Silniki niskiego napięcia SIMOTICS XP. Typ 1MB5 - wznios wału 400/450. Instrukcja obsługi

Transkrypt

1 Do stosowania w strefie 2 (IEC/EN ) II 3G Ex ec II. T. Gc Do stosowania w strefie 22 (IEC/EN ) II 3D Ex tc IIIB T... C Dc Instrukcja obsługi Silniki niskiego napięcia SIMOTICS XP Typ 1MB5 - wznios wału 400/450 Wydanie 10/2018

2

3 Wprowadzenie 1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2 Silnik niskonapięciowy 1MB5 AH400/450 SIMOTICS XP Instrukcja obsługi Opis 3 Przygotowanie zastosowania 4 Montaż 5 Podłączenie elektryczne 6 Uruchomienie 7 Eksploatacja 8 Utrzymanie w należytym stanie 9 Części zamienne 10 Utylizacja 11 Serwis i pomoc techniczna Dane techniczne Dokumentacja jakości A B C Do stosowania w strefie 2 (IEC/EN ) Do stosowania w strefie 22 (IEC/EN ) 10/2018 A5E A

4 Wskazówki prawne Koncepcja wskazówek ostrzeżeń Podręcznik zawiera wskazówki, które należy bezwzględnie przestrzegać dla zachowania bezpieczeństwa oraz w celu uniknięcia szkód materialnych. Wskazówki dot. bezpieczeństwa oznaczono trójkątnym symbolem, ostrzeżenia o możliwości wystąpienia szkód materialnych nie posiadają trójkątnego symbolu ostrzegawczego. W zależności od opisywanego stopnia zagrożenia, wskazówki ostrzegawcze podzielono w następujący sposób. NIEBEZPIECZEŃSTWO oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych grozi śmiercią lub odniesieniem ciężkich obrażeń ciała. OSTRZEŻENIE oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może grozić śmiercią lub odniesieniem ciężkich obrażeń ciała. OSTROŻNIE oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może spowodować lekkie obrażenia ciała. UWAGA oznacza, że nieprzestrzeganie tego typu wskazówek ostrzegawczych może spowodować szkody materialne. W wypadku możliwości wystąpienia kilku stopni zagrożenia, wskazówkę ostrzegawczą oznaczono symbolem najwyższego z możliwych stopnia zagrożenia. Wskazówka oznaczona symbolem ostrzegawczym w postaci trójkąta, informująca o istniejącym zagrożeniu dla osób, może być również wykorzystana do ostrzeżenia przed możliwością wystąpienia szkód materialnych. Wykwalifikowany personel Produkt /system przynależny do niniejszej dokumentacji może być obsługiwany wyłącznie przez personel wykwalifikowany do wykonywania danych zadań z uwzględnieniem stosownej dokumentacji, a zwłaszcza zawartych w niej wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i ostrzegawczych. Z uwagi na swoje wykształcenie i doświadczenie wykwalifikowany personel potrafi podczas pracy z tymi produktami / systemami rozpoznać ryzyka i unikać możliwych zagrożeń. Zgodne z przeznaczeniem używanie produktów firmy Siemens Przestrzegać następujących wskazówek: OSTRZEŻENIE Produkty firmy Siemens mogą być stosowane wyłącznie w celach, które zostały opisane w katalogu oraz w załączonej dokumentacji technicznej. Polecenie lub zalecenie firmy Siemens jest warunkiem użycia produktów bądź komponentów innych producentów. Warunkiem niezawodnego i bezpiecznego działania tych produktów są prawidłowe transport, przechowywanie, ustawienie, montaż, instalacja, uruchomienie, obsługa i konserwacja. Należy przestrzegać dopuszczalnych warunków otoczenia. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w przynależnej dokumentacji. Znaki towarowe Wszystkie produkty oznaczone symbolem są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Siemens AG. Pozostałe produkty posiadające również ten symbol mogą być znakami towarowymi, których wykorzystywanie przez osoby trzecie dla własnych celów może naruszać prawa autorskie właściciela danego znaku towarowego. Wykluczenie od odpowiedzialności Treść drukowanej dokumentacji została sprawdzona pod kątem zgodności z opisywanym w niej sprzętem i oprogramowaniem. Nie można jednak wykluczyć pewnych rozbieżności i dlatego producent nie jest w stanie zagwarantować całkowitej zgodności. Informacje i dane w niniejszej dokumentacji poddawane są ciągłej kontroli. Poprawki i aktualizacje ukazują się zawsze w kolejnych wydaniach. Siemens AG Division Process Industries and Drives Postfach NÜRNBERG NIEMCY A5E A P 10/2018 Prawo do dokonywania zmian zastrzeżone Copyright Siemens AG Wszelkie prawa zastrzeżone

5 Spis treści 1 Wprowadzenie Informacje ogólne Zestawienie dokumentów osobistych Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Informacje dla osoby odpowiedzialnej za instalację zasad bezpieczeństwa Wykwalifikowany personel Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi Zastosowanie w przestrzeniach zagrożonych wybuchem Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne Procesy, podczas których wytwarzane są ładunki elektryczne Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych Wersje specjalne i rodzaje zabudowy Opis Obszar zastosowań Tabliczka znamionowa Budowa Chłodzenie, wentylacja Łożyskowanie Warunki otoczenia Opcjonalne elementy do dobudowania i wbudowania Przygotowanie zastosowania Kwestie związane z projektowaniem urządzenia o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa Przestrzeganie trybu pracy Zapewnienie chłodzenia Ochrona termiczna silnika (w zależności od wykonania) Jakość powietrza chłodzącego Wentylator zewnętrzny Układ blokujący silnika wentylatora obcego Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja) Forma budowy IM B5 z nogą podporową Emisje hałasu Wartości graniczne prędkości obrotowych...29 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 3

6 Spis treści 4.11 Wahania napięcia i częstotliwości przy pracy sieciowej Częstotliwości własne układu Obciążenie skręcające zespołu wałów w wyniku zakłóceń w instalacji elektrycznej Dostawa Transport i magazynowanie Oznaczenia transportowe Podnoszenie i transportowanie Zabezpieczenie wirnika Przechowywanie Zagrożenie wybuchem przy rozruchu w przypadku błędnego składowania Kompatybilność elektromagnetyczna Montaż Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące montażu Przygotowanie montażu Warunki montażu Rezystancja izolacji i współczynnik absorpcji Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji Przygotowanie powierzchni przyłączeniowych Wybór śrub mocujących Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Ustawienie silnika Sprawdzenie punktów mocowania Zapewnienie chłodzenia Wyważanie Naciąganie i ściąganie elementów napędzanych Usuwanie blokady wirnika Usunięcie blokady wirnika w maszynach o konstrukcji pionowej Usunięcie ochrony przeciwkorozyjnej Spuszczenie skroplin Siły osiowe i promieniowe Ustawienie i mocowanie maszyny Warunki prawidłowego wyrównania i bezpiecznego mocowania Pozycjonowanie silnika pionowe i poziome Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B3 / IM B35) Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B5) Zamocowanie nogi podporowej w przypadku konstrukcji IM B Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM V1, IM V10) Podłączenie elektryczne Wskazówki bezpieczeństwa dla przyłącza elektrycznego Podstawowe zasady Ułożyć kabel z pętlą odciekową Skrzynka zaciskowa Skrzynka zaciskowa TB3R Skrzynka zacisków 1XB Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

7 Spis treści Skrzynka zaciskowa 1XB Obrócenie skrzynki zaciskowej (opcja) Montaż/demontaż pokrywy skrzynki zaciskowej Podłączenie bez skrzynki zacisków Podłączenie maszyny Wybór kabla Oznaczenie zacisków Kierunek obrotów Podłączenie przewodów swobodnie wyprowadzonych na zewnątrz Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Atestowane przepusty przewodów, gwintowane adaptery i zatyczki zamykające Nienawiercona płyta przepustowa Podłączenie przewodu uziemiającego Przyłącze przewodów Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej Ułożenie kabli Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi Podłączenie kabla bez końcówek kablowych Stosowanie kabli jednożyłowych Zastosowanie przewodów aluminiowych Minimalne szczeliny powietrzne Podłączanie za pomocą obejm zaciskowych Zakończenie prac związanych z podłączeniem Podłączenie obwodów pomocniczych Wybór przewodu Wprowadzanie i układanie kabli w pomocniczej skrzynce zacisków Podłączanie kontroli temperatury uzwojenia stojana (w zależności od wykonania) Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Samobezpieczne obwody prądowe dla sensorów lub czujników Zakończenie prac związanych z podłączeniem Uruchomienie Czynności przed uruchomieniem Pomiar rezystancji izolacji i wskaźnika polaryzacji Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk Uruchomienie wentylatora zewnętrznego Włączenie Eksploatacja Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa pracy Eksploatacja w strefach zagrożenia wybuchem Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych Ponowne włączenie po wyłączeniu awaryjnym Błędy elektryczne i mechaniczne Zakłócenia łożyska tocznego...93 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 5

8 Spis treści 8.6 Wyłączenie Przerwy w pracy Działania w czasie przerw w eksploatacji Uszkodzenia przestojowe łożysk tocznych Utrzymanie w należytym stanie Wskazówki bezpieczeństwa dot. konserwacji Przegląd i konserwacja Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa inspekcji oraz konserwacji Ogólne wytyczne dotyczące przeglądów Pierwszy przegląd po montażu lub naprawie Przegląd główny Terminy prac konserwacyjnych Przegląd i konserwacja ogrzewania postojowego Ocena łożysk tocznych Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych Pojemność komory zużytego smaru Uszczelnianie łożysk tocznych (opcja podwyższony stopień ochrony ) Utrzymywanie w czystości strumienia powietrza chłodzącego Czyszczenie Spuszczanie skroplin Naprawa uszkodzeń powierzchni lakierowanej Ponowne lakierowanie Konserwacja skrzynek zaciskowych Naprawa Podstawy Śruby z powłoką precote Zabezpieczenia śrub Obudowa wentylatora Wentylator zewnętrzny z metalu Wentylator zewnętrzny z tworzywa sztucznego Obudowa wentylatora obcego Łożysko toczne Demontaż łożyska tocznego Wymontować pierścień V Wymontować labiryntowy pierścień uszczelniający Montaż łożysk tocznych Montaż pierścienia V Zamontować pierścień V (opcja Podwyższony stopień ochrony ) Montaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego Połączenia zezwojów uzwojenia Montaż daszka ochronnego, czujnika momentu pędu pod daszkiem ochronnym Montaż hamulców (opcja) Momenty dokręcania dla listwy zaciskowej i uziemienia Uszczelnianie maszyny Części zamienne Dane zamówienia Zamawianie części Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

9 Spis treści 10.3 Określenie części zamiennych poprzez internet Grupy części Części maszyny Stojan i wirnik Wentylacja Wentylator zewnętrzny Skrzynka zaciskowa TB3R Skrzynka zacisków 1XB Skrzynka zaciskowa 1XB Łożyska toczne, strona DE, z osłoną Łożyska toczne, strona NDE, z osłoną Łożyska toczne, strona DE, bez osłony Łożyska toczne, strona NDE, bez osłony Łożyska toczne strona DE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Łożyska toczne strona NDE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Części znormalizowane Utylizacja A B C 11.1 RoHS - ograniczenia w stosowaniu określonych niebezpiecznych materiałów Informacja zgodnie z artykułem 33 rozporządzenia REACH Przygotowanie do demontażu Rozbieranie maszyny Utylizacja podzespołów Serwis i pomoc techniczna Dane techniczne B.1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych Dokumentacja jakości Indeks Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 7

10 Spis treści 8 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

11 Wprowadzenie 1 W dalszej części tego dokumentu silnik będzie określany nazwą Maszyna elektryczna lub nazwą w wersji skróconej Maszyna. Niniejsza instrukcja obsługi nie obejmuje wszystkich wersji produktów dla danego zamówienia. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w katalogu. 1.1 Informacje ogólne Instrukcja zawiera opis maszyny i informuje dotyczące obchodzenia się z nią od momentu dostawy, aż do utylizacji. Należy zachować niniejszą instrukcję do późniejszego użycia. Przed przystąpieniem do użytkowania maszyny należy przeczytać niniejszą instrukcję eksploatacji i postępować zgodnie z zawartymi w niej zaleceniami. Zapewni to bezpieczne i bezzakłóceniowe działanie oraz długi okres użytkowania maszyny. W niniejszej instrukcji znajdują się wskazówki dotyczące bezpieczeństwa oraz informacje ostrzegawcze dotyczące postępowania. Należy stosować się do nich podczas wykonywania wszelkich czynności przy maszynie i z jej użyciem dla zapewnienia swojego własnego bezpieczeństwa, ochrony innych osób oraz w celu uniknięcia szkód materialnych. Jeżeli mają Państwo propozycje ulepszenia tego dokumentu, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym (Strona 147). Wyróżniki tekstu W niniejszej instrukcji użyto następujących wyróżników tekstu: 1. Instrukcje postępowania przedstawiono w postaci numerowanej listy. Należy przestrzegać kolejności wykonywania działań. Wyliczenia oznaczone są punktorami. Myślnik oznacza wyliczenia drugiego poziomu. Uwaga Wskazówka zawiera ważne informacje o produkcie, posługiwaniu się nim lub dotyczy odpowiedniej dokumentacji. 1.2 Zestawienie dokumentów osobistych Na stronie internetowej w zakładce Industry Online Support istnieje możliwość zestawienia dokumentów osobistych z funkcją Dokumentacja ( ww/en/documentation) Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 9

12 Wprowadzenie 1.2 Zestawienie dokumentów osobistych Za pomocą funkcji "Dokumentacja" należy zestawić z instrukcji użytkownika w zakładce "Wsparcie dla produktu" swoją własną dokumentację. W tych zestawieniach można uzupełnić także inne treści zakładki "Wsparcie dla produktu", jak FAQ lub krzywe charakterystyczne. W funkcji "Dokumentacja" istnieje możliwość tworzenia własnych zestawień oraz administrowania nimi. Można przy tym kasować lub przesuwać poszczególne rozdziały lub tematy. Dzięki funkcji notowania można dodatkowo wprowadzić swoją własną treść. Gotowa "Dokumentacja" może zostać wyeksportowana np. jako plik PDF. Dzięki funkcji "Dokumentacja" można w wydajny sposób stworzyć swoją własną dokumentację instalacji. Zestawiona w rodzimym języku "Dokumentacja" może także zostać automatycznie edytowana w innych dostępnych językach. Pełna funkcjonalność dostępna jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników. 10 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

13 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Informacje dla osoby odpowiedzialnej za instalację Ta maszyna elektryczna została opracowana, skonstruowana i przewidziana do użytku w instalacjach przemysłowych zgodnie z wytycznymi Dyrektywy 2014/35/UE ( dyrektywa niskonapięciowa ). W przypadku zastosowania maszyny elektrycznej poza Unią Europejską należy przestrzegać specyficznych przepisów krajowych. Przestrzegać lokalnych i branżowych przepisów bezpieczeństwa i przepisów dotyczących konstrukcji. Osoby odpowiedzialne za instalację muszą zapewnić następujące warunki: Prace projektowe oraz wszystkie czynności wykonywane przy maszynie i z jej użyciem wykonywane są tylko przez wykwalifikowany personel. Instrukcja eksploatacji dostępna jest podczas wykonywania wszelkich prac. Dane techniczne i parametry dotyczące dopuszczalnych warunków montażu, podłączenia, otoczenia i eksploatacji są konsekwentnie przestrzegane. Przestrzegane są specyficzne przepisy dotyczące konstrukcji i bezpieczeństwa, jak również przepisy dotyczące stosowania sprzętu ochrony indywidualnej. Uwaga Podczas projektowania, montażu, uruchamiania i wykonywania czynności serwisowych należy skorzystać z pomocy i usług Centrum serwisowego (Strona 147). Maszyna ta została opracowana, skonstruowana, sprawdzona i przewidziana do użytku w instalacjach przemysłowych z potencjalnie wybuchową atmosferą zgodnie z dyrektywą 2014/34/UE ( dyrektywą w sprawie ochrony przeciwwybuchowej ). Uruchomienie maszyny w obszarach zagrożenia wybuchem jest zabronione, dopóki zgodność z tą dyrektywą nie zostanie potwierdzona odpowiednim certyfikatem. Maszynę uruchomić dopiero po potwierdzeniu zgodności instalacji z odpowiednią obowiązującą dyrektywą. W przypadku używania maszyny poza Unią Europejską należy przestrzegać przepisów krajowych zasad bezpieczeństwa Dla własnego bezpieczeństwa oraz w celu uniknięcia szkód materialnych należy podczas prac zawsze przestrzegać istotnych dla bezpieczeństwa wskazówek oraz poniższych pięciu zasad bezpieczeństwa według normy EN Wykonywanie prac przy urządzeniach pozbawionych napięcia. Pięć zasad bezpieczeństwa należy zastosować przed rozpoczęciem prac w podanej kolejności. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 11

14 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi 5 zasad bezpieczeństwa 1. Odłączyć zasilanie. Wyłączyć również obwody pomocnicze prądu, np. ogrzewanie postojowe. 2. Zabezpieczyć przed ponownym załączeniem. 3. Upewnić się, że nie występuje napięcie. 4. Uziemić i zewrzeć. 5. Zakryć lub odgrodzić sąsiednie elementy będące pod napięciem. Po zakończeniu prac wykonane czynności przeprowadzić w odwrotnej kolejności. 2.3 Wykwalifikowany personel Wszystkie czynności przy maszynie mogą być wykonywane wyłącznie przez wykwalifikowany personel. Wykwalifikowany personel w rozumieniu tej dokumentacji to osoby, spełniające następujące warunki: Z uwagi na ich wykształcenia i doświadczenie są w stanie rozpoznać występujące w zakresie swoich czynności niebezpieczeństwa i uniknąć możliwych zagrożeń. Wykonywanie prac przy maszynie zleca im zawsze osoba odpowiedzialna. 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi Bezpieczeństwo na stanowisku pracy zależy od wiedzy, zachowania ostrożności i rozsądku wszystkich osób, które instalują, obsługują i konserwują silnik. Poza przestrzeganiem wymienionych wskazówek bezpieczeństwa w pobliżu silnika należy zachować ostrożność. Stale zwracać uwagę na własne bezpieczeństwo. W celu uniknięcia wypadków należy przestrzegać również: ogólnych przepisów bezpieczeństwa danego kraju, specyficznych przepisów użytkownika i zakresu zastosowania, specyficznych uzgodnień z użytkownikiem, oddzielnych wskazówek bezpieczeństwa dostarczonych wraz z silnikiem, symboli bezpieczeństwa i wskazówek umieszczonych na silniku i jego opakowaniu. 12 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

15 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.4 Bezpieczne posługiwanie się maszynami elektrycznymi Zagrożenie związane z elementami znajdującymi się pod napięciem Elementy znajdujące się pod napięciem stanowią zagrożenie. Na skutek usunięcia osłon nie jest już zagwarantowana ochrona przed dotknięciem aktywnych elementów. Zbliżenie się do aktywnych elementów może spowodować przekroczenie minimalnych odstępów i odstępów izolacyjnych. Dotknięcie lub zbliżenie się może prowadzić do śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód materialnych. Należy upewnić się, że elementy znajdujące się pod napięciem są niezawodnie osłonięte. Jeżeli konieczne jest usunięcie osłon, należy najpierw odłączyć silnik. Przestrzegać "5 zasad bezpieczeństwa" (Strona 11). Zagrożenie ze strony elementów obracających się Elementy obracające się stwarzają zagrożenie. Na skutek usunięcia osłon nie jest już zagwarantowana ochrona przed dotknięciem obracających się elementów. Dotknięcie obracających się elementów może prowadzić do śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód materialnych. Należy upewnić się, że elementy obracające się są niezawodnie osłonięte. Jeżeli konieczne jest usunięcie osłon, należy najpierw odłączyć silnik. Przestrzegać "5 zasad bezpieczeństwa" (Strona 11). Osłony usunąć dopiero wówczas, gdy elementy obracające się zostaną całkowicie unieruchomione. Niebezpieczeństwo oparzenia przez gorące powierzchnie Poszczególne elementy silnika nagrzewają się podczas pracy. Następstwem dotknięcia mogą być oparzenia. Nie należy dotykać żadnych elementów silnika podczas pracy. Przed przystąpieniem do prac przy silniku należy pozostawić go do schłodzenia. Przed dotknięciem należy sprawdzić temperaturę elementów. W razie potrzeby stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Niebezpieczeństwo szkód na zdrowiu wywołanych przez substancje chemiczne Substancje chemiczne potrzebne do nastawienia, obsługi i konserwacji silnika mogą być szkodliwe dla zdrowia. Należy przestrzegać informacji producenta na temat produktu. Zagrożenie ze strony substancji łatwo zapalnych i palnych Substancje chemiczne potrzebne do nastawienia, obsługi i konserwacji silnika mogą być łatwo zapalne i palne. Na skutek nieprawidłowego obchodzenia się z tymi substancjami może dojść do ich zapłonu. Skutkiem mogą być oparzenia i szkody materialne. Należy przestrzegać informacji producenta na temat produktu. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 13

16 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne 2.5 Zastosowanie w przestrzeniach zagrożonych wybuchem Instalacje elektryczne w strefach zagrożonych wybuchem muszą być montowane, instalowane i eksploatowane przez osoby odpowiedzialne zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i rozporządzeniami. Uwaga Podstawowe wymagania w stosunku do instalacji elektrycznych i ich eksploatacji w strefach zagrożonych wybuchem podane są np. w Dyrektywie 1999/92/WE oraz w normie IEC / EN Niebezpieczeństwo zapłonu Ocena zagrożeń podczas pracy, lokalnych warunków eksploatacji oraz wymagane metody monitorowania muszą być wiążąco wyjaśnione przez użytkownika w uzgodnieniu z właściwym urzędem nadzoru. Użytkownik musi przestrzegać niezbędnych działań. Producent maszyny nie może podać w tym zakresie ogólnie obowiązujących zaleceń. Należy przestrzegać informacji zawartych w niniejszej instrukcji obsługi. Uwaga Podstawowe informacje dotyczące oceny niebezpieczeństwa zapłonu ze strony urządzeń elektrycznych oraz ich pracy w strefach zagrożonych wybuchem znajdują się np. w Dyrektywach 2014/34/UE i 1999/92/WE oraz w normie IEC / EN Jeżeli dla silnika nie zachodzi certyfikacja przez podmiot trzeci, należy przestrzegać zawartych w dyrektywach oraz normach ustalonych danych technicznych oraz warunków szczególnych. Certyfikat należy przedstawić przed uruchomieniem. 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne Szkody materialne w wyniku wyładowania elektrostatycznego Podzespoły elektroniczne zawierają komponenty wrażliwe na wyładowania elektrostatyczne. Te elementy konstrukcyjne mogą ulec uszkodzeniu lub zniszczeniu w przypadku nieprawidłowego obchodzenia się z nimi. Aby uniknąć strat materialnych należy przestrzegać poniższych wskazówek. Podzespoły elektroniczne dotykać tylko w przypadku konieczności wykonania wymaganych prac. Jeżeli zachodzi konieczność dotknięcia podzespołów elektronicznych, ciało danej osoby musi zostać rozładowane elektrostatycznie i uziemione. 14 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

17 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.6 Podzespoły czułe na wyładowania elektrostatyczne Nie pozwalać na kontakt podzespołów elektronicznych z elektrycznie izolującymi materiałami, jak np.: Folia plastikowa Elementy z tworzywa sztucznego Izolujące powłoki stołu Odzież z tkanin syntetycznych Podzespoły układać wyłącznie na podkładkach przewodzących. Podzespoły i elementy elektroniczne należy pakować, przechowywać i transportować wyłącznie w przewodzących opakowaniach, np.: Metalizowane opakowania z tworzywa sztucznego lub opakowania metalowe Pianki przewodzące Folia aluminiowa użytku domowego Wymagane środki ochrony dla elementów wrażliwych na działanie ładunków elektrostatycznych ponownie objaśniono na poniższych ilustracjach: a = podłoga przewodząca b = stół ESD c = buty ESD d = płaszcz ESD e = bransoleta ESD f = podłączenie uziemienia szaf Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku wyładowania elektrostatycznego Wyładowania elektrostatyczne stanowią potencjalne źródło zapłonu. Niebezpieczne wyładowania elektrostatyczne mogą wystąpić m.in. na skutek mechanicznego tarcia, przepływu powietrza zawierającego cząstki lub z powodu nieuziemionych osób, np. w czasie wykonywania czynności związanych z konserwacją lub czyszczeniem. W atmosferze zagrożonej wybuchem może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy unikać wyżej wymienionych prac przy elementach niemetalowych, np. piance w tłumikach akustycznych. Należy przestrzegać środków ochrony przed ładunkiem elektrostatycznym. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 15

18 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.8 Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych 2.7 Procesy, podczas których wytwarzane są ładunki elektryczne Procesy silnie elektryzujące Procesy silnie elektryzujące, silniejsze niż ręczne tarcie, to np.: Eksploatacja elektrod wysokiego napięcia i jonizatorów Obecność szybko poruszających się cząstek na powierzchni, np. ładunków rozpylonych podczas elektrostatycznych procesów powlekania (wiatr elektrostatyczny lub jonowy) Tłoczone pneumatycznie pyły oraz materiały sypkie Płynące lub tłoczone hydraulicznie płyny i krople. Napędzane maszynowo paski, szczotki oraz folie itp. Zagrożenie wybuchem w wyniku procesów, podczas których wytwarzane są ładunki elektryczne Procesy silnie elektryzujące mogą prowadzić do wyładowań snopiastych, ulotowych oraz do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy unikać takich procesów w obszarach zagrożenia wybuchem gazu i pyłu na zewnętrznych, niemetalowych elementach konstrukcyjnych, np. powłokach. Takie formy wyładowań elektrycznych nie są objęte aktualnymi normami. Zastosowane zewnętrzne, niemetalowe podzespoły, np. powłoki, poddawane są podczas produkcji elektrostatycznym próbom przydatności. W momencie dostawy silnik zaopatrzony jest w oryginalny lakier. Do malowania należy używać sprawdzonego, oryginalnego lakieru. Możliwe jest zastosowanie lakieru niesprawdzonego przez firmę Siemens, lecz odpowiedniego pod względem elektrostatycznym. Badanie elektrostatyczne całego systemu jest obowiązkiem użytkownika. 2.8 Pola elektromagnetyczne podczas eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych Elektryczne instalacje energetyczne wytwarzają w czasie pracy pola elektromagnetyczne. Podczas przebywania w bezpośrednim otoczeniu maszyny mogą wystąpić zagrażające życiu awarie implantów medycznych, np. rozruszników serca. Może dojść do utraty danych na nośnikach magnetycznych lub elektronicznych. Za pomocą odpowiednich środków należy chronić personel pracujący przy instalacji, np. oznakowania, wygrodzenia, instruktaże bezpieczeństwa i wskazówki ostrzegawcze. Przestrzegać odpowiednich krajowych przepisów BHP i przepisów bezpieczeństwa. Przebywanie w pobliżu maszyny osób z rozrusznikami serca jest zabronione. Nie nosić ze sobą magnetycznych, ani elektronicznych nośników danych. 16 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

19 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.9 Wersje specjalne i rodzaje zabudowy 2.9 Wersje specjalne i rodzaje zabudowy Uwaga Przed wykonywaniem jakichkolwiek prac przy silniku należy określić jego wersję. W przypadku wystąpienia rozbieżności i niejasności należy skontaktować się z producentem podając określenie typu i numer fabryczny (patrz tabliczka znamionowa) lub zwrócić się do Centrum Serwisowego (Strona 147). Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 17

20 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 2.9 Wersje specjalne i rodzaje zabudowy 18 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

21 Opis Obszar zastosowań Należące do tej serii maszyny prądu trójfazowego stosowane są jako napędy przemysłowe. Zostały one opracowane dla szerokiego obszaru zastosowań w technice napędowej, zarówno do pracy sieciowej, jak i w połączeniu z przemiennikami częstotliwości. Charakteryzują się wysokim poziomem gęstości mocy, solidnością wykonania, długim okresem użytkowania i wysokim poziomem niezawodności. Maszyny z tej serii to asynchroniczne napędy trójfazowe niskiego napięcia z cylindrycznym czopem końcowym wału i rowkiem wpustu. Zgodne z przeznaczeniem użytkowanie maszyn Maszyny te przeznaczone są do instalacji przemysłowych. Odpowiadają one zharmonizowanym normom serii EN / IEC (VDE 0530). Zastosowanie ich w obszarach zagrożonych wybuchem jest zabronione, o ile oznaczenie na maszynie nie dopuszcza wyraźnie pracy sieciowej bądź z przemiennikiem. Jeśli w szczególnym przypadku, na przykład przy zastosowaniu poza instalacjami przemysłowymi, zostaną postawione inne lub wyższe wymagania (np. możliwość dotknięcia przez dzieci), należy zagwarantować spełnienie tych warunków po stronie instalacji. Uwaga Dyrektywa w sprawie maszyn W rozumieniu aktualnej dyrektywy w sprawie maszyny maszyny niskonapięciowe są komponentami do zabudowy w maszynach. Ich uruchomienie jest zabronione do czasu stwierdzenia zgodności produktu końcowego z tą dyrektywą. Przestrzegać normy EN / IEC Zastosowanie maszyn bez oznaczenia CE Maszyny bez oznaczenia CE przeznaczone są do eksploatacji poza Europejskim Obszarem Gospodarczym (EOG). W obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie wolno użytkować maszyn bez oznakowania CE. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 19

22 Opis 3.1 Obszar zastosowań Rodzaj ochrony przed zapłonem Ex ec Ta maszyna wykonana została z ochroną przed zapłonem typu Ex ec zgodnie z normą IEC / EN Z tego względu wolno eksploatować ją w zagrożonych wybuchem obszarach strefy 2 według normy IEC / EN OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Ta maszyna nie jest opracowana do stosowania w obszarach zagrożenia wybuchem pyłu lub w obszarach, w których występuje niebezpieczeństwo wybuchu mieszanek hybrydowych. Eksploatacja maszyny w tych obszarach może doprowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie eksploatować tej maszyny w obszarach zagrożonych wybuchem pyłu lub w obszarach, w których występuje niebezpieczeństwo wybuchu mieszanek hybrydowych. Rodzaj ochrony przed zapłonem Ex tc Ta maszyna wykonana została z ochroną przed zapłonem typu Zabezpieczenie przez obudowę (Ex tc IIIB) zgodnie z normami IEC / EN i IEC / EN Z tego względu nie wolno eksploatować jej w obszarach zagrożenia wybuchem z palnym, nieprzewodzącym pyłem odpowiednio do strefy 22 według normy IEC / EN OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Ta maszyna nie jest przewidziana do stosowania w następujących obszarach: Obszary zagrożenia wybuchem gazu. Obszary, w których występuje zagrożenie wybuchu przez mieszanki hybrydowe. Obszary z pyłem tworzyw wybuchowych. Obszary zagrożone wybuchem pyłów przewodzących. Obszary z tworzywami piroforycznymi. Eksploatacja maszyny w tych obszarach może doprowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie eksploatować tej maszyny w wyżej wymienionych obszarach. Niebezpieczeństwo wybuchu przez mieszaniny hybrydowe Mieszaniny hybrydowe to palne pyły zmieszane z wybuchowymi mieszaninami gazowopowietrznymi, które przy jednoczesnym wystąpieniu mogą wspólnie tworzyć niebezpieczną wybuchową atmosferę. Mogą przy tym wystąpić zmiany parametrów bezpieczeństwa technicznego, jak np. zmiana podziału stref, wzrost ciśnienia wybuchu, zmniejszenie minimalnej energii zapłonu i obniżenie zachowywanych temperatur maksymalnych. 20 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

23 Opis 3.2 Tabliczka znamionowa Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Z tego powodu w przypadku wystąpienia mieszanin hybrydowych muszą być obserwowane parametry zarówno dla gazu (strefy 0, 1 i 2), jak i dla pyłu (strefy 20, 21 i 22). To czy w przypadku określonej mieszaniny hybrydowej występuje niekorzystny wpływ na parametry miarodajne dla zapłonu, musi być ocenione w pojedynczym przypadku przez kompetentną do tego instytucję. Silniki z podwójnym oznakowaniem (dla gazu) i (dla pyłu) mogą być stosowane przy jednoczesnym występowaniu tylko po wcześniejszym sprawdzeniu przez użytkownika właściwości mieszanin hybrydowych. 3.2 Tabliczka znamionowa Tabliczka znamionowa Tabliczka znamionowa zawiera dane identyfikujące i najważniejsze dane techniczne. Dane na tabliczce znamionowej oraz zapisy umowne ustalają granice użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 21

24 Opis 3.3 Budowa Dane na tabliczce znamionowej (1) Miejsce produkcji (23) Ilość dosmarowania NDE (2) Rodzaj silnika (24) Rodzaj smaru (3) Typ silnika (25) Norma NEMA (4) Numer zamówieniowy (26) Rodzaj chłodzenia wg NEMA MG1 (5) Numer seryjny / Rok produkcji (27) Tryb pracy wg NEMA MG1 (6) Norma IEC/EN (28) Dane dodatkowe, np. opcja Y84 (7) Wielkość mechaniczna (29) Wykonanie silnika: tylko do pracy w sieci lub z przekształtnikiem (8) Forma budowy (30) Napięcie znamionowe i układ połączeń (9) Ciężar (31) Częstotliwość znamionowa (10) Klasa termiczna systemu izolacyjnego / wykorzystania (32) Prąd znamionowy (11) Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia (33) Moc znamionowa w kw (12) Poziom drgań (34) Współczynnik mocy znamionowej (13) Stopień ochrony (35) Sprawność wg IEC/EN (14) Maksymalna prędkość obrotowa (36) Znamionowa prędkość obrotowa (15) Maksymalna dopuszczalna wysokość instalacji (37) Klasa sprawności wg IEC/EN (16) Napięcie / Moc ogrzewania postojowego (38) Moc znamionowa w HP (17) Rodzaj chłodzenia (39) Code Letter wg NEMA MG 1 (18) Kierunek obrotów (40) Kraj produkcji (19) Typ łożyska DE (41) Towarzystwo klasyfikacyjne (20) Typ łożyska NDE (42) Oznaczenie dla wyważenia (21) Ilość dosmarowania DE (43) Oznaczenie klasy sprawności (22) Terminy smarowań uzupełniających (44) Oznaczenia krajowe np. znak CSA Wymagania dotyczące sprawności Zgodnie z rozporządzeniem UE (WE) nr 640/2009 od w Europejskim Obszarze Gospodarczym dla silników niskonapięciowych o mocy od 7,5 kw do 375 kw, dla pracy z zasilaniem sieciowym obowiązuje klasa sprawności IE3. Od dla silników niskonapięciowych o mocy od 0,75 kw do 375 kw, dla pracy z zasilaniem sieciowym obowiązuje klasa sprawności IE3. Dla silników pracujących z przekształtnikiem nadal obowiązuje klasa sprawności IE2. Należy każdorazowo przestrzegać obowiązujących w danym kraju przepisów. 3.3 Budowa Wykonanie maszyny Przepisy i normy zastosowane przy projektowaniu i kontroli maszyny znajdują się na tabliczce znamionowej. 22 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

25 Opis 3.3 Budowa Wykonanie maszyny zasadniczo odpowiada następującym normom: Stany odnośnych norm zharmonizowanych należy zaczerpnąć z deklaracji zgodności WE. Tabela 3-1 Wykonanie maszyny Cecha Norma Dane znamionowe i charakterystyka robocza IEC / EN Stopień ochrony IEC / EN Chłodzenie IEC / EN Forma wykonania IEC / EN Oznaczenia wyprowadzeń i kierunek obrotów IEC / EN Dopuszczalne poziomy hałasu IEC / EN Charakterystyka rozruchowa, wirujące części maszyny elektrycznej IEC / EN * Intensywność drgań IEC / EN Wartości graniczne intensywności drgań DIN ISO * Tylko dla maszyn do pracy sieciowej W przypadku maszyn w wykonaniu przeciwwybuchowym obowiązują dodatkowo następujące normy: Tabela 3-2 Silnik w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex t 1 Cecha Norma Rodzaj budowy przeciwwybuchowej Ex t 1 IEC / EN Opcjonalnie, w zależności od zamówienia IEC / EN W przypadku maszyn z zabezpieczeniem przeciwwybuchowym obowiązują dodatkowo następujące normy: Tabela 3-3 Wersja maszyny z ochroną przed zapłonem typu Ex ec Cecha Norma Rodzaj ochrony przed zapłonem Ex ec 1 IEC / EN IEC / EN Opcjonalnie, w zależności od zamówienia Chłodzenie, wentylacja Chłodzenie powierzchniowe zmienia się w zależności od wersji. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 23

26 Opis 3.3 Budowa Przewietrzanie własne (standard): Rodzaj chłodzenia IC 411 wg EN / IEC Po stronie NDE obudowy stojana umieszczona jest obudowa wentylatora do prowadzenia powietrza z zewnątrz. Powietrze z zewnątrz zasysane jest przez otwory w obudowie wentylatora i przepływa osiowo przez zewnętrzne żebra chłodzące obudowy. Wirnik wentylatora dla zewnętrznego strumienia powietrza chłodzącego zamocowany jest na wale maszyny. Wirniki wentylatorów są niezależne od kierunku obrotów. Należy sprawdzić działanie chłodzące w przypadku częstej pracy w trybie przełączania lub hamowania bądź ciągłej regulacji prędkości obrotowej poniżej prędkości znamionowej. Chłodzenie powierzchniowe przez względny ruch powietrza chłodzącego (opcja): Rodzaj chłodzenia IC 418 wg EN / IEC Maszyna zamknięta, bezwentylatorowe chłodzenie powierzchniowe obudowy za pomocą zewnętrznego przepływu powietrza chłodzącego. Specyfikacja wymaganego przepływu powietrza chłodzącego na zapytanie. Przewietrzanie obce (opcjonalnie): Rodzaj chłodzenia IC 416 wg EN / IEC Chłodzenie niezależne od prędkości obrotowej osiągane jest niezależnie od stanu roboczego maszyny przez osobny moduł (przewietrzanie obce). Moduł ten jest podłączony na zewnątrz za pomocą obudowy wentylatora. Posiada on własny napęd główny z wirnikiem wentylatora, który wytwarza strumień powietrza wymagany do schłodzenia maszyny Łożyskowanie Do podparcia i prowadzenia położenia wału maszyny w jej nieruchomej części używane są łożyska toczne. Jedno łożysko toczne pełni przy tym funkcję łożyska stałego, które przenosi siły osiowe i promieniowe z obrotowego wału maszyny na nieruchomą część maszyny. Drugie łożysko toczne wykonane jest jako łożysko osadzone przesuwnie i oporowe, aby umożliwić wydłużenia termiczne w obrębie maszyny i przenosi siły promieniowe. Trwałość łożyska Nominalny (obliczony) okres użytkowania łożysk według normy ISO 281 wynosi co najmniej godzin przy wykorzystaniu dopuszczalnych sił promieniowych / osiowych. Osiągalny okres użytkowania łożysk może być jednak znacznie dłuższy w przypadku mniejszych sił, np. pracy ze sprzęgłem kompensacyjnym. 24 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

27 Opis 3.3 Budowa W zależności od wersji i odpowiednio do warunków eksploatacji podanych w zamówieniu, maszyny wyposażane są w różne warianty łożysk tocznych, patrz tabliczka smarowania. Tabela 3-4 Warianty łożysk tocznych Pozioma forma budowy, połączenie za pomocą sprzęgła Pozioma forma budowy, dla zwiększonych sił poprzecznych, np. przy napędzie pasowym Strona DE: Łożysko kulkowe zwykłe jako łożysko ustalające Strona NDE: Łożysko kulkowe zwykłe jako łożysko swobodne z osiowymi sprężynami naciskowymi Strona DE: Łożysko walcowe jako łożysko swobodne Strona NDE: Łożysko kulkowe zwykłe jako łożysko ustalające Prostopadła forma budowy Strona DE: Zestawienie łożyska kulkowego skośnego/ łożyska kulkowego zwykłego jako łożyska ustalającego Typ konstrukcji silnika podany jest na tabliczce znamionowej. Strona NDE: Łożysko kulkowe zwykłe jako łożysko swobodne z osiowymi sprężynami naciskowymi Silnik jest wykonany w stopniu ochrony wskazanym na tabliczce znamionowej i może być ustawiony w zapylonym lub wilgotnym otoczeniu Warunki otoczenia Tabela 3-5 Wartości graniczne dla warunków otoczenia dla silników w wykonaniu standardowym Temperatura otoczenia -20 C C Wysokość ustawienia 1000 m M. Powietrze z normalną zawartością tlenu, zazwyczaj 21% ( V / V ) W przypadku innych warunków otoczenia obowiązują dane znajdujące się na tabliczce znamionowej lub w katalogu Opcjonalne elementy do dobudowania i wbudowania Silniki mogą być wyposażone w następujące elementy do dobudowania: czujniki temperatury umieszczone w uzwojeniu stojana jako element do monitorowania temperatury i do ochrony uzwojenia stojana przed przegrzaniem, ogrzewanie postojowe w silnikach, których uzwojenia narażone są na warunki klimatyczne stwarzające niebezpieczeństwo obroszenia. Silniki mogą być wyposażone w następujące elementy do dobudowania: hamulec, obrotowy enkoder impulsowy, Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 25

28 Opis 3.3 Budowa przewietrzanie obce, złączka pomiarowa do pomiaru impulsów uderzeniowych SPM w celu kontroli położenia. 26 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

29 Przygotowanie zastosowania 4 Dobre zaplanowanie i przygotowanie do eksploatacji maszyny są ważnymi założeniami dla łatwego i prawidłowego zainstalowania, bezpiecznej eksploatacji i dostępu do maszyny dla konserwacji i napraw. W tym rozdziale znajdują się informacje o tym, na co należy zwrócić uwagę przy projektowaniu urządzenia ze względu na tę maszynę i co należy przygotować przed jej dostawą. 4.1 Kwestie związane z projektowaniem urządzenia o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa Ryzyka resztkowe związane z maszyną. Ryzyka te są opisane w rozdziale "Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa" (Strona 11) lub we fragmentach dotyczących danego tematu. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji maszyny wewnątrz urządzenia, należy zatroszczyć się przez odpowiednie środki bezpieczeństwa, takie jak osłony, ogrodzenia, oznaczenia itd. 4.2 Przestrzeganie trybu pracy Należy przestrzegać trybu pracy silnika. Odpowiednie sterowanie pozwala zapobiec osiąganiu nadmiernych prędkości obrotowych, które mogą spowodować uszkodzenie silnika. 4.3 Zapewnienie chłodzenia Upewnić się, że w miejscu zastosowania maszyna jest wystarczająco chłodzona przez przepływające powietrze chłodzące: Należy zapewnić swobodny przepływ i odpływ powietrza chłodzącego. Pełna wydajność wentylatora jest zapewniona tylko wtedy, gdy dopływ powietrza nie jest przysłonięty. Upewnić się, że w kierunku osiowym występuje odstęp wynoszący co najmniej 1x średnica wlotu. Należy zapewnić, aby maszyna nie zassała ponownie wydmuchiwanego ciepłego powietrza. W przypadku o konstrukcji pionowej z wlotem powietrza od góry, otwory wlotu powietrza muszą być chronione przed wnikaniem do środka ciał obcych i wody. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 27

30 Przygotowanie zastosowania 4.7 Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja) 4.4 Ochrona termiczna silnika (w zależności od wykonania) Maszyna wyposażona jest w czujniki temperatury do bezpośredniej kontroli temperatury silnika, aby chronić ją przed przeciążeniem w czasie pracy. Należy przewidzieć odpowiedni układ połączeń do monitorowania. Patrz również Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk (Strona 84) Do monitorowania czujników temperatury niezbędne są urządzenia wyzwalające zgodne z dyrektywą 2014/34/UE ( dyrektywą w sprawie ochrony przeciwwybuchowej ). 4.5 Jakość powietrza chłodzącego Wentylator zewnętrzny Powietrze chłodzące może być tylko lekko agresywne chemicznie i o niskiej zawartości oleju i pyłu. 4.6 Układ blokujący silnika wentylatora obcego W przypadku maszyn z wentylatorami obcymi należy zastosować układ blokujący, który uniemożliwia włączenie i pracę maszyny głównej przy wyłączonym wentylatorze obcym. 4.7 Układ blokujący dla ogrzewania postojowego (opcja) Używanie ogrzewania postojowego przy pracującej maszynie prowadzi do zwiększenia temperatur w silniku. Należy zastosować układ blokujący, który w przypadku włączenia maszyny wyłączy ogrzewanie postojowe. Ogrzewanie postojowe należy włączyć po wyłączeniu silnika. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Jeżeli ogrzewanie postojowe jest włączone natychmiast po wyłączeniu maszyny, to może nastąpić przekroczenie klasy temperaturowej lub maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. W atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Ogrzewanie postojowe należy włączyć po wyłączeniu silnika. Należy przestrzegać informacji podanych na tabliczce ogrzewania postojowego. 28 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

31 Przygotowanie zastosowania 4.10 Wartości graniczne prędkości obrotowych 4.8 Forma budowy IM B5 z nogą podporową W przypadku formy budowy IM B5 należy dodatkowo podeprzeć maszynę nogą podporową po stronie nienapędzanej (NDE). Noga podporowa nie należy do zakresu dostawy. Należy przewidzieć wystarczająco zwymiarowaną nogę podporową o odpowiedniej sztywności. Noga podporowa musi móc unieść całkowitą masę maszyny. Masa maszyny podana jest na tabliczce znamionowej, dane dotyczące geometrii znajdują się na rysunku wymiarowym. Na spodzie maszyny znajduje się gwintowany otwór M36, który umożliwia zamocowanie nogi podporowej. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo z powodu braku podparcia po stronie nienapędzanej (NDE) Jeżeli maszyna nie zostanie podparta po stronie nienapędzanej (NDE), kołnierz nie może utrzymać masy maszyny. Może to spowodować odłączenie się maszyny lub jej elementów. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy zapewniać odpowiednio dobrany stojak podtrzymujący. 4.9 Emisje hałasu Emisje hałasu Podczas pracy maszyna może charakteryzować się poziomem emisji hałasu, który jest niedopuszczalny dla miejsc pracy. Następstwem mogą być uszkodzenia słuchu. Zagwarantować, że w czasie pracy maszyny żadne osoby nie przebywają w obszarze podwyższonej emisji hałasu. Dla zapewnienia bezpiecznej eksploatacji maszyny w obrębie linii technologicznej należy zadbać o odpowiednie środki obniżające poziom hałasu. Do środków obniżających poziom hałasu należą: osłony izolacje akustyczne środki ochrony słuchu 4.10 Wartości graniczne prędkości obrotowych Zbyt duże prędkości obrotowe mogą spowodować zniszczenie maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Za pomocą urządzenia sterowniczego zapobiec pracy z prędkością obrotową powyżej dopuszczalnej. Przestrzegać informacji o prędkości obrotowej podanych na tabliczce znamionowej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 29

32 Przygotowanie zastosowania 4.13 Obciążenie skręcające zespołu wałów w wyniku zakłóceń w instalacji elektrycznej 4.11 Wahania napięcia i częstotliwości przy pracy sieciowej Jeśli na tabliczce znamionowej nie podano inaczej, dopuszczalne wahanie napięcia / częstotliwości zgodne jest z zakresem B określonym w normie IEC / EN Odmienne dopuszczalne wahania podane są na tabliczce znamionowej. W trybie pracy ciągłej eksploatować maszynę w zakresie A. Praca przez dłuższy czas w zakresie B nie jest zalecana: Przekroczenie dozwolonego przedziału tolerancji dla napięcia i częstotliwości może doprowadzić do nadmiernego nagrzewania się uzwojeń. A w perspektywie długoterminowej do uszkodzenia maszyny. Tego typu wyjątki należy ograniczać zarówno pod względem osiąganych wartości, jak również czasu trwania i częstości występowania. Jeśli to możliwe, w odpowiednim czasie należy podjąć działania korygujące, np. zmniejszyć moc. W ten sposób można uniknąć skrócenia żywotności maszyny w wyniku starzenia termicznego Częstotliwości własne układu Zespół maszynowy może ulec uszkodzeniu ze względu na zbyt duże drgania i rezonanse układu. Układ składający się z fundamentu i zespołu maszynowego należy zaprojektować i dostosować tak, aby nie mogły wystąpić rezonanse układu, przy których mogłoby dojść do przekroczenia dopuszczalnych wartości drgań. Wartości drgań zgodnie z ISO nie mogą zostać przekroczone Obciążenie skręcające zespołu wałów w wyniku zakłóceń w instalacji elektrycznej Zakłócenia w przyłączu elektrycznym podczas pracy mogą prowadzić do podwyższonych momentów w szczelinie powietrznej, co może prowadzić do dodatkowych obciążeń skręcających zespołu wałów. Niebezpieczeństwo w wyniku obciążeń skręcających zespołu wałów W przypadku nieprawidłowego zaprojektowania mechaniczne obciążenia skręcające zespołu wałów mogą doprowadzić do zniszczenia maszyny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Przy projektowaniu instalacji należy uwzględnić dane projektowe. Odpowiedzialność za cały zespół wałów spoczywa na projektancie systemu. 30 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

33 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie 4.14 Dostawa Kontrola kompletności dostawy Układy napędowe są kompletowane indywidualnie. Natychmiast po otrzymaniu dostawy należy sprawdzić, czy jest ona zgodna z dokumentami przewozowymi. Firma Siemens nie ponosi żadnej odpowiedzialności i nie udziela żadnej gwarancji w przypadku spóźnionej reklamacji brakujących elementów. Widoczne uszkodzenia w transporcie należy natychmiast zgłosić dostawcy. Reklamację należy zgłosić u autoryzowanego przedstawiciela firmy Siemens w przypadku spostrzeżenia braków/niekompletnej dostawy. Należy udostępnić dołączoną instrukcję obsługi. Dostarczona opcjonalnie luzem tabliczka znamionowa jest przewidziana do przymocowania na silniku lub instalacji w celu dostarczenia dodatkowych danych o silniku Transport i magazynowanie Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych Oznaczenia transportowe Zależnie od trasy transportu i wielkości maszyna jest różnie zapakowana. Jeśli w umowie nie ustanowiono inaczej, opakowanie odpowiada wytycznym opakowania według międzynarodowego standardu dla środków ochrony roślin (ISPM). Należy przestrzegać symboli umieszczonych na opakowaniu. Mają one następujące znaczenie: Góra Produkt łamliwy Chronić Chronić Środek ciężkości Hak ręczny zabroniony przed wilgocią przed nagrzewaniem Tu zawieszać Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 31

34 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wypadnięcia i ruchów wahadłowych przy transporcie w stanie zawieszonym Podczas transportu silnika zawieszonego na cięgnach mogą one ulec zerwaniu, np. w wyniku ich uszkodzenia. Ponadto przy niewystarczającym zamocowaniu silnik może wykonywać ruch wahadłowy. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Do transportu lub podczas instalacji należy stosować dodatkowe, odpowiednie środki do podnoszenia. Już dwa cięgna muszą być w stanie unieść cały ciężar. Przez odpowiednie zabezpieczenie należy zapobiec ześlizgnięciu się uchwytów do podnoszenia. Przy zastosowaniu 2-cięgnowych zawiesi należy zachować maksymalny kąt nachylenia 45 zgodnie z ISO 3266 (DIN 580). Śruby pierścieniowe ustawić w taki sposób, aby cięgna leżały na tej samej płaszczyźnie co pierścień. OSTRZEŻENIE Przewrócenie lub zsunięcie się silnika Gdy silnik jest nieprawidłowo podnoszony lub transportowany, może się on zsunąć albo przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Należy stosować wszystkie istniejące na silniku uchwyty do podnoszenia. W przypadku korzystania z uchwytów do podnoszenia znajdujących się na silniku nie należy mocować żadnych dodatkowych ładunków lub ciężarów. Uchwyty do podnoszenia przystosowane są tylko do masy własnej silnika. Dokręcić wkręcane uchwyty do podnoszenia. Śruby pierścieniowe wkręcać aż do ich powierzchni oporowej. Przestrzegać dopuszczalnych obciążeń śrub pierścieniowych. W razie konieczności, zastosować odpowiednio zwymiarowane urządzenia dźwigowe, jak zawiesia pasowe (EN1492-1) i pasy mocujące (EN ). Uwaga Do transportu silnik należy podnosić tylko w jego odpowiednim położeniu. Typ konstrukcji silnika podany jest na tabliczce znamionowej. 32 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

35 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie Podnoszenie i transportowanie Aby zapewnić bezpieczne podnoszenie i transport silnika należy przestrzegać następujących wymagań: Personel musi posiadać odpowiednie kwalifikacje do obsługi urządzeń dźwigowych i prowadzenia wózków widłowych. Jeśli silnik jest zapakowany należy podnieść skrzynki i podpory transportowe według wielkości, ciężaru lub panujących warunków, za pomocą wózka widłowego. Należy użyć dostosowanego do ciężaru wózka widłowego albo dźwigu. Do podnoszenia silnika należy używać dopuszczonych, nieuszkodzonych i wystarczająco zwymiarowanych urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Przed użyciem należy sprawdzić urządzenia do podnoszenia. Ciężar silnika podany jest na tabliczce znamionowej. Podczas podnoszenia silnika należy kierować się danymi widniejącymi na tabliczce informacyjnej. Zachować podany kąt odchylenia. Podczas podnoszenia nie przekraczać podanych na tabliczce informacyjnej wartości maksymalnego przyspieszenia i maksymalnej prędkości. Silnik należy podnosić bez szarpnięć. Przyspieszenie a 0,4 g ( 4 m/s 2 ) Prędkość v 20 m/min OSTRZEŻENIE Transport w odmiennej konstrukcji Jeżeli silnik będzie transportowany lub podnoszony w pozycji niezgodnej z jego konstrukcją, to może się on przechylić, ześlizgnąć w urządzeniu do podnoszenia lub przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Do podnoszenia używać wyłącznie elementów do podnoszenia umieszczonych na obudowie stojana. Należy używać elementów do podnoszenia odpowiadających konstrukcji silnika. Używać tylko odpowiednich urządzeń prowadzących linę i rozpierających. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 33

36 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie OSTRZEŻENIE Środek ciężkości umieszczony niecentralnie Jeżeli środek ciężkości ładunku nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, podczas transportu lub podnoszenia, maszyna może się przechylić, przesunąć w urządzeniu podnoszącym i przewrócić. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Podczas wykonywania wszelkich prac związanych z transportem należy stosować się do wskazówek dotyczących obsługi umieszczonych na maszynie. Zwrócić przy tym uwagę na różne obciążenie zawiesi linowych lub pasów do podnoszenia, jak również udźwig urządzenia podnoszącego. Transportować i podnosić silnik wyłącznie zgodnie z położeniem środka ciężkości. Jeżeli środek ciężkości nie znajduje się na środku między punktami zawieszenia, należy ustawić hak podnoszenia nad środkiem ciężkości Zabezpieczenie wirnika W zależności od wersji maszyna może być wyposażona w blokadę wirnika. Chroni ona łożyska przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wstrząsy podczas transportu lub przechowywania. UWAGA Uszkodzenie silnika na skutek wstrząsów Jeśli blokada wirnika nie jest używana, to maszyna może ulec uszkodzeniu w wyniku wstrząsów podczas transportu lub podczas przechowywania. Skutkiem mogą być szkody materialne. Jeżeli maszyna wyposażona jest w blokadę wirnika, należy transportować ją zawsze z blokadą wirnika. Blokada wirnika musi być zamontowana na czas transportu. Należy zabezpieczyć maszynę przed silnymi wstrząsami promieniowymi podczas przechowywania, ponieważ nie mogą być one w pełni kompensowane przez blokadę wirnika. Blokadę wirnika usunąć dopiero przed nałożeniem elementu wyjściowego. Jeżeli klient zamontował już takie elementy jak np. sprzęgło lub koło pasowe, łożyska mogą ulec uszkodzeniu podczas transportu. W takim przypadku należy zapewnić własną blokadę wirnika. W przypadku maszyn o pionowej formie budowy: Blokadę wirnika należy demontować wyłącznie w położeniu pionowym. W przypadku transportu w położeniu poziomym należy unieruchomić wirnik przed przechyleniem maszyny. Maszyny pionowe mogą być wysyłane z zakładu producenta w pozycji poziomej. 34 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

37 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie Alternatywne zabezpieczenie wirnika Jeżeli maszyna transportowana jest po nałożeniu elementu wyjściowego, wówczas należy unieruchomić wirnik osiowo za pomocą innych odpowiednich środków. 1 Tuleja 2 Śruba wału i podkładka Rysunek 4-1 Unieruchomienie osiowe wirnika Gwint w czopie końcowym wału M20 M24 M30 Moment dokręcania 80 Nm 150 Nm 230 Nm Momenty dokręcania dla innych rodzajów zabezpieczenia wirnika Gwint w czopie końcowym wału jest punktem oparcia dla masy wirnika. Wynika z tego siła wstępnego naprężenia potrzebna do osiowego unieruchomienia wirnika. Gwint w czopie końcowym wału M20 M24 M30 Siła naprężenia wstępnego 20 kn 30 kn 40 kn Osiowa siła wstępnego naprężenia dla innych rodzajów zabezpieczenia wirnika Przechowywanie Jeżeli po dostarczeniu maszyna nie jest ustawiana i używana, wówczas należy ją prawidłowo przechowywać. UWAGA Uszkodzenia przestojowe łożysk spowodowane przez nieprawidłowe przechowywanie Przy nieprawidłowym magazynowaniu występuje niebezpieczeństwo powstania przestojowych uszkodzeń łożysk. Następstwem mogą być wyżłobienia stojaka i korozja. Należy stosować się do wytycznych dotyczących przechowywania. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 35

38 Przygotowanie zastosowania 4.15 Transport i magazynowanie Warunki i przygotowanie Towary przechowywać wyłącznie w nieuszkodzonych opakowaniach. Towary w uszkodzonych opakowaniach należy rozpakować. Towary magazynować prawidłowo, odpowiednio do ich rodzaju. Jeżeli ma to znaczenie z punktu widzenia prawidłowego przechowywania, przed składowaniem należy naprawić wszelkie uszkodzenia opakowania. Ogólne informacje na temat przechowywania Jeśli to możliwe, maszynę należy przechowywać w magazynie. Miejsce przechowywania musi spełniać następujące warunki: Wybrać poziome, zabezpieczone przed zalaniem, wolne od wstrząsów (v eff 0,2 mm/s) i suche miejsce magazynowania o odpowiedniej wielkości. Miejsce magazynowania musi być dobrze przewietrzane oraz wolne od pyłu i przemarzania. Zapewnić ochronę przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Zadbać o stabilne warunki temperaturowe w zakresie od 10 C do 50 C bądź 50 F do 120 F. W przypadku gdy występuje ryzyko kondensacji, temperatura pomieszczenia powinna być o ok. 10 K wyższa od temperatury na zewnątrz. Temperatura nie powinna spadać poniżej 20 C. Względna wilgotność powietrza powinna wynosić poniżej 60%. Podłoga miejsca składowania musi być wystarczająco twarda. Nie wolno przekraczać maksymalnego dopuszczalnego obciążenia stropu ani regałów magazynowych. Powietrze w otoczeniu nie może zawierać agresywnych gazów. Zabezpieczyć maszynę przed uderzeniami i wilgocią. Maszyny, urządzenia i skrzynie ustawiać na paletach, belkach lub fundamentach, aby zabezpieczyć je przed wilgocią z podłoża i wodą. Zapewnić swobodną cyrkulację powietrza pod składowanym towarem. Między osłonami i maszyną umieścić elementy dystansowe. Osłony lub brezent nie mogą leżeć wokół na podłożu. Przechowywanie na wolnym powietrzu W przypadku składowania na wolnym powietrzu miejsce składowania musi dodatkowo spełniać następujące warunki: Podłoże musi być wystarczające twarde. Należy zapobiec osiadaniu maszyny w ziemi. Osłony lub brezent do ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi nie mogą dotykać górnej powierzchni składowanego towaru. W przeciwnym razie uniemożliwiona zostanie cyrkulacja powietrza pod składowanym towarem. 36 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

39 Przygotowanie zastosowania 4.16 Kompatybilność elektromagnetyczna Ochrona przed wilgocią Jeżeli nie ma suchego miejsca do przechowywania, to maszynę należy zabezpieczyć przed wilgocią w następujący sposób: Owinąć maszynę materiałem chroniącym przed wilgocią. Owinąć maszynę folią: W osłonie foliowej umieścić wskaźnik wilgotności. Włożyć do folii środek osuszający. Szczelnie zapakować maszynę. Regularnie przeprowadzać oględziny maszyny Zagrożenie wybuchem przy rozruchu w przypadku błędnego składowania Zastosowane materiały są optymalnie dobrane pod kątem podanego w zamówieniu zakresu temperatur. Specyficzne wartości graniczne temperatur podane są na tabliczce znamionowej. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu przy uszkodzonych materiałach uszczelniających Gdy maszyna jest przechowywana poza podanymi temperaturami granicznymi, to mogą powstać uszkodzenia na materiałach uszczelniających i mogą one przestać spełniać swoją funkcję. W następstwie tego do maszyny może wniknąć atmosfera wybuchowa i przy uruchomieniu może nastąpić zapłon. Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Nie przechowywać maszyny w temperaturach wykraczających poza zakres podany w specyfikacji Kompatybilność elektromagnetyczna Uwaga Przy dużych różnicach momentów obrotowych (np. napęd sprężarki tłokowej) dochodzi do powstania w silniku prądu niesinusoidalnego, którego wyższe harmoniczne mogą powodować niedopuszczalne oddziaływanie na sieć i tym samym niedopuszczalną emisję zakłóceń przez kable zasilające. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 37

40 Przygotowanie zastosowania 4.16 Kompatybilność elektromagnetyczna Uwaga Przemiennik Przy pracy z przemiennikiem częstotliwości występują w zależności od wersji przemiennika (typ, środki przeciwzakłóceniowe, producent) emisje zakłóceń o różnym nasileniu. Unikać przekraczania zalecanych wartości granicznych w przypadku układu napędowego składającego się z maszyny i przemiennika. Bezwarunkowo przestrzegać wskazówek EMC producenta przemienników. Ekranowanie jest najbardziej skuteczne, kiedy ekranowany przewód maszyny jest połączony przewodząco za pomocą styku o dużej powierzchni z metalową skrzynką przyłączową maszyny (metalowe połączenie śrubowe). W maszynach z wbudowanymi czujnikami (np. termistorami) mogą, w zależności od typu przemiennika, występować napięcia zakłócające w przewodzie czujnika. Silniki o konstrukcji zamkniętej zasilane z sieci o właściwościach zgodnych z normą EN i użytkowane zgodnie z przeznaczeniem spełniają wymagania aktualnej dyrektywy w sprawie kompatybilności elektromagnetycznej. Odporność na zakłócenia Silniki spełniają zasadniczo wymagania dotyczące odporności na zakłócenia według normy EN / IEC W przypadku silników z wbudowanymi czujnikami (np. termistorami PTC) użytkownik musi sam zapewnić wystarczającą odporność na zakłócenia przez odpowiedni dobór przewodu sygnałowego czujnika (ewentualnie z ekranowaniem, podłączeniem jak w przypadku przewodu doprowadzającego do silnika) i urządzenia analizującego. W przypadku trybu pracy silnika z przekształtnikiem z prędkościami obrotowymi powyżej znamionowej prędkości obrotowej należy przestrzegać mechanicznych granicznych prędkości obrotowych (Safe operating speed EN / IEC ). 38 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

41 Montaż Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące montażu Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku zmian w maszynie Znaczące zmiany w maszynie są niedopuszczalne lub mogą być dokonane tylko przez producenta. Ponadto w atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W razie potrzeby należy skontaktować się z biurem serwisu Siemens. Obrażenia ciała i szkody materialne spowodowane nieodpowiednimi materiałami mocującymi Śruby z nieodpowiednią klasą wytrzymałości lub mocowane z błędnym momentem dokręcenia mogą pękać lub zluźniać się. Ruchy silnika mogą uszkodzić łożyska. Wirnik może rozbić obudowę silnika, może nastąpić wyrzucenie elementów silnika. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Dotrzymywać wymaganych klas wytrzymałości dla połączeń gwintowych. Połączenia gwintowe dokręcać z podanymi momentami dokręcania. Obrażenia ciała i szkody materialne spowodowane nieprawidłowym ustawieniem silnika Jeśli silnik nie jest prawidłowo ustawiony, może dojść do naprężeń w elementach mocujących. Może nastąpić: zluzowanie lub pęknięcie śrub, ruchy silnika, wyrzucenie elementów silnika. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Starannie ustawić silnik względem maszyny roboczej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 39

42 Montaż 5.2 Przygotowanie montażu Szkody materialne w wyniku nieprawidłowej obsługi Elementy dobudowane, jak np. czujnik temperatury lub czujnik prędkości obrotowej są umieszczone na silniku i przez nieprawidłową obsługę mogą zostać zerwane lub zniszczone. Następstwem może być nieprawidłowe działanie silnika, łącznie z jego całkowitym zniszczeniem. Podczas prowadzenia prac remontowych przy silniku, skorzystać w razie potrzeby z odpowiedniej drabiny. Podczas montażu nie deptać po przewodach ani elementach dobudowanych. Nie stawać na elementach dobudowanych. Uszkodzenia elementów dobudowanych wskutek wysokich temperatur Podczas pracy, elementy maszyny są gorące. Elementy dobudowane przez klienta, np. przewody z materiału nieodpornego na działanie wysokich temperatur, mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem wysokich temperatur. Elementów wrażliwych na działanie temperatury nie wolno przykładać, ani mocować do elementów konstrukcyjnych maszyny. Używać wyłącznie żaroodpornych elementów. Przewody przyłączeniowe, przepusty kabli i przewodów muszą być odpowiednie dla obszaru zastosowania. Utrata zgodności z dyrektywami europejskimi Maszyna przygotowana do wysyłki odpowiada wymogom dyrektyw europejskich. Samodzielne zmiany lub przebudowy maszyny powodują utratę zgodności z dyrektywami europejskimi. 5.2 Przygotowanie montażu Warunki montażu Przed rozpoczęciem prac montażowych należy spełnić następujące warunki: Personel dysponuje instrukcją eksploatacji i montażu. Maszyna stoi na miejscu montażu, rozpakowana, gotowa do montażu. Pomiar rezystancji izolacji uzwojenia należy wykonać przed rozpoczęciem prac montażowych. Jeśli rezystancja izolacji jest niższa od wymaganej wartości, należy zastosować odpowiednie środki zaradcze. Środki zaradcze wiążą się z koniecznością ponownego demontażu i transportu maszyny. 40 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

43 Montaż 5.2 Przygotowanie montażu Rezystancja izolacji i współczynnik absorpcji Poprzez pomiar rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji uzyskuje się informacje o stanie maszyny. Dlatego nalezy sprawdzać rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji w następujących sytuacjach: Przed pierwszym uruchomieniem maszyny Po dłuższym okresie składowania lub przestoju W ramach prac konserwacyjnych W ten sposób uzyskuje się następujące informacje o stanie izolacji uzwojeń: Czy izolacja uzwojeń czołowych jest zabrudzona substancją przewodzącą? Czy izolacja uzwojeń wchłonęła wilgoć? Dzięki temu można zdecydować o uruchomieniu maszyny lub ewentualnie potrzebnych środkach zaradczych, jak czyszczenie i / lub suszenie uzwojeń: Czy można uruchomić maszynę? Czy konieczne jest czyszczenie lub suszenie? Szczegółowe informacje odnośnie kontroli i wartości granicznych można znaleźć tutaj: "Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji" (Strona 41) Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji OSTRZEŻENIE Niebezpieczne napięcie na zaciskach Podczas pomiaru rezystancji izolacji lub wskaźnika polaryzacji (PI) uzwojenia stojana i bezpośrednio po nim, na zaciskach występują częściowo niebezpieczne napięcia. Skutkiem dotknięcia może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Należy upewnić się, że przy podłączonych przewodach sieci zasilającej, nie może zostać podane napięcie zasilające. Po zakończeniu pomiaru należy za pomocą poniższych środków rozładować uzwojenie, aż do wykluczenia zagrożenia: Połączyć zaciski przyłączeniowe z potencjałem ziemi aż napięcie doładowania zmaleje do bezpiecznych wartości. Podłączyć kabel przyłączeniowy. Pomiar rezystancji izolacji 1. Przed rozpoczęciem pomiaru rezystancji izolacji należy zapoznać się z instrukcją obsługi miernika używanego do pomiaru izolacji. 2. Zewrzeć końce przewodów czujników temperatury zanim przyłoży się napięcie probiercze. Przyłożenie napięcia probierczego tylko do jednego zacisku przyłączeniowego czujnika temperatury prowadzi do jego zniszczenia. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 41

44 Montaż 5.2 Przygotowanie montażu 3. Należy upewnić się, czy nie są podłączone przewody sieci zasilającej. 4. Zmierzyć temperaturę uzwojenia i rezystancję izolacji uzwojenia względem obudowy stojana. Temperatura uzwojenia przy pomiarze nie powinna przekraczać 40 C. Według wzoru przeliczyć zmierzone wartości rezystancji izolacji na temperaturę referencyjną 40 C. W ten sposób gwarantowana jest porównywalność z podanymi wartościami minimalnymi. 5. Wartość rezystancji izolacji odczytywać po 1 min od przyłożenia napięcia pomiarowego. Graniczne wartości rezystancji izolacji uzwojenia stojana Poniższa tabela podaje napięcie pomiarowe oraz wartości graniczne rezystancji izolacji. Wartości te odpowiadają zaleceniom normy IEEE Tabela 5-1 Rezystancja izolacji uzwojenia stojana przy 40 C U N V U pom V U R C MΩ 1000 U (maks. 1000) < U (maks. 2500) 5000 < U (maks. 5000) U > (maks ) U N = Napięcie znamionowe, patrz tabliczka znamionowa U pom = Napięcie pomiarowe DC R C = Minimalna rezystancja izolacji przy temperaturze referencyjnej 40 C Przeliczenie na temperaturę referencyjną Przy pomiarach dla których temperatura uzwojeń jest inna niż 40 C wyniki pomiarów należy przeliczyć zgodnie z poniższymi równaniami z normy IEEE do wartości przy temperaturze referencyjnej 40 C. (1) (2) R C = K T R T K T = (0,5) (40-T)/10 R C Rezystancja izolacji odniesiona do temperatury referencyjnej 40 C K T Współczynnik temperatury zgodnie z równaniem (2) R T Zmierzona wartość rezystancji izolacji przy temperaturze pomiaru / uzwojenia T w C 40 Temperatura referencyjna w C 10 Zmniejszenie / Podwojenie wartości rezystancji izolacji na 10K T Temperatura pomiaru / uzwojenia w C Przyjmuje się przy tym, że rezystancja izolacji maleje o połowę lub podwaja się przy zmianie temperatury o 10 K. Każdy wzrost temperatury o 10 K powoduje zmniejszenie rezystancji izolacji o połowę. Każdy spadek temperatury o 10 K powoduje podwojenie rezystancji. 42 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

45 Montaż 5.2 Przygotowanie montażu Przy temperaturze uzwojenia ok. 25 C minimalne rezystancje izolacji wynoszą 20 MΩ (U 1000 V) lub 300 MΩ (U > 1000 V). Wartości obowiązują dla całego uzwojenia względem ziemi. Przy pomiarze pojedynczych przewodów obowiązują podwójne wartości minimalne. Suche, nowe uzwojenia mają rezystancje izolacji w zakresie MΩ, ewentualnie również wyższe. Jeżeli wartość rezystancji izolacji jest zbliżona do wartości minimalnej, przyczyną może być wilgoć i/lub zanieczyszczenie. Wielkość uzwojenia, napięcie znamionowe i inne cechy mają wpływ na rezystancję izolacji i w razie potrzeby należy uwzględnić je przy ustalaniu środków zaradczych. Podczas eksploatacji rezystancja izolacji uzwojeń może się obniżyć wskutek wpływu otoczenia i warunków pracy. Krytyczną wartość rezystancji izolacji w zależności od napięcia znamionowego należy obliczyć przez pomnożenie napięcia znamionowego (kv) przez wartość krytycznej rezystancji właściwej. Przeliczyć wartość na aktualną temperaturę uzwojenia w momencie pomiaru, patrz tabela powyżej. Pomiar wskaźnika polaryzacji 1. W celu określenia wskaźnika polaryzacji należy zmierzyć rezystancję izolacji po 1 min i po 10 min. 2. Obliczyć stosunek zmierzonych wartości: PI = R Isol 10 min / R Isol 1 min Wiele przyrządów pomiarowych wskazuje te wartości automatycznie po upływie czasów pomiaru. Przy rezystancji izolacji > 5000 MΩ pomiar PI nie jest już miarodajny i dlatego nie jest już brany do oceny. R (10 min) / R (1 min) 2 Ocena Izolacja w dobrym stanie < 2 Zależnie od diagnozy całkowitej izolacji UWAGA Uszkodzenie izolacji Jeśli zostanie osiągnięta lub przekroczona w dół krytyczna rezystancja izolacji, mogą wystąpić uszkodzenia izolacji i przebicia napięcia. Wtedy należy skontaktować się z biurem serwisu Siemens (Strona 147). Jeżeli zmierzona wartość jest bliska wartości krytycznej, należy dalej kontrolować rezystancję izolacji w krótszych odstępach czasu. Wartości graniczne rezystancji izolacji ogrzewania postojowego Rezystancja izolacji ogrzewania postojowego względem obudowy maszyny przy pomiarze napięciem 500 V DC nie powinna być mniejsza od wartości 1 MΩ. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 43

46 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Przygotowanie powierzchni przyłączeniowych Przygotować powierzchnie stanowiska postojowego w zależności od konstrukcji maszyny: Ustawienie na fundamencie Należy zwrócić uwagę na to, aby powierzchnie fundamentu były płaskie i wolne od zanieczyszczeń. Skontrolować wymiary otworów na nogi. Przyłącze kołnierzowe Przed ustawieniem oczyścić kołnierz. Zwrócić uwagę na to, aby powierzchnie kołnierza były płaskie i wolne od zanieczyszczeń. Skontrolować geometrię kołnierza. Mocowanie ścienne Zwrócić uwagę, aby powierzchnie ścian były równe i wolne od zanieczyszczeń. Skontrolować wymiary otworów na nogi. Podeprzeć maszynę od dołu np. za pomocą listwy ściennej lub zakołkować ją Wybór śrub mocujących Jeśli nie zalecono innego postępowania należy stosować śruby mocujące z klasą wytrzymałości 8.8 według normy ISO Dzięki temu zagwarantowane jest pewne mocowanie silnika oraz przenoszenie sił poprzez moment obrotowy. Należy uwzględnić maksymalne siły występujące w sytuacji awarii (np. zwarcia lub przełączenia zasilania w opozycji faz). Przy wyborze śrub Przy wykonaniu fundamentu 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Ustawienie silnika W przypadku rozmieszczenia pionowego należy do stabilizacji położenia użyć wszystkich istniejących uchwytów do podnoszenia, ewentualnie zawiesi pasowych (DIN EN ) i/ lub pasów mocujących (DIN EN ). Należy zapobiec wpadnięciu ciał obcych do osłony wentylatora. Należy wykonać dach ochronny przy pionowym ustawieniu silnika z końcem wału skierowanym do dołu. W przypadku końca wału skierowanego do góry należy zapobiec wnikaniu cieczy wzdłuż wału. Oczyścić benzyną lakową nieosłonięte części metalowe powleczone środkiem przeciwkorozyjnym, które są wymagane do nienagannego montażu i/lub ustawienia silnika. 44 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

47 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Nie utrudniać wentylacji. Nie zasysać bezpośrednio powietrza odlotowego, również z sąsiednich agregatów. Unikać długotrwałego narażenia na bezpośrednie oddziaływanie intensywnego promieniowania słonecznego, deszczu, śniegu, lodu lub pyłu. W przypadku użytkowania lub składowania na wolnym powietrzu należy wykonać zadaszenie lub dodatkową osłonę. Nie przekraczać dopuszczalnych sił osiowych i promieniowych. Uwaga Aby zapobiec oderwaniu się uchwytów do podnoszenia, należy po ustawieniu dokręcić je mocno lub usunąć. UWAGA Uszkodzenie elementów dobudowanych Aby uniknąć szkód materialnych i uszkodzeń ciała należy zapobiec uszkodzeniom elementów dobudowanych. Silnik podnosić tylko za pomocą przeznaczonych do tego uchwytów do podnoszenia Sprawdzenie punktów mocowania Przed podnoszeniem maszyny należy sprawdzić punkty mocowania, np. uchwyty do podnoszenia, oczka dźwigowe lub śruby pierścieniowe i urządzenia podnoszące: Przed użyciem należy sprawdzić urządzenia podnoszące i wyposażenie do podnoszenia. Używać tylko dopuszczonych, nieuszkodzonych i odpowiednio zwymiarowanych urządzeń podnoszących. Sprawdzić pod kątem ewentualnych uszkodzeń umieszczone na maszynie punkty mocowania, jak uchwyty do podnoszenia, oczka dźwigowe lub śruby pierścieniowe. Uszkodzone punkty mocowania należy wymienić. Sprawdzić, czy punkty mocowania są prawidłowo zamocowane. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo ze strony spadającej maszyny Jeżeli punkty mocowania i urządzenia podnoszące są uszkodzone lub nieprawidłowo zamocowane, maszyna może spaść podczas podnoszenia. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Przed użyciem sprawdzić punkty mocowania i urządzenia podnoszące. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 45

48 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Zapewnienie chłodzenia OSTRZEŻENIE Przegrzanie i awaria silnika W przypadku nie przestrzegania poniższych punktów następstwem mogą być szkody materialne, ciężkie obrażenia ciała lub śmierć. Należy zapewnić swobodną wymianę powietrzna. Zapobiegać bezpośredniemu zasysaniu powietrza z sąsiednich agregatów. W przypadku maszyn o konstrukcji pionowej z wlotem powietrza od góry należy zapobiegać przedostaniu się ciał obcych i wody do otworów wlotowych powietrza (norma IEC / EN ). W przypadku końców czopów wałów skierowanych do góry zapobiegać wnikaniu cieczy wzdłuż wału. OSTRZEŻENIE Uszkodzenia w wyniku dostania się drobnych części Jeżeli wentylator zostanie uszkodzony nastąpi przegrzanie silnika, w wyniku czego może dojść do szkód materialnych oraz uszkodzeń ciała. Przy konstrukcji z czopem końcowym wału w dół, należy zapobiec wpadaniu drobnych części do otworów wentylacyjnych przez zastosowanie odpowiedniej pokrywy (norma IEC / EN ). Nie należy zmniejszać strumienia powietrza chłodzącego poprzez osłony i przestrzegać odstępów minimalnych. Tabela 5-2 Prowadzenie powietrza Źle Dobrze 46 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

49 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Źle Dobrze Minimalny wymiar "x" dla odstępu sąsiednich podzespołów w celu zapewnienia dopływu powietrza do maszyny W miejscu ustawienia maszyny należy zachować minimalny wymiar dla wlotu powietrza: Tabela 5-3 Minimalny wymiar X dla odległości od sąsiednich modułów w celu zapewnienia dopływu powietrza do maszyny Wielkość mechaniczna X [mm] Wyważanie Wirnik jest wyważony dynamicznie. W przypadku czopów wału z wpustami, rodzaj wyważenia podany jest w następującym oznaczeniu od czoła po stronie DE końcowego czopa wału. Oznaczenie H oznacza wyważenie z połową wpustu (standard). Oznaczenie F oznacza wyważenie z całym wpustem. Oznaczenie "N" oznacza wyważenie bez wpustu. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 47

50 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia OSTROŻNIE Niebezpieczeństwo zranienia na skutek nieprawidłowego montażu bądź demontażu Następstwem nieprzestrzegania powszechnie wymaganych środków ochrony przed dotknięciem elementów napędzanych mogą być obrażenia ciała i szkody materialne. Przestrzegać powszechnie wymaganych środków ochrony przed dotknięciem elementów napędzanych. Elementy napędzane zakładać i zdejmować wyłącznie przy użyciu odpowiedniego urządzenia. Wpusty są zabezpieczone tylko przed wypadnięciem podczas transportu. Jeśli silnik jest uruchamiany bez napędzanego elementu, to należy zabezpieczyć wpust przed jego wypadnięciem. Czopy końcowe wału z wpustem Jeżeli element wyjściowy przy wyważeniu "H" jest krótszy niż wpust: należy zdjąć materiał z części wpustu wystający poza kontur wału i element wyjściowy. Alternatywnie należy zadbać o kompensację masy. Jeśli element wyjściowy jest wepchnięty aż do odsadzenia wału: podczas wyważania sprzęgła należy uwzględnić tę część rowka sprzęgła, która nie jest wypełniona przez wpust. Dla wszystkich maszyn dwubiegunowych i czterobiegunowych o częstotliwości 60 Hz obowiązuje: Wpust musi być odsadzony, jeżeli piasta sprzęgła jest krótsza niż wpust. Środek ciężkości połówki sprzęgła powinien zawsze znajdować się w obrębie długości czopu końcowego wału. Zastosowane sprzęgło powinno być przygotowane do wyważenia systemowego. Liczba biegunów maszyny podana jest na tabliczce znamionowej, w oznaczeniu typu silnika. Należy tak wyrównywać przestawienie przy sprzęgle między maszynami elektrycznymi względem maszyn roboczych, aby nie zostały przekroczone maksymalne dopuszczalne wartości drgań według normy ISO Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

51 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Naciąganie i ściąganie elementów napędzanych Ściąganie elementów napędzanych Naciąganie elementów napędzanych Do naciągania elementów napędzanych (sprzęgło, koło zębate, koło pasowe itd.) należy użyć gwintu na czopie końcowym wału. Jeżeli to możliwe, należy w razie potrzeby podgrzać elementy napędzane. Do ściągania należy użyć odpowiedniego przyrządu. W przypadku naciągania i ściągania np. przy użyciu młotka lub podobnego narzędzia nie należy przenosić uderzeń na montowane lub demontowane elementy. Przez czop końcowy wału należy przenosić na łożyska maszyny tylko siły promieniowe lub osiowe dopuszczalne zgodnie z katalogiem Usuwanie blokady wirnika Jeśli w maszynie występuje blokada wirnika, należy usunąć ją możliwie najpóźniej, np. dopiero po nałożeniu elementu napędowego bądź napędzanego Usunięcie blokady wirnika w maszynach o konstrukcji pionowej Blokadę wirnika wolno demontować wyłącznie w pionowym położeniu maszyny. Podczas demontażu blokady wirnika w pozycji poziomej może dojść do uszkodzenia łożyska. Wirnik należy przymocować przed ustawieniem maszyny w pozycji poziomej. Brak blokady wirnika może doprowadzić do uszkodzenia łożyska w przypadku przechylenia maszyny. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 49

52 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Przechowywanie blokady wirnika Należy koniecznie przechowywać blokadę wirnika. W przypadku ewentualnego demontażu i ponownego transportu musi być ona ponownie zamontowana Usunięcie ochrony przeciwkorozyjnej Poddane obróbce, nieosłonięte metalowe powierzchnie silnika, jak czop końcowy wału, wpusty pasowane, powierzchnie nóg i kołnierzy pokryte są środkiem ochrony przeciwkorozyjnej. 1. Tę powłokę ochrony przeciwkorozyjnej należy usunąć z powierzchni montażowych silnika przez wytarcie ich chłonną ściereczką lub papierem. UWAGA Uszkodzenia na powierzchni silnika Jeżeli do usunięcia ochrony przeciwkorozyjnej użyte zostaną przedmioty metalowe, jak skrobak, szpachelka lub paski blachy, następstwem mogą być uszkodzenia na powierzchni elementów maszyny. 2. Następnie należy ponownie lekko naoliwić powierzchnie nieosłonięte Spuszczenie skroplin Skropliny mogą zbierać się w maszynie w następujących warunkach: Silne wahania temperatury otoczenia, np. bezpośrednie działanie promieni słonecznych i wysoka wilgotność powietrza Praca przerywana lub wahania obciążenia w trakcie eksploatacji UWAGA Uszkodzenia przez skropliny Gdy uzwojenie stojana jest wilgotne, wtedy maleje rezystancja izolacji uzwojenia stojana. Skutkiem mogą być przebicia napięcia, które mogą zniszczyć uzwojenie. Skropliny mogą być także przyczyną korodowania maszyny. Zapewnić odpływ skroplin. 50 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

53 Montaż 5.3 Podnoszenie i pozycjonowanie maszyny w miejscu ustawienia Spuszczanie skroplin W tarczach łożyskowych po stronie napędowej (DE) i nienapędowej (NDE) w obrębie łap lub naprzeciwo kalamitek znajdują się odpowiednie otwory do spuszczania wody, które są zatykane śrubami zamykającymi. Zależnie od ustawienia,otwory do spuszczania wody znajdują się u dołu. Rysunek 5-1 Schemat ideowy otworu do spuszczania wody 1. Usunąć śruby zamykające, aby umożliwić wypłynięcie skroplin. 2. Następnie ponownie wkręcić śruby zamykające Siły osiowe i promieniowe Dopuszczalne wartości sił osiowych i promieniowych można uzyskać w Centrum Serwisowym (Strona 147) lub znaleźć w katalogu maszyny. OSTRZEŻENIE Uszkodzenia łożyska lub wału Umiejscowienie dużych mas napędzanych i jej punktów ciężkości poza końcami wału może prowadzić do powstania rezonansu. Następstwem mogą być uszkodzenia łożyska i uszkodzenia wału. W potencjalnie wybuchowej atmosferze może dojść do wybuchu. Następstwem mogą być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Przestrzegać dopuszczalnych obciążeń dla sił na końcu wału zgodnie z danymi katalogowymi lub danymi projektu. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 51

54 Montaż 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny Warunki prawidłowego wyrównania i bezpiecznego mocowania W celu prawidłowego wypoziomowania i pewnego zamocowania maszyny niezbędna jest szczegółowa wiedza specjalistyczna w zakresie następujących niezbędnych działań: Przygotowanie fundamentu Dobór i montaż sprzęgła Pomiar kołowości i płaszczyzn płaskich Pozycjonowanie maszyny Jeżeli wymagane procedury i etapy pracy nie są znane, można skorzystać z usług właściwego centrum serwisowego (Strona 147). Podczas ustawiania i mocowania należy przestrzegać: Należy zwrócić uwagę na równomierne przyleganie w przypadku mocowania na łapach i na kołnierzu. W przypadku montażu na ścianie podeprzeć maszynę np. za pomocą listwy ściennej lub zakołkować ją. Należy dokładnie ustawić silnik podczas montażu sprzęgła. Powierzchnie mocowania muszą być wolne od zanieczyszczeń. Naniesiony środek antykorozyjny należy usunąć benzyną lakierniczą. Należy unikać rezonansów zależnych od zabudowy oraz od częstotliwości obrotowej i podwójnej częstotliwości sieci. Należy zwrócić uwagę na nietypowe dźwięki przy ręcznym obracaniu wirnika. Skontrolować kierunku obrotów w stanie rozsprzęgniętym. Unikać sztywnego sprzężenia. Uszkodzenia lakieru należy niezwłoczne i skutecznie usunąć Pozycjonowanie silnika pionowe i poziome Następujące środki są konieczne, aby skompensować promieniowe przesunięcie na sprzęgle i poziomą regulację maszyny elektrycznej względem maszyny roboczej: Pozycjonowanie pionowe Aby uniknąć naprężeń maszyny, należy podczas pozycjonowania pionowego podłożyć pod nogi maszyny cienkie podkładki blaszane. Aby zminimalizować liczbę podkładek, należy używać możliwie najmniejszej liczby podkładek ułożonych w stos. Pozycjonowanie poziomie W celu spozycjonowania w poziomie należy przesunąć maszynę na fundamencie, zwracając przy tym uwagę na zachowanie zlicowania osiowego (odchylenie kątowe). 52 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

55 Montaż 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny Podczas pozycjonowania należy zwrócić uwagę na równomierną szczelinę osiową na całym obwodzie sprzęgła. Spokojna praca Warunki spokojnej, wolnej od drgań pracy zgodnie z normą DIN 4024 to: Stabilne wykonanie fundamentu, wolne od wstrząsów. Dokładne wyrównanie sprzęgła. Dobrze wyważony element napędzany (sprzęgło, koło pasowe, wentylator,...) Przestrzegać maks. dopuszczalnych wartości drgań w czasie pracy określonych przez normę ISO W całym zakresie prędkości obrotowych unikać niedozwolonych drgań, np. wywołanych przez niewyważenie (elementu napędzanego), wpływ drgań zewnętrznych lub rezonans. Konieczne może być wyważenie kompletnej maszyny z elementem napędzanym lub przesunięcie rezonansu systemowego. Zamocowanie za pomocą nogi / kołnierza Osadzić gwinty o wielkości wymaganej zgodnie z normą EN lub IEC oraz IEC do zamocowania maszyny na fundamencie za pomocą nogi i kołnierza bądź na kołnierzu maszyny. Zamocować maszynę do czterech otworów na nogi lub otworów kołnierzowych rozmieszczonych wzajemnie w narożnikach prostokąta. Wybór wytrzymałości elementów mocujących należy do obowiązków klienta. Zaleca się użycie elementów mocujących o klasie wytrzymałości 8.8 lub wyższej. W przypadku kołnierzy IM B14 należy wybrać prawidłową długość śrub. Należy zapewnić przyleganie łbów śrub na całej powierzchni. Zastosować dodatkowe płaskie podkładki poszerzane (ISO 7093), zwłaszcza w przypadku wzdłużnych otworów nogi Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B3 / IM B35) 1. Należy uwzględnić ewentualne przepisy w zakresie wyrównywania maszyny roboczej i zalecenia producenta sprzęgła. 2. Wyrównać maszyny względem maszyny roboczej za pomocą członu wyjściowego sprzęgła w taki sposób, aby linie środkowe wałów w stanie rozgrzanym przebiegały bez przemieszczenia równoległego i kątowego. W rezultacie żadne dodatkowe siły nie działają na ich łożyska podczas pracy. W przypadku różnej rozszerzalności termicznej silnika i napędzanej maszyny zesprzęglenia należy dokonać w stanie zimnym z odpowiednim przesunięciem ustawczym. Przesunięcie ustawcze, które należy ustawić w stanie zimnym, musi określić i podać osoba odpowiedzialna za system. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 53

56 Montaż 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny 3. W celu pozycjonowania pionowego (x 0), pod całe stopy maszyny podłożyć cienkie podkładki blaszane. Liczba podkładek blaszanych powinna być możliwie jak najmniejsza, tzn. należy użyć możliwie jak najmniej podkładek ułożonych jedna na drugą. W ten sposób unika się naprężeń na maszynie. W celu lekkiego uniesienia maszyny użyć gwintów do śrub odciskowych. Stan wyważenia wału (z pełnym wpustem lub z połową wpustu) oraz błędy osiowania nabierają znaczenia szczególnie przy wysokich prędkościach obrotowych lub zastosowaniu sztywnych sprzęgieł. 4. Podczas pozycjonowania należy zwrócić uwagę na równomierną szczelinę osiową (y 0) na całym obwodzie sprzęgła. 5. Przymocować maszynę do fundamentu. Dobór elementów mocujących zależy od fundamentu i należy do zakresu obowiązków operatora instalacji. 1 Podłożenie blach w celu wyrównania silnika 2 Wyrównanie laserowe Rysunek 5-2 Schemat zasadniczy: Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej Tabela 5-4 Dopuszczalne odchylenia przy wyrównywaniu maszyny z elastycznym sprzęgłem Maks. prędkość obrotowa n maks Maks. przemieszczenie równoległe Maks. przemieszczenie kątowe y n maks 1500 min -1 x maks = 0,08 mm y maks = 0,08 mm / 100 mm D 1500 min -1 < n max 3600 min -1 x maks = 0,05 mm y maks = 0,05 mm / 100 mm D 54 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

57 Montaż 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny Rozszerzalność cieplna maszyny Przy ustawianiu maszyny należy wziąć pod uwagę rozszerzalność cieplną maszyny Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM B5) Standardowy kołnierz posiada centrowanie. Odpowiedzialność za wybór pasowania kołnierza współpracującego maszyny roboczej ponosi producent systemu lub osoba obsługująca instalację. Jeśli maszyna nie posiada kołnierza centrującego, należy ją wyrównać odpowiednio do maszyny roboczej. Sposób postępowania Oś maszyny podczas podnoszenia musi być ustawiona poziomo, a kołnierz równolegle do kołnierza współpracującego, co pozwoli uniknąć zaciskania się i naprężeń. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia centrowania. 1. Natłuścić kołnierz centrujący pastą montażową, co ułatwi pracę. 2. W gwint kołnierza maszyny roboczej wkręcić trzy śruby odległościowe, rozmieszczając je co 120 na całym obwodzie. Śruby odległościowe wspomagają pozycjonowanie. 3. Ustawić maszynę jak najbliżej maszyny roboczej tak, aby się nie stykały, a ich osie znajdowały się w jednej linii. Maszynę ustawiać powoli, aby nie uszkodzić centrowania. 4. W razie potrzeby obrócić maszynę tak, aby otwory kołnierza znajdowały się centralnie nad otworami gwintowanymi. 5. Dosunąć maszynę do kołnierza współpracującego tak, aby dokładnie przylegał. 6. Przymocować maszynę śrubami mocującymi kołnierz, wymieniając także śruby odległościowe Zamocowanie nogi podporowej w przypadku konstrukcji IM B5 Na spodzie maszyny znajduje się gwintowany otwór M36, który umożliwia zamocowanie nogi podporowej. Stojak podtrzymujący powinien być tak zamontowany aby nie wystąpiły żadne dodatkowe naprężenia mechaniczne w obudowie. OSTRZEŻENIE Naprężenia mechaniczne Z powodu niewłaściwego montażu stojaka podtrzymującego, w obudowie silnika mogą wystąpić naprężenia mechaniczne które mogą prowadzić do uszkodzenia silnika. Może to spowodować, że silnik lub jego części mogą się rozlecieć podczas pracy. Następstwem może być śmierć, ciężkie obrażenia ciała i szkody materialne. Stojak podtrzymujący powinien być tak zamontowany aby nie wystąpiły żadne dodatkowe naprężenia mechaniczne w obudowie. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 55

58 Montaż 5.4 Ustawienie i mocowanie maszyny Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 149) Wyrównanie maszyny względem maszyny roboczej i zamocowanie (IM V1, IM V10) Standardowy kołnierz posiada pierścień centrujący. Odpowiedzialność za wybór pasowania kołnierza współpracującego maszyny roboczej ponosi producent systemu lub osoba obsługująca instalację. Jeśli maszyna nie posiada kołnierza centrującego, należy ją wyrównać odpowiednio do maszyny roboczej. Sposób postępowania Oś maszyny podczas podnoszenia musi być ustawiona pionowo, a kołnierz równolegle do kołnierza współpracującego, co pozwoli uniknąć zaciskania się i naprężeń. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia pierścienia centrującego. 1. Natłuścić kołnierz centrujący pastą montażową, co ułatwi pracę. 2. Dwie śruby odległościowe wkręcić po przeciwnych stronach w gwint kołnierza maszyny roboczej. Śruby odległościowe wspomagają pozycjonowanie. 3. Powoli przenieść maszynę nad maszyną roboczą i osadzić ją w zamku tak, aby maszyny jeszcze się nie stykały. Zbyt szybkie osadzenie może spowodować uszkodzenie pierścienia centrującego. 4. W razie potrzeby obrócić maszynę tak, aby otwory kołnierza znajdowały się centralnie nad otworami gwintowanymi. 5. Dosunąć maszynę do kołnierza współpracującego tak, aby dokładnie przylegał i usunąć śruby odległościowe. 6. Przymocować maszynę śrubami mocującymi kołnierza. Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 149) Dokładność osiowania Współosiowość wałów maszyny elektrycznej i maszyny robocze nie powinna przekraczać przeciętnie 0,05 mm. 56 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

59 Podłączenie elektryczne Wskazówki bezpieczeństwa dla przyłącza elektrycznego Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Zagrożenie wybuchem wybuchu wskutek obluzowanych elementów przyłączeniowych Konsekwencjami stosowania elementów mocujących z nieodpowiedniego materiału lub mocowania z błędnym momentem dokręcenia, mogą być zakłócenia przepływu prądu lub obluzowanie elementów przyłączeniowych. Elementy mocujące mogą się obracać, co wiąże się z ryzykiem przekroczenia minimalnych odstępów powietrznych. Może dojść do powstania iskry, w atmosferze zagrożonej wybuchem może to prowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub uszkodzenie silnika, łącznie z poważną awarią, a pośrednio również straty materialne dotyczące instalacji, związane z awarią silnika. Połączenia gwintowe dokręcać z podanymi momentami dokręcania. Stosować wyłącznie elementy mocujące wykonane z odpowiednich materiałów. Podczas inspekcji sprawdzać miejsca połączeń. NIEBEZPIECZEŃSTWO Niebezpieczne napięcia Grozi śmierć, obrażenia ciała lub szkodami materialnymi. Przed podłączeniem silnika należy przestrzegać następujących wskazówek bezpieczeństwa: Wszystkie prace przy silniku zlecać tylko wykwalifikowanemu personelowi przy zatrzymanym urządzeniu. Silnik należy odłączyć od napięcia i zabezpieczyć przed ponownym załączeniem. Dotyczy to również obwodów pomocniczych. Sprawdzić czy nie ma napięcia! Przed rozpoczęciem prac wykonać bezpieczne połączenie przewodu ochronnego! Odchylenie wartości sieci zasilającej od wartości znamionowych napięcia, częstotliwości, kształtu i symetrii, zwiększają nagrzewanie i wpływają na kompatybilność elektromagnetyczną. Praca silnika w sieci z izolowanym punktem neutralnym dopuszczalna tylko w rzadko występujących krótkotrwałych odstępach czasu, np. do momentu wystąpienia błędu (zwarcie doziemne przewodu, EN ). Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 57

60 Podłączenie elektryczne 6.2 Podstawowe zasady NIEBEZPIECZEŃSTWO Niebezpieczne napięcie Na maszynach elektrycznych występują wysokie napięcia. W przypadku nieprawidłowej obsługi może to prowadzić do śmierci lub poważnych obrażeń ciała. Na czas wykonywania prac przy skrzynce zaciskowej należy wyłączyć zasilanie silnika energią elektryczną. UWAGA Uszkodzenia skrzynki zaciskowej W przypadku niewłaściwego wykonania prac w skrzynce zaciskowej może dojść do wystąpienia szkód materialnych. Aby uniknąć szkód materialnych w skrzynce zaciskowej, należy przestrzegać następujących wskazówek: Zwrócić uwagę na to, aby nie uszkodzić elementów konstrukcyjnych wewnątrz skrzynki. W skrzynce zaciskowej nie mogą znajdować się żadne ciała obce, zanieczyszczenia lub wilgoć. Zamknąć skrzynkę pyło- i wodoszczelnie, używając oryginalnej uszczelki. Zamknąć przepusty w skrzynce zaciskowej (DIN 42925) i inne otwarte przepusty za pomocą pierścieni uszczelniających o przekroju okrągłym lub odpowiednich uszczelek płaskich. Przestrzegać momentów dokręcania dla dławnic kablowych i pozostałych śrub. Uwaga Centrum Serwisowe Jeśli potrzebują Państwo wsparcia przy elektrycznym podłączeniu maszyny, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym (Strona 147). 6.2 Podstawowe zasady Generalnie dla przyłącza elektrycznego obowiązuje zasada: Przed rozpoczęciem prac wykonać pewne podłączenie przewodu ochronnego. Przy wprowadzeniu kabla do skrzynki zacisków można uszczelnić i unieruchomić kable przyłączeniowe. Przewody przyłączeniowe, a w szczególności przewód ochronny muszą być ułożone w skrzynce zacisków swobodnie i tak, aby uniknąć ocierania się izolacji przewodów. Podłączyć maszynę tak, aby utrzymywane było trwałe, bezpieczne połączenie elektryczne. Unikać wystających końcówek drutu. Doprowadzone z zewnątrz przewody pomocnicze należy ułożyć i zamocować oddzielnie od przewodu głównego. W tym celu występują w razie potrzeby elementy z opaskami kablowymi. 58 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

61 Podłączenie elektryczne 6.4 Skrzynka zaciskowa Tabela 6-1 Technika łączeniowa (podłączenie z końcówką kablową / bez końcówki kablowej) Skrzynka zaciskowa TB3R61 1XB1631 1XB7750 Przyłącze Z końcówką kablową (Strona 72) Bez końcówki kablowej (Strona 73) 6.3 Ułożyć kabel z pętlą odciekową W przypadku wysokiej wilgotności powietrza lub ustawienia maszyny na zewnątrz krople wody mogą spływać wzdłuż osłony kabla i w ten sposób przedostać się do wnętrza silnika przez dławnicę kablową i wprowadzenie kabla. W przypadku ułożenia kabla z pętlą odciekową wilgoć nie trafia do wprowadzenia kabla na skrzynce zacisków, lecz skapuje wcześniej. Rysunek 6-1 Pętla odciekowa 6.4 Skrzynka zaciskowa W zależności od wykonani na maszynie mogą być zabudowane różne skrzynki zaciskowe. W zależności od skrzynki zaciskowej możliwe są różne przepusty kablowe i opcje podłączenia kabli. Skrzynki zaciskowe zabudowane na maszynie można zidentyfikować za pomocą ilustracji w następnych rozdziałach. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 59

62 Podłączenie elektryczne 6.4 Skrzynka zaciskowa Skrzynka zaciskowa TB3R61 Rysunek 6-2 Skrzynka zacisków TB3R61 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zacisków przez dławnice kablowe z gwintowanymi otworami. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej (Strona 70) Ułożenie kabli (Strona 71) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 72) Podłączenie kabla bez końcówek kablowych (Strona 73) 60 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

63 Podłączenie elektryczne 6.4 Skrzynka zaciskowa Skrzynka zacisków 1XB1631 Rysunek 6-3 Skrzynka zacisków 1XB1631 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zacisków 1XB1631 przez dławnice kablowe z gwintowanymi otworami. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej (Strona 70) Ułożenie kabli (Strona 71) Podłączenie kabla bez końcówek kablowych (Strona 73) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 72) Skrzynka zaciskowa 1XB7750 Rysunek 6-4 Skrzynka zacisków 1XB7750 Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zacisków 1XB7750 przez dławnice kablowe z gwintowanymi otworami. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 61

64 Podłączenie elektryczne 6.4 Skrzynka zaciskowa Więcej informacji można znaleźć tutaj: Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej (Strona 70) Ułożenie kabli (Strona 71) Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 72) Podłączenie kabla bez końcówek kablowych (Strona 73) Obrócenie skrzynki zaciskowej (opcja) W zależności od skrzynki zaciskowej i jej wykonania możliwe jest obracanie skrzynki o ±90 zgodnie z kierunkiem przyłączenia. Przełożenie na drugą stronę silnika jest możliwe tylko przy wsparciu centrum serwisowego (Strona 147). Obrócenie skrzynki zaciskowej W razie potrzeby zdemontować wewnętrzne przewody stojana. 1. Upewnić się, że silnik nie jest pod napięciem. 2. Odkręcić pokrywę złącza śrubowego poprzez odkręcenie dwóch śrub po przekątnej i zabezpieczyć pokrywę za pomocą dwóch przykręconych po przekątnej prętów gwintowanych M10. Następnie odkręcić dwie kolejne śruby i podnieść pokrywę skrzynki zaciskowej. Pokrywa skrzynki zaciskowej jest bardzo ciężka. Należy uważać, zwłaszcza przy bocznym położeniu, aby się nie osunęła. 3. Gdy silnik jest już podłączony: Zdemontować kable zasilające. Odkręcić złącze śrubowe przepustu kablowego. Wyciągnąć przewody przez otwór. 4. Odkręcić złącza śrubowe wewnętrznych przewodów stojana. 5. Odkręcić mocowania dolnej części ze wspornikiem i jeśli występuje, uziemienie wysokich częstotliwości do obudowy silnika. 6. Przykręcić dwie śruby pierścieniowe po przekątnej do gwintów M10 w narożnikach. Lekko unieść obudowę skrzynki zaciskowej za pomocą dźwigu. 7. Obrócić skrzynkę zaciskową o ±90 w żądanym kierunku. Nałożyć ostrożnie skrzynkę zaciskową. Nie uszkodzić przy tym uszczelki. 8. Przykręcić skrzynkę zaciskową do wspornika (4 x M16, moment dokręcania 170 Nm). 9. Jeśli występuje: Ponownie podłączyć uziemienie wysokich częstotliwości. 10.Podłączyć przewody zgodnie ze schematem połączeń na wewnętrznej stronie pokrywy. Przestrzegać minimalnych odstępów w powietrzu. Więcej na ten temat (Strona 75) 11.Podłączyć (ponownie) kable zasilające. Więcej informacji: Podłączyć przewód uziemiający (Strona 67) Wprowadzić i ułożyć kable... / podłączyć (Strona 70) kable Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

65 Podłączenie elektryczne 6.4 Skrzynka zaciskowa 12.Wkręcić dwa ustawione po przekątnej pręty gwintowane i przesunąć pokrywę na pręty. Nie uszkodzić przy tym uszczelki. 13.Przymocować dwa wolne złącza śrubowe, a następnie dokręcić ręcznie śruby. 14.Usunąć pręty gwintowane i przykręcić dwie pozostałe śruby. 15.Dokręcić wszystkie śruby momentem 40 Nm (4 x M10) Montaż/demontaż pokrywy skrzynki zaciskowej Podczas demontażu lub montażu należy zabezpieczyć pokrywę skrzynki zacisków przed upadkiem za pomocą ułożonych po przekątnej prętów gwintowanych M10. Demontaż pokrywy skrzynki zacisków 1. Odkręcić 2 śruby pokrywy skrzynki zacisków po przekątnej i zastąpić je prętami gwintowanymi. 2. Następnie odkręcić pozostałe dwie śruby. 3. Ostrożnie ściągnąć pokrywę skrzynki zacisków po prętach gwintowanych. Montaż pokrywy skrzynki zacisków 1. Przykręcić po przekątnej dwa pręty gwintowane do podstawy skrzynki zacisków. 2. Przesunąć pokrywę skrzynki zacisków po prętach gwintowanych prowadzących do podstawy skrzynki zaciskowej. 3. Dokręć ręcznie śruby w wolnych otworach. 4. Odkręcić pręty gwintowane. 5. Mocno dokręcić wszystkie 4 śruby M10, moment dokręcania 40 Nm Podłączenie bez skrzynki zacisków Jeśli maszyna została zamówiona z wyprowadzonymi przewodami, tzn. bez skrzynki zacisków, wówczas należy fachowo podłączyć przewody w zewnętrznej skrzynce zacisków. OSTRZEŻENIE Nieprawidłowa konfiguracja techniczna Nieprzestrzeganie parametrów technicznych przy podłączaniu, np. stopnia ochrony, minimalnych odległości w powietrzu lub odcinków prądu pełzającego, może prowadzić do zakłóceń. Zakłócenia te mogą być pośrednią lub bezpośrednią przyczyną śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód materialnych. Upewnić się, że zewnętrzna skrzynka zacisków wykonana jest zgodna z danymi na tabliczce znamionowej i nadaje się do danego zastosowania. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 63

66 Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie maszyny Jeżeli zostanie zamówiona maszyna z wyprowadzonymi przewodami, należy przestrzegać w tym wypadku określonych warunków dla strefy 2. Zakłada się, że zamawiający, budujący i obsługujący instalację znają te warunki i są one zachowane. 6.5 Podłączenie maszyny Wybór kabla Przy doborze przewodów przyłączeniowych należy kierować się następującymi kryteriami: Znamionowe natężenie prądu Napięcie znamionowe Ewentualnie współczynnik obciążenia Warunki związane z instalacją, jak np. temperatura otoczenia, sposób ułożenia, przekrój kabli uwarunkowany wymaganą długością kabli itd. Wymagania według IEC / EN Wymiarowanie dla układania w wiązkach, np. zgodnie z normą DIN VDE 0298 część 4 lub normą IEC Wymagania według IEC / EN Wskazówki projektowe Należy stosować się do zawartych w normie EN / IEC (VDE ) wskazówek dotyczących pracy na granicach obszarów A i B, zwłaszcza w odniesieniu do nagrzewania się i odchylenia danych eksploatacyjnych od danych znamionowych podanych na tabliczce znamionowej. Nie wolno przekraczać tych wartości granicznych. Podłączenie wykonać tak, aby zagwarantowane było trwałe bezpieczne połączenie elektryczne (bez odstających końców przewodów); użyć przyporządkowanego uzbrojenia zakończeń kabli (np. końcówek kablowych, końcówek tulejkowych). Podłączenie napięcia sieciowego i rozmieszczenie pałąków załączających wykonać zgodnie ze schematem połączeń znajdującym się w skrzynce przyłączowej. Przewody przyłączeniowe należy wybrać zgodnie z normą DIN VDE 0100, uwzględniając znamionowe natężenie prądu i warunki zależne od urządzenia, np. temperaturę otoczenia, sposób ułożenia itd., zgodnie z normą DIN VDE 0298 lub EN / IEC W danych technicznych ustalone zostały następujące niezbędne dane dotyczące przyłącza: Kierunek obrotów Liczba i rozmieszczenie skrzynek przyłączeniowych Układ połączeń i przyłącze uzwojenia maszyny 64 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

67 Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie maszyny Oznaczenie zacisków Przy oznaczaniu zacisków według IEC / EN dla maszyn prądu trójfazowego obowiązują następujące definicje: Tabela 6-2 Oznaczenia zacisków na przykładzie 1U1-1 1 U 1-1 Oznaczenie x Kod określający przypisanie biegunów w silniku o przełączanych biegunach, o ile dotyczy. Mniejsza liczba odpowiada mniejszym obrotom. Przypadek specjalny dla uzwojenia dzielonego. x Oznaczenie fazy U, V, W x Liczba znamionowa dla początku (1) lub końca (2) uzwojenia lub przy więcej niż jednym przyłączu na uzwojenie x Dodatkowe parametry w przypadku, gdy przy większej ilości zacisków z takim samym oznaczeniem obligatoryjne jest równoległe podłączenie przewodów zasilających Kierunek obrotów Jeśli maszyna posiada jeden czop końcowy wału lub dwa czopy końcowe wału o różnych średnicach, to kierunek obrotu definiuje się następująco, patrząc w kierunku czoła pojedynczego lub grubszego czopu końcowego wału: Jeśli kable zasilające podłączy się w sekwencji faz L1, L2, L3 do U, V, W lub według NEMA do T 1 T 2 T 3, to uzyska się obroty zgodnie z ruchem wskazówek zegara (obrót w prawo). Jeśli zostaną zmienione dwa przyłącza, np. L1, L2, L3 do W, V, U lub według NEMA do T 2 T 1 T 3, to uzyska się obroty przeciwne do ruchu wskazówek zegara (obroty w lewo). Maszyny, które mogą obracać się tylko w jednym określonym kierunku, są oznaczone na tabliczce znamionowej strzałką kierunkową i oznaczeniami zacisków w wymaganej sekwencji faz. Należy sprawdzić dane przed podłączeniem kabli zasilających. UWAGA Uszkodzenie maszyny spowodowane niewłaściwym kierunkiem obrotów Jeżeli maszyna eksploatowana będzie inaczej niż określono w zamówieniu bądź w niewłaściwym kierunku obrotów, wówczas nie będzie ona wystarczająco chłodzona. Następstwem może być uszkodzenie maszyny. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące kierunku obrotów podane na tabliczce znamionowej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 65

68 Podłączenie elektryczne 6.5 Podłączenie maszyny Podłączenie przewodów swobodnie wyprowadzonych na zewnątrz W przypadku przewodów przyłączeniowych swobodnie wyprowadzonych z maszyny na cokole przyłączeniowym obudowy maszyny nie jest zamontowana łączówka zaciskowa. Przewody przyłączeniowe łączone są fabrycznie bezpośrednio z przyłączami uzwojenia stojana. Przewody przyłączeniowe są oznakowane kolorami lub opisane. Klient podłącza poszczególne przewody zgodnie z opisem bezpośrednio w szafie sterowniczej swojego urządzenia. Złącza śrubowe z gwintem przyłączeniowym w skrzynce przyłączowej (EN 50262) 2 Pierścień uszczelniający o przekroju kołowym Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Jeżeli przewody posiadają zbrojenie metalowe, które są wprowadzane do skrzynki zaciskowej albo skrzynki zacisków pomocniczych z nie samobezpiecznymi obwodami prądowymi, wówczas ekran metalowy należy uziemić w skrzynce zacisków. Dopuszczalne są inne miejsca uziemienia. W skrzynkach zacisków z wewnętrzną częścią uziemienia podłączyć metalowy ekran do wewnętrznej części uziemiającej. W skrzynkach zacisków bez wewnętrznej części uziemiającej należy podłączyć metalowy ekran do jednego z żółto-zielonych zacisków uziemiających Atestowane przepusty przewodów, gwintowane adaptery i zatyczki zamykające Używać wyłącznie zatyczek zamykających, przepustów przewodów lub gwintowanych adapterów, które posiadają certyfikat dopuszczający ich stosowanie w danym obszarze zagrożenia wybuchem (strefie) i są odpowiednio oznakowane. 66 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

69 Podłączenie elektryczne 6.6 Podłączenie przewodu uziemiającego Nienawiercona płyta przepustowa W przypadku nienawierconej płyty przepustowej można dopasować liczbę i wielkość dławnic kablowych do warunków zastosowania. 1. Odkręcić płytę przepustową dla kabli. 2. Nawiercić wymaganą ilość otworów lub gwintów o wymaganej wielkości w płycie przepustowej dla kabli. Grubość płyty jest tak dobrana, aby przy nawiercaniu gwintu uzyskać wystarczającą ilość zwojów gwintu. Odpowiedzialność za utrzymanie wystarczającej wytrzymałości płyty przepustowej po nagwintowaniu ponosi Klient. 3. Zamontować płytę przepustową i kable do skrzynki zacisków za pomocą śrubowych złączek przewodów. Wymagania w stosunku do otworów w strefie 21/22 Dla zastosowań w strefie 21 (Ex tb) lub strefie 22 (Ex tc) stawiane są następujące wymagania dotyczące otworów, zgodnie z wytycznymi normy IEC / EN : Otwory przelotowe: Średnica nominalna otworu przelotowego do wprowadzenia nie może przekraczać średnicy nominalnej gwintu do wprowadzenia lub przyłączenia o więcej niż 0,7 mm. Wnętrze obudowy skrzynki zacisków musi zapewniać ilość miejsca wystarczającą do zamocowania przeciwnakrętki przy wprowadzeniu lub przy elemencie przyłączeniowym. Otwory wprowadzające z gwintami muszą posiadać następujące cechy: Gwint stożkowy: Bez dodatkowych środków uszczelniających lub uszczelek zazębienie na nie mniej niż trzy i pół zwoju gwintu. Gwinty cylindryczne: Co najmniej pięć zwojów gwintu, tolerancja 6 H, lepiej według normy ISO W przypadku ilości zwojów gwintu mniejszej niż 5 wymagana jest dodatkowa uszczelka lub środek uszczelniający. Umieszczenie otworów w płycie do wprowadzania kabli W przypadku umieszczenia otworów w płycie do wprowadzania kabli w silnikach zabezpieczonych przed eksplozją, należy umieścić w dokumentacji silnika dane wprowadzonych otworów: Liczba i wielkość otworów Kształt gwintu, np. metryczny lub NPT Dane do instalacji przewodów rurowych albo wyposażenia dodatkowego znajdują się w normie IEC / EN Podłączenie przewodu uziemiającego Przekrój poprzeczny przewodu uziemiającego maszyny musi odpowiadać EN / IEC Należy przestrzegać również dodatkowych przepisów instalacji, np. według EN / IEC Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 67

70 Podłączenie elektryczne 6.6 Podłączenie przewodu uziemiającego Zasadniczo istnieją dwie możliwości podłączenia do maszyny przewodu uziemiającego: Wewnętrzne uziemienie z podłączeniem w skrzynce przyłączowej do przewidzianych do tego celu i odpowiednio oznakowanych miejsc. Zewnętrzne uziemienie z podłączeniem do obudowy stojana do przewidzianych do tego celu i odpowiednio oznakowanych miejsc. Rodzaj uziemienia obudowy Przekrój przewodu Podłączenie pojedynczego przewodu pod zewnętrznym kątownikiem uziemienia. Podłączenie z końcówką kablową według normy DIN pod zewnętrznym kątownikiem uziemienia, DIN mm² M Przekrój przewodu uziemiającego maszyny musi być zgodny z przepisami dotyczącymi instalacji, np. wg IEC Przekrój przewodów roboczych S mm² Przekrój przewodu uziemiającego mm² Na obudowie stojana, w oznaczonym miejscu podłączenia przewodu uziemiającego znajduje się śruba z łbem sześciokątnym z podkładką sprężystą i płaską. Przewód uziemiający można podłączyć w następujący sposób: za pomocą przewodów wielodrutowych z końcówkami kablowymi za pomocą taśm płaskich z odpowiednio wykonanym zakończeniem przewodu Alternatywnie można podłączyć przewód uziemiający bez końcówki kablowej za pomocą płyty zaciskowej w oznaczonym miejscu przyłączenia. 68 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

71 Podłączenie elektryczne 6.6 Podłączenie przewodu uziemiającego Podłączenie przewodu uziemiającego W skrzynce zaciskowej należy używać tylko zacisków oznakowanych dla przewodu uziemiającego. Upewnić się, że powierzchnie przyłączeniowe zapewniają dobry styk i zabezpieczone są przed korozją odpowiednim środkiem, np. bezkwasową wazeliną. Pod łbem śruby umieścić podkładkę sprężystą i płaską. Skontrolować czy nie jest przekroczona maksymalna dopuszczalna grubość zacisku wynosząca 10 mm dla końcówki kablowej lub taśmy płaskiej. Zamocować śrubę zaciskową zgodnie z poniższą tabelą. Głębokość wkręcenia i moment dokręcania różnią się w przypadku stosowania końcówek kablowych lub zacisków uziemiających. Przy stosowaniu końcówek kablowych Przy stosowaniu zacisków uziemiających Śruba Głębokość wkręcenia Moment dokręcania M6 > 6 mm 8 Nm M8 > 8 mm 20 Nm M12 x 25 > 16 mm 38 Nm M16 x 35 > 20 mm 92 Nm M6 > 9 mm 8 Nm M8 > 12 mm 20 Nm M10 > 15 mm 40 Nm M12 > 18 mm 70 Nm M16 > 20 mm 170 Nm Wielkość gwintu przewodu uziemiającego wynosi 2x M12. Wewnętrzne przyłącze uziemienia Podczas podłączania należy przestrzegać następujących reguł: Upewnić się, że powierzchnie przyłączeniowe zapewniają dobry styk i zabezpieczone są odpowiednim środkiem chroniącym przed korozją, np. bezkwasową wazeliną. Umieścić pod główką śruby pierścień sprężysty i podkładkę. Włożyć końcówkę kablową pod obejmę zaciskową. W skrzynce zaciskowej należy używać tylko oznakowanych zacisków dla przewodu uziemiającego. Należy przestrzegać momentu dokręcania (Strona 149) śruby zaciskowej. Zewnętrzne przyłącze uziemienia Podczas podłączania należy przestrzegać następujących reguł: Upewnić się, że powierzchnie przyłączeniowe zapewniają dobry styk i zabezpieczone są odpowiednim środkiem chroniącym przed korozją, np. bezkwasową wazeliną. Włożyć końcówkę kablową między kątownik stykowy a kątownik uziemiający; Nie usuwać kątownika stykowego wciśniętego w obudowę! Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 69

72 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów Umieścić pod główką śruby pierścień sprężysty i podkładkę. Dla przewodu uziemiającego używać tylko oznaczonego przyłącza na obudowie stojana. Należy przestrzegać momentu dokręcania (Strona 149) śruby zaciskowej. Momenty dokręcania przyłączy elektrycznych płyty zaciskowej i uziemienia zostały podane w tabeli (Strona 149) pod przypadkiem A. 6.7 Przyłącze przewodów Maksymalny przekrój przyłączanego przewodu wynosi 300 mm² Wprowadzanie kabli do skrzynki zaciskowej Przewody przyłączeniowe wprowadzane są do skrzynki zacisków przez wymienną płytę przepustów kablowych lub króćce przepustowe. Dławnice kablowe nie należą do standardowego zakresu dostawy. Tabela 6-3 Wersje płyty przepustów kablowych Skrzynka zacisków Płyta przepustów kablowych nawiercona TB3R61 4 x M80 x x M25 x 1,5 1XB x M80 x x M25 x 1,5 1XB x M72 x x M25 x 1,5 Opcja R53 / Silniki z zabezpieczeniem przeciwwybuchowym Nienawiercona Sposób postępowania 1. Odkręcić płytę przepustów kablowych. 2. W razie potrzeby wywiercić w płycie przepustów kablowych wymaganą liczbę otworów lub gwintów o wymaganym rozmiarze. Upewnić się, aby płyta przepustów kablowych po nawierceniu dała się zamontować i była wystarczająco sztywna. 3. Zainstalować wymagane dławnice kablowe, uwzględniając informacje producenta dotyczące kroków montażu, w tym momenty dokręcania i przydatność do warunków otoczenia. 4. Przeprowadzić kable przez dławnice kablowe i upewnić się, że kable są odciążone. 5. Zamontować płytę przepustów kablowych z zamontowanymi kablami do skrzynki zacisków. W przypadku skrzynek zaciskowych TB3R61 i 1XB1631 należy upewnić się, że istnieje ciągła powierzchnia nośna pokrywy, aby zapewnić zgodność ze stopniem ochrony IP. 70 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

73 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów 6. Końcówki kabli podłączyć do zacisków zgodnie ze schematem połączeń. Schemat połączeń znajduje się w pokrywie skrzynki zacisków. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w rozdziale "Podłączanie kabli..." 7. Sprawdzić trwałość osadzenia i szczelność dławnic kablowych. Nieużywane gwinty i otwory zamknąć fachowo, zapewniając zachowanie stopnia ochrony IP. Stopień ochrony IP podany jest na tabliczce znamionowej. Patrz również Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi (Strona 72) Podłączenie kabla bez końcówek kablowych (Strona 73) Ułożenie kabli Kable należy układać zgodnie z normą IEC / EN Do przewodów ułożonych na stałe używać wyłącznie dławnic kablowych EMC i atestowanych dławnic kablowych z elementem obciążającym. Dławnice kablowe należy przykręcić do otworów gwintowanych odkręcanej płyty przepustowej. Dławnice kablowe nie wchodzą w zakres dostawy. Należy przy tym przestrzegać warunków montażu i eksploatacji określonych w certyfikacie badania dławnic i sprawdzić czy są one zachowane. Do przewodów ułożonych nie na stałe należy zastosować w celu zabezpieczenia ich przed skręceniem się ochronne przepusty przewodów z elementem obciążającym. Należy stosować przewody ekranowane, których osłona ponad dławicami kablowymi EMC zostanie połączona możliwie dużą powierzchnią ze skrzynką zaciskową maszyny w sposób zapewniający dobre przewodzenie. Odsłonięte przewody przyłączeniowe należy rozmieścić w skrzynce zaciskowej w taki sposób, żeby przewód ochronny był ułożony z naddatkiem długości, a izolacja przewodów nie mogła zostać uszkodzona Jeżeli wbudowane są szyny przyłączeniowe z aluminium należy dołączyć między końcówką kablową a szyną podkładkę ze stali. Dzięki temu unikniemy korozji kontaktowej (stykowej). Nieużywane gwinty lub otwory należy zamknąć w odpowiedni sposób i zapewnić zachowanie stopnia ochrony IP. Stopień ochrony IP znajduje się na tabliczce znamionowej. Nieużywane dławnice kablowe należy zamienić na certyfikowane dławnice zamykające. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 71

74 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów Podłączanie kabli z końcówkami kablowymi 1. Końcówki kablowe dobrać odpowiednio do wymaganego przekroju poprzecznego przewodu i wielkości śrub mocujących bądź sworzni. Informacje dotyczące maksymalnego przekroju przewodu dla danej standardowej wersji skrzynki zaciskowej podane są w katalogu. Ukośne ułożenie przewodów doprowadzających dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy zachowane są wymagane izolacyjne szczeliny powietrzne. 2. Izolację z końców przewodów należy zdjąć w taki sposób, aby pozostała izolacja sięgała aż do końcówki kablowej 1. Należy podłączać tylko jeden przewód na końcówkę kablową. 3. Końcówkę należy odpowiednio zamocować na końcu przewodu, np. przez zaciśnięcie. Rysunek 6-5 Podłączenie z końcówką kablową i śrubą mocującą (schemat zasadniczy) 4. W razie potrzeby zaizolować końcówki kablowe, aby zachować minimalne odstępy w powietrzu oraz odstępy izolacyjne. 5. Nałożyć końcówkę kablową na wspornik zacisku. Uwzględnić przy tym rozmieszczenie istniejących mostków łączeniowych. W przypadku skrzynki zaciskowej 1XB7750 ustawić końcówkę kablową na szynie prądowej. 6. Element mocujący 2 dokręcić odpowiednim momentem dokręcania: Element mocujący Śruba mocująca M12 Śruby mocujące M16 Nakrętki mocujące M12 Moment dokręcania 20 Nm 40 Nm 20 Nm OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu w przypadku zastosowania końcówek kablowych bez prowadnicy bocznej W przypadku przekrojów poprzecznych przewodu poniżej 70 mm 2 końcówka kablowa bez prowadnicy bocznej może się przekręcić. Może to spowodować niezachowanie minimalnych wielkości szczelin powietrznych i doprowadzić do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W przypadku przekrojów poprzecznych przewodu poniżej 70 mm 2 należy stosować wyłącznie końcówki kablowe z prowadnicą boczną. Należy przestrzegać minimalnych wielkości szczelin powietrznych (Strona 75). 72 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

75 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów Podłączenie kabla bez końcówek kablowych Przy odpowiednim zamówieniu mogą zostać wbudowane obejmy zaciskowe, które nadają się do przyłączania przewodów drobno- lub wielodrutowych bez stosowania końcówek tulejkowych. W przypadku zastosowania końcówek tulejkowych, przed podłączeniem należy je zamocować na końcówce przewodu przez prawidłowe zaprasowanie, umożliwiające przewodzenie prądu. UWAGA Przegrzanie końcówek przewodów Jeśli końcówka przewodu nie jest prawidłowo objęta końcówką tulejkową i zamocowana przy jej użyciu, może dojść do przegrzania. Każdą końcówkę tulejkową można zastosować tylko dla jednej końcówki przewodu. Prawidłowo zamocować końcówkę tulejkową. Do każdego zacisku podłączać tylko jedną końcówkę przewodu. Sposób postępowania Przy podłączaniu należy zwracać uwagę, aby zachować minimalne odstępy w powietrzu oraz odstępy izolacyjne. 1. Otworzyć skrzynkę zaciskową i przyciąć kabel na odpowiednią długość. 2. Końcówkę kablową przygotować odpowiednio do rodzaju używanego kabla oraz zastosowania. Należy zwrócić uwagę na to, aby podłączenie kabla nie było narażone na działanie sił zewnętrznych. 3. Izolację z końców przewodów należy zdjąć w taki sposób, aby pozostała izolacja sięgała prawie aż do obejmy zaciskowej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 73

76 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów 4. W zależności od wielkości przewodu zwrócić uwagę na prawidłowe rozmieszczenie obejm zaciskowych 3, 4. Włożyć przewód do obejm zaciskowych. Dokręcić nakrętki zaciskowe 5 z momentem dokręcenia 8 Nm. Rysunek 6-6 Podłączanie z obejmami zaciskowymi (schemat zasadniczy) 5. Jeżeli śruba zaciskowa 2 została poluzowana, należy ponownie dokręcić ją następującym momentem: Skrzynka zaciskowa TB3R61 / 1XB1631 1XB7750 Moment dokręcania 40 Nm 20 Nm Stosowanie kabli jednożyłowych W przypadku wysokich prądów i przy zastosowaniu kilku przewodów jednożyłowych zamiast wielożyłowych w strefie wprowadzeń kabli mogą wystąpić wysokie temperatury wywołane przez prądy wirowe. Może dojść do zwarcia i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Po uruchomieniu należy upewnić się, że w czasie pracy nie są przekraczane dopuszczalne wartości graniczne temperatury podłączonych przewodów sieciowych. Przez zmianę układu wejść lub zmianę płyt przepustowych dla kabli można, po konsultacji z producentem, zmniejszyć ten efekt temperaturowy. Używać płyty do wprowadzania kabli wykonaną z metalu nieżelaznego. 74 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

77 Podłączenie elektryczne 6.7 Przyłącze przewodów Zastosowanie przewodów aluminiowych W przypadku używania przewodów aluminiowych, należy przestrzegać następujących reguł: Używać tylko końcówek kablowych, które są odpowiednie do podłączania przewodów aluminiowych. Bezpośrednio przed włożeniem przewodu aluminiowego należy usunąć warstwę tlenku ze styków przewodu i/lub elementu współpracującego. Do tego celu użyć szczotki lub pilnika. Następnie natychmiast natłuścić miejsca styku obojętną wazeliną. Zapobiega to ponownemu utlenianiu. UWAGA Przepływ aluminium w wyniku działania ciśnienia styku Aluminium przepływa po montażu w wyniku działania ciśnienia styku. W wyniku tego połączenie za pomocą nakrętek zaciskowych może ulec poluzowaniu. Oporność stykowa wzrasta i występują utrudnienia przepływu prądu. Następstwem może być pożar i szkody materialne w maszynie, aż do awarii oraz szkód materialnych w instalacji związanych z awarią maszyny. Nakrętki zaciskowe należy dokręcić po około 24 godzinach i raz jeszcze po upływie ok. czterech tygodni. Należy zwrócić uwagę, aby podłączone zaciski nie przewodziły napięcia. Momenty dokręcania przyłączy elektrycznych płyty zaciskowej i uziemienia zostały podane w tabeli (Strona 149) pod przypadkiem A Minimalne szczeliny powietrzne Po zakończeniu fachowego montażu należy skontrolować, czy zachowane są minimalne odstępy w powietrzu pomiędzy elementami nieizolowanymi. Zwrócić przy tym uwagę na wystające końcówki drutu. Tabela 6-4 Minimalne odstępy w powietrzu w zależności od efektywnej wartości napięcia przemiennego U eff Wartość efektywna napięcia przemiennego U eff 500 V 630 V 800 V 1,000 V 1250 V Minimalne odstępy w powietrzu 8 mm 10 mm 12 mm 14 mm 18 mm Wartości te obowiązują dla wysokości ustawienia do 2000 m. Przy określaniu minimalnych odstępów w powietrzu wartość napięcia w tabeli można podwyższyć o współczynnik 1,1, dzięki czemu zakres napięcia znamionowego będzie uwzględniony dla użytku ogólnego. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 75

78 Podłączenie elektryczne 6.8 Zakończenie prac związanych z podłączeniem Podłączanie za pomocą obejm zaciskowych Przy odpowiednim zamówieniu mogą być zamontowane zaciski obejmowe, które nadają się do podłączania cienko- i wielo-drutowych przewodów bez stosowania tulejek końcowych żyły. W przypadku stosowania tulei żyłowych, przed podłączeniem należy je zamocować na końcu przewodu przez fachowe zaprasowanie, umożliwiające przewodzenie prądu. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu przez przegrzanie końców przewodu Jeśli koniec przewodu nie jest prawidłowo opasany tuleją żyłową i zamocowany przy jej użyciu, może dojść do przegrzania. Konsekwencją może być przekroczenie klasy temperaturowej maszyny. Może dojść do zapłonu mieszanki palnej. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Każdą tuleję żyłową można stosować tylko dla jednego końca przewodu. Konieczne jest fachowe mocowanie tulei żyłowej. Do każdego zacisku podłączać tylko jeden koniec przewodu. 6.8 Zakończenie prac związanych z podłączeniem 1. Przed zamknięciem skrzynki zacisków należy skontrolować: Czy podłączenia elektryczne w skrzynce zacisków są zgodne z danymi zawartymi w poprzednich rozdziałach oraz czy zostały dokręcone prawidłowym momentem obrotowym. Maszynę podłączono zgodnie z dopuszczalnym kierunkiem obrotów. Czy wnętrze skrzynki zacisków jest czyste i nie ma w nim pozostałości przewodów, zanieczyszczeń, ani żadnych ciał obcych. Wszystkie uszczelki i powierzchnie uszczelnień skrzynki zacisków są nieuszkodzone i prawidłowo wykonane. Nieużywane przepusty zamknięte są wklejonymi metalowymi lub atestowanymi elementami zamykającymi. Elementy zamykające można odkręcić tylko przy użyciu narzędzia. Przewody przyłączeniowe ułożone są swobodnie, a ich izolacja nie może ulec uszkodzeniu w eksploatacji. 2. Zamknąć skrzynkę zacisków za pomocą śrub mocujących pokrywę, patrz rozdział Dane techniczne (Strona 149). Momenty dokręcania połączeń śrubowych skrzynki zaciskowej i przewodu uziemiającego można znaleźć w tabeli (Strona 149) pod przypadkiem C. 76 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

79 Podłączenie elektryczne 6.9 Podłączenie obwodów pomocniczych 6.9 Podłączenie obwodów pomocniczych Wybór przewodu Przy wyborze przewodów przyłączeniowych do obwodów pomocniczych należy kierować się następującymi kryteriami: Znamionowe natężenie prądu Napięcie znamionowe Warunki związane z instalacją, jak np. temperatura otoczenia, sposób ułożenia, przekrój kabli uwarunkowany wymaganą długością kabli itd. Wymagania według IEC / EN Wymagania według IEC / EN Wprowadzanie i układanie kabli w pomocniczej skrzynce zacisków Informacje potrzebne do podłączenia obwodów pomocniczych znajdują się na schemacie zacisków, na wewnętrznej stronie pokrywy danej skrzynki zaciskowej oraz w danych technicznych. Do podłączenia pomocniczych obwodów zasilania, w razie potrzeby, w głównej skrzynce zacisków wbudowana jest listwa zaciskowa. Wymagana długość odizolowania przewodów dla zacisków pomocniczych wynosi w zależności od typu zacisku od 6 do 9 mm. Przy prawidłowej długości przewód sięga aż do uchwytu zacisku, a izolacja przewodu sięga jednocześnie do części stykowej zacisku. Dopasowanie dławnic kablowych Do wprowadzenia przewodów przyłączeniowych nad prostokątnym wycięciem w obudowie skrzynki zaciskowej znajduje się przykręcona płyta. Standardowo płyta ta dostarczana jest z gwintowanymi otworami i dławnicami kablowymi. 1. Otworzyć pomocniczą skrzynkę zaciskową i odkręcić płytę przepustową. W zależności o wykonania skrzynki zaciskowej płyta przepustowa kabli znajduje się poniżej ekranu blachy stalowej. 2. W przypadku nienawierconej wersji płyty przepustowej nawiercić w niej wymaganą ilość otworów lub gwintów o wymaganej wielkości dławnicy kablowej. 3. W razie potrzeby oznakować przewody w celu ich późniejszego przyporządkowania. 4. Przewody przeprowadzić przez dławnice kablowe i płytę przepustową, a następnie podłączyć. 5. Zamontować płytę przepustową kabli. 6. Upewnić się, że uszczelnienie na króćcu dławnic kablowych jest zgodne ze stopniem ochrony. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 77

80 Podłączenie elektryczne 6.9 Podłączenie obwodów pomocniczych Patrz również Momenty dokręcania połączeń śrubowych (Strona 149) Obok zależnego od prądu urządzenia zabezpieczającego umieszczonego w przewodach przyłączeniowych należy dodatkowo stosować występujące opcjonalnie elementy wbudowane, jak np. czujnik temperatury, ogrzewanie postojowe Podłączanie kontroli temperatury uzwojenia stojana (w zależności od wykonania) Do kontroli uzwojeń stojana przed przegrzaniem cieplnym w uzwojeniu stojana zabudowane są czujniki temperatury. Przewody przyłączeniowe czujników temperatury doprowadzone są, w zależności od wykonania, do głównej lub pomocniczej skrzynki zaciskowej. Połączenie i przyporządkowanie zacisków określone jest na odpowiednim schemacie ideowym. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo porażenia elektrycznego Izolacja czujników temperatury do kontroli uzwojeń wykonana jest odpowiednio do wymagań dla izolacji podstawowej. Przyłącza czujników temperatury są chronione przed dotykiem w skrzynce zaciskowej i nie posiadają bezpiecznej separacji. Dlatego w przypadku usterki na przewodach czujników pomiarowych może występować niebezpieczne napięcie, które w przypadku dotknięcia może spowodować śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody rzeczowe. W razie potrzeby przy podłączaniu czujników temperatury do zewnętrznej kontroli temperatury, podjąć dodatkowe środki dla spełnienia wymagań przed "Zagrożeniem porażenia elektrycznego", patrz IEC lub IEC Używać wyłącznie zatyczek zamykających, przepustów przewodów lub gwintowanych adapterów, które posiadają certyfikat dopuszczający ich stosowanie w danym obszarze zagrożenia wybuchem (strefie) i są odpowiednio oznakowane Przyłączenie ekranu metalowego w skrzynce zaciskowej Jeżeli przewody posiadają zbrojenie metalowe, które są wprowadzane do skrzynki zaciskowej albo skrzynki zacisków pomocniczych z nie samobezpiecznymi obwodami prądowymi, wówczas ekran metalowy należy uziemić w skrzynce zacisków. Dopuszczalne są inne miejsca uziemienia. W skrzynkach zacisków z wewnętrzną częścią uziemienia podłączyć metalowy ekran do wewnętrznej części uziemiającej. W skrzynkach zacisków bez wewnętrznej części uziemiającej należy podłączyć metalowy ekran do jednego z żółto-zielonych zacisków uziemiających. 78 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

81 Podłączenie elektryczne 6.9 Podłączenie obwodów pomocniczych Samobezpieczne obwody prądowe dla sensorów lub czujników Samobezpieczne urządzenia eksploatacyjna i elektryczne obwody prądowe Jeżeli wbudowane są niebieskie zaciski przyłączeniowe dla czujników, podłączenie musi być wykonane do atestowanych, samobezpiecznych obwodów prądowych. W przeciwnym razie następstwem mogą być szkody materialne. Należy przestrzegać zawartych w normie IEC / EN wymagań dotyczących urządzeń samobezpiecznych i należących do nich przewodów przyłączeniowych, ich doboru i ułożenia. Podłączenie czujnika temperatury Czujniki temperatury wolno podłączać tylko do samobezpiecznych obwodów prądowych z atestowanymi urządzeniami analizującymi. Nie wolno przekraczać maksymalnych prądów i mocy wejściowych określonych w świadectwie badania zgodności ze wzorem konstrukcyjnym UE. W przeciwnym razie następstwem mogą być szkody materialne. Jeżeli wbudowane są ekranowane, samobezpieczne czujniki temperatury, należy podłączyć je za pośrednictwem niebieskich zacisków przyłączeniowych. Ekran przewodów jest uziemiony dokładnie raz, wielokrotne uziemienie jest niedopuszczalne Zakończenie prac związanych z podłączeniem 1. Przed zamknięciem skrzynki zacisków należy skontrolować: Czy podłączenia elektryczne w skrzynce zacisków są zgodne z danymi zawartymi w poprzednich rozdziałach oraz czy zostały dokręcone prawidłowym momentem obrotowym. Maszynę podłączono zgodnie z dopuszczalnym kierunkiem obrotów. Czy wnętrze skrzynki zacisków jest czyste i nie ma w nim pozostałości przewodów, zanieczyszczeń, ani żadnych ciał obcych. Wszystkie uszczelki i powierzchnie uszczelnień skrzynki zacisków są nieuszkodzone i prawidłowo wykonane. Nieużywane przepusty zamknięte są wklejonymi metalowymi lub atestowanymi elementami zamykającymi. Elementy zamykające można odkręcić tylko przy użyciu narzędzia. Przewody przyłączeniowe ułożone są swobodnie, a ich izolacja nie może ulec uszkodzeniu w eksploatacji. 2. Zamknąć skrzynkę zacisków za pomocą śrub mocujących pokrywę, patrz rozdział Dane techniczne (Strona 149). Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 79

82 Podłączenie elektryczne 6.9 Podłączenie obwodów pomocniczych 80 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

83 Uruchomienie 7 Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. 7.1 Czynności przed uruchomieniem UWAGA Uszkodzenie silnika Aby uniknąć szkód materialnych, przed uruchomieniem silnika należy skontrolować następujące punkty: Sprawdzić za pomocą odpowiednich środków, czy kierunek obrotów jest poprawnie ustawiony, np. przez rozsprzęglenie z maszyną roboczą. Upewnić się, że części wrażliwe na temperaturę, takie jak kable itp., nie mają kontaktu z obudową maszyny. Zapewnić, aby otwory spustowe skroplin znajdowały się zawsze w najniższym miejscu maszyny. UWAGA Szkody spowodowane niewystarczającym chłodzeniem Gdy przepływ powietrza w silniku nie jest taki, jak przewidziano, skuteczne chłodzenie nie jest już możliwe. Może to prowadzić do szkód materialnych w silniku. Przed uruchomieniem należy zamontować osłony, aby zapewnić odpowiednie chłodzenie. Czynności Po prawidłowym montażu i przed uruchomieniem instalacji należy sprawdzić następujące punkty: Należy zwrócić uwagę na prawidłowy montaż i ustawienie silnika. Podłączyć silnik zgodnie z podanym kierunkiem obrotów. Przestrzegać zgodności warunków eksploatacji z przewidzianymi danymi jak pokazano na tabliczki znamionowej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 81

84 Uruchomienie 7.1 Czynności przed uruchomieniem Odpowiednio do wykonania nasmarować łożyska. Upewnić się, że smarowanie uzupełniające maszyn z łożyskami tocznymi, które były przechowywane przez okres dłuższy niż 12 miesiące zostało przeprowadzone. Dodatkowo przestrzegać wskazówek zawartych w rozdziale Przygotowanie do pracy. Zwrócić uwagę na prawidłowe podłączenie i działanie występujących opcjonalnie urządzeń dodatkowych do monitorowania silnika. Sprawdzać temperaturę łożysk w wersji z czujnikami temperatury łożysk podczas pierwszego rozruchu silnika. Ustawić wartości na urządzeniu kontrolnym dla alarmu i wyłączenia. Przestrzegać wskazówek zawartych w rozdziale Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk. Zapewnić odpowiednio skonfigurowane sterowanie i kontrolę prędkości obrotowej, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne prędkości obrotowe podane na tabliczce znamionowej. Zwrócić uwagę na prawidłowe warunki nastaw elementów wyjściowych w zależności od typu (np. wyrównanie i wyważenie sprzęgieł, naprężenia pasów w przypadku napędów pasowych, naprężenia pasa zębatego lub klinowego, promieniowy i osiowy luz w przypadku sprzężonych wałów). Zachować minimalne wartości rezystancji izolacji oraz minimalne odstępy w powietrzu. Wykonać odpowiednie połączenie uziemiające i połączenie do wyrównania potencjałów przyłączy przewodu ochronnego. Wszystkie śruby mocujące, elementy łączeniowe i przyłącza elektryczne dociągnąć z podanymi momentami dokręcania. Po ustawieniu usunąć przykręcone uchwyty do podnoszenia lub zabezpieczyć przed poluzowaniem się. Obrócić wirnikiem, bez ocierania. Zastosować wszystkie środki ochrony przed dotykiem dla ruchomych i znajdujących się pod napięciem elementów. Zabezpieczyć wolne czopy końcowe wału np. za pomocą osłon. Zabezpieczyć wpusty przed wypadnięciem. Należy przestrzegać gotowości do pracy zainstalowanego opcjonalnie wentylatora obcego i podłączenia go zgodnego z zalecanym kierunkiem obrotów. Zapewnić swobodne doprowadzenie powietrza chłodzącego. Zwrócić uwagę na prawidłowe działanie występującego opcjonalnie hamulca. Zachować określoną mechaniczną prędkość graniczną n maks. Jeśli wykonanie silnika wymaga specjalnego dopasowania przekształtnika, na tabliczce znamionowej lub tabliczce dodatkowej znajdują się odpowiednie informacje. Uwaga W razie potrzeby wymagane są dalsze czynności sprawdzające, odpowiednie dla specyficznych warunków urządzenia. 82 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

85 Uruchomienie 7.1 Czynności przed uruchomieniem Patrz również Przestrzeganie trybu pracy (Strona 27) Izolacja łożysk wykonana jest zgodnie z oznakowaniem. Zabezpieczyć wpust do ruchu próbnego lub uruchomienia bez elementu wyjściowego za pomocą odpowiedniego elementu zabezpieczającego. Uwzględnić rodzaj wyważenia maszyny. Drugi czop końcowy wału Jeżeli drugi czop końcowy wału nie jest używany: Zabezpieczyć wpust przed wyrzuceniem i zwrócić uwagę na to, że w przypadku rodzaju wyważenia wirnika H (wersja normalna) zredukowany jest do około 60% masy. Przy użyciu osłon zabezpieczyć nieużywany czop końcowy wału przed dotknięciem. Praca z przemiennikiem Jeśli konfiguracja silnika wymaga specjalnego dopasowania przemiennika, należy sprawdzić dane dodatkowe znajdujące się na tabliczce znamionowej / dodatkowej. Upewnić się, że parametry przemiennika zostały prawidłowo określone. Dane potrzebne do parametryzacji znajdują się na tabliczce znamionowej maszyny. Informacje odnośnie parametrów można znaleźć w instrukcji obsługi przekształtnika. Sprawdzić prawidłowość podłączenia i działanie występujących urządzeń dodatkowych do monitorowania maszyny. Zwrócić uwagę na to, aby w trybie pracy ciągłej prędkość obrotowa nie przekraczała podanej granicznej prędkości obrotowej n maks i nie spadała poniżej granicznej prędkości obrotowej n min. Dopuszczalny czas rozruchu do granicznej prędkości obrotowej n min zależy od nastawionych danych parametryzowania. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury silnika Jeśli częstotliwość impulsów jest mniejsza niż pomiar częstotliwości impulsów, dochodzi wówczas do podwyższonych strat w silniku. Konsekwencją jest wyższa temperatura silnika. Podczas pracy może dojść do eksplozji. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy przestrzegać informacji podanych na tabliczce maszyny. Nigdy nie przekraczać minimalnej częstotliwości impulsów. Dzięki temu uniknie się przekroczenia klasy temperaturowej oraz związanego z tym zapłonu atmosfery wybuchowej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 83

86 Uruchomienie 7.3 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk OSTRZEŻENIE Niebezpieczne napięcie wywołane przez przemiennik Dopóki przemiennik zasilający nie zostanie wyłączony lub obwód pośredni przemiennika nie zostanie rozładowany, napięcie elektryczne może występować na zaciskach silnika również przy nieruchomym wirniku. W zależności od typu przemiennika napięcie to wynosi do 1000 V. Należy zadbać o to, aby przed rozpoczęciem prac przy silniku zachowano Pięć zasad bezpieczeństwa (Strona 11). 7.2 Pomiar rezystancji izolacji i wskaźnika polaryzacji Zmierzyć rezystancję izolacji i współczynnik absorpcji. W ten sposób uzyskuje się informacje o stanie izolacji uzwojenia. Patrz również Kontrola rezystancji izolacji i współczynnika absorpcji (Strona 41) 7.3 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk Przed uruchomieniem Jeżeli silnik wyposażony jest w termometry łożysk, należy przed pierwszym biegiem maszyny nastawić wartość temperatury dla wyłączenia na urządzeniu kontrolnym. Tabela 7-1 Wartości nastaw dla kontroli temperatur łożysk przed uruchomieniem Wartość nastawy Temperatura Alarm 115 C Wyłączenie 120 C Normalny tryb pracy Ustalić maksymalną temperaturę roboczą łożysk T praca w C, uwzględniając temperaturę otoczenia, obciążenie łożyska i wpływy urządzenia na silnik. Ustawić wartości dla wyłączania i ostrzegania odpowiadające temperaturze pracy T praca. Tabela 7-2 Wartości nastaw dla kontroli temperatury łożysk Wartość nastawy Temperatura Alarm T praca + 5 K 115 C Wyłączenie T praca + 10 K 120 C 84 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

87 Uruchomienie 7.5 Włączenie 7.4 Uruchomienie wentylatora zewnętrznego Wentylator obcy jest przystosowany tylko do jednego kierunku obrotów, patrz kierunek obrotów na obudowie wentylatora lub na agregacie wentylacyjnym. Wentylator zewnętrzny gwarantuje chłodzenie niezależnie od prędkości obrotowej i kierunku obrotów maszyny głównej. W przypadku otwartego obiegu chłodzenia, powietrze chłodzące może wykazywać tylko lekką agresywność chemiczną i niewielką zawartość pyłu. Sprawdzenia przed pierwszym biegiem próbnym Przed pierwszym biegiem próbnym przeprowadzić następujące sprawdzenia: Wentylator obcy jest odpowiednio zamontowany i ustawiony. Wirnik wentylatora pracuje swobodnie. Wszystkie elementy mocujące oraz przyłącza elektryczne są mocno dokręcone. Połączenia uziemienia lub wyrównawcze są prawidłowo wykonane. Przepływ powietrza nie jest utrudniony ani uniemożliwiony przez osłony, pokrywy itd. Zastosowano wszystkie środki ochrony przed dotykiem części ruchomych lub znajdujących się pod napięciem. Wykonanie biegu próbnego 1. Na chwilę załączyć i wyłączyć silnik wentylatora obcego przewietrzania. 2. Porównać przy tym kierunek obrotów wentylatora obcego ze strzałką kierunku obrotów. Jeżeli kierunek obrotów nie jest zgodny ze strzałką kierunku obrotów, należy zamienić dwie z trzech faz silnika wentylatora obcego przewietrzania. 7.5 Włączenie Czynności podczas uruchamiania Po montażu lub przeglądzie zalecane są następujące czynności do normalnego uruchomienia maszyny: Uruchomić maszynę bez obciążenia. W tym celu należy załączyć wyłącznik mocy i nie wyłączać go przedwcześnie. Ograniczyć do niezbędnego minimum wyłączenia podczas rozruchu przy niskiej prędkości obrotowej, w celu kontroli kierunku obrotów lub innych czynności sprawdzających. Przed ponownym załączeniem pozwolić na wybieg silnika. Skontrolować pracę mechaniczną pod kątem hałasu lub drgań na łożyskach i tarczach łożyskowych. W przypadku nierównomiernej pracy lub nietypowych hałasów należy wyłączyć silnik i podczas wybiegu ustalić przyczynę. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 85

88 Uruchomienie 7.5 Włączenie Jeżeli praca mechaniczna poprawia się natychmiast po wyłączeniu, to występują przyczyny magnetyczne lub elektryczne, np. asymetria napięcia lub asymetria magnetyczna. Jeżeli praca mechaniczna nie poprawia się po wyłączeniu, to występują przyczyny mechaniczne: np. niewyważenie maszyny elektrycznej lub maszyny roboczej, niewystarczające wyrównanie zespołu maszynowego, praca silnika w układzie rezonansowym (układ = silnik, rama posadowcza, fundament, itp.). Przy prawidłowej pracy mechanicznej silnika załączyć występujące urządzenia chłodzące i obserwować go przez jakiś czas na biegu jałowym. Obciążyć silnik przy poprawnej pracy silnika. Skontrolować, czy praca jest spokojna. Odczytać wartości napięcia, prądu i mocy i zaprotokołować je. Jeśli to możliwe, odczytać odpowiednie wartości maszyny roboczej i również je zaprotokołować. Kontrolować temperaturę łożysk, uzwojeń itd. aż do osiągnięcia punktu ustalonego. Zaprotokółować uzyskane wyniki za pomocą dostępnych przyrządów pomiarowych. UWAGA Zniszczenie maszyny W przypadku, gdy nie będą dotrzymane wartości drgań, może dojść do zniszczenia maszyny. Przestrzegać wartości drgań w czasie pracy zgodnie z normą DIN ISO Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

89 Eksploatacja Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa pracy Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Zagrożenie związane z częściami wirującymi Części wirujące stanowią zagrożenie. Przez zdemontowanie osłony, ochrona przed dotknięciem części wirujących nie jest już zagwarantowana. Dotknięcie wirujących części może prowadzić do śmierci, ciężkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Należy zapewnić, aby podczas pracy wszystkie osłony były zamknięte. W przypadku gdy osłony muszą zostać zdjęte, należy najpierw odłączyć silnik. Należy przestrzegać Pięciu zasad bezpieczeństwa. Osłony usuwać dopiero wtedy, gdy części wirujące całkowicie się zatrzymają. Zagrożenie związane z częściami pod napięciem Części pod napięciem stanowią zagrożenie. Przez zdemontowanie osłony, ochrona przed dotknięciem aktywnych części nie jest już zagwarantowana. Zbliżenie się do części aktywnych może spowodować przekroczenie minimalnych odstępów i odstępów izolacyjnych. Dotknięcie lub zbliżenie się może prowadzić do śmierci, ciężkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Należy zapewnić, aby podczas pracy wszystkie osłony były zamknięte. W przypadku gdy osłony muszą zostać zdjęte, należy najpierw odłączyć silnik. Należy przestrzegać Pięciu zasad bezpieczeństwa. Skrzynki zaciskowe w trakcie pracy musza być zawsze zamknięte. Skrzynki zaciskowe można otwierać wyłącznie przy zatrzymanym i odłączonym od napięcia silniku. Zakłócenia podczas pracy Rozpoznanie następujących zmiany względem normalnej pracy wskazują na nieprawidłowe działanie silnika. Wyższy pobór mocy, wyższe temperatury lub drgania. Nietypowe hałasy lub zapachy. Zadziałanie urządzeń kontrolnych. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 87

90 Eksploatacja 8.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa pracy Mogą wystąpić zakłócenia, których bezpośrednią lub pośrednią konsekwencją może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Niezwłocznie powiadomić pracowników serwisu. W razie wątpliwości natychmiast wyłączyć silnik, zachowując specyficzne dla instalacji warunki bezpieczeństwa. Uszkodzenia przez skropliny Na skutek pracy przerywanej lub wahań obciążenia może dojść do kondensacji wilgoci wewnątrz maszyny. Mogą gromadzić się skropliny. Wilgoć może mieć negatywny wpływ na izolację uzwojenia lub prowadzić do szkód materialnych, na przykład korozji. Należy zadbać o zapewnienie swobodnego odpływu skroplin. Ryzyko oparzenia przez gorące powierzchnie Poszczególne elementy silnika nagrzewają się podczas pracy. Następstwem dotknięcia mogą być ciężkie oparzenia. Nie należy dotykać żadnych części silnika podczas pracy. Przed przystąpieniem do prac przy silniku należy pozostawić go do ostygnięcia. Przed dotknięciem należy sprawdzić temperaturę części. W razie potrzeby zastosować odpowiedni sprzęt ochrony osobistej. OSTROŻNIE Niebezpieczeństwo zranienia przy dotknięciu wentylatora W przypadku maszyn z obudową wentylatora (np. maszyn dla przemysłu włókienniczego) może występować niebezpieczeństwo zranienia, ponieważ wentylator nie jest całkowicie chroniony przed dotknięciem. Nie dotykać obracającego się wentylatora. Nie sięgać do powiększonych otworów wylotowych powietrza. Uniemożliwić ręczną ingerencję, stosując odpowiednie środki, np. obudowy lub siatki osłonowe. Przewietrzanie obce (opcjonalnie): Rodzaj chłodzenia IC 416 wg EN / IEC OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo oparzenia Praca silnika bez wentylatora zewnętrznego prowadzi do przegrzania. Następstwem może być śmierć, obrażenia ciała lub szkody materialne. Nigdy nie należy uruchamiać silnika bez wentylatora zewnętrznego. 88 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

91 Eksploatacja 8.1 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa pracy Eksploatacja w strefach zagrożenia wybuchem Bezpieczna obsługa Dodatkowo, oprócz wskazówek z poprzedniego rozdziału, dotyczących bezpieczeństwa, obowiązują następujące zasady: Urządzenia elektryczne w strefach zagrożenia wybuchem muszą być montowane, instalowane i eksploatowane zgodnie z obowiązującymi przepisami i rozporządzeniami. Zakłada się, że pracownicy obsługujący instalację zagwarantują, że niniejsze przepisy i rozporządzenia będą przestrzegane podczas montażu, instalacji i eksploatacji oraz że zostaną przeprowadzone odpowiednie badania. Zalecamy przeprowadzanie tych prób w uzgodnieniu z odpowiednimi władzami i ich udokumentowanie. Niebezpieczeństwo zapłonu dla określonej instalacji Kryteria dla każdorazowego podziału na strefy nie są zharmonizowane i metody oszacowania ryzyka eksploatacyjnego, miejscowych warunków eksploatacji i zróżnicowanych metod kontroli nie są jednolite. Odpowiednio do nich istnieją częściowo zróżnicowane środki zaradcze, zalecane przez władze nadzorcze według oficjalnych zakresów kompetencji. Producent maszyn nie jest w stanie podać wszystkich, ogólnie obowiązujących w tym zakresie zaleceń. Uwaga Wiążące wyjaśnienie dotyczące miejscowego ryzyka i podjęcia zalecanych środków zapobiegawczych jest możliwe tylko przez operatora danej instalacji w uzgodnieniu z odpowiednimi władzami nadzorczymi. Dla oceny specyficznych dla urządzenia niebezpieczeństw zapłonu można posłużyć się analizami ryzyka z normy IEC / EN bądź -7. Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku przegrzania silnika z powodu warstwy pyłu Warstwy pyłu o grubości większej niż 5 mm działające jak izolator cieplny mogą doprowadzić do przegrzania maszyny. Nie można utrzymać maksymalnej temperatury powierzchni silnika. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy regularnie odkurzać silnik. Unikać warstw pyłu o grubości powyżej 5 mm. Maszynę włączyć tylko po usunięciu pyłu. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 89

92 Eksploatacja 8.4 Błędy elektryczne i mechaniczne Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury łożyska Przy zbyt wysokiej temperaturze łożyska nie jest możliwe zachowanie maksymalnej temperatury powierzchni. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Zawsze sprawdzać temperaturę łożyska. Obok zależnego od prądu zabezpieczenia przeciążeniowego na trzech fazach przewodu przyłączeniowego należy za pomocą czujników temperatury w uzwojenie stojana monitorować nagrzewanie się maszyny. NIEBEZPIECZEŃSTWO Niebezpieczeństwo wybuchu w przypadku usunięcia mostkowania izolowanego łożyska Usunięcie fabrycznie wykonanego mostkowania izolowanego łożyska prowadzi do różnic potencjałów pomiędzy wirnikiem i uziemioną maszyną. Na skutek tego może dojść do iskrzenia, a w konsekwencji, zwłaszcza w potencjalnie wybuchowej atmosferze, do zapłonu otaczającego pyłu lub palnych gazów. Może dojść do wybuchu. Ponadto istnieje niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Nie otwierać zmostkowania izolacji łożyska podczas pracy. 8.2 Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych Podczas smarowania uzupełniającego łożysk tocznych przestrzegać informacji na tabliczce smarowania. 8.3 Ponowne włączenie po wyłączeniu awaryjnym Przed ponownym uruchomieniem maszyny roboczej po jej awaryjnym wyłączeniu należy sprawdzić maszynę. Usunąć wszystkie przyczyny, które doprowadziły do wyłączenia awaryjnego 8.4 Błędy elektryczne i mechaniczne Uwaga Przed usunięciem alarmu należy przestrzegać informacji w rozdziale Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa (Strona 11). 90 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

93 Eksploatacja 8.4 Błędy elektryczne i mechaniczne Uwaga Jeżeli silnik eksploatowany jest z przekształtnikiem częstotliwości i wystąpi usterka elektryczna, należy dodatkowo przestrzegać instrukcji obsługi przekształtnika. W tabeli poniżej przedstawiono ogólne błędy spowodowane przez czynniki mechaniczne i elektryczne. Tabela 8-1 Oddziaływania elektryczne Charakterystyka błędów elektrycznych Nie można uruchomić silnika. Ciężki rozruch silnika. Buczący hałas podczas rozruchu. Buczący hałas podczas pracy. Wysokie nagrzewanie w biegu jałowym. Wysokie nagrzewanie przy obciążeniu. Wysokie nagrzewanie pojedynczych sekcji uzwojeń. Możliwe przyczyny błędów Środki zaradcze 1) X X X X Przeciążenie. Zmniejszyć obciążenie. X Przerwanie fazy w przewodzie zasilania. Sprawdzić wyłącznik i przewody zasilania. X X X X X Przerwanie fazy w przewodzie zasilania po załączeniu. X X Zbyt niskie napięcie sieci, zbyt wysoka częstotliwość. X Zbyt wysokie napięcie sieci, zbyt niska częstotliwość. X X X X X Nieprawidłowo podłączone uzwojenie stojana. X X X X Zwarcie międzyzwojowe lub międzyfazowe w uzwojeniu stojana. X Nieprawidłowy kierunek obrotów w przypadku wentylatora osiowego. Sprawdzić wyłącznik i przewody zasilania. Sprawdzić parametry sieci. Sprawdzić parametry sieci. Sprawdzić połączenie uzwojenia. Zmierzyć rezystancję uzwojenia i rezystancję izolacji, naprawić po konsultacji z producentem. Sprawdzić podłączenie. 1) Obok przyczyny błędu (zgodnie ze środkami zaradczymi) należy usunąć również uszkodzenia występujące ewentualnie w silniku. Tabela 8-2 Oddziaływania mechaniczne Charakterystyka błędów mechanicznych Odgłos tarcia. Silnie nagrzewanie. Drgania promieniowe. Drgania osiowe. Możliwe przyczyny błędów Środki zaradcze 1) Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 91

94 Eksploatacja 8.4 Błędy elektryczne i mechaniczne Charakterystyka błędów mechanicznych X Tarcie części wirujących. Ustalić przyczynę, ustawić części. X Zmniejszony dopływ powietrza lub ewentualnie nieprawidłowy kierunek obrotów wentylatora. Sprawdzić przewody wentylacyjne, wyczyścić silnik. X Niewyważenie wirnika. Sprawdzić ustalenia dotyczące wpustów (H, F, N). X Nierówny wirnik, skrzywiony wał. Skonsultować się z producentem. X X Złe ustawienie Ustawić zespół maszynowy, sprawdzić sprzęgło. 2) X Niewyważenie sprzęgniętej maszyny Wyważyć sprzęgniętą maszynę X Wstrząsy sprzęgniętej maszyny. Sprawdzić sprzęgniętą maszynę. X X Nierównomierność przekładni. Wyregulować/naprawić przekładnię. X X Rezonans całego układu złożonego z silnika i fundamentu. Po konsultacji usztywnić fundament. X X Zmiany w fundamencie. Ustalić przyczynę zmian, jeśli to konieczne, usunąć je; ustawić silnik na nowo. 1) Obok przyczyny błędu (zgodnie ze środkami zaradczymi) należy usunąć również uszkodzenia występujące ewentualnie w silniku. 2) Uwzględnić ewentualne zmiany podczas nagrzewania. 92 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

95 Eksploatacja 8.6 Wyłączenie 8.5 Zakłócenia łożyska tocznego Uszkodzenia łożysk tocznych są częściowo trudne do wykrycia. W razie wątpliwości należy wymienić łożysko toczne. Zastosowanie innych wersji łożysk możliwe jest wyłącznie po konsultacji z producentem. Tabela 8-3 Uszkodzenia łożyska tocznego Łożysko jest zbyt ciepłe Łożysko gwiżdże Łożysko stuka Możliwa przyczyna uszkodzenia Środki zaradcze X Ucisk sprzęgła Skorygować ustawienie silnika. X Zbyt duże naprężenie pasa Zmniejszyć naprężenie pasa. X Zanieczyszczone łożysko Oczyścić lub wymienić łożysko. Sprawdzić uszczelki. X Wysoka temperatura otoczenia Użyć odpowiedniego smaru wysokotemperaturowego. X X Niewystarczające smarowanie Nasmarować zgodnie z zaleceniami. X X Łożysko jest zablokowane Skontaktować się z biurem serwisu Siemens X X Za mały luz łożyskowy Skontaktować się z biurem serwisu Siemens X Za duży luz łożyskowy Skontaktować się z biurem serwisu Siemens X X Łożysko jest skorodowane Wymienić łożysko. Sprawdzić uszczelki. X Zbyt dużo smaru w łożysku Usunąć nadmiar smaru. X Nieodpowiedni smar w łożysku Zastosować odpowiedni smar. X Nierówności na bieżni Wymienić łożysko. X Wyżłobienia stojaka Wymienić łożysko. Unikać wstrząsów w trakcie postoju. 8.6 Wyłączenie Po wyłączeniu maszyny uruchomić przewidziane urządzenia zabezpieczającego przed roszeniem. Jeżeli odpowiednie sterowanie nie nastąpi automatycznie, podczas przerw w pracy należy włączyć ewentualne ogrzewanie postojowe. W ten sposób unika się powstawania wody kondensacyjnej. Ogrzewanie postojowe włączyć najwcześniej po upływie dwóch godzin od momentu wyłączenia silnika. W ten sposób można uniknąć uszkodzeń izolacji uzwojenia. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 93

96 Eksploatacja 8.7 Przerwy w pracy OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu Jeżeli ogrzewanie postojowe jest włączone natychmiast po wyłączeniu maszyny, to może nastąpić przekroczenie klasy temperaturowej lub maksymalnej temperatury powierzchni maszyny. W atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Ogrzewanie postojowe należy włączyć po wyłączeniu silnika. Należy przestrzegać informacji podanych na tabliczce ogrzewania postojowego. 8.7 Przerwy w pracy Działania w czasie przerw w eksploatacji Dłuższe czasy postoju Uwaga W przypadku dłuższych przerw w eksploatacji (>1 miesiąca), należy regularnie, np. jeden raz w miesiącu włączać maszynę lub przynajmniej obrócić wirnikiem. Przed włączeniem przy ponownym uruchomieniu przestrzegać punktu Załączenie. W silnikach z blokadą wirnika przed obracaniem wirnika należy ją usunąć. UWAGA Ograniczenia w działaniu silnika Następstwem dłuższego okresu przestoju mogą być szkody materialne lub całkowita awaria silnika. W przypadku wyłączenia silnika z eksploatacji na okres dłuższy niż 12 miesięcy czynniki środowiskowe mogą wyrządzić szkody. Należy przedsięwziąć odpowiednie środki w zakresie ochrony przed korozją, konserwacji, opakowania i suszenia. Włączanie ogrzewania postojowego Ogrzewanie postojowe należy włączać podczas przerw w pracy silnika. 94 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

97 Eksploatacja 8.7 Przerwy w pracy Wyłączenie z eksploatacji Szczegóły dotyczące niezbędnych czynności patrz rozdział Przygotowanie zastosowania (Strona 27). Smarowanie przed ponownym uruchomieniem UWAGA Praca łożysk na sucho Jeżeli łożyska nie są dostatecznie smarowane, mogą ulec uszkodzeniu. Po przerwie w eksploatacji dłuższej niż 1 rok należy nasmarować łożyska. Aby rozprowadzić smar w łożyskach, wał musi się obracać. Należy przestrzegać informacji podanych na tabliczce smarowania. Rozdział Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych (Strona 90) Uszkodzenia przestojowe łożysk tocznych Przy dłuższych przerwach takie same lub prawie identyczne położenie spoczynkowe wirnika w łożyskach tocznych może prowadzić do uszkodzeń przestojowych, np. wyżłobienia stojaka lub korozji. W trakcie przerw w pracy należy w regularnych odstępach raz w miesiącu na krótko załączać maszynę. Obrócić wirnik co najmniej kilka razy. W przypadku odłączenia maszyny od maszyny roboczej i zabezpieczenia jej przez blokadę wirnika, należy usunąć ją przed obróceniem wirnika lub załączeniem maszyny. Upewnić się, że pozycja spoczynkowa wirnika po obróceniu jest inna niż wcześniej. Jako punktu odniesienia użyć wpustu lub połowy sprzęgła. Przy ponownym uruchomieniu maszyny należy uwzględnić informacje podane w rozdziale Uruchomienie". Patrz również Uruchomienie (Strona 81) Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 95

98 Eksploatacja 8.7 Przerwy w pracy 96 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

99 Utrzymanie w należytym stanie 9 Poprzez dokładną i regularną konserwację, inspekcje i przeglądy można odpowiednio wcześnie rozpoznać i zapobiec zakłóceniom. Dzięki temu zapobiega się szkodom następczym. Ponieważ warunki pracy są bardzo różne, w niniejszej instrukcji można było podać tylko ogólne terminy, mające zastosowanie przy bezawaryjnej pracy. Dlatego odstępy między konserwacjami należy dopasować do miejscowych warunków (kurz, częstotliwość załączania, obciążenie, itd.). 9.1 Wskazówki bezpieczeństwa dot. konserwacji Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Uwaga W celu uzyskania pomocy przy przeglądach, konserwacji i naprawach należy skontaktować się z biurem serwisu Siemens (Strona 147). 9.2 Przegląd i konserwacja Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa inspekcji oraz konserwacji Podczas każdego przeglądu i konserwacji maszyny należy przestrzegać normy IEC / EN Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 97

100 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku przegrzania silnika z powodu warstwy pyłu Warstwy pyłu o grubości większej niż 5 mm działające jak izolator cieplny mogą doprowadzić do przegrzania maszyny. Nie można utrzymać maksymalnej temperatury powierzchni silnika. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy regularnie odkurzać silnik. Unikać warstw pyłu o grubości powyżej 5 mm. Maszynę włączyć tylko po usunięciu pyłu. Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury łożyska Przy zbyt wysokiej temperaturze łożyska nie jest możliwe zachowanie maksymalnej temperatury powierzchni. Może dojść do zapłonu pyłu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Zawsze sprawdzać temperaturę łożyska. Obok zależnego od prądu zabezpieczenia przeciążeniowego na trzech fazach przewodu przyłączeniowego należy za pomocą czujników temperatury w uzwojenie stojana monitorować nagrzewanie się maszyny. Niebezpieczeństwo wybuchu w wyniku ładunku elektrostatycznego Podczas czyszczenia części z tworzyw sztucznych mogą gromadzić ładunek elektrostatyczny i spowodować zapłon atmosfery wybuchowej. Może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Należy zadbać, by podczas czyszczenia nie występowała atmosfera zagrażająca wybuchem. Elementy plastikowe należy czyścić tak, by nie powstawały żadne ładunki elektryczne Nie stosować do czyszczenia sprężonego powietrza. Zagrożenie związane z elementami znajdującymi się pod napięciem Elementy znajdujące się pod napięciem stwarzają zagrożenie. Po zdemontowaniu osłon nie jest już zagwarantowana ochrona przed dotknięciem aktywnych elementów. Zbliżenie się do części aktywnych może spowodować niezachowanie minimalnych odstępów i odstępów izolacyjnych. Dotknięcie lub zbliżenie się może prowadzić do śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód materialnych. Wyłączyć maszynę z eksploatacji. Wyłączyć maszynę. Przestrzegać 5 zasad bezpieczeństwa (Strona 11). Skrzynki przyłączowe otwierać tylko wówczas, gdy maszyna jest unieruchomiona i odłączona od zasilania energią elektryczną. 98 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

101 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Zagrożenie ze strony elementów obracających się Elementy obracające się stanowią zagrożenie. Po zdemontowaniu osłon nie jest już zagwarantowana ochrona przed dotknięciem elementów obracających się. Dotknięcie obracających się elementów może prowadzić do śmierci, poważnych obrażeń ciała lub szkód materialnych. Przed podjęciem czynności naprawczych należy wyłączyć maszynę z eksploatacji i zabezpieczyć ją przed ponownym włączeniem. Osłony usunąć dopiero wówczas, gdy elementy obracające się zostaną całkowicie unieruchomione. Niebezpieczeństwo oparzenia przez gorące powierzchnie Poszczególne elementy maszyny mogą nagrzewać się w czasie pracy i po wyłączeniu schładzają się powoli. Dotknięcie gorących powierzchni może doprowadzić do oparzenia. Przed przystąpieniem do wykonywania czynności związanych z konserwacją i utrzymaniem w należytym stanie należy pozostawić maszynę do schłodzenia. Przed dotknięciem należy sprawdzić temperaturę elementów. W razie potrzeby używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Uszkodzenia w przypadku niewykonania konserwacji Jeśli maszyna nie będzie konserwowana, może ulec uszkodzeniu. Mogą wystąpić zakłócenia, których bezpośrednią lub pośrednią konsekwencją może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. Konserwację maszyny należy przeprowadzać z wyznaczoną częstością. Uszkodzenia przez ciała obce w maszynie Podczas prac konserwacyjnych w maszynie mogły pozostać takie ciała obce, jak brud, narzędzia lub luźne elementy konstrukcyjne, jak śruby itp. Następstwem tego może być zwarcie, zmniejszona wydajność chłodzenia lub zwiększony hałas pracy. Może to doprowadzić do uszkodzenia maszyny. Zwrócić uwagę na to, aby w maszynie i na niej nie pozostały żadne ciała obce. Po zakończeniu prac należy ponownie zamocować luźne elementy konstrukcyjne. Starannie usunąć zabrudzenia Ogólne wytyczne dotyczące przeglądów Uwaga Należy przestrzegać terminów dosmarowywania, które różnią się od terminów przeglądów łożysk tocznych. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 99

102 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Uwaga Podczas przeglądu z reguły nie jest konieczne demontowanie silników trójfazowych. Demontaż jest wymagany po raz pierwszy dopiero przy wymianie łożysk Pierwszy przegląd po montażu lub naprawie Po ok. 500 godzin pracy, a najpóźniej po 6 miesiącach od uruchomienia, należy przeprowadzić następujące kontrole: Tabela 9-1 Kontrole po montażu lub naprawie Kontrola Podczas pracy Zachowane są znamionowe wielkości elektryczne. X Dopuszczalna temperatura łożysk nie zostanie przekroczona (Strona 84). X Nie uległy pogorszeniu równomierna praca silnika i hałas emitowany przez pracujący silnik. X Na postoju Na fundamencie nie pojawiły się pęknięcia i obniżenia. (*) X X (*) Kontrolę tą można wykonać na podczas pracy lub w razie potrzeby na postoju. Odpowiednio do specyficznych warunków instalacji konieczne mogą być dalsze czynności sprawdzające. UWAGA Uszkodzenia silnika Jeżeli podczas przeglądu stwierdzone zostaną niedopuszczalne odchylenia od normalnego stanu, należy je niezwłocznie usunąć. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia silnika. 100 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

103 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Przegląd główny Sprawdzić, czy spełnione są warunki ustawienia. Ponadto po ok godzinach pracy, a najpóźniej po upływie dwóch lat, należy przeprowadzić następujące kontrole: Kontrola Na biegu Na postoju Zachowane są znamionowe wielkości elektryczne. X Nie są przekroczone dopuszczalne temperatury łożysk. X Spokojna praca silnika i hałas emitowany przez pracującą maszynę nie uległy pogorszeniu. Na fundamencie nie pojawiły się pęknięcia i obniżenia. (*) X X Ustawienie osiowe maszyn leży w dopuszczalnych granicach tolerancji. X Wszystkie śruby mocujące dla połączeń mechanicznych i elektrycznych są mocno dokręcone. Wszystkie przyłącza potencjałowe, przyłącza uziemienia i nakładki ekranujące są prawidłowo osadzone i mają prawidłowy styk. Rezystancje izolacji uzwojeń są wystarczająco duże X Ewentualnie występująca izolacja łożysk wykonana jest zgodnie z oznakowaniami. Przewody i elementy izolacyjne są w prawidłowym stanie i nie wykazują odbarwień. Skropliny mogą swobodnie odpływać. X (*) Tę kontrolę można wykonać w czasie przestoju lub w czasie pracy. Jeżeli podczas przeglądu stwierdzone zostaną niedopuszczalne odchylenia, należy je niezwłocznie usunąć. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia maszyny. X X X X X Terminy prac konserwacyjnych Aby wykryć i wyeliminować błędy na wczesnym etapie i uniknąć ewentualnych dalszych szkód, należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: regularnie i starannie przeprowadzać konserwację silnika, regularnie przeprowadzać oględziny silnika, kontrolować silnik. UWAGA Awaria silnika Błędy lub przeciążenie silnika mogą powodować szkody materialne. W przypadku wystąpienia błędów należy natychmiast skontrolować silnik. Natychmiastowy przegląd jest konieczny, gdy dojdzie do elektrycznego albo mechanicznego nadmiernego obciążenia silnika trójfazowego, np. przeciążenie albo zwarcie. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 101

104 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Silniki wyposażone są w łożyska toczne nasmarowane smarem. Urządzenie dosmarowujące jest standardem. OSTROŻNIE Podrażnienie skóry i zapalenie oka z powodu smaru do łożysk tocznych Smary do łożysk tocznych mogą powodować podrażnienie skóry oraz zapalenie oka. Należy przestrzegać wszystkich wskazówek producenta dotyczących bezpieczeństwa. Czynności, przedziały czasowe i terminy Czynności po upływie okresów pracy lub terminów: Ponieważ warunki pracy są bardzo różne, w niniejszej instrukcji podane zostały tylko ogólne terminy, mające zastosowanie przy bezawaryjnej pracy. Dlatego odstępy między konserwacjami należy dopasować do warunków lokalnych takich jak zabrudzenie, częstotliwość załączania, obciążenie, itd. Czynności Okres pracy Terminy Pierwszy przegląd Po 500 godzinach pracy Najpóźniej po pół roku Dosmarowywanie Patrz tabliczka smarowania Czyszczenie W zależności od stopnia zanieczyszczenia Przegląd główny Co ok godzin pracy Najpóźniej po 2 latach Spuszczanie skroplin W zależności od warunków klimatycznych Przegląd i konserwacja ogrzewania postojowego Ogrzewanie postojowe nie wymaga częstej konserwacji. W razie jego uszkodzenia należy skontaktować się z centrum serwisowym (Strona 147) Ocena łożysk tocznych Ocena łożysk tocznych z reguły nie wymaga rozmontowania maszyn. Demontaż jest wymagany dopiero przy wymianie łożysk. Stan łożyska tocznego można ocenić za pomocą analizy drgań łożyska. Zmierzone wartości dostarczają wskazań i możliwa jest ich ocena przez specjalistów. W tym celu należy skontaktować się z Centrum Serwisowym. 102 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

105 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych Podane parametry smarowania dotyczą danych podanych na tabliczce znamionowej i wysokojakościowych smarów stałych zgodnie z informacjami w niniejszej instrukcji obsługi. Smary te znacznie przewyższają wymagania według normy DIN i ISO i dlatego umożliwiają stosowanie podanych okresów smarowania. Pierwsze smarowanie Smar stały podany na tabliczce smarowania wybierany jest stosownie do warunków eksploatacji znanych w momencie zamówienia i stosowany do pierwszego smarowania. Kryteria doboru smarów do łożysk tocznych Do zastosowań standardowych bez specjalnych wymagań dopuszczalne są wysokojakościowe smary stałe ISO L X BDEA3 według normy ISO oraz smary stałe K3K 20 według normy DIN z mydłem litowym jako zagęszczaczem i górną temperaturą użytkową wynoszącą co najmniej +130 C / +266 F. Dane techniczne smaru do łożysk tocznych muszą być odpowiednie do zastosowania. Używać tylko smarów wymienionych na tabliczce smarowania. Jeżeli warunki eksploatacji różnią się od podanych, należy użyć innych smarów wyłącznie po konsultacji z producentem. W przypadku stosowania smarów, które nie zostały podane na tabliczce smarowania, nie można zapewnić ich kompatybilności z całym systemem. Jeśli użyte zostaną smary, które ewentualnie spełniają tylko minimalne wymagania określone przez normę DIN lub ISO , wówczas należy skrócić okresy między smarowaniami o połowę lub odpowiednio je dopasować. W razie wątpliwości należy skonsultować się z producentem. Mieszanie różnych smarów ma wpływ na właściwości smarne. Następstwem mogą być szkody materialne. Możliwość mieszania określonych smarów może zagwarantować tylko producent smaru. Smar stały musi spełniać kryteria wymienione w poniższej tabeli i być dostosowany do warunków zastosowania. Jeżeli na tabliczce smarowania podane są inne specjalne smary stałe, wówczas obowiązują odmienne kryteria. Tabela 9-2 Kryteria doboru smarów do łożysk tocznych Kryteria Norma Właściwość, parametr Jednostka Rodzaj oleju bazowego - Olej mineralny - Zagęszczacz - Lit - Konsystencja według klasy NLGI DIN "3" dla pionowych i poziomych form budowy "2" alternatywnie dla poziomej formy budowy przy skróconym okresie między smarowaniami Zakres temperatury użytkowania - Co najmniej -20 C C C Temperatura kroplenia DIN ISO 2176 Co najmniej +180 C C - Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 103

106 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Kryteria Norma Właściwość, parametr Jednostka Podstawowa lepkość oleju DIN Ok. 100 mm²/s przy temp. 40 C Ok. 10 mm²/s przy temp. 100 C Dodatki - Przeciwutleniacze (AO), Anti-Wear (AW) Brak stałych substancji smarnych Alternatywnie: Extreme-pressure (EP) tylko po konsultacji z producentem smaru i łożyska Test FE9: A/1500/6000 DIN /-2 F10 50 h przy temp C F h przy temp C Zachowanie względem wody DIN lub 1 przy temperaturze kontrolnej +90 C - Działanie korozyjne na miedź DIN lub 1 przy temperaturze kontrolnej +120 C Korr. Stopień ochrony przed korozją (EM COR) Zawartość stałych ciał obcych > 25 μm Przydatność łożyska Wskaźnik prędkości obrotowej nxdm DIN / ISO mm²/s 0-0 Korr. DIN <10 mg/kg mg/kg - Przydatność dla wbudowanych łożysk silnika, uszczelek i podanych prędkości obrotowych - H - mm/min Zalecane smary do łożysk tocznych Ze względu na własności techniczne do standardowych zastosowań silników o formie budowy pionowej i poziomej zaleca się następujące wysokiej jakości smary do łożysk tocznych: Tabela 9-3 Smary do łożysk tocznych dla pionowych i poziomych form budowy Producent Rodzaj smaru Shell Gadus S2 V100 3 ExxonMobil/Esso BP Fuchs Unirex N3 Energrease LS3 Renolit H443 HD88 Lubcon Turmoplex 3 Addinol LM 3 EP FAG Arcanol Multi 3 Do silników o poziomej formie budowy można alternatywnie stosować smary stałe klasy 2 NLGI. Jednak wówczas okres między smarowaniami uzupełniającymi ulega skróceniu o 20%. Tabela 9-4 Alternatywne smary stałe 2. klasy NLGI do silników o poziomej formie budowy Producent Rodzaj smaru Shell Gadus S2 V100 2 ExxonMobil/Esso Unirex N2 BP Energrease LS2 Castrol Longtime PD2 Lubcon Turmogrease L 802 EP plus 104 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

107 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Producent Rodzaj smaru Shell Retinax LX2 FAG Arcanol Multi 2 Dane dotyczące smarowania Na tabliczce smarowania maszyny podane są następujące informacje: Okresy między smarowaniami uzupełniającymi w godzinach pracy Ilość smaru do smarowania uzupełniającego w gramach Rodzaj smaru Okresy między wymianami smaru Terminy wymiany smaru podane w niniejszej instrukcji obsługi bądź terminy smarowania uzupełniającego podane na tabliczce obowiązują tylko dla następujących warunków: Obciążenie normalne Praca z prędkościami obrotowymi odpowiadającymi danym na tabliczce Praca wolna od drgań Neutralne powietrze otoczenia Wysokiej jakości smary do łożysk tocznych W przypadku niekorzystnych warunków eksploatacyjnych można po konsultacji z producentem skrócić okresy między smarowaniami uzupełniającymi. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 105

108 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Smarowanie uzupełniające łożysk tocznych Łożyska toczne należy przesmarować najpóźniej co 12 miesięcy, niezależnie od ilości godzin pracy. Wymagane terminy uzupełniającego smarowania łożysk tocznych różnią się od terminów przeglądów maszyny. W przypadku nie zachowania terminów smarowania uzupełniającego, mogą wystąpić uszkodzenia łożyska. Podczas smarowania uzupełniającego należy stosować się do informacji podanych na tabliczce smarowania. 1. Oczyścić gniazda smarowe. 2. W czasie procesu smarowania uzupełniającego należy obracać wał, aby rozprowadzić nowy smar w łożysku. Silniki eksploatowane z przekształtnikiem: Wykonać smarowanie uzupełniające przy małej do średniej prędkości obrotowej (n min = 250 obr./min, n maks = 3600 obr./min), aby zagwarantować wystarczająco równomierne smarowanie. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo zranienia przez obracające się elementy Podczas smarowania uzupełniającego wał musi się obracać. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Podczas smarowania uzupełniającego należy zwrócić uwagę na wszystkie elementy obracające się. 3. Wtłoczyć porcjami odpowiedni smar w ilości zgodnej z tabliczką smarowania i wytycznymi zawartymi w niniejszej instrukcji obsługi, maks. 50 g na 30 min. Początkowo temperatura łożyska tocznego wyraźnie wzrasta, a następnie obniża się do wartości normalnej po wyparciu nadmiaru smaru z łożyska. Zużyty smar zbiera się na zewnątrz łożyska w komorze na zużyty smar. Smarowanie łożysk tocznych przed uruchomieniem W przypadku prawidłowego składowania przez dłuższy okres przed uruchomieniem normalnie w ciągu dwóch lat nie występuje pogorszenie właściwości smaru znajdującego się w łożyskach. Podczas uruchomienia wykonać smarowanie uzupełniające łożysk, używając podwójnej ilości smaru. Wał musi się przy tym obracać, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie smaru w łożysku. Należy przestrzegać informacji dotyczących dłuższego okresu przechowywania. Składowanie powyżej 4 lat W przypadku dłuższych okresów przechowywania skraca się okres użytkowania smaru w łożyskach. Oczyścić łożyska toczne i nasmarować je ponownie. W razie wątpliwości należy wymienić kompletne łożysko toczne. Patrz również Okresy smarowania i rodzaje smarów dla eksploatacji łożysk tocznych (Strona 103) 106 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

109 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu wskutek przegrzania łożysk tocznych Gdy łożyska toczne nie są regularnie dosmarowywane, wówczas może dochodzić do lokalnego przegrzewania i jako skutek, w atmosferze wybuchowej, do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Łożyska toczne należy regularnie dosmarowywać zgodnie z danymi na tabliczce smarowania. Proszę zastosować nadzór temperatury łożysk, jeżeli go jeszcze nie ma Pojemność komory zużytego smaru Tabela 9-5 Pojemność komory zużytego smaru w cm³ Typ Konstrukcja IM B3, IM B5, IM B35 Konstrukcja IM V1 1MB5...-4AA MB5...-4AB MB5...-4AC 1MB5...-4AD 1MB5...-4BA MB5...-4BB 1MB5...-4BC 1MB5...-4BD Uszczelnianie łożysk tocznych (opcja podwyższony stopień ochrony ) Smarowanie wstępnej komory smarowania Aby osiągnąć optymalne uszczelnienie łożyska tocznego i wystarczająco uszczelnić rowki labiryntu rozprowadzanym smarem, wymagane jest regularne smarowanie wstępnej komory smaru. Przebieg czynności jest taki sam, jak w przypadku smaru do smarowania. Efekt uszczelnienia podczas pracy jest optymalny tak długo, jak długo względnie czysty smar będzie wydostawać się z łożyska. Okresy smarowania Wymagane odstępy pomiędzy dosmarowywaniem określa się przeważnie na podstawie stopnia zanieczyszczenia otoczenia i czasu, w którym maszyna pozostaje włączona. Dlatego częstotliwość smarowania można określić tylko uwzględniając indywidualne warunki pracy. Należy zapewnić, aby rowek uszczelki był stale wypełniony smarem. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 107

110 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Utrzymywanie w czystości strumienia powietrza chłodzącego Aby maszyna była wystarczająco chłodzona, drogi powietrza chłodzącego muszą być wolne od zabrudzeń. Siatki, żebra, rury, itd. należy regularnie czyścić z kurzu i zabrudzeń Czyszczenie Czyszczenie kanałów smarowych i komór zużytego smaru Zużyty smar zbiera się na zewnątrz łożyska w komorze zużytego smaru zewnętrznej pokrywy łożyska. Przy wymianie łożyska należy usunąć zużyty smar. Uwaga Aby wymienić smar znajdujący się w kanale smarowym, konieczne jest rozebranie wkładów łożyskowych. Czyszczenie kanałów powietrza chłodzącego Należy regularnie czyścić kanały powietrza chłodzącego, przez które przepływa powietrze z otoczenia. Okresy między czyszczeniami zależą od poziomu występujących lokalnie zanieczyszczeń. UWAGA Uszkodzenie silnika Nigdy nie kierować sprężonego powietrza w kierunku wyjścia wału lub otworów silnika. Należy unikać bezpośredniego oddziaływania sprężonego powietrza na pierścienie uszczelniające wału lub szczelinowe uszczelnienia silnika. 108 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

111 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Spuszczanie skroplin Jeżeli są dostępne otwory spustowe skroplin należy je otwierać w zależności od warunków klimatycznych w regularnych odstępach. OSTRZEŻENIE Niebezpieczne napięcie Wkładanie przedmiotów do otworów spustowych skroplin (opcjonalne) może uszkodzić uzwojenie. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała lub szkody materialne. W celu zachowania stopnia ochrony należy przestrzegać następujących wskazówek: Przed otwarciem otworów spustowych skroplin, odłączyć silnik od napięcia. Zamknąć otwory spustowe skroplin np. przy pomocy korków T przed uruchomieniem silnika. UWAGA Obniżenie stopnia ochrony Niezamknięte otwory spustowe skroplin mogą powodować szkody materialne silnika. W celu zachowania stopnia ochrony po spuszczeniu skroplin należy zamknąć ponownie wszystkie otwory spustowe Naprawa uszkodzeń powierzchni lakierowanej Jeżeli powierzchnia lakierowana jest uszkodzona, należy naprawić uszkodzenia. Zapewnia to ochronę przed korozją. Uwaga Powłoka lakiernicza Przed naprawą uszkodzeń powierzchni lakierniczej należy skontaktować się z centrum serwisowym (Strona 147). Tam uzyskają Państwo dalsze informacje dotyczące prawidłowej powłoki lakierniczej i naprawy uszkodzeń powierzchni lakierniczej. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 109

112 Utrzymanie w należytym stanie 9.2 Przegląd i konserwacja Ponowne lakierowanie W przypadku ponownego lakierowania powierzchni należy zachować jeden z następujących wymogów: Ograniczenie całkowitej grubości warstwy lakieru zgodnie z grupą wybuchowości: IIA, IIB: Całkowita grubość warstwy lakieru 2 mm IIC: Całkowita grubość warstwy lakieru 0,2 mm w przypadku silników grupy II (gaz) Ograniczenie rezystancji powierzchniowej zastosowanego lakieru: Rezystancja powierzchniowa 1 GΩ w przypadku silników grupy II i III (gaz i pył) Ograniczenie przewodzenia ładunku 60 nc dla urządzeń grupy I lub IIA 25 nc dla urządzeń grupy IIB 10 nc dla urządzeń grupy IIC 200 nc dla urządzeń grupy III (wartości nie obowiązują w przypadku procesów, podczas których wytwarzane są ładunki elektryczne) Napięcie przebicia 4 kv dla grupy wybuchowości III (gaz i pył) OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu na skutek niewłaściwego lakierowania Przy dużej grubości warstwy lakieru możliwe jest gromadzenie się w niej ładunku elektrostatycznego. Może dojść do wyładowania. Niebezpieczeństwo wybuchu występuje wówczas, gdy w tym samym momencie obecne są również potencjalnie wybuchowe mieszaniny. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Badanie przydatności systemów lakierów dla miejsc zagrożonych wybuchem Dla standardowo zamawianych systemów lakierów posiadamy świadectwa przydatności elektrostatycznej w miejscach chronionych przed wybuchem. Dla niestandardowych lub specyficznych dla klienta systemów lakierów nie posiadamy świadectw. Proszę wziąć pod uwagę, że posiadane świadectwa nie obowiązują dla lakierowania dodatkowego Konserwacja skrzynek zaciskowych Warunek Maszyna nie jest podłączona do napięcia. 110 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

113 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Sprawdzić skrzynkę zacisków Regularnie sprawdzać szczelność skrzynek zaciskowych, uszkodzenia izolacji i trwałość przyłączy połączeniowych. Jeśli do skrzynki zaciskowej wniknął pył lub wilgoć, wtedy skrzynkę zaciskową należy oczyścić lub osuszyć a szczególnie izolatory. Sprawdzić uszczelki na powierzchniach uszczelniających i usunąć przyczynę nieszczelności. Sprawdzić izolatory, elementy przyłączeniowe i połączenia przewodów w skrzynce zacisków. Wymienić uszkodzone komponenty. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo zwarcia Uszkodzone komponenty mogą doprowadzić do wystąpienia zwarcia. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Wymienić uszkodzone komponenty. 9.3 Naprawa Podczas wykonywania wszelkich prac przy maszynie należy przestrzegać następujących reguł: Zawsze stosować się do ogólnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa (Strona 11). Przestrzegać krajowych i specyficznych przepisów branżowych. W przypadku użytkowania maszyny na obszarze Unii Europejskiej należy przestrzegać wymagań normy EN dotyczącej bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Podczas każdego przeglądu i konserwacji maszyny należy przestrzegać normy IEC / EN Niebezpieczeństwo wybuchu wskutek niedopuszczalnych prac remontowych Prace remontowe są dopuszczalne tylko w zakresie prac opisanych w tej instrukcji obsługi. W przeciwnym razie w atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. W sprawie napraw wykraczających poza ten zakres należy skontaktować się z centrum serwisowym. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 111

114 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu z powodu zbyt wysokiej temperatury obudowy maszyny Części maszyny mogą być bardziej gorące niż maksymalna dopuszczalna temperatura obudowy. W wybuchowej atmosferze pyłowej może dojść do zapłonu kurzu i do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Silniki rozgrzane do temperatury roboczej nie otwierać w wybuchowej atmosferze pyłowej. Przed otwarciem poczekać, aż silnik ostygnie. Niebezpieczeństwo wybuchu na skutek nieprawidłowej naprawy ogrzewania postojowego W wyniku nieprawidłowej naprawy ogrzewania postojowego, np. na skutek zastosowania niedopuszczonych lub niesprawdzonych części zamiennych, może dojść do wybuchu w czasie pracy w potencjalnie wybuchowej atmosferze. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Tylko wykwalifikowanemu pracownikowi serwisu (Strona 147) wolno naprawiać ogrzewanie postojowe i przeprowadzać niezbędną wówczas kontrolę jednostkową, ponieważ konieczna do tego jest obszerna wiedza fachowa. Używać wyłącznie dopuszczonych i sprawdzonych części zamiennych Podstawy Montaż silnika powinien odbywać się w miarę możliwości na powierzchni płyty. Dzięki temu zapewniona jest równomierna powierzchnia. Tabliczki znamionowe i dodatkowe ustawić w pierwotnym położeniu. Przymocować przewody elektryczne. Sprawdzić wszystkie momenty dokręcania śrub, również przy śrubach niewykręcanych. Uwaga Przed rozpoczęciem demontażu należy oznaczyć przyporządkowanie elementów mocujących oraz rozmieszczenie połączeń wewnętrznych. Ułatwi to ich późniejszy montaż Śruby z powłoką precote Silnik może być wyposażony częściowo w śruby z powłoką precote. Aby zagwarantować zabezpieczenie śrub, należy podczas montażu / naprawy użyć nowych śrub z powłoką precote. Alternatywnie należy użyć normalnych śrub ze środkiem zabezpieczającym śruby, jak Loctite. 112 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

115 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Zabezpieczenia śrub Śruby lub nakrętki, które montowane są razem z elementami zabezpieczającymi, sprężynowymi i/lub rozdzielającymi siłę (np. podkładki zabezpieczające, pierścienie sprężyste itd.), należy podczas montażu ponownie wyposażyć w takie same sprawne elementy. Z zasady należy przy tym wymienić elementy zabezpieczające i uszczelniające na nowe Obudowa wentylatora Aby wymontować lub wymienić wentylator zewnętrzny, należy zdemontować obudowę wentylatora. Obudowa wentylatora zamocowana jest do korpusu maszyny za pomocą śrub. Demontaż 1. Przed rozpoczęciem prac należy zabezpieczyć obudowę wentylatora przed upadkiem. 2. Odkręcić śruby mocujące obudowę wentylatora do korpusu. 3. Zwrócić uwagę na istniejące elementy mocujące i zachować je do późniejszego montażu. Montaż Montaż obudowy wentylatora wykonywany jest w odwrotnej kolejności. 1. Osadzić obudowę wentylatora i dokręcić śruby mocujące. 2. Zwrócić uwagę na to, aby elementy mocujące zostały zamontowane prawidłowo i bez uszkodzeń Wentylator zewnętrzny z metalu Wentylatory zewnętrzne zmetalu są wyposażone w połączenie na wpust i zabezpieczone przed przesunięciem osiowym przez pierścień zabezpieczający. Demontaż 1. Wentylator zewnętrzny 1 zamocowany jest na wale za pomocą pierścienia zabezpieczającego 2. Usunąć pierścień zabezpieczający. Zaleca się użycie do tego celu szczypiec według normy DIN Do ściągania wentylatora zewnętrznego należy używać odpowiedniego przyrządu. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 113

116 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa 3. Unikać uderzeń młotkiem. 4. Zabezpieczyć wpust przed wypadnięciem lub wyjąć go. Rysunek 9-1 Wentylacja (schemat ideowy z wentylatorem osiowym) Montaż 1. Usunąć zabezpieczenie wpustu lub włożyć go w rowek wpustu. 2. Skontrolować prawidłowość osadzenia. 3. Nasunąć wentylator zewnętrzny 1 na wał, do oporu. Użyć do tego odpowiedniego przyrządu. 4. Osadzić pierścień zabezpieczający 2 w odpowiednim rowku i skontrolować osadzenie. Dysza kierująca powietrza Maszyny dwubiegunowe wyposażone są w dyszę kierującą powietrze 3. Odległość między wentylatorem zewnętrznym i dyszą kierującą powietrze musi wynosić równomiernie na całym obwodzie 2 mm. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo wybuchu wywołane tarciem wirnika wentylatora. Jeśli wirnik wentylatora zewnętrznego z metalu ociera się o inny element może dojść do powstania strumienia iskier i wybuchu. Następstwem może być śmierć, ciężkie obrażenia ciała i szkody materialne. Usunąć ewentualnie występujące zabrudzenia. Należy regularnie kontrolować i zachowywać odstępy między wirnikiem wentylatora a sąsiadującymi częściami, jak np.: dyszą kierującą powietrze. W razie potrzeby należy skorygować ustawienie elementów konstrukcyjnych. Szczelina między dyszą kierującą powietrze i wirnikiem wentylatora musi wynosić co najmniej 2 mm. Jeśli potrzebują Państwo wsparcia przy ustawieniu elementów konstrukcyjnych, prosimy o kontakt z Centrum Serwisowym. 114 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

117 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Wentylator zewnętrzny z tworzywa sztucznego Wentylatory zewnętrzne z tworzywa sztucznego posiadają odlane zabierak podobny do wpustu. Za pomocą pierścienia zabezpieczającego wentylator zewnętrzny zabezpieczany jest przed przesunięciem osiowym. Demontaż 1. Wentylator zewnętrzny 1 unieruchomiony jest na wale za pomocą pierścienia zabezpieczającego 2. Usunąć pierścień zabezpieczający. Zaleca się użycie do tego celu szczypiec zgodnych z normą DIN Ściągnąć wentylator zewnętrzny ręką. Rysunek 9-2 Wentylacja (schemat zasadniczy z wentylatorem promieniowym) Montaż 1. Nasunąć wentylator zewnętrzny 1 na czop końcowy wału do oporu. 2. Osadzić pierścień zabezpieczający 2 w odpowiednim rowku i skontrolować osadzenie. W przypadku wentylatorów z mechanizmami zatrzaskowymi należy zwrócić uwagę na to, aby nie zostały one uszkodzone. W tym celu ogrzać wentylator w obszarze piasty do temperatury ok. 50 C. W przypadku uszkodzenia zamówić nowe części Obudowa wentylatora obcego Wentylator obcy jest zamontowany w obudowie wentylatora obcego. Aby wymontować go lub wymienić, należy zdemontować obudowę wentylatora obcego. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 115

118 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Demontaż OSTRZEŻENIE Części wirujące i pod napięciem Części elektryczne przy silniku wentylatora obcego znajdują się pod niebezpiecznym napięciem elektrycznym. Następstwem dotknięcia może być śmierć, poważne obrażenia lub szkody materialne. 1. Przed rozpoczęciem prac przy wentylatorze należy odłączyć silnik wentylatora od sieci. 2. Zabezpieczyć urządzenie przed ponownym załączeniem. 3. Przed podjęciem dalszych prac odczekać do całkowitego zatrzymania się wentylatora. 1. Przed rozpoczęciem prac zabezpieczyć obudowę wentylatora obcego przed upadkiem. 2. Jeżeli zainstalowany jest enkoder, wówczas znajduje się on we wnętrzu obudowy wentylatora obcego. Przed zdjęciem obudowy wentylatora obcego należy odłączyć wyprowadzone przewody enkodera w przynależnej skrzynce zaciskowej. 3. Odkręcić śruby mocujące obudowę wentylatora obcego do korpusu. 4. Zwrócić uwagę na istniejące elementy mocujące i zachować je do późniejszego montażu. Montaż Montaż obudowy wentylatora obcego wykonywany jest w odwrotnej kolejności. 1. Jeżeli zainstalowany jest enkoder: Zwrócić uwagę na to, aby przewody enkodera nie zostały uszkodzone podczas montażu. Przed nałożeniem obudowy wentylatora obcego należy wyprowadzić przewody enkodera pomiędzy dwoma żebrami chłodzącymi i prowizorycznie je zamocować. 2. Nasadzić obudowę wentylatora obcego i dokręcić śruby mocujące. 3. Podczas montażu obudowy wentylatora obcego należy zwrócić uwagę na to, aby elementy mocujące nie uległy uszkodzeniu i zostały prawidłowo zamontowane. 4. Podłączyć przewód enkodera Łożysko toczne Do uszczelnienia maszyn na wale wirnika używane są pierścienie uszczelniające wału. Używać zalecanych łożysk. Zwrócić uwagę na prawidłowe ułożenie podkładek uszczelniających łożyska. Osadzić elementy do dosuwu łożyska po przewidzianej stronie. Łożyska ustalające mogą być wykonane z pierścieniem zabezpieczającym lub z osłoną łożyska. 116 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

119 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Uszczelnić śruby osłony łożyska za pomocą podkładek uszczelniających lub smaru. Nie należy zmieniać położenia osłony łożyska, strona DE i NDE lub wewnątrz i na zewnątrz. Chronić łożyska przed wniknięciem zanieczyszczeń i wilgoci Demontaż łożyska tocznego Przygotowanie Zdemontować doprowadzenia smaru, punkty do pomiaru drgań i w razie potrzeby zabudowane oprzyrządowanie po stronie DE i NDE. Wyjąć sprzęgło po stronie napędowej (DE) lub zapewnić swobodny dostęp do czopa końcowego wału. Po stronie NDE należy postępować jak poniżej: Najpierw zdemontować obudowę wentylatora bądź obudowę wentylatora obcego. Obudowa wentylatora (Strona 113) Obudowa wentylatora obcego (Strona 115) Zdemontować wentylator zewnętrzny. Wentylator zewnętrzny z metalu (Strona 113) Wentylator zewnętrzny z tworzywa sztucznego (Strona 115) Uwaga Ilustracje rozmieszczenia poszczególnych elementów konstrukcyjnych znajdują się w rozdziale "Części zamienne (Strona 127)". Sposób postępowania 1. Usunąć elementy konstrukcyjne zamocowania łożyska. Zdjąć zewnętrzną pokrywę łożyska (jeśli występuje). Wymontować pierścień V (Strona 118). Wymontować labiryntowy pierścień uszczelniający (Strona 118). Upewnić się, że wewnętrzna pokrywa łożyska nie jest już zamocowana do obudowy łożyska lub tarczy łożyskowej. Do demontażu obudowy łożyska lub tarczy łożyskowej należy podeprzeć wirnik. W razie potrzeby usunąć obudowę łożyska z tarczy łożyskowej. Zdemontować tarczę łożyskową. W zależności od wzniosu wału, typu i wykonania łożyska, chodzi o wykonanie głowicy lub obudowy łożyska. Usunąć pierścień zabezpieczający na wale. 2. Ściągnąć łożysko toczne razem z tarczą odrzutową. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 117

120 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Wymontować pierścień V Zależnie od wykonania zabudowany jest pierścień V. Pierścień V musi być wymieniony, jeśli z łożyska tocznego wypływa wyjątkowo dużo smaru lub pierścień V jest w widoczny sposób uszkodzony. Rysunek 9-3 Wymontować pierścień V 1. Oznaczyć elementy konstrukcyjne dla zapewnienia prawidłowego montażu. 2. Ściągnąć pierścień V 1 z wału razem z zewnętrzną pokrywą łożyska lub z odpowiednim narzędziem. Demontaż pierścienia ochronnego w przypadku stopnia ochrony IP56 W przypadku stopnia ochrony IP56 pierścień V do zewnętrznego uszczelnienia łożyska wyposażony jest w nałożony pierścień ochronny 2. Demontaż wkładu łożyska nie wymaga usunięcia pierścienia ochronnego. Pierścień ochronny należy ściągnąć z wału razem z pierścieniem V i zewnętrzną pokrywą łożyska lub tarczą łożyskową. Patrz również Montaż pierścienia V (Strona 120) Wymontować labiryntowy pierścień uszczelniający Uwaga W przypadku opcji "Podwyższony stopień ochrony" maszyna wyposażona jest w labiryntowy pierścień uszczelniający po stronie napędzanej (DE) i nienapędzanej (NDE). Przed demontażem łożyska tocznego usunięty musi być labiryntowy pierścień uszczelniający. Labiryntowy pierścień uszczelniający 3 zamocowany jest za pomocą trzech wkrętów bez łba, które zabezpieczone są klejem, np. Loctite 243 w sposób pozwalający na ich odkręcenie. 118 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

121 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Rysunek 9-4 Demontaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego (schemat zasadniczy) 1. Oznaczyć podzespoły wkładów łożyskowych w celu zapewnienia prawidłowego montażu. 2. Usunąć powłokę ochronną wału przed pierścieniem labiryntowym. 3. Wykręcić trzy promieniowo rozmieszczone wkręty bez łba służące do osiowego unieruchomienia pierścienia. 4. W celu ściągnięcia wkręcić odpowiednie kołki lub śruby do gwintów promieniowych. Zwrócić przy tym uwagę na długość wkrętu, aby uniknąć zakleszczenia na wale lub uszkodzenia gwintu. 5. Rozgrzać labiryntowy pierścień uszczelniający podczas ściągania. Patrz również Montaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego (Strona 122) Montaż łożysk tocznych Podczas składania i montażu należy bezwzględnie zachować możliwie najwyższą staranność i czystość. Podczas łączenia zwrócić uwagę na prawidłową kolejność elementów konstrukcyjnych. Dokręcić wszystkie elementy konstrukcyjne z podanym momentem dokręcania (Strona 149). Uwaga Więcej informacji odnośnie montażu łożyska tocznego można znaleźć w katalogu lub w informacjach producenta łożyska tocznego. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 119

122 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Sposób postępowania 1. Wymienić uszkodzone elementy konstrukcyjne. 2. Usunąć zabrudzenia elementów konstrukcyjnych. Usunąć pozostałości smaru oraz masy uszczelniającej lub płynu zabezpieczającego śruby. 3. Przygotować gniazda łożyskowe: Delikatnie nasmarować gniazdo pierścienia wewnętrznego. Nasmarować gniazdo pierścienia zewnętrznego smarem stałym np. Altemp Q NB 50. Nasunąć na wał wewnętrzną pokrywę łożyska. 4. Podgrzać łożysko toczne. 5. Nasunąć podgrzane łożysko toczne na wał za pierścień wewnętrzny. Unikać mocnych uderzeń, gdyż w przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia łożyska. 6. Upewnić się, że łożysko przylega do odsadzenia wału bądź do drugiego łożyska. 7. Całkowicie napełnić łożysko zalecanym smarem, zgodnie z tabliczką smarowania. 8. Podgrzać tarczę odrzutową i nasunąć ją na wał. 9. W zależności od wersji zamocować łożysko przy użyciu pierścienia zabezpieczającego lub nakrętki wału. 10.Do montażu obudowy łożyska bądź tarczy łożyskowej podeprzeć wirnik. 11.Podczas montażu stosować odpowiednie środki uszczelniające. 12.Zamontować tarczę łożyskową bądź obudowę łożyska wraz z tarczą łożyskową. 13.Zamontować zewnętrzną pokrywę łożyska (jeśli występuje). 14.Zamontować elementy uszczelniające. Podczas montażu wkładów łożyskowych należy przestrzegać wymaganych momentów dokręcania śrub (Strona 149). Podczas montażu tarczy łożyskowej nie uszkodzić uzwojeń wystających z korpusu stojana Montaż pierścienia V Warunek Łożysko toczne jest już zamontowane. 120 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

123 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Montaż pierścienia V 1. Nasmarować osiową powierzchnię uszczelniającą. Gniazdo wału pozostaje nienasmarowane. 1 Pierścień V 2 Pomocnicza tarcza montażowa 3 Pierścień zabezpieczający Rysunek 9-5 Montaż pierścienia V 2. Nasunąć pierścień V 1 na wał za pomocą pomocniczej tarczy montażowej 2. Prawidłowe położenie osiowe pierścienia V jest osiągnięte jeżeli powierzchnia czołowa i krawędź zewnętrzna pierścienia V są wyrównane. Montaż pierścienia ochronnego w przypadku stopnia ochrony IP56 W przypadku stopnia ochrony IP56 pierścień V do zewnętrznego uszczelnienia łożyska wyposażony jest w nałożony pierścień ochronny 3 z blachy. 1. Nasunąć pierścień ochronny na wał. 2. Sprawdzić, czy pierścień jest wystarczająco wstępnie naprężony. W razie potrzeby wymienić pierścień ochronny. 3. Ustawić pierścień ochronny tak, aby jedna z obu szczelin wzdłużnych stykała się z odpowiednim kanalikiem do odpływu wody na dole pokrywy łożyska lub tarczy łożyskowej Zamontować pierścień V (opcja Podwyższony stopień ochrony ) Przedsionek smarowy pierścienia labiryntowego wraz z pierścieniem V zapewniają zachowanie stopnia ochrony IP65. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 121

124 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Przy montażu pierścienia V postępować jak przy montażu pierścienia labiryntowego. 1. Nasmarować osiową powierzchnię uszczelniającą. Gniazdo wału pozostaje nienasmarowane. 2. Nasunąć pierścień V 2 na wał. Prawidłowe położenie osiowe pierścienia V w wersji z przedsionkiem smarowym jest osiągnięte, gdy pierścień V osadzony jest ok. 0,2 mm za krawędzią odsadzenia wału. Pozycja wynika z montażu pierścienia labiryntowego. 1 Pierścień filcowy 3 Labiryntowy pierścień uszczelniający 2 Pierścień V 4 Przedsionek smarowy Rysunek 9-6 Łożysko toczne z przedsionkiem smarowym (schemat ideowy) Patrz również Montaż pierścienia V (Strona 120) Montaż labiryntowego pierścienia uszczelniającego Podczas montażu łożyska tocznego labiryntowy pierścień uszczelniający osadzany jest jako ostatni element konstrukcyjny. Gwarantuje on stopień ochrony IP65 i zapobiega wnikaniu brudu i ciał obcych do wnętrza łożyska tocznego. 1. Pokryć trzy kołki gwintowane rozpuszczalnym klejem, np. Loctite 243 i wkręcić je częściowo w pierścień labiryntowy uszczelniający. 2. W obszarze labiryntowego pierścienia uszczelniającego nanieść na wał warstwę środka chroniącego przed korozją. 122 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

125 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa 3. Podgrzać labiryntowy pierścień uszczelniający. Przed utwardzeniem powłoki lub kleju na kołkach gwintowanych nasunąć labiryntowy pierścień uszczelniający do ok. 3 mm od pokrywy łożyska. 3mm Rysunek 9-7 Położenie kołków gwintowanych labiryntowego pierścienia uszczelniającego na zewnętrznej pokrywie łożyska 4. Unieruchomić labiryntowy pierścień uszczelniający wkręcając kołki gwintowane. Krótkimi ruchami osiowymi sprawdzić przy tym zazębienie wierzchołków kołków gwintowanych w rowku wału. Prawidłowa pozycja osiowa jest osiągnięta wtedy, gdy wkręcone promieniowo kołki gwintowane zazębiają się z rowkiem klinowym na wale Połączenia zezwojów uzwojenia Wymienić ewentualnie skorodowane śruby na nowe. Nie uszkodzić izolacji elementów znajdujących się pod napięciem. Udokumentować położenie demontowanych ewentualnie tabliczek znamionowych i dodatkowych. Unikać uszkodzeń krawędzi centrujących Montaż daszka ochronnego, czujnika momentu pędu pod daszkiem ochronnym Śruby mocujące przełożyć przez otwory w powierzchni zewnętrznej daszka ochronnego i dociągnąć z momentem dokręcania 3 Nm ± 10 % Montaż hamulców (opcja) Tabela 9-6 Przyporządkowanie hamulców do wielkości mechanicznych Wielkość mechaniczna Typ hamulca Przyporządkowanie wielkości hamulców 400 NFA 250/ / NFA 400/ /630 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 123

126 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa Momenty dokręcania dla listwy zaciskowej i uziemienia Momenty dokręcania przyłączy elektrycznych płyty zaciskowej i uziemienia zostały podane w tabeli (Strona 149) pod przypadkiem A Uszczelnianie maszyny Podczas montażu należy zachować maksymalną staranność i czystość. Oczyścić wszystkie nieosłonięte łączenia elementów, np. między obudowami, tarczami łożyskowymi i wkładami łożyskowymi itd. oraz usunąć stare środki uszczelniające. Pokryć gołe spoiny między częściami nietwardniejącym, trwale plastycznym środkiem uszczelniającym, np. Hylomar M. Przestrzegać przy tym wskazówek dotyczących użytkowania i bezpieczeństwa opracowanych przez producenta. Sprawdzić wszystkie elementy uszczelniające, np. na skrzynkach zacisków, pod kątem elastyczności, starzenia i ewentualnych uszkodzeń. Jeżeli skuteczność elementów uszczelniających jest niewystarczająca, należy je wymienić na nowe. Wymiana uszczelek 1. W razie potrzeby wymienić uszczelki na części oryginalne lub na przetestowane elementy uszczelniające. 2. Całkowicie przykleić uszczelki do silnika lub obudowy wlotu powietrza. Szczeliny i otwory w miejscu styku uszczelek są niedopuszczalne. 3. Płaszczyzny, których powierzchnie styku uszczelnione zostały płynnym środkiem uszczelniającym, można ponownie uszczelnić przy użyciu oryginalnego uszczelnienia płynnego Hylomar M. 4. Płaszczyzny, których powierzchnie styku uszczelnione zostały uszczelkami przyklejonymi z jednej strony, należy w razie potrzeby uszczelniać oryginalnymi uszczelkami przy użyciu oryginalnego kleju (Loctite). Montaż pokrywy W przypadku demontażu pokryw, które uszczelnione są płynnym środkiem uszczelniającym, aby zachować stopień ochrony IP silnika przed ponownym zamknięciem, należy postępować jak poniżej: 1. Używać tylko dopuszczonych płynnych środków uszczelniających. 2. Oczyścić powierzchnie uszczelniające zgodnie z kartą charakterystyki płynnego środka uszczelniającego. Przed ponownym montażem powierzchnie uszczelniające muszą być czyste i suche. 3. Nałożyć płynny środek uszczelniający w postaci ciągłego ściegu o średnicy ok. 3 mm. 4. Po odparowaniu rozpuszczalnika zmontować elementy konstrukcyjne, przestrzegając ograniczenia czasu montażu. 5. Po nałożeniu płynnego środka uszczelniającego ponownie dokręcić śruby mocujące pokrywę. 124 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

127 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa W przypadku pytań należy skontaktować się z centrum serwisowym. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 125

128 Utrzymanie w należytym stanie 9.3 Naprawa 126 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

129 Części zamienne Dane zamówienia Przy zamawianiu części zamiennych oprócz dokładnego oznaczenia części należy zawsze podać także typ maszyny i numer seryjny maszyny. Zwrócić uwagę na to, aby oznaczenie części zamiennej było zgodne z oznaczeniem na wykazach części zamiennych, oraz uzupełnić należący do niego numer części. Przykład Tarcza łożyskowa, strona DE (część 5.00) Typ maszyny Numer seryjny Typ maszyny i numer seryjny podane są na tabliczce znamionowej. Dodatkowo numer seryjny wytłoczony jest na czole czopu wału po stronie DE. Uwaga Ilustracje zawarte w tym rozdziale stanowią szczegółową prezentację podstawowych wykonań. Służą one do zdefiniowania części zamiennych. Dostarczone wykonanie może różnić się w szczegółach od tych ilustracji. OSTRZEŻENIE Zagrożenie wybuchem powodowane przez niewłaściwe części zamienne W przypadku zastosowania innych niż oryginalne części zamiennych stopień ochrony przed zapłonem nie jest już zagwarantowany. Podczas pracy w atmosferze wybuchowej może dojść do wybuchu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Do maszyn w wykonaniu przeciwwybuchowym należy używać wyłącznie oryginalnych części zamiennych; dotyczy to również takich komponentów, jak uszczelki, zaciski, przepusty kablowe i przewodów. W przypadku pytań należy skontaktować się z biurem serwisu Siemens (Strona 147). Równoważne części znormalizowane, jak np. śruby, można nabywać na wolnym rynku. Kod DataMatrix Kod DataMatrix w postaci tabliczki samoprzylepnej znajduje się na silnikach produkowanych w Europie. Z kodu DataMatrix można odczytać następujące informacje: Typ maszyny Numer seryjny Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 127

130 Części zamienne 10.4 Grupy części Numer materiału klienta, jeśli zamówiony jako opcja Y84 Za pomocą kodu DataMatrix i aplikacji SIMOTICS Digital Data uzyskuje się dostęp do danych technicznych, części zamiennych i instrukcji eksploatacji silnika Zamawianie części Przy zamawianiu części zamiennych lub części do napraw, poza dokładnym oznaczeniem części, należy zawsze podawać również typ i numer seryjny silnika. Zwrócić uwagę na to, aby oznaczenie części było zgodne z oznaczeniem na wykazach części oraz uzupełnić należący do niego numer części. Przy zamawianiu części zamiennych lub części do napraw potrzebne są następujące dane: Nazwa i numer części Typ i numer seryjny maszyny Typ silnika i numer seryjny znajdują się na tabliczce znamionowej. Łożyska toczne W celu zamówienia łożysk tocznych dodatkowo oprócz oznaczenia łożyska wymagane jest podanie oznaczenia wtórnego dla danego wykonania łożyska. Oba oznaczenia podano na tabliczce smarowania i w dokumentacji maszyny lub mogą zostać odczytane z wbudowanego łożyska. Łożyska toczne należy wymieniać tylko na łożyska tego samego typu Określenie części zamiennych poprzez internet Spares on Web umożliwia szybkie i nieskomplikowane określenie numerów zamówieniowych standardowych części zamiennych do silników. Spares On Web ( Grupy części Rozróżnia się następujące grupy części: Części zamienne Części zamienne to części silnika, które można zamówić w okresie produkcyjnym i przez następnych maksymalnie 5 lat od zakończenia produkcji. Przeprowadzenie wymiany tych części należy powierzać wyłącznie autoryzowanym partnerom serwisowym i partnerom w zakresie modyfikacji. Części do napraw 128 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

131 Części zamienne 10.4 Grupy części Części do napraw to części silnika, które dostarczane są tylko w czasie aktywnej produkcji silnika (do wycofania produktu). Części do napraw to części, które służą do naprawy lub modyfikacji aktualnych produktów. Przeprowadzenie wymiany tych części należy powierzać wyłącznie autoryzowanym partnerom serwisowym i partnerom w zakresie modyfikacji. Części znormalizowane Części znormalizowane to części silnika, które należy nabywać w wolnym handlu według wymiarów, materiału i powierzchni. Szczegółowa ich lista znajduje się w rozdziale Części znormalizowane. Inne części Inne części to drobne elementy dla zapewnienia kompletności rysunku złożeniowego. Nie są one jednak dostępne jako indywidualne części zamienne lub do naprawy. Na zapytanie możliwa jest dostawa w podzespołach (np. kompletna skrzynka przyłączeniowa). Po dostawie silnika obowiązuje następujące zobowiązania dostawy dla maszyn zastępczych i części do napraw. Do 3 lat po dostawie oryginalnego silnika w przypadku jego całkowitej awarii Siemens dostarcza silnik zastępczy porównywalny pod względem rozmiarów montażowych i funkcji, możliwa zmiana serii. Dostawa silnika zastępczego w okresie 3 lat nie skutkuje rozpoczęciem nowego okresu trwania gwarancji. Dostawy silników zastępczych po zakończeniu aktywnej produkcji danej serii silników są dodatkowo oznaczane na tabliczce znamionowej jako Silnik zamienny. Części zamienne dla tych silników oferowane są jedynie na zapytanie, naprawa ich i wymiana nie są możliwe. Po upływie 3 lat (po dostawie oryginalnego silnika) możliwa jest jedynie naprawa takiego silnika (w zależności od dostępności potrzebnych części zamiennych). Do 5 lat po dostawie oryginalnego silnika dostępne są części zamienne, na kolejny okres 5 lat Siemens udziela informacji dotyczących części zamiennych i w razie potrzeby dostarcza dokumentację. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 129

132 Części zamienne 10.5 Części maszyny 10.5 Części maszyny Stojan i wirnik Rysunek 10-1 Stojan i wirnik Tabela 10-1 Części zamienne dla stojana i wirnika Część Opis Część Opis 7.07 Wentylator wewnętrzny Uchwyt do podnoszenia 8.10 Wał Pokrywa z uszczelką 8.20 Pakiet blach wirnika z uzwojeniem Skrzynka zaciskowa Obudowa stojana z pakietem blach i uzwojeniem 130 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

133 Części zamienne 10.5 Części maszyny Wentylacja Maszyny w wykonaniu dwupolowym Wykonanie cztero- i więcej polowych maszyn Tabela 10-2 Części zamienne do układu wentylacji Część Opis Część Opis 4.80 Smarowniczki Obudowa wentylatora 4.83 Tuleja gumowa Dysza doprowadzająca powietrza 4.84 Przedłużenie rurki smarowniczki Siatka ochronna Wentylator zewnętrzny zależny od kierunku obrotów Wentylator zewnętrzny niezależny od kierunku obrotów Pierścień zabezpieczający Dach ochronny, opcjonalnie w przypadku konstrukcji IM V Elementy mocujące Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 131

134 Części zamienne 10.5 Części maszyny Wentylator zewnętrzny Rysunek 10-2 Obudowa wentylatora z wentylatorem zewnętrznym Tabela 10-3 Wentylator zewnętrzny Część Opis Wentylator zewnętrzny kompletny 1 1 Wentylator zewnętrzny można zamówić tylko jako jedną część. 132 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

135 Części zamienne 10.5 Części maszyny Skrzynka zaciskowa TB3R61 Rysunek 10-3 Skrzynka zacisków TB3R61 Tabela 10-4 Skrzynka zacisków TB3R61 Część Opis Część Opis Kompletna skrzynka zacisków z nienawierconą płytą do wprowadzania kabla Kompletny zacisk obejmowy Płyta przepustów kablowych z uszczelką, nienawiercona Mostek łączeniowy, prosty z 2 otworami Wspornik zacisku Mostek łączeniowy, stopniowany z 2 otworami 1 Skrzynkę zacisków można zamówić tylko jako jedną część. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 133

136 Części zamienne 10.5 Części maszyny Skrzynka zacisków 1XB1631 Rysunek 10-4 Skrzynka zacisków 1XB1631 Część Opis Część Opis Kompletna skrzynka zacisków z nienawierconą płytą do wprowadzania kabla Kompletny zacisk obejmowy Płyta przepustów kablowych z uszczelką, nienawiercona Mostek łączeniowy, prosty z 2 otworami Wspornik zacisku Mostek łączeniowy, stopniowany z 2 otworami 1 Skrzynkę zacisków można zamówić tylko jako jedną część. 134 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

137 Części zamienne 10.5 Części maszyny Skrzynka zaciskowa 1XB7750 Rysunek 10-5 Skrzynka zacisków 1XB7750 ze standardowym przepustem kablowym Tabela 10-5 Skrzynka zacisków 1XB7750 Część Opis Część Opis Kompletna skrzynka zacisków z nienawierconą płytą do wprowadzania kabla Szyna przyłączeniowa dla prądu głównego Płyta przepustów kablowych z uszczelką, nienawiercona Kompletny zacisk obejmowy 1 Skrzynkę zacisków można zamówić tylko jako jedną część Połączenie punktu gwiazdowego Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 135

138 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne, strona DE, z osłoną Rysunek 10-6 Łożyska toczne, strona DE, z obudową łożyska Tabela 10-6 Części zamienne dla łożysk tocznych po stronie DE z obudową łożyska Część Opis Część Opis 3.10 Pierścień V 3.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 3.13 Pierścień zabezpieczający 3.80 Gniazdo smarowe 3.16 Pierścień labiryntowy (opcjonalnie) 3.81 Nakrętka 3.20 Zewnętrzna pokrywa łożyska 3.82 Rurka smarowa 3.30 Pierścień zabezpieczający 5.00 Tarcza łożyskowa forma budowy IM B Tarcza odrzutowa 5.10 Kołnierzowa tarcza łożyskowa 3.40 Łożysko kulkowe zwykłe (łożysko wzdłużne) 5.67 Zatyczka zamykająca 3.50 Obudowa łożyska 136 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

139 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne, strona NDE, z osłoną Rysunek 10-7 Łożyska toczne, strona NDE, z obudową łożyska Tabela 10-7 Części zamienne dla łożysk tocznych po stronie NDE z obudową łożyska Część Opis Część Opis 4.10 Pierścień typu V 4.50 Obudowa łożyska 4.20 Zewnętrzna pokrywa łożyska 4.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 4.30 Pierścień zabezpieczający 4.81 Nakrętka 4.35 Tarcza odrzutowa 4.82 Rurka smarowa 4.40 Łożysko kulkowe zwykłe 6.00 Tarcza łożyskowa 4.45 Sprężyna dociskowa 6.67 Zatyczka zamykająca Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 137

140 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne, strona DE, bez osłony Rysunek 10-8 Łożyska toczne, strona DE, bez obudowy łożyska Tabela 10-8 Części zamienne dla łożysk tocznych, strona DE bez obudowy łożyska Część Opis Część Opis 3.10 Pierścień V 3.50 Obudowa łożyska 3.13 Pierścień zabezpieczający 3.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 3.16 Pierścień labiryntowy (opcjonalnie) 3.80 Gniazdo smarowe 3.20 Zewnętrzna pokrywa łożyska 3.81 Nakrętka 3.30 Pierścień zabezpieczający 3.82 Rurka smarowa 3.35 Tarcza odrzutowa 5.00 Tarcza łożyskowa 3.40 Łożysko kulkowe zwykłe (łożysko wzdłużne) 5.67 Zatyczka zamykająca 138 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

141 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne, strona NDE, bez osłony Rysunek 10-9 Łożyska toczne, strona NDE, bez obudowy łożyska Tabela 10-9 Części zamienne dla łożysk tocznych, strona NDE bez obudowy łożyska Część Opis Część Opis 4.10 Pierścień typu V 4.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 4.20 Zewnętrzna pokrywa łożyska 4.81 Nakrętka 4.30 Pierścień zabezpieczający 4.82 Rurka smarowa 4.35 Tarcza odrzutowa 6.00 Tarcza łożyskowa 4.40 Łożysko kulkowe zwykłe 6.67 Zatyczka zamykająca 4.45 Sprężyna dociskowa Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 139

142 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne strona DE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Rysunek Łożyska toczne strona DE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Tabela Części zamienne dla łożysk tocznych, strona DE Część Opis Część Opis 3.10 Pierścień V 3.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 3.13 Pierścień zabezpieczający 3.80 Gniazdo smarowe 3.16 Pierścień labiryntowy (opcjonalnie) 3.81 Nakrętka 3.30 Pierścień zabezpieczający 3.82 Rurka smarowa 3.35 Tarcza odrzutowa 5.00 Tarcza łożyskowa 3.40 Łożysko kulkowe zwykłe (łożysko wzdłużne) 5.67 Zatyczka zamykająca 3.50 Obudowa łożyska 140 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

143 Części zamienne 10.5 Części maszyny Łożyska toczne strona NDE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Rysunek Łożyska toczne strona NDE - tarcza łożyskowa ze zintegrowaną pokrywą łożyska Tabela Części zamienne do łożysk tocznych, strona NDE Część Opis Część Opis 4.10 Pierścień typu V 4.60 Wewnętrzna pokrywa łożyska 4.30 Pierścień zabezpieczający 4.81 Nakrętka 4.35 Tarcza odrzutowa 4.82 Rurka smarowa 4.40 Łożysko kulkowe zwykłe 6.00 Tarcza łożyskowa 4.45 Sprężyna dociskowa 6.67 Zatyczka zamykająca Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 141

144 Części zamienne 10.6 Części znormalizowane 10.6 Części znormalizowane Tabela Części znormalizowane należy nabywać w wolnym handlu według wymiarów, materiału i powierzchni. Nr Norma Rysunek Nr Norma Rysunek 6,02 DIN EN ISO ,04 DIN 580 5,55 EN ISO ,60 6,10 DIN 625 4,39 5,79 5,89 EN ISO ,38 DIN ,30 1,49 5,46 5,49 5,60 6,29 7,49 5,18 5,36 EN ISO 4762 EN ISO Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

145 Utylizacja 11 Ochrona środowiska i oszczędzanie jego zasobów są celem o wysokim priorytecie dla naszego przedsiębiorstwa. Światowe zarządzanie środowiskowe według normy ISO zapewnia dotrzymanie przepisów i wytyczają wysokie standardy. Już przy projektowaniu naszych produktów przyjazne dla środowiska ukształtowanie, technika bezpieczeństwa i ochrona zdrowia są stałymi faktorami docelowymi. W następnym rozdziale znajdują się zalecenia odnośnie przyjaznego dla środowiska utylizacji maszyny i jej podzespołów. Przy utylizacji należy przestrzegać lokalnych przepisów. Przepisy prawne specyficzne dla danego kraju Maszyna zawiera materiały, które mogą zostać odzyskane lub poddane recyklingowi. Prawidłowy podział materiałów pomaga w łatwym ponownym przetworzeniu ważnych materiałów. Przy utylizacji maszyny lub odpadach powstających w poszczególnych fazach cyklu życia, należy przestrzegać każdorazowo obowiązujących przepisów prawnych specyficznych dla danego kraju W celu uzyskania dalszych informacji dotyczących utylizacji należy zwrócić się do właściwych urzędów lokalnych RoHS - ograniczenia w stosowaniu określonych niebezpiecznych materiałów Zgodnie z RoHS ("Restriction of certain Hazardous Substances") wymieniamy zgodnie z aktualnym stanem wiedzy niebezpieczne dla środowiska materiały na bezpieczne. Bezpieczeństwo w trakcie eksploatacji i obsługi maszyny ma priorytetowe znaczenie Informacja zgodnie z artykułem 33 rozporządzenia REACH Ten produkt zawiera jeden lub więcej wyrobów, które zawierają następujące substancje z listy kandydackiej w stężeniu wyższym niż 0,1% wag.: CAS-Nr , ołów Na podstawie aktualnie dostępnych informacji zakładamy, że substancja ta nie stanowi zagrożenia w przypadku użytkowania zgodnie z zaleceniami, w tym utylizacji. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 143

146 Utylizacja 11.5 Utylizacja podzespołów 11.3 Przygotowanie do demontażu Demontaż maszyny musi być przeprowadzony przez wykwalifikowany personel z odpowiednią wiedzą fachową lub pod jego nadzorem. 1. Skontaktować się z najbliższym zakładem utylizacji. Wyjaśnić stopień jakości demontażu maszyny lub przygotowania komponentów. 2. Zawsze należy przestrzegać pięciu zasad bezpieczeństwa (Strona 11). 3. Odłączyć wszystkie przyłącza elektryczne i usunąć kable. 4. Usunąć wszystkie ciecze, jak np. olej i ciecze chłodzące. Ciecze należy zbierać oddzielnie i fachowo je usuwać. 5. Odkręcić mocowania maszyny. 6. Przetransportować maszynę na odpowiednie miejsce do demontażu. Patrz również Naprawa (Strona 111) 11.4 Rozbieranie maszyny Silnik należy demontować według ogólnych wytycznych typowych dla maszyny. OSTRZEŻENIE Elementy silnika mogą spaść Silnik składa się z części o dużym ciężarze. Te części mogą spaść przy demontażu. Następstwem może być śmierć, poważne obrażenia ciała i szkody materialne. Przed odczepieniem silnika należy zabezpieczyć go przed upadkiem Utylizacja podzespołów Elementy konstrukcji Maszyny składają się w większości ze stali i z różnych składów miedzi i aluminium. Materiały metalowe są uważane ogólnie jako przydatne bez ograniczeń do recyklingu. Elementy konstrukcyjne należy oddzielać do wykorzystania według następujących kategorii: Stal i żelazo Aluminium Metale kolorowe, np. uzwojenia Izolacja uzwojeń zostaje podczas recyklingu miedzi spopielona. Materiały izolacyjne 144 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

147 Utylizacja 11.5 Utylizacja podzespołów Kable i przewody Złom elektroniczny Materiały pomocnicze i chemikalia Materiały pomocnicze i chemikalia oddzielać w celu utylizacji np. według następujących kategorii: Olej Smar Środki czyszczące i rozpuszczalniki Pozostałości lakierów Środki przeciwkorozyjne Dodatki do czynnika chłodzącego jak inhibitory, środek zapobiegający zamarzaniu lub biocydy. Oddzielone materiały utylizować zgodnie z lokalnymi przepisami lub przekazywać do zakładu utylizacji. Obowiązuje to także dla szmat i czyściwa, z którymi posługiwano się przy maszynie. Materiał opakowaniowy W razie potrzeby skontaktować się z jednym z zakładów utylizacji. Opakowania drewniane dla transportu morskiego składają się z impregnowanego drewna. Przestrzegać lokalnych przepisów. Jako folia do szczelnych opakować używana jest folia aluminiowa. Może ona być doprowadzana do termicznego przekształcania odpadów. Zanieczyszczone folie muszą zostać poddane spaleniu jako odpad. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 145

148 Utylizacja 11.5 Utylizacja podzespołów 146 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

149 Serwis i pomoc techniczna A Pytania techniczne lub dodatkowe informacje W przypadku pytań technicznych lub potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zwrócić się do Wsparcie techniczne ( support.industry.siemens.com/cs/ww/en/sc/2090). Należy przygotować następujące dane: Typ Numer seryjny Informacje te znajdują się na tabliczce znamionowej silnika. Osobę do kontaktu W przypadku gdy konieczne jest wezwanie serwisu lub potrzebne są części zamienne należy skontaktować się z lokalną osobą do kontaktu. Skontaktuje on Państwa z właściwym punktem serwisowym. Dane kontaktowe można znaleźć w banku danych: ( Mobilne wsparcie techniczne Siemens Aplikacja Siemens Industry Online Support umożliwia w każdej chwili i wszędzie dostęp do ponad dokumentów dotyczących wyrobów przemysłowych firmy Siemens. Aplikacja jest pomocna między innymi w następujących obszarach zastosowań: Rozwiązywanie problemów podczas realizacji projektu Usuwanie usterek w przypadku zakłóceń Rozbudowa lub ponowne rozplanowanie urządzenia Ponadto mają Państwo dostęp do forum technicznego i innych artykułów opracowywanych przez naszych ekspertów: FAQ Przykłady zastosowania Podręczniki Certyfikaty Komunikaty dotyczące produktu i wiele innych Aplikacja dostępna jest do telefonów z systemem operacyjnym Apple ios, Android i Windows. Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 147

150 Serwis i pomoc techniczna 148 Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

151 Dane techniczne B B.1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych Zabezpieczenia śrub Śruby lub nakrętki, które montowane są razem z elementami zabezpieczającymi, sprężynowymi i/lub rozdzielającymi siłę, muszą być podczas montażu ponownie wyposażone w takie same sprawne elementy. Z zasady należy przy tym wymienić kształtowe elementy zabezpieczające na nowe. Podczas skręcania zabezpieczyć ponownie gwinty zabezpieczone ciekłym tworzywem sztucznym, np. przy użyciu Loctite 243. Śruby mocujące o długości zaciskania mniejszej niż 25 mm montować przy składaniu zawsze z odpowiednimi elementami zabezpieczającymi lub z rozpuszczalnym środkiem zabezpieczającym (np. Loctite 243). Jako długość zaciskania liczony jest odstęp pomiędzy łbem śruby i punktem wkręcenia. Momenty dokręcania W przypadku połączeń śrubowych z metalowymi powierzchniami styku, jak np. tarcze łożyskowe, elementy konstrukcyjne wkładów łożyskowych, części skrzynek zaciskowych przykręcone do obudowy stojana, obowiązują następujące momenty dokręcania, odpowiednio do wielkości gwintu: Tabela B-1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych z tolerancją ± 10% Przypadek M4 M5 M6 M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 M36 M42 M48 M56 A 1,2 2, Nm B 1,3 2,6 4, Nm C Nm Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 149

152 Dane techniczne B.1 Momenty dokręcania połączeń śrubowych Przykłady zastosowania Podane wyżej momenty dokręcania obowiązują dla następujących przypadków zastosowań: Przypadek A Dla połączeń elektrycznych, przy których dopuszczalny moment dokręcania jest zwykle ograniczony przez materiały sworznia i/lub obciążalność izolatorów za wyjątkiem połączeń szyn prądowych wg przypadku B. Przypadek B Dla śrub w podzespołach o niskiej wytrzymałości, np. aluminium lub dla śrub o klasie wytrzymałości 8.8 według ISO Przypadek C Dla śrub o klasie wytrzymałości 8.8 A4-70 lub A4-80 według ISO 898-1, jednak tylko w połączeniach elementów o wyższej wytrzymałości, np. żeliwo szare, stal lub staliwo. Uwaga Inne wartości momentów dokręcania Odbiegające od tego momenty dokręcania dla połączeń elektrycznych i dla śrubowych połączeń elementów konstrukcyjnych z dołączonymi uszczelkami płaskimi lub częściami izolacyjnymi, podane zostały w odpowiednich rozdziałach i na rysunkach. Jeżeli nie zostały podane inne momenty dokręcania, obowiązują wartości zawarte w tabelach poniżej. Tabela B-2 Momenty dokręcania śrub skrzynek zaciskowych, tarcz łożyskowych, połączeń śrubowych przewodów uziemiających gwintu M 3,5 M 4 M 5 M 6 M 8 M 10 M 12 M 16 M20 Nm min. 0,8 2 3, maks. 1, Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A

153 Dokumentacja jakości C Dokumenty potwierdzające jakość znajdują się tutaj ( ww/en/ps/13326/cert): Instrukcja obsługi, 10/2018, A5E A 151