Przedmiotowe kryteria oceniania z języka polskiego w klasach IV VI mgr Agnieszka Mróz
Wymagania na poszczególne stopnie szkolne w klasyfikacji semestralnej i rocznej Aby uzyskać ocenę: celującą uczeń samodzielnie rozwija zainteresowania, wykazuje się wiedzą dodatkową, uczestniczy w konkursach przedmiotowych, odznacza się elokwencją i kulturą języka w przekazywaniu wiadomości. Wzbogaca wiedzę poprzez czytanie książek i artykułów, samodzielnie ją poszerza. Posiada wiadomości i umiejętności ze składni, fleksji, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii i interpunkcji. bardzo dobrą uczeń wykazuje się nie tylko dużą wiedzą, ale też potrafi samodzielnie wyciągać wnioski, nazywać własne uczucia i wrażenia, uzasadniać własne stanowisko, określać funkcje elementów tekstu, redagować różne formy wypowiedzi z zastosowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych. Sprawnie korzysta z różnych źródeł informacji. Posiada określone podstawą programową wiadomości i umiejętności z zakresu składni, fleksji, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii i interpunkcji. dobrą uczeń powinien wykazywać się aktywnością, korzystać ze słowników i encyklopedii, wypowiadać się o utworach literackich, posługując się odpowiednim słownictwem, płynnie i głośno czytać, tworzyć różne formy wypowiedzi, rozpoznawać części mowy i zdania, dostrzegać różnicę między głoską a literą, poprawnie dzielić wyrazy na sylaby, akcentować, wyodrębniać cząstki słowotwórcze. 2
dostateczną uczeń powinien czytać utwory ze zrozumieniem, dostrzegać najprostsze związki przyczynowo skutkowe, odszukiwać w tekście najistotniejsze informacje, rozpoznawać intencję mówiącego, znać podstawowe pojęcia gramatyczne. dopuszczającą uczeń powinien opanować zakresu treści kształcenia niezbędnej w dalszym nauczaniu, rozwiązywać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, wyjaśniać przy pomocy nauczyciela podstawowe pojęcia. niedostateczną uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności przewidzianych podstawą programową. Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń, z wykorzystaniem podstawowych umiejętności. Zasady szczegółowe oceniania: 1. Ocena odpowiedzi uczniów dokonywana jest według przyjętej skali ocen (celująca, bardzo dobra, dobra, dostateczna, dopuszczająca, niedostateczna). 2. Między poszczególnymi ocenami stawiane są plusy. 3. Odpowiedzi ustne dotyczą wiedzy z zakresu pojęć literackich i gramatycznych (co najmniej dwa razy w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym). 4. Ocenie podlega następująca ilość odpowiedzi pisemnych: a) prace klasowe z zakresu literatury co najmniej po dwie w klasie IV i V oraz trzy w klasie VI w danym roku szkolnym, b) prace domowe po co najmniej trzy dłuższe formy wypowiedzi w semestrze w klasach IV, V, VI w danym roku szkolnym, 3
c) sprawdziany wiedzy i umiejętności z zakresu literatury po dwa w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym oraz jeden podsumowujący, d) sprawdziany z gramatyki po każdym dziale co najmniej dwa w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym, e) dyktanda co najmniej trzy w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym, f) kartkówki z trzech ostatnich jednostek lekcyjnych niezapowiedziane co najmniej dwie w semestrze, 5. Ocenie podlegają także: a) zeszyt przedmiotowy, a w szczególności systematyczność prowadzenia, estetyka, poziom prac domowych, ortografia, interpunkcja dwa razy w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym, b) aktywność ucznia na lekcjach raz w miesiącu, c) praca w grupach raz w semestrze, d) recytacja wskazanych utworów lirycznych raz w semestrze, e) czytanie przygotowanego wcześniej tekstu epickiego i lirycznego co najmniej raz w semestrze. f) wykonywanie prac dodatkowych co najmniej raz w semestrze. 6. Ocena pracy pisemnej dokonywana jest na podstawie następujących przedziałów procentowych: a) celująca 99% -100% b) bardzo dobra 90% -98% c) dobra 70% -89% d) dostateczna 50% -69% e) dopuszczająca 30% -49% f) niedostateczna 0% -29% 4
7. Zasady nieprzygotowania do lekcji: a) uczeń może dwa razy w semestrze zgłosić nauczycielowi nieprzygotowanie bez podawania przyczyny, b) uczeń może dwa razy w semestrze zgłosić brak pracy domowej bez podawania przyczyny, c) uczeń może nie przystąpić do sprawdzianu lub odpowiedzi jeśli wcześniej nie był obecny w szkole co najmniej przez tydzień, d) uczeń ma obowiązek uzupełnić braki w wiadomościach oraz treści z zeszytu po każdej nieobecności w szkole. 8. Sposób poprawiania ocen przez uczniów: a) ocenę z odpowiedzi ustnej uczeń poprawia w tej samej formie sam zgłasza się do poprawy w dowolnym czasie, b) ocenę z pracy pisemnej poprawia w terminie 2 tygodni od otrzymania oceny niezadawalającej ucznia. Jeżeli grupa poprawiających będzie większa niż 3 osoby, poprawa będzie się odbywać w formie pisemnej. Jeżeli grupa będzie mniejsza, poprawa może się odbywać w formie ustnej. Ustnie może także poprawiać ten uczeń, który zgodnie z orzeczeniem PPP, wymaga indywidualnego podejścia lub pomocy nauczyciela. 9. Na miesiąc przed klasyfikacją śródroczną i końcoworoczną uczeń i jego rodzice ( prawni opiekunowie ) są informowani zgodnie z zasadami zapisanymi w ZWO o grożącej uczniowi ocenie niedostatecznej. 10. Na tydzień przed klasyfikacją śródroczną i końcoworoczną uczeń i jego rodzice ( prawni opiekunowie ) są informowani zgodnie z zasadami zapisanymi w Statucie o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych. 11. Wobec wszystkich uczniów z opiniami nauczyciel przedmiotu będzie stosował zalecenia w nich zawarte ( np. nieocenianie dyktand, nieobniżanie 5
ocen za błędy ortograficzne i pismo, obniżenie wymagań, unikanie odpytywania na forum klasy). 12. Uczeń otrzymuje dodatkową ocenę za udział w konkursach przedmiotowych, recytatorskich itp. 14. Kryteria wymagań na poszczególne oceny są dostępne do wglądu u nauczyciela przedmiotu. Prowadzenie i ocena zeszytów przedmiotowych 1. Uczniowie zobowiązani są do prowadzenia zeszytów przedmiotowych. 2. Przy ocenie w szczególności brane jest pod uwagę: systematyczność prowadzenia, estetyka, poziom prac domowych, kompletność notatek, ortografia, interpunkcja. 3. Zeszyty są sprawdzane dwa razy w semestrze w danym roku szkolnym. Pierwszy raz we wrześniu lub październiku. 4. Uczniowie klasy IV nie otrzymują oceny za prowadzenie zeszytu we wrześniu, gdyż jest to sprawdzenie kontrolne i ma na celu udzielenie wskazówek uczniom co do dalszego prowadzenia zeszytu. 5. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek w zeszycie za czas swojej nieobecności. 6. W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może go zwolnić z tego obowiązku. Ocena bardzo dobry dobry Kryteria - zeszyt bardzo staranny - pełne notatki i prace domowe - brak błędów( szczególnie ortograficznych) - brak błędów przy przepisywaniu - zeszyt staranny - pełne notatki i prace domowe - nieliczne błędy 6
dostateczny dopuszczający niedostateczny - brak błędów przy przepisywaniu z tablicy - zeszyt w miarę staranny - niewielkie braki w notatkach - liczne błędy, także przy przepisywaniu - zeszyt niestaranny - znaczne braki w notatkach - liczne błędy przy przepisywaniu - zeszyt niestaranny - brak notatek - bardzo duża liczba błędów Zadawanie i ocena prac domowych 1. Uczeń ma obowiązek systematycznego odrabiania prac domowych. 2. Nauczyciel zawsze określa zasady wykonania pracy oraz termin. 3. Zawsze tłumaczy treść polecenia pracy domowej, wyjaśnia niezrozumiałe kwestie. 4. Uczeń przestrzega terminu odrobienia pracy. 5. Nauczyciel sprawdza zadanie domowe i może je ocenić lub postawić +. 6. Uczniowie mają możliwość uzyskania oceny celującej, gdy wykonają pięć dodatkowych prac domowych wskazanych przez nauczyciela. Mają one wyższy stopień trudności i wymagają od ucznia większego wysiłku przy ich odrabianiu. 7. Nauczyciel przy pracy na ocenę celującą wpisuje, że jest to praca dodatkowa. 8. Postawienie parafki przy wykonanym zadaniu oznacza, że nauczyciel sprawdzał wykonanie zadania, ale nie sprawdzał jego zawartości merytorycznej. 9. Brak pracy domowej zostaje odnotowany w dzienniku w postaci oceny niedostatecznej lub znaku -. Trzeci brak pracy jest podstawą do postawienia oceny niedostatecznej. 7
10. Uczeń ma obowiązek zgłosić brak pracy domowej na początku lekcji. W przypadku, gdy tego nie zrobi, otrzymuje ocenę niedostateczną bez względu na liczbę posiadanych minusów. 11. Uczeń ma możliwość poprawy oceny niedostatecznej z pracy domowej po uzgodnieniu szczegółów z nauczycielem. Kryteria oceny pracy w grupie zaangażowanie w pracę grupy realizacja wyznaczonego zadania pełnione funkcje i role rozumienie osobistej sytuacji w grupie umiejętności pracy w grupie Wymagania na poszczególne oceny: niedostateczna dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra Przeszkadza członkom grupy w pracy. Nie wykonuje wyznaczonej Na czas wykonuje tylko część zadanej pracy. Czasami Pracuje przy wykonaniu większości zadań, ale zdarza mu się nie akceptować Jest zdyscyplinowany. Wnosi pozytywny wkład w pracę grupy. Zaangażowany w pracę w grupie. Wykazuje inicjatywę. Angażuje pracy w przeszkadza przynależności do Wykonuje zadanie wszystkich do określonym czasie. Zajmuje się innymi sprawami. Nawet przy innym. Realizuje przy pomocy kolegów lub nauczyciela tylko część danej grupy. Realizuje większość zadań sam. Zgodnie z predyspozycjami w wyznaczonym czasie. Konsekwentnie wykonuje swoją pracę. Wykonuje zgodnie pracy. Pomaga kolegom mającym trudności. Samodzielnie podejmuje się realizacji zadania. pomocy kolegów zadań. potrafi wykonać z predyspozycjami Przyjmuje na siebie i nauczyciela nie wykonuje zadania. Nie wywiązuje się (lub rzadko) z powierzonych Czasami nie wywiązuje się z pełnionych w grupie funkcji. Nie przyjmuje do wiadomości niektóre funkcje w grupie. Akceptuje opinie nauczyciela i kolegów na temat swojej pracy w przydzielone funkcje, ale próbuje podejmować inne. Dostrzega swoje wady pracy w wiele zadań. Zdyscyplinowany. Potrafi pokierować członkami zespołu. Pełni wiele funkcji. Potrafi wskazać 8
zadań i funkcji. Nie uświadamia sobie własnych trudności we współdziałaniu. Nie docenia pracy innych, negatywnie dominuje w grupie informacji zwrotnych nauczyciela i kolegów na temat jego pracy w zespole. Rzadko chwali wkład pracy innych. Nie szanuje zdania innych. grupie. Potrafi pochwalić kolegów za pracę, ale zdarza mu się również i ich krytyka. grupie i stara się je likwidować. Tolerancyjny. Docenia pracę innych. swoje mocne i słabe punkty pracy w grupie. Potrafi ocenić pracę innych, stwarza pozytywną atmosferę podczas pracy, szanuje innych. Stosowanie i ocenianie wypracowań, sprawdzianów, testów, dyktand Wypracowania 1. W ciągu semestru mogą się odbyć prace klasowe z zakresu literatury co najmniej po dwie w klasie IV i V oraz trzy w klasie VI w danym roku szkolnym. 2. Są one przeprowadzane po bloku tematów dotyczących lektury. 3. Wypracowania są zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem, a termin uzgadniany jest z uczniami. 4. Pisząc wypracowanie klasowe, uczeń ma do wyboru trzy tematy i zawsze powiązane są one z lekturą. 5. Uczeń pisze swoją pracę w zeszycie klasowym lub na kartce, a na lekcję może przynieść słownik ortograficzny i bez ograniczeń z niego korzystać. 6. Nauczyciel sprawdza i podaje wyniki wypracowania do wiadomości uczniów w terminie do 14 dni od daty pisania. 7. Na ocenę wypracowania składa się poziom pracy oraz jej poprawność ortograficzno interpunkcyjna. 8. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek pisać go w terminie ustalonym z nauczycielem. 9
9. Jeżeli uczeń otrzymał ocenę niedostateczną z wypracowania, może je poprawić na zasadach ustalonych przez nauczyciela. 10. Uczeń ma obowiązek wykonać poprawę wypracowania według wskazówek nauczyciela na lekcji lub w wyznaczonym terminie. 11. Ocenione wypracowania są przechowywane przez nauczyciela do 31 sierpnia każdego roku szkolnego. 12. Rodzice ( prawni opiekunowie ) sprawdzone i ocenione prace pisemne mogą otrzymać do wglądu podczas konsultacji. Sprawdziany i testy z literatury i gramatyki 1. Uczniowie piszą także sprawdziany wiedzy i umiejętności z zakresu literatury po dwa w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym oraz jeden podsumowujący, a także sprawdziany z gramatyki po każdym dziale co najmniej dwa w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym. 2. Sprawdziany są zawsze poprzedzone lekcją powtórzeniową, są zapowiadane przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. 3. Uczeń pisze sprawdzian na karcie przygotowanej przez nauczyciela. 4. Sprawdziany mogą mieć formę testu wyboru lub uzupełnień. 5. Termin sprawdzianów uzgadniany jest zawsze z uczniami. 6. Nauczyciel sprawdza i podaje wyniki sprawdzianów do wiadomości uczniów w terminie do 14 dni od daty pisania. 7. Jeżeli uczeń otrzymał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, może ją poprawić na zasadach ustalonych przez nauczyciela. 8. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek pisać go w terminie ustalonym z nauczycielem. 9. Uczeń ma obowiązek wykonać poprawę sprawdzianu na lekcji lub w wyznaczonym terminie przez nauczyciela. 10
10. Ocenione sprawdziany są udostępnione uczniowi do wglądu, następnie są przechowywane przez nauczyciela do 31 sierpnia każdego roku szkolnego. 11. Rodzice ( prawni opiekunowie ) sprawdzone i ocenione prace pisemne mogą otrzymać do wglądu podczas konsultacji. Dyktanda 1. Uczeń pisze dyktanda lub prace ortograficzne co najmniej trzy w semestrze w każdej klasie w danym roku szkolnym. 2. Każde dyktando poprzedzone jest blokiem lekcji o tematyce ortograficznej. Uczeń rozwiązuje ćwiczenia, korzysta ze słownika ortograficznego, poznaje i utrwala zasady ortograficzne. 3. Dyktando może mieć formę tekstu dyktowanego przez nauczyciela, formę testu z lukami lub zestaw słówek z trudnością ortograficzną. 4. Uczeń pisze dyktando w zeszycie klasowym lub na karcie pracy przygotowanej przez nauczyciela. 5. Termin dyktanda uzgadniany jest zawsze z uczniami. 6. Nauczyciel sprawdza i podaje wyniki dyktanda do wiadomości uczniów w terminie do 14 dni od daty pisania. 7. Uczeń ma obowiązek wykonać poprawę dyktanda na lekcji lub w wyznaczonym terminie według wskazówek i zasad podanych przez nauczyciela. 8. Kryteria ocen w dyktandach : celująca 0 błędów, bardzo dobra 1 błąd ortograficzny drugorzędny, dobra 1 błąd ortograficzny lub 2 błędy ortograficzne drugorzędne, dostateczna 2/3 błędy ortograficzne, dopuszczająca 4 błędy ortograficzne, 11
niedostateczna 5 i więcej błędów ortograficznych. Błędy rażące : niepoprawna pisownia wyrazów z: ó, u, rz, ż, ch, h, niepoprawna pisownia wyrazów wielką i małą literą, niepoprawna pisownia wyrazów z nie Dwa błędy drugorzędne = 1 błąd zasadniczy. Trzy błędy interpunkcyjne = 1 błąd zasadniczy. Kryteria ogólne oceny wypowiedzi pisemnej 1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z kryteriami szczegółowymi danej formy wypowiedzi pisemnej i są one jasno określone. 2. Uczniowie zapoznawani są z kryteriami każdej nowej formy wypowiedzi. 3. Przy ocenie nauczyciel bierze pod uwagę: a) w zakresie treści : właściwe rozumienie i ujęcie tematu, znajomość materiału i umiejętność posługiwania się nim, umiejętność wnioskowania i motywacji (w wypowiedziach rozumowanych), samodzielność ujęcia tematu i oryginalność pracy, umiejętność podporządkowania tematowi wszystkich elementów wypracowania, zwłaszcza wstępu i zakończenia. b) w zakresie formy : umiejętności kompozycyjne, poprawność i bogactwo języka, walory stylistyczne, komunikatywność, żywość, jasność, 12
zharmonizowanie z treścią, ortografia i interpunkcja. 4. Szczegółowe kryteria poszczególnych form wypowiedzi dołączone są do przedmiotowego systemu oceniania z języka polskiego. Kryteria oceny za czytanie głośne 1. Uczeń jest pytany z czytania przygotowanego wcześniej tekstu prozatorskiego lub lirycznego przynajmniej raz w semestrze w danym roku szkolnym. 2. Przy ocenie nauczyciel bierze pod uwagę: a) zrozumienie treści, b) wyraźne wymawianie, c) właściwe przestankowanie, d) logiczne akcentowanie, e) modulację. Kryteria oceny recytacji 1. Uczeń ma obowiązek co najmniej raz w semestrze przygotować do recytacji tekst wskazany przez nauczyciela (fragment prozy lub poezji). 2. Nauczyciel zadaje tekst do recytacji na pięć dni przed pytaniem. 3. Przy ocenie nauczyciel bierze pod uwagę: a) stopień opanowania pamięciowego, b) trafność interpretacji głosowej, c) zrozumienie treści, d) wyraźne wymawianie, e) właściwe przestankowanie, 13
f) logiczne akcentowanie, g) modulację. 14