Poradnik dla rodziców małego przedszkolaka Motto: Wszystkiego, co naprawdę powinienem wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu o tym jak żyć, co robić, jak postępować, współżyć z innymi, patrzeć, odczuwać, myśleć, marzyć i wyobrażać sobie lepszy świat Robert Fulghum
O czym warto pamiętać, gdy dziecko staje się przedszkolakiem? Drogi Rodzicu! twoje przedszkole. Mam nadzieję, że będzie miło. Przypominaj mu o tym. Opowiedz mu o przedszkolu : co tam się robi, czego się uczy. Pamiętaj, że nawet dorosły denerwuje się, wchodząc w nowe środowisko, zmieniając pracę, miejsce zamieszkania, poznając nowych ludzi. Twojego malucha czekają poważne zmiany w życiu. Dotychczas mama była zawsze gdzieś blisko, teraz nagle go opuszcza. Maluch musi rano opuścić dom i udać się w obce mu miejsce, w którym jest inne światło, inne zapachy, inne głosy, inne zwyczaje. To, co nowe i trudne, wcale nie musi być niedobre. Należy dziecko przygotować do takich sytuacji, aby potrafiło sobie z nimi poradzić. Uprzedź malucha: Już za tydzień (za dzień, za dwa dni itp.) idziemy poznać
Przygotuj dziecko do rozstania z mamą, zostawiając je na dłużej np. u babci lub cioci. Weź koniecznie udział w programie adaptacyjnym, który ma na celu zapoznanie dziecka z nowym miejscem, poznaniem placu zabaw, sali, personelu i innych dzieci, które będą uczęszczać do przedszkola. Pozwól, aby Twoje dziecko oswoiło się z tym, co nieznane u boku najbliższej osoby. Już w domu ucz samodzielności samodzielnego jedzenia, mycia rąk, korzystania z toalety, ubierania się i rozbierania. Im dziecko jest bardziej samodzielne, tym łatwiej dostosować się do nowych warunków. Ubranie dziecka musi być wygodne i nie może sprawiać kłopotów. Unikaj spodni na szelkach lub z trudnymi do odpięcia guzikami. Rękawy swetra lub bluzki muszą być łatwe do podciągania. Buty i kapcie najlepsze są bez wiązania lub zapinane na rzepy (chyba ze są to buty ortopedyczne, zazwyczaj wiązane). Czas pobytu małych dzieci w przedszkolu nie powinien być
długi. Jeżeli to możliwe, w pierwszych dniach odbieraj dziecko po obiedzie. Do tak dużej zmiany warto przyzwyczajać powoli. Małe dziecko szybko się męczy, zwłaszcza kiedy ma dużo wrażeń. Uwaga! Nie spóźniaj się z odbieraniem dziecka z przedszkola jeśli obiecałeś, że przyjdziesz wcześniej, dotrzymaj słowa. Pożegnanie powinno się odbywać bez pośpiechu, ale jednocześnie bez zbędnego przedłużania samego momentu rozstania. Nie odprowadzaj dziecka w ostatniej chwili, kiedy zostało Ci tylko piętnaście minut na dojazd do pracy. Dziecko powinno mieć trochę czasu na pożegnanie się z Tobą.
Nie oszukuj dziecka! Jeśli obiecałaś, że będziesz z nim w przedszkolu, dopóki się nie przyzwyczai, to nie wymykaj się z sali, gdy dziecko się bawi. Następnym razem nie uwierzy. Gdy wiesz, że musisz wyjść z przedszkola, uprzedź o tym Dziecko, a jeśli trudno mu się z Tobą rozstać, poproś o pomoc nauczycielkę. Czasem nieuchronne jest przytrzymanie dziecka, które płacze i wyrywa się. Zapewne serce będzie Ci się krajało, ale możesz być pewna, że gdy wychowawczyni przytuli małego i zapewni go, że mama wróci po obiedzie - łzy szybko obeschną. Dziecku będzie raźniej, jeśli weźmie z domu ukochaną przytulankę. Czasami wystarczy, że maluch będzie miał przy sobie coś, co pachnie mamą i domem, co stwarza poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko ma prawo płakać. W ten sposób wyraża swój smutek, wyładowuje napięcie, jakie w nim narosło. Jeżeli płacze w domu, w przedszkolu, po prostu przytul je, powiedz, że je bardzo kochasz, że też będziesz za nim tęskniła. Jedną z najważniejszych rzeczy, które powinnaś robić nie tylko wtedy, gdy dziecko idzie do przedszkola, ale wtedy w sposób szczególny, to jak najczęstsze zapewnianie go o Twojej miłości. Jedną z podstawowych potrzeb człowieka jest potrzeba bezpieczeństwa, a zaraz za nią przynależności i miłości. Te dwie potrzeby mogą być w niedostatecznym stopniu zaspokajane, zwłaszcza gdy dziecko większość dnia przebywa w przedszkolu. Słowa "kocham cię", "będę tęskniła", powinny być obecne w codziennym życiu. Bardzo ważne są pieszczoty, pocałunki, szczęście i podziw malujący się na twarzy rodzica, gdy patrzy na dziecko. Ono powinno czuć, widzieć i słyszeć, że jest kochane.
Oczekiwania przedszkola wobec dzieci trzyletnich Z chwilą pójścia do przedszkola dziecko zaczyna funkcjonować w dwóch środowiskach : rodzinnym i przedszkolnym. Doświadczenia dziecka wyniesione z domu rodzinnego są inne od wymagań i oczekiwań przedszkola. Rodzina jest pierwszym środowiskiem wychowawczym dziecka i jej rola w odniesieniu do niego jest znacząca i szczególna. Stwarza ona najkorzystniejsze warunki do zaspokajania potrzeb dziecka, stymuluje jego rozwój, w niej dokonuje się socjalizacja. Rodzice myśląc o rozpoczęciu edukacji przedszkolnej przez dziecko powinni przygotować je znacznie wcześniej do nowego środowiska, tak aby ułatwić mu proces adaptacji do przedszkola.
Dlatego możliwie wcześniej należy zadbać aby trzylatek opanował następujące czynności ułatwiające mu funkcjonowanie w przedszkolu : -samodzielne jedzenie łyżką, widelcem -mycie rąk -czynności higieniczne przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych -zdejmowanie i wkładanie podstawowych części garderoby -rozpoznawanie swoich rzeczy wśród innych -wycieranie nosa -rytmiczne chodzenie po schodach przy poręczy -znajomość swojego imienia i nazwiska -komunikowanie o swoich potrzebach Jak przygotować dziecko na spotkanie z przedszkolem? Oto kilka rad zatroskanej Mamy : Staraj się jak najwięcej mówić o przedszkolu. Pamiętaj, że jest to dla trzylatka pojęcie zupełnie abstrakcyjne. Musisz powiedzieć dziecku, że będzie mogło się tam bawić z kolegami, rysować, lepić z plasteliny, że będą duże sale, zabawki. Jeśli dziecko będzie Ci zadawało pytania, nie pozostaw żadnego z nich bez odpowiedzi. Nie wolno straszyć przedszkolem, np. jeśli będziesz niegrzeczny pani postawi cię do kąta lub w przedszkolu musisz wszystko zjadać... Dziecko musi wiedzieć, jak wygląda jego przedszkole. Wybierz się tam na spacer. Zapytaj dyrektora, czy ktoś
z personelu może cię oprowadzić. Dobrze, jeśli dziecko zobaczy inne bawiące się dzieci lub weźmie udział w zabawie. Przyjdź z dzieckiem na spotkania adaptacyjne. Możesz być pewna, że przedszkolne sale z zabawkami i dziecięcymi dekoracjami spodobają się trzylatkowi. Nie kupuj sama rzeczy, których dziecko nie będzie potrzebowało w przedszkolu. Wybierzcie się razem po zakupy - pozwól, żeby dziecko wybrało kapcie czy worek. czynności : zakładać czapkę, sweter, wkładać kapcie, jeść łyżką i widelcem. Jeśli się okaże, że ma z czymś problemy, poćwiczcie razem. Chwal je za każdy sukces. Jeżeli do tej pory dziecko nigdy nie rozstawało się z domem, zostaw je na godzinę, czy dwie u dziadków lub znajomych. To ważne, gdyż w przeciwnym razie przedszkole będzie mu kojarzyło się z pierwszym rozstaniem. Jeśli Twój maluch nie miał do tej pory kontaktu z rówieśnikami, postaraj się to nadrobić. Zaproś do siebie znajomych z dziećmi albo wybierzcie się na plac zabaw. Postaraj się, żeby dzieci bawiły się bez Twojego udziału. Sprawdź, czy Twoje dziecko potrafi samodzielnie wykonywać proste codzienne
Wymagania Debiut w przedszkolu to niełatwa sprawa! Malucha czekają poważne zmiany w życiu, często trudne do zaakceptowania. Ale to, co nowe, wcale nie musi być niedobre. Do trudnych sytuacji trzeba po prostu dziecko i siebie przygotować. Dziecku, Rodzicom i sobie życzymy, aby ten pierwszy krok do samodzielności łączył się z miłymi przeżyciami. CO DO PRZEDSZKOLA? Luźne spodnie lub spódnica z gumką, bluza dresowa lub lekki sweterek - czyli ubiór na "cebulkę", ważniejsza wygoda od elegancji. Kapcie - najlepiej na rzepy, kurtka z suwakiem, który łatwo się zapina. Ubrania z rozciągliwymi dekoltami. Majtki i spodnie na zmianę (gdyby zdarzyła się "wpadka"). Podkoszulek do przebrania (gdy przy zupie zadrży ręka). Podpisana piżama. Duża paczka chusteczek higienicznych. Ukochany miś, który pomoże przy rozstaniu z mamą. Zdjęcie dziecka na tablicę do sali przedszkolnej.
NADAJĘ SIĘ NA PRZEDSZKOLAKA Zostaję na trochę bez mamy. Umiem się ubrać i rozebrać (jeszcze nie całkiem samodzielnie). Umiem się sam załatwić i umyć ręce(czasami ktoś mi pomaga). Sam jem (chociaż nie robię tego szybko). Mówię zdaniami (jeśli nie to nic, w przedszkolu się nauczę). PIERWSZEGO DNIA DO PRZEDSZKOLA NALEŻY PRZYNIEŚĆ: Dziecko: - piżamkę podpisaną imieniem i nazwiskiem dziecka, - pantofelki, podpisane inicjałami dziecka, - płaską poduszeczkę w poszewce oraz małą kołderkę, podpisane imieniem i nazwiskiem dziecka, - misia lub inna "przytulankę", która będzie stanowić "kawałek domu" i pomoże znieść rozstanie z mamą, - uśmiech na buzi i dobry humor, - zdjęcie dziecka (np. z wakacji).
Rodzice pierwszego dnia przynoszą ze sobą: -pewność, że dziecko sobie poradzi, -zaufanie do nauczycielek i personelu przedszkola, -uśmiech na twarzy, która będzie bardzo obserwowana przez dziecko i z której dziecko szybko potrafi wyczytać dobre i złe emocje. Rodzice powinni mieć również świadomość tego, że pobyt malucha w przedszkolu wywiera istotny wpływ na jego rozwój. Nawet w porównaniu z najbardziej kochającą babcią, która mogłaby zaopiekować się wnukiem, przedszkole ma liczne zalety: uczy samodzielności - maluch ćwiczy ubieranie się i rozbieranie, korzystanie z toalety, jedzenie łyżką, widelcem, wycieranie nosa, wiązanie butów. W domu chętnie go wyręczamy, w przedszkolu z czasem musi sobie radzić sam, rozwija ruchowo - rytmika, gimnastyka korekcyjna, ćwiczenie sprawności rąk, tańce, za- wody sportowe, a nawet skakanie na jednej nodze rozwijają zmysł równowagi, pozwalają na wyładowanie energii, ćwiczą sprawność fizyczną, rozwija społecznie - we wspólnych zabawach, także naśladując kolegów, dziecko może pomagać innym, przeżywać pierwsze waśnie i pierwsze przyjanie.
Dowiaduje się w praktyce, co to współdziałanie, ustępstwo, kompromis, przygotowuje do szkoły - dziecko uczy się nie tylko literek i cyferek, ale także koncentracji, sprzątania po sobie, dokańczania rozpoczętych zadań, spełniania poleceń, ponoszenia konsekwencji swoich zachowań, rozszerza horyzonty - przedszkolak poznaje nowe, ważne dla niego dorosłe osoby, które w wielu sprawach mogą stać się do niego wzorcami. Uczy się w ten sposób, że można ufać nie tylko mamie i tacie czy babci. Pobyt w przedszkolu jest tylko jednym z etapów w życiu dziecka. Dołóżmy starań, aby on był wspominany jako jeden z najradośniejszych okresów jego życia.
Niniejszy poradnik jest analizą dostępnej literatury fachowej, związanej z rozwojem dziecka w wieku przedszkolnym oraz mojego kilku letniego doświadczenia w pracy z dziećmi. Miejmy jednak na uwadze, że każde dziecko jest inne i każde podąża swoim indywidualnym tokiem rozwoju. Monika Opoka