ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO 1. Słuchanie i mówienie rozumie słuchaną wypowiedź i odpowiednio do jej treści oraz sytuacji komunikacyjnej reaguje na nią, stosując językowe i pozajęzykowe środki wyrazu, inicjuje i podtrzymuje rozmowę, formułuje wypowiedzi o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, zabiera głos w dyskusji, formułuje własne sądy, aprobuje lub neguje czyjeś zdanie, podsumowuje dyskusję, przestrzega reguł poprawności językowej, przestrzega zasad kultury i etykiety językowej, odróżnia wypowiedź udaną od nieudanej, przekłada treści obrazowe na wypowiedzi ustne, poprawnie recytuje wiersze i fragmenty prozy. 2. Pisanie pisze na temat i zgodnie z celem wypowiedzi, formułuje wypowiedź ze świadomością intencji, pisze poprawnie pod względem kompozycyjnym, językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym, redaguje: notatkę (w różnych formach), rozprawkę, referat, streszczenie, list prywatny i oficjalny, opowiadanie, opis, charakterystykę, sprawozdanie, recenzję, życiorys, list motywacyjny, CV, artykuł prasowy, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, przygotowuje się na piśmie do wypowiedzi ustnej. 3. Czytanie i odbiór tekstów kultury płynnie czyta na głos, analizuje teksty literackie na poziomach: fonetycznym, leksykalnym, składniowym, znaczeniowym, kompozycyjnym, dostrzega związki między utworem literackim a innymi tekstami kultury, dostrzega i analizuje konteksty biograficzne, historyczne, filozoficzne, religijne, Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 1
literackie, plastyczne, muzyczne i regionalne tekstów kultury, dostrzega związek między formą a treścią utworu, rozumie znaczenia dosłowne, przenośne i symboliczne obecne w tekstach kultury, odróżnia prawdę od fikcji literackiej, odróżnia realizm od fantastyki, określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu, rozróżnia podstawowe sposoby kreacji świata przedstawionego, stawia i weryfikuje hipotezy dotyczące treści utworu, rozpoznaje podstawowe formy podawcze: opis, opowiadanie, dialog, monolog, rozróżnia rodzaje i podstawowe gatunki literackie, dostrzega w tekście manipulację, ocenia wartość i wiarygodność tekstu, sprawnie korzysta ze słowników i wydawnictw encyklopedycznych. 4. Rozumienie procesu historycznoliterackiego rozróżnia pojęcia dziedzictwa kulturowego i tradycji, dostrzega rolę tradycji antycznej i biblijnej, rozumie pojęcie epoki w dziejach kultury, rozpoznaje podstawowe idee charakterystyczne dla różnych epok, rekonstruuje wzorce osobowe i wzorce życia różnych epok, porównuje je ze sobą oraz z systemem wartości człowieka współczesnego. 5. Sprawność medialna dostrzega i rozpoznaje podstawowe funkcje przekazu medialnego, sprawnie korzysta z podstawowych form przekazu medialnego (prasa, radio, telewizja, internet), rozpoznaje podstawowe gatunki tekstu medialnego, odróżnia fakty od opinii, ocenia wartość i wiarygodność tekstu medialnego. Zawartość podręczników do kształcenia literackiego i podręczników do kształcenia językowego stanowi dla ucznia wymaganą bazę podstawową przewidzianą do opanowania w danej klasie gimnazjum (wiadomości, definicje, reguły). Wymagane wyżej kompetencje uczeń może zdobyć tylko w drodze systematycznej i rzetelnej pracy. Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 2
Formy oceniania 1. Wypowiedzi ustne - dyskusja - recytacja - dłuższa wypowiedź na zadany temat 2. Prace pisemne - wypracowania - prace klasowe - kartkówki - sprawdziany - testy - zadania domowe - ćwiczenia językowe - notatki 3. Czytanie - głośne, wyraziste - ciche, ze zrozumieniem 4. Przygotowanie do lekcji 5. Znajomość lektur 6. Sposób prowadzenia zeszytu i zeszytu ćwiczeń 7. Aktywność na lekcjach 8. Udział w konkursach i imprezach artystycznych 9. Prace dodatkowe: gazetki, albumy, referaty, projekty, prezentacje 10. Inscenizacje 11. Praca w grupach Główna zasada systemu oceniania wiedza 20% praca 50% umiejetności 30% Szczegółowe kryteria oceny z języka polskiego w gimnazjum dla klas I - III Na lekcjach języka polskiego przyjęte zostały wszystkie ogólne kryteria i zasady przedstawione w wewnątrzszkolnym systemie oceniania, ponadto wprowadza się następujące: Czytanie lektur i estetyczne prowadzenie zeszytu (data, margines, akapity, staranne pismo, solidność w prowadzeniu notatek, poprawność ortograficzna i praca nad nią, zadania domowe) i zeszytu ćwiczeń mają wpływ na ocenę semestralną i końcoworoczną. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: spełnia wszystkie wymagania jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykazuje się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania; samodzielnie lub pod kierunkiem Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 3
nauczyciela rozwija swoje uzdolnienia, wykonując dodatkowe zadania; bierze udział w konkursach polonistycznych oraz aktywnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: systematycznie pracuje na lekcjach i w domu; sprawnie posługuje się formami wypowiedzi przewidzianymi w programie nauczania na danym poziomie nauki w gimnazjum; aktywnie uczestniczy w dyskusjach, przekonująco argumentując i przedstawiając swoje stanowisko; w wypowiedziach ustnych i pracach pisemnych trafnie posługuje się pojęciami teoretycznoliterackimi, językowymi i kulturowymi; czyta różnorodne teksty kultury (również spoza programu) i umie przedstawić ich problematykę; dba o kulturę słowa; szczególnie starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń. Ocenę dobrą trzymuje uczeń, który: stara się systematycznie pracować na zajęciach i w domu; poprawnie posługuje się formami wypowiedzi przewidzianymi w programie nauczania; buduje spójne wypowiedzi ustne, jasno przedstawiając swoje stanowisko; korzysta z różnego rodzaju słowników; zna dobrze treść wszystkich lektur wskazanych przez nauczyciela i potrafi krytycznie się do nich ustosunkować; czynnie posługuje się pojęciami teoretycznoliterackimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych; poprawnie recytuje wiersze i fragmenty prozy; starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i na bieżąco uzupełnia zeszyt ćwiczeń. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: zazwyczaj systematycznie pracuje zarówno w domu, jak i w szkole, a ewentualne braki stara się uzupełniać; posługuje się wymaganymi formami wypowiedzi pisemnej; poprawnie buduje krótkie wypowiedzi ustne; próbuje brać udział w dyskusji; zadawalająco zna treść lektur wskazanych przez nauczyciela; zna podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie; wygłasza z pamięci zadane utwory poetyckie lub fragmenty prozy. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:. nie spełnia wymagań na ocenę dostateczną, jednak samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela stara się wyrównać braki; zna główne wyróżniki form wypowiedzi pisemnych objętych programem nauczania i próbuje je poprawnie redagować; buduje przy pomocy nauczyciela krótkie spójne wypowiedzi na zadany temat; zna treść omawianych lektur. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: w zakresie swoich kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, a posiadane braki uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie. Wszystkie oceny ucznia są jawne. Ocena ucznia semestralna i końcoworoczna NIE JEST ŚREDNIĄ arytmetyczną z not uzyskanych przez ucznia. Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 4
Uczeń uzyskuje konkretne umiejętności w wyniku rzetelnej i sumiennej całorocznej pracy. Uzupełnianie braków: 1. W przypadku dłuższej nieobecności na zajęciach uczeń ma obowiązek uzupełnić braki (również notatki i ćwiczenia) w ciągu 14 dni. 2. W przypadku nieobecności na sprawdzianie uczeń ma obowiązek napisać go w ciągu dwóch tygodni na konsultacjach (po ustaleniu szczegółów z nauczycielem). 3. W przypadku otrzymania ze sprawdzianu oceny niezadawalającej uczeń ma prawo ją poprawić na konsultacjach (po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z nauczycielem). 4. W przypadku nieodrobienia zadanej pracy (wypracowania) w wyznaczonym terminie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną; może ją poprawić na następnej lekcji. 5. Nieprzygotowanie do lekcji można zgłosić 3 razy w semestrze. Za każde następne uczeń otrzyma ocenę niedostateczną. Procedury dostosowywania warunków pracy z uczniami na języku polskim zgodnie z opinią poradni psychologiczno pedagogicznej. Na języku polskim nauczyciele dostosowują wymagania do zaleceń poradni psychologiczno pedagogicznej. Formy pomocy: Uczniowie z dysleksją: wydłużenie uczniowi czasu pracy na lekcji przy zadaniach polegających na analizie tekstu; nieodpytywanie z czytania na głos; wydłużenie czasu pracy na sprawdzianach czy kartkówkach lub przygotowywanie dla tych uczniów mniejszej liczby zadań z zakresu sprawdzania umiejętności czytania ze zrozumieniem; przekazywanie ww. uczniom informacji o materiale (tekście z podręcznika, str.) planowanym na następną lekcję, aby umożliwić im przeczytanie tekstu w domu i przygotowanie się do lekcji; wydłużenie czasu na przeczytanie lektur szkolnych (sprawdzanie znajomości lektury na konsultacjach), a przy dłuższych lekturach umożliwienie przeczytania skróconej wersji ( np. tylko wybranych rozdziałów); zachęcanie do korzystania z książek mówionych. Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 5
Uczniowie z dysortografią: podanie uczniom trudniejszych wyrazów czy fraz, które wystąpią w dyktandzie, aby mogli się do niego przygotować; przygotowywanie dla ww. uczniów dyktanda w formie tekstu z lukami lub uwzględniającego sprawdzanie znajomości zasad ortograficznych; przy sprawdzaniu poprawności ortograficznej zaznaczanie wyrazów zapisanych błędnie bez wskazywania konkretnego błędu, aby uczeń sam mógł go znaleźć; przekazywanie uczniom czytelnej informacji o sposobie poprawy błędów; nieomawianie błędów ucznia wobec całej klasy; ocenianie wypracowania przede wszystkim pod względem zawartości merytorycznej, z zastosowaniem kryteriów obowiązujących przy egzaminach gimnazjalnych; częstsze sprawdzanie zeszytów szkolnych ucznia; umożliwienie uczniom poprawy dyktanda na konsultacjach indywidualnych. Uczniowie z dysgrafią: umożliwienie uczniom pisania prac na komputerze; nieocenianie za estetykę zapisu; wydłużenie czasu na pisanie notatek i prac pisemnych ( dopuszczalne uzupełnianie w domu). Należy pamiętać, że wyżej wymienione specyficzne trudności w uczeniu się nie zwalniają ucznia z obowiązku przygotowywania się do lekcji na bieżąco, estetycznego prowadzenia zeszytu i uzupełniania braków. Uczeń może zostać zobowiązany przez nauczyciela przedmiotu do uczestniczenia w zajęciach dodatkowych lub konsultacjach. Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu 6