ELEMENTY ŚWIATA PRZEDSTAWIONEGO TEKSTU EWY GRĘTKIEWICZ PIERWSZA LEKCJA POLSKIEGO. Jolanta Misztal nauczyciel języka polskiego, edukator, szkoleniowiec, ekspert oświatowy, egzaminator Scenariusz lekcji zajęć języka polskiego w klasie VI 2 godziny dydaktyczne Temat: Elementy świata przedstawionego tekstu Ewy Grętkiewicz Pierwsza lekcja polskiego. 1. Usytuowanie problematyki omawianej na zajęciach w podstawie programowej: przedmiotu język polski: 1. Czytanie i słuchanie. Uczeń: I.1.1 sprawnie czyta teksty głośno i cicho, I.1.2 określa temat i główną myśl tekstu; I.1.3 - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi, w tym: narratora, I.1.6 odróżnia w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych, I.1.7 - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio, I.1.8 rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, I.1.9 - wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. 1. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń: I.2.1 - korzysta z informacji zawartych w słowniku języka polskiego oraz w słowniku wyrazów bliskoznacznych. 1. Świadomość językowa. Uczeń: I.3.2 - rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze oraz równoważniki zdań i rozumie ich funkcje. 1. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
II.1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń: II.1.1 - nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje); II. 1.2 - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami; II.1.3 - wyraża swój stosunek do postaci. II.2. Analiza. Uczeń: II.2.2 - odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości; II.2.9 - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia; II.2.10 - ocenia bohaterów; IV. Wartości i wartościowanie. Uczeń: IV.4.1. - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury, na przykład: tolerancja - dyskryminacja, nietolerancja, brak szacunku i zrozumienia. 1. Tworzenie wypowiedzi. III.1. Mówienie i pisanie. Uczeń: III.1.1 - tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach, związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami, III.1.4 - świadomie posługuje się różnymi formami językowymi, III.1.7 sporządza plan odtwórczy wypowiedzi (ramowy i szczegółowy), III.1.8 - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je. III.2. Świadomość językowa. Uczeń: III.2.2 - przekształca zdania w równoważniki zdań odpowiednio do przyjętego celu, III.2.3 stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych, III.2.5 pisze poprawnie pod względem ortograficznym, III.2.6 poprawnie używa znaków interpunkcyjnych. części wstępnej podstawy programowej dla szkoły podstawowej, w tym przypisanie zadań ogólnych szkoły oraz kształconych kompetencji kluczowych: czytanie rozumiane zarówno jako prosta czynność, jak i jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny
oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa; umiejętność komunikowania się w języku ojczystym, zarówno w mowie, jak i w piśmie, kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, umiejętność pracy zespołowej, kształtowanie postaw sprzyjających dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu uczniów, a w szczególności szacunku dla innych ludzi oraz zapobieganiu dyskryminacji; wskazanie wykorzystanych zalecanych warunków i sposobów realizacji umiejętności określonych w podstawie programowej: rozwijanie w uczniach ciekawości świata; motywowanie uczniów do aktywnego poznawania rzeczywistości, w tym także do samokształcenia i samodzielnego docierania do informacji; wyposażenie ucznia w intelektualne narzędzia, a więc w umiejętności poprawnego mówienia, słuchania, czytania, pisania, rozumowania, odbioru tekstów kultury, w tym rozwijanie słownictwa z różnych kręgów tematycznych; wprowadzanie ucznia w tradycję i sferę wartości narodowych oraz kształtowanie postawy otwartości wobec innych kultur; przyjazne towarzyszenie uczniowi w budowaniu spójnej wizji świata i uporządkowanego systemu wartości; refleksyjne spojrzenie na język jako narzędzie komunikacji, wykorzystanie naturalnej gotowości uczniów do współpracy. 1. Uzasadnienie celowości realizacji tematu: wyposażenie uczniów w niezbędne narzędzia intelektualne, takie jak: mówienie, słuchanie, czytanie, pisanie, rozumowanie i odbiór tekstów kultury stanowi fundament uczenia się przez całe życie. 1. Powiązanie z wcześniejszą wiedzą, doświadczeniami i / lub umiejętnościami uczniów oraz z zagadnieniami poruszanymi na innych przedmiotach / zajęciach: uczniowie wcześniej zetknęli się z tekstami narracyjnymi, znają i rozumieją pojęcia: świat przedstawiony i jego elementy (czas i miejsce akcji, bohaterowie, wydarzenia ) oraz narrator, akcja i temat utworu, znają i stosują podstawowe zasady poprawności tekstów pisanych. 1. Cele zajęć dla nauczyciela. Uczeń: po przeczytaniu tekstu nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje),
rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów, wyrażeń i zwrotów zawartych w wypowiedzi, określa wybrane elementy świata przedstawionego utworu, redaguje szczegółowy odtwórczy plan wydarzeń, ocenia zachowanie bohaterów, wie, co to znaczy być człowiekiem tolerancyjnym, jest skoncentrowany na wykonywaniu zadań i zaangażowany w pracę na lekcji. 1. Cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia: na dzisiejszych zajęciach, pracując indywidualnie i w grupie, zaprezentujesz elementy świata przedstawionego tekstu Ewy Grętkiewicz Pierwsza lekcja języka polskiego, by zrozumieć, co jest ważne w kontaktach międzyludzkich. 1. Kryteria osiągania celów / wymagania. 10.1 Karta pracy nr 1. Świat przedstawiony podasz co najmniej jedną informację na temat czasu akcji, podasz co najmniej jedną informację na temat miejsca akcji, wymienisz głównego bohatera, wymienisz troje nauczycieli bohaterów utworu, wymienisz siedmioro uczniów bohaterów utworu, jednym zdaniem napiszesz, co jest tematem tekstu, o czym on opowiada. 10.2 Karta pracy nr 2. Szczegółowy plan wydarzeń tekstu Pierwsza lekcja języka polskiego wersja 1. zaprezentujesz kolejne wydarzenia w 3 4 punktach, co najmniej 2 wydarzenia przedstawisz z uwzględnieniem dodatkowych informacji w podpunktach, kolejne wydarzenia w punktach i podpunktach zapiszesz w formie równoważników zdań, zastosujesz zasady ortograficzne i interpunkcyjne dopuszczalne 2 błędy niedyslektycy, 4 błędy dyslektycy, plan zapiszesz estetycznie, to znaczy starannym pismem. 1.... 2.... 3....
e)... 4.... 10.3 Karta pracy nr 2. Szczegółowy plan wydarzeń tekstu Pierwsza lekcja języka polskiego wersja 2. 3 z 4 podanych wydarzeń przedstawisz z uwzględnieniem dodatkowych informacji w podpunktach, kolejne wydarzenia w podpunktach zapiszesz w formie równoważników zdań, zastosujesz zasady ortograficzne i interpunkcyjne dopuszczalne 2 błędy niedyslektycy, 4 błędy dyslektycy, plan zapiszesz estetycznie, to znaczy starannym pismem. 1. Lekcja wychowawcza. 2. Na matematyce. 3. Pierwsza lekcja języka polskiego. e)... 5. Pocieszanie kolegi przez dziewczynkę. 10.3 Karta pracy nr 2. Szczegółowy plan wydarzeń tekstu Pierwsza lekcja języka polskiego wersja 3. uporządkujesz kolejne wydarzenia w 3 4 punktach, co najmniej 3 główne wydarzenia przedstawisz z uwzględnieniem dodatkowych informacji w podpunktach, ponumerujesz we właściwej kolejności punkty i podpunkty planu, plan zapiszesz estetycznie, to znaczy starannym pismem. 1.... 2.... a).. b).. 3... a).. b).. c).. d)..
e).. 4.... 1. Propozycja pytania kluczowego: co to znaczy być człowiekiem tolerancyjnym? 1. Formy pracy: zbiorowa, indywidualna, praca w parach. 1. Metody pracy: praktyczna praca z tekstem, praktyczna - ćwiczenie redakcyjne, ewaluacyjna technika niedokończonego zdania. 2. Środki dydaktyczne: tekst z podręcznika, ilustracje i przedmioty wiążące się z treścią utworu, plansze, karty pracy. 1. Przebieg zajęć. 15.1. powitanie uczniów oraz gości, przedstawienie się prowadzącego oraz uczniów, 15.2. głośne odczytanie tekstu Ewy Grętkiewicz Pierwsza lekcja polskiego, 15.3. prezentacja reakcji czytelniczych, wrażeń po wysłuchaniu tekstu - identyfikacja związku zgromadzonych przedmiotów z tekstem, 15.4. pokaz celu dla ucznia, zbadanie zrozumienia celu przez uczniów, 15.5. wyjaśnienie znaczenia niezrozumiałych wyrazów, wyrażeń i zwrotów znajdujących się w tekście technika: znajdź w tekście wyraz, wyrażenie, zwrot o podanym znaczeniu; 15.6. określenie elementów świata przedstawionego utworu: przypomnienie pojęcia świat przedstawiony i jego elementy, prezentacja zadania karta pracy nr 1, podanie i omówienie kryteriów wymagań w zakresie poprawności wykonania zadania z karty pracy nr 1, uzupełnianie informacji w karcie pracy nr 1 - praca w parach, prezentacja ustaleń i zapisów, ustna informacja zwrotna nauczyciela do uczniów na temat poprawności wykonania zadania; 15.7. ustalenie z uczniami kryteriów oceny szczegółowego planu wydarzeń( NaCoBeZu ), w tym: zastanowienie się w parach nad warunkami, jakie należy spełnić, aby napisać dobry, perfekcyjny, świetny plan wydarzeń, prezentacja ustaleń dyskusja, podział na trzy zespoły, rozdanie karty pracy nr 2. z zadaniem do wykonania przez uczniów oraz z kryteriami oceny planu szczegółowego ( wersja 1., 2., 3. ) omówienie i wyjaśnienie kryteriów oraz polecenia do wykonania;
ćwiczenie redakcyjne praca w 3 grupach ( 12-15 minut ), konsultacje z nauczycielem, przekazywanie uczniom na bieżąco informacji zwrotnych, prezentacja planu przez jedną z grup, informacja zwrotna uczniów dla nauczyciela badająca stopień osiągnięcia celu przez uczniów metoda świateł, 15.8. ocena zachowania bohaterów zachowanie polskich kolegów wobec Saszy, postawa polskich uczniów, tolerancja jako ważna wartość w relacjach międzyludzkich, człowiek tolerancyjny zadanie pytania kluczowego: co to znaczy być człowiekiem tolerancyjnym; 15.9. zadanie i omówienie kryteriów pracy domowej karta pracy nr 3.; 15.10. podsumowanie lekcji wykorzystanie techniki niedokończonego zdania: Na dzisiejszej lekcji 15.11. podziękowanie za pracę i udział w lekcji, zakończenie zajęć.