Wstęp Aparaty izolujące chronią strażaków przed wdychaniem szkodliwych dla organizmu gazów pożarowych, dymów, par i mgieł. Sytuacje wymagające użycia sprzętu izolującego są na ogół trudne do przewidzenia nawet dla doświadczonych dowódców. Dlatego jako zasadę należy przyjąć, że sprzęt izolacyjny stosuje się zawsze tam, gdzie istnieje podejrzenie obecności tlenku węgla lub innych gazów trujących oraz wówczas, gdy zawartość tlenu w powietrzu może być niższe niż 18%.
Izolacyjny sprzęt ochrony dróg oddechowych należy stosować przede wszystkim podczas akcji: W pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych przemysłu chemicznego, gumowego, tworzyw sztucznych, materiałów wybuchowych W gazowniach i składach gazów technicznych W magazynach przemysłu tekstylnego, włókien syntetycznych i pierza W lakierniach W pomieszczeniach silnie zadymionych Podczas akcji ratowniczych w studniach, zamkniętych zbiornikach, dołach kloacznych i kanałach ściekowych Podczas bardzo dużych pożarów niezależnie od rodzaju palących się materiałów, gdzie może nastąpić przejściowy niedobór tlenu nawet na zewnątrz pomieszczeń
Aparaty nadciśnieniowe charakteryzują się tym, iż niezależnie od fazy cyklu oddechowego (wdech lub wydech) pod maską panuje zawsze nadciśnienie. Stan taki uniemożliwia przedostanie się z zewnątrz powietrza skażonego do dróg oddechowych użytkownika oraz ułatwia proces oddychania. Nadciśnienie panujące w masce wynosi kilka mbar. Obecnie w jednostkach ratowniczo - gaśniczych spotkać można najczęściej produkty takich firm jak Draeger, Auer czy Fenzy.
Aparaty podciśnieniowe to konstrukcja, która powoli jest wycofywana z użycia. W masce nie panuje nadciśnienie. Korzystanie nie jest tak komfortowe i bezpieczne. Przykładem takich aparatów są AP3, APS 2/2-50
Budowa aparatu powietrznego
APARAT POWIETRZNY
Głównymi częściami składowymi aparatu są: Noszak - służy do wygodnego noszenia aparatu i przymocowania do niego pozostałych elementów. Stelaż zapewnia komfort i stabilność noszenia butli. Szelki podtrzymują manometr, ochraniacz manometru i ochraniacz automatu płucnego. Butla - butla powietrzna z zaworem, który posiada blokadę zabezpieczającą przed samoczynnym zamykaniem dopływu powietrza. Butle ze sprężonym powietrzem używane razem z aparatami oddechowymi mogą być metalowe ( 4 lub 6 l) lub wykonane z kompozytu ( 6,8 l )
Zespół łącznika butli - przystosowany do podłączenia zaworu butli do układu aparatu. Reduktor pierwszego stopnia - podzespół stanowiący pierwszy stopień redukcji ciśnienia powietrza. Redukcja z ciśnienia panującego w butli 300 atm do ciśnienia średniego 8 atm. Mocowany na stelażu z lewej strony. Reduktor zapewnia stabilność średniego ciśnienia niezależnie od ciśnienia powietrza w butli (lub butlach) i rytmu oddychania. Wąż wysokiego ciśnienia - zakończony jest manometrem zakresie działania 0-300 atm, wskazuje ciśnienie panujące w butli. Wąż średniego ciśnienia - doprowadza powietrze ciśnienie reduktora pierwszego stopnia do reduktora drugiego stopnia.
Reduktor drugiego stopnia - redukuje ciśnienie z 8 atm do 1 atm. Maska twarzowa - część twarzowa osłaniająca usta nos i oczy, mocowana na twarzy za pomocą pasów nagłowia. Posiada gniazdo wlotu z boku maski do którego mocuje się reduktor drugiego stopnia. Automat płucny - umożliwia przepływ powietrza pochodzącego z reduktora, wyłącznie wtedy, gdy jest podłączona do maski.
CZĘŚCI SKŁĄDOWE MASKI
PRZEPŁYW POWIETRZA PRZEZ MASKĘ
Przed użyciem należy sprawdzić szczelność maski przez przykrycie dłonią gniazda zaworu wdechowego lub łącznika centralnego i wykonanie głębokiego wdechu. Jeżeli do wnętrza maski nie przedostaje się powietrze, to maska jest szczelna. Maski przewożone w samochodach pożarniczych powinny być umieszczone w skrzyniach lub szczelnych workach foliowych. Należy je chronić przed zabrudzeniem smarem, tłuszczem, rozpuszczalnikami. Przy zmianie użytkownika maskę należy odkazić. Konserwacja maski polega na dokładnym umyciu wodą z mydłem, przetarciu watą zwilżoną spirytusem i wysuszeniu w temperaturze do 30 C.
CZYNNOŚCI PRZY ZAKŁADANIU I ZDEJMOWANIU MASKI
Zasady bezpieczeństwa podczas prac w aparatach powietrznych Użytkownikami aparatu mogą być tylko pracownicy przeszkoleni teoretycznie i praktycznie w zakresie użycia aparatów Należy pamiętać o każdorazowej kontroli stanu maski przed planowanym okresem jej używania (np. przed obsadzeniem wozu bojowego), oraz sprawdzenia współpracy z aparatem powietrznym Kontrola ciśnienia powietrza. W czasie użytkowania aparatu należy co pewien okres sprawdzić wskazania manometru, czyli pozostający do dyspozycji zapas powietrza Zadziałanie urządzenia ostrzegawczego. Z chwila uruchomienia urządzenia ostrzegawczego użytkownik powinien bezzwłocznie wycofać się ze strefy zagrożonej. Moment wycofania w przypadku dłuższej drogi powrotu można kontrolować w zależności od wskazania manometru
NIE WOLNO ZDEJMOWAĆ APARATU ZANIM NIE OSIĄGNIE SIĘ BEZPIECZNEJ STREFY DO ODDYCHANIA Szczelność połączeń. Czasie użytkowania aparatu należy zwrócić uwagę na szczelność połączeń maski z przewodem doprowadzającym powietrze Noszący szkła korekcyjne muszą obowiązkowo używać specjalnego modelu okularów o cienkich oprawkach
Sposób użytkowania maski Przed użyciem należy: Sprawdzić stan powierzchni gumowej części twarzowej czy nie ma przetarć lub dziur Stan szyby czy nie jest pęknięta lub mocno porysowana oraz dobre łączenie z częścią gumową Zamocowanie membrany fonicznej czy nie jest uszkodzona Gniazdo z gwintem lub szybkozłączem Na głowie, paski ściągające, sprzączki Po założeniu maski na głowę i dopasowaniu w celu sprawdzenia szczelności maski zatykamy ręką gniazdo z gwintem i wykonujemy głęboki wdech, kontrolując braki szczelności objawiające się szmerem przy zaciąganiu powietrza. Jeżeli przyleganie maski do twarzy jest dokładne, a do jej wnętrza nie przedostaje się powietrze - maskę uznaje się za szczelną
Przegląd codzienny i cotygodniowy Obsługa codzienna powinna opierać się na sprawdzeniu: - kompletność zestawu - stan techniczny aparatu - stan plomb - mocowanie w samochodzie Obsługa cotygodniowa powinna opierać się na sprawdzeniu: - zaworów - ciśnienie w butli (dopuszczalne 300 atm 10% ) - zadziałania sygnalizatora bezruchu - szczelności aparatu