju ochrony przed zapłonem "Ochrona poprzez obudowę" (Ex tc) zgodnie z normą IEC / EN 60079 0 i IEC / EN 60079 31. Dlatego nie wolno jej eksploatować w obszarach zagrożenia wybuchem z palnym, nieprzewodzącym pyłem odpowiednio do strefy 22 według normy IEC / EN 60079 10 2. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Ta maszyna nie jest przewidziana do zastosowania w następujących obszarach: Obszary zagrożenia wybuchem gazu. Obszary, w których występuje zagrożenie wybuchu przez mieszanki hybrydowe. Obszary z pyłem tworzyw wybuchowych. Obszary zagrożone wybuchem pyłów przewodzących. Obszary z tworzywami piroforycznymi. Eksploatacja maszyny w tych obszarach może doprowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie eksploatować maszyny w wyżej podanych obszarach. Wykonanie maszyny Przepisy i normy zastosowane przy projektowaniu i kontroli maszyny znajdują się na tabliczce znamionowej. Wykonanie maszyny zasadniczo odpowiada następującym normom: Stany odnośnych norm zharmonizowanych należy przyjąć ewent. z Deklaracji Zgodności WE. Instrukcja obsługi 04/2015 23

Opis Tabela 3-1 Wykonanie maszyny Cecha Norma Dane znamionowe i charakterystyka robocza IEC / EN 60034 1 Stopień ochrony IEC / EN 60034 5 Chłodzenie IEC / EN 60034 6 Forma wykonania IEC / EN 60034 7 Oznaczenia wyprowadzeń i kierunek obrotów IEC / EN 60034 8 Dopuszczalne poziomy hałasu IEC / EN 60034 9 Charakterystyka rozruchowa, wirujące części maszyny elektrycznej IEC / EN 60034 12* Intensywność drgań IEC / EN 60034 14 Wartości graniczne intensywności drgań DIN ISO 10816-3 * Tylko dla maszyn do pracy sieciowej Patrz również Dokumentacja jakości (Strona 157) W przypadku maszyn w wykonaniu przeciwwybuchowym obowiązują dodatkowo następujące normy: Tabela 3-2 Silnik w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex t Cecha Norma Rodzaj budowy przeciwwybuchowej Ex t 1 IEC / EN 60079-0 IEC / EN 60079-31 1 Opcjonalnie, w zależności od zamówienia Tabliczka znamionowa Tabliczka znamionowa zawiera dane identyfikujące i najważniejsze, aktualne dane techniczne. Dane na tabliczce znamionowej oraz postanowienia umowy ustalają granice użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. 24 Instrukcja obsługi 04/2015

Opis Rysunek 3-1 Schematyczny widok tabliczki znamionowej Tabela 3-3 Dane na tabliczce znamionowej Poz. Opis Poz. Opis (1) Rodzaj silnika (12) Znamionowa prędkość obrotowa [ 1 / min ] (2) Typ silnika (13) Dane prądu rozruchowego (3) Numer seryjny (14) (puste) (4) Rodzaj konstrukcji (15) Numer certyfikatu (5) Klasa cieplna (16) Stopień ochrony (6) Napięcie znamionowe [V] i układ połączeń (17) Klasa wirnika (7) Częstotliwość znamionowa [Hz] (18) Ciężar silnika [kg] (8) (Pojemność w zależności od wersji) (19) Dodatkowe dane (opcjonalnie) (9) Prąd znamionowy [A] (20) Maksymalna prędkość obrotowa [ 1 / min ] (10) Moc znamionowa [kw] (21) Kraj produkcji / miejscowość (11) Współczynnik mocy [cos φ] Wirnik Pakiet wirnika z uzwojeniem klatkowym jest wciśnięty na wał. Wał posiada zwykle cylindryczną końcówkę wału po stronie napędzanej (DE). W zależności od wersji drugi czop końcowy wału może znajdować się po stronie nienapędzanej (NDE). Chłodzenie System chłodzenia skonstruowany jest jako zamknięty, wewnętrzny obieg chłodzenia. Utracone ciepło maszyny oddawane jest przez powierzchnię do powietrza otoczenia. Wentylator na wale powoduje ruch powietrza chłodzącego w wewnętrznym obiegu Instrukcja obsługi 04/2015 25

Opis pierwotnym. Ruch powietrza chłodzącego w zewnętrznym obiegu wtórnym wytwarzany jest przez wentylator na wale. Wentylator Wentylatory wewnętrzne są niezależne od kierunku obrotów maszyny. Wentylator zewnętrzny: Maszyny cztero- i więcej biegunowe oraz 1L.831.-2: Wentylatory zewnętrzne są niezależne od kierunku obrotów maszyny. Maszyny dwubiegunowe z wyjątkiem 1L.831.-2: Wentylatory zewnętrzne są zależne od kierunku obrotów maszyny. Maszyny te oznakowane są za pomocą dodatkowej tabliczki "Strzałka kierunku obrotów" na tarczy łożyskowej i na tabliczce znamionowej. Również 1L.831.-2 może być opcjonalnie wyposażona w wentylator zewnętrzny zależny od kierunku obrotów maszyny. Łożyskowanie toczne W zależności od wersji i odpowiednio do warunków eksploatacji podanych w zamówieniu, maszyny wyposażane są w różne warianty łożysk tocznych. Odpowiednie typy podane są na tabliczce smarowania maszyny. W przypadku pracy z przemiennikiem po stronie nienapędzanej (NDE) montowane jest zazwyczaj łożysko izolowane. Występują następujące warianty łożyskowania tocznego: Tabela 3-4 Warianty łożysk tocznych Wersja Konstrukcja pozioma, napęd za pośrednictwem sprzęgła Konstrukcja pozioma, dla zwiększonych sił poprzecznych, np. przy napędzie pasowym Konstrukcja pionowa, wysokość położenia osi 315, napęd za pośrednictwem sprzęgła Konstrukcja pionowa, wysokość położenia osi 355 450 Łożysko toczne Strona napędzana (DE): Łożysko kulkowe jako łożysko stałe Strona nienapędzana (NDE): Łożysko kulkowe jako łożysko osadzone przesuwnie z osiowymi sprężynami naciskowymi Strona napędzana (DE): Łożysko walcowe jako łożysko osadzone przesuwnie Strona nienapędzana (NDE): Łożysko kulkowe jako łożysko stałe Strona napędzana (DE): Łożysko kulkowe jako łożysko stałe Strona nienapędzana (NDE): Łożysko kulkowe jako łożysko osadzone przesuwnie z osiowymi sprężynami naciskowymi Strona napędzana (DE): Połączenie łożysko kulkowe skośne / łożysko kulkowe jako łożysko stałe Strona nienapędzana (NDE): Łożysko kulkowe jako łożysko osadzone przesuwnie z osiowymi sprężynami naciskowymi Wersja łożyska tocznego dla "podwyższonego stopnia ochrony" (opcja) Poprzez umieszczenie wstępnej komory smarowania przed właściwym wkładem łożyskowym osiąga się lepsze uszczelnienie wkładów łożyskowych przed wnikaniem kurzu i wody. Mimo, że w obu przypadkach celowe jest użycie tego samego smaru, dla lepszego rozróżnienia funkcji powinno się mówić o smarze "smarującym" i smarze "uszczelniającym". 26 Instrukcja obsługi 04/2015

Opis Budowa Zewnętrzna pokrywa łożyska wraz z obudową łożyska stanowi zbiornik na zużyty smar, a wraz z labiryntowym pierścieniem uszczelniającym (opcjonalnie) komorę wstępną na smar uszczelniający. W zewnętrznej pokrywie łożyska umieszczona jest również druga smarowniczka z kanałem na smar, która służy do wtłaczania smaru uszczelniającego. Wstępna komora smaru odizolowana jest od zbiornika na smar za pomocą kombinacji pierścienia V i pierścienia filcowego V, aby zapobiec przedostawaniu się do zbiornika na smar smaru uszczelniającego, który został wtłoczony do komory wstępnej. Smar uszczelniający znajdujący się w komorze wstępnej powoli przedostaje się podczas eksploatacji przez uszczelnienie labiryntowe i uszczelnia je bądź usuwa kurz, który ewentualnie wniknął do wnętrza i kurz znajdujący się na zewnętrz. Skrzynka zaciskowa Skrzynka zaciskowa może być umieszczona po lewej lub po prawej stronie maszyny. Późniejsze przeniesienie jej na drugą stronę maszyny nie jest możliwe. Aby dokonać późniejszej przebudowy na większą skrzynkę zaciskową, należy skontaktować się z producentem. W zależności od wzniosu wału do podłączenia kabli stosowane są następujące skrzynki zaciskowe: Tabela 3-5 Przyporządkowanie wzniosu osi wału do skrzynek zaciskowych Wznios osi wału Skrzynka zaciskowa 315 GT640 1 315... 355 1XB1621 315 450 1XB1631 315 450 1XB1634 315 450 1XB9600 1 1 Nie dla wersji w wykonaniu przeciwwybuchowym Wskazówka Obrócenie skrzynki zaciskowej Zależnie od wykonania możliwe jest obrócenie skrzynki zaciskowej. Skrzynka zaciskowa może być obrócona o 90 odpowiednio do kierunku przyłączenia. W razie potrzeby skontaktować się z Centrum Serwisowym (Strona 153). Urządzenia dodatkowe Zgodnie ze specyfikacją zamówienia mogą zostać wbudowane lub zamontowane różne urządzenia dodatkowe, jak np. czujniki temperatury do kontroli łożysk lub uzwojeń. Instrukcja obsługi 04/2015 27

Opis Ogrzewanie postojowe (opcjonalne) Maszyna jest wyposażona w ogrzewanie postojowe. Dane dotyczące podłączenia znajdują się na dodatkowej tabliczce na maszynie. 28 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4 Dobre zaplanowanie i przygotowanie do eksploatacji maszyny są ważnymi założeniami dla łatwego i prawidłowego zainstalowania, bezpiecznej eksploatacji i dostępu do maszyny dla konserwacji i napraw. W tym rozdziale znajdują się informacje o tym, na co należy zwrócić uwagę przy projektowaniu urządzenia ze względu na tę maszynę i co należy przygotować przed jej dostawą. 4.1 Kwestie związane z projektowaniem urządzenia o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa Ryzyka resztkowe związane z maszyną. Ryzyka te są opisane w rozdziale "Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa" (Strona 15) lub we fragmentach dotyczących danego tematu. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji maszyny wewnątrz urządzenia, należy zatroszczyć się przez odpowiednie środki bezpieczeństwa, takie jak osłony, ogrodzenia, oznaczenia itd. 4.2 Przestrzeganie trybu pracy Należy przestrzegać trybu pracy maszyny. Odpowiednie sterowanie pozwala zapobiec osiąganiu nadmiernych prędkości obrotowych, które mogą spowodować uszkodzenie maszyny. 4.3 Termiczna ochrona silnika Maszyna wyposażona jest w termistory PTC do bezpośredniego monitorowania temperatury silnika, aby podczas pracy chronić maszynę przed przeciążeniem. Należy przewidzieć odpowiedni układ połączeń do monitorowania. Patrz również Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia (Strona 94) Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk (Strona 94) Instrukcja obsługi 04/2015 29

Przygotowanie zastosowania 4.5 Emisje hałasu 4.4 Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja) Używanie ogrzewania postojowego przy pracującej maszynie prowadzi do zwiększenia temperatur w maszynie. Należy zastosować układ blokujący, który w przypadku włączenia maszyny wyłączy ogrzewanie postojowe. Ogrzewania postojowego używać tylko przy wyłączonej maszynie. Patrz również Wyłączanie ogrzewania postojowego (Strona 100) OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Jeżeli ogrzewanie postojowe jest włączone natychmiast po wyłączeniu maszyny, to może nastąpić przekroczenie klasy temperaturowej lub maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. W atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie jednej godziny od momentu wyłączenia maszyny. 4.5 Emisje hałasu OSTRZEŻENIE Emisje hałasu Podczas pracy maszyna może charakteryzować się poziomem emisji hałasu, który jest niedopuszczalny dla miejsc pracy. Następstwem mogą być uszkodzenia słuchu. Należy zapewnić bezpieczną eksploatację maszyny w obrębie urządzenia stosując odpowiednie środki bezpieczeństwa, jak np. osłony, izolacje akustyczne lub środki ochrony słuchu. 30 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.8 Synchronizacja faz podczas przełączania sieci zasilającej 4.6 Wartości graniczne prędkości obrotowych OSTRZEŻENIE Za wysokie prędkości obrotowe Zbyt duże prędkości obrotowe mogą spowodować zniszczenie maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Poprzez sterowanie uniemożliwić pracę powyżej dopuszczalnej prędkości obrotowej. Przestrzegać informacji o prędkości obrotowej na tabliczce znamionowej. 4.7 Przestrzeganie przebiegu prędkości obrotowej i momentu obrotowego OSTRZEŻENIE Przekroczenie klasy temperaturowej Jeśli przebieg prędkości obrotowej i momentu obrotowego nie będzie przestrzegany może dojść wtedy do przekroczenia klasy temperaturowej. Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, ciężkie obrażenia ciała i szkody materialne. Należy przestrzegać przebiegu prędkości obrotowej i momentu obrotowego. Należy przestrzegać informacji zawartych na dodatkowej tabliczce na silniku. 4.8 Synchronizacja faz podczas przełączania sieci zasilającej UWAGA Przełączanie sieci zasilającej Podczas przełączenia na inną sieć zasilającą z innym położeniem faz mogą wystąpić uszkodzenia maszyny. Podczas przełączenia należy zsynchronizować fazy. Należy zastosować odpowiednie środki do synchronizacji faz. Instrukcja obsługi 04/2015 31

Przygotowanie zastosowania 4.11 Częstotliwości własne układu 4.9 Zapotrzebowanie na miejsce W miejscu zastosowania maszyny należy zachować minimalny wymiar dla wlotu powietrza: Tabela 4-1 Minimalny wymiar dla wlotu powietrza Wysokość położenia osi 31. 35. 40. 45. 130 mm 140 mm 150 mm 160 mm 4.10 Wahania napięcia i częstotliwości przy pracy sieciowej Jeżeli na tabliczce znamionowej nie podano inaczej, to dopuszczalna zmiana napięcia wynosi ±5 %, a dopuszczalna zmiana częstotliwości ±2 % zgodnie z zakresem A w normie IEC / EN 60034 1. Wszelkie dodatkowe dopuszczalne odchylenia znajdują się na tabliczce znamionowej np: zmiana napięcia ±10 % zgodnie z zakresem B w normie IEC / EN 60034 1. Przyjmuje się następującą zasadę: Warunki eksploatacji dopuszczają, że w praktyce może zaistnieć konieczność użytkowania maszyny poza wartościami granicznymi przedziału A. Tego typu wyjątki należy ograniczać zarówno pod względem osiąganych wartości, jak również czasu trwania i częstości występowania. Jeśli to możliwe, w odpowiednim czasie należy podjąć działania korygujące, jak np. zmniejszenie mocy. Pozwoli to uniknąć skrócenia czasu użytkowania maszyny w wyniku termicznego starzenia się materiału. UWAGA Przegrzanie uzwojenia Przekroczenie dozwolonego przedziału tolerancji dla napięcia i częstotliwości może doprowadzić do nadmiernego nagrzewania się uzwojeń, a w perspektywie długoterminowej do uszkodzenia maszyny. 4.11 Częstotliwości własne układu UWAGA Uszkodzenia maszyny przez rezonans systemu Układ składający się z fundamentu i zespołu maszynowego musi być zaprojektowany i dostosowany w sposób uniemożliwiający rezonanse układu, których konsekwencją jest przekroczenie dopuszczalnych wartości drgań. Zbyt wysokie drgania mogą spowodować uszkodzenie zespołu maszynowego. Maksymalne wartości drgań wg. ISO 10816-3 nie mogą być przekraczane. 32 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie 4.12 Obciążenie skręcające zespołu wałów w wyniku zakłóceń w instalacji elektrycznej Przy zakłóceniach na przyłączu elektrycznym podczas pracy dojść do podwyższonych momentów w szczelinie powietrznej, które mogą doprowadzić do dodatkowych obciążeń skręcających zespołu wałów. Wskazówka Odpowiedzialność za cały zespół wałów ponosi projektant instalacji. OSTRZEŻENIE Zniszczenie maszyny W przypadku nieprawidłowego zaprojektowania mechaniczne obciążenia skręcające zespołu wałów mogą doprowadzić do zniszczenia maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Przy projektowaniu urządzeń należy uwzględnić dane projektowe. Wskazówka Więcej informacji na ten temat można znaleźć w katalogu. 4.13 Transport i przechowywanie Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. 4.13.1 Sprawdzenie dostawy Dostawa jest kompletowana indywidualnie. Natychmiast po otrzymaniu dostawy należy sprawdzić, czy jest ona zgodna z dokumentami przewozowymi. Nie ponosimy żadnej odpowiedzialności i nie udziela żadnej gwarancji w przypadku spóźnionej reklamacji brakujących elementów. Widoczne uszkodzenia w transporcie należy natychmiast zgłosić dostawcy. Wszelkie widoczne uszkodzenia w transporcie lub niekompletną dostawę należy natychmiast zgłosić właściwemu partnerowi handlowemu. Instrukcja obsługi wchodzi w zakres dostawy. Należy ją przechowywać w sposób dostępny. Instrukcja obsługi 04/2015 33

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie 4.13.2 Wymagania dla bezpiecznego podnoszenia i transportu Aby zapewnić bezpieczne podnoszenie i transport maszyny, należy przestrzegać następujących wymagań: Personel musi posiadać odpowiednie kwalifikacje do obsługi urządzeń dźwigowych i prowadzenia wózków widłowych. Do podnoszenia maszyny należy używać dopuszczonych, nieuszkodzonych i wystarczająco zwymiarowanych urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Przed użyciem należy sprawdzić urządzenia do podnoszenia. Ciężar maszyny podany jest na tabliczce znamionowej. Podczas podnoszenia maszyny należy kierować się danymi widniejącymi na tabliczce informacyjnej. Zachować podany kąt odchylenia. Podczas podnoszenia nie przekraczać podanych na tabliczce informacyjnej wartości maksymalnego przyspieszenia i maksymalnej prędkości. Maszynę należy podnosić bez szarpnięć. Przyspieszenie a 3,942 m/s 2 Prędkość v 20 m/min Do podnoszenia używać wyłącznie elementów do podnoszenia umieszczonych na obudowie stojana. OSTRZEŻENIE W przypadku transportu w innej pozycji maszyna może się przewrócić, ześlizgnąć albo spaść Jeżeli maszyna będzie transportowana lub podnoszona w pozycji niezgodnej z jej konstrukcją, to może się ona przechylić, ześlizgnąć w urządzeniu do podnoszenia lub przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Do podnoszenia używać wyłącznie elementów do podnoszenia umieszczonych na obudowie stojana. Należy używać elementów do podnoszenia odpowiadających konstrukcji maszyny. Używać odpowiednich urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Ciężar maszyny podany jest na tabliczce znamionowej. 34 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie OSTRZEŻENIE W przypadku transportu przy środku ciężkości usytuowanym nie na środku maszyna może się przewrócić, ześlizgnąć albo spaść Jeżeli środek ciężkości ładunku nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, podczas transportu lub podnoszenia, maszyna może się przechylić, przesunąć w urządzeniu podnoszącym i przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Podczas wszelkich prac transportowych należy zwracać uwagę na wskazówki dotyczące obsługi umieszczone na maszynie. Zwrócić przy tym uwagę na różne obciążenie zawiesi linowych lub pasów do podnoszenia, jak również udźwig urządzenia podnoszącego. Transportować i podnosić maszynę wyłącznie zgodnie z położeniem środka ciężkości. Jeżeli środek ciężkości nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, należy ustawić hak podnoszenia nad środkiem ciężkości. 4.13.3 Zabezpieczenie wirnika W zależności od wersji maszyna może być wyposażona w blokadę wirnika. UWAGA Szkody transportowe Jeśli blokada wirnika nie zostanie użyta, to maszyna może zostać uszkodzona w wyniku wstrząsów przy transporcie Skutkiem mogą być szkody materialne. Jeżeli maszyna wyposażona jest w blokadę wirnika, należy transportować ją zawsze z blokadą wirnika. Blokada wirnika musi być założona zawsze na czas transportu. Blokadę wirnika usunąć dopiero przed założeniem elementu napędzanego. Gdy maszyna jest transportowana po nałożeniu elementu przeniesienia napędu, wtedy należy podjąć inne właściwe środki do osiowego unieruchomienia wirnika. Patrz poniższy rysunek. Przy maszynach budowy pionowej blokadę wirnika należy demontować tylko w położeniu pionowym. Przy transporcie w położeniu poziomym przed przełożeniem maszyny należy unieruchomić wirnik. Maszyny pionowe wysyłane są z zakładu producenta w pozycji poziomej. Instrukcja obsługi 04/2015 35

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie 1 Tuleja 2 Śruba i podkładka Rysunek 4-1 Unieruchomienie osiowe wirnika Tabela 4-2 Momenty dokręcenia śruby wału blokady wirnika Gwint w czopie końcowym wału Moment dokręcania Siła naprężenia wstępnego M20 80 Nm 20 kn M24 150 Nm 30 kn M30 230 Nm 40 kn Wskazówka Przechowywanie blokady wirnika Należy koniecznie przechowywać blokadę wirnika. W przypadku ewentualnego demontażu i ponownego transportu musi być ona ponownie zamontowana. 4.13.4 Transport zespołu maszynowego OSTRZEŻENIE Upadek maszyny Uchwyty do podnoszenia przystosowane są tylko do ciężaru maszyny. Jeżeli zespół maszynowy podnoszony i transportowany jest jako jedno urządzenie, uchwyty do podnoszenia mogą pęknąć. Może dojść do upadku maszyny bądź zespołu maszynowego. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie podnosić zespołów maszynowych zaczepiając za pojedyncze maszyny. Do transportu zespołów maszynowych używać wyłącznie przewidzianych do tego celu urządzeń, jak np. otworów lub uchwytów do podnoszenia na płytach podstawy. Należy zwrócić przy tym uwagę na nośność urządzenia podnoszącego. 36 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie Wskazówka Umieszczenie maszyny na podwyższonym i bezpiecznym miejscu W celu uzyskania bezpiecznego i łatwego dostępu do spodu maszyny, należy umieścić ją na podwyższonym i bezpiecznym miejscu. NIEBEZPIECZEŃSTWO Przebywanie pod zawieszonymi ładunkami Jeśli podnośniki lub zawiesia zawiodą, maszyna może spaść. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie przebywać pod podniesioną maszyną i w jej pobliżu. 4.13.5 Przechowywanie Jeżeli maszyna nie jest uruchamiania bezpośrednio po jej dostarczeniu, to należy ją odpowiednio przechowywać. UWAGA Uszkodzenia przestojowe łożysk Przy nieprawidłowym przechowywaniu występuje niebezpieczeństwo wystąpienia uszkodzeń przestojowych w łożyskach. Skutkiem mogą być szkody materialne, jak np. wyżłobienia stojaka i korozja. Przestrzegać poniższych wskazówek dotyczących przechowywania. Warunki i przygotowanie Towary przechowywać wyłącznie w nieuszkodzonych opakowaniach. Towary w uszkodzonych opakowaniach rozpakować i przechowywać odpowiednio dla danego rodzaju towaru. Jeżeli ma to znaczenie z punktu widzenia prawidłowego przechowywania, przed składowaniem należy naprawić wszelkie uszkodzenia opakowania. Instrukcja obsługi 04/2015 37

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie Ogólne informacje na temat przechowywania Jeśli to możliwe, maszynę należy przechowywać w magazynie. Miejsce przechowywania musi spełniać następujące warunki: Wybrać poziome, zabezpieczone przed zalaniem, wolne od wstrząsów (v eff 0,2 mm/s) i suche miejsce magazynowania o odpowiedniej wielkości. Miejsce magazynowania musi być dobrze przewietrzane oraz wolne od pyłu i przemarzania. Zapewnić ochronę przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Zapewnić stabilne warunki temperaturowe w zakresie od 10 C (50 F) do 50 C (120 F). Temperatura pomieszczenia powinna być o ok. 10 K wyższa od temperatury na zewnątrz. Temperatura nie powinna spadać poniżej -20 C. Względna wilgotność powietrza powinna wynosić poniżej 60 %. Podłoga miejsca składowania musi być wystarczająco twarda. Nie wolno przekraczać maksymalnego dopuszczalnego obciążenia stropu ani regałów magazynowych. Powietrze w otoczeniu nie może zawierać agresywnych gazów. Zabezpieczyć maszynę przed uderzeniami i wilgocią. Maszyny, urządzenia i skrzynie ustawiać na paletach, belkach lub fundamentach, aby zabezpieczyć je przed wilgotnością podłoża i wodą. Zapewnić swobodną cyrkulację powietrza pod składowanym towarem. Między osłonami i maszyną umieścić elementy dystansowe. Osłony lub brezent nie mogą leżeć wokół na podłożu. Przechowywanie na wolnym powietrzu W przypadku składowania na wolnym powietrzu konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków: Podłoże musi być wystarczające twarde. Należy zapobiec osiadaniu maszyny w ziemi. Osłony lub brezent do ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi nie mogą dotykać górnej powierzchni składowanego towaru. W przeciwnym razie uniemżliwiona zostanie cyrkulacja powietrza pod składowanym towarem. Ochrona przed wilgocią Jeżeli nie ma suchego miejsca do przechowywania, to maszynę należy zabezpieczyć przed wilgocią w następujący sposób: Owinąć maszynę materiałem chroniącym przed wilgocią. Owinąć maszynę folią: W osłonie foliowej umieścić wskaźnik wilgotności. Włożyć do folii środek osuszający. Szczelnie zapakować maszynę. Regularnie przeprowadzać oględziny maszyny. 38 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie UWAGA Uszkodzenie zespołu łożyska tocznego Przy nieprawidłowym przechowywaniu występuje niebezpieczeństwo powstania uszkodzeń przestojowo-magazynowych. Skutkiem mogą być szkody materialne, np. uszkodzenia w wyniku wstrząsów. W przypadku maszyn dostarczonych z blokadą wirnika, należy zabezpieczyć wirnik zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi transportu (Strona 35). Zabezpieczyć maszynę przed silnymi wstrząsami promieniowymi, ponieważ nie mogą one być w pełni skompensowane przez blokadę wirnika. UWAGA Uszkodzenia łożyska Jeżeli przez klienta zostały już zamontowane elementy takie jak np. sprzęgło lub koło pasowe, istnieje możliwość uszkodzenia łożyska podczas transportu. W takim przypadku należy zapewnić własną blokadę wirnika. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu przy uszkodzonych materiałach uszczelniających Gdy maszyna jest przechowywana poza podanymi temperaturami granicznymi, to mogą powstać uszkodzenia na materiałach uszczelniających i mogą one przestać spełniać swoją funkcję. W następstwie tego do maszyny może wniknąć atmosfera wybuchowa i przy uruchomieniu może nastąpić zapłon. Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Zastosowane materiały są optymalnie dobrane pod kątem podanego w zamówieniu zakresu temperatur. Nie przechowywać maszyny w temperaturach wykraczających poza zakres podany w specyfikacji. Specyficzne wartości graniczne temperatur podane są na tabliczce znamionowej. Przechowywanie długookresowe Jeżeli maszyna ma być przechowywana przez okres dłuższy niż sześć miesięcy, to co sześć miesięcy należy sprawdzać czy jej stan jest prawidłowy. Maszynę należy przechowywać odpowiednio do wytycznych w rozdziale "Przechowywanie (Strona 37)" możliwie w opakowaniu. Sprawdzać maszynę pod kątem uszkodzeń. Wykonywać wymagane prace konserwacyjne. Poprzez odpowiednie warunki przechowywania należy zadbać o to, by w maszynie nie dochodziło do kondensacji wilgoci. Jeśli maszyna nie jest zapakowana w folię, należy ciągle podgrzewać lekko uzwojenia, np. za pomocą ogrzewania postojowego, jeżeli jest, oraz dbać o wymianę powietrza w miejscu przechowywania. Instrukcja obsługi 04/2015 39

Przygotowanie zastosowania 4.13 Transport i przechowywanie Magazynowanie powyżej trzech miesięcy Maszynę należy smarować po każdych dwóch latach magazynowania. 1. Rozpakować maszynę. 2. Usunąć blokadę wirnika, o ile jest. 3. Przy magazynowaniu dłużej niż dwa lata należy dosmarować wirnik podwójną ilością smaru w stosunku do tabliczki smarowania. Dzięki temu smar ulegnie równomiernemu rozprowadzeniu i pokryje wszystkie powierzchnie. Umożliwia to zapobieganie korozji. UWAGA Uszkodzenia łożysk tocznych Ta sama lub prawie taka sama pozycja przechowywania łożysk tocznych może prowadzić do ich uszkodzeń. Co trzy miesiące należy obrócić ręcznie wirnik o 5 obrotów. Upewnić się, że pozycja spoczynkowa łożyska tocznego po obróceniu wirnika jest inna niż wcześniej. Należy użyć wpustów jako punkt odniesienia, jeśli są. 4. Odnowić ochronę antykorozyjną. 5. Przymocuj ponownie blokadę wirnika, o ile jest. 6. Ponownie zapakować maszynę. 4.13.6 Ochrona maszyny przed korozją Jeśli maszyna jest przechowywana w suchym miejscu, wtedy należy podjąć następujące środki ochrony przed korozją. Przechowywanie do sześciu miesięcy: Wszystkie dostępne gołe części, takie jak wolne końce wałów, kołnierz czy też łapy maszyny pokryć osłoną ochronną. Przechowywanie powyżej sześciu miesięcy: Wszystkie dostępne gołe części pomalować środkiem do długookresowej ochrony antykorozyjnej, jak np. Tectyl 506. Regularnie przeprowadzać przeglądy maszyny i w razie potrzeby wymieniać antykorozyjną powłokę ochronną. Zabiegi konserwacyjne należy protokołować, aby móc przywrócić poprzedni stan maszyny przed jej późniejszym uruchomieniem. 40 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem 4.14 Praca z przetwornikiem Poniższy rozdział jest istotny tylko dla maszyn serii 1PQ8 lub jeśli maszyna została zamówiona do pracy z przemiennikiem. Wskazówka Po numerze zamówieniowym można rozpoznać, czy maszyna została zamówiona do pracy z przemiennikiem: na 9. pozycji numeru zamówieniowego znajduje się litera "P" lub "Q". OSTRZEŻENIE Praca z niedopuszczalnym przekształtnikiem Jeżeli w protokole z badania lub certyfikacie określony jest na dodatkowej tabliczce typ przekształtnika, praca maszyny dozwolona jest tylko z tym przekształtnikiem. Skutkiem użytkowania z niedopuszczalnymi przekształtnikami może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Silnik użytkować tylko z określonymi przekształtnikami. 4.14.1 System sieci UWAGA Niesymetryczne obciążenie napięciem podczas pracy w sieci TN w połączeniu w trójkąt Podczas pracy w sieci TN w połączeniu w trójkąt z jednym uziemionym przewodem zewnętrznym mogą wystąpić niesymetryczne obciążenia napięciem uzwojenia silnika. Następstwem może być uszkodzenie izolacji. Nie eksploatować maszyny w sieci TN z jednym uziemionym przewodem zewnętrznym. UWAGA Zwarcie doziemne podczas eksploatacji w sieci IT Gdy przy pracy w sieci IT wystąpi zwarcie doziemne, wówczas nastąpi nadmierne obciążenie izolacji. Następstwem może być uszkodzenie izolacji. Proces należy zakończyć możliwie w ciągu dwóch godzin. Należy usunąć przyczynę błędu. Należy zastosować urządzenia monitorujące doziemienie. 4.14.2 Praca maszyn zabezpieczonych przed wybuchem z przemiennikiem Praca maszyn zabezpieczonych przed wybuchem z przemiennikiem częstotliwości dozwolona jest wówczas, gdy przestrzegane są dane dotyczące zakresu nastaw prędkości obrotowej oraz Instrukcja obsługi 04/2015 41

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem charakterystyka momentu obrotowego i zagwarantowany jest monitoring temperatury uzwojenia za pośrednictwem wbudowanego czujnika temperatury w połączeniu z przyrządem wyzwalającym. 4.14.3 Redukcja prądów łożyskowych Prądy łożyskowe można zredukować następującymi metodami: Należy zapewnić dużą powierzchnię styku. Masywne przewody miedziane nie nadają się do uziemienia wysokoczęstotliwościowego z powodu efektu naskórkowości. Przewód wyrównawczy: Zastosować przewody wyrównawcze: Pomiędzy silnikiem i maszyną roboczą Pomiędzy silnikiem i przekształtnikiem Pomiędzy skrzynką zaciskową i punktem uziemienia wysokiej częstotliwości na obudowie silnika. Dobór i podłączenie kabla: Używać ekranowanych przewodów połączeniowych o możliwie symetrycznej budowie. Pleciony ekran utworzony z możliwie wielu pojedynczych przewodów musi mieć dobrą przewodność elektryczną. Do tego celu dobrze nadają się ekrany plecione z miedzi lub aluminium. Podłączenie ekranu realizowane jest obustronnie przy silniku oraz przy przemieniku. W celu uzyskania dobrego odprowadzenia prądów o wysokiej częstotliwości należy zapewnić dużą powierzchnię styku: Jako styk 360 na przekształtniku przy silniku np. za pomocą dławnic EMC przy przepustach kablowych. 42 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem Jeżeli ekran kabla ma odpowiednią powierzchnię styku, osiąga on niezbędne wyrównanie potencjałów między obudową silnika a przekształtnikiem. Konieczny jest wówczas oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości. Koncentryczny ekran miedziany lub aluminiowy Zbrojenie stalowe Jeżeli z powodu szczególnych warunków ekran kabla nie ma zapewnionej powierzchni styku lub nie jest ona wystarczająca, wtedy wymagane wyrównanie potencjałów nie może być zapewnione. W tym przypadku należy zastosować oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości: pomiędzy obudową silnika i szyną uziemienia ochronnego przekształtnika. Pomiędzy obudową silnika i maszyną roboczą Należy wyprowadzić oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości z plecionych taśm płaskich wykonanych z miedzi lub przewodów nawojowych wysokiej częstotliwości. Masywne przewody miedziane nie nadają się do uziemienia wysokoczęstotliwościowego z powodu efektu naskórkowości. Należy zapewnić dużą powierzchnię styku. Budowa sieci Aby zredukować zagrożenie lub uniknąć szkód spowodowanych prądami łożyskowymi należy zawsze rozpatrywać jako całość układ składający się z: silnika, przekształtnika i maszyny roboczej. Redukcję prądów łożyskowych wspomagają następujące działania: Zbudowanie w całej instalacji nienagannie rozgałęzionego układu uziemienia z niską impedancją. Zastosowaanie filtrów składowej zgodnej (rdzenie tłumiące) na wyjściu przekształtnika. Dobór i wymiarowanie wykonywane przez partnerów handlowych firmy Siemens. Ograniczenie przyrostów napięcia poprzez zastosowanie filtrów wyjściowych. Tłumi to udział wyższych harmonicznych w napięciu wyjściowym. Wskazówka Dokumentacja przekształtnika Instrukcja obsługi przekształtnika nie jest częścią składową niniejszej dokumentacji. Należy uwzględnić również informacje projektowe dotyczące przekształtnika. 4.14.4 Izolowane łożyska podczas pracy z przemiennikiem W przypadku użytkowania maszyny przy przemienniku niskiego napięcia, po stronie NDE montowane jest izolowane łożysko i obrotomierz z izolowanym łożyskiem (opcja). Instrukcja obsługi 04/2015 43

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem Przestrzegać informacji podanych na tabliczkach maszyny co do izolacji łożysk i możliwych mostków. 1 Maszyna robocza 4 Łożysko izolowane 2 Silnik 5 Montaż izolowanego obrotomierza 3 Sprzęgło Rysunek 4-2 Zasadniczy schemat napędu jednostkowego UWAGA Uszkodzenia łożyska Nie wolno mostkować izolacji łożyska. Wskutek przepływu prądu mogą powstać uszkodzenia łożyska. Również w przypadku późniejszych prac montażowych, np. montażu automatycznego systemu smarowania lub nieizolowanego rejestratora drgań, należy zwrócić uwagę na to, aby nie zmostkować izolacji łożyska. W razie potrzeby proszę zwrócić się do Centrum Serwisowego. 44 Instrukcja obsługi 04/2015

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem Napęd tandemowy Jeżeli dwa silniki połączone zostaną jeden za drugim jako tak zwany "Napęd tandemowy", należy pomiędzy silnikami wbudować izolowane sprzęgło. 1 Maszyna robocza 4 Łożysko izolowane 2 Silnik 5 Montaż izolowanego obrotomierza 3 Sprzęgło 6 Izolowane sprzęgło Rysunek 4-3 Zasadniczy schemat napędu tandemowego UWAGA Uszkodzenia łożyska Jeśli między silnikami napędu tandemowego nie zamontowano izolowanego sprzęgła, prądy łożyskowe mogą spowodować uszkodzenie łożysk po stronie napędzanej (DE) w obu silnikach. W celu połączenia silników zastosować izolowane sprzęgło. Jeżeli dwa silniki połączone zostaną jeden za drugim w tak zwany "napęd tandemowy", wówczas między silnikami należy wbudować sprzęgło oznakowane zgodnie z Dyrektywą 94/9/ WE. Instrukcja obsługi 04/2015 45

Przygotowanie zastosowania 4.14 Praca z przetwornikiem 46 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5 Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. Wskazówka Utrata zgodności z dyrektywami europejskimi Maszyna przygotowana do wysyłki odpowiada wymogom dyrektyw europejskich. Samodzielne zmiany lub przebudowy maszyny powodują utratę zgodności z dyrektywami europejskimi i utratę gwarancji. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku zmian przy maszynie Znaczące zmiany przy maszynie są niedopuszczalne lub mogą być dokonane tylko przez producenta. Ponadto w atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W razie potrzeby proszę zwrócić się do Centrum Serwisowego. 5.1 Przygotowanie montażu 5.1.1 Warunki montażu Przed rozpoczęciem prac montażowych konieczne jest spełnienie wymienionych poniżej warunków: Personel dysponuje instrukcją montażu i obsługi. Maszyna stoi rozpakowana w stanie gotowym do montażu w miejscu montażu. Wskazówka Pomiar rezystancji izolacji uzwojenia przed rozpoczęciem prac montażowych Jeśli to możliwe, pomiaru rezystancji izolacji uzwojenia dokonać przed rozpoczęciem prac montażowych. Jeśli rezystancja izolacji jest niższa od wymaganej wartości, należy zastosować odpowiednie środki zaradcze. Środki zaradcze wiążą się z koniecznością ponownego demontażu i transportu maszyny. Instrukcja obsługi 04/2015 47

Montaż 5.1 Przygotowanie montażu UWAGA Wysokie temperatury Podczas pracy, elementy maszyny są gorące. Takie elementy, jak np. izolacja przewodów, mogą ulec uszkodzeniu w wyniku wysokich temperatur. Nie wolno mocować do podzespołów maszyny części wrażliwych na działanie temperatury, jak np. normalne przewody lub podzespoły elektroniczne. Używać wyłącznie żaroodpornych elementów. Przewody przyłączeniowe, wprowadzenia kabli i przewodów muszą być odpowiednie do temperatury otoczenia. 5.1.2 Rezystancja izolacji i współczynnik absorpcji Poprzez pomiar rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji uzyskuje się informacje o stanie maszyny. Dlatego nalezy sprawdzać rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji w następujących sytuacjach: Przed pierwszym uruchomieniem maszyny Po dłuższym okresie składowania lub przestoju W ramach prac konserwacyjnych W ten sposób uzyskuje się następujące informacje o stanie izolacji uzwojeń: Czy izolacja uzwojeń czołowych jest zabrudzona substancją przewodzącą? Czy izolacja uzwojeń wchłonęła wilgoć? Dzięki temu można zdecydować o uruchomieniu maszyny lub ewentualnie potrzebnych środkach zaradczych, jak czyszczenie i / lub suszenie uzwojeń: Czy można uruchomić maszynę? Czy konieczne jest czyszczenie lub suszenie? Szczegółowe informacje odnośnie kontroli i wartości granicznych można znaleźć tutaj: "Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji" (Strona 49) 48 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.1 Przygotowanie montażu 5.1.3 Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji OSTRZEŻENIE Niebezpieczne napięcie na zaciskach Podczas pomiaru rezystancji izolacji lub współczynnika absorpcji uzwojenia stojana i bezpośrednio po nim, na zaciskach występują czasami niebezpieczne napięcia. Skutkiem dotknięcia może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Należy upewnić się, że przy podłączonych przewodach zasilających, nie może zostać podane napięcie zasilające. Rozładować uzwojenie po pomiarze aż do wykluczenia zagrożenia, np. następującymi metodami: Połączyć zaciski przyłączeniowe z potencjałem ziemi aż napięcie zmaleje do bezpiecznych wartości. Podłączyć kabel przyłączeniowy. Pomiar rezystancji izolacji 1. Przed rozpoczęciem pomiaru rezystancji izolacji należy zapoznać się z instrukcją obsługi używanego miernika izolacji. 2. Upewnić się, czy nie są podłączone kable sieciowe. 3. Zmierzyć temperaturę uzwojenia i rezystancję izolacji uzwojenia względem obudowy stojana. Temperatura uzwojenia przy pomiarze nie powinna przekraczać 40 C. Według wzoru przeliczyć zmierzone wartości rezystancji izolacji na temperaturę referencyjną 40 C. W ten sposób gwarantowana jest porównywalność z podanymi wartościami minimalnymi. 4. Wartość rezystancji izolacji odczytywać po 1 min od przyłożenia napięcia pomiarowego. Graniczne wartości rezystancji izolacji uzwojenia stojana Poniższa tabela podaje napięcie pomiarowe oraz wartości graniczne rezystancji izolacji. Wartości te odpowiadają zaleceniom normy IEEE 43-2000. Tabela 5-1 Rezystancja izolacji uzwojenia stojana przy 40 C U N [V] U Mess [V] R C [MΩ] U 1000 500 5 1000 U 2500 500 (maks. 1000) 100 2500 < U 5000 1000 (maks. 2500) 5000 < U 12000 2500 (maks. 5000) U > 12000 5000 (maks. 10000) U n = napięcie znamionowe - patrz tabliczka znamionowa U pom = napięcie pomiarowe DC R C = minimalna rezystancja izolacji przy temperaturze referencyjnej 40 C Instrukcja obsługi 04/2015 49

Montaż 5.1 Przygotowanie montażu Przeliczenie na temperaturę referencyjną Przy pomiarach dla których temperatura uzwojeń jest inna niż 40 C wyniki pomiarów należy przeliczyć zgodnie z poniższymi równaniami z normy IEEE 43-2000 do wartości przy temperaturze referencyjnej 40 C. (1) (2) R C = K T R T K T = (0,5) (40-T)/10 R C Rezystancja uzwojenia odniesiona do temperatury referencyjnej 40 C K T Współczynnik temperatury zgodnie z równaniem (2) R T Zmierzona wartość rezystancji uzwojeń o temperaturze T w C 40 Temperatura referencyjna w C 10 Zmniejszenie / podwojenie wartości rezystancji uzwojeń na 10K T Temperatura uzwojeń w C Rezystancja uzwojeń maleje o połowę lub podwaja się przy zmianie temperatury o 10 K. Na 10 K wzrostu temperatury rezystancja izolacji zmniejsza się o połowę. Na 10 K spadku temperatury rezystancja podwaja się. Przy temperaturze uzwojenia ok. 25 C minimalne rezystancje izolacji wynoszą 20 MΩ (U 1000 V) wzgl. 300 MΩ (U > 1000 V). Wartości obowiązują dla całego uzwojenia w stosunku do ziemi. Przy pomiarze pojedynczych przewodów obowiązują podwójne wartości minimalne. Suche, nowe uzwojenia mają rezystancje izolacji między 100... 2000 MΩ lub wyższe wartości. Jeżeli wartość rezystancji izolacji jest zbliżona do wartości minimalnej, przyczyną może być wilgoć i/lub zanieczyszczenie. Również wielkość uzwojenia, napięcie znamionowe i inne właściwości wpływają na rezystancję izolacji i w razie potrzeby należy je uwzględnić. Podczas eksploatacji rezystancja izolacji uzwojeń może się obniżyć wskutek wpływu otoczenia i warunków pracy. Krytyczną wartość rezystancji izolacji należy wyliczyć przez pomnożenie napięcia znamionowego (kv) przez specyficzną wartość krytyczną rezystancji i przeliczyć na aktualną temperaturę uzwojenia w chwili pomiaru, patrz wcześniejsza tabela. Pomiar współczynnika absorpcji 1. Do określenia współczynnika absorpcji należy zmierzyć rezystancję izolacji po 1 min i po 10 min. 2. Obliczyć stosunek zmierzonych wartości: PI = R izol 10 min / R izol 1 min Nowoczesne urządzenia pomiarowe wyświetlają te wartości automatycznie po upływie czasów pomiarowych. Przy rezystancji izolacji > 5000 MΩ pomiar PI nie jest już miarodajny i dlatego nie jest już brany do oceny. R (10 min) / R (1 min) 2 Ocena Izolacja w dobrym stanie < 2 Zależnie od diagnozy całkowitej izolacji 50 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.1 Przygotowanie montażu UWAGA Uszkodzenie izolacji Jeśli zostanie osiągnięta lub przekroczona w dół krytyczna rezystancja izolacji, mogą wystąpić uszkodzenia izolacji i przebicia napięcia. Skontaktować się z Centrum Serwisowym (Strona 153). Jeżeli zmierzona wartość jest bliska wartości krytycznej, należy dalej kontrolować rezystancję izolacji w krótszych odstępach czasu. Wartości graniczne rezystancji izolacji ogrzewania postojowego Rezystancja izolacji ogrzewania postojowego względem obudowy maszyny przy pomiarze napięciem 500 V DC nie powinna być mniejsza od wartości 1 MΩ. 5.1.4 Przygotowanie powierzchni przyłączeniowych Przygotować powierzchnie stanowiska postojowego w zależności od konstrukcji maszyny: Ustawienie na fundamencie Należy przestrzegać, aby powierzchnie fundamentu były równe i wolne od zanieczyszczeń. W razie potrzeby skontrolować wymiary otworów w łapach. Przyłącze kołnierzowe Należy wyczyścić kołnierz przed instalacją i zwrócić uwagę aby powierzchnie kołnierzy były równe i wolne od zanieczyszczeń. W razie potrzeby skontrolować geometrię kołnierza. Mocowanie ścienne Zwrócić uwagę, aby powierzchnie ścian były równe i wolne od zanieczyszczeń. W razie potrzeby skontrolować wymiary otworów w łapach. Wskazówka Mocowanie ścienne Maszyny, które z powodu ich konstrukcji mocowane są za pomocą łap na ścianie, muszą zostać podparte od spodu np. przez listwę przyścienną lub muszą zostać zakołkowane. Instrukcja obsługi 04/2015 51

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji 5.2.1 Warunki prawidłowego wyrównania i bezpiecznego mocowania W celu prawidłowego wyrównania i bezpiecznego przymocowania wymagana jest szczegółowa wiedza fachowa o stosowaniu następujących koniecznych środków: przygotowanie fundamentów dobór i montaż sprzęgła pomiar nierównomierności ruchu obrotowego i ruchu w płaszczyźnie Pozycjonowanie maszyny Jeżeli wymagane procedury i etapy pracy nie są znane, można skorzystać z usług właściwego centrum serwisowego (Strona 153). 5.2.2 Sprawdzenie zawiesi Zawiesia, jak np. uchwyty do zawieszania ciężarów, uchwyty do podnoszenia lub śruby pierścieniowe, jak również podnośniki, należy sprawdzić przed podniesieniem maszyny: Zawiesia umieszczone na maszynie sprawdzić pod kątem ewentualnych uszkodzeń. Uszkodzone zawiesia wymienić. Przed rozpoczęciem użytkowania należy sprawdzić, czy zawiesia są prawidłowo przymocowane. Do podnoszenia maszyny należy używać wyłącznie dopuszczonych, sprawnych i wystarczająco zwymiarowanych podnośników. Przed użyciem należy je sprawdzić. OSTRZEŻENIE Maszyna może spaść W przypadku uszkodzenia lub nieprawidłowego mocowania zawiesi i podnośników, maszyna może spaść podczas podnoszenia. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Zawiesia i podnośniki należy sprawdzić przed rozpoczęciem użytkowania. 5.2.3 Usuwanie blokady wirnika Jeśli w maszynie występuje blokada wirnika, należy usunąć ją możliwie najpóźniej, np. dopiero po nałożeniu elementu napędowego bądź napędzanego. 52 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji Wskazówka Przechowywanie blokady wirnika Należy koniecznie przechowywać blokadę wirnika. W przypadku ewentualnego demontażu i ponownego transportu musi być ona ponownie zamontowana. UWAGA Uszkodzenie łożyska Podczas demontażu blokady łożyska w pozycji poziomej może dojść do uszkodzenia łożyska. Blokadę wirnika wolno demontować wyłącznie w pionowym położeniu maszyny. UWAGA Uszkodzenie łożyska Brak blokady wirnika może doprowadzić do uszkodzenia łożyska w przypadku przechylenia maszyny. Wirnik należy przymocować przed ustawieniem maszyny w pozycji poziomej. 5.2.4 Usunięcie ochrony przed korozją Obrabiane, metalicznie gołe powierzchnie elementów maszyny i małe części, jak śruby, trzpienie, kliny, wpusty, kołki pasowane, pokryte są środkiem ochronnym antykorozyjnym. Ochronę antykorozyjna należy usuwać ostrożnie, bezpośrednio przed rozpoczęciem montażu. Instrukcja obsługi 04/2015 53

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji Metalicznie gołe powierzchnie elementów maszyny Powłokę ochronną przeciwkorozyjną usuwać z obrabianych powierzchni elementów maszyny i małych części za pomocą nafty, benzyny do prania chemicznego albo podobnymi rozpuszczalnikami lub środkami czyszczącymi. UWAGA Uszkodzenia lakieru Jeżeli lakierowane powierzchnie będą miały kontakt ze środkiem do czyszczenia lub rozpuszczalnikiem, to może to spowodować uszkodzenie powłoki. Grube warstwy ochrony przeciwkorozyjnej zmiękczać za pomocą odpowiednich rozpuszczalników. Zmiękczone warstwy usuwać np. kawałkami drewna twardego o wymiarach ok. 10 x 10 x 1 cm. Nie usuwać farby przeciwrdzewnej papierem ściernym, ani nie zeskrobywać. UWAGA Uszkodzenia na powierzchni maszyny Jeżeli do usuwania zabezpieczenia przed korozją używane będą takie przedmioty metalowe jak skrobak, szpachelka lub paski blachy, to może to spowodować uszkodzenia na powierzchni części maszyny. Powierzchnie pozbawione konserwacji należy lekko naoliwić. 5.2.5 Montaż elementów napędzanych Dokładność wyważenia Wirnik jest wyważony dynamicznie. W przypadku czopu wału z wpustami, rodzaj wyważenia można odczytać z oznaczenia umieszczonego na czole czopu wału po stronie DE: Oznaczenie H oznacza wyważenie z połową wpustu Oznaczenie "F" oznacza wyważenie z całym wpustem Rysunek 5-1 Rodzaj wyważenia po stronie DE 54 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji Nakładanie elementów przeniesienia napędu Założenia: Sprzęgło lub element napędzany muszą być odpowiednio zwymiarowane dla danego trybu pracy. Jakość wyważenia musi odpowiadać wymaganiom. Przestrzegać zaleceń producenta sprzęgła. Zwrócić uwagę na prawidłowy rodzaj wyważenia elementu napędzanego zgodnie z rodzajem wyważenia wirnika. Stosować wyłącznie nawiercone i wyważone elementy napędzane. Przed nałożeniem elementu napędzanego sprawdzić średnicę nawiercenia oraz stan wyważenia. Dokładnie oczyścić czop końcowy wału. Nakładanie: Elementy napędzane przed założeniem należy rozgrzać, aby uległy rozszerzeniu. Różnicę temperatur do podgrzania dobrać odpowiednio do średnicy wirnika i rodzaju materiału. Przestrzegać zaleceń producenta sprzęgła. Elementy napędzane zakładać i zdejmować wyłącznie przy użyciu odpowiedniego przyrządu. Element napędzany założyć w jednym cyklu przez otwór czołowy w wale lub nasunąć ręcznie Unikać uderzeń młotkiem, aby nie uszkodzić łożyskowania. Czopy wału z wpustami Aby zachować dokładność wyważenia, należy postępować w następujący sposób: Jeżeli element napędzany przy wyważeniu "H" jest krótszy niż wpust, należy zdjąć materiał wpustu wystający poza kontur wału i element napędzany lub wyważyć masy. Jeśli element napędzany jest wepchnięty aż do odsadzenia wału, podczas wyważania sprzęgła należy uwzględnić tę część rowka sprzęgła, która nie jest wypełniona przez wpust. Dla wszystkich maszyn dwubiegunowych i czterobiegunowych o częstotliwości 60 Hz obowiązuje: Wpust musi być odsadzony, jeżeli piasta sprzęgła jest krótsza niż wpust. Środek ciężkości połówki sprzęgła powinien zawsze znajdować się w obrębie długości czopu wału. Zastosowane sprzęgło powinno być przygotowane do wyważenia systemowego Liczba biegunów maszyny znajduje się na tabliczce znamionowej, w oznaczeniu typu silnika. Instrukcja obsługi 04/2015 55

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji OSTRZEŻENIE Wpust może zostać wyrzucony Wpusty są zabezpieczone tylko przed wypadnięciem podczas transportu. Jeżeli maszyna z dwoma czopami wału nie posiada elementu napędzanego na jednym z nich, wpust może zostać odrzucony podczas pracy. Następstwem może być śmierć lub poważne obrażenia ciała. Nie eksploatować maszyny bez założonych elementów napędzanych. Wpust na czopie wału bez elementu napędzanego zabezpieczyć przed odrzuceniem, a w przypadku wyważenia "H" skrócić go mniej więcej do połowy długości. 5.2.6 Podnoszenie i transport maszyny Aby zapewnić bezpieczne podnoszenie i transport maszyny, należy przestrzegać następujących wymagań: Personel musi posiadać odpowiednie kwalifikacje do obsługi urządzeń dźwigowych i prowadzenia wózków widłowych. Do podnoszenia maszyny należy używać dopuszczonych, nieuszkodzonych i wystarczająco zwymiarowanych urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Przed użyciem należy sprawdzić urządzenia do podnoszenia. Ciężar maszyny podany jest na tabliczce znamionowej. Podczas podnoszenia maszyny należy kierować się danymi widniejącymi na tabliczce informacyjnej. Zachować podany kąt odchylenia. Podczas podnoszenia nie przekraczać podanych na tabliczce informacyjnej wartości maksymalnego przyspieszenia i maksymalnej prędkości. Maszynę należy podnosić bez szarpnięć. Przyspieszenie a 3,942 m/s 2 Prędkość v 20 m/min Do podnoszenia używać wyłącznie elementów do podnoszenia umieszczonych na obudowie stojana. 56 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji OSTRZEŻENIE W przypadku transportu w innej pozycji maszyna może się przewrócić, ześlizgnąć albo spaść Jeżeli maszyna będzie transportowana lub podnoszona w pozycji niezgodnej z jej konstrukcją, to może się ona przechylić, ześlizgnąć w urządzeniu do podnoszenia lub przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Do podnoszenia używać wyłącznie elementów do podnoszenia umieszczonych na obudowie stojana. Należy używać elementów do podnoszenia odpowiadających konstrukcji maszyny. Używać odpowiednich urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Ciężar maszyny podany jest na tabliczce znamionowej. OSTRZEŻENIE W przypadku transportu przy środku ciężkości usytuowanym nie na środku maszyna może się przewrócić, ześlizgnąć albo spaść Jeżeli środek ciężkości ładunku nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, podczas transportu lub podnoszenia, maszyna może się przechylić, przesunąć w urządzeniu podnoszącym i przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Podczas wszelkich prac transportowych należy zwracać uwagę na wskazówki dotyczące obsługi umieszczone na maszynie. Zwrócić przy tym uwagę na różne obciążenie zawiesi linowych lub pasów do podnoszenia, jak również udźwig urządzenia podnoszącego. Transportować i podnosić maszynę wyłącznie zgodnie z położeniem środka ciężkości. Jeżeli środek ciężkości nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, należy ustawić hak podnoszenia nad środkiem ciężkości. Wskazówka Umieszczenie maszyny na podwyższonym i bezpiecznym miejscu W celu uzyskania bezpiecznego i łatwego dostępu do spodu maszyny, należy umieścić ją na podwyższonym i bezpiecznym miejscu. NIEBEZPIECZEŃSTWO Przebywanie pod zawieszonymi ładunkami Jeśli podnośniki lub zawiesia zawiodą, maszyna może spaść. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie przebywać pod podniesioną maszyną i w jej pobliżu. Instrukcja obsługi 04/2015 57

Montaż 5.2 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu eksploatacji 5.2.7 Zestawienie maszyny Warunki Przed ustawieniem maszyny w miejscu instalacji konieczne jest spełnienie wymienionych poniżej warunków: Powierzchnie przyłączeniowe są czyste. Antykorozyjna powłoka ochronna została usunięta z powierzchni przyłączeniowych, takich jak np. łapy maszyny, kołnierz,... W maszynie nie ma wody kondensacyjnej. Ustawienie maszyny Maszynę ustawiać powoli i ostrożnie w miejscu instalacji, unikając wstrząsów. UWAGA Stopień ochrony ulega obniżeniu Stopień ochrony maszyny jest obniżany przez usunięcie śruby zamykającej nominalnie do IP44. 5.2.8 Zgrubne wyrównanie maszyny Warunek Element napędzany, np. połowa sprzęgła, jest już założony. Zgrubne wyrównanie maszyny W celu pozycjonowania poziomego, przesunąć maszynę na bok fundamentu. Zwrócić uwagę na zachowanie pozycji osiowej. 58 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.3 Montaż maszyny 5.3 Montaż maszyny 5.3.1 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące montażu OSTRZEŻENIE Zagrożenie ze strony nieodpowiednich materiałów mocujących Śruby z wybraną nieodpowiednią klasą wytrzymałości lub mocowane z błędnym momentem dokręcenia mogą pękać lub zluźniać się. Ruchy maszyny mogą uszkodzić łożyska. Wirnik może rozbić obudowę maszyny, może nastąpić wyrzucenie elementów maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Dotrzymywać wymaganych klas wytrzymałości dla połączeń gwintowych. Połączenia gwintowe dokręcać z podanymi momentami dokręcającymi. OSTRZEŻENIE Naprężenia w częściach mocujących Jeśli maszyna nie jest prawidłowo wyrównana, może dojść do naprężeń w elementach mocujących. Mogą nastąpić: zluzowanie lub pęknięcie śrub, ruchy maszyny, wyrzucenie elementów maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Starannie wyrównywać maszynę względem maszyny roboczej. UWAGA Uszkodzenie elementów dobudowanych Elementy dobudowane, jak np. czujnik temperatury lub czujnik prędkości obrotowej są umieszczone przy maszynie i przez nieprawidłowe obchodzenie mogą zostać zerwane lub zniszczone. Następstwem może być nieprawidłowe działanie maszyny, łącznie z jej całkowitym zniszczeniem. Podczas prowadzenia prac remontowych przy maszynie, skorzystać w razie potrzeby z odpowiedniej drabiny. Podczas montażu nie deptać po przewodach ani elementach dobudowanych. Nie stawać na elementach dobudowanych. 5.3.2 Wybór śrub mocujących Jeśli nie zalecono innego postępowania, do bezpiecznego zamocowania maszyny i przenoszenia sił wywoływanych momentem obrotowym należy stosować śruby mocujące o klasie wytrzymałości nie mniejszą niż 8.8 według ISO 898 1. Podczas dobierania śrub i ukształtowania fundamentu należy uwzględnić maksymalne siły występujące w razie awarii, jak zwarcie lub przełączenia zasilania w opozycji faz. Instrukcja obsługi 04/2015 59

Montaż 5.3 Montaż maszyny Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155) 5.3.3 Założenia dla spokojnego, bezwstrząsowego biegu Warunki spokojnej, bezwstrząsowej pracy: Stabilne wykonanie fundamentu Dokładne wyrównanie maszyny Prawidłowe wyważenie części nakładanych na koniec wału Zachowanie prędkości drgań wg ISO 10816 3 5.3.4 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B3 / IM B35) 1. Należy uwzględnić ewentualne przepisy dotyczące wyrównywania maszyny roboczej i zalecenia producenta sprzęgła. 2. Wyrównać maszyny względem maszyny roboczej za pomocą członu napędzanego sprzęgła w taki sposób, aby linie środkowe wałów w stanie rozgrzanym przebiegały bez przemieszczenia równoległego i kątowego. Dzięki temu na ich łożyska nie oddziaływują podczas pracy żadne dodatkowe siły. W przypadku różnej rozszerzalności termicznej silnika i napędzanej maszyny zesprzęglenia proszę dokonać w stanie zimnym z odpowiednim przemieszczeniem ustawczym. Przemieszczenie ustawcze, które należy ustawić w stanie zimnym, musi określić i podać osoba odpowiedzialna za system. 3. W celu pozycjonowania pionowego (x 0), pod całe stopy maszyny podłożyć cienkie podkładki blaszane. Liczba podkładek blaszanych powinna być możliwie jak najmniejsza, tzn. należy użyć możliwie jak najmniejszy stos podkładek. Przez to unika się naprężeń maszyny. Do lekkiego uniesienia maszyny użyć gwintów do śrub odciskowych. Stan wyważenia wału (z pełnym wpustem lub z połową wpustu) oraz błędy osiowania nabierają znaczenia szczególnie przy wysokich prędkościach obrotowych lub stosowaniu sztywnych sprzęgieł. 60 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.3 Montaż maszyny 4. Podczas pozycjonowania zwracać uwagę na równomierny luz osiowy (y 0) na całym obwodzie sprzęgła. 5. Przymocować maszynę do fundamentu. Dobór elementów mocujących zależy od fundamentu i wchodzi w zakres odpowiedzialności osoby obsługującej instalację. 1 Podłożenie blach w celu wyrównania silnika 2 Wyrównanie laserowe Rysunek 5-2 Schemat zasadniczy: Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej Tabela 5-2 Dopuszczalne odchylenia przy wyrównywaniu maszyny z elastycznym sprzęgłem Max prędkość obrotowa n max Max przemieszczenie równoległe Max przemieszczenie kątowe y n max 1500 min -1 x maks = 0,08 mm y maks = 0,08 mm / 100 mm D 1500 obr/min < n max 3600 obr/min x maks = 0,05 mm y maks = 0,05 mm / 100 mm D Wskazówka Rozszerzalność cieplna maszyny Przy ustawianiu maszyny należy wziąć pod uwagę rozszerzalność cieplną maszyny. Instrukcja obsługi 04/2015 61

Montaż 5.3 Montaż maszyny 5.3.5 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B5) Standardowy kołnierz posiada pierścień centrujący. Odpowiedzialność za wybór pasowania kołnierza współpracującego maszyny roboczej ponosi producent systemu lub osoba obsługująca instalację. Wskazówka Jeśli maszyna nie posiada kołnierza centrującego, należy ją wyrównać odpowiednio do maszyny roboczej. Sposób postępowania Oś maszyny podczas podnoszenia musi być ustawiona poziomo, a kołnierz równolegle do kołnierza współpracującego, co pozwoli uniknąć zaciskania się i naprężeń. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia pierścienia centrującego. 1. Natłuścić kołnierz centrujący pastą montażową, co ułatwi pracę. 2. W gwint kołnierza maszyny roboczej wkręcić trzy śruby odległościowe, rozmieszczając je co 120 na całym obwodzie. Śruby odległościowe wspomagają pozycjonowanie. 3. Ustawić maszynę jak najbliżej maszyny roboczej tak, aby się nie stykały, a ich osie znajdowały się w jednej linii. Maszynę ustawiać powoli, aby nie uszkodzić pierścienia centrującego. 4. W razie potrzeby obrócić maszynę tak, aby otwory kołnierza znajdowały się centralnie nad otworami gwintowanymi. 5. Dosunąć maszynę do kołnierza współpracującego tak, aby dokładnie przylegał. 6. Przymocować maszynę śrubami mocującymi kołnierza, wymieniając także śruby odległościowe. Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155) 5.3.6 Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM V1, IM V10) Standardowy kołnierz posiada pierścień centrujący. Odpowiedzialność za wybór pasowania kołnierza współpracującego maszyny roboczej ponosi producent systemu lub osoba obsługująca instalację. Wskazówka Jeśli maszyna nie posiada kołnierza centrującego, należy ją wyrównać odpowiednio do maszyny roboczej. 62 Instrukcja obsługi 04/2015

Montaż 5.3 Montaż maszyny Sposób postępowania Oś maszyny podczas podnoszenia musi być ustawiona pionowo, a kołnierz równolegle do kołnierza współpracującego, co pozwoli uniknąć zaciskania się i naprężeń. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia pierścienia centrującego. 1. Natłuścić kołnierz centrujący pastą montażową, co ułatwi pracę. 2. Dwie śruby odległościowe wkręcić po przeciwnych stronach w gwint kołnierza maszyny roboczej. Śruby odległościowe wspomagają pozycjonowanie. 3. Powoli przenieść maszynę nad maszyną roboczą i osadzić ją w zamku tak, aby maszyny jeszcze się nie stykały. Zbyt szybkie osadzenie może spowodować uszkodzenie pierścienia centrującego. 4. W razie potrzeby obrócić maszynę tak, aby otwory kołnierza znajdowały się centralnie nad otworami gwintowanymi. 5. Dosunąć maszynę do kołnierza współpracującego tak, aby dokładnie przylegał i usunąć śruby odległościowe. 6. Przymocować maszynę śrubami mocującymi kołnierza. Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155) Dokładność osiowania Współosiowość wałów maszyny elektrycznej i maszyny robocze nie powinna przekraczać przeciętnie 0,05 mm. 5.3.7 Siły osiowe i promieniowe Dopuszczalne wartości dla sił osiowych i promieniowych można uzyskać w Centrum Serwisowym Siemens (Strona 153) lub znaleźć w przynależnym katalogu maszyny. UWAGA Uszkodzenia łożyska lub wału Umiejscowienie dużych mas napędzanych i jej punktów ciężkości poza końcami wału może prowadzić do powstania rezonansu. Następstwem mogą być uszkodzenia łożyska i uszkodzenia wału. Przestrzegać dopuszczalnych obciążeń dla sił na końcu wału zgodnie z danymi katalogowymi lub danymi projektu. Instrukcja obsługi 04/2015 63

Montaż 5.3 Montaż maszyny 64 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6 Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. Wskazówka Centrum Serwisowe Jeśli potrzebują Państwo wsparcia przy podłączeniu elektrycznym maszyny, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym (Strona 153). 6.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa instalacji elektrycznej OSTRZEŻENIE Elementy połączeniowe mogą się poluzować Konsekwencją stosowania elementów mocujących z nieodpowiedniego materiału lub mocowania z błędnym momentem dokręcenia, mogą być zakłócenia przepływu prądu lub obluzowanie elementów przyłączeniowych. Elementy mocujące mogą się obracać, co wiąże się z ryzykiem przekroczenia minimalnych odstępów powietrznych. Może dojść do powstania iskry, w obszarach zagrożenia wybuchem, może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub uszkodzenie maszyny, łącznie z poważną awarią, a pośrednio również straty materialne dotyczące instalacji, związane z awarią maszyny. Połączenia gwintowe dokręcać z podanymi momentami dokręcającymi. Stosować wyłącznie elementy mocujące wykonane z odpowiednich materiałów. Podczas inspekcji sprawdzać miejsca połączeń. Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155) 6.2 Skrzynka zacisków W zależności od wersji na maszynie mogą być zabudowane różne skrzynki zaciskowe. W zależności od skrzynki zaciskowej występować mogą różne wprowadzenia kabli i możliwości podłączenia kabli. Skrzynki zaciskowe zabudowane na maszynie można zidentyfikować za pomocą ilustracji w następnych rozdziałach. Instrukcja obsługi 04/2015 65

Podłączenie elektryczne 6.2 Skrzynka zacisków Skrzynka zacisków 1XB1621 (Strona 66) Skrzynka zacisków 1XB1631 (Strona 67) Skrzynka zacisków 1XB1634 (Strona 68) 6.2.1 Skrzynka zacisków 1XB1621 Rysunek 6-1 Skrzynka zaciskowa 1XB1621 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zaciskowej 1XB1621 za pomocą dławnic kablowych przez otwory gwintowane 2 x M80 x 2 i 2 x M25 x 1,5. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Wersja ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym jest opcjonalna. Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB16... z dławnicą kablową (Strona 73) Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB... ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym (Strona 74) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 77) 66 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.2 Skrzynka zacisków 6.2.2 Skrzynka zacisków 1XB1631 Rysunek 6-2 Skrzynka zaciskowa 1XB1631 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zaciskowej 1XB1631 za pomocą dławnic kablowych przez otwory gwintowane 4 x M80 x 2 i 2 x M25 x 1,5. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Wersja z uszczelnieniem pierścieniem cebulastym jest opcjonalne. Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB16... z dławnicą kablową (Strona 73) Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB... ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym (Strona 74) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 77) Instrukcja obsługi 04/2015 67

Podłączenie elektryczne 6.2 Skrzynka zacisków 6.2.3 Skrzynka zacisków 1XB1634 Rysunek 6-3 Skrzynka zaciskowa 1XB1634 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zaciskowej 1XB1634 za pomocą dławnic kablowych przez otwory gwintowane 4 x M80 x 2 und 2 x M25 x 1,5. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Wersja ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym jest opcjonalna. Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB16... z dławnicą kablową (Strona 73) Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB... ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym (Strona 74) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 77) Podłączenie bez końcówki kablowej (Strona 78) 68 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.3 Przygotowanie 6.3 Przygotowanie 6.3.1 Sprawdzić połączenie uzwojenia W przypadku uzwojenia otwartego, kiedy początki i końce uzwojenia (patrz rozdział "Oznaczenie zacisków" (Strona 69)) doprowadzone są bezpośrednio do skrzynki zacisków, połączenie realizowane jest za pomocą zworek przełączających w skrzynce zacisków. Podczas kontroli uzwojenia nie wolno usuwać mostków łączących dla otwartego układu połączeń, należy przy tym przestrzegać schematu połączeń. Sprawdzić, czy połączenie (gwiazda lub trójkąt) jest zgodne z danymi na tabliczce znamionowej. Upewnić się, że parametry przyłącza są zgodne z danymi na tabliczce znamionowej. 6.3.2 Oznaczenie zacisków Przy oznaczaniu zacisków według IEC / EN 60034 8 dla maszyn prądu trójfazowego obowiązują następujące definicje: Tabela 6-1 Oznaczenia zacisków na przykładzie 1U1-1 1 U 1-1 Oznaczenie x Kod określający przypisanie biegunów w silniku o przełączanych biegunach, o ile dotyczy. Mniejsza liczba odpowiada mniejszym obrotom. Przypadek specjalny dla uzwojenia dzielonego. x Oznaczenie fazy U, V, W x Liczba znamionowa dla początku (1) lub końca (2) uzwojenia lub przy więcej niż jednym przyłączu na uzwojenie x Dodatkowe parametry w przypadku, gdy przy większej ilości zacisków z takim samym oznaczeniem obligatoryjne jest równoległe podłączenie przewodów zasilających 6.3.3 Wybór kabla Przy doborze przewodów przyłączeniowych należy kierować się następującymi kryteriami: Znamionowe natężenie prądu Napięcie znamionowe Ewentualnie współczynnik obciążenia Warunki związane z instalacją, jak np. temperatura otoczenia, sposób ułożenia, przekrój kabli uwarunkowany wymaganą długością kabli itd. Wymagania według IEC / EN 60204 1 Wymagania według IEC / EN 60079 14 Wskazówki projektowe Instrukcja obsługi 04/2015 69

Podłączenie elektryczne 6.3 Przygotowanie 6.3.4 Podłączenie przewodu uziemiającego Przekrój przewodu uziemiającego maszyny musi być zgodny z przepisami wykonawczymi, np. IEC / EN 60204 1. Tabela 6-2 Określenie przekroju przewodu uziemiającego Przekrój przewodów roboczych S [mm²] Przekrój przewodu uziemiającego [mm²] S > 35 S/2 Na obudowie stojana, w oznaczonym miejscu podłączenia przewodu uziemiającego znajduje się śruba z łbem sześciokątnym z odkładką sprężystą i płaską. Przewód uziemiający można podłączyć w następujący sposób: za pomocą przewodów wielodrutowych z końcówkami kablowymi za pomocą taśm płaskich z odpowiednio wykonanym zakończeniem przewodu Alternatywnie można podłączyć przewód uziemiający do oznaczonego miejsca przyłączeniowego bez końcówki kablowej za pośrednictwem płyty zaciskowej. Podłączenie przewodu uziemiającego Zapewnić aby powierzchnie przyłączeniowe posiadały dobry styk i były zabezpieczone przed korozją odpowiednim środkiem, np. wazeliną bezkwasową. Pod łbem śruby umieścić podkładkę sprężystą i płaską. Skontrolować czy nie jest przekraczona maksymalna dopuszczalna grubość zacisku wynosząca 10 mm dla końcówki kablowej lub taśmy płaskiej. Zamocować śrubę zaciskową zgodnie z poniższą tabelą. Głębokość wkręcenia i moment dokręcania różnią się w przypadku stosowania końcówek kablowych lub zacisków uziemiających. Przy stosowaniu końcówek kablowych Przy stosowaniu zacisków uziemiających Śruba Głębokość wkręcenia Moment dokręcania M8 > 8 mm 20 Nm M12 x 25 > 16 mm 38 Nm M16 x 35 > 20 mm 92 Nm M6 > 9 mm 8 Nm M8 > 12 mm 20 Nm M10 > 15 mm 40 Nm M12 > 18 mm 70 Nm M16 > 20 mm 170 Nm W skrzynce zaciskowej należy używać tylko oznakowanych zacisków dla przewodu uziemiającego. Patrz również Praca z przemiennikiem (Strona 86) 70 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.3 Przygotowanie 6.3.5 Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Jeżeli przewody posiadają zbrojenie metalowe, które są wprowadzane do skrzynki zaciskowej albo skrzynki zacisków pomocniczych z nie samobezpiecznymi obwodami prądowymi, wówczas ekran metalowy należy uziemić w skrzynce zacisków. Dopuszczalne są inne miejsca uziemienia. W skrzynkach zacisków z wewnętrzną częścią uziemienia podłączyć metalowy ekran do wewnętrznej części uziemiającej. W skrzynkach zacisków bez wewnętrznej części uziemiającej należy podłączyć metalowy ekran do jednego z żółto-zielonych zacisków uziemiających. 6.3.6 Uziemienie wysokoczęstotliwościowe dla pracy przekształtnikowej Przy pracy przekształtnikowej występują prądy przemienne o wysokiej częstotliwości. Aby zapewnić optymalne pod względem techniki wysokoczęstotliwościowej połączenie pomiędzy skrzynką zaciskową silnika i obudową silnika, można użyć drobnodrutowych, plecionych płaskich taśm miedzianych o niskiej impedancji i szerokim zakresie częstotliwości. Podłączyć uziemienie wysokoczęstotliwościowe za pomocą płaskich przewodów taśmowych. Alternatywnie można podłączyć uziemienie wysokoczęstotliwościowe za pomocą końcówek kablowych. 1 Śruba z łbem sześciokątnym 5 Nakrętka sześciokątna 2 Podkładka sprężysta 6 Przewód uziemienia wysokoczęstotliwościowego 3 Płyta zaciskowa 7 Końcówka kablowa 4 Przewód uziemiający Dalsze informacje można znaleźć w rozdziale ""Praca z przekształtnikiem (Strona 86)". 6.3.7 Podłączenie bez skrzynki zacisków Jeśli maszyna została zamówiona z wyprowadzonymi przewodami, tzn. bez skrzynki zaciskowej, wtedy fachowe podłączenie musi nastąpić w zewnętrznej skrzynce zaciskowej. Instrukcja obsługi 04/2015 71

Podłączenie elektryczne 6.3 Przygotowanie Upewnić się, że zewnętrzna skrzynka zacisków wykonana jest zgodna z danymi na tabliczce znamionowej i nadaje się do danego zastosowania. OSTRZEŻENIE Zakłócenia powodowane nieprawidłowym doborem technicznym Nieprzestrzeganie informacji technicznych przy podłączaniu, np. stopień ochrony, minimalne odstępy w powietrzu lub skrośne, mogą prowadzić do zakłóceń. Te zakłócenia mogą być pośrednią lub bezpośrednią przyczyną śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód rzeczowych. Należy przestrzegać informacji zawartych na tabliczce znamionowej. 6.3.8 Kierunek obrotów Jeśli maszyna posiada jeden czop wału lub dwa czopy wału z różnymi średnicami, kierunek obrotów, patrząc w kierunku czoła pojedynczego lub grubszego czopu, definiowany jest następująco: Gdy kable sieciowe są podłączone w kolejności faz L1, L2, L3 do U, V, W, uzyskuje się kierunek zgodny z ruchem wskazówek zegara. Jeśli zostaną zmienione dwa przyłącza, np. L1, L2, L3 do W, V, U, daje to obroty przeciwne do ruchu wskazówek zegara. Wskazówka Maszyny, które mogą obracać się tylko w jednym określonym kierunku, posiadają na tabliczce znamionowej oznakowanie za pomocą strzałki i oznaczenia zacisków w wymaganej sekwencji faz. UWAGA Nieprawidłowy kierunek obrotów Jeżeli maszyna eksploatowana będzie inaczej niż zamówiono bądź w błędnym kierunku obrotów, wówczas nie będzie wystarczająco chłodzona. Następstwem może być uszkodzenie maszyny. Należy zwrócić uwagę na informacji dotyczące kierunku obrotów podane na tabliczce znamionowej. 72 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 6.4 Podłączenie Generalnie dla przyłącza elektrycznego obowiązuje zasada: Przed rozpoczęciem prac wykonać pewne podłączenie przewodu ochronnego. Przy wprowadzeniu kabla do skrzynki zacisków można uszczelnić i unieruchomić kable przyłączeniowe. Przewody przyłączeniowe, a w szczególności przewód ochronny muszą być ułożone w skrzynce zacisków swobodnie i tak, aby uniknąć ocierania się izolacji przewodów. Podłączyć maszynę tak, aby utrzymywane było trwałe, bezpieczne połączenie elektryczne. Unikać wystających końcówek drutu. Doprowadzone z zewnątrz przewody pomocnicze należy ułożyć i zamocować oddzielnie od przewodu głównego. W tym celu występują w razie potrzeby elementy z opaskami kablowymi. Tabela 6-3 Technika przyłączeniowa (podłączenie z końcówką kablową / bez końcówki kablowej) Skrzynka zacisków GT640 1XB1621 1XB1631 1XB1634 1XB9600 Przyłącze Z końcówką kablową (Strona 77) Bez końcówki kablowej (Strona 78) Podłączenie bez końcówki kablowej niemożliwe 6.4.1 Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB16... z dławnicą kablową Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zaciskowej przez wymienną płytę do wprowadzania kabli lub króćce przepustowe. Płyta do wprowadzania kabli jest standardowo nawiercona. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. W przypadku wersji przeciwwybuchowej płyta przepustowa jest standardowo nienawiercona. Dzięki temu można dopasować ilość i wielkość otworów do warunków zastosowania. Wprowadzenie kabla można obrócić o 180. Tabela 6-4 Wersje płyty do wprowadzania kabli Skrzynka zaciskowa Standardowa Wersja w wykonaniu przeciwwybuchowym 1XB1621 1XB1631 1XB1634 1XB9600 Płyta do wprowadzania kabli 2 x M80 x 2 + 2 x M25 x 1,5 Płyta do wprowadzania kabli 4 x M80 x 2 + 2 x M25 x 1,5 Tylko stopniowane uszczelnie pierścieniowe Nie wiercona Nie wiercona - Instrukcja obsługi 04/2015 73

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej 1. Odkręcić płytę przepustową dla kabli. 2. W razie potrzeby nawiercić w płycie do wprowadzania kabli wymaganą ilość otworów lub gwintów o wymaganej wielkości. Zwrócić uwagę na to, aby płyta do wprowadzania kabli po nawierceniu dała się zamontować i była wystarczająco sztywna. 3. Zamontować potrzebne dławnice kablowe. 4. Wprowadzić kable przez dławnice kablowe. 5. Zamontować płytę do wprowadzania kabli z zamontowanymi kablami do skrzynki zaciskowej. 6. Końcówki kabli podłączyć do zacisków zgodnie ze schematem połączeń. Schemat połączeń znajduje się w pokrywie skrzynki zaciskowej. Więcej informacji na ten temat podano w rozdziale "Podłączanie kabli..." 6.4.2 Wprowadzenie kabli do skrzynki zaciskowej 1XB... ze stopniowanym uszczelnieniem pierścieniowym Następujące skrzynki zacisków mogą być wyposażone w uszczelnienie pierścieniem cebulowatym: Tabela 6-5 Skrzynka zacisków z uszczelnieniem pierścieniem cebulowatym Skrzynka zacisków 1XB9600 1XB1621, 1XB1631, 1XB1634 Uszczelnienie pierścieniem cebulowatym Wersja standardowa opcjonalnie Przewód przyłączeniowy uszczelniany jest w miejscu wprowadzenia za pomocą wycinanego wkładu uszczelniającego i unieruchamiany przez uchwyt odciążający. 74 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie Wprowadzenie i podłączenie kabli w skrzynce zacisków Skrzynka zacisków jest otwarta, kabel przycięty na odpowiednią długość i odizolowany. Należy zwrócić uwagę na to, aby podłączenie kabla nie było narażone na działanie sił zewnętrznych. Rysunek 6-4 Uchwyt odciążający i wkład uszczelniający 1. Odkręcić górną część uchwytu odciążającego 3 i poluzować śruby mocujące dolną część uchwytu odciążającego 2. Uchwyt odciążający można umieścić w skrzynce zacisków lub na zewnątrz. W razie potrzeby wykonać uchwyt odciążający. 2. Wkład uszczelniający 1 należy wyciąć tak, aby jego otwór był o 1 do 3 mm mniejszy od średnicy przewodu. 3. Nałożyć wkład uszczelniający na końcówkę kabla. 4. Końcówkę kabla przygotować odpowiednio do rodzaju używanego kabla oraz zastosowania, np. z końcówką kablową. 5. Końcówki przewodu podłączyć zgodnie ze schematem na zaciskach. Schemat połączeń znajduje się w pokrywie skrzynki zacisków. Więcej informacji na ten temat podano w rozdziale "Podłączanie kabli..." 6. W razie potrzeby dopasować średnicę przewodu, tworząc zwijkę z odpowiedniej taśmy uszczelniającej w okolicy wkładu uszczelniającego. Nasunąć wkład uszczelniający na przygotowaną zwijkę. 7. Przewód z nasadzonym wkładem uszczelniającym umieścić w otworze przepustowym. Skręcić obejmę uchwytu odciążającego, jeżeli przewód jest ułożony koncentrycznie w otworze przepustowym. 8. Zamocować obejmę uchwytu odciążającego. Instrukcja obsługi 04/2015 75

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 9. Śruby zaciskowe dla obejmy uchwytu odciążającego dokręcić tak, aby występował wymagany zacisk i nie doszło do uszkodzenia izolacji przewodu. Zalecany moment obrotowy wynosi 5 Nm. 10.Śruby zaciskowe dokręcić po 24 godzinach. OSTRZEŻENIE Śruby zaciskowe obejmy uchwytu odciążającego Jeśli śruby zaciskowe obejmy uchwytu odciążającego są zbyt mocno dokręcone, izolacja może ulec uszkodzeniu. Konsekwencją może być przebicie napięcia. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Śruby zaciskowe obejmy uchwytu odciążającego należy dokręcać z odpowiednim momentem obrotowym. 6.4.3 Atestowane przepusty przewodów i zatyczki zamykające Używać wyłącznie zatyczek zamykających i przepustów przewodów, które posiadają certyfikat dopuszczający ich stosowanie w danym obszarze zagrożenia wybuchem (strefie) i są odpowiednio oznakowane. 6.4.4 Ułożenie kabli Kable należy układać zgodnie z normą IEC / EN 60364-5-52. Do przewodów ułożonych na stałe używać wyłącznie dławnic kablowych EMC i atestowanych dławnic kablowych z elementem obciążającym. Dławnice kablowe należy przykręcić do otworów gwintowanych odkręcanej płyty przepustowej. Dławnice kablowe nie wchodzą w zakres dostawy. Należy przy tym przestrzegać warunków montażu i eksploatacji określonych w certyfikacie badania dławnic i sprawdzić czy są one zachowane. Do przewodów ułożonych nie na stałe należy zastosować w celu zabezpieczenia ich przed skręceniem się ochronne przepusty przewodów z elementem obciążającym. Należy stosować przewody ekranowane, których osłona ponad dławicami kablowymi EMC zostanie połączona możliwie dużą powierzchnią ze skrzynką zaciskową maszyny w sposób zapewniający dobre przewodzenie. Odsłonięte przewody przyłączeniowe należy rozmieścić w skrzynce zaciskowej w taki sposób, żeby przewód ochronny był ułożony z naddatkiem długości, a izolacja przewodów nie mogła zostać uszkodzona Jeżeli wbudowane są szyny przyłączeniowe z aluminium należy dołączyć między końcówką kablową a szyną podkładkę ze stali. Dzięki temu unikniemy korozji kontaktowej (stykowej). Nieużywane gwinty lub otwory należy zamknąć w odpowiedni sposób i zapewnić zachowanie stopnia ochrony IP. Stopień ochrony IP znajduje się na tabliczce znamionowej. Nieużywane dławnice kablowe należy zamienić na certyfikowane dławnice zamykające. 76 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 6.4.5 Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi 1. Końcówki kablowe dobrać odpowiednio do wymaganego przekroju poprzecznego przewodu i wielkości śrub mocujących bądź sworzni. Informacje dotyczące maksymalnego przekroju przewodu dla danej standardowej wersji skrzynki zacisków podane są w katalogu. Ukośne ułożenie przewodów doprowadzających dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy zachowane są wymagane izolacyjne szczeliny powietrzne. 2. Izolację z końców przewodów należy zdjąć w taki sposób, aby pozostała izolacja sięgała aż do końcówki kablowej 1. Do każdego zacisku podłączać tylko jeden koniec przewodu. 3. Końcówkę należy odpowiednio zamocować na końcu przewodu, np. przez zaciśnięcie. Rysunek 6-5 Podłączenie z końcówką kablową i śrubą mocującą (schemat zasadniczy) 4. W razie potrzeby zaizolować końcówki kablowe dla zachowania minimalnych odstępów w powietrzu jak też powierzchniowych odstępów izolacyjnych. 5. Nałożyć końcówkę kablową na wspornik zacisku. Uwzględnić przy tym rozmieszczenie istniejących ewentualnie kabłąków łączeniowych. W przypadku skrzynki zaciskowej 1XB7740 i 1XB7750 ustawić końcówkę kablową na szynę prądową. 6. Element mocujący 2 dokręcić odpowiednim momentem obrotowym dokręcenia: Element mocujący Śruba mocująca M12 Śruby mocujące M16 Nakrętki mocujące M12 Moment dokręcania 20 Nm 40 Nm 20 Nm OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu w przypadku zastosowania końcówek kablowych bez prowadnicy bocznej W przypadku przekrojów poprzecznych przewodu poniżej 70 mm 2 końcówka kablowa bez prowadnicy bocznej może się przekręcić. Może to spowodować niezachowanie minimalnych wielkości szczelin powietrznych i doprowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W przypadku przekrojów poprzecznych przewodu poniżej 70 mm 2 należy stosować wyłącznie końcówki kablowe z prowadnicą boczną. Należy przestrzegać minimalnych wielkości szczelin powietrznych (Strona 81). Instrukcja obsługi 04/2015 77

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 6.4.6 Podłączenie bez końcówki kablowej Przy odpowiednim zamówieniu mogą zostać wbudowane zaciski obejmowe, które nadają się do przyłączania przewodów drobno- albo wielodrutowych bez stosowania końcówek tulejkowych żył. W przypadku stosowania tulei żyłowych, przed podłączeniem należy je zamocować na końcu przewodu przez fachowe zaprasowanie, umożliwiające przewodzenie prądu. UWAGA Przegrzanie końcówek przewodów Jeśli koniec przewodu nie jest prawidłowo opasany tuleją końcową żyły i zamocowany przy jej użyciu, może dojść do przegrzania. Każdą tuleję końcową żyły można stosować tylko dla jednego końca przewodu. Fachowo zamocować tuleję końcową żyły. Do każdego zacisku podłączać tylko jeden koniec przewodu. Sposób postępowania Podczas podłączania należy zwrócić uwagę na zachowanie minimalnych odstępów w powietrzu wynoszących 10 mm oraz odległości dla wyładowań pełzających wynoszącej 20 mm. 1. Otworzyć skrzynkę zaciskową i przyciąć kabel na odpowiednią długość. 2. Końcówkę kablową przygotować odpowiednio do rodzaju używanego kabla oraz zastosowania. Należy dopilnować, aby podłączenie kabla było wolne od działania sił zewnętrznych. 3. Izolację z końców przewodów należy zdjąć w taki sposób, żeby pozostała izolacja sięgała prawie aż do zacisku obejmowego. 78 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 4. W zależności od wielkości przewodu zwrócić uwagę na prawidłowe rozmieszczenie obejm zaciskowych 3, 4. Włożyć przewód do obejm zaciskowych. Dokręcić nakrętki zaciskowe 5 z momentem dokręcenia 8 Nm. 5. Jeżeli śruba zaciskowa 2 została poluzowana, należy ponownie dokręcić ją z momentem obrotowym 40 Nm. W skrzynce zaciskowej GT640 mocowanie korpusu zacisku 1 realizowane jest za pomocą nakrętki zaciskowej M12 na sworzniach gwintowanych wsporników zacisków z momentem obrotowym 20 Nm. Rysunek 6-6 Podłączanie z obejmami zaciskowymi (schemat ideowy) Przy odpowiednim zamówieniu mogą być zamontowane zaciski obejmowe, które nadają się do podłączania cienko- i wielo-drutowych przewodów bez stosowania tulejek końcowych żyły. W przypadku stosowania tulei żyłowych, przed podłączeniem należy je zamocować na końcu przewodu przez fachowe zaprasowanie, umożliwiające przewodzenie prądu. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu przez przegrzanie końców przewodu Jeśli koniec przewodu nie jest prawidłowo opasany tuleją żyłową i zamocowany przy jej użyciu, może dojść do przegrzania. Konsekwencją może być przekroczenie klasy temperaturowej maszyny. Może dojść do zapłonu mieszanki palnej. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Każdą tuleję żyłową można stosować tylko dla jednego końca przewodu. Konieczne jest fachowe mocowanie tulei żyłowej. Do każdego zacisku podłączać tylko jeden koniec przewodu. Instrukcja obsługi 04/2015 79

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie 6.4.7 Zastosowanie przewodów aluminiowych W przypadku używania przewodów aluminiowych, należy spełnić dodatkowo następujące warunki: Używać końcówek kablowych przeznaczonych wyłącznie do podłączania przewodów aluminiowych. Bezpośrednio przed włożeniem przewodu aluminiowego należy usunąć za pomocą szczotki lub pilnika warstwę tlenku na stykach przewodu i/lub elementu współpracującego. Następnie od razu natłuścić miejsca styku za pomocą obojętnej wazeliny, aby zapobiec ponownemu utlenianiu. UWAGA Przepływ aluminium w wyniku działania ciśnienia styku Aluminium przepływa po montażu w wyniku działania ciśnienia styku. Połączenie z nakrętką zaciskową może przez to ulec poluzowaniu. Oporność stykowa rośnie i dochodzi do zakłóceń przepływu prądu; skrzynka zaciskowa i jej otoczenie mogą się zapalić. Może to spowodować uszkodzenie maszyny, łącznie z poważną awarią, a pośrednio również straty materialne dotyczące instalacji, związane z awarią maszyny. Dokręcić nakrętki zaciskowe po mniej więcej 24 godzinach i ponownie po upływie ok. czterech tygodni. Należy zwrócić uwagę, aby podłączone zaciski nie przewodziły napięcia. 6.4.8 Stosowanie kabli jednożyłowych OSTRZEŻENIE Wysokie temperatury wywołane przez indukowane prądy wirowe W przypadku wysokich prądów i przy zastosowaniu kilku przewodów jednożyłowych zamiast wielożyłowych w strefie wprowadzeń kabli mogą wystąpić wysokie temperatury wywołane przez prądy wirowe. Może dojść do zwarcia i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Po uruchomieniu należy upewnić się, że w czasie pracy nie są przekraczane dopuszczalne granice temperatur podłączonych kabli sieciowych. Poprzez zmianę układu wejść lub zmianę płyt przepustowych dla kabli można, po konsultacji z producentem, zmniejszyć ten efekt temperaturowy. Stosowa płytę do wprowadzania kabli z metalu nieżelaznego. 6.4.9 Wewnętrzne wyrównanie potencjałów Śruby mocujące skrzynki zacisków służą jako połączenie przewodu ochronnego pomiędzy zaciskiem uziemiającym w obudowie skrzynki zacisków i korpusem maszyny. Pomiędzy pokrywą skrzynki zacisków i obudową skrzynki zacisków śruby mocujące pokrywę służą jako wyrównanie potencjałów. 80 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.4 Podłączenie Specjalny zewnętrzny przewód ochronny jest wbudowywany dodatkowo tylko wtedy, gdy montowane są na przykład uszczelki bez dodatkowego oparcia. Podczas prac montażowych należy zwrócić uwagę na to, aby wszystkie środki wyrównania potencjałów były skuteczne. 6.4.10 Bezstopniowa powierzchnia przylegania uszczelnienia w pokrywie skrzynki zacisków (nie dotyczy GT640) Powierzchnię uszczelnienia pokrywy skrzynki zaciskowej tworzy obudowa skrzynki zaciskowej i element przepustowy dla kabli. W celu zapewnienia odpowiedniego uszczelnienia, a tym samym stopnia ochrony maszyny, należy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie. Króciec przepustowy kabli lub płytę przepustową kabli należy ustawić względem obudowy skrzynki zaciskowej w taki sposób, aby powierzchnia uszczelnienia między skrzynką zaciskową a pokrywą skrzynki zaciskowej tworzyła jedną płaszczyznę. W obszarze uszczelnienia nie powinny występować żadne stopnie. 6.4.11 Minimalne szczeliny powietrzne Po zakończeniu fachowego montażu należy skontrolować, czy zachowane są minimalne odstępy w powietrzu pomiędzy elementami nieizolowanymi. Zwrócić przy tym uwagę na wystające końcówki drutu. Tabela 6-6 Minimalne odstępy w powietrzu w zależności od efektywnej wartości napięcia przemiennego U eff Wartość efektywna napięcia przemiennego U eff 500 V 630 V 800 V 1,000 V 1250 V Minimalne odstępy w powietrzu 8 mm 10 mm 12 mm 14 mm 18 mm Wartości te obowiązują dla wysokości ustawienia do 2000 m. Przy określaniu minimalnych odstępów w powietrzu wartość napięcia w tabeli można podwyższyć o współczynnik 1,1, dzięki czemu zakres napięcia znamionowego będzie uwzględniony dla użytku ogólnego. Instrukcja obsługi 04/2015 81

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.4.12 Zakończenie prac związanych z podłączeniem 1. Przed zamknięciem skrzynki zacisków należy skontrolować: Czy podłączenia elektryczne w skrzynce zacisków są zgodne z danymi zawartymi w poprzednich rozdziałach oraz czy zostały dokręcone prawidłowym momentem obrotowym. Maszynę podłączono zgodnie z dopuszczalnym kierunkiem obrotów. Czy wnętrze skrzynki zacisków jest czyste i nie ma w nim pozostałości przewodów, zanieczyszczeń, ani żadnych ciał obcych. Wszystkie uszczelki i powierzchnie uszczelnień skrzynki zacisków są nieuszkodzone i prawidłowo wykonane. Nieużywane przepusty zamknięte są wklejonymi metalowymi lub atestowanymi elementami zamykającymi. Elementy zamykające można odkręcić tylko przy użyciu narzędzia. Przewody przyłączeniowe ułożone są swobodnie, a ich izolacja nie może ulec uszkodzeniu w eksploatacji. 2. Zamknąć skrzynkę zacisków za pomocą śrub mocujących pokrywę, patrz rozdział Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155). 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.5.1 Wybór przewodu Przy wyborze przewodów przyłączeniowych do obwodów pomocniczych należy kierować się następującymi kryteriami: Znamionowe natężenie prądu Napięcie znamionowe Warunki związane z instalacją, jak np. temperatura otoczenia, sposób ułożenia, przekrój kabli uwarunkowany wymaganą długością kabli itd. Wymagania według IEC / EN 60204 1 Wymagania według IEC / EN 60079 14 Używać wyłącznie zatyczek zamykających i przepustów przewodów, które posiadają certyfikat dopuszczający ich stosowanie w danym obszarze zagrożenia wybuchem (strefie) i są odpowiednio oznakowane. 82 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.5.2 Wprowadzanie i układanie kabli w pomocniczej skrzynce zacisków Informacje potrzebne do podłączenia obwodów pomocniczych znajdują się na schemacie zacisków, na wewnętrznej stronie pokrywy danej skrzynki zaciskowej oraz w danych technicznych. Do podłączenia pomocniczych obwodów zasilania, w razie potrzeby, w głównej skrzynce zacisków wbudowana jest listwa zaciskowa. Wymagana długość odizolowania przewodów dla zacisków pomocniczych wynosi w zależności od typu zacisku od 6 do 9 mm. Przy prawidłowej długości przewód sięga aż do uchwytu zacisku, a izolacja przewodu sięga jednocześnie do części stykowej zacisku. Dopasowanie dławnic kablowych Do wprowadzenia przewodów przyłączeniowych nad prostokątnym wycięciem w obudowie skrzynki zaciskowej znajduje się przykręcona płyta. Standardowo płyta ta dostarczana jest z gwintowanymi otworami i dławnicami kablowymi. 1. Otworzyć pomocniczą skrzynkę zaciskową i odkręcić płytę przepustową. W zależności o wykonania skrzynki zaciskowej płyta przepustowa kabli znajduje się poniżej ekranu blachy stalowej. 2. W przypadku nienawierconej wersji płyty przepustowej nawiercić w niej wymaganą ilość otworów lub gwintów o wymaganej wielkości dławnicy kablowej. 3. W razie potrzeby oznakować przewody w celu ich późniejszego przyporządkowania. 4. Przewody przeprowadzić przez dławnice kablowe i płytę przepustową, a następnie podłączyć. 5. Zamontować płytę przepustową kabli. 6. Upewnić się, że uszczelnienie na króćcu dławnic kablowych jest zgodne ze stopniem ochrony. Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155) Części zamienne (Strona 135) 6.5.3 Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Jeżeli przewody posiadają zbrojenie metalowe, które są wprowadzane do skrzynki zaciskowej albo skrzynki zacisków pomocniczych z nie samobezpiecznymi obwodami prądowymi, wówczas ekran metalowy należy uziemić w skrzynce zacisków. Dopuszczalne są inne miejsca uziemienia. W skrzynkach zacisków z wewnętrzną częścią uziemienia podłączyć metalowy ekran do wewnętrznej części uziemiającej. W skrzynkach zacisków bez wewnętrznej części uziemiającej należy podłączyć metalowy ekran do jednego z żółto-zielonych zacisków uziemiających. Instrukcja obsługi 04/2015 83

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.5.4 Samobezpieczne obwody prądowe dla sensorów lub czujników Przy wyborze i prowadzeniu kabli przyłączowych przestrzegać normy IEC / EN 60079 14. UWAGA Samobezpieczne obwody prądowe dla sensorów lub czujników Jeżeli wbudowane są niebieskie zaciski przyłączeniowe dla czujników, podłączenie musi być wykonane do atestowanych, samobezpiecznych obwodów prądowych. W przeciwnym razie następstwem mogą być szkody materialne. Należy przy tym przestrzegać również dodatkowych wymagań zawartych w normie IEC / EN 60079 14 dotyczących urządzeń samobezpiecznych i należących do nich przewodów przyłączeniowych. UWAGA Podłączenie czujnika temperatury Czujniki temperatury mogą być podłączone tylko do samobezpiecznych obwodów prądowych z poświadczonymi urządzeniami analizującymi. Nie wolno przekraczać maksymalnych prądów i mocy wejściowych dopuszczalnych zgodnie ze świadectwem badania zgodności ze wzorem konstrukcyjnym WE. W przeciwnym razie następstwem mogą być szkody materialne. Jeżeli wbudowane są ekranowane, samobezpieczne czujniki temperatury, należy podłączyć je za pośrednictwem niebieskich zacisków przyłączeniowych. Ekran przewodów jest uziemiony dokładnie raz, wielokrotne uziemienie jest niedopuszczalne. 6.5.5 Podłączanie kontroli temperatury dla uzwojenia stojana. Do kontroli uzwojeń stojana przed przegrzaniem cieplnym w uzwojeniu stojana zabudowane są termometry rezystancyjne. 84 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych Przewody przyłączeniowe czujników temperatury doprowadzone są do głównej lub pomocniczej skrzynki zaciskowej. Połączenie i przyporządkowanie zacisków można znaleźć na schemacie zacisków na każdej skrzynce zaciskowej. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo porażenia elektrycznego Izolacja czujników temperatury do kontroli uzwojeń wykonana jest odpowiednio do wymagań dla izolacji podstawowej. Przyłącza czujników temperatury są chronione przed dotykiem w skrzynce zaciskowej i nie posiadają bezpiecznej separacji. Dlatego w przypadku usterki na przewodach czujników pomiarowych może występować niebezpieczne napięcie, które w przypadku dotknięcia może spowodować śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody rzeczowe. W razie potrzeby przy podłączaniu czujników temperatury do zewnętrznej kontroli temperatury, podjąć dodatkowe środki dla spełnienia wymagań przed "Zagrożeniem porażenia elektrycznego", patrz IEC 60664-1 lub IEC 61800-5-1. 6.5.6 Czynności kończące 1. Przed zamknięciem pomocniczej skrzynki zaciskowej należy sprawdzić następujące punkty: Przewody zostały podłączone zgodnie ze schematem zacisków. Przewody ułożono swobodnie, a ich izolacja nie może ulec uszkodzeniu. Wnętrze skrzynki zaciskowej jest czyste i nie ma w nim pozostałości przewodów, zanieczyszczeń ani żadnych ciał obcych. Części dławnic kablowych są mocno skręcone i odpowiednie pod względem stopnia ochrony, sposobu układania przewodów, dopuszczalnej średnicy zewnętrznej przewodów itd. oraz czy są zmontowane zgodnie z przepisami. Gwinty w płycie przyłączeniowej są zamknięte przepustami przewodów lub zatyczkami zamykającymi, które zapewniają dany typ ochrony. Nieużywane przepusty są zamknięte. Elementy zamykające są mocno dokręcone, tzn. można je poluzować wyłącznie za pomocą odpowiednich narzędzi. Wszystkie uszczelki i powierzchnie uszczelnień skrzynki zaciskowej przylegają prawidłowo. Śruby zaciskowe lub zaciski śrubowe są mocno dokręcone, nawet jeśli nie są używane. 2. Zamknąć pomocniczą skrzynkę zaciskową za pomocą odpowiedniej pokrywy. Moment dokręcenia dla śrub mocujących pokrywy podany jest w rozdziale "Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 155)". Instrukcja obsługi 04/2015 85

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.5.7 Praca z przemiennikiem Poniższy rozdział jest istotny tylko dla maszyn serii 1PQ8 lub jeśli maszyna została zamówiona do pracy z przemiennikiem. Wskazówka Po numerze zamówieniowym można rozpoznać, czy maszyna została zamówiona do pracy z przemiennikiem: na 9. pozycji numeru zamówieniowego znajduje się litera "P" lub "Q". 6.5.7.1 Praca z przemiennikiem o niskiej częstotliwości impulsów UWAGA Podwyższona temperatura silnika Podczas pracy z przekształtnikiem o niskiej częstotliwości pulsowania występują zwiększone straty w silniku. Konsekwencją jest wyższa temperatura silnika. Zredukować moc, aby zapobiec przekroczeniu klasy temperaturowej i wynikającym z tego przedwczesnemu zestarzeniu cieplnemu izolacji. OSTRZEŻENIE Niebezpieczne napięcie wywołane przez przemiennik Dopóki przemiennik zasilający nie zostanie wyłączony lub obwód pośredni przemiennika nie zostanie rozładowany, napięcie elektryczne może występować na zaciskach silnika również przy nieruchomym wirniku. W zależności od typu przemiennika napięcie to wynosi do 1000 V. Należy zadbać o to, aby przed rozpoczęciem prac przy silniku zachowano Pięć zasad bezpieczeństwa (Strona 16). 6.5.7.2 Napięcie szczytowe przemiennika Maksymalne wartości pików napięciowych na wyjściu przekształtnika częstotliwości jako wartości graniczną dla danego systemu izolacji podane zostały w poniższej tabeli: Tabela 6-7 Maksymalne napięcie szczytowe przekształtnika Znamionowe napięcie przekształtnika [V] 500 V Maksymalne napięcie szczytowe przekształtnika Û maks Przewód-przewód Przewód-ziemia Obwód pośredni 1500 V Czas wzrostu 0,5 μs > 500 do 690 V 2250 V Czas wzrostu 0,4 μs 1100 V Czas wzrostu 0,5 μs 1500 V Czas wzrostu 0,4 μs 750 V 1125 V 86 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych UWAGA Uszkodzenie izolacji przez odbicia w kablach Odbicia w kablach mogą podwoić obciążenie napięciowe dla silnika i zacisków. W wyniku tego uszkodzony zostanie system izolacji, a konsekwencją może być szkoda całkowita maszyny. 6.5.7.3 Redukcja prądów łożyskowych Prądy łożyskowe można zredukować następującymi metodami: Należy zapewnić dużą powierzchnię styku. Masywne przewody miedziane nie nadają się do uziemienia wysokoczęstotliwościowego z powodu efektu naskórkowości. Przewód wyrównawczy: Zastosować przewody wyrównawcze: Pomiędzy silnikiem i maszyną roboczą Pomiędzy silnikiem i przekształtnikiem Pomiędzy skrzynką zaciskową i punktem uziemienia wysokiej częstotliwości na obudowie silnika. Dobór i podłączenie kabla: Używać ekranowanych przewodów połączeniowych o możliwie symetrycznej budowie. Pleciony ekran utworzony z możliwie wielu pojedynczych przewodów musi mieć dobrą przewodność elektryczną. Do tego celu dobrze nadają się ekrany plecione z miedzi lub aluminium. Podłączenie ekranu realizowane jest obustronnie przy silniku oraz przy przemieniku. W celu uzyskania dobrego odprowadzenia prądów o wysokiej częstotliwości należy zapewnić dużą powierzchnię styku: Jako styk 360 na przekształtniku przy silniku np. za pomocą dławnic EMC przy przepustach kablowych. Instrukcja obsługi 04/2015 87

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych Jeżeli ekran kabla ma odpowiednią powierzchnię styku, osiąga on niezbędne wyrównanie potencjałów między obudową silnika a przekształtnikiem. Konieczny jest wówczas oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości. Koncentryczny ekran miedziany lub aluminiowy Zbrojenie stalowe Jeżeli z powodu szczególnych warunków ekran kabla nie ma zapewnionej powierzchni styku lub nie jest ona wystarczająca, wtedy wymagane wyrównanie potencjałów nie może być zapewnione. W tym przypadku należy zastosować oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości: pomiędzy obudową silnika i szyną uziemienia ochronnego przekształtnika. Pomiędzy obudową silnika i maszyną roboczą Należy wyprowadzić oddzielny przewód wyrównawczy wysokiej częstotliwości z plecionych taśm płaskich wykonanych z miedzi lub przewodów nawojowych wysokiej częstotliwości. Masywne przewody miedziane nie nadają się do uziemienia wysokoczęstotliwościowego z powodu efektu naskórkowości. Należy zapewnić dużą powierzchnię styku. Budowa sieci Aby zredukować zagrożenie lub uniknąć szkód spowodowanych prądami łożyskowymi należy zawsze rozpatrywać jako całość układ składający się z: silnika, przekształtnika i maszyny roboczej. Redukcję prądów łożyskowych wspomagają następujące działania: Zbudowanie w całej instalacji nienagannie rozgałęzionego układu uziemienia z niską impedancją. Zastosowaanie filtrów składowej zgodnej (rdzenie tłumiące) na wyjściu przekształtnika. Dobór i wymiarowanie wykonywane przez partnerów handlowych firmy Siemens. Ograniczenie przyrostów napięcia poprzez zastosowanie filtrów wyjściowych. Tłumi to udział wyższych harmonicznych w napięciu wyjściowym. Wskazówka Dokumentacja przekształtnika Instrukcja obsługi przekształtnika nie jest częścią składową niniejszej dokumentacji. Należy uwzględnić również informacje projektowe dotyczące przekształtnika. 88 Instrukcja obsługi 04/2015

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.5.7.4 Praca przekształtnikowa w sieciach uziemionych UWAGA Uszkodzenia przez prądy w przewodzie ochronnym W przypadku eksploatacji maszyny z przemiennikiem z ograniczeniem prądu bez kontroli doziemienia, w przypadku doziemienia na wyjściu mogą wystąpić w przewodzie ochronnym prądy aż do 1,7-krotności prądu przewodu roboczego. Zarówno przewody ochronne normalnie zwymiarowanych, wielożyłowych kabli przyłączeniowych, jak również punkty przyłączenia przewodów ochronnych normalnych skrzynek zacisków nie nadają się do tego. Skutkiem mogą być szkody materialne. Ułożyć wystarczająco zwymiarowany przewód ochronny. Podłączyć przewód ochronny do zacisku uziemiającego umieszczonego na korpusie silnika. Instrukcja obsługi 04/2015 89

Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie obwodów pomocniczych 90 Instrukcja obsługi 04/2015

Uruchomienie 7 Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. 7.1 Sprawdzenia przed uruchomieniem Po prawidłowo przeprowadzonym montażu przed uruchomieniem urządzenia sprawdzić następujące punkty: Wskazówka Sprawdzenia przed uruchomieniem Poniższe zestawienie czynności kontrolnych przez uruchomieniem może być niepełne. W razie potrzeby konieczne jest podjęcie dalszych czynności kontrolnych, odpowiednio do specyficznych warunków instalacji. Maszyna nie jest uszkodzona. Maszyna jest prawidłowo zamontowana i ustawiona, elementy napędzane są właściwie wyważone i nastawione. Wszystkie śruby mocujące, elementy łączeniowe i przyłącza elektryczne są dociągnięte z podanymi momentami dokręcania. Warunki eksploatacji są zgodne z odpowiednimi danymi dokumentacji technicznej, np. odnośnie stopnia ochrony, temperatury otoczenia,... Ruchome części, jak np. sprzęgło, mogą się swobodnie poruszać. Jeżeli koniec wału nie jest używany, jego wpust jest zabezpieczony przed wyrzutem, a przy typie wyważenia wirnika H (normalne wykonanie) skrócony o połowę. Zastosowano wszystkie środki ochrony przed kontaktem z częściami ruchomymi i znajdującymi się pod napięciem. Podłączenie elektryczne Połączenia uziemienia i wyrównywania potencjałów są wykonane prawidłowo. Maszyna jest podłączona zgodnie z podanym kierunkiem obrotów. Odpowiednio skonfigurowane sterowanie i kontrola prędkości obrotowej gwarantują, że nie zostaną wysterowane prędkości obrotowe wyższe od dopuszczalnych, podanych w danych technicznych. W tym celu należy porównać dane na tabliczce znamionowej lub ew. w dokumentacji specyficznej dla urządzenia. Zachowane są minimalne wartości rezystancji izolacji. Zachowane są minimalne odstępy powietrzne. Instrukcja obsługi 04/2015 91

Uruchomienie 7.2 Pomiar rezystancji izolacji i indeksu polaryzacji przed uruchomieniem Występujące ewentualnie urządzenia dodatkowe do monitorowania maszyny są prawidłowo podłączone i sprawne. Hamulce i sprzęgła jednokierunkowe są całkowicie sprawne. Na urządzeniach kontrolnych ustawione są wartości na "Alarm" i "Wyłączenie" Patrz również Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia (Strona 94) Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk (Strona 94) Praca z przemiennikiem Jeśli wykonanie silnika wymaga specjalnego dopasowania przemiennika, odpowiednie dane dodatkowe znajdują się na tabliczce znamionowej. Należy prawidłowo sparametryzować przekształtnik. Dane potrzebne do parametryzacji znajdują się na tabliczce znamionowej maszyny. Informacje odnośnie parametrów można znaleźć w instrukcji obsługi przekształtnika. Podana graniczna prędkość obrotowa n max nie jest przekraczana. Podana graniczna prędkość obrotowa n min nie jest przekraczana. Chłodzenie Sprawdzić, czy zapewnione jest chłodzenie maszyny podczas jej uruchamiania. Izolacja łożysk jest wykonana zgodnie z oznakowaniem. 7.2 Pomiar rezystancji izolacji i indeksu polaryzacji przed uruchomieniem Poprzez pomiar rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji uzyskuje się informacje o stanie maszyny. Dlatego nalezy sprawdzać rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji w następujących sytuacjach: Przed pierwszym uruchomieniem maszyny Po dłuższym okresie składowania lub przestoju W ramach prac konserwacyjnych W ten sposób uzyskuje się następujące informacje o stanie izolacji uzwojeń: Czy izolacja uzwojeń czołowych jest zabrudzona substancją przewodzącą? Czy izolacja uzwojeń wchłonęła wilgoć? Dzięki temu można zdecydować o uruchomieniu maszyny lub ewentualnie potrzebnych środkach zaradczych, jak czyszczenie i / lub suszenie uzwojeń: Czy można uruchomić maszynę? Czy konieczne jest czyszczenie lub suszenie? Szczegółowe informacje odnośnie kontroli i wartości granicznych można znaleźć tutaj: "Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji" (Strona 49) 92 Instrukcja obsługi 04/2015

Uruchomienie 7.3 Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem 7.3 Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem Następujące informacje zakładają, że zachowane były podane warunki przechowywania. Informacje ogólne W odniesieniu do smarowania uzupełniającego należy uwzględnić informacje podane na tabliczce smarowania. Smarowanie należy uzupełniać porcjami. Wał musi się przy tym obracać, aby smar został rozprowadzony w łożyskach. Dosmarować łożyska toczne przed uruchomieniem Jeśli między wysyłką z fabryki i uruchomieniem upłynął więcej niż jeden rok i mniej niz cztery lata: Dosmarować łożska toczne podwójną ilością smaru w stosunku do tabliczki smarowania. O ile to możliwe należy przy tym kontrolować temperaturę łożyska. Smarowanie łożysk tocznych na nowo przed uruchomieniem W następujących warunkach łożyska toczne muszą być nasmarowane na nowo: Jeśli maszyna była przechowywana dłużej niż cztery lata. Jeśli maszyna nie była przechowywana zgodnie z wytycznymi w rozdziale "Przechowywanie". Sposób postępowania 1. Wymontować łożyska, rurkę smarowania, kalamitkę i pokrywę łożyska. 2. Wypłukać stary smar. 3. Skontrolować łożyska przed smarowaniem na nowo. W razie potrzeby zamontować nowe łożyska. 4. Nasmarować łożyska i ponownie zmontować komponenty łożyska. Patrz również Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych (Strona 114) Przerwy w pracy (Strona 100) Transport i przechowywanie (Strona 33) Instrukcja obsługi 04/2015 93

Uruchomienie 7.5 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia 7.4 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk Przed uruchomieniem Jeżeli maszyna wyposażona jest w termometry łożysk, należy przed pierwszym biegiem maszyny nastawić wartość temperatury dla wyłączenia na urządzeniu kontrolnym. Tabela 7-1 Wartości nastaw dla kontroli temperatur łożysk przed uruchomieniem Wartość nastawy Temperatura Wyłączenie przy uruchomieniu 120 C Normalny tryb pracy Zmierzyć w miejscu ustawienia maszyny normalną temperaturę pracy łożyska T praca w C. Wartości dla wyłączenia i ostrzeżenia nastawić odpowiednio do temperatury roboczej T praca. Tabela 7-2 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk w normalnym trybie pracy Wartość nastawy Temperatura Ostrzeżenie w normalnym trybie pracy T praca + 5 K 115 C Wyłączenie w normalnym trybie pracy T praca + 10 K 120 C Patrz również Termiczna ochrona silnika (Strona 29) 7.5 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia Przed uruchomieniem Przed pierwszym uruchomieniem maszyny należy nastawić wartość temperatury dla wyłączenia na urządzeniu kontrolnym. Tabela 7-3 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia podczas uruchomienia Wartość nastawy Temperatura Odłączenie 145 C 94 Instrukcja obsługi 04/2015

Uruchomienie 7.6 Załączanie Normalny tryb pracy Zmierzyć w miejscu ustawienia maszyny normalną temperaturę pracy T praca w C. Wartości dla wyłączenia i ostrzeżenia nastawić odpowiednio do temperatury roboczej T praca. Tabela 7-4 Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia w normalnym trybie pracy Wartość nastawy Klasa izolacji 155(F) Ostrzeżenie T praca + 10 K 145 C Odłączenie T praca + 15 K 155 C 7.6 Załączanie Po montażu lub zmianach należy przeprowadzić próbny przebieg: 1. Uruchomić maszynę bez obciążenia. W tym celu załączyć wyłącznik i w miarę możliwości nie wyłączać przedwcześnie. Skontrolować czy praca jest spokojna. Liczba maksymalnych, kolejnych uruchomień dla maszyn sieciowych: Trzy ze stanu zimnego / dwa ze stanu ciepłego Warunki uruchomienia dla maszyn z przemiennikiem znajdują się w katalogu. Należy ograniczyć do niezbędnych przypadków wyłączenia podczas rozruchu przy niskiej jeszcze prędkości obrotowej, w celu kontroli kierunku obrotów lub sprawdzenia niezbędnych wskaźników. Przed ponownym włączeniem pozwolić na wybieg maszyny. 2. Nadal obserwować maszynę przez pewien czas na biegu jałowym. 3. Obciążyć maszynę przy poprawnej pracy. Skontrolować czy praca jest spokojna. Odczytać wartości napięcia, prądu i mocy i zaprotokołować je. Jeśli to możliwe, odczytać odpowiednie wartości maszyny roboczej i również zaprotokołować. Sprawdzić temperatury łożysk i uzwojenia stojana do osiągnięcia punktu równowagi, o ile jest to możliwe przy użyciu dostępnych przyrządów pomiarowych. Skontrolować pracę mechaniczną pod kątem hałasu lub drgań na łożyskach i tarczach łożyskowych. 4. Wyłączyć maszynę w przypadku niestabilnej pracy lub nietypowych odgłosów. Ustalić przyczynę przerwy w pracy. Jeżeli bieg mechaniczny poprawia się bezpośrednio po wyłączeniu, występują przyczyny magnetyczne lub elektryczne. Jeżeli praca mechaniczna nie poprawia się po wyłączeniu, to występują przyczyny natury mechanicznej: Powody to np. niewyważenie maszyny elektrycznej lub maszyny roboczej, niewystarczające ustawienie zestawu maszynowego, praca maszyny w układzie rezonansowym (układ = silnik, rama posadowcza, fundament, itp.). Instrukcja obsługi 04/2015 95

Uruchomienie 7.7 Wyłączenie UWAGA Zniszczenie maszyny W przypadku, gdy nie będą dotrzymane wartości drgań wg według DIN ISO 10816-3, może dojść do zniszczenia maszyny. Wartości drgań podczas eksploatacji muszą być zachowane zgodnie z DIN ISO 10816 3. 7.7 Wyłączenie Jeżeli odpowiednie sterowanie nie nastąpi automatycznie, podczas przerw w pracy należy włączyć ewentualne ogrzewanie postojowe. W ten sposób unika się powstawania wody kondensacyjnej. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie jednej godziny od momentu wyłączenia maszyny. W ten sposób można uniknąć uszkodzeń izolacji uzwojenia. 96 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8 Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. 8.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas pracy OSTRZEŻENIE Części przewodzące Skrzynki zaciskowe zawierają elementy znajdujace się pod napięciem. Następstwem otwarcia pokrywy skrzynki zacisków może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Skrzynki zaciskowe muszą być zawsze zamknięte podczas pracy. Skrzynki zaciskowe można otwierać wyłącznie przy zatrzymanej i odłączonej od napięcia maszynie. OSTRZEŻENIE Części wirujące lub przewodzące napięcie Części wirujące lub znajdujące się pod napięciem stanowią zagrożenie. Następstwem otwarcia pokrywy skrzynki zacisków może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Podczas pracy nie wolno zdejmować pokryw uniemożliwiających dotknięcie części przewodzących lub wirujących, zapewniających właściwy stopień ochrony lub wymaganych do prawidłowego doprowadzenia powietrza w celu skutecznego chłodzenia. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo oparzenia przez gorące powierzchnie Poszczególne elementy maszyny nagrzewają się podczas pracy. Następstwem dotknięcia mogą być ciężkie oparzenia. Przed dotknięciem należy sprawdzić temperaturę części. W razie potrzeby należy zachować odpowiednie środki ostrożności. Przed przystąpieniem do prac przy maszynie należy pozostawić ją do ostygnięcia. Instrukcja obsługi 04/2015 97

Praca 8.2 Przegrzanie maszyny z powodu warstwy pyłu OSTRZEŻENIE Zakłócenia podczas pracy Zmiany w stosunku do normalnej pracy, np. wyższy pobór mocy, temperatury lub drgania, nietypowe hałasy lub zapachy, zadziałanie urządzeń kontrolnych itd., pozwalają rozpoznać, że silnik nie działa prawidłowo. Może dojść do powstania zakłóceń, które mogą bezpośrednio lub pośrednio skutkować śmiercią, poważnymi obrażeniami lub szkodami materialnymi. Niezwłocznie powiadomić personel konserwacyjny. W razie wątpliwości natychmiast wyłączyć maszynę, zachowując specyficzne dla instalacji warunki bezpieczeństwa. UWAGA Ryzyko korozji przez kondensację Podczas eksploatacji maszyny z powodu pracy przerywanej lub wahań obciążenia może dojść we wnętrzu do skraplania wilgoci z powietrza. Skropliny mogą się zbierać we wnętrzu maszyny. Skutkiem mogą być szkody materialne, jak np. rdza. Umożliwić wypłynięcie skondensowanej wody. NIEBEZPIECZEŃSTWO Niebezpieczeństwo wybuchu w przypadku usunięcia mostkowania izolowanego łożyska Usunięcie fabrycznie wykonanego mostkowania izolowanego łożyska prowadzi do różnic potencjałów pomiędzy wirnikiem i uziemioną maszyną. Na skutek tego może dojść do iskrzenia, a w konsekwencji, zwłaszcza w potencjalnie wybuchowej atmosferze, do zapłonu otaczającego pyłu lub palnych gazów. Może dojść do wybuchu. Ponadto istnieje niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie otwierać zmostkowania izolacji łożyska podczas pracy. 8.2 Przegrzanie maszyny z powodu warstwy pyłu OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku przegrzania maszyny z powodu warstwy pyłu Warstwy pyłu o grubości większej niż 5 mm, poprzez swoje izolujące cieplnie działanie, mogą doprowadzić do przegrzania maszyny. Nie można utrzymać maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy regularnie odkurzać maszynę. Unikać warstw pyłu o grubości powyżej 5 mm. Włączać maszynę wyłącznie po usunięciu pyłu. 98 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8.3 Eksploatacja w strefach zagrożenia wybuchem OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury łożyska Przy zbyt wysokiej temperaturze łożyska nie jest możliwe zachowanie maksymalnej temperatury powierzchni. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Zawsze sprawdzać temperaturę łożyska. Dodatkowo oprócz zależnego od prądu zabezpieczenia przeciążeniowego na trzech fazach przewodu przyłączeniowego należy kontrolować nagrzewanie się maszyny za pomocą czujników temperatury wbudowanych w uzwojenie stojana (Strona 94). 8.3 Eksploatacja w strefach zagrożenia wybuchem Bezpieczna obsługa Dodatkowo, oprócz wskazówek dotyczących bezpieczeństwa z poprzedniego rozdziału, obowiązują następujące zasady: Urządzenia elektryczne w strefach zagrożenia wybuchem muszą być montowane, instalowane i eksploatowane zgodnie z obowiązującymi przepisami i rozporządzeniami. Zakłada się, że pracownicy obsługujący instalację zagwarantują, że niniejsze przepisy i rozporządzenia będą przestrzegane podczas montażu, instalacji i eksploatacji, oraz że zostaną przeprowadzone odpowiednie próby. Zalecamy przeprowadzanie tych prób w uzgodnieniu z odpowiednimi władzami i ich udokumentowanie. Niebezpieczeństwo zapłonu dla określonej instalacji Kryteria dla każdorazowego podziału na strefy nie są zharmonizowane i metody oszacowania ryzyka eksploatacyjnego, miejscowych warunków eksploatacji i zróżnicowanych metod kontroli nie są jednolite. Odpowiednio do nich istnieją częściowo zróżnicowane środki zaradcze, zalecane przez władze nadzorcze według oficjalnych zakresów kompetencji. Producent maszyn nie jest w stanie podać wszystkich, ogólnie obowiązujących w tym zakresie zaleceń. Wskazówka Wiążące wyjaśnienie dotyczące miejscowego ryzyka i podjęcia zalecanych środków zapobiegawczych jest możliwe tylko przez operatora danej instalacji w uzgodnieniu z odpowiednimi władzami nadzorczymi. Instrukcja obsługi 04/2015 99

Praca 8.8 Przerwy w pracy 8.4 Wyłączanie ogrzewania postojowego OSTRZEŻENIE Podwyższona temperatura maszyny Używanie ogrzewania postojowego przy pracującej maszynie prowadzi do zwiększenia temperatur w maszynie. Skutkiem mogą być szkody materialne. Przed włączeniem maszyny upewnić się, że ogrzewanie postojowe jest wyłączone. Ogrzewania postojowego używać tylko przy wyłączonej maszynie. Patrz również Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja) (Strona 30) 8.5 Włączanie maszyny 1. Uruchomić maszynę w miarę możliwości bez obciążenia i sprawdzić czy pracuje spokojnie. Liczba maksymalnych, kolejnych uruchomień dla maszyn sieciowych: Trzy ze stanu zimnego / dwa ze stanu ciepłego Warunki uruchomienia dla maszyn z przemiennikiem znajdują się w katalogu. 2. Obciążyć maszynę przy poprawnej pracy. 3. Sprawdzić temperatury łożysk i uzwojenia stojana, o ile jest to możliwe przy użyciu dostępnych przyrządów pomiarowych. 8.6 Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych Podczas smarowania uzupełniającego łożysk tocznych przestrzegać informacji na tabliczce smarowania. 8.7 Ponowne włączenie po wyłączeniu awaryjnym Przed ponownym uruchomieniem maszyny roboczej po jej awaryjnym wyłączeniu należy sprawdzić maszynę. Usunąć wszystkie przyczyny, które doprowadziły do wyłączenia awaryjnego 8.8 Przerwy w pracy Przerwa w pracy to ograniczone czasowo zaprzestanie eksploatacji, w czasie którego maszyna nie działa i pozostaje w miejscu użytkowania. 100 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8.8 Przerwy w pracy Przy przerwach w pracy w normalnych warunkach otoczenia, np. brak zewnętrznych wibracji oddziałujących na stojącą maszynę, brak narażenia na korozję itd. wymagane są zasadniczo następujące środki. Czynności przy nieruchomych, gotowych do pracy silnikach W przypadku przerw w eksploatacji trwających dłużej niż jeden miesiąc, należy regularnie, mniej więcej raz w miesiącu, uruchamiać maszynę. Alternatywnie należy co najmniej obracać wirnikiem. W przypadku maszyn z blokadą wirnika, należy usunąć ją przed obracaniem wirnika. Jeżeli maszyna jest wyposażona w ogrzewanie postojowe, należy włączyć je na czas przerw w eksploatacji maszyny. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie jednej godziny od momentu wyłączenia maszyny. W ten sposób można uniknąć uszkodzeń izolacji uzwojenia. Przed włączeniem do ponownego uruchomienia przestrzegać rozdziału Włączanie. UWAGA Szkody spowodowane przez nieprawidłowe przechowywanie W przypadku niewłaściwego przechowywania mogą wystąpić szkody w silniku. W przypadku wyłączenia maszyny z eksploatacji na okres dłuższy niż 12 miesięcy, należy podjąć odpowiednie środki zabezpieczające przed korozją i wilgocią oraz wykonać czynności konserwacyjne i opakowaniowe. Wyłączenie z eksploatacji Szczegóły dotyczące niezbędnych czynności zostały podane w rozdziale "Transport i składowanie (Strona 33)". Ponowne uruchomienie Podczas ponownego uruchamiania po dłuższej przerwie w eksploatacji należy wykonać czynności zalecane w rozdziale "Uruchomienie (Strona 91)". Przed uruchomieniem należy przesmarować łożyska, jeżeli przerwa w eksploatacji była dłuższa niż rok. Wał musi się przy tym obracać, aby umożliwić rozprowadzenie smaru w łożyskach. W odniesieniu do smarowania uzupełniającego należy uwzględnić informacje podane na tabliczce smarowania. Instrukcja obsługi 04/2015 101

Praca 8.8 Przerwy w pracy OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Jeżeli ogrzewanie postojowe jest włączone natychmiast po wyłączeniu maszyny, to może nastąpić przekroczenie klasy temperaturowej lub maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. W atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie jednej godziny od momentu wyłączenia maszyny. 8.8.1 Unikać obroszenia bądź kondensacji pary wodnej we wnętrzu maszyny Jeżeli odpowiednie sterowanie nie nastąpi automatycznie, podczas przerw w pracy należy włączyć ewentualne ogrzewanie postojowe. W ten sposób unika się powstawania wody kondensacyjnej. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie jednej godziny od momentu wyłączenia maszyny. W ten sposób można uniknąć uszkodzeń izolacji uzwojenia. 8.8.2 Unikanie uszkodzeń postojowych łożyska tocznego Jeśli pozycja spoczynkowa łożyska tocznego jest wciąż taka sama lub prawie taka sama w przypadku dłuższych przerw w pracy, może to spowodować uszkodzenia postojowe, np. wyżłobienia stojaka lub korozję. W trakcie przerw w pracy należy w regularnych odstępach miesięcznych włączać na krótko maszynę lub przynajmniej wielokrotnie obracać wirnik. W przypadku odłączenia maszyny od maszyny roboczej i zabezpieczenia jej przez blokadę wirnika, należy usunąć ją przed obróceniem wirnika lub włączeniem maszyny. Upewnić się, że pozycja spoczynkowa łożyska tocznego po obróceniu wirnika jest inna niż wcześniej. Jako punktu odniesienia użyć wpustu lub połowy sprzęgła. Przy ponownym uruchamianiu maszyny należy uwzględnić informacje podane w rozdziale "Rozruch". Patrz również Uruchomienie (Strona 91) Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem (Strona 93) 102 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8.8 Przerwy w pracy 8.8.3 Szczotki uziemienia wału (opcjonalnie) W przypadku szczotek do uziemienia wału w wersji bez hermetycznej i uszczelnionej obudowy przy dłuższych przerwach w pracy może dojść do rdzewienia bieżni szczotek na wale. OSTRZEŻENIE Części przewodzące Jeśli uziemienie wału nie działa prawidłowo, wał może przewodzić wysokie napięcia, które podczas postoju maszyny nie są wystarczająco szybko niwelowane. Skutkiem może być śmierć, poważne obrażenie ciała i uszkodzenie łożyska spowodowane przez przepływ prądu elektrycznego lub porażenie elektryczne. Szczotki uziemienia wału należy regularnie kontrolować i w razie potrzeby wymienić. Bieżnię szczotek należy utrzymywać w czystości: Należy regularnie kontrolować bieżnię szczotek i usuwać rdzę przed uruchomieniem. 8.8.4 Pomiar rezystancji izolacji po dłuższym postoju maszyny Poprzez pomiar rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji uzyskuje się informacje o stanie maszyny. Dlatego nalezy sprawdzać rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji w następujących sytuacjach: Przed pierwszym uruchomieniem maszyny Po dłuższym okresie składowania lub przestoju W ramach prac konserwacyjnych W ten sposób uzyskuje się następujące informacje o stanie izolacji uzwojeń: Czy izolacja uzwojeń czołowych jest zabrudzona substancją przewodzącą? Czy izolacja uzwojeń wchłonęła wilgoć? Dzięki temu można zdecydować o uruchomieniu maszyny lub ewentualnie potrzebnych środkach zaradczych, jak czyszczenie i / lub suszenie uzwojeń: Czy można uruchomić maszynę? Czy konieczne jest czyszczenie lub suszenie? Szczegółowe informacje odnośnie kontroli i wartości granicznych można znaleźć tutaj: "Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji" (Strona 49) Instrukcja obsługi 04/2015 103

Praca 8.11 Zakłócenia 8.9 Wyłączanie maszyny z eksploatacji UWAGA Uszkodzenia postojowe przy dłuższym wyłączeniu z eksploatacji W przypadku wyłączenia maszyny z eksploatacji na okres dłuższy niż sześć miesięcy, należy podjąć odpowiednie działania związane z czynnościami konserwacyjnymi i magazynowaniem. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia maszyny. Zaprotokołować wyłączenie maszyny z eksploatacji. Protokół ten jest przydatny przy ponownym uruchomieniu. 8.10 Ponowne uruchamianie maszyny W przypadku ponownego uruchamiania maszyny, należy postępować w następujący sposób: Zapoznać się z protokołem wyłączenia maszyny z eksploatacji i przywrócić pierwotny stan, podejmując odwrotne działania związane z konserwacją i przechowywaniem maszyny. Wykonać czynności wymienione w rozdziale "Rozruch". Patrz również Uruchomienie (Strona 91) 8.11 Zakłócenia 8.11.1 Przegląd w razie usterek Katastrofy naturalne i nadzwyczajne warunki pracy, jak np. przeciążenie lub zwarcie stanowią zakłócenia i mogą nadwyrężyć maszynę elektrycznie lub mechanicznie. Po takich zakłóceniach należy natychmiast dokonać przegląd maszyny. Przyczynę zakłóceń należy usunąć przy użyciu zalecanych środków. Należy usuwać również zaistniałe przy maszynie uszkodzenia. 104 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8.11 Zakłócenia 8.11.2 Zakłócenia elektryczne Wskazówka W przypadku wystąpienia zakłóceń elektrycznych przy pracy silnika z przemiennikiem częstotliwości należy przestrzegać również wskazówek zawartych w instrukcji obsługi przemiennika. Tabela 8-1 Zakłócenia elektryczne Silnik nie uruchamia się Ciężki rozruch silnika Buczący hałas przy uruchamianiu Buczący hałas podczas pracy Wysokie nagrzewanie w biegu jałowym Wysokie nagrzewanie przy obciążeniu Wysokie nagrzewanie pojedynczych sekcji uzwojeń Możliwe przyczyny zakłóceń Środki zaradcze X X X X Przeciążenie Zmniejszyć obciążenie. X Przerwanie fazy w przewodzie zasilania Sprawdzić przełącznik i przewody doprowadzające. X X X X Przerwanie fazy w przewodzie zasilania po załączeniu X Zbyt niskie napięcie sieci, zbyt wysoka częstotliwość X Zbyt wysokie napięcie sieci, zbyt niska częstotliwość X X X X X Nieprawidłowo podłączone uzwojenie stojana X X X X Zwarcie międzyzwojowe lub międzyfazowe w uzwojeniu stojana Sprawdzić przełącznik i przewody doprowadzające. Sprawdzić właściwości sieci. Sprawdzić właściwości sieci. Skontrolować układ połączeń uzwojenia w skrzynce zacisków. Ustalić oporności uzwojenia i oporności izolacji. Naprawić po konsultacji z producentem. X Nieprawidłowy kierunek obrotów Skontrolować podłączenie. Instrukcja obsługi 04/2015 105

Praca 8.11 Zakłócenia 8.11.3 Zakłócenia mechaniczne W poniższej tabeli podane zostały możliwe przyczyny i środki zaradcze dla zakłóceń wywołanych przez wpływy mechaniczne. Tabela 8-2 Zakłócenia mechaniczne Odgłos tarcia Znaczne nagrzewanie Drgania promieniowe Drgania osiowe Możliwe przyczyny zakłóceń Środki zaradcze X Tarcie części wirujących Ustalić przyczynę i wyrównać części. X Zmniejszony dopływ powietrza, ewentualnie nieprawidłowy kierunek obrotów wentylatora Skontrolować kanały powietrzne, oczyścić maszynę X Niewyważenie wirnika Wysprzęglić wirnik i wyważyć go. X Nierówny wirnik, skrzywiony wał Skonsultować się z producentem. X X Złe ustawienie Wyrównać zespół maszynowy i sprawdzić sprzęgło 1. X Niewyważenie sprzęgniętej maszyny Wyważyć doczepioną maszynę. X Wstrząsy sprzęgniętej maszyny Sprawdzić podłączoną maszynę. X X Nierównomierność przekładni Naprawić przekładnię. X X Rezonans całego układu złożonego z silnika i fundamentu Usztywnić fundament po konsultacji z producentem. X X Zmiany w fundamencie Ustalić przyczynę i usunąć ją. Ponownie wyrównać maszynę. 1 Uwzględnić ewentualne zmiany podczas rozgrzewania. 106 Instrukcja obsługi 04/2015

Praca 8.11 Zakłócenia 8.11.4 Zakłócenia łożyska tocznego Wskazówka Uszkodzenia łożysk tocznych są częściowo trudne do wykrycia. W razie wątpliwości należy wymienić łożysko toczne. Zastosowanie innych wersji łożysk możliwe jest wyłącznie po konsultacji z producentem. Tabela 8-3 Zakłócenia łożyska tocznego Łożysko jest zbyt ciepłe Łożysko gwiżdże Łożysko stuka Możliwa przyczyna usterki Środki zaradcze X Ucisk sprzęgła Skorygować ustawienie maszyny. X Zbyt duże naprężenie pasa Zmniejszyć naprężenie pasa. X Zanieczyszczone łożysko Oczyścić lub wymienić łożysko. Sprawdzić uszczelki. X wysoka temperatura otoczenia; Użyć odpowiedniego smaru wysokotemperaturowego. X X Niewystarczające smarowanie Nasmarować zgodnie z zaleceniami. X X Łożysko jest zablokowane Zamontować fachowo łożysko. X X Za mały luz łożyskowy Tylko po konsultacji z producentem: Osadzić łożysko z większym luzem. X Za duży luz łożyskowy Tylko po konsultacji z producentem: Osadzić łożysko z mniejszym luzem. X X Łożysko jest skorodowane Wymienić łożysko. Sprawdzić uszczelki. X Zbyt dużo smaru w łożysku Usunąć nadmiar smaru. X Nieodpowiedni smar w łożysku Stosować odpowiedni smar. X Nierówności na bieżni Wymienić łożysko. X Wyżłobienie stojaka Wymienić łożysko. Unikać wstrząsów w trakcie postoju. Instrukcja obsługi 04/2015 107

Praca 8.11 Zakłócenia 108 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9 Poprzez dokładną i regularną konserwację, inspekcje i przeglądy można odpowiednio wcześnie rozpoznać i zapobiec zakłóceniom. Dzięki temu zapobiega się szkodom następczym. Ponieważ warunki pracy są bardzo różne, w niniejszej instrukcji można było podać tylko ogólne terminy, mające zastosowanie przy bezawaryjnej pracy. Dlatego odstępy między konserwacjami należy dopasować do miejscowych warunków (kurz, częstotliwość załączania, obciążenie, itd.). Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. Podczas każdego przeglądu i konserwacji maszyny należy przestrzegać normy IEC / EN 60079 17. Wskazówka Centrum Serwisowe Jeśli potrzebują Państwo wsparcia przy przeglądach, konserwacji i naprawach, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym (Strona 153). 9.1 Przegląd i konserwacja 9.1.1 Instrukcje bezpieczeństwa dla inspekcji i konserwacji OSTRZEŻENIE Części wirujące i pod napięciem Maszyny elektryczne posiadają części wirujące i pod napięciem. Jeżeli w trakcie wykonywania prac konserwacyjnych maszyna nie jest unieruchomiona i odłączona od zasilania energią elektryczną, może dojść do śmierci, ciężkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Prace konserwacyjne wykonywać wyłącznie przy unieruchomionej maszynie. Podczas pracy maszyny możliwe jest wyłącznie smarowanie dodatkowe. Podczas wykonywania prac konserwacyjnych przestrzegać pięciu zasad bezpieczeństwa (Strona 16). Instrukcja obsługi 04/2015 109

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja OSTRZEŻENIE Uszkodzenia maszyny Jeśli maszyna nie jest konserwowana, może ulec uszkodzeniu. Może dojść do powstania zakłóceń, które mogą bezpośrednio lub pośrednio skutkować śmiercią, poważnymi obrażeniami ciała lub szkodami materialnymi. Należy regularnie przeprowadzać konserwację maszyny. OSTROŻNIE Wzburzanie pyłu podczas pracy ze sprężonym powietrzem Podczas czyszczenia sprężonym powietrzem mogą wystąpić zawirowania pyłu, wiórów metalowych lub środków czyszczących. Następstwem mogą być obrażenia ciała. Podczas czyszczenia sprężonym powietrzem należy zwrócić uwagę na odpowiednie odsysanie i środki ochrony osobistej, jak okulary ochronne i kombinezon ochronny. UWAGA Uszkodzenie izolacji Jeżeli podczas czyszczenia sprężonym powietrzem do części czołowej uzwojenia przedostaną się metalowe wióry może nastąpić uszkodzenie izolacji. Odstępy oraz drogi przepływu mogą się różnić. Konsekwencją mogą być poważne uszkodzenia maszyny, łącznie z wypadkami śmiertelnymi. Podczas czyszczenia sprężonym powietrzem należy zwrócić uwagę na odpowiednie odsysanie. UWAGA Uszkodzenia maszyny spowodowane przez ciała obce Podczas prac konserwacyjnych w maszynie mogły pozostać takie ciała obce, jak brud, narzędzia lub luźne elementy konstrukcyjne, jak śruby itp. Następstwem tego może być zwarcie, zmniejszona wydajność chłodzenia lub zwiększony hałas pracy. Może to doprowadzić do uszkodzenia maszyny. Podczas wykonywania prac konserwacyjnych należy zwrócić uwagę na to, aby w i na maszynie nie pozostały żadne ciała obce. Po zakończeniu prac konserwacyjnych należy ponownie zamocować luźne elementy konstrukcyjne. Starannie usunąć ewentualne zabrudzenia. Wskazówka Ponieważ warunki pracy są bardzo różne, w niniejszej instrukcji można podać tylko ogólne terminy przeglądów i czynności konserwacyjnych przy bezzakłóceniowej eksploatacji. 110 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja OSTRZEŻENIE Zagrożenie wybuchem w wyniku przegrzania maszyny z powodu nagromadzonego kurzu Nagromadzony kurz zatrzymuje ciepło i może prowadzić do przegrzania maszyny. Nie można utrzymać maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy regularnie odkurzać maszynę. Włączać wyłącznie maszynę wolną od kurzu. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury łożyska Przy zbyt wysokiej temperaturze łożyska nie jest możliwe zachowanie maksymalnej temperatury powierzchni. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Zawsze sprawdzać temperaturę łożyska. Dodatkowo oprócz zależnego od prądu zabezpieczenia przeciążeniowego w trzech fazach przewodu przyłączeniowego należy kontrolować nagrzewanie się maszyny za pomocą czujników temperatury wbudowanych w uzwojenie stojana. Temperatury ostrzeżenia i wyłączenia podane są w "Objaśnieniach do rysunku wymiarowego maszyny". 9.1.2 Niebezpieczeństwo wybuchu podczas czyszczenia z użyciem sprężonego powietrza OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu podczas czyszczenia z użyciem sprężonego powietrza Podczas czyszczenia za pomocą sprężonego powietrza części z tworzyw sztucznych mogą ulec naładowaniu elektrostatycznemu i spowodować zapłon atmosfery wybuchowej, może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W wybuchowej atmosferze nie czyścić części z tworzywa sztucznego sprężonym powietrzem. Podczas czyszczenia należy zadbać o to, żeby otoczenie maszyny było wolne od gazu i pyłu. Instrukcja obsługi 04/2015 111

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja 9.1.3 Pomiar rezystancji izolacji i indeksu polaryzacji w ramach prac konserwacyjnych Poprzez pomiar rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji uzyskuje się informacje o stanie maszyny. Dlatego nalezy sprawdzać rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji w następujących sytuacjach: Przed pierwszym uruchomieniem maszyny Po dłuższym okresie składowania lub przestoju W ramach prac konserwacyjnych W ten sposób uzyskuje się następujące informacje o stanie izolacji uzwojeń: Czy izolacja uzwojeń czołowych jest zabrudzona substancją przewodzącą? Czy izolacja uzwojeń wchłonęła wilgoć? Dzięki temu można zdecydować o uruchomieniu maszyny lub ewentualnie potrzebnych środkach zaradczych, jak czyszczenie i / lub suszenie uzwojeń: Czy można uruchomić maszynę? Czy konieczne jest czyszczenie lub suszenie? Szczegółowe informacje odnośnie kontroli i wartości granicznych można znaleźć tutaj: "Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji" (Strona 49) 9.1.4 Przegląd w razie usterek Katastrofy naturalne i nadzwyczajne warunki pracy, jak np. przeciążenie lub zwarcie stanowią zakłócenia i mogą nadwyrężyć maszynę elektrycznie lub mechanicznie. Po takich zakłóceniach należy natychmiast dokonać przegląd maszyny. 9.1.5 Pierwszy przegląd po montażu lub naprawie Po ok. 500 godzin pracy, a najpóźniej po upływie roku, należy przeprowadzić następujące kontrole: Tabela 9-1 Kontrole po montażu lub naprawie Kontrola Podczas pracy Zachowane są znamionowe wielkości elektryczne. X Dopuszczalna temperatura łożysk nie zostanie przekroczona. X Nie uległy pogorszeniu równomierna praca silnika i hałas emitowany przez pracującą maszynę. X Na postoju Na fundamencie nie pojawiły się pęknięcia lub obniżenia. (*) X X (*) Kontrolę tą można wykonać na podczas pracy lub w razie potrzeby na postoju. 112 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Odpowiednio do specyficznych warunków instalacji konieczne mogą być dalsze czynności sprawdzające. UWAGA Jeżeli podczas przeglądu stwierdzone zostaną niedopuszczalne odchylenia, należy je niezwłocznie usunąć. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia maszyny. Patrz również Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia (Strona 94) 9.1.6 Przegląd główny Sprawdzić czy zachowane są warunki instalacji. Ponadto po ok. 16 000 godzinach pracy, jednak najpóźniej po dwóch latach, przeprowadzenie następujących kontroli: Tabela 9-2 Kontrole przy przeglądzie głównym Kontrola Na biegu Na postoju Zachowane są znamionowe wielkości elektryczne. X Nie są przekroczone dopuszczalne temperatury łożysk. X Spokojna praca silnika i hałas emitowany przez pracującą maszynę nie uległy pogorszeniu. Na fundamencie nie pojawiły się pęknięcia i obniżenia. (*) X X Ustawienie osiowe maszyn leży w dopuszczalnych granicach tolerancji. X Wszystkie śruby mocujące dla połączeń mechanicznych i elektrycznych są mocno dokręcone. Wszystkie przyłącza potencjałowe, przyłącza uziemienia i nakładki ekranujące są prawidłowo osadzone i mają prawidłowy styk. Rezystancje izolacji uzwojeń są wystarczająco duże X Ewentualnie występująca izolacja łożysk wykonana jest zgodnie z oznakowaniami. Przewody i elementy izolacyjne są w prawidłowym stanie i nie wykazują odbarwień. (*) Te kontrole można wykonać na postoju lub w razie potrzeby na biegu. X X X X X UWAGA Jeżeli podczas przeglądu stwierdzone zostaną niedopuszczalne odchylenia, należy je niezwłocznie usunąć. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia maszyny. Instrukcja obsługi 04/2015 113

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Patrz również Wartości nastaw dla kontroli temperatury uzwojenia (Strona 94) Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk (Strona 94) 9.1.7 Przegląd łożysk tocznych Podczas przeglądu łożysk tocznych z reguły nie jest konieczne demontowanie maszyn. Demontaż jest wymagany dopiero przy wymianie łożysk. 9.1.8 Przegląd i konserwacja ogrzewania postojowego Ogrzewanie postojowe nie wymaga konserwacji. W razie jego uszkodzenia proszę skontaktować się z Centrum Serwisowym (Strona 153). 9.1.9 Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych Podane parametry smarowania dotyczą danych podanych na tabliczce znamionowej i wysokojakościowych smarów stałych zgodnie z informacjami w niniejszej instrukcji obsługi. Smary te znacznie przewyższają wymagania według normy DIN 51825 i ISO 6743 9 i dlatego umożliwiają stosowanie podanych okresów smarowania. Pierwsze smarowanie Smar stały podany na tabliczce smarowania wybierany jest stosownie do warunków eksploatacji znanych w momencie zamówienia i stosowany do pierwszego smarowania. Kryteria doboru smaru Do zastosowań standardowych bez specjalnych wymagań dopuszczalne są wysokojakościowe smary stałe ISO L X BDEA3 według normy ISO 6743-9 oraz smary stałe K3K 20 według normy DIN 51825 z mydłem litowym jako zagęszczaczem i górną temperaturą użytkową wynoszącą co najmniej +130 C / +266 F. Przy doborze smaru stałego należy zwrócić uwagę na to, aby dane techniczne smaru były odpowiednie do zastosowania. Smar stały musi spełniać kryteria wymienione w poniższej tabeli i być dostosowany do warunków zastosowania. Tabela 9-3 Kryteria doboru smarów do łożysk tocznych Kryteria Norma Właściwość, parametr Jednostka Rodzaj oleju bazowego - Olej mineralny - Zagęszczacz - Lit - 114 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Kryteria Norma Właściwość, parametr Jednostka Konsystencja wg klasy NLGI DIN 51818 "3" dla pionowych i poziomych form wykonania "2" alternatywnie dla poziomej formy wykonania przy skróconym okresie dosmarowywania Zakres temperatury użytkowania - Co najmniej -20 C... +130 C C Temperatura kroplenia DIN ISO 2176 Co najmniej +180 C C Podstawowa lepkość oleju DIN 51562-1 ok. 100 mm²/s przy 40 C ok. 10 mm²/s przy 100 C Dodatki - Przeciwutleniacze (AO), Anti-Wear (AW) Brak stałych substancji smarnych Test FE9: A/1500/6000 DIN 51821-1/-2 F10 50 h przy +130 C Alternatywnie: Extreme-pressure (EP) tylko po konsultacji z producentem smaru i łożyska F50 100 h przy +130 C Zachowanie względem wody DIN 51807 0 lub 1 przy temperaturze kontrolnej +90 C - Działanie korozyjne na miedź DIN 51811 0 lub 1 przy temperaturze kontrolnej +120 C Kor. Stopień ochrony przed korozją (EM COR) Zawartość stałych ciał obcych > 25 μm Przydatność łożyska Parametr prędkości obrotowej nxdm DIN 51802 / ISO 11007 - mm²/s 0-0 Kor. DIN 51813 < 10 mg/kg mg/kg - Przydatność dla wbudowanych łożysk, uszczelek i podanych prędkości obrotowych Jeżeli na tabliczce smarowania podane są inne specjalne smary stałe, wówczas obowiązują odmienne kryteria. - H - mm/min Wskazówka Inne warunki pracy Zasadniczo wolno stosować wyłącznie smary podane na tabliczce smarów. Gdy warunki pracy różnią sie od podanych, można stosować inne smary wyłącznie po uzgodnieniu z producentem. Wskazówka Zastosowanie innych smarów W przypadku stosowania smarów, które nie zostały podane na tabliczce smarowania nie można zapewnić ich kompatybilności z całym systemem. Jeśli zostaną zastosowane smary, które ewentualnie spełniają tylko minimalne wymagania według DIN 51825 lub ISO 6743-9, wtedy należy skrócić okresy smarowania o połowę. W razie wątpliwości należy skonsultować się z producentem. Instrukcja obsługi 04/2015 115

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Zalecane smary do łożysk tocznych Ze względu na własności techniczne do standardowych zastosowań dla pionowych i poziomych form wykonania silnika zaleca się następujące smary wysokojakościowe do łożysk tocznych: Tabela 9-4 Smary do łożysk tocznych dla pionowych i poziomych form wykonania Producent Rodzaje smaru Shell Gadus S2 V100 3 ExxonMobil Esso BP Fuchs Unirex N3 Energrease LS3 Renolit H443 HD88 Lubcon Turmoplex 3 Addinol LM 3 EP FAG Arcanol Multi 3 Do silników o poziomej formie konstrukcji można alternatywnie stosować smary stałe klasy 2 NLGI. Okres dosmarowywania ulega jednak wtedy skróceniu o 20 %. Tabela 9-5 Alternatywne smary stałe 2. klasy NLGI do silników o poziomej formie konstrukcji Producent Rodzaje smaru Shell Gadus S2 V100 2 ExxonMobil Esso Unirex N2 BP Energrease LS2 Castrol Longtime PD2 Lubcon Turmogrease L 802 EP plus Shell Retinax LX2 FAG Arcanol Multi 2 UWAGA Uszkodzenia spowodowane przez mieszanie smarów Zmieszanie różnych smarów ma wpływ na właściwości smarowania. Skutkiem mogą być szkody materialne. Należy unikać mieszania smarów. Możliwość mieszania określonych smarów może zagwarantować tylko producent smaru. 116 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Dosmarowywanie Dane dotyczące dosmarowywania podane są na tabliczce smarowania maszyny: Okresy dosmarowywania w roboczogodzinach Ilość smaru do dosmarowania w gramach Rodzaj smaru Niezależnie od liczby roboczogodzin, łożyska toczne muszą być dosmarowywane po każdych 12 miesiącach. UWAGA Uszkodzenia łożysk tocznych Wymagane terminy dosmarowywania łożysk tocznych różnią się od terminów przeglądów maszyny. W przypadku nie zachowania terminów dosmarowywania, mogą wystąpić uszkodzenia łożyska. Przy dosmarowywaniu przestrzegać informacji na tabliczce smarowania. Terminy wymiany smaru Terminy wymiany smaru podane w niniejszej instrukcji obsługi, bądź terminy dosmarowywania podane na tabliczce, obowiązują tylko dla następujących warunków: Obciążenie normalne Praca z prędkościami obrotowymi odpowiadającymi danym na tabliczce Praca wolna od drgań Neutralne powietrze otoczenia Wysokojakościowe rodzaje smary do łożysk tocznych W przypadku niekorzystnych warunków eksploatacyjnych należy po konsultacji z producentem skrócić terminydosmarowywania. Instrukcja obsługi 04/2015 117

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja Dosmarowywanie Przy dosmarowywaniu przestrzegać informacji na tabliczce smarowania. 1. Podczas dosmarowywania wał musi się obracać, aby rozprowadzić nowy smar w łożysku. W przypadku silników eksploatowanych z przekształtnikiem dosmarowywanie powinno być wykonywane przy możliwie niskiej do średniej prędkości obrotowej (n min = 250 min -1, n max = 3600 min -1 ), aby zagwarantować dostatecznie równomierne smarowanie. OSTRZEŻENIE Części wirujące Wał musi obracać się przy dosmarowywaniu Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Podczas dosmarowywania należy zwracać uwagę na wszystkie części obracające się. 2. W celu wykonania dosmarowania należy oczyścić gniazda smarowania i wtłoczyć porcjami odpowiedni smar w ilości zgodnej z tabliczką smarowania i wytycznymi w niniejszej instrukcji obsługi. Temperatura łożyska tocznego najpierw znacząco wzrasta a następnie maleje do normalnej wartości po wyrzuceniu nadmiaru smaru z łożyska. 3. Zużyty smar zbiera się na zewnątrz łożyska w komorze na zużyty smar. Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem Przy prawidłowym składowaniu przez dłuższy czas przed uruchomieniem normalnie w ciągu dwóch lat nie następuje naruszenie smaru znajdującego się w łożyskach. Przestrzegać przy tym informacji dotyczących dłuższego okresu przechowywania. Dosmarować łożyska podczas uruchomienia przy użyciu podwójnej ilości smaru. Wał musi się przy tym obracać, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie smaru w łożysku. OSTRZEŻENIE Przegrzanie łożysk tocznych Gdy łożyska toczne nie są regularnie dosmarowywane, wówczas może dochodzić do lokalnego przegrzewania i jako skutek, w atmosferze wybuchowej, do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Łożyska toczne należy regularnie dosmarowywać zgodnie z danymi na tabliczce smarowania. Proszę zastosować nadzór temperatury łożysk, jeżeli go jeszcze nie ma. 118 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja 9.1.10 Uszczelnianie łożysk tocznych (opcja podwyższony stopień ochrony ) Smarowanie wstępnej komory smarowania Aby osiągnąć optymalne uszczelnienie łożyska tocznego i wystarczająco uszczelnić rowki labiryntu rozprowadzanym smarem, wymagane jest regularne smarowanie wstępnej komory smaru. Przebieg czynności jest taki sam, jak w przypadku smaru do smarowania. Efekt uszczelnienia podczas pracy jest optymalny tak długo, jak długo względnie czysty smar będzie wydostawać się z łożyska. Okresy smarowania Wymagane odstępy pomiędzy dosmarowywaniem określa się przeważnie na podstawie stopnia zanieczyszczenia otoczenia i czasu, w którym maszyna pozostaje włączona. Dlatego częstotliwość smarowania można określić tylko uwzględniając indywidualne warunki pracy. Należy zapewnić, aby rowek uszczelki był stale wypełniony smarem. 9.1.11 Utrzymywanie w czystości strumienia powietrza chłodzącego Aby maszyna była wystarczająco chłodzona, drogi powietrza chłodzącego muszą być wolne od zabrudzeń. Siatki, żebra, rury, itd. należy regularnie czyścić z kurzu i zabrudzeń. 9.1.12 Naprawa uszkodzeń powierzchni lakierowanej Jeżeli powierzchnia lakierowana jest uszkodzona, należy naprawić jej uszkodzenia. Zapewnia to ochronę przed korozją. Wskazówka Budowa powłoki lakierniczej Przed naprawą uszkodzeń powierzchni lakierowanej należy skontaktować się z Centrum Seriwsowym (Strona 153). Tam uzyskają Państwo dalsze informacje dotyczące prawidłowej budowy powłoki lakierniczej i naprawy uszkodzeń powierzchni lakierowanej. Instrukcja obsługi 04/2015 119

Utrzymanie 9.1 Przegląd i konserwacja 9.1.13 Ponowne lakierowanie OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu na skutek niewłaściwego lakierowania Przy dużej grubości warstwy lakieru możliwe jest gromadzenie się w niej ładunku elektrostatycznego. Może dojść do wyładowania. Niebezpieczeństwo wybuchu występuje wówczas, gdy w tym momencie obecne są również potencjalnie wybuchowe mieszaniny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W przypadku ponownego lakierowania powierzchni należy zachować jeden z następujących wymogów: Ograniczenie całkowitej grubości warstwy lakieru zgodnie z grupą zagrożenia wybuchowego: IIA, IIB: Całkowita grubość warstwy lakieru 2 mm IIC: Całkowita grubość warstwy lakieru 0,2 mm w przypadku silników grupy II (gaz) Ograniczenie rezystancji powierzchniowej zastosowanego lakieru: Rezystancja powierzchniowa 1 GΩ w przypadku silników grupy II i III (gaz i pył) Ograniczenie przewodzenia ładunku 60 nc dla urządzeń grupy I lub IIA 25 nc dla urządzeń grupy IIB 10 nc dla urządzeń grupy IIC 200 nc dla urządzeń grupy III Napięcie przebicia 4 kv dla grupy wybuchowości III (tylko pył) Badanie przydatności systemów lakierów dla miejsc zagrożonych wybuchem Dla standardowo zamawianych systemów lakierów posiadamy świadectwa przydatności elektrostatycznej w miejscach chronionych przed wybuchem. Dla niestandardowych lub specyficznych dla klienta systemów lakierów nie posiadamy świadectw. Proszę wziąć pod uwagę, że posiadane świadectwa nie obowiązują dla lakierowania dodatkowego. 9.1.14 Konserwacja skrzynek zaciskowych Warunek Maszyna nie jest podłączona do napięcia. 120 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.2 Naprawa Sprawdzić skrzynkę zacisków Regularnie sprawdzać szczelność skrzynek zaciskowych, uszkodzenia izolacji i trwałość przyłączy połączeniowych. Jeśli do skrzynki zaciskowej wniknął pył lub wilgoć, wtedy skrzynkę zaciskową należy oczyścić lub osuszyć a szczególnie izolatory. Sprawdzić uszczelki na powierzchniach uszczelniających i usunąć przyczynę nieszczelności. Sprawdzić izolatory, elementy przyłączeniowe i połączenia przewodów w skrzynce zacisków. W razie potrzeby wymienić uszkodzone komponenty. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo zwarcia Uszkodzone komponenty mogą doprowadzić do zwarć itp. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Wymienić uszkodzone komponenty. 9.2 Naprawa OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu przy pracach remontowych Prace remontowe są dopuszczalne tylko w zakresie prac opisanych w tej instrukcji obsługi. W przeciwnym przypadku w atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W sprawie pozostałych napraw należy kontaktować się z Centrum Serwisowym. Podczas prowadzenia wszelkich prac związanych z maszyną, należy przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 15) oraz zapisów normy EN 50110 1, co umożliwia bezpieczne użytkowanie maszyn elektrycznych. Podczas każdego przeglądu i konserwacji maszyny należy przestrzegać normy IEC / EN 60079 17. Wskazówka W razie potrzeby przetransportowania maszyny przestrzegać wskazówek zawartych w rozdziale "Transport (Strona 34)". Instrukcja obsługi 04/2015 121

Utrzymanie 9.2 Naprawa 9.2.1 Przygotować prace naprawcze Ilustracje i wykazy części nie zawierają szczegółowych danych dotyczących rodzaju i rozmiarów elementów mocujących i konstrukcyjnych. Dlatego też podczas demontażu należy ustalić odpowiednie przyporządkowanie i oznaczyć je dla celów montażu. Należy udokumentować przyporządkowanie części w taki sposób, aby odtworzony został stan pierwotny. Do demontażu należy użyć odpowiednich przyrządów. Należy zabezpieczyć elementy konstrukcyjne przed upadkiem, np. zastępując elementy mocujące bardzo długimi śrubami, kołkami gwintowanymi lub w podobny sposób. Dzięki temu po wyciśnięciu odpowiednia część będzie uniesiona. Centrowania na końcach wału mają gwint cofnięty. W zależności od ciężaru wirnika i kierunku obciążenia należy użyć odpowiednich elementów mocowania ładunku. OSTRZEŻENIE Wirnik może spaść Śruby pierścieniowe według DIN 580 nie nadają się do zawieszania wirnika. Wirnik może spaść. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W zależności od ciężaru wirnika i kierunku obciążenia należy użyć odpowiednich elementów mocowania ładunku. OSTRZEŻENIE Uszkodzenie maszyny przez nieodpowiednie prace naprawcze Na skutek nieprawidłowego wykonania prac naprawczych może dojść do uszkodzenia maszyny. Może dojść do uszkodzeń i/lub zakłóceń, których bezpośrednim lub pośrednim następstwem mogą być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Maszynę demontować i montować fachowo. Używać wyłącznie odpowiednich narzędzi i przyrządów. Wymienić uszkodzone elementy konstrukcyjne. W razie potrzeby skontaktować się z Centrum Serwisowym Siemensa (Strona 153). OSTRZEŻENIE Wirnik może wypaść W poziomym położeniu maszyny, wirnik może wypaść podczas prac przy łożysku prowadzącym. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Podeprzeć lub odciążyć wirnik podczas pracy w pionowym położeniu maszyny. 122 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.2 Naprawa OSTRZEŻENIE Zagrożenie wybuchem Części maszyny mogą być bardziej gorące niż maksymalna dopuszczalna temperatura obudowy. W wybuchowej atmosferze pyłowej może dojść do zapłonu kurzu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Maszyny rozgrzanej do temperatury roboczej nie otwierać w wybuchowej atmosferze pyłowej. Przed otwarciem poczekać, aż maszyna ostygnie. 9.2.2 Uszczelnianie maszyny Podczas montażu należy zachować maksymalną staranność i czystość. Oczyścić wszystkie gołe łączenia części, np. między obudowami, tarczami łożyskowymi i wkładami łożyskowymi itd. oraz usunąć stare środki uszczelniające. Pokryć gołe łaczenia mizy częściami nietwardniejącym, trwale plastycznym środkiem uszczelniającym, np. "Hylomar M". Przestrzegać przy tym wskazówek dotyczących użytkowania i bezpieczeństwa producenta środka uszczelniającego. Sprawdzić wszystkie elementy uszczelniające, np. przy skrzynkach zaciskowych, pod względem elastyczności, starzenia i ewentualnych uszkodzeń, a w razie niewystarczającej jakości wymienić je na nowe. W razie potrzeby wymienić uszczelki na części oryginalne lub na przetestowane elementy uszczelniające. Uszczelki należy całkowicie przykleić do silnika lub osłony wlotu powietrza. Szczeliny i otwory w miejscu styku uszczelek są niedopuszczalne. Płaszczyzny, których powierzchnie styku zostały uszczelnione płynnym środkiem uszczelniającym, można ponownie uszczelnić przy użyciu oryginalnego uszczelnienia płynnego Hylomar M. Powierzchnie, które w miejscu styku są uszczelnione uszczelkami przyklejonymi z jednej strony, należy w razie potrzeby uszczelniać oryginalnymi uszczelkami przy użyciu oryginalnego kleju (Loctite). W przypadku demontażu pokryw, które uszczelnione są płynnym środkiem uszczelniającym, aby zachować stopień ochrony IP maszyny przed ponownym zamknięciem, należy postępować jak poniżej: 1. Stosować tylko dopuszczone płynne środki uszczelniające. 2. Oczyścić powierzchnie uszczelniające zgodnie z kartą danych technicznych płynnego środka uszczelniającego. Przed ponownym montażem powierzchnie uszczelniające muszą być czyste i suche. 3. Nałożyć płynny środek uszczelniający jako ciągły ścieg o średnicy ok. 3 mm. Instrukcja obsługi 04/2015 123

Utrzymanie 9.2 Naprawa 4. Po odparowaniu rozpuszczalnika zmontować elementy konstrukcyjne, w razie potrzeby przestrzegając ograniczenia czasu montażu. 5. Po kilku minutach od nałożenia płynnego środka uszczelniającego ponownie dokręcić śruby mocujące pokrywę. Wskazówka Centrum Serwisowe W przypadku pytań skontaktować się z Centrum Serwisowym. Patrz również Serwis i doradztwo techniczne (Strona 153) 9.2.3 Ogrzewanie postojowe OSTRZEŻENIE Zagrożenie wybuchem podczas naprawy ogrzewania postojowego Nieprawidłowe postępowanie podczas naprawy ogrzewania postojowego, np. w wyniku używania niedopuszczonych lub nie sprawdzonych części zamiennych, podczas użytkowania maszyny w wybuchowej atmosferze może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Naprawa ogrzewania postojowego i konieczna wtedy kontrola jednostkowa mogą być wykonywane wyłącznie przez fachowców centrum serwisowego firmy (Strona 153), ponieważ do tego celu wymagana jest obszerna wiedza fachowa. Stosować wolno wyłącznie dopuszczone i sprawdzone części zamienne. 9.2.4 Obudowa wentylatora Aby wymontować lub wymienić wentylator zewnętrzny, należy zdemontować obudowę wentylatora. Obudowa wentylatora zamocowana jest do korpusu maszyny za pomocą śrub. Demontaż 1. Przed rozpoczęciem prac należy zabezpieczyć obudowę wentylatora przed upadkiem. 2. Odkręcić śruby mocujące obudowę wentylatora do korpusu. 3. Zwrócić uwagę na istniejące elementy mocujące i zachować je do późniejszego montażu. 124 Instrukcja obsługi 04/2015

Utrzymanie 9.2 Naprawa Montaż Montaż obudowy wentylatora wykonywany jest w odwrotnej kolejności. 1. Osadzić obudowę wentylatora i dokręcić śruby mocujące. 2. Zwrócić uwagę na to, aby elementy mocujące zostały zamontowane prawidłowo i bez uszkodzeń. 9.2.5 Wentylator zewnętrzny z metalu Wentylatory zewnętrzne zmetalu są wyposażone w połączenie na wpust i zabezpieczone przed przesunięciem osiowym przez pierścień zabezpieczający. Demontaż 1. Wentylator zewnętrzny 1 zamocowany jest na wale za pomocą pierścienia zabezpieczającego 2. Usunąć pierścień zabezpieczający. Zaleca się użycie do tego celu szczypiec według normy DIN 5254. 2. Do ściągania wentylatora zewnętrznego należy używać odpowiedniego przyrządu. 3. Unikać uderzeń młotkiem. 4. Zabezpieczyć wpust przed wypadnięciem lub wyjąć go. Rysunek 9-1 Wentylacja (schemat ideowy z wentylatorem osiowym) Montaż 1. Usunąć zabezpieczenie wpustu lub włożyć go w rowek wpustu. 2. Skontrolować prawidłowość osadzenia. 3. Nasunąć wentylator zewnętrzny 1 na wał, do oporu. Użyć do tego odpowiedniego przyrządu. 4. Osadzić pierścień zabezpieczający 2 w odpowiednim rowku i skontrolować osadzenie. Instrukcja obsługi 04/2015 125