Polityka spójności 2014-2020 Relacje pomiędzy programami operacyjnymi a umowami partnerskimi. Koncepcje i wdraŝanie instrumentów rozwoju terytorialnego. Justyna Podralska Wizyta studyjna w Biurze Województwa Pomorskiego 8 luty 2012
1. Zarys reformy 2. Zintegrowane podejście programowe: relacje pomiędzy instrumentami polityki spójności 3. Narzędzia zintegrowanego rozwoju terytorialnego
1. ZARYS REFORMY
BUDśET 2014-2020 Inne polityki (rolnictwo, badania, zewnętrzne itd.) 63% (649 mld EUR) Polityka spójności 33% (336 mld EUR) Instrument Łą Łącząc Europę 4% (40 mld EUR)
mld EUR ( w cenach z 2011 r.) Fundusz Spójności* 68,7 Regiony słabiej rozwinięte 162,6 Regiony przejściowe 39,0 Regiony lepiej rozwinięte 53,1 Współpraca terytorialna 11,7 Dodatkowe środki dla regionów najbardziej oddalonych i słabo zaludnionych ŁĄCZNIE* 336,0 Instrument Łącząc Europę na rzecz transportu, energetyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych 0,9 40,0 ŁĄCZNIE 376,0
POLITYKA SPÓJNOŚCI 2014 2020 CO NOWEGO? - Osiągnięcie celów Strategii Europa 2020 - Skoncentrowanie na wynikach - Wynagradzanie i wspieranie efektywności
SKONCENTROWANIE ŚRODKÓW FINANSOWYCH Wydajność energetyczna i odnawialne źródła energii Badania i działalność innowacyjna Konkurencyjność MSP 6% 60% 20% 44% Regiony bardziej rozwinięte i w fazie przejściowej Regiony mniej rozwinięte
KONCENTRACJA TEMATYCZNA EFRR EFS FS Cele tematyczne 1. Badania, rozwój techniczny i innowacyjność 2. Technologie komunikacyjne i informatyczne 3. Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw oraz sektor rolny 4. Rozwój gospodarki niskoemisyjnej 5. Przystosowanie do zmian klimatycznych, zapobieganie i zarządzanie ryzykiem 6. Środowisko i ochrona zasobów naturalnych 7. Ekologiczny transport oraz infrastruktura przyjazna środowisku 8. Zatrudnienie i mobilość na rynku pracy 9. Integracja społeczna i zwalczanie ubóstwa 10. Edukacja, rozwój kompetencji i nauka przez całe życie 11. Efektywna administracja publiczna
Szczebel unijny Szczebel krajowy WSPóLNE RAMY STRATEGICZNE EFRR, EFS, FS, EFRRR, EMFF UMOWY PARTNERSKIE EFRR, EFS, FS, EFRRR, EMFF Program operacyjny dla EFRR Programy rozwoju rolnego (EFRRR) Program operacyjny dla EMFF Szczebel krajowy lub regionalny Program operacyjny dla EFS Program operacyjny dla FS Programy operacyjne wspierane przez róŝne fundusze Oś PRIORYTETOWA Szczebel lokalny ZINTEGROWANE INSTRUMENTY ROZWOJU TERYTORIALNEGO
HARMONOGRAM - Styczeń 2012: Propozycja Komisji dot. Wspólnych Ram Strategicznych - Styczen Marzec 2012: Konsultacje społeczne - 2012-2013: Dialog pomiędzy państwami członkowskimi a Komisją na temat umów o partnerstwie i programów operacyjnych - Przyjecie pakietu legislacyjnego: + 3 m-ce: przyjęcie Wspólnych Ram Strategicznych + 6 m-cy: przekazanie przez państwa członkowskie umów partnerskich oraz programów operacyjnych. + 9 m-cy: przekazanie do Komisji programów realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej
2. ZINTEGROWANE PODEJśCIE PROGRAMOWE
WSPÓLNE RAMY STRATEGICZNE Rola: - Koordynacja na poziomie unijnym transpozycja celów 2020 - Wytyczne odnośnie planowania na poziomie krajowym i regionalym Zawartość: - Cele tematyczne i sposoby ich osiągniecia - Kluczowe wyzwania terytorialne - Priorytety dla działań z zakresu współpracy terytorialnej - Mechanizmy gwarantujące spójność pomiędzy programowaniem funduszy a zintegrowanymi wytycznymi UE dla polityki gospodarczej i zatrudnienia oraz «country-specific recommendations» - Mechanizmy koordynacyjne pomiędzy poszczególnymi funduszami
Wejście w Ŝycie: UMOWY PARTNERSKIE - Przygotowania na szczeblu krajowym we współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi - Negocjacje pomiędzy państwem członkowskim a Komisją Europejską Zawartość: - Rozwiązania na rzecz spójności ze strategią UE: analiza zróżnicowań oraz potrzeb rozwojowych; podsumowanie ewaluacji ex ante PO; podsumowanie głównych oczekiwanych rezultatów; szacunkowa alokacja wsparcia UE; główne priorytety współpracy terytorialnej; lista programów - Zintegrowane podejście do rozwoju terytorialnego - Zintegrowane podejście do grup dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem - Rozwiązania na rzecz skutecznego i efektywnego wdrażania
PROGRAMY OPERACYJNE - Programy podzielone są na priorytety - Oś priorytetowa obowiązkowo jedno-funduszowa (nawet w przypadku wielo-funduszowego programu): -> ERDF: 1 oś priorytetowa = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych = 1 cel tematyczny -> ESF: 1 oś priorytetowa = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych = 1 lub kilka celów tematycznych - KaŜda oś priorytetowa: kategorie interwencji, wskaźniki finansowe, wskaźniki produktu i rezultatu. - Stawki współfinansowania osi priorytetowej kształtowana z uwzględnieniem: (1) znaczenia osi priorytetowej dla realizacji strategii UE; (2) zasady zanieczyszczający płaci ; (3) stopy udziału prywatnych źródeł finansowania; (4) objęcia obszarów o poważnych i trwałych niekorzystnych warunkach przyrodniczych lub demograficznych.
Cel tematyczny 1 Priorytet inwestycyjny 1 Priorytet inwestycyjny 2 Oś priorytetowa 1 Oś priorytetowa 2 Cel tematyczny 2 Priorytet inwestycyjny 1 Priorytet inwestycyjny 2 Oś priorytetowa 3
Cel tematyczny 1 Cel tematyczny 2 Priorytet inwestycyjny 1 Priorytet inwestycyjny 2 Priorytet inwestycyjny 1 Priorytet inwestycyjny 2 Oś priorytetowa 1
Cel tematyczny 1: wsparcie niskoemisyjnej gospodarki we wszystkich sektorach IP:Promowanie odnawialnych źrodeł energii IP: Promocja efektywności energetycznej i odnawialnych źrodeł energii w instytucjach publicznych oraz budynkach mieszkalnych Oś priorytetowa 1 Oś priorytetowa 2 Cel tematyczny 2: ochrona środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych IP: Inwestycje w sektorze wodnościekowym w celu spełnienia acquis communautaire IP: Poprawa środowiska miejskiego Oś priorytetowa 3 Oś priorytetowa 4
KONCENTRACJA I ELASTYCZNOŚĆ Elementy stałe Elementy zmienne Lista celów tematycznych Wybór celów tematycznych Lista priorytetów inwestycyjnych Wybór i kombinacja celów tematycznych Zdefiniowanie celów tematycznych i priorytetów inwestycyjncych na podstawie uwarunkowań krajowych i regionalnych Skoncentrowanie tematyczne Wybór dzialań oraz kategorii dzialań Lista wspólnych wskaźników Wybór oraz zdefiniowanie specyficznych wskaźników Sposób opracowywania programów operacyjnych Wybór pomiędzy : Szczeblem krajowym i regionalnym Programami finansowanymi przez jeden lub wiele funduszy Jedno lub wielo-sektorowe programy Wybór narzędzi: CLLD, ITIs, JAPs etc.
WARUNKI EX-ANTE Rola: - Charakter prewencyjny - Zwiekszęnie efektywności wdrażania funduszy - Zobowiązania podjęte przez państwo członkowskie Propozycja Komisji: - Wypełnienie warunków w odniesieniu do wybranych celów tematycznych - Mozliwość ustanowienia okresów przejściowych - Niewypełnienie warunków: zawieszenie płatności
RAMY OCENY WYKONANIA Rola: - Uniknięcie błedów obecnego okresu programowania: zbyt ogólne cele, różne systemy monitoringu - Wskazanie na wartość dodaną polityki spojności - Nacisk kładziony na rezultaty a nie szybkość absorpcji Propozycja Komisji: - Wyraźne cele: co chcemy osiagnąć? - Wiarygodne dane statystyczne - Punkty kontrolne - Ewaluacja: nacisk na ocenę ex-ante, obowiązkowy plan ewaluacyjny, ewaluacja ex-post dokonana przez Komisję - Rezerwa wykonania
WARUNKI MAKROEKONOMICZNE Rola: - Zapewnienie sprzyjającego środowiska makroekonomicznego oraz wykorzystanie środków unijnych do przywrócenia równowagi makroekonomicznej Mechanizm: - KE może zażądać zmiany KP i PO zgodnie z rekomendacjami krajowymi, a nawet sama je dokonać, gdy dane PC otrzymuje unijne wsparcie antykryzysowe. Sankcja: - PC nie odpowiada w sposób satysfakcjonujący na żądania KE, KE może zawiesić część lub całość płatności. W sytuacjach szczególnych również zobowiązania
3. INSTRUMENTY ZINTEGROWANEGO ROZWOJU TERYTORIALNEGO
PLATFORMA ROZWOJU MIEJSKIEGO - Promocja i budowania potencjału i tworzenia sieci między miastami oraz wymiana doświadczeń w zakresie polityki miejskiej na szczeblu unijnym - Lista miast, które mają uczestniczyć w platformie
ZINTEGROWANE INWESTYCJE TERYTORIALNE - Zintegrowane inwestycje w ramach 1 osi priorytetowej lub programu operacyjnego - Proces wdrażania delegowany władzy lokalnej lub organizacji pozarządowej - W przeciwieństwie do Rozwoju kierowanego przez lokalną społeczność : mozliwość wdrażania odgórnego - Indykatywna lista planowanych ZIT w programie operacyjnym
Oś priorytetowa1 (ERRF): rozwój e- edukacji, e-integracji and e-zdrowia 10 milionów EUR Oś priorytetowa 2 (ERRF): wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw 50 milionów EUR Oś priorytetowa 3 (ERRF): rozwój gospodarki niskoemisyjnej 50 milionów EUR ZTI DLA MIASTA X 190 milionów EUR (ERRF+EFS) Oś priorytetowa 4 (ERRF): poprawa jakości środowiska miejskiego i redukcja stopnia zanieczyszczenia powietrza 40 milionów Oś priorytetowa 5 (EFS): Dostep do szkolnictwa, wyrównywanie szans edukacujnych 20 millonów EUR Oś priorytetowa 6 (ERRF): inwestycje w edukacje i kształcenie przez całe życiem, poprawa i rozbudowa infrastruktury edukacyjnej 20 millonów EUR
ROZWÓJ KIEROWANY PRZEZ LOKALNĄ SPOŁECZNOŚĆ - Rozpowszechnienie metody LEADER - Inicjatywa Bottom-up - Skoncentrowanie na obszarach o specjalnych uwarunkowaniach - Mozliwość stosowania PPP - Oparcie o strategię rozwoju lokalnego - Zarządzanie na poziomie kraju członkowskiego
WSPÓLNE PLANY DZIAŁANIA - Skoncentrowanie na wynikach - Cel: wdrożenie części programu operacyjnego - Uproszczony schemat zarządzania programem i kontroli - Nagradzanie efektywności w osiąganiu rezultatów a nie efektywności finansowej
SZERSZE INFORMACJE: http://ec.europa.eu/regional_policy/what/future/ proposals_2014_2020_en.cfm