Wpływ korupcji na funkcjonowanie małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce Krzysztof Wach Akademia Ekonomiczna w Krakowie Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Katedra Zarządzania Małymi i Średnimi Przedsiębiorstwami Prezentacja wygłoszona podczas seminarium nt. Niebezpieczne związki czyli o wpływie korupcji na rozwój przedsiębiorczości w Polsce zorganizowanego przez Małopolskie Forum Przedsiębiorczości Kraków, 29 lipca 2004 r. Co to jest korupcja? Korupcja jest to nadużywanie urzędu publicznego dla korzyści prywatnych lub osobistych: łapówkarstwo, wykorzystywanie środków budżetowych i majątku publicznego dla prywatnych lub osobistych korzyści, płatna protekcja w obsadzaniu stanowisk, handel wpływami, np. poparcie w wyborach lub finansowanie partii w zamian za zdobycie wpływów. 1
Skąd się wziął problem? Nie przyjmuj łapówek, gdyż łapówki zaślepiają nawet naocznych świadków i fałszują słuszną sprawę. Księga Wyjścia 23,8 Problem stary jak świat Charakterystyczny nie tylko dla Polski Krzysztof Wach, 2004 http://www.ae.krakow.pl/wachk Czy korupcja jest tylko w Polsce? W każdym kraju, w każdym organie władzy i w każdej strukturze gospodarczej, możemy spotkać prawie każdą z występujących dzisiaj w świecie form korupcji. Bank Światowy Międzynarodowy Fundusz Walutowy OECD 2
Czy w Polsce jest dobrze? Polska pod względem występowania korupcji została sklasyfikowana na 64 miejscu spośród 133 badanych państw. Nasz kraj uzyskał zaledwie 3.6 pkt. na 10 możliwych (gdzie 10 oznacza brak korupcji). Spośród 10 państw przystępujących do Unii Europejskiej, Polska uznawana jest za kraj najbardziej skorumpowany. Transparency International, 2003 Co powoduje korupcję? Gąszcz przepisów i ich zawiłość Interpretacja w gestii urzędników Powolność w podejmowaniu decyzji administracyjnych Krzysztof Wach, 2004 http://www.ae.krakow.pl/wachk 3
Jak powstaje korupcja? NIEUCZCIWOŚĆ NIEUCZCIWOŚĆ GĄSZCZ NIEJASNYCH PRZEPISÓW Przedsiębiorca Urzędnik ZYSK korzystna interpretacja ZYSK Jakie są przyczyny korupcji wg ABW? nadmiar kompetencji w reku jednego urzędnika dowolność w podejmowaniu decyzji lekceważenie dokumentacji i sprawozdawczości słabość komórek kontroli wewnętrznej, nierówność w dostępie do informacji, brak precyzyjnie określonej osobistej odpowiedzialności urzędniczej za realizacje poszczególnych zadań brak skutecznych rozwiązań antykorupcyjnych 4
Kto jest winien? Przedsiębiorcy? Urzędnicy? Ludzka nieuczciwość? a może SYSTEM? Jak korupcja wpływa na przedsiębiorczość? HAMULEC KATALIZATOR PARTYKULARNYCH INTERESÓW 5
Do czego to prowadzi? Nepotyzm, korupcja, chaos, partykularne interesy i nieracjonalność hamują rozwój przedsiębiorczości, a tym samym gospodarki, co ogranicza korzyści ekonomiczne tolerujących te patologie i przyczyniających się do ich powstania Prof. dr hab. Kazimierz Kuciński Szkoła Głowna Handlowa Czy korupcja szkodzi rozwojowi przedsiębiorczości? stanowi de facto dodatkowy podatek osłabia finanse publiczne osłabia konkurencję odstrasza zagranicznych inwestorów 6
Co czynić ma władza? Wpierać przedsiębiorczość i tworzyć dogodne ramy prawne dla funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza drobnych i małych. PRZEJRZYSTOŚĆ JASNOŚĆ UPROSZCZENIE Jak zwalczać korupcję? Eliminować jej przyczyny!!! reformowanie mechanizmów gospodarki likwidacja barier utrudniających wymianę handlową ograniczenie przepisów dotyczących wydawania koncesji prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych przejrzyste zasady działania systemu podatkowego 7
Czy wspierać wszystko? Tak, ale w centrum zainteresowania władzy nie powinno być wspieranie interesów jednostki, ale całości przedsiębiorców, gdyż takie sytuacje sprzyjają korupcji. PYTANIA I UWAGI Dziękuję serdecznie za uwagę! Krzysztof Wach, 2004 http://www.ae.krakow.pl/wachk 8