Prawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie
Ograniczone prawa rzeczowe pojęcie Obciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy cudzej Zapewnieniu uprawnionemu możliwości egzekucji z rzeczy
Numerus clausus Tylko prawa wskazane w ustawie Niektóre mają charakter historyczny Nie można tworzyć nowych ograniczonych praw rzeczowych umową Ustawa może kreować nowe prawa lub zmieniać treść dotychczasowych (timesharing)
Przedmiot Rzeczy Ruchome Nieruchome Inne prawa majątkowe Prawa (zastaw, użytkowanie) Użytkowanie wieczyste Spółdzielcze prawo do lokalu Wierzytelność zabezpieczona hipoteką
Podmiot ograniczonych praw rzeczowych Każdoczesny właściciel nieruchomości (służebność gruntowa) Wyłącznie osoba fizyczna (służebność osobista) Osoba fizyczna lub prawna Przedsiębiorca przesyłowy Zakres prawa może zależeć od charakteru podmiotu uprawnionego
Funkcje ograniczonych praw rzeczowych Ułatwienie korzystania z rzeczy kosztem właściciela innej rzeczy (służebności) Alimentacja (użytkowanie) Zabezpieczenie wierzytelności Prawa zastawnicze Prawa te mają charakter akcesoryjny
Powstanie ograniczonych praw rzeczowych - umowa Ograniczona swoboda kształtowania treści Odpowiednie stosowanie przepisów o przeniesieniu prawie własności Forma aktu notarialnego wymagana tylko dla oświadczenia właściciela ustanawiającego prawo
Powstanie praw orzeczenie sądowe Orzeczenie konstytutywne Służebności drogi koniecznej i przesyłu Przekroczenie granic przy budowie Podział gruntu Hipoteka przymusowa Zabezpieczenie roszczenia Postępowanie egzekucyjne
Powstanie praw - przypadki Z mocy prawa szczególne Zasiedzenie służebności Zastaw ustawowy Hipoteka ustawowa (historyczne obecnie nie ustanawiana) Decyzja administracyjna Wyjątkowo Rodzaj wywłaszczenia
Zmiana treści i przeniesienie ograniczonych praw Zmiana treści rzeczowych Umowa między stronami Wpis do księgi wieczystej prawa ujawnionego Przeniesienie Umowa między uprawnionym a nabywcą Wpis do KW (jeśli prawo ujawniono)
Pierwszeństwo praw Rozstrzyga kolizję między prawami Prior tempore potior iure (wyjątek zastaw) Prawo wpisane do KW ma pierwszeństwo przed niewpisanym Możliwa umowna zmiana pierwszeństwa
Wygaśnięcie praw Zrzeczenie się prawa Konfuzja Upływ czasu Śmierć uprawnionego Niewykonywanie przez określony czas Orzeczenie sądowe Wywłaszczenie
Użytkowanie - pojęcie Prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków Funkcje Alimentacyjna Produkcyjna Wzmocnienie pozycji uprawnionego Zmienne znaczenie gospodarcze
Podmioty użytkowania Osoby fizyczne Rolnicze spółdzielnie produkcyjne Inne podmioty Treść prawa zależy od charakteru prawnego podmiotu, któremu przysługuje Są przepisy wspólne
Ustanowienie i przedmiot Ustanowienie Tylko umowa użytkowania Nie powstaje ex lege ani z orzeczenia Przedmiot użytkowania - rzecz Ruchoma lub nieruchoma Oznaczona co do tożsamości Można ograniczyć wykonywanie do części rzeczy
Szczególne przedmioty użytkowania Użytkowanie nieprawidłowe Zespół środków produkcji Prawa Nieruchomość w timesharingu prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w określonym czasie w roku
Treść użytkowania I Prawo do używania rzeczy i pobierania pożytków Nie obejmuje innych dochodów z rzeczy Uprawnienie o charakterze osobistym Prawo niezbywalne Użytkownik może oddać rzecz do używania osobom trzecim (umowa)
Treść użytkowania II Obowiązki użytkownika Wykonuje prawo zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki Zwrot rzeczy w odpowiednim stanie Ponoszenie ciężarów pokrywanych z pożytków Naprawy związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy Nakłady jak negotiorum gestor
Wygaśnięcie użytkowania Przyczyny Upływ czasu Niewykonywanie przez lat dziesięć Konfuzja Zrzeczenie się prawa Skutki Obowiązek zwrotu rzeczy Problem zbiorów o zmiennym składzie
Użytkowanie przez osoby fizyczne Wygasa najpóźniej ze śmiercią użytkownika Obowiązek zachowania substancji i przeznaczenia rzeczy Wyjątki Eksploatacja kopalin Nowe urządzenia jak w najmie Zarząd i zabezpieczenie
Użytkowanie przez r.s.p. Przedmiot użytkowania grunty Skarbowe Wkłady gruntowe Rozszczepienie prawa własności gruntu i budynków, urządzeń, drzew i roślin Można naruszyć substancję rzeczy Wkłady gruntowe możliwość przymusowego wykupu
Inne wypadki użytkowania Użytkowanie przez osoby prawne: stosujemy odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Timesharing Prawo korzystania minimum przez 3 lata Zbywalne i dziedziczne Nie wygasa przez niewykonywanie Prawo terminowe (maksimum 50 lat)