Założenia programowe Jagiellońskie Centrum Językowe UJ Kursy ogólnodostępne Program nauczania języka norweskiego na poziomie B2 Przedstawiony poniżej program nauczania opiera się na założeniu, że osoby rozpoczynające naukę j. norweskiego na poziomie B2 opanowały ten język w zakresie wyznaczonym przez programy nauczania na niższych poziomach. Kursanci pogłębiają swoją znajomość języka, rozwijając sprawności językowe (mówienie, prowadzenie dialogów, czytanie, pisanie i słuchanie) oraz strategie uczenia się. Lektor jest organizatorem procesu nauczania i uczenia się, doradcą oraz przewodnikiem. W trakcie trwania zajęć, lektor zwraca szczególną uwagę na praktyczne wykorzystanie opanowanych przez uczącego się struktur gramatycznych i słownictwa, stwarzając na zajęciach jak najwięcej okazji do komunikacji językowej. Istotnym elementem kursu jest również wymowa poszczególnych dźwięków i wyrazów, oraz odpowiednia intonacja. Nieodłącznym elementem nauki języka obcego jest jego aspekt kulturowy. Dlatego w trakcie kursu przybliżane są wybrane zagadnienia kulturowe związane z Norwegią. 1. Ogólne cele kursu: rozwinięcie kompetencji komunikacyjnych języka obcego w sferze prywatnej, publicznej i zawodowej poszerzanie zasobu leksykalnego i znajomości konstrukcji gramatycznych rozwinięcie kompetencji interkulturowych poszerzenie wiedzy o Norwegii, jej geografii, historii, społeczeństwie i kulturze rozwój strategii uczenia się i samokształcenia 2.Treści nauczania: A. Zagadnienia tematyczne (domeny) 1. Domena personalna dom i rodzina zainteresowania, czas wolny, hobby i rozrywka ciało, zdrowie, dieta podróże, aktywność fizyczna 2. Domena publiczna szkoła i edukacja historia Norwegii religia, mitologia ludowa święta i uroczystości wiedza o norweskim państwie i społeczeństwie norweska polityka wewnętrzna i międzynarodowa emigracja do Norwegii, mniejszości narodowe 1
prawa człowieka, równouprawnienie, wolność słowa i wyznania sport kultura: muzyka, literatura, sztuki plastyczne, film itp. pogoda i warunki klimatyczne media: czasopisma, gazety, radio i telewizja życie w mieście i na wsi 3. Domena zawodowa miejsca pracy i możliwości znalezienia pracy w Norwegii metody szukania pracy, podanie o pracę, CV, rozmowa kwalifikacyjna płace, prawa i obowiązki pracownicze, związki zawodowe norweski przemysł naftowo-gazowy B. Zagadnienia gramatyczno-leksykalne Przysłówki miejsca Strona bierna z końcówką s i z czasownikiem bli Deklinacja przymiotników i przysłówków Wykorzystanie przymiotników i przysłówków Używanie czasowników modalnych w czasie przeszłym dokonanym (Preteritum) Czasowniki zwrotne Określona lub nieokreślona forma rzeczownika Wyrażenie przyszłości z czasownikami: å skulle, å ville, å få, å komme til å Czas przyszły w przeszłości (Fortidsfuturum) Czas przeszły dokonany (Preteritum) i przeszły niedokonany (Perfektum) Czas zaprzeszły (Pluskvamperfekt) Tryby warunkowe Rzeczowniki z rodzajnikiem nieokreślonym, określonym lub żadnym Zasady tworzenie złożonych słów Zaimki zwrotne dzierżawcze Mowa zależna i niezależna Wyrażenia idiomatyczne Poprawne użycie przyimków i spójników Zdania podrzędnie złożone z hvis, siden, dersom, før, da, når Przymiotniki kwantyfikujące Zgodność przymiotnika z rzeczownikiem Znaczenie słowa vel w zdaniach Czasowniki kończące się na s (s-verb) Czasowniki ze znakiem i bez znaku bezokolicznika Czasowniki frazowe Wyrażenia z czasownikami: å finne, å fatte Czasowniki złożone rozdzielnie i nierozdzielnie 2
C. Wymowa i intonacja ( przykłady) długie i krótkie samogłoski tonemy akcent zdaniowy vs. akcent wyrazowy intonacja czasowników frazowych łączenie wyrazów w zadaniu intonacja z zdaniach pytających D. Aspekt kulturowy Zachowanie się i używanie zwrotów językowych w sytuacjach formalnych/ nieformalnych Różnice kulturowe oraz językowe pomiędzy różnymi częściami Norwegii Występowanie dialektów i socjolektów w Norwegii Języki pisane: bokmål i nynorsk Tradycje i zwyczaje związane ze świętami i festiwalami ( wielonarodowość i multikulturowość społeczeństwa norweskiego) E. Funkcje językowe opisywanie i charakterystyka miejsc, rzeczy, osób, zjawisk opisywanie doświadczeń z przeszłości, relacjonowanie wydarzeń opisywanie uczuć, emocji opisywanie książek, filmów, sztuk teatralnych, dzieł sztuki wyrażanie opinii, preferencji i oczekiwań na dany temat wyrażanie zgody/braku zgody wyrażanie opinii na temat książek, filmów, sztuki wyrażanie opinii na tematy społeczne i polityczne rozpoczynanie i kończenie rozmowy sprawdzanie stopnia zrozumienia wypowiedzi z punktu widzenia mówcy sprawdzanie stopnia zrozumienia wypowiedzi z punktu widzenia słuchacza prowadzenie interakcji (przerywanie, wznawianie rozmowy, zmiana tematu) wyrażanie przyczyny i skutku kontrastu wyrażanie propozycji, oferty, zaproszeń 3. Przewidywane efekty kształcenia: SŁUCHANIE Potrafię zrozumieć główne wątki skomplikowanych wypowiedzi na tematy rzeczowe lub abstrakcyjne, przekazanych w standardowej odmianie języka. Wypowiedź ta może dotyczyć mojego obszaru specjalizacji zawodowej. Rozumiem szczegóły wypowiedzi skierowanych pod moim adresem przekazywanych w standardowej odmianie języka. Rozumiem większość, chociaż z drobnymi trudnościami, rozmów odbywających się w mojej obecności. Czasami jest mi trudno zrozumieć rozmowę prowadzoną równocześnie przez kilka osób, szczególnie w sytuacji, kiedy nie przeformułowują oni swojej wypowiedzi. Rozumiem główne wątki wykładów, przemówień i innych form skomplikowanych akademickich lub zawodowych prezentacji ze znanej mi dziedziny. 3
Rozumiem wiadomości w mediach; potrafię śledzić w nich bieżące wydarzenia; rozumiem programy dokumentalne itp. CZYTANIE Potrafię czytać wiele tekstów; czynię to w sposób niezależny, posługując się słownikami lub innymi materiałami referencyjnymi tylko kiedy zachodzi taka konieczność. Potrafię szybko zrozumieć treść i doniosłość informacji, artykułów i raportów na tematy pozostające w sferze moich zainteresowań zawodowych lub osobistych. Szybko potrafię zdecydować czy wnikliwsza lektura tekstu jest przydatna i wskazana. Potrafię zrozumieć artykuły, raporty i recenzję w których autor przedstawia określone punkty widzenia np.: polityczne komentarze, recenzje filmów, przedstawień teatralnych, wystaw itp. Potrafię zrozumieć szczegółowe instrukcje, np. dotyczące obsługi telewizora, aparatu fotograficznego lub zainstalowania oprogramowania na komputerze, pod warunkiem że mam możliwość wielokrotnego przeczytania tekstu. Potrafię zrozumieć powieści i opowiadania, napisane w nieskomplikowanym stylu. Potrafię zrozumieć główne wątki listów formalnych i nieformalnych, tematycznie pozostających w sferze moich osobistych lub zawodowych zainteresowań. MÓWIENIE Interakcja Potrafię aktywnie uczestniczyć w rozmowie, jasno wyrażając swoje poglądy i uczucia. Zabieram głos we właściwym momencie, dopuszczając innych rozmówców do głosu. Potrafię ocenić zalety i wady oraz aktywnie uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących pewnych wyborów. Potrafię uzasadnić swoje opinie w trakcie dyskusji, wykorzystując odpowiednie argumenty i komentarze. Potrafię uzyskać i przekazać skomplikowaną informację w trakcie bezpośredniej lub telefonicznej rozmowy, prosząc o wyjaśnienie lub rozwinięcie pewnych wątków, jeśli zachodzi taka potrzeba. Potrafię złożyć skargę, wyjaśnić problem i domagać się podjęcia działania. Potrafię prowadzić rozmowy telefoniczne w których proszę o szczegółowe informacje, pod warunkiem, że mój rozmówca mówi wyraźnie. Potrafię zadać pytania mające na celu upewnienie się, że właściwie zrozumiałem treść rozmowy. Produkcja Potrafię przekazywać jasne i szczegółowe opisy dotyczące wielu tematów pozostających w sferze moich zainteresowań. Potrafię jasno rozwinąć argument, w sposób logiczny połączyć elementy swojego wywodu i poprzeć go właściwymi przykładami. Potrafię przekazać streszczenie informacji lub wywodu pochodzącego z różnych źródeł np.: artykułów, raportów, prezentacji i dyskusji. Potrafię streścić film lub sztukę teatralną. 4
PISANIE Potrafię pisać dłuższe formy na bieżące tematy, chociaż bardziej skomplikowane wątki mogą być przedstawiane w uproszczony sposób. Potrafię napisać rozprawkę, przedstawiając argumenty za i przeciw. Potrafię przedstawić wady lub zalety możliwych rozwiązań. Potrafię pisać o bieżących wydarzeniach, wyrażać opinie i uczucia oraz skutecznie odpowiadać na takowe wyrażone w np. w otrzymanej korespondencji. Potrafię, posługując się wzorem, pisać standardowe formalne listy, w których przekazuję lub proszę o informację. 4. Podręczniki używane na zajęciach: C. Lønn, Det går bra for deg som lærer norsk på høyere nivå. Nivå B2 (Trondheim 2011) E.Ellingsen, K. Mac Donald, Her på berget. Norsk og samfunnskunnskap for voksne innvandrer (Oslo 2008) E.Borgen, E.Kleiveland, G.Manne, R. Oanæs Andersen, B.Aabrek, Dørene åpnes. Norsk for voksne innvandrere (Bergen 2011) Autor: Paweł Szkołut 5