Przedmiot : Mikrobiologia

Podobne dokumenty
SYLABUS. rok akademicki 2017/2018

SYLABUS. rok akademicki 2015/2016

PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI

Program ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2015/2016

Program ćwiczeń z Mikrobiologii i Diagnostyki Mikrobiologicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5

PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 SEMESTR LETNI

Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI

Badanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448

- podłoża transportowo wzrostowe..

OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim semestr zimowy

Mikrobiologia - Bakteriologia

OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim semestr zimowy Seminarium 1.

CENNIK - DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ

Interpretacja wg EUCAST S-wrażliwy I-średniowrażliwy R - oporny

Mikrobiologia - Bakteriologia

Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019 SEMESTR LETNI

Nowoczesna diagnostyka mikrobiologiczna

HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2013/2014 semestr letni

Protokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka

CENNIK BADANIA Z ZAKRESU DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ

I. Wykaz drobnoustrojów alarmowych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych.

Karta modułu/przedmiotu

Ćwiczenie 1 Morfologia I fizjologia bakterii

Spis treœci. 1. Wstêp... 1

Karta modułu/przedmiotu

Karta modułu/przedmiotu

Karta modułu/przedmiotu

MIKROBIOLOGIA BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA

Program specjalizacji

Leki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Diagnostyka mikrobiologiczna. Nie dotyczy. 13 Wykłady: 30 h, ćwiczenia 120h;

I. PROGRAM SZKOLENIA SPECJALIZACYJNEGO

1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz:

I. PROGRAM SZKOLENIA SPECJALIZACYJNEGO

Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej

Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej

HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2016/2017 semestr letni

Program specjalizacji

HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2017/2018 semestr letni

SHL.org.pl SHL.org.pl

SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Kierunek lekarski

WYTYCZNE W-0018_001 WYTYCZNE WYDAWANIA RAPORTÓW Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH. Data wprowadzenia:

Barwienie złożone - metoda Grama

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii. dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017

Nazwa i typ aparatu:.. Lp. Opis parametru Kryterium Parametr wymagany

Status oznaczenia / pomiaru Bakteriologiczne badanie krwi. Metoda badawcza

Diagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego

Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia

Podstawy różnicowania bakterii i grzybów. Imię i nazwisko:

MATERIAŁY Z GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH - badanie bakteriologiczne + mykologiczne

Sylabus Częśd A - Opis przedmiotu kształcenia. kierunkowy X podstawowy polski X angielski inny

z dnia 11 marca 2005 r. (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.)

ZAŁĄCZNIK DO PRZEGLĄDU ZLECEŃ

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Mikrobiologia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy C

S YLABUS MODUŁU. I nformacje ogólne

Dostawy

S Y LA BUS MODUŁU. In f o r m acje o gólne. Mikrobiologia

Arkusz1. Nazwa artykułu opakowanie ilość opak. 1 Agar Columbia + 5% krew barania 20 płytek* 205

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Odpowiedzi ekspertów EUCAST na pytania najczęściej zadawane przez lekarzy klinicystów i mikrobiologów

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1455

S YLABUS MODUŁU. I nformacje ogólne. Nie dotyczy. egzamin końcowy: testowy i praktyczny

Badania w kierunku wirusów oddechowych 6. Badania w kierunku wirusów RS

LISTA USŁUG PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO

L.p. Nazwa badania. Czas oczekiwania na wynik. Pobranie materiału do badania BADANIA MIKROBIOLOGICZNE - POSIEWY

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia MIKROBIOLOGIA i. efektów kształcenia MIKROBIOLOGICZNA. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach

S Y LA BUS MODUŁU. In f o r m acje o gólne. Mikrobiologia

Zakład Mikrobiologii Klinicznej [1]

LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO ŻYWNOŚĆ

ZASADY BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH

Część A - Opis przedmiotu kształcenia. kierunkowy podstawowyx polski X angielski inny

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu MIKROBIOLOGIA/Microbiology Grupa szczegółowych efektów kształcenia

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 924

Stefania Giedrys-Kalemba Mikrobiologia i jej udział w rozwoju medycznej diagnostyki laboratoryjnej. Studia Ecologiae et Bioethicae 8/2,

SYLABUS MIKROBIOLOGIA. 60, w tym: 20 - wykłady, 40 ćwiczenia OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy A. Nazwa

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 576

Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli.

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1264

Formularz cen jednostkowych

Rekomendacje diagnostyczne inwazyjnych zakażeń bakteryjnych nabytych poza szpitalem M. Kadłubowski, A. Skoczyńska, W. Hryniewicz, KOROUN, NIL, 2009

FORMULARZ ASORTYMENTOWO CENOWY załącznik nr 7

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Mikrobiologia z parazytologią Mb/C. Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 589

Dane opracowane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn.

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Wydział / Kierunek / Specjalność WYDZIAŁ NAUK o ZDROWIU POŁOŻNICTWO MIKROBIOLOGIA. polski

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 617

Zaliczenie modułu zajęć: Biologia, Biologia komórki, Biochemia

Pracownia w Kaliszu Kalisz ul. Warszawska 63a tel: fax: zhw.kalisz@wiw.poznan.pl

Wydział / Kierunek / Specjalność WYDZIAŁ NAUK o ZDROWIU PIELĘGNIARSTWO MIKROBIOLOGIA. polski. Rok I Semestr II (letni)

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 924

Typ badania laboratoryjnego, które dało dodatni wynik. na obecność laseczki wąglika: - badania

PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 semestr zimowy

MIKROBIOLOGIA DLA STUDENTÓW III ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM - PROGRAM 2015/2016

LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 7 z dnia Technika Real - time PCR

MIKROBIOLOGIA. Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Transkrypt:

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU ZAKŁAD MIKROBIOLOGII 15-222 Białystok, ul. A. Mickiewicza 2C tel. / fax 085 748 5562 II Rok Wydział Lekarski - Kierunek Lekarski Przedmiot : Mikrobiologia Semestr letni 2018/2019 : 18.02.2019 16.06.2019 Ćwiczenia (46 godz. dyd.) + 4 kolokwia (4 godz. dyd.) łącznie : 50 godz. poniedziałki: 12.45 15.15 3 GRUPY :1,2,3 wtorki: 12.45 15.15 3 GRUPY : 15,16,17 środy: 13.45 16.15 3 GRUPY : 4,5,6 czwartki: 12.45 15.15 3 GRUPY : 7,8,9 piątki: 11.00 13.30 3 GRUPY : 10,11,12 13.45 16.15 2 GRUPY : 13,14 Miejsce : Sala ćwiczeń w Zakładzie Mikrobiologii UMB Wykłady (20 godz.) łącznie: poniedziałki : 16.30 18.00 (2 godz.) - Obecność obowiązkowa! Miejsce : Sala wykładowa Collegium Universum Nr Data Tematy repetycji, prelekcji i zajęć praktycznych 1. 18.02.2019 19.02.2019 20.02.2019 21.02.2019 22.02.2019 Organizacja zajęć. Zasady BiHP w laboratorium mikrobiologicznym. Część teoretyczna obowiązująca na ćwiczenie : Zasady mikroskopowania. Mikroskopy różne. Morfologia i fizjologia bakterii : metody badań Część praktyczna : 1. Ocena morfologii komórek bakteryjnych w preparatach barwionych 2. Techniki sporządzania preparatów 3. Techniki barwienia bakterii 2. 25.02.2019 26.02.2019 27.02.2019 28.02.2019 01.03.2019 3.1. Barwienie metodą Grama. Część teoretyczna obowiazujaca na ćwiczenie : - materiał z wykładu 1,2 i 3, ćwiczenia 1 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Morfologia i fizjologia bakterii : metody badań. Wzrost i rozmnażanie bakterii oraz metabolizm bakteryjny) 1. Barwienia specjalne: metoda Neissera, Dornera, Manevala, Ziehl Neelsena i inne. 2. Zasady hodowli bakterii 2.1. Podłoża do hodowli 2.2. Techniki posiewów Odbiór wiadomości z BiHP i zebranie podpisów na listach studenckich w grupach 3. 04.03.2019 05.03.2019 06.03.2019 07.03.2019 08.03.2019 Część teoretyczna obowiazujaca na ćwiczenie : - materiał z wykładu1,2 i 3, ćwiczenia 2 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Morfologia i fizjologia bakterii : metody badań. Wzrost i rozmnażanie bakterii oraz metabolizm bakteryjny c.d. Bakterie mikroaerofilne i beztlenowe). 1. Zasady identyfikacji bakterii tlenowych 1.1. Właściwości fizjologiczne (biochemiczne) 2. Morfologia kolonii bakteryjnych i typy wzrostu na podłożach płynnych i półpłynnych 3. Procedury w hodowli i identyfikacji bakterii beztlenowych i mikroaerofilnych

4. 11.03.2019 12.03.2019 13.03.2019 14.03.2019 15.03.2019 - materiał z wykładu 4, ćwiczenia 3 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Charakterystyka bakterii Gram dodatnich (m.in. Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus i Corynebacterium, Bacillus, Listeria) - hodowla i identyfikacja drobnoustrojów (testy biochemiczne) 5. 18.03.2019 19.03.2019 20.03.2019 21.03.2019 22.03.2019 KOLOKWIUM 1 (termin do ustalenia): Mikrobiologia ogólna - materiał z wykładu 5, ćwiczenia 4 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Charakterystyka bakterii Gram-ujemnych m.in. Enterobacteriaceae, Pseudomonas, Neisseria, Haemophilus) - hodowla i identyfikacja drobnoustrojów (testy biochemiczne) 6. 25.03.2019 26.03.2019 27.03.2019 28.03.2019 29.03.2019 - materiał z wykładu 6, ćwiczenia 5 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Drożdżaki i grzyby pleśniowe: budowa i właściwości biologiczne, klasyfikacja, chorobotwórczość i epidemiologia. Przegląd grzybic i ich czynników etiologicznych. Mykotoksyny i mykotoksykozy.) Zasady diagnostyki grzybic 1. Morfologia i fizjologia drożdżaków z rodzajów: Candida, Cryptococcus, Saccharomyces i innych 1.1. Barwione i niebarwione komórki i/lub hodowle 1.2. Podłoża i zasady hodowli 1.3. Morfologia kolonii i/lub hodowli 1.4. Identyfikacja w oparciu o właściwości fenotypowe 2. Morfologia i fizjologia grzybów pleśniowych z rodzajów: Aspergillus, Penicillium i innych 7. 01.04.2019 02.04.2019 03.04.2019 04.04.2019 05.04.2019 KOLOKWIUM 2 (termin do ustalenia). Charakterystyka i klasyfikacja drobnoustrojów - materiał z wykładu 7, ćwiczenia 6 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Kontrola (nadzór, regulacja) wzrostu drobnoustrojów: chemioterapia i chemioprofilaktyka. Terapia empiryczna i celowana. Przegląd chemioterapeutyków przeciwbakteryjnych.) Zasady chemioterapii racjonalnej (empirycznej i celowanej) i jej skuteczność terapeutyczna. 1. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na chemioterapeutyki (jakościowe, półilościowe, ilościowe) i interpretacja wyników 1.1. Metoda dyfuzyjno-krążkowa 1.2. Metoda Etest 1.3. Metody rozcieńczeniowe w podłożu stałym, płynnym i/lub półpłynnym 1.3.1. Określenie MIC (μg/ml; mg/l) (Minimum Inhibitory Concentration) 1.3.2. Określenie MBC (μg/ml; mg/l)

1.3.3. Określenie MIC 50 i MIC 90 oraz innych wartości 1.4. Automaty i półautomaty do oceny lekowrażliwości 1.5. Metody skriningowe oceny wrażliwości 1.5.1. wykorzystanie stężeń krytycznych (tzw. break-points) 8. 08.04.2019 09.04.2019 10.04.2019 11.04.2019 12.04.2019 Część teoretyczna obowiazująca na ćwiczenie: - materiał z wykładu 8, ćwiczenia 7 i część teoretyczna obowiązująca na ćwiczeniu bieżącym (Chemioterapia i chemioprofilaktyka. Mechanizmy działania, spektrum i skuteczność oraz bakteryjne mechanizmy oporności na antybiotyki.) Prognozowanie racjonalnej chemioterapii w oparciu o znajomość czynników etiologicznych i ich lekooporności 1. Metody badania oporności na antybiotyki wśród wybranych gatunków lub grup bakterii oraz interpretacja wyników i praktyczne znaczenie kliniczne 1.1. Oporność na metycylinę wśród gronkowców : MRSA; (methicillin-resistant Staphylococcus aureus), MRCNS lub MRCoagNS 1.2. Oporność na penicylinę wśród paciorkowców (Streptococcus pneumoniae PRSP; PISP; NSSP) 1.3. Oporność na ampicylinę wśród Haemophilus spp., Neisseria spp., Moraxella catarrhalis, wybranych pałeczek jelitowych i innych (np. Enterococcus spp.) 2. β-laktamazy i metody badań 2.1. β-laktamazy i szczepy alarmowe : ESBL, AmpC IB(+), inne 3. Oporność na wankomycynę wśród gronkowców (VISA, VRSA, inne) i enterokoków (VRE) i metody badań 4. Oporność typu MLSB (macrolide- lincomycin streptogramin B) i inne typy oporności (m.in. indukowana) na makrolidy / linkosamidy wśród bakterii Gram-dodatnich oraz metody wykrywania 5. Oporność wysokiego poziomu na aminoglikozydy wśród enterokoków (HLAR)

9. 15.04.2019 16.04.2019 17.04.2019 Przerwa świąteczna 25.04.2019 26.04.2019 - materiał z wykładu 9 i ćwiczenia 8 Kontrola (nadzór) wzrostu drobnoustrojów: 1. Aseptyka i antyseptyka 1.1. Zasady postępowania aseptycznego 1.2. Antyseptyki 1.3. Higieniczna i chirurgiczna dezynfekcja rąk oraz ich kontrola 2. Dezynfekcja 2.1. Metody fizyczne i chemiczne 2.2. Stopnie, skuteczność i zastosowanie 2.3. Kontrola dezynfekcji 3. Dekontaminacja wyposażenia i otoczenia 4. Mikrobiologiczna kontrola powierzchni 5. Mikrobiologiczna kontrola powietrza 6. Zasady badania jałowości leków i materiałów medycznych 7. Sterylizacja (wyjaławianie) 7.1. Metody, skuteczność i ich zastosowanie w medycynie 7.2. Kontrola procesów sterylizacji 10. 06.05.2019 07.05.2019 08.05.2019 09.05.2019 10.05.2019 Dni wolne 19.04. -23.04.2019r. Część teoretyczna i praktyczna: - materiał z wykładu 10 i ćwiczenia 9 1. Organizacja i zasady badań mikrobiologicznych, konstruowania i przekazywania wyników. Zasady pobierania i transportu próbek materiałów od chorych i ze środowiska. 2. Zasady współpracy lekarza i mikrobiologa. 3. Diagnostyka zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych (metody hodowlane, serologiczne i molekularne) 11. 13.05.2019 14.05.2019 15.05.2019 16.05.2019 17.05.2019 KOLOKWIUM 3 (termin do ustalenia) Chemioterapia przeciwbakteryjna, przeciwgrzybicza i przeciwwirusowa oraz sterylizacja, dezynfekcja, antyseptyka Część teoretyczna obowiazująca na ćwiczenie: - materiał z ćwiczenia 10 1. Uropatogeny i patogeneza zakażeń oraz diagnostyka mikrobiologiczna i immunodiagnostyka (wykrywanie przeciwciał i/lub antygenów) i zasady chemioterapii w zakażeniach dróg moczowych. 2. Choroby przenoszone drogą płciową. 3. Etiopatogeneza i epidemiologia zakażeń / zatruć pokarmowych oraz diagnostyka mikrobiologiczna i immunodiagnostyka (m.in. wykrywanie antygenów i/lub przeciwciał), m.in.: Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Yersinia, Campylobacter spp., Helicobacter pylori, Clostridium difficile, Listeria monocytogenes, inne.

12. 20.05.2019 21.05.2019 22.05.2019 23.05.2019 24.05.2019 13. 27.05.2019 28.05.2019 29.05.2019 30.05.2019 31.05.2019 14/15. 03.06.2019-14.06.2019 - materiał z ćwiczenia 11. Część teoretyczna i praktyczna bieżącego ćwiczenia: Charakterystyka czynników etiologicznych w ropnych i aseptycznych zapaleniach opon mózgowo-rdzeniowych. Charakterystyka i klasyfikacja czynników etiologicznych w typowych i atypowych zapaleniach płuc (wirusy, bakterie, grzyby). Czynniki, patogeneza i epidemiologa zakażeń szpitalnych i pozaszpitalnych dróg oddechowych. 1. Mikrobiologiczna diagnostyka zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych: hodowla i identyfikacja czynników. 2. Mikrobiologiczna diagnostyka zakażeń dróg oddechowych połączona z hodowlą i identyfikacją czynników etiologicznych ( typowych ) 3. Procedury (podłoża i techniki specjalne) w hodowli/wykrywaniu bakterii atypowych: mykoplazmy, chlamydie, riketsje, Legionella spp., inne 4. Immunodiagnostyka w atypowych zapaleniach płuc : zakażenia z udziałem wirusów, Mycoplasma, Chlamydia, Chlamydophila, Legionella, Rickettsia, Coxiella, innych - materiał z ćwiczenia 12. Część teoretyczna i praktyczna bieżącego ćwiczenia: 1. Zakażenia krwi, ropne oraz zakażenia szpitalne 2. Główne czynniki etiologiczne w zakażeniach krwi i w zakażeniach szpitalnych. - Metody molekularne w diagnostyce zakażeń i w dochodzeniach epidemiologicznych. KOLOKWIUM 4 (termin do ustalenia) Zakażenia układowe Kolokwium dopuszczające Egzamin praktyczny Letnia sesja egzaminacyjna : 17.06.2019 15.09.2019r. Opiekun aministracyjny roku: dr n. med. Tamara Daniluk e-mail: tamara.daniluk@umb.edu.pl