PRAWO KONKURENCJI Krzysztof Kowalczyk Radca Prawny, Senior Associate Domański Zakrzewski Palinka 1 18 września 2007
PLAN PREZENTACJI Najważniejsze zmiany w polskim prawie konkurencji w 2007 roku Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów Ostatnie orzecznictwo Prezesa UOKiK 2
3 NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W POLSKIM PRAWIE KONKURENCJI W 2007 ROKU
NOWA USTAWA O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Ustawa z 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (obowiązuje od 21 kwietnia 2007 roku) Zmiany w stosunku do stanu dotychczasowego: możliwość wszczynania postępowań tylko z urzędu (już nie na wniosek) zamiast dotychczasowego wniosku o wszczęcie postępowania zawiadomienie (donos) utrata statusu strony postępowania i związanych z tym uprawnień zmiany w przepisach dotyczących koncentracji przedsiębiorców (pojęcie koncentracji, progi, sposób obliczania obrotu) Możliwość nakładania kar pieniężnych za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK powoływany z państwowego zasobu kadrowego. 4
NOWE AKTY WYKONAWCZE DO USTAWY O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Rozporządzenie RM w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji (Dz. U. 2007, Nr 134, poz. 937) teraz obejmuje również opłaty; wzrost opłaty na 5.000 złotych Rozporządzenie RM z 17 lipca 2007 roku w sprawie obliczania przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji (Dz. U. 2007, Nr 134, poz. 935) Rozporządzenie RM w sprawie kontroli w toku postępowania przed Prezesem UOKiK (Dz. U. 2007, Nr 134, poz. 936) Rozporządzenie RM w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przedsiębiorców do Prezesa UOKiK o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie (Dz. U. 2007, Nr 134, poz. 938) 2 rozporządzenia RM z 30 lipca 2007 roku w sprawie wyłączeń grupowych (transfer technologii i działalność ubezpieczeniowa) Rozporządzenie w sprawie porozumień wertykalnych wygasa 31 grudnia 2007 roku 5
ZMIANY W ZAKRESIE KONCENTRACJI Pojęcie koncentracji przepis o przekroczeniu progu 25% głosów już nie obowiązuje Nowe progi łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1.000.000.000 euro lub łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 euro. Utrzymanie zwolnienia dla przejęć mniejszych przedsiębiorców nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji m.in., jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli (...) nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10.000.000 euro. 6
ZMIANY W ZAKRESIE KONCENTRACJI OBLICZANIE OBROTU Art. 16 ustawy: dla celów art. 13 ust. 1: obrót rozumiany jako suma obrotu grup kapitałowych, do których należą przedsiębiorcy bezpośrednio uczestniczący w koncentracji (tak, jak dotychczas) dla celów wyjątku z art. 14 pkt. 1: obrót rozumiany jako obrót przedsiębiorcy, na którym ma zostać przejęta kontrola, jak również obrót jego przedsiębiorców zależnych (nowa koncepcja, zgodna z uregulowaniami europejskimi art. 5 ust. 2 ECMR) 7
8 PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW
PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW - POJĘCIE Definicja ustawowa: praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów to godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy (art. 24 ustawy). Przykłady: Stosowanie wzorców umów wpisanych do rejestru postanowień uznanych za niedozwolone; Naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, pełnej i prawdziwej informacji; Nieuczciwa, wprowadzająca w błąd reklama, czyny nieuczciwej konkurencji. 9
PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW - SKUTKI Możliwe rozstrzygnięcia Prezesa UOKiK w sprawach praktyk: Stwierdzenie praktyki i zakaz jej stosowania Stwierdzenie praktyki i jej zaniechania Kara pieniężna do 10% przychodu (nowość w ustawie z 2007 roku) Umorzenie postępowania w razie nie stwierdzenia praktyki Możliwość ugody z Prezesem UOKiK (art. 28) decyzja o nałożeniu zobowiązań wyłączenie możliwości ukarania 10
WZORCE UMOWNE WPISANE DO REJESTRU KLAUZUL NIEDOZWOLONYCH Uchwała SN z 13 lipca 2006 roku: Stosowanie postanowień wzorców umów o treści tożsamej z treścią postanowień uznanych za niedozwolone prawomocnym wyrokiem SOKiK i wpisanych do rejestru może być uznane w stosunku do innego przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów Przykłady klauzul wpisanych ostatnio do rejestru: W przypadku zmiany adresu, każda ze stron zobowiązana jest niezwłocznie pisemnie powiadomić o tym drugą stronę. W przypadku nie powiadomienia o zmianie adresu, korespondencja kierowana na ostatni znany adres będzie uznawana za skutecznie doręczoną (sygn. akt XVII AmC 43/06) wpis z 11.VII.07. Zmiany w Regulaminie Bank ogłasza w sposób ogólnodostępny w Placówkach terenowych Banku (sygn. akt XVII AmC 88/06) wpis z 20.VII.07 W przypadku wskazania przez Kupującego innego nabywcy w swoje miejsce za zgodą Sprzedającego nastąpi przeniesienie praw na osobę wskazaną, przy potrąceniu kosztów manipulacyjnych w wysokości 2% kwot wpłaconych ( sygn. akt XVII AmC 43/06) wpis z 11.VII.07 11
12 OSTATNIE ORZECZNICTWO PREZESA UOKiK
OSTATNIE DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH KONCENTRACJI Zakaz koncentracji polegającej na przejęciu przez Carey Agri kontroli nad spółką Jabłonna (rynek alkoholi; decyzja z 10 maja 2006: DOK-41/06) Warunkowa zgoda Prezesa UOKiK na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu przez holenderską sieć należąca do francuskiej grupy Carrefour kontroli nad polską spółką Ahold pod warunkiem zbycia dziewięciu supermarketów inwestorom niezależnym. W wyniku koncentracji Carrefour przejmie 183 supermarkety Albert i 15 mini hipermarketów Hypernova oraz 4 stacje benzynowe (decyzja z 28 czerwca 2007; DOK-86/2007) Warunkowa zgoda Prezesa UOKiK na przejęcie przez CHR Deutschland kontroli nad E. Schwenk pod warunkiem sprzedaży przez CRH Deutschland do końca 2008 roku niezależnemu nabywcy wszystkich posiadanych przez siebie udziałów spółce Res-Bet (decyzja z 5 czerwca 2007; DOK-71/07) Nałożenie przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej w wysokości 40.000 zł na Sobieski Trade za brak zgłoszenia zamiaru koncentracji polegającej na przejęciu przez Sobieski Trade kontroli nad spółką Centrum TMT (decyzja z 12 lipca 2007; DKK-1/07) 13
DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH POROZUMIEŃ ANTYKONKURENCYJNYCH Banki opłata interchange decyzja z 29 grudnia 2006 (DAR-15/06) - 20 banków ukaranych za wspólne ustalanie opłaty interchange pobieranej od sklepów za transakcje kartami płatniczymi. Łączne kary: 164 mln zł. Polifarb Cieszyn i dystrybutorzy - decyzja z 18 września 2006 roku (DOK- 107/06) cenowe porozumienie pionowe (producent i 7 dystrybutorów). Dodatkowy rabat dla dystrybutorów w zamian za przedstrzeganie uzgodnionych cen. Łączne kary: ok. 110mln zł (od 30% do 50% kar maksymalnych). Leniency w stosunku do Castoramy (kara 50.000 zł.). Roben decyzja z 29 czerwca 2007 (RWR-20/2007) porozumienie pionowe ustalenie cen dachówki (promocja) - zaniechanie przed wszczęciem postępowania. Kara tylko dla producenta 622.000 zł. ZTS Gamrat decyzja z 12 kwietnia 2007 (RKR-32/2007) porozumienie poziome pośrednie ustalenie cen systemów rynnowych poprzez określenie maksymalnej wysokości rabatu. Kary od 45.000 zł do 7.987.000 (od 5 do 10% max). 14
DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH NADUŻYWANIA POZYCJI DOMINUJĄCEJ Przewaga spraw z zakresu gospodarki komunalnej wodociągi (ZGK Konstancin Jeziorna) decyzja z 27 czerwca 2007 (RWA-21/2007): nieuzasadnione korzyści obciążenie spółdzielni za zobowiązania osób fizycznych - kara 76.300 zł. (8% max) cmentarze (Parafia w Luboniu) decyzja z 15 maja 2007 (RPZ- 29/2007): ograniczanie dostępu do rynku usług pogrzebowych przez parafię prowadzącą cmentarz kara 2,850 zł (1% max) Lasy Państwowe (Toruń) decyzja z 24 sierpnia 2006 (RBG-12/2006) umowy wiązane (sprzedaż drewna i nabycie wierzytelności trudnych) zobowiązanie do zaniechania (bez kary) Orlen decyzja z 29 grudnia 2006 (RWA-48/2006): praktyka antykonkurencyjna predatory pricing sprzedaż płynu Petrygo po zaniżonych cenach kara 14.000.000 złotych (0,4% max) 15
DECYZJE PREZESA UOKiK W INNYCH SPRAWACH Kara 80.000 złotych za utrudnianie postępowania antymonopolowego dla Leroy Merlin decyzja z 23 sierpnia 2006 (DOK-97/06) nałożona w postępowaniu dot. Polifarb Cieszyn Kara pieniężna 2.000.000 złotych za utrudnianie kontroli dla Cementowni Ożarów - decyzja z 30 kwietnia 2007 roku nałożona w trwającym jeszcze postępowaniu dot. domniemanego kartelu cementowego 16
Krzysztof Kowalczyk Radca Prawny, Senior Associate Tel: 22 557 7685; Fax: 22 557 76 01 e-mail: krzysztof.kowalczyk@dzp.pl 17
Nasze biura www.dzp.pl ul. Rondo ONZ 1 00-124 Warszawa tel. 48 (22) 557 7600 fax 48 (22) 557 7601 ul. Paderewskiego 8 61-770 Poznań tel. 48 (61) 642 4900 fax 48 (61) 642 4950 ul. Powstańców Śląskich 2-4 53-333 Wrocław tel. 48 (71) 712 4700 fax 48 (71) 712 4750 Szosa Chełmińska 17 87-100 Toruń tel. 48 (56) 622 00 53 fax 48 (56) 621 95 83 18