Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE

DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM STUDIÓW REGIONALNYCH Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE Analiza 10 regionalnych strategii innowacji (RIS) dla regionów: Praga, Pilsen, Karlovy Vary, South Transdanubian, South Great Plain, Nitra, Central Sweden, Luneburg, Cypr, Słowenia ZESPÓŁ BADAWCZY: Prof. AE, dr hab. Stanisław Korenik Dr Krzysztof Szołek Dr Katarzyna Miszczak Dr Alicja Zakrzewska-Półtorak Mgr Niki Derlukiewicz Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu WROCŁAW, 2006 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budŝetu Państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 1

Literatura: 1. Central Sweden Regional Innovation and Technology Transfer Strategy. Final Report, February 2001 Prepared for the Central Sweden RITTS Steering Committee by CM International. 2. Final Report of the Expert Group on Enterprise Clusters and Networks, European Commission Enterprise Directorate- General, http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/support_measures/cluster/final_report_ clusters _en.pdf. 3. Korenik S., Szołek K., Miszczak K., Zakrzewska-Półtorak A., Capanidu N.: Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE. Analiza 10 regionalnych strategii innowacji (RIS) dla regionów: Berlin, East of England, Eastern Macedonia and Thrace, Ireland, Lombardy, London, Murcia, North Aegean, Oxfordshire, Tirol, Dolnośląskie Centrum Studiów Regionalnych, Wrocław 2006. 4. Korenik S., Szołek K., Miszczak K., Zakrzewska-Półtorak A., Capanidu N.: Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE. Analiza 10 regionalnych strategii innowacji (RIS) dla regionów: RAHM (Altmark Harz Magdeburg), North West England, West Midlands, Yorkshire & The Humber, Northern Ireland, Sterea Hellada (Ellada), Epir, Lower Austria, Salzburg i Shannon, Dolnośląskie Centrum Studiów Regionalnych, Wrocław 2006. 5. Regional Innovation Strategy For Prague Region, http://magistrat.prahamesto.cz/business/regional-innovation-strategy-for-prague 6. Regional Innovation Strategy in Cyprus. Action Plan, Dr. Alexandros Michaelides, Co-ordinator Dr. Costas Kadis Leonidas Antoniou Dr. Kalypso Sepou Mattheos Spanos Marilena Paraskeva Elias Kouloumis, Lefkosia June 2004. 7. Regional Innovation Strategy of Slovenia as an EU Region. Action Plan National System Of Innovation, Ljubljana, April 2004. 8. Regional Innovation Strategy Region of Pilsen, http://www.innovatingregions.org/download/bris%20pilsen%202d%20final%20report%2epdf 9. Regional Innovation Strategy, Nitra Self-governing Region, Nové Zámky 31 st of August 2004, http://www.innovating-regions.org/download/regional%5finnovation%5fstrategy%2epdf. 10. RIS/RITTS comparison, http://euris.noe.gv.at/risengl/risritts.htm 11. RITTS 4450 Regional Innovation and Technology Transfer Strategy of the Administrative District Lüneburg, Final Report: Strategy and Action Plan, http://www.innovatingregions.org/download/regionalinnovationluneburg%2epdf 12. RITTS INBO Regional Innovation Strategy for Karlovy Vary Districts, August 2004, http://www.innovatingregions.org/download/innovation%20strategy%0of%20northwest%20bohemia%20%2d%20karl ovy%20vary%20districts%2epdf 13. RITTS Ireland, Segal Quince Wicksteed Ltd., CIRCA Group Europe, Nomisma S.p.A. January 1998, Appendix B: Background Papers for Workshop I & II of Phase Two. 14. South Great Plain Regional Innovation Strategy, South Great Plain Regional Development Agency, Hungary 2004. 15. The Regional Innovation Strategy of South Transdanubia, the South Transdanubian Regional Development Agency, Pécs, 2004. 2

Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE Analiza 10 regionalnych strategii innowacji (RIS) dla regionów: Praga, Pilsen, Karlovy Vary, South Transdanubian, South Great Plain, Nitra, Central Sweden, Luneburg, Cypr, Słowenia Etap I.: Uzasadnienie wyboru obiektów badawczych (Dr Krzysztof Szołek) 3

Wg przyjętej przez autorów metodologii 1 w Etapie I. analizy RIS naleŝało dokonać ich wyboru pod kątem określonych cech wspólnych. Wybór ten poprzedzony został wstępną analizą funkcjonującego w Unii Europejskiej zasobu regionalnych strategii innowacji. Sugerowany w rzeczonej metodologii sposób doboru badanych strategii to wyróŝnienie ich wg kryterium przedmiotowego lub terytorialnego. W ramach pierwszego kryterium dopuszczono moŝliwość doboru regionów o określonej strukturze gospodarczej, charakteryzujących się określonym PKB per capita, schyłkowych lub rozwojowych, posiadających określoną kombinację cech społeczno-gospodarczych. W ramach drugiego kryterium dopuszczono moŝliwość pogrupowania obiektów badawczych wg wewnętrznej struktury przestrzennej (regiony węzłowe) lub administracyjnej (wyodrębnione administracyjnie miasto centralne), określonego połoŝenia w przestrzeni względem innych regionów (regiony przygraniczne) lub szlaków komunikacyjnych (posiadające istotne w skali europejskiej węzły komunikacyjne). Podane enumeratywnie kryteria miały stanowić jednak tylko propozycje dla autorów opracowań, modyfikowalne m.in. ze względu na dostępność materiału empirycznego. W realizowanych badaniach przeanalizowane zostały wstępnie dostępne strategie innowacji przede wszystkim pod kątem ich cech wspólnych i cech wspólnych regionów, w których są realizowane. RóŜnią się one w wielu aspektach nie rzutujących znacząco na ich moŝliwości porównawcze. W niniejszym dokumencie jednym z kryteriów wyboru badanych dokumentów było podobieństwo akcesji. Oznacza to, Ŝe analizowana RIS lub RITTS dotyczyła regionu z kraju wstępującego do Unii Europejskiej równocześnie z Polską. Autor nie zrezygnował i w tym przypadku z ograniczenia polegającego na zaniechaniu wyboru dokumentów z regionów stołecznych. We wcześniejszych ekspertyzach uznaliśmy okoliczność, iŝ regiony te posiadają na tyle dominującą specyfikę (wynikającą z kumulacji zadań administracyjno-politycznych w ich ośrodkach centralnych), Ŝe są w stanie zafałszować wyniki dociekań. Zwłaszcza globalne i kontynentalne obszary metropolitalne, znacznie dynamiczniej niŝ mniejsze regionalne układy gospodarczo-przestrzenne, przyciągają podmioty gospodarcze, ludność, kapitał i wiedzę. Intensywność tego oddziaływania wpływa na sytuację całego regionu. Ograniczenie to nie zostało jednak spełnione w przypadku regionu Pragi (Obszaru Metropolitalnego Pragi) oraz Cypru i Słowenii. Te dwa swoiste regiony spełniają wyłącznie wspomniane kryterium akcesji. 1 http://www.dcsr.wroc.pl/files/file/zespolyrobocze/01_analiza_40_strategii_metodologia.pdf 4

Zwykle kolejnym kluczowym załoŝeniem w doborze materiału badawczego był okres opracowania i wdraŝania poszczególnych RIS. Wybierane były strategie spełniające te warunki dla lat 1998-2000 ± jeden rok. Chodziło w tym przypadku o to by moŝliwe było zbadanie chociaŝby cząstkowych skutków ich wdraŝania w pierwszych latach XXI wieku. Jednak w poprzednich badaniach zauwaŝono, Ŝe złoŝone i długofalowe działania strategiczne nie przynoszą oczekiwanych efektów w ciągu jednego czy dwóch lat w większości objętych nimi dziedzin. Efekty pozytywne, które powinny pojawić się po stosunkowo krótkim okresie wdraŝania nowych rozwiązań, to samo podjęcie się realizacji oraz efekty działań pilotaŝowych. W tym ujęciu dłuŝsze okresy obserwacji nie były konieczne. Wybrano takŝe regiony sąsiadujące z metropoliami lub znajdujące się w ich otoczeniu geograficzno-funkcjonalnym. NaleŜą do nich region Pilsen, Karlovy Vary, South Transdanubian, South Great Plain, Nitra, Central Sweden oraz Luneburg. Mimo bliskości ośrodka metropolitalnego formalnie regiony te znajdują się poza jego jurysdykcją, a fragmenty ich terytorium stanowią obszary o charakterze wybitnie peryferyjnym. W miejscach tych spotkać się moŝna z charakterystycznymi dla nich problemami niskiej produktywności, bezrobocia strukturalnego, stosunkowo niskich dochodów realnych ludności, a takŝe przestarzałej struktury gospodarczej zarówno pod względem technicznym i technologicznym, jak i organizacyjnym. W ekspertyzie przeprowadzono zatem analizę dla następujących strategii: 1. Regional Innovation Strategy in Cyprus (Cypr) 2. Regional Innovation Strategy - Nitra Self-governing Region (Słowacja) 3. Regional Innovation Strategy For Prague Region (Czechy) 4. The Regional Innovation Strategy of South Transdanubia (Węgry) 5. Regional Innovation and Technology Transfer Strategy of the Administrative District Lüneburg (Niemcy) 6. Regional Innovation Strategy for Karlovy Vary Districts (Czechy) 7. Regional Innovation Strategy Region of Pilsen (Czechy) 8. South Great Plain Regional Innovation Strategy (Węgry) 9. Central Sweden Regional Innovation and Technology Transfer Strategy (Szwecja) 10. Regional Innovation Strategy of Slovenia as an EU Region (Słowenia). 5

Analiza 40 strategii regionalnych wdroŝonych w UE Analiza 10 regionalnych strategii innowacji (RIS) dla regionów: Praga, Pilsen, Karlovy Vary, South Transdanubian, South Great Plain, Nitra, Central Sweden, Luneburg, Cypr, Słowenia Etap II. Analiza wybranych cech, ich kwantyfikacja, analiza kazusów (Dr Katarzyna Miszczak) 6

W Etapie II. analiza zbioru strategii oznacza poddanie badaniom porównawczym: - sformułowanych w nich celów głównych i szczegółowych (KROK II.1.), - nakreślonych obszarów strategicznych (priorytetów) (KROK II.2.), - przyjętych wskaźników (KROK II.3.), - działań/zadań ogólnych i szczegółowych (KROK II.4.), - zasad monitoringu, kontroli i ewaluacji (KROK II.5.), - sposobu (procedur) wdraŝania strategii (KROK II.6.), - podmiotów współtworzących dany RIS (KROK II.7.), - przyjętej źródeł finansowania (KROK II.8.), - występujących w nich kazusów (KROK II.9.). Na tym etapie został wykorzystany jako narzędzie badawcze arkusz obserwacji. PosłuŜył on do zarejestrowania w toku badań naukowych róŝnych faktów i informacji w postaci niemal wyłącznie stwierdzeń opisowych dotyczących KROKÓW od II.1 do II.9. Natomiast KROK II.9 został przeprowadzony z wykorzystaniem metody opisu wybranych kazusów. Wybrane obszary zostały scharakteryzowane i opisane w następujących przekrojach, z zasadniczo zgodnych z przyjętą wcześniej metodologią. Wyjątek stanowi pominięcie streszczenia strategii, gdyŝ w istocie stanowiłoby to powielenie informacji ujętych w kolejnych rubrykach. RównieŜ zrezygnowano z konieczności z podania adresu internetowego, pod którym znajduje się treść strategii (tzw. linku), gdyŝ byłoby to moŝliwe tylko w nielicznych przypadkach. Zaprezentowane poniŝej tabele zawierają jak najpełniejszy opis elementów charakterystycznych dla analizowanych strategii w w/w przekrojach. Ocena rozwiązań stosowanych w poszczególnych strategiach została dokonana w większej mierze w części dotyczącej kazusów. Jak wynika z powyŝszego zestawienia w przewadze są wskaźniki jakościowe, w niektórych przypadkach wybitnie subiektywne. Nie naleŝy jednak sądzić, Ŝe metody ilościowe uwaŝane są przez twórców opracowanych strategii innowacji za mniej przydatne od metod jakościowych z samej swej istoty. Raczej wynika to ze świadomości, iŝ system ewidencji statystycznej, dotyczący m.in. skutków innowacji, pozostawia wiele do Ŝyczenia, poniewaŝ niemal do początku XXI wieku dane statystyczne dotyczące wielu wskaźników były agregowane i prezentowane na poziomie krajów, a nie regionów. Z drugiej strony praktyka takiego doboru wskaźników uzasadnia po części stosowanie metod analizy jakościowej jako równouprawnionych z innymi metodami badawczymi. 7

Tabela II.1.a l.p. Region Cel generalny 1. PRAGA Celem generalnym RIS Pragi jest wzmocnienie konkurencyjności bazy ekonomicznej Pragi. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, Ŝe strategia ta została zbudowana jako dokument strategiczny nawiązujący do Planu Strategicznego Miasta Praga, którego jednym z celów priorytetowych jest uczynienie z Pragi centrum innowacyjności i wysoko wykwalifikowanej siły roboczej. Ponadto naleŝy podkreślić, iŝ pełna nazwa strategii brzmi Bohemian Regional Innovation Strategy-BRIS i ten skrót będzie takŝe stosowany przez Autorkę w dalszej części opracowania. 2. CYPR Celem generalnym RIS Cypru jest wzmocnienie i polepszenie współpracy wśród wszystkich cypryjskich organizacji zaangaŝowanych w rozwój nowoczesnych technologii, a w konsekwencji podniesienie konkurencyjności technologicznej i przedsiębiorczej słuŝącej rozwojowi nowych produktów i procesów. 3. NITRA Brak wyraźnie sformułowanego celu generalnego. Określona została natomiast misja-motto RIS regionu Nitra (Nitra Self-Gover-ning Region), którą moŝna traktować jako cel główny i brzmi ona: ten kto chce odnieść sukces we współczesnym świecie, musi być zdolny do wykorzystywania szans i moŝliwości oraz charakteryzować się kreatywnością i innowacyjnością. W dokumencie tym dość obszernie scharakteryzowano analizowany region. Oto najwaŝniejsze i skrótowe informacje o tym obszarze Republiki Słowacji. Region Nitra to pierwszy region powstały w ramach dokonanych w Słowacji przeobraŝeń ustrojowych, których przesłanką było przekonanie, Ŝe to właśnie silne regiony wspierają rozwój i wzrost Europy. Usytuowany jest on w południowo-zachodniej części Słowacji i składa się z sześciu obrębów: Komarno, Levice, Nitra, Nowe Zamky, Sala, Topolcany i Zlate Moravce. Potencjał ekonomiczny regionu jest zdecydowanie niŝszy od przeciętnego w Słowacji, dlatego priorytetem dla regionu jest jego zdecydowany rozwój gospodarczy. Pomocna w realizacji tego załoŝenia ma być właśnie strategia innowacji 4. LÜNEBURG Wzmocnienie innowacyjności i moŝliwości konkurowania małych i średnich przedsiębiorstw działających w regionie. 5. SŁOWENIA Celem generalnym projektu słoweńskiego (pełna nazwa: Regional Innovation & Technology Transfer Strategy of Slovenia w skrócie SLORITTS) jest podniesienie zdolności innowacyjnej Słowenii jako regionu Unii Europejskiej, a w konsekwencji dynamiczne rozpowszechnienie kultury innowacyjnej na tym obszarze 6. PILSEN Celem głównym RIS Pilsen jest stworzenie dogodnych warunków rozwoju 7. CENTRAL SWEDEN 8. SOUTH GREAT PLAIN 9. SOUTH TRANSDANUBIA innowacji w regionie Brak wyraźnie sformułowanego celu generalnego. Warto jednak podkreślić, iŝ Autorzy projektu przyjęli pewne zasady, które muszą być przestrzegane aby RITTS zakończyło się sukcesem. Te warunki to: a) RITTS musi złamać korytarze, które utrudniają komunikację pomiędzy politykami, instytucjami publicznymi i sektorem prywatnym; b) RITTS musi być na tyle elastyczna, aby dopasować się do właściwości kaŝdego z regionów; c) RITTS musi wypracować współpracę pomiędzy regionami; d) RITTS musi wprowadzić innowacyjne pomysły i wskazywać sposoby ich implementacji. Zadaniem RITTS Central Sweden będzie takŝe monitoring prowadzonych działań. W RIS South Great Plain cel generalny nie został wyraźnie określony. Obszerna i treściwa jest natomiast część związana z diagnozą prospektywną sytuacji społeczno-ekonomicznej regionu, z której moŝna wywnioskować, iŝ Autorom projektu zaleŝy przede wszystkim na ukierunkowanie regionu na proces internacjonalizacji oraz promocji innowacji, transferze technologii i B&R aby zwiększyć poziom konkurencyjności tej części Węgier. Cel główny jest jasno określony, jest nim: polepszanie jakości Ŝycia oraz utrzymywanie osiągniętego juŝ poziomu. Cała strategia opiera się na istniejących juŝ analizach SWOT, zaobserwowanych innowacjach stosowanych w przedsiębiorstwach oraz na programie skonstruowanym dla tego regionu pod 8

tytułem Rozwój zasobów ludzkich. W strategii zwraca się takŝe uwagę, iŝ Węgry nie mające wcześniej doświadczenia w ambitnych programach bazujących na rozwoju ekonomicznym, mogą mieć pewne trudności we wprowadzeniu strategii w Ŝycie, nikt zatem nie powinien oczekiwać efektów stymulacji innowacyjnej w krótkim terminie (1-2lat). Sukces programu będzie uzaleŝniony takŝe od polityków oraz waŝnych podmiotów rynkowych, od ich poparcia dla strategii i zaangaŝowania się w nią 10 KARLOVY VARY Regionalna Strategia Innowacji Karlovy Vary skoncentrowana jest zwłaszcza na stworzeniu i rozwijaniu warunków sprzyjających procesom innowacyjnym, ponadto zmierza do zbudowania systemu wzmacniającego środowisko innowacyjne oraz rozwój infrastruktury innowacyjnej. Tabela II.1.b l.p. Region Cele szczegółowe 1. PRAGA 1. Wzmocnienie rozwoju środowiska sprzyjającego wykorzystaniu potencjału naukowego i badawczego Pragi; 2. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy; 3. Wspieranie działalności małych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych; 4. Analiza potencjału gospodarczego i trendów sektorowych regionu Pragi; 5. Identyfikacja wskaźników innowacyjności w regionie stolicy. 2. CYPR Lista celów szczegółowych wygląda następująco: 1. Projektowanie innowacji i rozwoju technologicznego na Cyprze; 2. Rozwój programu związanego ze specyficznymi działaniami i miarami; 3. Rozwój mechanizmów umoŝliwiających pozyskiwanie środków z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej; 4. Powołanie obserwatorium innowacyjnego (ERMIS); 5. Udział Cypru w sieci Europejskich Regionów Innowacyjnych. 3. NITRA Cele szczegółowe jakie przyświecały formułowaniu strategii, i które stanowią niejako priorytety do realizacji w ramach innowacyjnego rozwoju regionu, brzmią: 1. Mobilizowanie i wspieranie rozwoju potencjału innowacyjnego wszystkich miast i miejscowości regionu Nitry i jego obywateli; 2. Koncentracja na rozwoju potencjału zasobów ludzkich; 3. Wykreowanie optymalnego środowiska dla innowacyjnych jednostek w celu zapewnienia im kreatywnego Ŝycia i kreatywnego prowadzenia biznesu; 4. Utworzenie innowacyjnej infrastruktury i sieci edukacyjnej w ramach całego regonu; 5. Zadbanie i zapewnienie trwałej konkurencyjności regionu w sferze biznesu w perspektywie krótko- i długookresowej poprzez wykorzystanie potencjału innowacyjnego i stworzenie własnej bazy innowacji. 4. LÜNEBURG Cele szczegółowe w tym dokumencie są określone jako strategiczne i Autorzy mówią o konieczności ich osiągnięcia aby umoŝliwić realizację załoŝeń zawartych w celu generalnym. Drzewo celów jest bardzo rozbudowane i składa się aŝ z 12 celów operacyjnych (szczegółowych), oto one: 1. Ukierunkowanie na rozwój innowacji i transfer technologii przez najbliŝsze kilka lat; 2. Wzmocnienie transparentności wsparcia innowacji zarówno wewnątrz regionu jak i na zewnątrz; 3. Intensyfikacja procesów usieciowienia pomiędzy podmiotami zaangaŝowanymi w podnoszenie innowacyjności gospodarki Lüneburga; 4. Poprawa struktur organizacyjnych wspierających innowacje; 5. Współpraca ze wszystkimi środowiskami-aktorami systemu innowacyjnego Lüneburgu; 6. Podnoszenie świadomości innowacyjnej wśród przedsiębiorców; 7. Budowa proaktywnego podejścia dla biznesmenów; 9

8. Poprawa funkcjonowania administracji publicznej; 9. Wzmocnienie wizerunku regionu zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz; 10. Rozbudowa palety dostępnych usług konsultingowych; 11. Udoskonalenie funkcjonowania obszarów związanych ze 5. SŁOWENIA Lista celów operacyjnych jest dość precyzyjna i obejmuje osiem celów szczegółowych: 1. Integracja (łączenie) inicjatyw regionalnych na poziomie krajowych i interregionalnych celów, jak równieŝ przygotowanie projektów parasolowych zgodnych ze strategią w zakresie zasady optymalizacji wykorzystania istniejącego potencjału; 2. Osiągnięcie nuklearnej reakcji dzięki wspomnianych projektom parasolowym poprzez lepsze wykorzystanie istniejących zasobów ludzkich i finansowych oraz dodatkowo efekty synergii; 3. Podniesienie innowacyjności gospodarki wszystkich jednostek osadniczych wchodzących w skład regionu Słowenii; 4. Intensyfikacja współpracy pomiędzy wszystkimi kluczowymi graczami regionalnymi; 5. Zmiana bieŝących przepisów legislacyjnych w celu lepszego wspierania działań innowacyjnych w Słowenii; 6. Zachęcanie Małych i Średnich Przedsiębiorstw do tworzenia innowacyjnych klastrów przedsiębiorczości; 7. Inicjowanie gospodarczo-technologicznej współpracy pomiędzy regionami Słowenii, Włoch i Irlandii (case Umbrii i Shannon); 8. Stworzenie kluczowej rangi usług wspierających innowacje dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw. 6. PILSEN W projekcie czeskim wyróŝniono pięć celów szczegółowych: 1. Podniesienie świadomości znaczenia innowacji dla rozwoju społecznogospodarczego regionu; 2. Dokonanie przeglądu potrzeb innowacji i ich źródeł oraz współczesnych trendów ekonomicznych; 3. Wzrost konkurencyjności pod względem inwestycji; 4. Rozwój współpracy na poziomie krajowym i międzynarodowym; 5. Utworzenie a następnie wzmacnianie systemu wspierania innowacji. 7. CENTRAL SWEDEN Drzewo celów w RITTS Środkowej Szwecji jest bardzo rozbudowane. Autorzy wyróŝnili szereg celów strategicznych jak równieŝ cele wewnętrzne. Za najwaŝniejsze cele dla RITTS Central Sweden uznano : 1. Zwiększenie konkurencyjnoś-ci firm i całego regionu; 2. Zwiększenie innowacyjności i przedsiębior-czości; 3. Zrówno-waŜony wzrost gospodarczy w regionie. Poandto zdefiniowano jeszcze inne cele szczegółowe, takie jak: 1. Zapewnienie transparentności pomocy; 2. Rozwój se-ktora prywat-nego; 3. Rozpowszech-nienie cech gospodarki opartej na wiedzy szczególnie w sektorze Małych i Średnich Przedsiębiorstw; 4. Rozszerzenie umiejętności i doświadczeń wśród pracowników. 10

8. SOUTH GREAT PLAIN 9. SOUTH TRANSDANUBIA 1.Polepszenie moŝliwości kooperacji/partnerstwa wśród podmiotów funkcjonujących na terenie South Great Plain; 2. Wzmocnienie kompetencji klastrów; 3. Stworzenie zintegrowanej oferty handlowej odpowiadającej popytowi; 4. Pomoc (szeroko rozumiana) w przeprowadzeniu procesu internacjonalizacji; 5. Wspieranie działalności małych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych; 6. Utworzenie a następnie wzmacnianie systemu wspierania innowacji. Drzewo celów w tym projekcie jest bardzo rozbudowane. W ramach celów szczegółowych czy teŝ operacyjnych (taka nazwa pojawia się w dokumencie) wyróŝniono kilka grup celów podrzędnych do celów szczegółowych. Do najwaŝniejszych z nich moŝna zaliczyć: 1. Polepszanie innowacyjności środowiska regionalnego; 2. Rozwój wiedzy i stymulowanie jej wymiany; 3. Rozwój infrastruktury innowacyjnej; 4. Silnie powiązanie programów regionalnej strategii innowacji z przyszłą wizją regionu i strategicznymi celami. Ponadto Autorzy Strategii twierdzą, iŝ mówienie o wprowadzeniu regionalnej strategii innowacji ma sens wtedy, gdy programy i projekty będą planować prawdziwy rozwój, wyzwania w regionie oraz będą pobudzać do innowacyjności technologicznej. 10. KARLOVY VARY Cele szczegółowe RIS Karlovy Vary są następujące: 1. Wzrost konkurencyjności biznesu; 2. Spadek bezrobocia; 3. Poprawa współpracy wśród podmiotów infrastruktury innowacyjnej. Tabela II.2. l.p. Region Obszary strategiczne (priorytety) 1. PRAGA Regionalna Strategia Innowacji dla regionu Pragi składa się z siedmiu obszarów badawczych, w ramach których wskazane są kroki jakie naleŝy podjąć celem wzrostu innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności kapitału. KaŜdemu obszarowi przypisane zostały propozycje działań, które mają cel ten realizować. Ponadto dla poszczególnych priorytetów wskazano instytucje i jednostki, których zadaniem jest realizacja i monitorowanie wdraŝanych rozwiązań. I tak do wspomnianych obszarów tematycznych naleŝą: 1. Konkurencyjny sektor innowacyjnych przedsiębiorstw; 2. Aktywne zaangaŝowanie Badań i Rozwoju (B+R) w rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości; 3. Zasoby Ludzkie dla Innowacji; 4. Usługi doradcze i infrastruktura dla innowacji; 5. Finansowanie innowacji; 6. Innowacje jako część regionalnego rozwoju; 7. Międzyregionalna kooperacja. 2. CYPR 1. Produkcja; 2. Turystyka; 3. Usługi. 3. NITRA W ramach RIS Nitry wyodrębniono cztery priorytetowe czyli strategiczne obszary, w których naleŝy według Autorów podjąć odpowiednie działania celem realizacji zamierzonych celów. Autorzy strategii nie poprzestali jedynie na ich wymienieniu, ale takŝe wyspecyfikowali przykłady konkretnych przedsięwzięć/czynności oraz wskazali jednostki i instytucje odpowiedzialne za realizację i monitorowanie wdraŝanych rozwiązań w obrębie danego obszaru badawczego. Oto priorytety RIS Nitry: 11

1. Kreacja innowacyjnego środowiska i świadomości znaczenia innowacji; 2. Wymiana informacji i edukacja w obszarze innowacyjności i kreatywności; 3. Wsparcie procesów innowacyjnych (organizacja i realizacja innowacyjnego rozwoju nowych produktów i usług); 4. Warunki mechanizmów wsparcia dla finansowania innowacji 4. LÜNEBURG 1. Przedsiębiorczość; 2. Technologie informatyczne i komunikacyjne; 3. Europa Wschodnia; 4. Rolnictwo/Technologia Ŝywności; 5. Turystka; 6. InŜynieria środowiska 5. SŁOWENIA WyróŜniono sześć obszarów badawczych: 1. System legislacyjny wspierający innowacje; 2. Współpraca pomiędzy sferą badań naukowych a sferą biznesową w obszarze innowacji; 3. Infrastruktura i System Wspierania Innowacji; 4. Finansowy system wspierania innowacji; 5. Zarządzanie zasobami ludzkimi na poziomie krajowym; 6. Świadomość innowacji 6. PILSEN Priorytety RIS Pilsen nie zostały precyzyjnie określone. W natłoku informacji, dotyczących przede wszystkim rozbudowanego drzewa celów oraz działań pilotaŝowych obszary badawcze nie zostały zdefiniowane 7. CENTRAL SWEDEN 8. SOUTH GREAT PLAIN 9. SOUTH TRANSDANUBIA W dokumencie szwedzkim nie znajdujemy opisu priorytetów czy obszarów badawczych. Pojawia się natomiast stwierdzenie, iŝ realizacja RITTS Central Sweden zostanie przeprowadzona pod 4 głównymi hasłami, które moŝna traktować jako swoiste priorytety tej strategii. Oto one: 1. Promocja omawianego RITTS w regionie; 2. Sprawne zarządzanie projektami ; 3. Kontrola postępów w realizacji projektów przez ich liderów; 4. Ocena skuteczności podjętych działań. 1. Rozwój zasobów ludzkich; 2. Rozwój instytucjonalny i infrastruklturalny; 3. Poprawa świadomości innowacyjnej; 4. Sieci W RIS South Transdanubia wyróŝniono dziewięć priorytetów: 1. Rozwój technologiczny niezbędny dla konkurencyjnego działania przedsiębiorstw w regionie; 2. Rozwój elastycznego i nowoczesnego systemu doradczo-szkoleniowego, odpowiadającego potrzebom rynkowym; 3. Regionalne struktury wsparcia finansowego dla innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw działających w regionie South Transdanubia; 4. Polepszenie pozycji rynkowej przedsiębiorstw przemysłowych oraz jakości produktów spoŝywczych; 5. Polepszenie konkurencyjności firm działających w sektorze turystyki; 6. Doskonalenie umiejętności w produkcji tekstyliów, wyrobów skórzanych, metalowych i elektronicznych; 7. Stworzenie skoordynowanej kooperacji pomiędzy firmami zajmujacymi się ochroną środowiska naturalnego, podmiotami ze sfery Badania i Rozwój oraz gospodarką; 8. Poszerzenie zakresu usług związanych z ochroną zdrowia i bazujących na wynikach najnowych badań naukowych; 9. Rozwój turystki i usług kreatywnego przemysłu kulturalnego. 10. KARLOVY VARY Priorytety w projekcie czeskim są krótko i precyzyjnie zdefiniowane. NaleŜą do nich: 1. Wsparcie innowacyjne w sferze przedsiębiorczości; 2. Wzrost jakości zasobów ludzkich korespondujący z rynkiem pracy; 3. Wsparcie współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami regionalnego systemu innowacyjnego 12

Tabela II.3. l.p. Region Wskaźniki 1. PRAGA Projekt BRIS był metodologicznie oraz finansowo wspierany przez Komisję Europejską. Stosowana metodologia przy tworzeniu strategii opierała się na doświadczeniach 15-stu członków Unii Europejskiej przed jej poszerzeniem w 2004 roku. Koncentruje się na rozwoju małych i średnich innowacyjnych przedsiębiorstw, co nie oznacza oczywiście, Ŝe rola duŝych korporacji została zupełnie pominięta. Podczas formułowania strategii kierowano się dwoma głównymi zasadami: 1) Koncentrowanie się na potrzebach regionu i respektowanie charakterystycznych cech regionu; 2) Konsensus z waŝnymi regionalnymi graczami z branŝy innowacji. To wszystkie informacje o wykorzystanych metodach w strategii. Konkretne mierniki zarówno ilościowe jaki jakościowe moŝna znaleźć jedynie w opisie sytuacji społeczno-ekonomicznej miasta Praga, stanowiącym pewien etap diagnozy prospektywnej. 2. CYPR Niewiele mierników o charakterze ilościowym (mierzalnym). Dominują miary jakościowe, bardzo subiektywne. Zakłada się realizację konkretnych programów w ramach Strategii, ale kryterium naleŝytego wykonania (kontroli) działań jakie mają być podejmowane w tych programach nie jest juŝ konkretne. 3. NITRA Na etapie diagnozy prospektywnej, opisującej sytuację społeczno-ekonomiczną regionu zostały uwzględnione wskaźniki ilościowe, jak równieŝ jakościowe. Ponadto w stosunku do poszczególnych działań i zadań przypisanych priorytetom, stanowiących obszar zainteresowań zastosowano szereg róŝnorodnych miar o charakterze jakościowym. W drugiej części opracowania dotyczącego analizy kazusów zawartych w tym dokumencie będą one szczegółowo opisane. 4. LÜNEBURG Wskaźniki ilościowe są wykorzystywane zwłaszcza przy badaniach w ramach kazusów/projektów zawartych w RITTS Lüneburga i będą bardziej szczegółowo przedstawione w drugiej części mojego opracowania dotyczącej analizy kazusów w poszczególnych Regionalnych Strategiach Innowacyjnych. Miary jakościowe zdefiniowane są konkretnie. Przykładowe wskaźniki wykorzystywane przez Autorów dokumentu to: a) ilość nowych miejsc pracy w regionie; b) ilość nowych firm powstających w danym sektorze, będącym przedmiotem badań w ramach poszczególnych kazusów; c) wartość transakcji i ich struktura w regionie; d) wzrost liczby członków danej sieci gospodarczej (klastra); e) jakość produktów sprzedawanych przez Internet; f) stosunek produktów sprzedanych przez Internet do ogółu sprzedaŝy innowacyjnego przedsiębiorstwa. 5. SŁOWENIA Mierniki ilościowe występują w dokumencie na etapie diagnozy prospektywnej. Natomiast w stosunku do poszczególnych priorytetów, stanowiących obszary zainteresowań zastosowano szereg róŝnorodnych miar o charakterze jakościowym. W drugiej części opracowania dotyczącego analizy kazusów zawartych w tym projekcie będą one szczegółowo opisane 6. PILSEN Szczegółowo określono zaleŝności pomiędzy celami szczegółowymi a zadaniami strategicznymi wykorzystując do tego celu mierniki ilościowe i jakościowe. W porównaniu do innych Strategii ten obszar badawczy w tym dokumencie najbardziej rzetelnie i precyzyjnie zidentyfikowany aczkolwiek nie idealnie. Ponadto przy diagnozie prospektywnej zastosowano liczne wskaźniki mierzalne. 7. CENTRAL SWEDEN Brak informacji o jakichkolwiek miarach, zarówno o charakterze ilościowym (mierzalnym) jak i jakościowym, wykorzystywanych w trakcie przeprowadzanych badań. 8. SOUTH GREAT PLAIN Przy diagnozie prospektywnej, zawierającej opis regionu zastosowano wskaźniki mierzalne i niemierzalne (z przewagą tych drugich), ale przy realizacji celów szczegółowych brak jest juŝ jakichkolwiek mierników. 9. SOUTH Na etapie diagnozy prospektywnej, opisującej sytuację społeczno-ekonomiczną 13

TRANSDANUBIA regionu zostały uwzględnione liczne wskaźniki ilościowe, jak równieŝ jakościowe. Ponadto, co stanowi niewątpliwą zaletę tego dokumentu, dokładnie opisano miary (przewaŝnie jakościowe), które mają zostać zastosowane do poszczególnych obszarów badawczych. 10. KARLOVY VARY W Strategii dotyczącej rozwoju gospodarki innowacyjnej regionu Karlovy Vary znajdujemy szereg róŝnorodnych miar o charakterze ilościowym i jeszcze więcej o charakterze jakościowym. Te drugie szczególnie licznie występują w opisie działań i zadań związanych z poszczególnymi priorytetami. Tabela II. 4. l.p. Region Działania/Zadania 1. PRAGA Przygotowanie RIS Pragi następowało w trzech głównych etapach: 1. Faza przygotowawcza opracowanie głównych celów i załoŝeń strategii, wypracowanie konsensusu między regionalnymi instytucjami i jednostkami zaangaŝowanymi, zadbanie o stworzenie kooperacji z władzami, przygotowanie uszczegółowionego planu działań; 2. Faza analityczna identyfikacja sytuacji, przeprowadzenie licznych analiz, ankiet, w tym analiza SWOT dla regionu Pragi; 3. Faza opracowania właściwej strategii wyodrębnienie obszarów strategicznych, wskazanie czynników implementacji strategii z sukcesem, wybranie priorytetowych zagadnień, określenie konkretnych działań. W celu zidentyfikowania rzeczywistych potrzeb, wymagań i specyficznych cech regionu Pragi, przeprowadzono w ramach fazy 2 szereg analiz (między innymi analiza SWOT regionu) i ankiet, które zostały opracowane przez Centrum Technologii Akademii Nauk Republiki Czeskiej. Te badania pozwoliły na skonfrontowanie popytu i podaŝy innowacji w regionie Pragi, a takŝe przyczyniły się do wyspecyfikowania działań, jakie w ramach strategii są podejmowane. Dla pierwszego priorytetu zdefiniowano następujące działania: 1. Wsparcie dla formowania i rozwoju regionalnych zrzeszeń w ramach danego sektora; Przez to stwierdzenie autorzy strategii rozumieją sprzyjanie tworzeniu się zrzeszeń małych i średnich przedsiębiorstw. Przesłanką do tego jest fakt, Ŝe współcześnie podmioty te generują duŝo miejsc pracy i stymulują rozwój gospodarczy, a takŝe innowacje. Jednocześnie często borykają się z problemem restrykcyjnego dostępu do źródeł innowacji z powodu wysokich nakładów na badania i rozwój. Problem ten moŝna zniwelować gdy będą działały w ramach porozumień. Stymulowanie takiej współpracy ma odbywać się przy pomocy takŝe innych instytucji jak uniwersytety, instytuty badań, parki technologiczne i naukowe, instytucje szkoleniowe i firmy konsultingowe. 2.Wsparcie dla branŝ rozwojowych i zaawansowanych technologii w regionie; Przesłanką do sformułowania powyŝszego zadania jest przeświadczenie, Ŝe konkurencyjność gospodarki opartej na wiedzy bazuje przede wszystkim na firmach zaangaŝowanych w sektor zaawansowanych technologii oraz inne rozwojowe branŝe. Obszarowi drugiemu przyporządkowano poniŝsze działania: 1. Rozszerzanie transferu technologii, komercjalizacja wyników badań, kooperacja instytucji zajmujących się badaniami i rozwojem ze sferą biznesu; 2. Większe zaangaŝowanie przedsiębiorstw w działania B+R na poziomie zarówno regionalnym jak i europejskim. Trzeci obszar badawczy - Zasoby Ludzkie dla innowacji - koncentrują się na następujących działaniach: 1. System szkoleniowy dla dynamicznego rynku pracy; Przesłanką do powyŝszego sformułowania jest załoŝenie, Ŝe w dzisiejszej dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej wymaga się od absolwentów wszystkich uczelni duŝej elastyczności i stałego szkolenia celem podnoszenia swoich kompetencji i kwalifikacji. W związku z tym promuje się i zachęca do podejmowania studiów doktoranckich, róŝnego rodzaju kursów menadŝerskich i innych, a takŝe zachęca do 14

współpracy uniwersytety z przedsiębiorstwami celem umoŝliwienia studentom nabycia praktyki jeszcze za czasów zdobywania wiedzy teoretycznej. 2. Proces ciągłego uczenia się dla gospodarki opartej na wiedzy; Działanie bezpośrednio powiązane z opisywanym powyŝej. Zakłada, Ŝe uczyć i doskonalić się moŝna przez całe Ŝycie, o czym świadczy choćby ogromna ilość oferowanych na rynku kursów. Z tego wynika bezpośrednia potrzeba dbania o odpowiednią jakość kursów i formę ich organizacji, szczególnie w obszarach będących strategicznymi dla rozwoju konkurencyjności czyli: zarządzanie innowacjami, własność intelektualna, zarządzanie nowymi technologiami czy transfer technologii. W ramach priorytetu Usługi doradcze i Infrastruktura dla Innowacji wskazane zostały: 1. Rozwój regionalnej infrastruktury innowacyjnej; 2. Wyspecjalizowane doradztwo i usługi na rzecz innowacji. Obszar badawczy poświęcony finansowaniu działań innowacyjnych koncentruje się przede wszystkim na budowaniu infrastruktury innowacji, funkcjonowaniu poszczególnych jej komponentów i dostępności usług doradczych dla sektora MSP. Przewidziane zostały takie formy wsparcia jak udogodnienia w zaciąganiu kredytów, dofinansowania w takich przedsięwzięciach jak tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości czy centrów technologicznych, parków naukowych i technologicznych, a takŝe przyznanie grantów za ochronę własności intelektualnej. Kolejny priorytet, traktujący o roli innowacji w rozwoju regionalnym zakłada następujące działania: 1. Rozpowszechnienie kultury innowacyjności wśród aktorów systemu innowacyjnego; 2. Koordynację czynności w ramach zarządzania strategicznego innowacjami. Ostatni zdefiniowany obszar badawczy poświęcony międzyregionalnej kooperacji to działania o charakterze przekrojowym i naleŝy zaznaczyć, Ŝe odnoszą się do wszystkich sześciu scharakteryzowanych priorytetów. W ramach tej tematyki działań wyróŝniono: 1. Kooperację z regionami Unii Europejskiej i wymianę doświadczeń (najlepszą metodą do oceny czy region rozwija się efektywnie i zmiany idą we właściwym kierunku jest stałe porównywanie swojej sytuacji z innymi rozwiniętymi regionami w Unii Europejskiej oraz monitorowanie trendów w obszarze wsparcia innowacji. Zalecane jest branie udziału w róŝnych europejskich projektach, sieci wsparcia innowacji i wymienianie doświadczeń. 2. Praga światowe centrum inicjatyw i innowacji Głównym celem jest projektowanie kooperacji między regionem Pragi a innymi regionami w Republice Czeskiej, które na takiej współpracy mogą bardzo wiele skorzystać, biorąc pod uwagę fakt, Ŝe Praga jest ekonomicznym, administracyjnym, kulturalnym i edukacyjnym centrum Czech. 2. CYPR Usunięcie kluczowych barier rozwoju nowoczesnych technologii i wzmocnienie znaczących firm dostarczających i rozpowszechniających produkty i usługi innowacyjne w regionie. Ponadto podjęte zostają działania zmierzające do zacieśnienia współpracy pomiędzy firmami oraz pomiędzy firmami a instytucjami badawczymi. Kolejnym zdaniem jest koordynacja polityki prowadzonej przez poszczególne agencje rządowe. Zamierza się równieŝ stworzyć światowej klasy infrastrukturę R&D. Zadania zawarte w dokumencie stanowią realizację celów szczegółowych opisanych wcześniej w tabeli. Brak jest konkretnego opisu zawierającego poszczególne czynności które mają być przeprowadzone w ramach jednego zadania. 3. NITRA Podobnie jak w przypadku regionalnej strategii innowacji dla regionu Pragi, w dokumencie słowacki równieŝ wyodrębniono trzy etapy opracowywania projektu, a mianowicie: a) 0 - etap definiowania struktury projektu, poszukiwania regionalnego konsensusu i formułowania podstaw do etapów 1 i 2; b) 1 - faza zbierania informacji i formułowania pierwszych ocen o stania sytuacji, analizy potrzeb regionalnych przedsiębiorstw, poziomu technologii, innowacji, ich transferu; c) 2 ustalenie regionalnych priorytetów w ramach regionalnej debaty, a takŝe pierwsze próby implementacji priorytetowych działań oraz ustanowienie systemu 15

doskonalenia i monitoring. Warto podkreślić, iŝ w ramach pierwszego etapu przeprowadzono analizę SWOT regionu oraz szereg badań i ankiet, które pozwoliły na określenie faktycznego potencjału innowacyjnego w regionie. Ich zadaniem było określenie przede wszystkim takich aspektów jak: Potrzeby w zakresie innowacji sektora MSP, Analiza oferowanych technologii w regionie, Monitorowanie usług wspierających innowacje i mechanizmów ich finansowania. Wyniki badań pokazały przede wszystkim, Ŝe większość przedsiębiorstw praktycznie nie zdaje sobie sprawy z moŝliwości jakie moŝe dać wykorzystywanie innowacji w biznesie. Są pochłonięte problemami codziennego funkcjonowania, Ŝyją w obawie przed konkurencją i w ogóle nie są przygotowane do działania kooperacyjnego na przykład w zakresie wymiany doświadczeń czy ewentualnych transferów technologii. Ponadto system wspierania i finansowania działań innowacyjnych jest niewystarczająco rozwinięty, świadomość korzystania z pomocy przez przedsiębiorców jest bardzo mała, a takŝe nie ma przejrzystego dostępu do informacji na ten temat. Władze regionu zdają sobie sprawę, Ŝe jeśli nie będą dysponowały własnymi moŝliwościami innowacyjnymi, nie będą mogły konkurować na arenie międzynarodowej. Bardzo waŝne jest korzystanie z doświadczeń rozwiniętych regionów, transferu technologii od nich i w takim duchu została teŝ sformułowana regionalna strategia innowacji dla regionu Nitry. Opiera się ona na kombinacji wykorzystania zewnętrznych względem regionu impulsów (np. przyciąganie zagranicznych inwestorów) z jednoczesnym wspieraniem wewnętrznego rozwoju innowacyjności. Oprócz wymienionych powyŝej działań w dokumencie znaleźć moŝna takŝe opis konkretnych zadań w ramach poszczególnych priorytetów. Stąd dla pierwszego obszaru czyli Wykreowania innowacyjnego środowiska i świadomości znaczenia innowacji wskazuje się na takie działania jak: 1. Wzrost świadomości potrzeby innowacji poprzez regularne spotkania o charakterze regionalnym, publikacje, ulotki, zastosowanie Internetu jako narzędzia przekazywania informacji-źródła informacji; 2. Wykreowanie nowych reguł, systemu, programu i inicjatyw legislacyjnych dla wspierania innowacji na szczeblu regionalnym (przygotowanie programu wspierającego innowacje i przedstawienie go władzom jako propozycji normy legislacyjnej); 3. ZaangaŜowanie sektora MSP w proces innowacji poprzez kampanie informacyjne (wykorzystanie mediów: prasy, radia, lokalnej telewizji, ulotki informacyjne, plakaty); 4. Stworzenie punktów informacyjnych i centrów pierwszego kontaktu; 5. Zapewnienie zbalansowanego regionalnie wykorzystania środków Unii Europejskiej w ramach funduszy strukturalnych i innych programów. Obszar drugi czyli Wymiana informacji i edukacja w obszarze innowacyjności i kreatywności przewiduje podjęcie następujących czynności: 1. Stworzenie regionalnej instytucji koncentrującej swoje działania na innowacjach i kreatywności (przygotowanie kontraktu konsorcjum instytucji zaangaŝowanych w powstanie i zarządzanie Wirtualnym Uniwersytetem, utworzenie grupy lektorów, zatwierdzenie programu nauczania); 2. Organizacja systemu edukacji, seminariów i szkoleń skierowanych do potrzeb sektora MSP (bazując na zidentyfikowanych na podstawie ankiet faktycznych potrzebach edukacyjnych MSP); 3. Zapewnienia moŝliwości wymiany doświadczeń i informacji pomiędzy MSP, instytucjami badawczymi, uniwersytetami i instytucjami wspierającymi doradczymi (działania mające na celu m.in. połączenie nauki z praktyką); 4.Organizowanie międzynarodowych i regionalnych dni prezentacji poświęconych rozwojowym technologiom, wynikom przeprowadzanych badań w zakresie technologii i innowacji (warsztaty, konferencje, seminaria). Wsparcie procesów innowacyjnych (organizacja i realizacja innowacyjnego rozwoju nowych produktów i usług) to trzeci obszar, który ma być realizowany poprzez: 1. Stworzenie regionalnego centrum kreatywności i innowacyjności w połączeniu z 16

inkubatorami innowacji (stowarzyszenie instytucji, które wspierają innowacyjne działania, tworzenie nowych podmiotów o takim właśnie charakterze); 2. Organizację pomocy dla MSP i innych regionalnych instytucji w przygotowaniu projektów mających na celu zdobycie grantów w ramach funduszy strukturalnych UE, a takŝe funduszy narodowych (usługi doradcze); 3. Zapewnienie wdraŝania europejskich i światowych priorytetów w regionalnych działaniach innowacyjnych i biznesie (opracowywanie programów zgodnych z generalnym, światowym trendem rozwoju); 4. Stworzenie regionalnych klubów biznesowych; 5. Rozwój regionalnej kooperacji wśród MSP, a takŝe rozwój moŝliwości uniwersytetów i instytucji zajmujących się B+R; 6. Pełne wykorzystanie regionalnych i narodowych moŝliwości badawczorozwojowych uniwersytetów i instytucji badawczych (udział profesjonalistów i ekspertów z uniwersytetów i innych instytucji badawczych wyjaśniających jak przekładać wyniki badań na działania praktyczne). Ostatni obszar priorytetowy to Warunki mechanizmów wsparcia dla finansowania innowacji, w ramach którego przewiduje się takie działania jak: 1. Stworzenie mechanizmu systematycznego wykorzystania funduszy strukturalnych UE (zintegrowane usługi doradcze, pomoc w przygotowywaniu odpowiednich projektów); 2. Rozpowszechnienie informacji dotyczących moŝliwości finansowania działań innowacyjnych i zarządzanie ich finansowaniem (zastosowanie wszystkich dostępnych kanałów przepływu informacji, informacje dotyczące funduszy strukturalnych, venture capitals); 3. Czynności wspierające wzrost atrakcyjności regionu (promocja regionu, wystawy, aktywna działalność regionalnego PR); 4. Przypływ inwestycji (zainteresowanie potencjalnych inwestorów poprzez dni prezentacji, prezentacje on-line, wystawy, wizyty); 5. Sprowadzenie do regionu instytucji, które ufundują innowacje (poprzez negocjacje, oferty pisemne, wizyty); 6. Ustanowienie regionalnego funduszu na rzecz innowacji. 4. LÜNEBURG Kluczowym zadaniem będzie połączenie sieci gospodarczych z instytucjami edukacyjnymi oraz organizacjami wspierającymi działalność gospodarczą w celu stworzenia sprzyjających warunków do rozwoju innowacji, dzielenia się wiedzą oraz załoŝenia wspólnego funduszu środków przeznaczonych na te działania Initiative of the Future fit for the Job. Ponadto planuje się rozwój światowej klasy gron biznesu, które mają przyczynić się do promocji regionu jako właściwego miejsca dla prowadzenia działalności gospodarczej, a wszystko to pod nazwą Platformy Innowacji - Further Development of the Innovation Platform. Autorzy strategii chcą równieŝ podtrzymywać świadomość społeczeństwa o licznych zaletach wynikających z adaptacji do własnej praktyki zasad obowiązujących w gospodarce opartej na wiedzy i systemach innowacyjnych, czynić to chcą między innymi za pomocą promocji i rozwoju studiów podyplomowych poświęconych nowoczesnym technologiom (Postgraduate Course / Further Education in Information and Communications Technology). Kolejną czynnością zawartą w strategii jest współpraca z rządem i europejskimi agencjami, zajmującymi się funduszami strukturalnymi, mająca ułatwić dopasowanie potrzeb regionalnych do projektów finansowych. Oprócz powyŝszych działań w RITTS Lüneburga zawarte są równieŝ opisy szczegółowych zadań w ramach konkretnych obszarów badawczych czy klastrów. Oto niektóre z nich: 1. Stworzenie nowoczesnych i wyspecjalizowanych laboratoriów, ułatwiających realizację innowacyjnych projektów e-biznes (Media laboratory for innovative e- Business Project); 2. Budowa Centrum Doskonalenie w ramach priorytetu Rolnictwo/Technologia Ŝywności; 3. Stworzenie transparentnego systemu produkcji mięsa; 4. Optymalizacja struktur organizacyjnych w turystyce; 5. Stworzenie Centrum Badań i Rozwoju Surowców Odnawialnych. 17

5. SŁOWENIA 1. Opracowanie ofert usługowych odpowiadających popytowi rynkowemu, który wspiera innowacje; 2. Wypracowanie bodźców (stymulant) dla rozwoju, a następnie wdraŝania nowych technologii i ogólnego wsparcia działalności innowacyjnych Małych i Średnich Przedsiębiorstw; 3. Wzmocnienie konkurencyjności Małych i Średnich Przedsiębiorstw w gospodarce Słowenii; 4. Polepszenie warunków ekonomicznych takŝe na obszarach słabo rozwiniętych, zwłaszcza poprzez zbudowanie odpowiedniej infrastruktury, która przyciągałaby innowatorów. 5. Wzmocnienie transferu technologii poprzez dostęp do znaczących potencjałów zlokalizowanych w uniwersytetach i instytucjach naukowo-badawczych; 6. Rozszerzenie świadomości wśród Małych i Średnich Przedsiębiorstw o konieczności intensyfikacji współpracy oraz polepszenie regionalnego klimatu innowacyjności. 6. PILSEN Działania ogólne: 1. W fazie pierwszej (definicyjnej) wykorzystując zespoły warsztatowe i odpowiednie metody powstanie program pracy oraz grupa kierująca (the steering group) i grupa projektowa (the project team). 2. W następnej fazie strategii nazwanej informacyjno - analityczną powinien zostać osiągnięty szeroki regionalny konsensus dla tego projektu oraz zebrane zostaną informacje dotyczące regionu Pilsen, w tym celu planuje się wykorzystać róŝne uzupełniające się metody jak: kwestionariusz, wywiad ekspercki itp. Po wykonaniu 2/3 analitycznej pracy dodatkowe warsztaty będą przeprowadzone w celu ratyfikacji. 3. W fazie końcowej (trzeciej) zaplanowane zostało zbudowanie ogólnej strategii i podjęcie konkretnych działań dla poparcia rozwoju innowacji i transferu technologii. 7. CENTRAL SWEDEN 8. SOUTH GREAT PLAIN Przygotowanie strategii podzielono na cztery główne etapy : 1. Ustalenie gospodarczego kontekstu badanego regionu (podmiot odpowiedzialny za to zadanie to IM Gruppen, Upssala); 2. Wywiady z firmami, których działalność opiera się na innowacyjnych technologiach (CM International UK, EEDS oraz IM Gruppen); 3. Etap debat i dyskusji z firmami (koordynatorzy regionalni); 4. Doskonalenie strategii (Komitet Sterujący). Ponadto cele, które przyjęto do realizacji mają być osiągnięte poprzez następujące zadania: 1. Realizacja we współpracy z przedsiębiorcami kaŝdego regionu bazy Otwartych drzwi, w której znalazłyby się wszystkie potrzebne firmom informacje na temat usług pomocniczych. Pozwoli to rozwijać się przedsiębiorstwom w ościennych regionach bez ponoszenia dodatkowych kosztów badania rynku i da obraz trzech opisywanych obszarów jako całości. 2. Region Uppsala oraz Vastmanland muszą przeprowadzić analizę kaŝdego sektora gospodarki na swoim obszarze tak, aby ułatwić wprowadzenie pilotaŝowych programów pomocniczych. Natomiast Sodermanland jest zobligowany do uaktualnienia swojej bazy, a w szczególności dla dwóch sektorów: biotechnologii i multimediów. 3. Wprowadzenie do uczelni inkubatorów przedsiębiorczości we współpracy z instytucjami lokalnymi. 4. Trzy uniwersytety znajdujące się w regionie są zobligowane do zacieśnienia współpracy i wymiany doświadczeń tak, aby zainspirować do przedsiębiorczości. 5. Partnerzy RITTS muszą jak najszybciej swtorzyć klub aniołów biznesu. 6. Partnerzy RITTS powinni zaplanować kolejny program gotowy do wdroŝenia w przyszłości. 7. Inicjatywy podjęte przez RITTS powinny trwać nie tylko w najblliŝszej przyszłości, ale takŝe w długim okresie czasu. 8. Reprezentacja stworzona przez RITTS powinna podjąć na ogólnokrajowej arenie politycznej problem podatków i aniołów biznesu. Podobnie jak w przypadku regionalnej strategii innowacji dla regionu Pragi czy NITRY w dokumencie węgierskim równieŝ wyodrębniono trzy etapy opracowywania projektu, a mianowicie: 18

9. SOUTH TRANSDANUBIA a) 0 - etap definiowania struktury projektu, poszukiwania regionalnego konsensusu i formułowania podstaw do etapów 1 i 2; b) 1 - faza zbierania informacji i formułowania pierwszych ocen o stania sytuacji, analizy potrzeb regionalnych przedsiębiorstw, poziomu technologii, innowacji, ich transferu; c) 2 ustalenie regionalnych priorytetów w ramach regionalnej debaty, a takŝe pierwsze próby implementacji priorytetowych działań oraz ustanowienie systemu doskonalenia i monitoring. Ponadto odnośnie do wyróŝnionych priorytetów zidentyfikowano następujące działania: Priorytet I: - Stworzenie programu wymiany eksperckiej; - Wzmocnienie edukacji o charakterze technicznym; - Przeprowadzenie szkoleń dla menadŝerów zajmujacych się innowacyjnością. Priorytet II: - Stworzenie centrów technologicznych; - Stworzenie biur wsparcia innowacji i FDI; - Rozpowszechnienie metody e-business. Prioryet III: - Internacjonalizacjia Małych i Średnich Przedsiębiorstw; - Rozpowszechnienie kultury innowacyjnej w regionie; - Program SPIN-OFF; - Przeprowadzenie wielu projektów pokoleniowych. Priorytet IV: - Określenie klastrów; - Stworzenie sieci BSO; - Kreacja sieci międzynarodowych. RIS South Transdanubian Region zakłada następujące działania: 1. Polepszanie klimatu w środowisku biznesowym poprzez zwiększanie dostępności do informacji w zakresie źródeł finansowania przedsięwzięć innowacyjnych a takŝe programów Unii Europejskiej, moŝliwości stosowania nowych technologii i rozwiązań innowacyjnych, oferowanie szkoleń od specjalistycznych instytucji o charakterze doradczym. Działania te będą osiągnięte poprzez przekonanie instytucji biznesu o konieczności zbudowania wspólnego, regionalnego systemu informacji; 2. Rozbudowę sieci jednostek szkoleniowo-doradczych w zakresie innowacji poprzez prowadzenie stałego monitoringu w zakresie zapotrzebowania na tego rodzaju usługi, promowanie zdobywania wiedzy i kształcenia się, promowanie i organizowanie pakietów szkoleniowych dla firm cechujących się niską innowacyjnością; 3. Zmiana dotychczasowego otoczenia administracyjno-prawnego na bardziej sprzyjające poprzez budowę procedur mniej czasochłonnych i kosztochłonnych, oraz tworzenie zachęt finansowych dla firm działających nie tylko w sektorach tradycyjnych, ale przede wszystkim innowacyjnych. 10. KARLOVY VARY 1. Poprawa profilu i promocja produktów i usług regionalnego sektora przedsiębiorczości; 2. Wspieranie klienta zorientowanego na badania i rozwój; 3. Bliska współpraca z organizacjami szkoleniowymi dostarczającymi niezbędnych umiejętności; 4. Promocja i udoskonalenie zarządzania łańcuchem dostaw wśród sektora biznesowego; 5. Stymulowanie ciągłego wzrost regionalnego sektora bionauki przez edukację i szkolenia, transfer technologii, wewnętrzne inwestycje, tak aby stał się on konkurencyjny na światową skalę; 6. Zwiększenie świadomości społeczeństwa co do korzyści i poŝytków jakie daje rozwój sektora bionauki; 7. Budowa środowiska naturalnego sprzyjającego innowacjom i wzrostowi gospodarczemu; 8. Udoskonalenie współpracy opartej na powiązaniach horyzontalnych pomiędzy 19