Koncepcja programu Głównym założeniem programu jest rozbudzenie wśród uczniów zainteresowań czynną rekreacją ruchową, wyrobienia nawyku podejmowania aktywności na miarę własnych możliwości oraz rozwijania, pogłębiania i doskonalenia dotychczasowych umiejętności i przyswojonej wiedzy. Odbywać się to będzie poprzez wychodzenie naprzeciw zainteresowaniom i oczekiwaniom uczniów, aby spełniali i rozwijali się w dziedzinach aktywności fizycznej, które lubią i w których odnajdują pełną satysfakcję. To pewne ukierunkowanie nie tylko nie zaburzy rozwoju fizycznego dziecka, ale wręcz znacznie przyspieszy nauczanie, rozwijanie i przyswajanie wszelkich zdolności, umiejętności oraz wiadomości. W przypadku większego zainteresowania uczniów konkretną dyscypliną sportu, czy formą aktywności ruchowej nauczyciel ma możliwość realizowania jej w szerszym zakresie wychodząc tym samym naprzeciw ich zainteresowaniom i oczekiwaniom, motywując i aktywizując do dalszej systematycznej pracy nad sobą. Uczniowie czują się wówczas bardziej dowartościowanymi i kimś ważnym w procesie nauczania, kiedy i ich opinia jest brana pod uwagę. Duża liczba realizowanych treści programowych odbywać się będzie na zewnątrz budynku w środowisku naturalnym, również w okresie jesiennozimowym. Proponowane metody pracy stawiają na aktywizowanie i usamodzielnianie uczniów. Sprzyja to kształtowaniu pewnych pozytywnych postaw i zachowań. Program przeznaczony jest dla II etapu edukacyjnego zarówno dla dziewcząt jak i chłopców z klas IV -VIII Realizacja programu będzie się odbywać w systemie klasowo-lekcyjnym w wymiarze czterech godzin lekcyjnych tygodniowo. Treści nauczania zawarte w programie są zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, DzU z 2017 r. poz. 356, załącznik 2. Uwzględniają zarówno potrzeby uczniów jak i możliwości szkoły. Pozwalają na pracę z uczniem o różnym poziomie rozwoju fizycznego, intelektualnego i emocjonalnego. Umożliwiają indywidualizować pracę zarówno z uczniem słabym, zdolnym jak i niepełnosprawnym ruchowo i umysłowo. 1
Cele wychowania 1) formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób; 2) rozwijanie kompetencji, takich jak: kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość; 3) rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania; 4) ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności; 5) rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki; 6) wyposażenie uczniów w taki zasób wiadomości oraz kształtowanie takich umiejętności, które pozwalają w sposób bardziej dojrzały i uporządkowany zrozumieć świat; 7) wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji; 8) wszechstronny rozwój osobowy ucznia przez pogłębianie wiedzy oraz zaspokajanie i rozbudzanie jego naturalnej ciekawości poznawczej; 9) kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość; 10) zachęcanie do zorganizowanego i świadomego samokształcenia opartego na umiejętności przygotowania własnego warsztatu pracy; 11) właściwe reagowanie na niebezpieczeństwa zagrażające życiu i zdrowiu; 12) doskonalenie umiejętności dbałości o własne zdrowie, jak i najbliższe otoczenie; 13) doskonalenie umiejętności współpracy w grupie oraz pełnienia roli lidera w zespole; 2
Cele kształcenia 1. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i oceny własnego rozwoju fizycznego oraz sprawności fizycznej. 2. Zachęcanie do uczestnictwa w rekreacyjnych i sportowych formach aktywności fizycznej. 3. Wyrównywanie szans w zakresie zdolności motorycznych, ogólnej sprawności fizycznej i intelektualnej; 4. Poznawanie i stosowanie zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej. 5. Kształtowanie umiejętności rozumienia związku aktywności fizycznej ze zdrowiem oraz praktykowania zachowań prozdrowotnych. 6. Kształtowanie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających całożyciowej aktywności fizycznej. 7. Rozwijanie umiejętności ruchowych na bazie wiedzy ogólnej o budowie człowieka i specjalistycznej z zakresu zapobiegania wadom postawy; 3
Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania Proces wychowania fizycznego jest łańcuchem celowych działań nauczyciela i uczniów zmierzających do realizacji kolejno następujących po sobie zadań. Działanie można nazwać skutecznym wówczas, gdy zostały osiągnięte cele lekcji. Nauczyciel powinien stworzyć uczniom warunki umożliwiające odkrycie siebie, uzyskanie poczucia własnej wartości, dojrzewanie społeczne, a przede wszystkim przeżywania radości z własnego rozwoju. Najlepszym rodzajem aktywności, który powinien występować najczęściej, to aktywność twórcza. Uczeń jest aktywny, gdy robi to co robi naprawdę, gdy jego wysiłek jest zauważony i doceniony, a także gdy jest szanowany przez ważne dla niego osoby. Stosowane metody realizacji treści powinny być adekwatne do cech rozwojowych ucznia, płci, poziomu rozwoju motorycznego, fizycznego, intelektualnego i psychicznego. Procedury osiągania celów określają następujące założenia w realizacji treści: 1.Stosowanie metod pracy z uczniem w tym metod aktywizujących: - metody podające np: naśladowcza ścisła, zadaniowa ścisła, programowego uczenia się i usprawniania ; - metody poszukujące np: problemowa, - metody ekspresyjne np: zabawowa; 2. Indywidualizacja procesu nauczania zarówno z uczniem słabym jak i zdolnym; 3. Systematyczna kontrola i ocena jego postępów zgodnie z przedmiotowym systemem oceniania; 4. Etapowa realizacja materiału nauczania, stosowanie powtórzeń w każdym roku nauki stopniowo zwiększając trudności, ciągłe utrwalanie umiejętności, rozwijanie uzdolnień i zainteresowań; 5. Aktywizacja uczniów do uczestnictwa we wszystkich formach zajęć ruchowych szkolnych i pozaszkolnych, zawodach sportowych, wycieczkach i imprezach sportowo-rekreacyjnych; 4
6.Integracja uczniów poprzez udział w wycieczkach szkolnych, zawodach i imprezach sportowych; 7.Przygotowanie uczniów do pełnienie funkcji społecznych (organizatora, sędziego, kibica); 8.Współpraca i korelacja działań z innymi nauczycielami z zakresu edukacji zdrowotnej; 9.Współpraca z rodzicami uczniów w zakresie prawidłowego rozwoju ruchowego dziecka i jego zdrowia; 5
Ocena ucznia z wychowania fizycznego 1. Ocenę śródroczną i roczną ucznia z wychowania fizycznego wystawia nauczyciel prowadzący zajęcia lekcyjne w danej klasie. 2. Dyrektor szkoły zwalnia ucznia z wykonywania określonych ćwiczeń fizycznych na zajęciach wychowania fizycznego, na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach wykonywania przez ucznia tych ćwiczeń wydanej przez lekarza, na czas określony w tej opinii. 3. Dyrektor szkoły zwalnia ucznia z realizacji zajęć wychowania fizycznego na podstawie opinii o braku możliwości uczestniczenia ucznia w tych zajęciach wydanej przez lekarza, na czas określony w tej opinii. 4. Jeżeli okres zwolnienia ucznia uniemożliwia ustalenie śródrocznej lub rocznej oceny kwalifikacyjnej, w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny kwalifikacyjnej wpisuje się zwolniony albo zwolniona. 5. Z uczestnictwa z ćwiczeń ruchowych w pojedynczych zajęciach wychowania fizycznego może zwolnić ucznia nauczyciel prowadzący zajęcia lekcyjne w danej klasie lub grupie: a) na podstawie pisemnej prośby rodziców (opiekunów prawnych); b) na prośbę ucznia ze względu na zły stan zdrowia; 6. Uczeń zwolniony z zajęć wychowania fizycznego ma obowiązek być obecnym na tych lekcjach pod opieka nauczyciela. 7. Dyrektor szkoły może polecić uczniowi zwolnionemu np. pozostanie pod opieką w świetlicy szkolnej, szczególnie wówczas, gdy zajęcia w całości poświęcone są wykonywaniu ćwiczeń doskonalących sprawność fizyczną. 8. Nauczyciel stawiając ocenę śródroczną i roczną bierze pod uwagę wszystkie obszary oceniania. Uwzględniany jest wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, systematyczność udziału w zajęciach oraz aktywność ucznia w działaniach podejmowanych przez szkołę na rzecz kultury fizycznej. 6
KRYTERIA OCENIANIA Ministerstwo Edukacji Narodowej, opiniując funkcjonujący system oceniania ucznia z wychowania fizycznego, uznało za niewłaściwą i niebezpieczną tendencję dowartościowywania i faworyzowania uczniów najbardziej sprawnych fizycznie. Wprowadziło następujące zalecenie: Przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego należy przede wszystkim brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, a także systematyczność udziału ucznia w zajęciach oraz jego aktywność w działaniach podejmowanych przez szkołę na rzecz kultury fizycznej (Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Wychowanie fizyczne). Wystawiając stopnie, należy zatem uwzględniać zdobyte przez ucznia zdobyte wiadomości i umiejętności wskazane w podstawie programowej wychowania fizycznego, lecz także podkreślać jego wysiłek i zaangażowanie. Dodatkowymi kryteriami mogą być zachowania wynikające z opanowania kompetencji społecznych. Organizacja zajęć wychowania fizycznego wymaga, aby ocena śródroczna i roczna były wystawiane na podstawie ocen z zajęć prowadzonych w systemie klasowo-lekcyjnym, jak i z zajęć do wyboru zgodnie z przyjętym przez nauczyciela przedmiotowym systemem oceniania. Ze względu na specyfikę treści z zakresu edukacji zdrowotnej, w klasyfikowaniu osiągnięć uczniów będzie brana pod uwagę: - gotowość do podejmowania zadań indywidualnych i zespołowych - samoocena ucznia dotycząca rozwoju umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań - wzajemna ocena rówieśników w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych - ocena pracy ucznia przez nauczyciela dotycząca specyficznych zadań, prac domowych i innych wytworów pracy ucznia Obszary oceniania: - systematyczność udziału w zajęciach lekcyjnych; - aktywność podczas zajęć lekcyjnych; - zaangażowanie w działalność rekreacyjną lub sportową szkoły i środowiska; - postęp w opanowaniu umiejętności, zdolności i wiadomości przewidzianych dla poszczególnych klas zgodnie z indywidualnymi możliwościami i predyspozycjami ucznia; - samoocena uczniów dotyczącą rozwoju ich umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań; ocena dokonana przez rówieśników w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych; 7
- systematyczny i aktywny udział w zajęciach do wyboru przez ucznia; Schemat oceniania ucznia z wychowania fizycznego Ocena z wychowania fizycznego Zajęcia klasowo-lekcyjne Zajęcia do wyboru Wysiłek wkładany przez ucznia (zaangażowanie, postawa) Systematyczny udział w zajęciach Aktywność na rzecz szkoły i kultury fizycznej Umiejętności ruchowe zawarte w podstawie programowej Wiadomości z zakresu edukacji zdrowotnej Zachowanie na zajęciach Zasady oceniania: - ocena półroczna/roczna z wychowania fizycznego będzie wypadkową ocen końcowych z poszczególnych obszarów oceniania zarówno z zajęć lekcyjnych, jak i z zajęć do wyboru, - przy ocenianiu ucznia z wychowania fizycznego na pierwszym miejscu brany jest pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w zajęcia, - systematyczność na zajęciach - oceną wystawia nauczyciel prowadzący zajęcia z wychowania fizycznego, - na początku każdego roku przedstawiane są uczniom szczegółowe kryteria będące podstawą ocen, - oceny uwzględniają wysiłek ucznia oraz zdefiniowane w podstawie programowej umiejętności i wiadomości, - bardzo ważnym elementem przy wystawianiu uczniowi oceny z wychowania fizycznego jest regularne przynoszenie przez niego stroju sportowego, - ocena może być podniesiona stopień wyżej za znaczne osiągnięcia sportowe ucznia lub inne szczególne działania i zasługi, - uczeń ma prawo do poprawy oceny cząstkowej, - uczeń jest na bieżąco informowany o uzyskaniu danej oceny, - rodzice mają prawo otrzymać od nauczyciela prowadzącego zajęcia z wychowania fizycznego na bieżąco lub na zebraniu rodzicielskim. Nauczyciel wystawiając ocenę bierze pod uwagę również: 8
- czy uczeń swoją postawą do przedmiotu i nauczyciela daje godny przykład do naśladowania przez innych uczniów; - czy uczeń posiada prawidłowe nawyki higieniczno zdrowotne (strój sportowy, przybory toaletowe); - czy systematycznie podnosi własny poziom sprawności fizycznej, koordynacyjno ruchowej oraz umiejętności technicznych; - czy uczeń posiada wiedzę z przepisów różnych dyscyplin sportu i terminologii gimnastycznej; - czy uczeń szanuje i dba o sprzęt sportowy oraz potrafi wykorzystywać go zgodnie z przeznaczeniem; - czy uczeń posiadł odpowiednią wiedzę z zakresu edukacji zdrowotnej; 9