WSPÓLNY SUKCES Warsztat 2: Podmioty i dynamika zmiany gospodarczej w powiecie strzeleckim protokół powarsztatowy Strzelce Opolskie, 27 maja 2009 Strona 1
1. NA JAKICH CZYNNIKACH, ZJAWISKACH, PROCESACH, TRENDACH, TENDENCJACH NALEŻY SKUPID UWAGĘ PROGNOZUJĄC ZMIANĘ GOSPODARCZĄ W POWIECIE STRZELECKIM? Bilans migracyjny jakościowy i ilościowy, przyrost naturalny, struktura wykształcenia, struktura wiekowa przed-, po- i produkcyjni: demografia z migracją, demografia starzenie się społeczeostwa większe obciążenia z tym związane, zatrzymanie kadry młodych fachowców, procesy migracyjne, powroty, pozyskanie nowej kadry pracowniczej, zmiany demograficzne. Atrakcyjnośd kwalifikacji (kształcenia) z punktu widzenia zewnętrznego rynku pracy, mobilnośd rynku kształcenia, struktura bezrobocia wg wykształcenia, specjalizacji, płci, wieku, dynamika stopy bezrobocia: kierunki kształcenia w szkołach zawodowych, kierunki kształcenia, kwalifikacje, wykształcenie, nacisk pracodawców na potwierdzanie kwalifikacji (dyplomy, certyfikaty, zaświadczenia o ukooczonych szkoleniach), wzrost ilości szkoleo dla osób bezrobotnych. Systemy wsparcia dla przedsiębiorców: ułatwianie startu młodym przedsiębiorcom. Analiza jakości życia i jej wyznaczników: analiza potrzeb wchodzących na rynek pracy. Trendy zapotrzebowania na rynku pracy popyt na kwalifikacje lokalnych firm. Strona 2
Struktura gospodarcza. Zmiana gospodarcza w sąsiedztwie powiatu. Porównanie z innymi powiatami. Strona 3
2. JAKI ROZWÓJ GOSPODARKI POWIATU STRZELECKIEGO JEST PRZEWIDYWANY? JAK BĘDZIE PRZY ZACHOWANIU DOTYCHCZAS OBSERWOWANYCH TRENDÓW ROZWOJOWYCH? Scenariusz przewidywany I Co dobrego będzie można powiedzied o gospodarce powiatu strzeleckiego? pojawi się duży inwestor, zwiększenie ilości małych firm, poprawa jakości życia, poprawa jakości kształcenia, optymalizacja stopni wykształcenia (odpowiednia ilośd robotników wykwalifikowanych, techników, itd.), elastycznośd kształcenia do rynku pracy, rozwój poprzez wzrost ilości i jakości usług okołoturystycznych związanych z projektem Dolina Małej Panwi oraz Środkowoeuropejskie Ośrodki Pielgrzymkowe. Co złego będzie można powiedzied o gospodarce powiatu strzeleckiego? masowe powroty, bez oferty pracy na rynku lokalnym, odpływ młodych i wykształconych do dużych aglomeracji, wprowadzenie ograniczeo związanych z Naturą 2000 oraz parkami krajobrazowymi, pogłębienie różnic pomiędzy miastem a wsią (dostępnośd usług, w tym infrastruktura społeczna), starzenie się społeczeostwa, powiększanie się ilości rodzin wykluczanych ze społeczeostwa. Scenariusz przewidywany II Co dobrego będzie można powiedzied o gospodarce powiatu strzeleckiego? rozwój branży logistycznej na bazie Strefy Aktywności Gospodarczej Olszowa (jest już firma logistyczna, prawdopodobny konglomerat firm logistycznych), rozwój branży metalurgicznej na bazie huty Andrzej Zawadzkie (przejęcie zakładów po hucie), Co złego będzie można powiedzied o gospodarce powiatu strzeleckiego? emigracja młodych, wykształconych ludzi, pogłębianie się recesji gospodarczej, starzejące się społeczeostwo, wzrost kosztów utrzymania i prowadzenia działalności gospodarczej. poprawa standardu życia (spędzanie czasu Strona 4
wolnego boiska sportowe, basen, większa oferta kulturalna) basen w Strzelcach Opolskich, rozwój Doliny Małej Panwi, rozwój bazy hotelowej, rozwój oferty edukacyjnej. Strona 5
3. JAKI ROZWÓJ GOSPODARKI POWIATU STRZELECKIEGO JEST POŻĄDANY? Scenariusz życzeniowy I powstanie co najmniej jednej w powiecie firmy sztandarowej (najchętniej motoryzacyjnej jako rozpoznawalnej zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn), powstanie wielu małych i średnich przedsiębiorstw w otoczeniu dużej firmy nowoczesne technologie, pobudzenie aktywności gospodarczej mieszkaoców (aktualnie dominującą postawą jest bycie pracownikiem a nie pracodawcą), wzrost siły nabywczej, płac, rozwój budownictwa mieszkaniowego, intensyfikacja inwestycji proekologicznych (elektrownie wiatrowe, solary, kanalizacja), poprawa jakości usług medycznych także dla przyciągnięcia ludzi do powiatu, zwiększenie dostępności usług przedszkolnych (żłobków), rozwój oferty kulturalnej (kina, ), muzeum regionalne oferta dla mieszkaoców, rozwój agroturystyki, Scenariusz życzeniowy II zmniejszenie stopy bezrobocia do poziomu o ¼ mniejszego od średniej krajowej, Strefa Aktywności Gospodarczej 10 nowych firm zatrudniających 1000 nowych pracowników, dwukrotne zwiększenie ilości biur podróży (miernik zamożności - podróże dobrem luksusowym, wynik wzrostu dochodów mieszkaoców), powroty do stworzonych miejsc pracy, poprawa infrastruktury transportowej wyremontowane drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, pobudzenie przedsiębiorców małych i średnich przez wdrożenie projektów samorządowych: o o uzbrojenie terenów budownictwo mieszkaniowe, wykorzystanie infrastruktury i projektów branża hotelowa i restauracyjna. stały wzrost ilości turystów. zwiększenie atrakcyjności szkoleo, powrót ludzi młodych. Strona 6
4. OSIĄGNIĘCIE JAKICH EFEKTÓW ZMIANY GOSPODARCZEJ W POWIECIE STRZELECKIM JEST WAŻNE DLA MNIE, MOJEJ FIRMY, MOJEGO ŚRODOWISKA, POWIATU,? Urząd Miejski w Ujeździe: miejsca pracy z wynagrodzeniem na poziomie 3 tys. netto w zawodach okołoelektrycznych powrót synów z rodzinami z zagranicy, systematyczny rozwój Strefy Aktywności Gospodarczej (praca dla mieszkaoców, dochody z podatków dla gminy), intensyfikacja realizacji inwestycji proekologicznych (coraz czystsze środowisko, zdrowie dla mieszkaoców), zdecydowana poprawa jakości dróg (szczególnie powiatowych jest ich najwięcej, a są w fatalnym stanie) możliwośd szybszego przemieszczania się, mniejsza awaryjnośd pojazdów. Gmina Zawadzkie: powstanie nowej, dużej firmy, powstanie średnich i małych przedsiębiorstw, większe zainteresowanie prowadzeniem własnej działalności przez mieszkaoców gminy, poprawa wysokości wynagrodzenia, zwiększenie możliwości nabywczych mieszkaoców, zwiększenie możliwości budżetowych gminy, a co za tym idzie poprawa warunków socjalnych (przedszkola, szkoły, ), zakooczenie inwestycji środowiskowych, poprawa oferty kulturalnej, rozwój agroturystyki, poprawa infrastruktury drogowej (drogi wojewódzkie, powiatowe, gminne), łatwośd w dostępie do szkoleo, poprawa opieki nad osobami niepełnosprawnymi, walka z trzema schodami, poprawa bezpieczeostwa obywateli. Gmina Leśnica: poprawa jakości istniejącej infrastruktury drogowej umożliwi dostęp do terenów inwestycyjnych (korzyśd dla przedsiębiorców i gminy), Strona 7
wdrożenie projektów typu Środkowoeuropejskie Ośrodki Pielgrzymkowe spowoduje koniecznośd rozbudowy bazy hotelowo-gastronomicznej (korzyśd dla przedsiębiorców i gminy), poprzez rozwój ogólnie mówiąc przedsiębiorczości nastąpi zatrzymanie negatywnych czynników demograficznych (korzyśd dla gminy), pobudzenie aktywności mieszkaoców (korzyśd dla gminy). Gmina/Urząd Miejski: dla mnie: o wzrost płacy, o lepsza oferta usług i wypoczynku w mieście, o dużo dobrych ofert pracy dla młodych ludzi, dla gminy: o więcej podatków na realizację zadao, o wzrost znaczenia miasta satysfakcja mieszkaoców. Zespół Szkół Ogólnokształcących: wzrost gospodarczy, większa siła nabywcza pieniądza płacy, emerytury, różnorodny profil firm i usług, poprawa bezpieczeostwa publicznego, zatrzymanie emigracji ludzi młodych, zauważalny spadek bezrobocia. Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 w Strzelcach Opolskich: miejsca pracy dla absolwentów, możliwośd zdobycia doświadczenia zawodowego (staże/praktyki), właściwe wynagrodzenie (pozwalające na podnoszenie jakości życia), możliwośd rozwoju zawodowego, podnoszenia kompetencji, umożliwienie startu młodych przedsiębiorcom, zmniejszenie ilości uczniów w klasach (zapewnienie indywidualizacji kształcenia podniesie jego jakośd), więcej klas wzrost zatrudnienia nauczycieli, badanie potrzeb i oczekiwao absolwentów, współpraca między różnymi instytucjami zespoły interdyscyplinarne. Strona 8
ZUS: wzrost liczby przedsiębiorstw związany ze zwiększoną liczbą wpłacanych składek, ulepszenie opieki zdrowotnej i większa dostępnośd do lekarzy specjalistów związane z szybkim wykryciem choroby ZUS wypłaci czasowy zasiłek chorobowy na poratowanie zdrowia zamiast renty do kooca życia. dla mnie: o poprawa jakości życia, dla instytucji: o podatki, o zadowoleni mieszkaocy, o możliwości rozwoju, o rozwinięta infrastruktura, dla środowiska: o dostępnośd usług, o możliwości rozwoju drobnej przedsiębiorczości, o poprawa jakości życia. rozwój Domu Kultury szczególnie w okresie letnim, wakacyjnym czy w czasie ferii możliwości rozwoju, spędzania czasu przez dzieci, większe nagłośnienie informacji o wydarzeniach w powiecie strzeleckim (np. o festynach, wystawach), rozwój kulturalny, możliwośd spędzania wolnego czasu poza domem, zwiększenie pakietu szkoleo, poprawienie jakości usług medycznych, rozwój ośrodków medycznych większa dostępnośd, najlepiej w jednym miejscu. powstanie nowych firm prowadzących działalnośd gospodarczą na naszym terenie wzrost podatków wpływających do Urzędu Skarbowego, wzrost liczby podatników obsługiwanych przez pracowników Urzędu Skarbowego nie będzie zwolnieo i ograniczeo zatrudnienia, większe spływające podatki to możliwośd zatrudniania pracowników na umowy zlecenia bardzo pomocne przy obsłudze akcji składania zeznao rocznych, rozwój działalności kulturalnych na terenie powiatu zapewnienie możliwości spędzania wolnego czasu dla młodzieży, stworzenie Centrum Medycznego na terenie gminy w jednym budynku specjaliści (dentysta, chirurg, okulista, itd.) korzyśd dla wszystkich, ale szczególnie dla ludzi starszych. Strona 9
5. JAKĄ ROLĘ W PROCESIE ZMIANY GOSPODARCZEJ BĘDĄ ODGRYWAD INSTYTUCJE RYNKU PRACY POWIATU STRZELECKIEGO? Wsparcie jst dla nowych przedsiębiorców: gminy tworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości i wprowadzanie systemów wsparcia dla tworzących się przedsiębiorstw, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości, tworzenie instytucji okołobiznesowych inkubator, stowarzyszenia. Edukacja kadr, Edukacja przedsiębiorczości: organizacja staży przez instytucje powiatu, jst jako organy prowadzące szkoły dostosowanie jakości szkolenia, kształcenia, elastyczna oferta edukacyjna, podwyższanie poziomu kształcenia, (szkoły), dostosowanie edukacji do aktualnych potrzeb rynku pracy (szkoły), uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej (szkoły), przygotowanie do wejścia na rynek pracy, program Młody Przedsiębiorca (szkoły), dostosowanie szkoleo, kursów do potrzeb rynku, umożliwianie podnoszenia kwalifikacji (przedsiębiorstwa szkoleniowo-usługowe), organizowanie szkoleo (ZUS), szkolenie nowych podatników - konkretne tematy: VAT, podatek dochodowy (Urząd Skarbowy). Trzymanie ręki na pulsie rynku pracy powiatu: monitorowanie lokalnego rynku pracy (gminy), monitorowanie rodzaju i specyfiki bezrobocia (PUP). Aktualna, wiarygodna informacja dla biznesu: dni otwarte (Urząd Skarbowy czynny w soboty), dyżur telefoniczny Urzędu Skarbowego temat ogłoszony w prosie, odpowiedzi na łamach Nowej Trybuny Opolskiej. Poprawa warunków infrastrukturalnych dla przedsiębiorców: Strona 10
uzbrojenie działek (samorząd terytorialny), poprawa infrastruktury drogowej (samorząd terytorialny), zapewnienie odpowiedniej infrastruktury (gminy), poprawa dostępności komunikacyjnej (jst), przygotowanie terenów inwestycyjnych. Probiznesowe regulacje prawne: upraszczanie procedur przy uzyskiwaniu pozwoleo i rejestracji działalności (starostwo i gminy), wdrażanie ułatwieo przez jst zmiana prawa wymusi pewne konkretne zachowania jst, zmiana przepisów prawa parlament w bardzo szerokim rozumieniu od przepisów ZUS do prawa budowlanego. rozłożenie podatku na raty, odroczenie terminu płatności (Urząd Skarbowy), zwolnienia z podatku od nieruchomości (samorząd terytorialny). Wdrażanie projektów z funduszy UE twardych i miękkich. PUP jako inicjator zmiany, łącznik pomiędzy pracodawcami a instytucjami. Intensyfikacja reklamy terenów inwestycyjnych przez samorząd terytorialny. Strona 11
6. JAKICH PARTNERÓW Z OTOCZENIA POWINNIŚMY POZYSKAD DLA WSPIERANIA ZMIANY GOSPODARCZEJ W POWIECIE STRZELECKIM I W JAKIM CELU? ośrodki przemysłowe transfer nowych technologii, wyższe uczelnie (Opole, Gliwice), szkoły wyższe i instytuty naukowe innowacje. Turawa, Krasiejów Kraina Dinozaurów. Katowicka SSE rozszerzenie. GOP pozyskanie inwestorów. sąsiednie powiaty współpracy przy wielu przedsięwzięciach. media tworzenie klimatu, przekazywanie informacji. Pozyskanie współpraca z silnym konsorcjum finansowo-gospodarczym, krajowym lub zagranicznym. Rząd nie przeszkadzad. Strona 12
7. JAKIE GŁÓWNE ZMIANY MUSZĄ ZAJŚD W POWIECIE STRZELECKIM DLA REALIZACJI SCENARIUSZA ŻYCZENIOWEGO? 6 głosów infrastruktura: uzbrajanie terenów inwestycyjnych, poprawa stanu dróg, poprawa infrastruktury komunalnej, poprawa infrastruktury komunalno-komunikacyjnej. 5 głosów miejsca pracy: zatrzymanie emigracji młodych ludzi, atrakcyjna praca dla młodych pracowników, powstanie nowych miejsc pracy, pozyskanie pracodawców/przedsiębiorców, pozyskanie dużego inwestora (wielu). 4 głosy - lobbing: skuteczny lobbing. 2 głosy - promocja: przedstawienie powiatu jako miejsca, gdzie warto zainwestowad. 1 głos - kwalifikacje: zachęcanie do podnoszenia kwalifikacji i ogłoszenia o kursach. 1 głos zmiany mentalne: pozytywne myślenie i działanie, a nie tylko marzenie. Strona 13
1 głos nowe technologie: wejście inwestora strategicznego. 0 głosów uregulowania prawne: oddanie gruntów Agencji Nieruchomości Rolnych samorządom. Strona 14