WYKAZ SZKOLEŃ Z OKREŚLENIEM ZAKRESU PROGRAMOWEGO SZKOLENIA PODSTAWOWEGO, Z PODZIAŁEM NA GRUPY TEMATYCZNE I ZAGADNIENIA



Podobne dokumenty
Instalacje fotowoltaiczne / Bogdan Szymański. Wyd. 6. Kraków, Spis treści

PN-EN MODUŁ I

SZKOLENIE podstawowe z zakresu systemów fotowoltaicznych

SZKOLENIE podstawowe z zakresu słonecznych systemów grzewczych

PN-EN MODUŁ I

Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA

ZAŁĄCZNIK NR 10 Symulacja uzysku rocznego dla budynku stacji transformatorowej


ZAŁĄCZNIK NR 09 Symulacja uzysku rocznego dla budynku garażowo-magazynowego

Fotowoltaika : urządzenia, instalacje fotowoltaiczne i elektryczne / Izabela Góralczyk, Ryszard Tytko. Wyd. 4 uzup. Kraków, 2016.

Instalacje fotowoltaiczne

Symulacja generowania energii z PV

Kompleksowe 3 modułowe szkolenie systemy PV Program zajęć

1 Instalacja Fotowoltaiczna (PV)

Twój system fotowoltaiczny

ZAWARTOŚĆ DOKUMENTACJI

Projekt wymagań do programu funkcjonalno-użytkowego opracowany przez Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV

3D, Podłączona do sieci instalacja fotowoltaiczna (PV) Dane klimatyczne RZESZOW/JASIONKA ( )

Wymagania względem wykonawców i produktów

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. R-Bud. Osoba kontaktowa: Anna Romaniuk

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii

Kurs serwisowania samochodów elektrycznych i hybrydowych. Budowa układu napędowego samochodu hybrydowego i elektrycznego;

BUDYNEK T O AL E T Y W Ś W I E C I U

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt. Laminer. Wprowadź w Opcje > Dane użytkownika. Laminer

1. Zakres opracowania

Załącznik nr 7 WYMAGANE PARAMETRY TECHNICZNE MODUÓW FOTOWOLTAICZNYCH I FALOWNIKÓW

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. P.H.U MARKUS-TEXI Sp.j. Osoba kontaktowa: Marek Drozdowski

PORADNIK INWESTORA. instalacje fotowoltaiczne Perez Photovoltaic

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. P.H.U MARKUS-TEXI Sp.j. Osoba kontaktowa: Marek Drozdowski

SZKOLENIE podstawowe z zakresu pomp ciepła

Falownik FP 400. IT - Informacja Techniczna

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. P.H.U MARKUS-TEXI Sp.j. Osoba kontaktowa: Marek Drozdowski

Opis techniczny dla inwestycji: Inwestycje w OZE w Przedsiębiorstwie Produkcji Handlu i Usług KABANOSPOL Spółka z o.o.

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. P.H.U MARKUS-TEXI Sp.j. Osoba kontaktowa: Marek Drozdowski

KONCEPCJA BUDOWY SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ DLA PARKU PRZEMYSŁOWEGO W PATERKU

TEMAT: TECHNOLOGIA MODUŁÓW FOTOWOLTAICZNYCH WYMAGANE PARAMETRY TECHNICZNE

SYSTEM SOLARNY kw GENESIS SOLAR INVERTER. on-grid

Technologia produkcji paneli fotowoltaicznych

BIURO PROJEKTÓW BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I PRZEMYSŁOWEGO PROFIL Sp.z.o.o. PROJEKT BUDOWLANY OPRACOWANIE:

Przedszkole w Żywcu. Klient. Osoba kontaktowa: Dariusz ZAGÓL, Projekt

SPKSO ul. Sierakowskiego 13, Warszawa ELEKTRYCZNA PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY

Nr programu : nauczyciel : Jan Żarów

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt

Przedsiębiorstwo. Projekt. Gmina Dziwnów Ul. Szosowa Dziwnów. Osoba kontaktowa: Łukasz Dzioch

Przedsiębiorstwo. Projekt. Wyciąg z dokumentacji technicznej dla projektu Instalacja fotowoltaiczna w firmie Leszek Jargiło UNILECH Dzwola 82A UNILECH

Instalacja fotowoltaiczna o mocy 36,6 kw na dachu oficyny ratusza w Żywcu.

PROJEKT WYKONAWCZY ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ CENTRAL WENTYLACYJNYCH ARCHIWUM

Błędy w specyfikacjach technicznych i ich potencjalne skutki

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt

Działanie RPO Woj. Pomorskie

ELEKTRYCZNA-INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE

E/02.5 Schemat rozdzielnicy TB6; E/02.6 Schemat rozdzielnicy TB7; E/02.7 Schemat rozdzielnicy TB8; E/02.8 Schemat rozdzielnicy TB9; E/02.

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU POMIARY W ELEKTRYCE I ELEKTRONICE

MOBILNE STANOWISKO DO BADAŃ EFEKTYWNOSCI MODUŁÓW PV.

Ćwiczenie 3 WPŁYW NASŁONECZNIENIA I TECHNOLOGII PRODUKCJI KRZEMOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH NA ICH WŁASNOŚCI EKSPLOATACYJNE

1. Przedmiot opracowania. 2. Zakres opracowania. 3. Rozdział energii elektrycznej. 4. Instalacje oświetleniowe

Spis zawartości projektu budowlanego:

Ćwiczenie nr 9. Instalacja siłowa silnika ze stycznikiem natynkowa kabelkowa.

II RYSUNKI 2.1 Rys.1...Schemat ideowy TK 2.2 Rys.2...Instalacje wewnętrzne III UPRAWNIENIA I OŚWIADCZENIE PROJEKTANTA

SZKOLENIA SEP. Tematyka szkoleń: G1 - ELEKTRYCZNE-POMIARY (PRACE KONTROLNO-POMIAROWE)

Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe.

Ćwiczenie Nr 4. Badanie instalacji fotowoltaicznej AC o parametrach sieciowych

Wymagania edukacyjne dla uczniów kl. IV f TE ZS Nr 1 w Olkuszu

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Kursy: 11 grup z zakresu:

Parametr Wartość Jednostka Znamionowa temperatura pracy ogniwa 45,

Zasilacz Buforowy ZB IT - Informacja Techniczna

2. ZASILANIE ELEKTRYCZNE KOTŁOWNI

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

OPIS TECHNICZNY INSTALACJA ELEKTRYCZNA

Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła

2. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. 1) Strona tytułowa. 2) Zawartość opracowania. 3) Oświadczenie - klauzula. 4) Spis rysunków. 5) Zakres opracowania

Etapy Projektowania Instalacji Fotowoltaicznej. Analiza kosztów

fotowoltaika Katalog produktów

INSTALACJA ELEKTRYCZNA

PROJEKT BUDOWLANY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI

INSTALACJE ELEKTRYCZNE

Opis techniczny. 1. Przepisy i normy. 2. Zakres opracowania. 3. Zasilanie.

Instalacja elektryczna dostosowana do zasilania energią odnawialną

ZMIANA SPOSOBU UśYTKOWANIA BUDYNKU PO BYŁEJ SIEDZIBIE URZĘDU GMINY, NA CELE ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ W ZAKRESIE KULTURY w m. BEJSCE.

Ćwiczenie nr 1. podtynkowa w rurkach.

INSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-150RB-xx SPBZ

INSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-100RB

WERSJA SKRÓCONA ZABEZPIECZENIA W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH

ul. Bażyńskiego 1a Gdańsk elektryczna mgr inż. Tomasz Kiedrowski nr upr. 5753/Gd/94 mgr inż. Antoni Poniecki nr upr. 954/GD/82 Gdańsk, maj 2011

TEHACO Sp. z o.o. ul. Barniewicka 66A Gdańsk. Ryszard Dawid

Projekt wykonawczy. Opole Instalacja ogrzewania Hali 2 w budynku Tkalni po byłym Zakładzie Frotex TEMAT OPRACOWANIA

Laboratorium Systemów Fotowoltaicznych. Ćwiczenie 3

2. Wymiana instalacji elektrycznych administracyjnych - rzut piwnic. 3. Wymiana instalacji elektrycznych administracyjnych - rzut parteru

ANKIETA dotycząca montażu instalacji fotowoltaicznej. 1. Imię i nazwisko.. 2. Adres zameldowania.. 3. Adres zamieszkania. 4.

INSTALACJE ELEKTRYCZNE

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA PRZEBUDOWA ZASILANIA I POMIARU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ZWIĄZKU Z BUDOWĄ KOTŁOWNI SANATORIUM KORAB

Ćwiczenie nr 4. Temat : Instalacja oświetleniowa z łącznikiem krzyżowym. natynkowa w listwach.

PROTOKÓŁ KONTROLNO-POMIAROWY INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ

Spis treści Spis rysunków Spis załączników

DOKUMENTACJA PROJEKTOWA

BRAŻA ELEKTRYCZNA- PRZYŁĄCZ ENERGETYCZNY

Transkrypt:

WYKAZ SZKOLEŃ Z OKREŚLENIEM ZAKRESU PROGRAMOWEGO SZKOLENIA PODSTAWOWEGO, Z PODZIAŁEM NA GRUPY TEMATYCZNE I ZAGADNIENIA SZKOLENIE W ZAKRESIE SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH Grupa tematyczna 1.ZAGADNIENIA OGÓLNE. PODSTAWY STOSOWANIA SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 1.Wykaz wybranych oznaczeń, wielkości i ich jednostek. 2.Sposób wytwarzania, podział, rodzaj energii otrzymywanej z OŹE. 1.1. HISTORIA I PERSPEKTYWY ROZWOJU FOTOWOLTAIKI W EUROPIE I NA ŚWIECIE 1.Stan obecny i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii na świecie i w UE. 2.Perspektywy inwestycyjne w OŹE na świecie. 3.Rodzaje i zakres wykorzystania OŹE w Polsce. 4.Rodzaj, ilość i moc instalacji wytwarzających energię elektryczną z fotowoltaiki w Polsce z podziałem na województwa. 5.Prognozy dotyczące wykorzystania fotowoltaiki w Polsce. 6.Cel strategiczny dla Polski w zakresie instalacji fotowoltaicznych. 1.2. KORZYŚCI EKONOMICZNE, ŚRODOWISKOWE, SPOŁECZNE STOSOWANIA FOTOWOLTAIKI 1.Zalety systemów fotowoltaicznych. 1.1.Bezpośredni sposób wytwarzania energii elektrycznej. 1.2.Sprawność przetwarzania energii niezależnie od skali wielkości. 1.3.Wpływ pogody na wytwarzanie energii przy wykorzystaniu światła rozproszonego. 1.4.Minimalne nakłady finansowe przy obsłudze i konserwacji instalacji fotowoltaicznych. 1.5.Brak negatywnego wpływu na zmiany klimatyczne Ziemi. 1.6.Niewyczerpywanie zasobów energetycznych słońca. 1.7.Wpływ fotowoltaiki na bilans energetyczny Ziemi. 2.Wady systemów fotowoltaicznych. 2.1.Cykliczny sposób wykorzystywania energii. 2.2.Konieczność magazynowania energii (np. wymienniki, akumulatory). 2.3.Zmienne natężenie oświetlenia (Lx), moc promieniowania (W/m 2 ). 2.4.Zmienna ilość energii pozyskiwanej w ciągu dnia- (0 5) kwh/ m 2. 2.5.Równomierne rozproszenie energii na dużym obszarze (instalacje dużych mocy wymagają

soczewek skupiających lub luster). 2.6.Koszt kompletnej instalacji fotowoltaicznej. 3.Korzyści ekonomiczne, społeczne, środowiskowe z wykorzystania energii słonecznej. 3.1.Inwestycje w czystą, odnawialną energię jako sposób powstrzymania zmian klimatycznych. 3.2.Rozwój gospodarki w sektorze OŹE w powiązaniu z nowymi regulacjami prawnymi. 3.3.Wzrost zainteresowania i popytu na surowce, w tym energię z paliw kopalnych. 3.4.Aktywność podmiotów branży energii odnawialnej. 3.5.Wzrost nakładów na sektor OŹE. 3.6.Minimalizacja ryzyka inwestycyjnego przy inwestowaniu w sektor OŹE. 1.3. PRZEPISY KRAJOWE ORAZ POLSKIE NORMY DOTYCZĄCE STOSOWANIA I WYKORZYSTANIA FOTOWOLTAIKI 1.Założenia programu Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. 2.Założenia i treść znowelizowanej ustawy- Prawo Energetyczne. 3.Założenia i treść Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie warunków i trybu wydawania certyfikatów oraz akredytowania organizatorów szkoleń w zakresie odnawialnych źródeł energii. 4. Znaczenie i zakres obowiązywania norm: 4.1.PE - EN 61730. 4.2.PE - EN 61730. 4.3.EN - PN 61173-1,2:2007. 4.4.PN - EN 61730-1,2:2007, 4.5.PN - EN 62305 od 1 do 4:2009. 4.6.EN - PN 61173:2002, 1.3.1. PRAWA I OBOWIĄZKI CERTYFIKOWANEGO INSTALATORA MIKROINSTALACJI I MAŁYCH INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH; WARUNKI UZYSKIWANIA, ODNAWIANIA I PRZYCZYNY UTRATY CERTYFIKATU 1.Rodzaje odnawialnych źródeł energii, których instalowanie wymaga uzyskania certyfikatu instalatora. 2.Wniosek o wydanie certyfikatu instalatora oraz dokumenty stanowiące załączniki do wniosku. 3.Sposób i termin złożenia wniosku o wydanie certyfikatu instalatora. 4.Wymagania, jakie powinien spełniać instalator ubiegający się o wydanie certyfikatu instalatora. 5.Procedura sprawdzania spełnienia przez instalatora ubiegającego się o wydanie certyfikatu instalatora wymagań, jakie powinien spełniać instalator do wydania certyfikatu instalatora. 6.Termin ważności certyfikatu instalatora. 7.Termin i sposób złożenia wniosku o przedłużenie ważności certyfikatu instalatora. 8.Wymagania, jakie powinien spełniać instalator ubiegający się o przedłużenie ważności certyfikatu instalatora. 9.Forma i tryb przeprowadzania egzaminu dla instalatorów ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora. 10.Przyczyny odmowy wydania certyfikatu instalatora. 11.Przyczyny cofnięcia certyfikatu instalatora. 11.Warunki i tryb ponownego wydania certyfikatu instalatora. 12.Warunki i tryb przedłużenia ważności certyfikatu instalatora. 13.Wymagania, jakie powinny spełniać osoby będące obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz osoby będące obywatelami innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa Unii Europejskiej przysługuje prawo podjęcia zatrudnienia

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ubiegające się o wydanie certyfikatu instalatora. 14. Sposób wnoszenia i tryb rozpatrywania odwołania w przypadku odmowy wydania certyfikatu, cofnięcia certyfikatu oraz odmowy przedłużenia ważności certyfikatu oraz odmowy udzielenia. 15. Rejestr certyfikowanych instalatorów, wydanych certyfikatów i ich wtórników oraz akredytowanych organizatorów szkoleń. 1.4. PRZEPISY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ORAZ ŚRODOWISKA STOSOWANE W CZASIE INSTALOWANIA IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ 1.System prawny ochrony pracy w Polsce. 2.Przepisy zawarte w prawie pracy związane z obowiązkami i prawami pracownika oraz pracodawcy. 3.Zadania kierownika zakładu pracy w zakresie BHP. 4.Zakres kompetencji instytucji, służb oraz ich zadania dotyczące ochrony pracy i środowiska. 5.Definicja pojęcia higiena środowiska pracy. 6. związane z fizjologią pracy: a)zadania, jakie ma do wykonania pracownik, b)urządzenia służące do wykonywania pracy, c)narzędzia ułatwiające wykonywanie pracy, d)przedmioty pracy oraz materiały lub półwyroby, e)przestrzeń, w której odbywa się praca, f)pozycja ciała przy pracy, g)tempo pracy i fizjologiczny rytm pracy, h)zmęczenie i odpoczynek, 7.Pojęcie prawidłowego pomieszczenia produkcyjnego. 8.Cel stosowania odzieży ochronnej i roboczej. 9.Cel stosowania sprzętu ochrony osobistej. 10.Definicja pojęcia ergonomii warunków pracy. 11.Podstawowe zasady organizacyjne, w czasie udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu. 12.Definicja wypadku przy pracy, rodzaje wypadków przy pracy, podział przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zasady postępowania powypadkowego. 13.Sposoby udzielania pierwszej pomocy. 14.Wdrażanie zarządzania powypadkowego w zakładzie pracy. 15.Posługiwanie się dokumentacją, normami oraz instrukcjami dotyczącymi ochrony przeciwporażeniowej: a)objawy działania prądu na organizm ludzki, b)przyczyny porażeń prądem elektrycznym, c)skutki działania prądu elektrycznego na organizm ludzki, d)podstawowe pojęcia z ochrony przeciwporażeniowej, e)opisy układów sieciowych: TN C, TN S, TN C S, f)dobór odpowiednich środków ochrony dla danego urządzenia elektrycznego, g)skuteczność działania środków ochrony przeciwporażeniowej, h)dobór odpowiednich środków ochrony, i)środki ochrony osobistej przed porażeniem prądem elektrycznym, j)wykonywanie dokumentacji z przeprowadzonych prac, k)stosowanie programów komputerowych wspomagających proces nauczania dotyczący ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej.

1.5. PRZYKŁADOWE SYSTEMY CERTYFIKACJI WYROBÓW (SOLAR KEYMARK) 1.Cel i sposób wdrożenia Certyfikatu Solar Keymark przez Europejską Federację Termicznego Przemysłu Solarnego (European Solar Thermal Industry Federation ESTIF) i Europejski Komitet Standaryzacji (European Committee for Standardization). 2.Zgodność modułu fotowoltaicznego z normą EN 12975. 3.Zgodność parametrów modułu fotowoltaicznego z typowymi certyfikatami np. Instytutu SPF Rapperswil, ISFH Hameln. 4.Warunki techniczne badania modułów fotowoltaicznych i falowników. 5.Parametry techniczne certyfikowanych modułów fotowoltaicznych i falowników, sposób oznaczenia certyfikowanych urządzeń oraz gwarancja jakości certyfikowanych urządzeń. 1.6. PODSTAWOWE TERMINY I DEFINICJE 1.Energia słoneczna. 2.Średnia moc promieniowania, bezpośrednie promieniowanie słońca, promieniowanie rozproszone. 3.Gęstość energii słonecznej, metoda heliotermiczna, metoda helioelektryczna, ogniwo fotoelektryczne, baterie fotowoltaiczne. 4.Moduł fotowoltaiczny, elektrownia słoneczna, system fotowoltaiczny (PV). 5.Promieniowanie widzialne, promieniowanie podczerwone, właściwości falowe promieniowania słonecznego, właściwości korpuskularne promieniowania słonecznego. 6.Egzytancja energetyczna (natężenie promieniowania słonecznego W/m2), natężenie oświetlenia (Lx), półprzewodniki, złącze p-n, fotony, zjawisko fotowoltaiczne, pole elektryczne, technologie monokrystaliczne, technologie polikrystaliczne, technologie cienkowarstwowe. 7.Komórka fotoogniwa, pasma (strings), wtyczki Multi-Contact, ogniwa CIGS, sprawność fotoogniwa, system bypass, zintegrowane systemy fotowoltaiczne i kolektory słoneczne (PVT kolektor), regulatory ładowania, przetwornice napięcia (inwerter, falownik 8.Sieć autonomiczna (wydzielona, off grid), sieć sztywna (on grid), klasa ochronności falownika, MPP traker, centrala komunikacyjna, DC, AC, mierniki instalacji fotowoltaicznych, ochrona odgromowa instalacji fotowoltaicznych. 9.Odbiór instalacji, awarie systemów fotowoltaicznych i ich eliminacja, recykling modułów fotowoltaicznych, dobór i montaż baterii fotowoltaicznych, uzysk energetyczny, wytyczne montażowe 10.Warunki techniczne, projekt, BHP przy montażu instalacji fotowoltaicznych, ochrona przeciwpożarowa, struktura nakładów inwestycyjnych kosztów eksploatacyjnych dla elektrowni fotowoltaicznych, badania modułów fotowoltaicznych, parametry techniczne modułu, zacienienie modułów, zmiana kąta położenia względem azymutu równym zero (kierunek południe), zmiana mocy modułu wraz ze zmianą kąta położenia względem płaszczyzny poziomej, wpływ temperatury, mocy promieniowania słonecznego na pracę modułów fotowoltaicznych 11.Procedury formalno-prawne związane z budową instalacji fotowoltaicznej, projekt budowlanowykonawczy, schemat elektryczny instalacji fotowoltaicznej, projektowanie systemów PV za pomocą symulacji komputerowych, analiza wstępna rentowności przykładowej domowej instalacji fotowoltaicznej. 12.Parametry modułów fotowoltaicznych: Up napięcie fotowoltaiczne [V]; Uwy napięcie na odbiorniku [V]; Ip prąd fotowoltaiczny w przybliżeniu równy prądowi zwarcia (Iz) [A]; Ir prąd fotoogniwa [A]; I prąd znamionowy fotoogniwa [A]; U napięcie znamionowe fotoogniwa [U];

P moc znamionowa fotoogniwa [W]; A powierzchnia fotoogniwa [m 2 ]; Me- egzytancja energetyczna (moc promienia słonecznego) [W/m 2 ]; Up fotoelektryczna siła elektromotoryczna; e Iz prąd zwarcia fotoogniwa; η sprawność energetyczna; MPP punkt mocy maksymalnej; λ - długość fali promieniowania; Grupa tematyczna 2. PODSTAWOWE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 2.1. OGNIWO SŁONECZNE BUDOWA I ZASADY DZIAŁANIA 1. Budowa ogniw krzemowych. 2. Zasada działania złącza p-n. 3. Zasada działania ogniw krzemowych. 4. Budowa i zasada działania ogniw cienkowarstwowych. 5. Budowa i zasada działania ogniw na podłożu polimerowym. 6. Budowa zasada działania ogniw organicznych. 2.1.1. Konwersja fotowoltaiczna podstawy fizyczne; struktura i charakterystyka techniczna ogniw fotowoltaicznych 1.Wiadomości wstępne z optoelektroniki. 2. Charakterystyka czułości widmowej fotoogniwa. 3. Napięcie fotoelektryczne. 4. Rezystancja złącza. 5. Pojemność złącza. 6. Prąd fotoogniwa. 7. Charakterystyki zewnętrzne fotoogniwa. 8. Sprawność fotoogniwa. 9. Punkt mocy maksymalnej MPP. 2.1.2. Struktura i charakterystyka techniczna ogniw słonecznych i pozostałych elementów systemu 1. Półprzewodniki typu krzem. 2. Półprzewodniki domieszkowane. 3. Charakterystyka złącza p n. 4. Sposób powstawania różnicy potencjałów w złączu p n. 5. Charakter powstawania napięcia w złączach wielowarstwowych. 6. Struktury hetero złączowe. 7. Jednozłączowe ogniwa cienkowarstwowe z krzemu amorficznego. 8. Struktura organicznego ogniwa PV. 9. Struktura ogniw PV, na podłożu polimerowym. 10.Rodzaje podłoża ogniw.

11. Warstwy odblaskowe. 12. Folie EVA. 2.1.3. Standardowe warunki badania 1. Temperatura 25 0 C. 2. Moc promieniowania słonecznego 1000W/m 2. 3. Azymut 0 o. 4. Kat nachylenia modułu 45 0 w stosunku do płaszczyzny poziomej. 2.1.3.1. Pomiar parametrów ogniwa/modułu słonecznego w warunkach standardowych (STC); wpływ natężenia promieniowania i temperatury na parametry elektryczne ogniwa/modułu 1. Pomiar napięcia bez obciążenia (bieg jałowy) w warunkach standardowych (STC). 2. Pomiar prądu w warunkach zwarcia modułu w warunkach standardowych (STC). 3. Pomiar: prądu obciążenia, napięcia, mocy przy dopasowaniu rezystancji odbiornika do rezystancji wewnętrznej fotoogniwa w warunkach standardowych (STC). 4. Wpływ zmian temperatury modułu na generowane napięcie, prąd, moc elektryczną. 5. Wpływ zmian mocy promieniowania słonecznego na generowane napięcie, prąd, moc elektryczną modułu fotowoltaicznego. 2.2. RODZAJE OGNIW I MODUŁÓW FOTOWOLTAICZNYCH 2.2.1. Ogniwa z krzemu monokrystalicznego 1. Proces produkcji monokryształu. 2. Dyfundowanie monokryształów. 3. Dwie płytki monokryształu jako złącze p n. 4. Przeźroczysta warstwa przeciwodblaskowa. 5. Teksturowanie ogniwa. 6. Wielkość powierzchni elektrod. 7. Metalizowana warstwa tylna ogniwa. 8. Komórka ogniwa typu silver. 9. Moduł monokrystaliczny. 10. Sprawność modułu w warunkach standardowych. 11. Okres gwarancji na moduły monokrystaliczne. 12 Wybrane parametry modułów monokrystalicznych. 2.2.2. Ogniwa z krzemu polikrystalicznego 1. Proces produkcji polikryształu. 2. Dyfundowanie polikryształów. 3. Dwie płytki polikrystaliczne jako złącze p n. 4. Przeźroczysta warstwa przeciwodblaskowa. 5. Teksturowanie ogniwa. 6. Wielkość powierzchni elektrod. 7. Metalizowana warstwa tylna ogniwa. 8. Komórka ogniwa. 9. Moduł polikrystaliczny.

10. Sprawność modułu polikrystalicznego w warunkach standardowych. 11. Okres gwarancji na moduły polikrystaliczne 12. Wybrane parametry modułów polikrystalicznych. 2.2.3. Ogniwa z krzemu cienkowarstwowe (amorficzne, mikrokrystaliczne) 1. Krzem amorficzny dyfundowany wodorem. 2. Warstwy krzemu nakładane na szkło. 3. Początkowa zmiana wielkości współczynnika sprawności. 4. Konstrukcje wielozłączowe ogniw amorficznych. 5. Heterostruktury p i n. 6. Sprawność modułów z krzemu amorficznego. 7. Okres gwarancji na moduły z krzemu amorficznego. 8. Wybrane parametry modułów z krzemu amorficznego. 2.2.4. Ogniwa cienkowarstwowe: typu CIS (chalkopirytowe), typu CIGS (z mieszaniny miedzi, indu, galu, selenu), typu CdTe (z tellurku kadmu) i inne (w szczególności typu: DSSC (barwnikowe), organiczne, polimerowe) 1. Rodzaj struktury heterozłączy w ogniwach CIS, CIGS, CdTe, DSSC. 2. Materiały najczęściej stosowane do w/w rodzajów ogniw. 3. Rodzaj przezroczystej elektrody w w/w ogniwach. 4. Metody produkcji przez przemysłowy nadruk. 5. Sprawność modułów. 6. Okres gwarancji na moduły. 7. Wybrane parametry modułów. 2.3. RODZAJE SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 2.3.1. Systemy wydzielone i autonomiczne 1. Praca elektrowni PV na sieć sztywną (on grid). 2. Zalety wady współpracy instalacji fotowoltaicznej na sieć energetyczną. 3. Praca instalacji fotowoltaicznej na sieć autonomiczną (wydzieloną, off grid). 4. Zalety i wady pracy instalacji fotowoltaicznej na sieć autonomiczną. 2.3.2. Systemy podłączone do sieci energetycznej z magazynowaniem i bez magazynowania energii elektrycznej 1. Omówienie systemu fotowoltaicznego połączonego bezpośrednio z siecią energetyczną w której następuje magazynowanie energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej. 2. Analiza pracy systemu współpracującego z siecią energetyczną i posiadający system magazynowania energii (ogrzewanie wody w zasobniku). 2.3.3. Systemy mieszane (hybrydowe) (w szczególności system fotowoltaiczny połączony z małymi turbinami wiatrowymi, generatorami spalinowymi oraz ogniwami wodorowymi) 1. Analiza możliwości technicznych współpracy systemu fotowoltaicznego połączonego z mikro turbiną wiatrową, do oświetlenia znaków drogowych.

2. Współpraca instalacji fotowoltaicznej z generatorem spalinowym w sieci autonomicznej off grid. 3. Układy sterowania i zabezpieczeń instalacji fotowoltaiczne współpracującej z mikroturbiną wiatrową lub generatorem spalinowym. 4. Sposób produkcji wodoru z wody w ogniwach wodorowych zasilanych energią elektryczną z instalacji fotowoltaicznej. 2.3.4. Systemy fotowoltaiczne zintegrowane z budynkami i konstrukcjami budowlanymi BIPV) na dachach, elewacjach, jako szklane dachy itp. oraz systemy niezintegrowane (BAPV) 1. Sposób montażu instalacji fotowoltaicznej zintegrowanej z budynkiem o dużej kubaturze - Building-integrated photovoltaics ( BIPV). 2. Układy odbioru energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej zintegrowanej z budynkiem o dużej kubaturze. 3. Omówienie przykładowego rozwiązania konstrukcyjnego montażu instalacji fotowoltaicznej na podłożu polimerowym na dachu płaskim. 4. Analiza konstrukcyjna i energetyczna instalacji fotowoltaicznej wykonanej na bazie modułów fotowoltaicznych przeźroczyste o budowie organicznej jako systemy zintegrowane. 5. Sposób montażu zintegrowanego systemu fotowoltaicznego building-applied photovoltaics (BAPV). 2.4. URZĄDZENIA I ELEMENTY SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 2.4.1.Akumulatory w autonomicznych systemach fotowoltaicznych 1. Akumulatory kwasowe. 2. Akumulatory zasadowe. 3. Sposoby podłączeń z układem regulacyjnym i instalacją fotowoltaiczną. 4. Warunki eksploatacji akumulatorów. 5. Recykling akumulatorów. 2.4.2.Regulatory ładowania 1. Zasada działania regulatorów w instalacjach autonomicznych. 2. Zadania realizowane przez regulator. 3. Zabezpieczenie przed prądem ciemnym. 4. Przykładowe parametry elektryczne regulatorów. 5. Optymalizacja pracy modułu fotowoltaicznego z wykorzystaniem regulatora ładowania. 2.4.3. Typy falowników/inwerterów w systemach fotowoltaicznych 1. Budowa, zasada działania inwertera. 2. Falowniki elektroniczne i transformatorowe. 3. Falowniki pracujące na sieć autonomiczną off-grid 4. Falowniki pracujące na sieć energetyczną on-grid. 5. Parametry energetyczne falowników jednofazowych. 6. Parametry energetyczne falowników trójfazowych. 7. MPPTraker w falownikach. 8. Kryteria doboru falowników do instalacji fotowoltaicznych. 9. Warunki eksploatacji falowników.

2.4.4. Elementy instalacyjne (w szczególności kable, złącza, wyłączniki, bezpieczniki) 1. Rodzaje przewodów i kabli stosowanych w instalacjach fotowoltaicznych. 2. Rodzaje złączek przyłączeniowych, np. MC 4, DC Box. 3. Wyłącznik stosowane w instalacjach po stronie prądu stałego DC, zmiennego AC. 4. Rodzaje zabezpieczeń instalacji fotowoltaicznej po stronie DC i AC. 2.4.5. Zabezpieczenia i ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa w systemach fotowoltaicznych 1. Zadania ochrony odgromowej zewnętrznej. 2. Elementy montażowe ochrony odgromowej zewnętrznej. 3. Zasady montażu. 4. Instalacja wyrównująca różnicę potencjałów modułów fotowoltaicznych. 5. System ochrony odgromowej wewnętrznej po stronie prądu stałego DC. 6. System ochrony odgromowej wewnętrznej po stronie prądu zmiennego AC. 2.4.6 Sposoby montażu konstrukcji wsporczych i profili mocujących moduły fotowoltaiczne 1. Systemy montażowe dla modułów skrzynkowych. 2. Montaż na dachu spadzistym. 3. Montaż ogniw PV na dachu płaskim lub płaszczyźnie poziomej. 4. Sposoby montażu fotoogniw polimerowych elastycznych na dachu płaskim. 5. Montaż fotoogniw podążających za słońcem. Grupa tematyczna 3.ZASADY DOBORU SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 3.1 WYBÓR ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH 3.1.1. Określanie lokalizacji, kierunku i nachylenia ogniwa słonecznego, nasłonecznienia, warunków klimatycznych, oraz metod/technik instalacyjnych w zależności od miejsca montażu 1. Możliwości wykonania inwestycji na obiekcie. 2. Koncepcję techniczną systemu. 3.Moc promieniowania słonecznego w wybranym rejonie Polski. 4. Moc znamionową instalacji, napięcie znamionowe, prąd znamionowy. 5. Ilość modułów, rodzaj falownika, parametry innych urządzeń; 6. Sposób montażu modułów, dobór ram nośnych, sposób ich mocowania do konstrukcji dachowej; 7. Sposób prowadzenia instalacji elektrycznej. 3.1.2. Miejsce dostępu dla instalacji (powierzchnia, ustawienie względem horyzontu i kierunku geograficznego południa) 1. Wybór powierzchni dachowej. 2. Analiza usytuowania budynku pod kątem możliwości montażu instalacji fotowoltaicznej. 3. Wybór powierzchni na płaszczyźnie przed budynkiem. 4. Ustawienie modułów fotowoltaicznych w kierunku południowym.

5. Kat położenia modułów fotowoltaicznych na dachach. 6. Kąt położenia modułów fotowoltaicznych względem płaszczyzny poziomej. 3.1.3. Elementy zacieniające 1. Eliminacja zacienienia modułów fotowoltaicznych przez drzewa. 2. Sposób montażu modułów obok kominów, wypustów na dachu itp. 3. Rozmieszczenie modułów na dachu. 4. Odległości między modułami. 5. Umieszczenie dolnej krawędzi modułu względem okapu. 6. Umieszczenie modułów względem ściany szczytowej. 3.1.4. wytrzymałościowe w przypadku budynków (dachy, fasady) 1. Obciążenia statyczne dachu i modułów. 2. Obciążenia dynamiczne dachu i modułów. 3. Normy dotyczące obciążeń statycznych i dynamicznych. 4. Sposób montażu modułów na fasadach z uwzględnieniem zagadnień wytrzymałości konstrukcji nośnych. 3.1.5. Istniejąca instalacja odgromowa 1. Projekt instalacji odgromowej na dachu płaskim. 2. Projekt instalacji odgromowej na dachu płaskim. 3. Montaż instalacji odgromowej. 4. Zachowanie odpowiednich odległości między instalacją odgromową i instalacją fotowoltaiczną. 5. sposób połączeń instalacji odgromowej z uziomem. 3.2. PROFILE ENERGETYCZNE ODBIORNIKÓW 1. Sieć energetyczna jako odbiornik energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej. 2. Sieć autonomiczna jako odbiornik energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej. 3. Zasobnik ciepłej wody użytkowej z grzałką zasilaną energią elektryczną z instalacji fotowoltaicznej. 4. Bateria akumulatorów jako odbiornik energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej. 5. Zasilanie ogniw wodorowych energią elektryczną z instalacji fotowoltaicznych do elektrolizy wody i produkcji wodoru. 3.3. POZYSKIWANIE I PRZETWARZANIE DANYCH POGODOWYCH 1. Wykorzystanie do celów projektowych publikowanych na stronach internetowych danych pogodowych. 2. Analiza mocy promieniowania słonecznego dla określonego regionu kraju. 3. Analiza ilości opadów śniegu dla określonego regionu kraju. 3. Określenie kierunku i maksymalnej siły wiatru w miejscu montażu instalacji fotowoltaicznej.

3.4. WYMIAROWANIE SYSTEMU 3.4.1. Wybór rodzaju i mocy modułów fotowoltaicznych, konfigurowanie generatora fotowoltaicznego 1. Wybór rodzaju modułów fotowoltaicznych przez Inwestora. 2. Dobór wielkości modułów fotowoltaicznych ze względu na powierzchnię dachu. 3. Dobór wielkości modułów fotowoltaicznych ze względu na moc instalacji fotowoltaicznej. 4. Dobór wielkości modułów fotowoltaicznych ze względu na parametry wejściowe pracy inwertera. 5. Wybór połączeń łańcucha modułów ze względu na napięcie i prąd po stronie DC falownika. 6. Dobór mocy falownika w stosunku do mocy instalacji fotowoltaicznej. 3.4.2. Określenie wymaganych przekrojów przewodów połączeniowych 1. Obliczenie przekroju przewodów ze względu na dopuszczalne spadki napięcia. 2. Określenie przekroju przewodów ze względu na długotrwałą obciążalność prądową. 3. wymagania przewodów po stronie DC ze względu na: - promieniowanie UV, przeciążenia, zwarcia, przepięcia; zmiany temperatury zewnętrznej ( 30, +90); wpływ ozonu, amoniaku, bakterii; warunki atmosferyczne; wytrzymałość mechaniczną; wilgoć, wodę; zniszczenie przez gryzonie; 3.4.3. Określenie wymagań dla instalacji odgromowej, uziomowej (uziemienia) i systemu (instalacji) ograniczania przepięć 1. Rodzaje zwodu; 2. przekroje i rodzaj drutu piorunochronowego. 3. Przekroje i rodzaj uziomu. 4. Ograniczniki przepięć po stronie DC i sposób montażu. 5. Ograniczniki przepięć po stronie AC i sposób montażu. 3.5. AUTONOMICZNE SYSTEMY FOTOWOLTAICZNE 3.5.1. Przykłady systemów autonomicznych 1. System oświetlenia znaków drogowych. 2. Zasilanie instalacji SOS wzdłuż autostrad. 3. Zasilanie grzałki do ogrzewania ciepłej wody użytkowej w zasobniku. 4. Zasilanie w energię elektryczną podświetlanych tablic informacyjnych. 3.5.2. Elementy systemów autonomicznych 1. Instalacja fotowoltaiczna. 2. Regulator. 3. Akumulator.

4. Źródło światła najczęściej LED. 5. Elektryczna instalacja zasilająca. 6. Grzałka elektryczna. 3.5.3. Ocena i protokoły badań 1. Pomiar parametrów elektrycznych instalacji. 2. Porównanie wyników z projektowanymi. 3. Sprawdzenie sposobu montażu. 4. Uruchomienie instalacji. 5. Sporządzenie protokołu odbioru wraz z dokumentacją wyników pomiarów. 6. Przeprowadzenie instruktażu obsługi w obecności inwestora; 7. Przekazanie instrukcji obsługi, pozostałych dokumentów inwestorowi; 8. Zapewnienie serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego. 3.5.4. Zasilanie awaryjne 1. Wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej do zasilania awaryjnego m.in.: - pomp wody; - akumulatorów; - stacji uzdatniania wody; - zabezpieczeń obiektów; - oświetlenia awaryjnego, - zasilanie urządzeń elektronicznych w telekomunikacji i transporcie. 3.6. PODŁĄCZANIE SYSTEMU FOTOWOLTAICZNEGO DO SIECI ENERGETYCZNEJ 3.6.1. Obliczanie powierzchni systemu i wielkości znamionowych systemu, niezbędnych podsystemów i urządzeń oraz odpowiedniego osprzętu 1. Dobór ilości modułów fotowoltaicznych do projektowanej mocy. 2. Obliczenie napięcia zasilającego falownika. 3. Obliczenie prądu znamionowego łańcucha modułów. 4. Obliczenie mocy znamionowej instalacji fotowoltaicznej. 5. Dobór falownika do wybranej instalacji. 6. Dobór przewodów zasilających po stronie prądu stałego DC. 7. Dobór zabezpieczeń po stronie prądu stałego DC. 8. Dobór zabezpieczeń po stronie prądu zmiennego AC. 9. Obliczenie przekroju kabla włączonego do złącza instalacji energetycznej. 3.6.2. Wybór falownika/inwertera jako przetwornika energii; funkcje bezpieczeństwa falownika/inwertera; określanie sprawności falownika/inwertera 1.Falowniki dla instalacji jedno i trójfazowych. 2. Dobór mocy falownika do mocy instalacji fotowoltaicznej. 3. Wybór rodzaju falownika spełniającego funkcje bezpieczeństwa certyfikat CE. 4. Dobór falownika pod względem sprawności energetycznej. 3.6.3. Dopasowanie generatora do falownika/inwertera

1. Zaprojektowanie łańcucha modułów fotowoltaicznych zgodnie z parametrami wejściowymi falownika. 2. Obliczenie mocy instalacji fotowoltaicznej. 3. Obliczenie napięcia i prądu znamionowego łańcucha modułów fotowoltaicznych. 4. Dobór falownika ze względu na parametry elektryczne łańcucha modułów fotowoltaicznych. 5. Wybór rodzaju falownika: elektroniczny lub transformatorowy. 6. Dobór rodzaju falownika ze względu na warunki pracy IP 3.6.4. Synchronizacja systemu z siecią elektroenergetyczną 1. Warunki elektryczne synchronizacji z siecią instalacji fotowoltaicznej. 2. Dobór falownika odpowiadającego warunkom technicznym wydanym przez Zakład Energetyczny dla wybranej instalacji fotowoltaicznej. 3. Pomiar parametrów elektrycznych falownika współpracującego z siecią energetyczną. 4. Sposób sprawdzenia poprawności współpracy z siecią falownika. 5. Możliwość odłączenia od sieci źle współpracującego z nią falownika. 6. Okresowe kontrole pracy falownika. 3.7. POLSKIE NORMY ORAZ SPECYFIKACJE TECHNICZNE ZWIĄZANE Z GRUPĄ TEMATYCZNĄ 1. PE EN 61730. 2. PE-EN 61730. 3. EN-PN 61173-1,2:2007. 4. PN-EN 61730-1,2:2007. 5. PN-EN 62305 od 1 do 4:2009. 6. EN-PN 61173:2002. Grupa tematyczna 4.MONTAŻ I REGULACJA INSTALACJI SYSTEMU FOTOWOLTAICZNEGO 4.1. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY WYKONYWANIU INSTALACJI We wszystkich urządzeniach elektrycznych montowanych i eksploatowanych, obowiązują przepisy, dotyczące ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach elektroenergetycznych o napięciach do 1 kv. 1. Instalator powinien posiadać certyfikat wydany przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego stwierdzający o odpowiednim przygotowaniu instalatora do montażu instalacji fotowoltaicznych. 2. Instalator powinien posiadać aktualne zaświadczenie stwierdzające ukończenie przeszkolenia w zakresie BHP. 3. Przy pracy na wysokości powyżej 1,5 m, wymagane jest aktualne zaświadczenie dopuszczające instalatora do pracy na wysokości. 4. Przy pracy z urządzeniami elektrycznymi każda osoba powinna posiadać aktualne uprawnienia elektryczne do 1 kv w zakresie montażu i eksploatacji urządzeń elektrycznych. 5. Podczas prac na wysokości teren pod miejscem wykonywania prac musi być właściwie oznaczony i zabezpieczony. 6. Przy montażu i demontażu modułu fotowoltaicznego, urządzenia podporowe, zabezpieczające i

drabiny należy stawiać na twardym podłożu i w położeniu zapewniającym bezpieczeństwo obsłudze. 7. Należy stosować wyłącznie atestowany sprzęt ochrony i urządzenia stosowane przy montażu. 8. Osoby montujące i eksploatujące urządzenia elektryczne i fotowoltaiczne powinny znać i przestrzegać przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej. 4.2. PLAN INSTALACJI 4.2.1. Etapy realizacji budowy systemu fotowoltaicznego: 1. dostarczenie materiałów na budowę; 2. montaż instalacji modułów fotowoltaicznych; 3. sposób prowadzenia przewodów po stronie DC (modułów, prąd stały); 4. wyprowadzenie zasilania oddzielnie z każdego modułu do przetwornicy; 5. połączenie kilku zasileń z modułów w jeden kabel i włączenie go do przetwornicy; 5. montaż falownika; 7. budowa linii kablowej do falownika do złącza energetycznego; 8. montaż instalacji uziemiającej. 4.3. NARZĘDZIA I WYPOSAŻENIE DO MONTAŻU 1. Komplet kluczy. 2. Komplet śrubokrętów dostosowanych do pracy w instalacjach elektrycznych. 3. Elektronarzędzia. 4. Atestowane rusztowanie. 5. Atestowane drabiny. 6. Atestowane wyposażenie w zakresie BHP, zgodne z zasadami pracy instalatora instalacji fotowoltaicznych. 6. Komplet oprzyrządowania do montażu modułów. 7. Przewody i kable zgodne z propozycjami zawartymi w projekcie. 8. Mirniki elektroniczne do pomiaru parametrów elektrycznych instalacji fotowoltaicznej. 4.4. ZASADY PRAKTYCZNE INSTALACJI MODUŁU, DOBÓR I WYMIAROWANIE PRZEWODÓW ORAZ KABLI 1.Montaż zgodnie z zasadami BHP. 2. Wszystkie montowane urządzenia powinny posiadać atesty dopuszczające je do montażu. 3. Do połączenia przewodów ze sobą po stronie DC należy używać odpowiednich złączek, posiadających gwarancję. 4. Zaleca się, by pierwszy moduł był zamontowany min. 0,5 m od zewnętrznej krawędzi dachu. 5. Odległość między rzędami modułów PV min. 6 m. 6. Dolna krawędź modułu powinna być umieszczona w odległości 1 m do okapu. 7. Wszystkie przewody elektryczne, pozostałe urządzenia elektryczne, montowane w instalacji, muszą spełniać wymogi normy EN-PN 61173-1,2:2007. 8. Przewody instalacji powinny zostać ułożone blisko siebie w korytkach. 9. Odległość instalacji PV, powinna wynosić min. 1 m od wszystkich uziemionych punktów ochrony odgromowej, uziemienia i innych metalowych konstrukcji dachu. 10. Po stronie DC zaleca dla mikroinstalacji o mocy kilku kw zaleca się stosować przewód w postaci giętkiej linki o przekroju 4 mm 2.

11. Odpowiednim przewodem po stronie AC będzie kabel YKY 4x10 mm 2. 12. Należy po połączeniu każdego modułu w łańcuch sprawdzić ciągłość przewodów. 13. Po zakopaniu kabla przed zasypaniem należy sprawdzić ciągłość żył i wielkość izolacji między żyłami. 14. Po zakończeniu montażu przed włączeniem do sieci należy dokonać oględzin instalacji. 15. Do pomiarów parametrów elektrycznych stosować uniwersalnych mierników cyfrowych. 16. Montaż instalacji należy wykonać zgodnie z projektem technicznym. 4.5. KONFIGUROWANIE I URUCHAMIANIE SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 4.5.1. Konfigurowanie parametrów i komunikacja z regulatorem ładowania oraz falownikiem sieciowym 1. W czasie zajęć praktycznych należy zestawić układ pomiarowy według schematu i dokonać analizy pracy autonomicznego układu pracy mikroinstalacji fotowoltaicznej współpracującej z regulatorem, akumulatorem, żarówką LED. 2. Zmierzyć moc promieniowania słonecznego miernikiem laboratoryjnym. 3. Prądy, napięcia w układzie zmierzyć miernikami cyfrowymi 4. dokonać analizy wyników pomiarowych. 5. W czasie zajęć praktycznych należy zestawić układ pomiarowy według schematu i dokonać analizy pracy falownika w układzie pracy mikroinstalacji fotowoltaicznej współpracującej z opornicą dekadową. 6. Trener oceni i skomentuje wykonaną pracę przez słuchaczy. 4.5.2. Montaż modułów fotowoltaicznych na przykładowych konstrukcjach wsporczych 1. W czasie zajęć praktycznych dokonać montażu modułu fotowoltaicznego na konstrukcji wolnostojącej. 2. Dokonać połączenia przewodów po stronie DC z układem zabezpieczeń i falownikiem. 3. Trener oceni i skomentuje wykonaną pracę przez słuchaczy. 4.5.3. Montaż i uruchomienie systemu autonomicznego 1. W czasie zajęć praktycznych dokonać montażu instalacji składającej się z: - modułu fotowoltaicznego; - regulatora; - akumulatora; - odbiornika w formie diody LED. W obwody włączyć amperomierze i woltomierze. Uruchomić układ. Na podstawie wskazań mierników ocenić poprawność działania systemu autonomicznego. Trener oceni i skomentuje wykonane zadanie przez słuchaczy. 4.5.4. Montaż i uruchomienie systemu przyłączonego do sieci 1. W czasie zajęć praktycznych należy zestawić układ pomiarowy (Podrecznik Urzadzenia i instalacje energetyki odnawialnej rys., str. ) i dokonać analizy pracy falownika w układzie pracy mikroinstalacji fotowoltaicznej współpracującej ze złączem kablowym ZK -1b. Jako odbiorniki należy wykorzystać 3 żarówki połączone w gwiazdę. Po stronie prądu stałego załączyć w obwodzie mierniki: amperomierz. Woltomierz, watomierz. Po stronie napięcia trójfazowego załączyć: amperomierz. Woltomierz, watomierz.

Natężenie promieniowania słonecznego zmierzyć luxomierzem. 2. Trener oceni i skomentuje wykonaną pracę słuchaczy. 4.6. WSPÓŁPRACA Z AKUMULATORAMI W SYSTEMACH AUTONOMICZNYCH 1. W czasie zajęć praktycznych należy zestawić układ pomiarowy przedstawiony w instrukcji ćwiczenia i dokonać analizy pracy autonomicznego układu pracy mikroinstalacji fotowoltaicznej współpracującej z regulatorem, akumulatorem, żarówką LED. 2. dokonać pomiaru prądu ładowania akumulatora przez moduł fotowoltaiczny. 3. Odłączyć moduł fotowoltaiczny od układu pomiarowego. 4. Zmierzyć prąd rozładowania akumulatora przez żarówkę LED. 5. Oszacować pojemność akumulatora i czas pracy jako rezerwowego źródła zasilania. 6. Trener oceni i skomentuje wykonaną pracę słuchaczy. 4.7. OGRANICZANIE PRZEPIĘĆ 1. Narysować układ zabezpieczeń po stronie DC zasilania falownika. 2. Dobrać wyłączniki nadprądowe prądu stałego. 3. Dobrać ochronniki przepięciowe prądu stałego. 4. Zestawić układ wg schematu. 5. Załączyć moduł fotowoltaiczny i falownik do układu. 6. Dokonać pomiarów prądów i napięć w układzie. 7. Omówić poprawność pracy instalacji. 8. Trener oceni i skomentuje wykonane zadane przez słuchaczy. 4.8. INSTALACJA ODGROMOWA ORAZ INSTALACJA UZIEMIENIA 1. W czasie zajęć praktycznych słuchacze; - dokonają analizy schematu montażowego zabezpieczeń i ochronników przepięciowych w tablicy zasilającej po stronie napięcia stałego DC; - dokonają analizy schematu montażowego zabezpieczeń i ochronników przepięciowych w tablicy zasilającej po stronie napięcia zmiennego AC; - wykonają montaż ochronników w tablicach. 2. Trener oceni i skomentuje wykonane zadane przez słuchaczy. 4.9. MONTAŻ SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH ZINTEGROWANYCH Z BUDYNKAMI I KONSTRUKCJAMI BUDOWLANYMI (BIPV) I SYSTEMÓW NIEZINTEGROWANYCH (BAPV) 1.Trener w formie prezentacji omówi montaż i eksploatację wybranych instalacji fotowoltaicznych zamontowanych na fasadach budynków. 2.Dokona analizy technicznej i ekonomicznej prezentowanych rozwiązań.

3.W czasie badań modułu fotowoltaicznego trener zleci wykonanie pomiarów parametrów elektrycznych modułu fotowoltaicznego zamontowanego pionowo do płaszczyzny poziomej. 4.Słuchacze ocenią sprawność modułu zamontowanego jak wyżej. 4.10. ANALIZA TYPOWYCH BŁĘDÓW MONTAŻOWYCH INSTALACJI 1. W czasie zajęć praktycznych trener oceni pracę słuchaczy, wskazując na typowe błędy popełniane przez nich w czasie montażu instalacji fotowoltaicznej. 2. Błędy te mogą być wynikiem: - nieprawidłowo dobrane urządzenia i przewody; źle wykonany montaż; zakłócenie pracy falownika przez inne urządzenia elektryczne o dużej mocy; niestabilność parametrów sieci odbiorczej; uszkodzenie urządzeń elektrycznych przez słuchacza; mechaniczne uszkodzenia modułów i ramy nieprawidłowe skręcanie konstrukcji; uszkodzenie okablowania. 4.11. WARUNKI ODBIORU I DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTALACJI 1. W czasie zajęć omówiony zostanie przykładowy projekt techniczny mikroinstalacji fotowoltaicznej. 2. Na tej podstawie zostaną wskazane zagadnienia związane z warunkami jakie muszą zostać spełnione aby instalacja fotowoltaiczna mogła zostać przekazana do eksploatacji. 3. Wymagania te zostaną zdefiniowane, że należy: dokonać pomiarów parametrów elektrycznych instalacji, wpisać je do protokołu i porównać wyniki z projektowanymi; sprawdzić sposób montażu; uruchomić instalację; sporządzić protokół odbioru wraz z dokumentacją wyników pomiarów; przeprowadzić instruktaż obsługi w obecności inwestora; przekazać instrukcję obsługi, pozostałe dokumenty inwestorowi; zapewnić serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Grupa tematyczna 5. WYDAJNOŚĆ SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 5.1. CHARAKTERYSTYKI PRĄDOWO-NAPIĘCIOWE MODUŁÓW 1. Schemat zastępczy obwodu elektrycznego fotoogniwa. 2. Charakterystyki zewnętrzne fotoogniwa. 3. Napięcie bez obciążenia- stan biegu jałowego. 4. Zwarcie zacisków fotoogniwa prąd zwarcia. 5. Prosta obciążenia - zależność prądu od wielkości rezystancji obciążenia. 6. Prosta obciążenia - zależność napięcia od wielkości rezystancji obciążenia. 7. Prosta mocy zależność mocy fotoogniwa od wielkości obciążenia (rezystancji).

5.2. CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYDAJNOŚĆ PRACY 1. Wpływ mocy promieniowania słonecznego na moc fotoogniwa. 2. Zakres zmian wydajności energetycznej modułu fotowoltaicznego przy zmianach rezystancji obciążenia. 3. Zależność parametrów energetycznych modułu fotowoltaicznego od rodzaju materiału półprzewodnikowego i jego domieszkowania. 4. Wpływ temperatury na parametry fotoogniwa. 5. Sposoby połączeń ogniw PV i zmiany parametrów energetycznych związane ze sposobem połączenia. 6. Utrata mocy fotoogniw funkcji czasu pracy. 7. Wpływ kąta nachylenia modułu fotowoltaicznego na wydatek energetyczny fotoogniw. 8. Wpływ ustawienia modułu w stosunku do kierunku południowego. 9. Wpływ zacienienia modułu na wytwarzaną moc. 10. Zależność mocy generowanej przez moduł od pracy urządzeń przetwarzających i przesyłających energię elektryczną. 11. Wpływ zabrudzenia modułu na wytwarzaną moc. 12. Sposób montażu ogniw PV w rzędach. 5.3. OCENA PRACY SYSTEMU ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI 1. Na podstawie odczytu wartości napięcia, prądu, mocy promieniowania słonecznego wyznaczenie sprawności modułu w wybranym okresie. 2. Odczyt wielkości energii elektrycznej wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną w wybranym okresie czasu. Grupa tematyczna 6. CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z MODERNIZACJĄ I UTRZYMANIEM SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH 6.1. PROGRAM UTRZYMANIA 1.Wymiana uszkodzonego modułu. 2.Mycie instalacji fotowoltaicznej. 3.Sprawdzenie mocowania paneli. 4.Usuwanie śniegu. 5.Stan przewodów zasilających w instalacji prądu stałego (DC). 6.Sprawdzenie stanu technicznego falownika. 6.2. ANALIZA TYPOWYCH BŁĘDÓW ZWIĄZANYCH Z MODERNIZACJĄ I UTRZYMANIEM 1. brak nasłonecznienia bezpośredniego (cień);

2. nieprawidłowa orientacja i nachylenie modułów; 3. niestaranne okablowanie, nieodpowiedni wybór przekroju kabli; 4. błędny wybór mocy falownika w odniesieniu do całkowitej mocy paneli fotowoltaicznych; 5. niska jakość poszczególnych elementów elektrowni: moduły fotowoltaiczne, falowniki, kable, DC-Box, stelaże; 6. brak uwzględnienia monitoringu, brak punktów pomiaru; 7. niestaranne przygotowanie gruntu pod elektrownię fotowoltaiczną; 8. niska jakość wykonania prac budowlanych i brak kontroli w czasie montażu; 9.brak obsługi remontowo-eksploatacyjnej, brak utrzymania czystości modułów; 10. brak ochrony obiektu. 6.3.RODZAJE TYPOWYCH ZAKŁÓCEŃ I AWARII W SYSTEMACH 1.Nieprawidłowo dobrane urządzenia. 2.Zbyt niska rezystancja izolacji przewodów. 3. Za mały przekrój przewodów po stronie DC. 4.Źle wykonany montaż. 5. Zakłócenie pracy falownika przez inne urządzenia elektryczne o dużej mocy. 6.Niestabilność parametrów sieci odbiorczej. 7.Uszkodzenie urządzeń przez człowieka. 8. Mechaniczne uszkodzenia modułów i ramy wsparcia (duża warstwa śniegu, silny wiatr); 9. Uszkodzenie okablowania np. przez burzę, gryzonie. 6.4. MONITOROWANIE WŁASNOŚCI SYSTEMU FOTOWOLTAICZNEGO WYTYCZNE I WYMAGANIA DOTYCZĄCE POMIARÓW I ICH ANALIZA 6.4.1. Pomiar charakterystyk prądowo-napięciowych modułów/generatorów fotowoltaicznych 1.Rodzaje mierników instalacji fotowoltaicznych. 2.Pomiar parametrów systemu fotowoltaicznego: napięcie, prąd i moc DC na wejściu przetwornicy, sprawność systemu fotowoltaicznego, napięcie, prąd, moc AC na wyjściu przetwornicy, współczynnik mocy systemu trójfazowego na wyjściu przetwornicy, sprawność przetwornicy trójfazowej. 3.Rodzaj pomiarów uzyskanych za pomocą zewnętrznych sond: temperatura modułów fotowoltaicznych oraz temperatura otoczenia, strumień energii promieniowania słonecznego oraz moc znamionowa systemu fotowoltaicznego. 4.Zadanie rejestratora we współpracy miernika i komputera. 5.Analiza danych przez miernik odczyty wartości min., max, średnich. 6.4.2. Badania termowizyjne 1. Rodzaje kamer termowizyjnych. 2.Sposób pomiaru. 3.Analiza wyników pomiarowych. 4. Pomiar temperatury modułu fotowoltaicznego. 5.Analiza wyników pomiarów. 6. Gorące punkty na płaszczyźnie modułu. 7.Pomiar temperatury modułu pirometrem optycznym.