TEMAT: Prywatyzować, czy nie prywatyzować? Oto jest pytanie... Rodzaj materiału: scenariusz lekcji Obszar nauczania: wiedza o społeczeństwie (gimnazjum), podstawy przedsiębiorczości oraz ekonomia w życiu (szkoła ponadgimnazjalna) Czas: 2 jednostki lekcyjne Cele lekcji (oraz działań polekcyjnych) Uczniowie: 1. potrafią wymienić podmioty zaangażowane w proces prywatyzacji (skarb państwa, biura maklerskie, pracownik, inwestor, giełda) oraz wskazać korzyści jakie wynikają z prywatyzacji dla każdego z tych podmiotów; 2. potrafią wskazać co najmniej 3 lokalne lub krajowe przykłady prywatyzacji oraz sformułować własną ocenę przebiegu tych procesów; 3. potrafią wskazać co najmniej 4 źródła informacji dotyczące prywatyzacji i zjawisk pokrewnych; 4. potrafią wyszukać wiarygodne informacje na temat prywatyzacji oraz przedstawić je innym; 5. potrafią sformułować argumenty za i przeciw prywatyzacji oraz zaprezentować własne stanowisko w czasie debaty na ten temat; 6. potrafią zbudować i przeprowadzić badanie ankietowe na wybrany temat, opracować graficznie jego wyniki oraz je zinterpretować; 7. potrafią zaplanować w zespole działanie projektowe oraz je przeprowadzają w lokalnym środowisku; 8. potrafią wykorzystać nowoczesne technologie informacyjno komunikacyjne w realizacji projektu (np. blog, google maps, wideoreportaż). Pytanie kluczowe: Komu opłaca się prywatyzacja? Po co nam ta prywatyzacja? Czego nie można sprywatyzować? Cele lekcji w języku ucznia: Na dzisiejszych zajęciach: dowiecie się, jakie korzyści daje prywatyzacja różnym grupom interesariuszy; będziecie formułować argumenty za i przeciw prywatyzacji;
będziecie analizować różne informacje dotyczące prywatyzacji, wyciągać z nich wnioski oraz formułować własne stanowisko; weźmiecie udział w symulacji debaty rożnych grup interesariuszy dotyczącej prywatyzacji państwowego zakładu pracy w najbliższej okolicy; Po zajęciach: będziecie tworzyć i przeprowadzicie badanie ankietowe na wybrany temat, opracujecie graficznie jego wyniki oraz je zinterpretujecie; zaplanujecie w zespole działanie projektowe oraz przeprowadzicie je w lokalnym środowisku; będziecie wykorzystywać nowoczesne technologie informacyjno komunikacyjne w realizacji projektu (np. blog, google maps, wideoreportaż). NaCoBeZu Będę sprawdzać: 1. czy potraficie wymienić podmioty zainteresowane prywatyzacją oraz wskazać korzyści wynikające dla nich z prywatyzacji; 2. czy potraficie wskazać 3 przykłady prywatyzacji (lokalne lub krajowe) oraz sformułować ich ocenę; 3. czy potraficie sformułować argumenty za i przeciw prywatyzacji, z uwzględnieniem interesów poszczególnych podmiotów zaangażowanych w prywatyzację; 4. czy potraficie wskazać i wykorzystać co najmniej 4 różne źródła informacji na temat prywatyzacji i innych przekształceń własnościowych; Metody i formy pracy: praca z tekstem źródłowym, symulacja, praca w grupie, rozmowa nauczająca, praca w parach, obserwacja, symulacja debaty, badania ankietowe, Potrzebne materiały duże arkusze papieru i flamastry przygotowane przed lekcją materiały pomocnicze dla ucznia (w liczbie odpowiedniej do liczby uczniów w klasie lub zespołów pracujących nad danym ćwiczeniem) Materiały pomocnicze dla ucznia Materiał pomocniczy nr 5. Kto korzysta na prywatyzacji? Materiał pomocniczy nr 6. Prywatyzować czy nie? instrukcja do symulacji debaty z kartami pracy dla uczniów. Materiał pomocniczy nr 7. Prywatyzacja w naszej gminie badamy opinię publiczną Materiał pomocniczy nr 8. Prywatyzacja w naszej gminie tworzymy wirtualną mapę własności w naszej gminie.
Lekcja 2 1. Na początku lekcji zapytaj uczniów, czy pamiętają, kiedy w Polsce rozpoczął się okres przekształceń własnościowych i z jakimi wydarzeniami był związany (czego był wynikiem). Przypomnij krótko na czym polegała transformacja gospodarcza kraju po 1989 roku oraz jakie są podstawowe cele (ekonomiczne i społeczne) prywatyzacji. Informacje na ten temat znajdziesz w publikacji Jolanty Maciejewskiej: Zarys procesu prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, s. 3 5 na stronie http://www.google.pl/url?q=http://www.ipn.ukw.edu.pl/(maciejewska%2520jola%2520%2520zary S%2520PROCESU%2520PRYWATYZACJI%2520PRZEDSIEBIORSTW).pdf&sa=U&ei=kbXaTpW CMefOpfnwdMO&ved=0CBIQFjAB&usg=AFQjCNGoRY1mIdE1nyQ3mdwtdoWWwULQxQ (ost. wejscie 5.12.2011) Zapytaj uczniów, jakie ich zdaniem są główne korzyści z prywatyzacji. Propozycje uczniów zapisz na tablicy. 2. Podziel klasę na 5 grup. Poleć następnie wykonanie ćwiczenia Kto korzysta na prywatyzacji (materiał pomocniczy nr 5). Każda grupa powinna dostać zestaw kart ze spisanymi przykładowymi korzyściami oraz wybrany podmiot zaangażowany w prywatyzację. Uczniowie czytają wszystkie karty z korzyściami, wybierają te, które odnoszą się do przydzielonego im podmiotu. Do podsumowania tego ćwiczenia można wykorzystać arkusz papieru z listą podmiotów przygotowaną na poprzednich zajęciach. Poproś, aby do arkusza podchodzili kolejno przedstawiciele wszystkich zespołów i przyklejali przy odpowiednim podmiocie wybrane korzyści. Zanim to zrobią powinni odczytać swoje propozycje pozostali uczniowie mogą zgłaszać wątpliwości. 3. Zapowiedz uczniom, że wezmą teraz udział w symulacji debaty, reprezentując różne grupy interesariuszy prywatyzacji pewnego przedsiębiorstwa państwowego. Będą to: Skarb Państwa, pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa, potencjalni inwestorzy, władze samorządowe oraz mieszkańcy. Rozdaj uczniom instrukcję do symulacji, która będzie zawierała opis sytuacji oraz poszczególne role (uczestnicy debaty nie powinni znać opisów ról poza swoją własną). Po zapoznaniu się z materiałami aktywni uczestnicy symulacji będą opracowywali własne stanowisko, z którym wystąpią (mogą wykorzystać kartę pracy z materiału pomocniczego nr 6). Każdy z zespołów reprezentujących grupę interesariuszy powinien opracować swoje stanowisko zgodnie z przydzieloną rolą oraz sformułować co najmniej 4 argumenty, które pozwolą do niego przekonać pozostałych uczestników symulacji debaty. Podczas przygotowań do wystąpień uczniowie mogą korzystać z wykorzystywanego wcześniej materiału pomocniczego nr 5. Instrukcję do przeprowadzenia debaty znajdziesz w materiale pomocniczym nr 6. Jeżeli jest to możliwe w czasie lekcji (pracujecie w pracowni informatycznej) możesz poprosić uczniów, aby poszukali w Internecie wiarygodnych informacji wspierających ich argumentację. Spośród uczniów wybierz 1 osobę prowadzącą debatę (ten powinien otrzymać od ciebie wskazówki, w jaki sposób poprowadzić debatę oraz powinien wiedzieć, komu jaką rolę przydzielono). Części klasy przydziel rolę obserwatorów, którzy obserwują wypowiedzi mówców (karta obserwatorów debaty znajduje się także w materiale pomocniczym nr 6). Daj uczniom ok. 10 15 minut na przygotowanie się do symulacji.
Przed rozpoczęciem debaty przypomnij uczniom, że w tym ćwiczeniu nie chodzi tylko o wykazanie się wiedzą na temat prywatyzacji, ale także umiejętnościami formułowania i prezentowania własnego stanowiska oraz odnoszenia się do argumentów przeciwników. Przedstawiciele grup interesariuszy powinni zatem zadbać o to, by ich argumenty były merytorycznie poprawne, różnorodne (np. ekonomiczne i społeczno polityczne) oraz dobrze wygłoszone. Powinni też uważnie słuchać tego, co mówią ich oponenci, by móc się odnieść do tych wypowiedzi (zbijając lub potwierdzając argumentację). 4. Po przeprowadzeniu symulacji debaty porozmawiajcie na forum o jej przebiegu. Zapytaj, czy łatwo było w takich warunkach zabierać głos co utrudniało, a co ułatwiało udział w debacie. Zapytaj, czy są wśród tych uczniów, którzy nie brali aktywnego udziału w symulacji tacy, którzy po wysłuchaniu argumentów przeciwnych zmienili swoje stanowisko w opisanej sytuacji prywatyzacyjnej? Co o tym zadecydowało? Które argumenty były przekonujące i dlaczego? Poproś obserwatorów o podsumowanie debaty i przedstawienie wyników obserwacji. 5. Podsumuj to ćwiczenie wskazując na fakt, że Skarb Państwa nie jest jedynym beneficjentem prywatyzacji, jak powszechnie sądzą zwykli obywatele. Dobra prywatyzacja może przynieść korzyści wielu podmiotom, także nam samym. Zwróć też uwagę na to, że nie zawsze proces prywatyzacji przebiega prawidłowo (możesz odwołać się do współczesnych, najbliższych uczniom przykładów). Ponadto prywatyzacja niektórych państwowych przedsiębiorstw budzi społeczny opór. Często nasz negatywny odbiór procesów prywatyzacyjnych bądź obawy są uzasadnione, nierzadko jednak wynikają z niskiej na ten temat wiedzy oraz sposobu, w jaki ta wiedza do nas dociera (np. poprzez media). Stanowisko wobec prywatyzacji związane jest także z tym, jakiego rodzaju podmiot reprezentujemy inne oczekiwania ma pracownik prywatyzowanego zakładu, inne skarb państwa, inne makler na giełdzie a jeszcze inne odbiorca usług prywatyzowanego przedsiębiorstwa. W czasie tej rozmowy nauczającej odwołaj się do pracy domowej uczniów oraz ich rozmów z dorosłymi na temat prywatyzacji. Podsumuj ten etap zajęć przedstawieniem wyników ostatnich badań postaw Polaków wobec prywatyzacji (raport zamieszczony jest na stronie Ministerstwa Skarbu Państwa) przywołaj zarówno wyniki prywatyzacji w latach 1989 2010, jak i wnioski dotyczące zmieniającego się nastawiania Polaków w tym okresie. 6. Na koniec sam podsumuj lekcję mówiąc o potrzebie publicznego dyskutowania na trudne i kontrowersyjne nierzadko tematy. Zwróć uwagę na fakt, że debata w której uczestniczyli dotyczyła łatwiejszego przypadku prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (możesz im powiedzieć, że opis dotyczył przykładu realnej i udanej prywatyzacji). Są jednak takie zakłady państwowe, na których prywatyzację nie tylko społeczeństwo niechętnie się godzi, ale także eksperci mają co do tego wątpliwości. Czy uczniowie potrafią wskazać przykłady? Czy słyszeli może o prywatyzacji jakiegoś państwowego przedsiębiorstwa w okolicy jeśli tak, to jaki był społeczny tego odbiór? Krótko na ten temat porozmawiajcie. 7. Na zakończenie lekcji podkreśl, że do tej pory nie zajmowaliście się analizą procesów prywatyzacyjnych w swoim lokalnym środowisku. Zaproponuj klasie realizację projektu edukacyjnego, dzięki któremu będą mogli bliżej się przyjrzeć prywatyzacji w swojej gminie/powiecie/regionie. W zależności od tego, co ich najbardziej interesuje oraz czego chcieliby się dowiedzieć, uczniowie mogą w ramach programu MdA :
Opracować i przeprowadzić własne badania na temat prywatyzacji wśród lokalnej społeczności. Takie badanie może być początkiem kolejnych, bardziej złożonych działań a prezentacja ich wyników może stanowić doskonałe wprowadzenie do debaty. W materiale pomocniczym nr 7 znajdziesz podstawowe informacje na temat możliwych narzędzi badawczych. Zorganizować debatę lub dyskusję na temat prywatyzacji, wychodzącą poza mury szkolne. Wspólnie zastanówcie się, kto mógłby być zainteresowany udziałem w takiej debacie (przedstawiciele samorządu, mieszkańcy, lokalni biznesmeni, pracownicy zakłady państwowego w waszej okolicy?) Kluczowy jest odpowiedni wybór tematu może on wynikać np. z zainteresowań uczniów, potrzeb lokalnej społeczności (tu konieczne będzie badanie opinii lub analiza ogólnopolskich badań postaw Polaków wobec prywatyzacji ostatnie takie badania prowadzone były w 2010 roku przez GFK Polonia podsumowanie raportu znajdziesz w materiałach dla nauczycieli). Na stronie www.ceo.org.pl znajdziesz opisy różnego rodzaju debat i dyskusji oraz instrukcje dotyczące ich organizacji (jak formułować temat, jak się przygotować do debaty, jak formułować argumenty itp.). http://www.ceo.org.pl/pl/globalna/news/stworz klimat do rozmow Przeprowadzić badanie terenowe własnej okolicy w celu sprawdzenia, jak przebiegał w ich miejscowości/gminie/powiecie/województwie proces prywatyzacji, jak był/jest postrzegany przez środowisko lokalne, jakie są jego skutki itp. Efektem takiego badanie terenowego może być wirtualna mapa prywatyzacji (blog, Google Maps, wideoreportaż, fotoreportaż), pokazująca proces prywatyzacji w ich regionie jego przebieg oraz skutki. Zanim ruszycie w teren, zastanówcie się wspólnie, kto może wam pomóc w tym badaniu (w szkole, w gminie), gdzie możecie szukać informacji (jakie urzędy, strony internetowe, karta prywatyzacji), jakich narzędzi potrzebujecie, by dokumentować to, co podczas badania znajdziecie (np. aparat fotograficzny, dyktafon, skaner, mapa okolicy) oraz jak i komu to wszystko zaprezentujecie. Kiedy już to wszystko ustalicie, podzielcie się obszarami, które będziecie obserwować, źródłami informacji (np. Szkoła, Internet, urząd gminy) oraz zadaniami (kto fotografuje, kto przygotowuje i przeprowadza wywiad, kto zbiera i porządkuje dokumentację itp., kto przygotowuje prezentację ). Warto pamiętać o tym, że każde prywatyzowane przedsiębiorstwo ma zakładaną specjalną kartę prywatyzacji (dostępna w wersji internetowej przedsiębiorstwo dzięki niej możemy śledzić cały proces prywatyzacyjny od początku do końca tutaj znajduje się wzór: http://prywatyzacja.msp.gov.pl/portal/pr/form/r1893/uzdrowisko_konstancin Zdroj Sp_z_oo.ht ml Na stronie www.ceo.org.pl znajdują się wskazówki, jak przygotować się do realizacji takiego projektu oraz jak wykorzystując nowoczesne technologie zaprezentować jego efekty innym.
MATERIAŁY POMOCNICZE DLA UCZNIÓW Materiał pomocniczy nr 5. Kto korzysta na prywatyzacji? W procesie prywatyzacji uczestniczy wiele różnych podmiotów/interesariuszy poznaliście je na poprzedniej lekcji. Są to: pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa skarb państwa giełda inwestorzy biura maklerskie Zapoznajcie się z przedstawionymi poniżej przykładowymi korzyściami wynikającymi z prywatyzacji. Zastanówcie się, które z nich dotyczą przypisanemu wam podmiotowi. Wybierzcie z zestawu te, które się do niego odnoszą. Przedyskutujcie w zespole jego rolę w procesie prywatyzacji. Do wspólnego podsumowania tego ćwiczenia wykorzystajcie arkusz papieru z listą podmiotów przygotowaną na poprzednich zajęciach. Podchodźcie kolejno do arkusza, i przy nazwie swego interesariusza przyklejajcie odnoszące się do niego korzyści. LISTA KORZYŚCI (każdy zespół uczniowski otrzymuje pełny zestaw pociętych na paski korzyści oraz jeden z podmiotów prywatyzacji.) Optymalizacja kosztów nieponoszenie kosztów nadzoru nad spółką. Doprowadzanie do wzrostu efektywności gospodarki poprzez zwiększanie udziału własności prywatnej. Możliwość nabycia akcji spółek. Możliwość szybkiego i znacznego zysku ze sprzedaży akcji spółek Skarbu Państwa. Zwiększenie wiedzy Polaków o rynku kapitałowym. Wpływy z dywidendy wypłacanej akcjonariuszom. Większe możliwości inwestycyjne. Zwiększenie liczby rachunków otwartych przez inwestorów indywidualnych. Prywatyzacja państwowych spółek przyciąga na giełdę inwestorów indywidualnych. Prestiż i reklama dla biur maklerskich obsługujących wprowadzanie na giełdę największych państwowych spółek. Prestiż spółki notowane na giełdzie są lepiej postrzegane przez inwestorów czy banki. Zwiększenie liczby inwestorów indywidualnych na parkiecie.
Efektywniejsze zarządzanie. Wzrost zaufania do mechanizmów giełdowych. Transfer nowoczesnych technologii. Poprawa sytuacji finansowej firmy. Modernizacja i rozwój firmy. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku. Wzrost atrakcyjności rynku giełdowego w Polsce dla inwestorów zagranicznych. Zmniejszenie długu publicznego Możliwość nieodpłatnego nabycia do 15% akcji pracowniczych. Możliwość awansu i zmiany stanowiska. Podnoszenie kwalifikacji, szkolenia, rozwój zawodowy. Szansa na zarobki adekwatne do efektów i wyników pracy. Źródło: opracowano na podstawie materiał przygotowanego w ramach programu Ministerstwa Skarbu Państwa i Młodzieżowej Fundacji Przedsiębiorczości Przekonujemy do prywatyzacji http://www.prywatyzacjadlaludzi.pl/o prywatyzacji/materialy edukacyjne Materiał pomocniczy nr 6. Prywatyzować czy nie? instrukcja do symulacji debaty Przeczytajcie opis sytuacji, której dotyczyć będzie symulacja oraz ról, które zostały wam przydzielone. Nie mówcie nikomu, jaką grupę interesariuszy reprezentujecie. Opis sytuacji (dla każdego ucznia) W waszej miejscowości od 150 lat działa uzdrowisko, do którego przyjeżdżają kuracjusze mający kłopoty z drogami oddechowymi. To uzdrowisko z tradycją i historią, jakiej tylko można pozazdrościć. Jego fanem był nie tylko Prus, ale także inni literaci Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski, czy Ewa Szelburg Zarembina. Miejscowość przyciągała szczególnie po odkryciu w miejscowym parku źródeł leczniczych wód mineralnych jak magnes kuracjuszy i złaknionych wypoczynku letników. Choć uzdrowisko cieszyło się dużą popularnością, coraz częściej zaczęło brakować pieniędzy i pomysłów na dalsze funkcjonowanie państwowej firmy. Kierownictwo uzdrowiska postanowiło wydzielić spółkę córkę, która zajęła się wyłącznie produkcją wody mineralnej. Uzdrowisko miało udziały w spółce, a ponieważ woda zawsze nieźle się sprzedawała, to i cały sanatoryjny interes jakoś się kręcił. Choć z trudem. Pościel zmieniana była raz na turnus, był przydział papieru toaletowego, pokoje nie miały
łazienek i toalet. I w dodatku narzucono z góry normy zatrudnienia tylko palaczy było trzydziestu pięciu. Gdyby nie sprzedaż wody, uzdrowisko miałoby kłopoty z utrzymaniem się na powierzchni. Sprzedaż firmy była jedynym rozsądnym wyjściem. Uzdrowisko zostało skomercjalizowane, stało się jednoosobową spółką Skarbu Państwa. To był pierwszy i naturalny krok do prywatyzacji. Znalezienie inwestora nie było proste szukano nabywcy z pomysłem na dalsze funkcjonowanie firmy, na jej dynamiczny rozwój. W tym okresie prywatyzacja budziła opór gdy na dodatek okazało się, że nabyciem udziałów w spółce zainteresowany jest inwestor zagraniczny, społeczny opór wzrósł. Aby uzyskać poparcie społeczne dla prywatyzacji pierwszego uzdrowiska w Polsce postanowiono zorganizować spotkanie wszystkich, którzy mogliby być potencjalnie zainteresowani prywatyzacją: przedstawiciele Skarbu Państwa, pracownicy prywatyzowanego uzdrowiska, przedstawiciele władz miasta, potencjalny inwestor oraz mieszkańców. Opisy ról Przedstawiciele Skarbu Państwa (1 uczeń) Skarb Państwa chce sprzedać zagranicznemu inwestorowi 85 proc. udziałów w spółce za 38,8 mln zł, resztę mają objąć pracownicy. Przy wyborze inwestora strategicznego zgodnie z prawem oraz założeniami polskiej prywatyzacji pracownicy prywatyzowanej spółki mają możliwość zawarcia pakietu socjalnego, określającego m.in. gwarancje zatrudnienia czy wysokość ewentualnych podwyżek. Dochody z prywatyzacji uzdrowiska Skarb Państwa chce przeznaczyć na zasilenie budżetu państwa, którego dług publiczny niebezpiecznie zbliża się do progu 50%. Burmistrz miejscowości (1 uczeń) Uzdrowisko jest wielkim atutem gminy. Upadek uzdrowiska oraz brak nowych inwestycji to także spowolnienie rozwoju gminy. W nowym inwestorze władze gminy upatrują źródło pieniędzy na dalsze inwestycje. Wraz z rozwojem uzdrowiska gmina spodziewany jest większy napływ ludzi, przyjeżdżających po to, by napić się wody uzdrowiskowej i wypocząć w parku. Zagraniczny kapitał to także pieniądze na promocję gminy, która stoi kuracjami i szczyci się hasłem: gmina zdrowia, urody i sportu. Uzdrowisko, reklamując siebie, reklamować będzie jednocześnie gminę. Władze prywatyzowanego przedsiębiorstwa (2 uczniów) Szefowie uzdrowiska robili, co mogli, by unowocześnić jego działalność. Zastąpili kotłownie węglowe kotłowniami na gaz, odremontowali niszczejący gmach jednego z czołowych budynków kompleksu uzdrowiskowego i ułożyli nowe wodociągi. Ale to działania niewystarczające, by wzrosła rentowność uzdrowiska. Konieczna jest zmiana warunków, w jakich przyjmowani są goście. Należy wyremontować budynki, postawić trzy nowe. W każdym pokoju docelowo powinien być telewizor, łazienka, toaleta i telefon. Bez kapitału inwestora nie jest to możliwe. Zgodnie z doświadczeniami innych prywatyzowanych spółek, władze uzdrowiska przewidują, że, spółka prywatna będzie lepiej zarządzana, bardziej konkurencyjna, nowocześniejsze i bardziej innowacyjne oraz przynoszą wyższe zyski niż podobne spółki z sektora publicznego. Pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa (2 uczniów)
Pracownicy obawiają się masowych zwolnień oraz zmiany charakteru przedsiębiorstwa. Przywiązani do uzdrowiska jako bezpiecznego (bo państwowego) miejsca pracy (niektórzy z nich przepracowali w nim ponad połową swojego życia), pełni obaw patrzą na prywatnego, i do tego zagranicznego inwestora Chcieliby mieć wpływ na to, komu jest sprzedawane przedsiębiorstwo oraz już po sprzedaży wpływ na podejmowane decyzje przez władze przedsiębiorstwa. Mieszkańcy i kuracjusze (2 uczniów) Mieszkańcy i kuracjusze obawiają się, że kuracjuszy, że do sprywatyzowanego sanatorium będą mogli przyjechać tylko najbogatsi, ci których stać na zapłacenie za kurację z własnej kieszeni. Obawiają się, że z czasem uzdrowisko zostanie zlikwidowane. Inwestor zagraniczny (2 uczniów) Kierunek rozwoju uzdrowiska w rękach prywatnego inwestora ma wyznaczać dokument strategiczny, w którym władze uzdrowiska przedstawiły klarownie swoją wizję: sanatorium będzie się rozwijało w oparciu o współpracę z Narodowym Funduszem Zdrowia, a kuracjusze będą mogli liczyć na takie same warunki, jak klienci komercyjni, którzy zapłacą z własnej kieszeni za pobyt w uzdrowisku. Inwestor deklaruje też, że powstanie SPA i specjalistyczne ośrodki medyczne, nastawione na poważne leczenie, a nie sanatoryjną kurację, czy odnowę biologiczną. Wraz zakupem 85 % udziałów inwestor deklaruje inwestycje w wysokości 30 mln złotych na remonty i budowę nowych gmachów nie mniej, niż 30 mln zł w ciągu dwóch lat. Zapewnia też, że nie zredukuje zatrudnienia poniżej 441 etatów do 5 lat od zakupienia udziałów. Przypadek opracowany na podstawie prywatyzacji uzdrowiska w Nałęczowie (strona Ministerstwa Skarbu Państwa) Źródło: http://www.prywatyzacjadlaludzi.pl/chce wiedziec/dobre praktyki/uzdrowisko naleczow ost. wejście 5.12.2011 Karta pracy dla każdego zespołu reprezentującego określoną grupę interesariuszy, przygotowującego się do symulacji poza obserwatorami i prowadzącym Stanowisko (tak/nie) ARGUMENTY (Dlaczego tak?/ Dlaczego nie?)
ekonomiczne społeczne Karta pracy obserwatorów Uważnie obserwuj wszystkich uczestników debaty. Oceń kolejne wystąpienia, zwracając uwagę na następujące kryteria. Kryteria Skarb Państwa Burmistrz Władze spółki Pracownik Mieszkańcy i kuracjusze Inwestor Jasność wypowiedzi Jasność argumentowania swojego stanowiska Jasność ustosunkowania się do argumentów innych stron Kultura słowa Siła przekonywania Materiał pomocniczy nr 7. Prywatyzacja w naszej gminie badanie opinii publicznej. Celem każdego badania społecznego jest poznanie i przedstawienie rzeczywistości z wykorzystaniem narzędzi badawczych. W zależności od tego, co was najbardziej interesuje oraz czego chcielibyście się więcej dowiedzieć na temat prywatyzacji i jej społecznego odbioru, możecie w ramach programu Młodzi do akcji opracować i przeprowadzić własne badania na temat prywatyzacji wśród lokalnej społeczności. Zanim przystąpicie do badania:
Zapoznajcie się z ostatnimi badaniami dotyczącymi postaw Polaków wobec prywatyzacji. Przyjrzyjcie się uważnie pytaniom, jakie stawiane były podczas badania. Zastanówcie się, o co wy chcecie zapytać swoich respondentów? Jakie informacje chcielibyście uzyskać? Wybierzcie metodę badawczą i opracować do niej odpowiednie narzędzia (ankieta, wywiad, obserwacja, sondaż poniższe wskazówki ułatwią wam wybór) Przeprowadźcie zaplanowane badania, dokumentując je krok po kroku. Opracujcie wyniki przeprowadzonych badań. Wyciągnijcie i sformułujcie ogólne wnioski. Zaprezentować rezultaty badań innym. Badanie to wraz z analizą wyników może być doskonałym wprowadzeniem do debaty na tematy związane z procesem prywatyzacyjnym (w zależności od tego, na czym skupicie w swoim badaniu, debata może dotyczyć: korzyści i negatywnych skutków prywatyzacji w waszej gminie, co można prywatyzować, a czego nie lub prywatyzacji w ogóle, jak przebiegała prywatyzacja w waszym regionie itp.). Pamiętajcie, że bardzo ważny jest właściwy dobór metody badawczej do planowanego działania. Dlatego warto zapoznać się z najbardziej powszechnymi metodami i technikami badawczymi. Wywiad Ta metoda badawcza polega na przeprowadzeniu rozmowy z osobą, która naszym zdaniem dostarczy nam poszukiwanych informacji. Wywiad powinien być przeprowadzony zgodnie z wcześniej przygotowaną listą pytań. Podczas wywiadu można zgromadzić wiele cennych informacji, poczynając od tych, które dotyczą samego rozmówcy, zwanego respondentem (jaki jest, co ceni i uznaje za ważne, jak postrzega świat wokół siebie, jakie ma umiejętności, jakie emocje wyraża, itp.) lub wyznawanych przez niego wartości (sposób widzenia świata i siebie, umiejętności i zdolności, emocje), przez fakty dotyczące zdarzeń aktualnych bądź takich, które wystąpiły w przeszłości aż do informacji dotyczących stosunku jednostki do zdarzeń i zjawisk (czyli co respondent sadzi o danym wydarzeniu, zjawisku, itp.). Ankieta To metoda podobna do wywiadu, z tą tylko różnicą, że pytania prezentowane są w formie pisemnej a respondent odpowiada sam, bez pośrednictwa osoby, która mu je czyta i notuje odpowiedzi. Z jednej strony oszczędza to czas i wysiłek badacza, z drugiej jednak zmusza do niezwykle starannego przygotowania arkusza pytań i odpowiedzi, czyli kwestionariusza. Ankietą nazywamy taki zestaw pytań, na które badani są w stanie udzielić swobodnej odpowiedzi lub dokonać wyboru jednej z podanych odpowiedzi. Ankieta jest niezastąpiona wtedy, gdy chcemy lub musimy stosunkowo szybko zebrać interesujące nas dane. Wszyscy ankietowani otrzymują ten sam zestaw pytań, z identycznymi regułami odpowiedzi. Ułatwia to zgromadzenie i porównywanie wielu danych oraz sformułowanie uogólnień dotyczących większych grup.
Pamiętajcie, że oprócz typowej ankiety papierowej możecie umieścić ankietę w internecie i promować ja np. na Facebooku. Obserwacja To jeden z lepszych sposobów na bezpośrednie poznanie otoczenia. Obserwacja powinna mieć zawsze wyraźnie określony cel, wynikający z potrzeby zdobycia informacji na jakiś konkretny temat. Obserwacja nie może mieć charakteru przypadkowego powinna być prowadzona systematycznie oraz gwarantować neutralność obserwatora. Zanim przystąpimy do obserwacji powinniśmy sobie odpowiedzieć na pytania: Co badamy? (przedmiot naszej obserwacji) i Po co badamy? (cel obserwacji).w programie Młodzi do akcji przedmiotem obserwacji może być zarówno proces prywatyzacji w okolicy, jak i nastawienie mieszkańców wobec procesu prywatyzacji wybranych zakładów. Identyfikacja przeszkód Ta metoda wykorzystywana jest do badania przeciwstawnych sił, popychających w kierunku założonego celu lub odpychających od niego. Aby efektywnie realizować zaplanowane przedsięwzięcie, powinniśmy zdefiniować przeszkody, które utrudniają jego realizację. Narzędzie do identyfikacji przeszkód konstruujemy zwykle jako zestawienie przeciwstawnych sił. Przykładem może być formularz z pytaniami: Co sprzyja pozytywnym postawom mieszkańców mojej gminy wobec prywatyzacji lokalnych zakładów państwowych? Co im to utrudnia? który wypełniają badani, aby rozpoznać wszystkie bariery utrudniające akceptację prywatyzacji. Możemy prowadzić obserwację pośrednią (badacz opiera sie na danych juz dostępnych (np. prasie) i bezpośrednią (badacz samodzielnie gromadzi dane). Analiza źródeł To poszukiwanie i analiza informacji, które zostały juz zgromadzone przez innych. Niestety, bardzo często dostępne informacje nie odpowiadają w pełni na postawione pytanie badawcze lub są nieaktualne. Jeśli decydujemy sie na stosowanie tej metody, powinniśmy: sporządzić spis źródeł informacji, przeszukać istniejące bazy danych, odwołać sie do prac zawierających odnośniki do źródeł danych oraz do źródeł zewnętrznych, ocenić jakość zebranych informacji. Dobrze zaplanowane, przeprowadzone i udokumentowane badanie terenowego może być elementem projektu, w ramach którego opracujcie wirtualną mapę prywatyzacji na blogu, Google Maps. Możecie także nakręcić wideoreportaż, pokazujący proces prywatyzacji w waszej okolicy. Źródło: Orange dla Ziemi. Materiały dla nauczycieli, red. Sylwia Źmijewska Kwireg, Warszawa 2006, Stowarzyszenie Ekspedycja w Głąb Kultury
MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELI Postawy Polaków wobec prywatyzacji badanie przeprowadzone przez GFK Polonia w styczniu 2011 roku. Ponad 80 proc. Polaków uważa, że pierwszeństwo w zakupie prywatyzowanych firm powinni mieć krajowi inwestorzy. Zdecydowana większość jest także przeciwna udziałowi zagranicznych państwowym firm w prywatyzacji polskich spółek z sektora energetycznego, górniczego, paliwowego, a także finansowego wynika z badania przeprowadzonego przez GfK Polonia. Po ponad 20 latach polskiej transformacji gospodarczej Skarb Państwa wciąż jest właścicielem wielu przedsiębiorstw przeznaczonych do prywatyzacji. Część z nich odgrywa kluczową rolę w strategicznych sektorach polskiej gospodarki: energetycznym, paliowym, finansowym. Jak wynika z badania "Postawy Polaków wobec prywatyzacji", przeprowadzonego przez GfK Polonia w styczniu 2011 roku na reprezentacyjnej grupie osób, Polacy oczekują w przypadkach sprzedaży firm z tych sektorów szczególnej przejrzystości oraz jednoznacznie wskazują dodatkowe uwarunkowania prywatyzacyjne. Według 81 proc. badanych pierwszeństwo w zakupie spółek Skarbu Państwa powinni mieć polscy inwestorzy. Zdecydowany sprzeciw budzi sprzedaż strategicznych polskich przedsiębiorstw, zagranicznym państwowym firmom. Takie zastrzeżenia w największym stopniu dotyczą spółek z sektora energetycznego (80 proc.), górniczego (72 proc.) i paliowego (70 proc.). Postawy Polaków w tym zakresie są bardzo zbliżone, niezależnie od wieku i wykształcenia. Wynikające z badania wyraźne preferencje wobec polskiego prywatnego kapitału w sektorze energetycznym pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że opinia publiczna źle odbiera przebieg i kontrowersje związane z dwoma kluczowymi, a wciąż niezakończonymi procesami prywatyzacyjnymi: Energii i Enei. Nie oznacza to wcale, że Polacy nie chcą udziału zagranicznych inwestorów w prywatyzacjach. Dotychczasowe doświadczenia prywatyzacyjne pozwoliły jednak na zdefiniowanie precyzyjnych oczekiwań, które powinny być zagwarantowane przez prywatnych zagranicznych inwestorów przy zakupie spółek Skarbu Państwa. Do najważniejszych należy zobowiązanie do sprowadzenia do Polski nowoczesnych technologii (86 proc.). Oczekujemy także zatrudniania Polaków na kierowniczych stanowiskach (80 proc.) i utrzymanie centrali firmy w Polsce (77 proc.). Zdecydowana większość badanych (63 proc.) wskazuje także na konieczność ograniczenia możliwości wyprowadzania zysku poza Polskę. Z badania GfK Polonia wynika, że w procesie wyboru inwestora ważną rolę odgrywają także pracownicy prywatyzowanych firm. Według 75 proc. badanych Polaków, powinni oni mieć wpływ na to, komu sprzedawana jest firma. Źródło: http://gielda.onet.pl/prywatyzujmy ale na dobrych warunkach,18731,4115569,1,news detal, ost. wejście 5.12.2011