Marian Gorynia m.gorynia@ae.poznan.pl http://mariangorynia.pl/ JAKA PRZYSZŁOŚĆ? RAZEM STWÓRZMY NAJLEPSZĄ UCZELNIĘ EKONOMICZNĄ W POLSCE Drodzy Studenci, Możemy być dumni z pozycji już osiągniętej przez naszą Akademię w kraju i za granicą. Podstawowym celem strategicznym Uczelni, w której chciałbym zostać rektorem, powinno być moim zdaniem zachowanie i umocnienie przynależności do grona najlepszych uczelni i z Waszą pomocą i entuzjazmem osiągnięcie pozycji numer jeden w Polsce. Cel ten oraz sposoby jego osiągnięcia powinny zostać przedstawione w nowym planie strategicznym naszej Uczelni. Deklaruję potrzebę i wolę opracowania takiego planu. Otoczenie, w którym przyjdzie nam działać, będzie coraz bardziej wymagające. Podstawowe jego cechy to: niż demograficzny, nasycenie rynku pracy absolwentami ekonomii, nasilająca się konkurencja ze strony innych uczelni polskich (publicznych i niepublicznych), a także zagranicznych. To bardzo poważne zagrożenia. Ale w zagrożeniach tych zawarte są także szanse. Musimy tak działać, aby je wykorzystać. O zamiarach na przyszłość będę mówił w podziale na cztery obszary: dydaktyka, badania naukowe, funkcjonowanie Uczelni, stosunki z otoczeniem. W każdym z tych obszarów staram się uwzględnić kontekst międzynarodowy wynika to ze spodziewanych procesów dalszego umiędzynarodowienia i globalizacji szkolnictwa wyższego i badań, wysiłku organizacyjnego i finansowego UE mającego zmniejszyć dystans najlepszych uniwersytetów europejskich do czołowych szkół amerykańskich, a także wzrostu konkurencji na europejskim rynku edukacyjnym. Wszystko to odbywać się będzie prawdopodobnie w warunkach trudnej do przewidzenia i (jak wynika z doświadczeń) niezdecydowanej polityki rządu wobec szkolnictwa wyższego. Biorąc pod uwagę zasygnalizowane okoliczności, stojące przed 1
nami dostosowania Uczelni do konkurowania na rynku europejskim należy traktować jako duże wyzwanie, ale i szansę. Chciałbym podkreślić z całym naciskiem, iż w moim przekonaniu w każdym z czterech wymienionych obszarów niezwykle ważną rolę mają do odegrania Studenci. Mojemu wyobrażeniu Waszej roli, Drodzy Studenci, poświęcam dalszą część tego opracowania. 1. Dydaktyka Studenci Główną sferą aktywności naszej Uczelni jest dydaktyka, zaś podstawowym obowiązkiem czy wręcz racją obecności Studentów w Uczelni jest studiowanie i Wasz rozwój. Stąd sprawie tej poświęcam najwięcej miejsca. Dobra dydaktyka prowadzi do wykształcenia dobrych i aktywnych Absolwentów, dobrzy Absolwenci zachęcają Kandydatów do studiowania u nas i w ten sposób tworzone są podstawy silnej i prorozwojowej szkoły biznesu. Podstawowe znaczenie będzie miało ciągłe podnoszenie jakości kształcenia, uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej oraz uczynienie Uczelni coraz bardziej przyjazną dla Studenta i przyciągającą pozytywne emocje Absolwentów. Najważniejsze punkty mojego, skierowanego do Studentów programu w tej dziedzinie obejmują: A. Przedsięwzięcia programowe: ustalenie efektów kształcenia na poszczególnych stopniach i kierunkach studiów i ich systematyczny monitoring, systematyczna modernizacja planów studiów dla poszczególnych kierunków z uwzględnieniem interesów Uczelni (zrównoważenie obciążeń między wydziałami i katedrami), zwiększenie udziału wybitnych przedstawicieli życia gospodarczego i politycznego w realizacji działalności dydaktycznej sprzyjanie rozwojowi formuły ZAJĘĆ OTWARTYCH. B. Podniesienie rangi jakości dydaktyki: pełne i powszechne wdrożenie elektronicznego wsparcia dydaktyki, w tym szersze wykorzystanie systemu Moodle, 2
wypracowanie systemu miarodajnej informacji zwrotnej od Studentów na temat prowadzonych zajęć mam w tej dziedzinie pozytywne doświadczenia w obszarze zajęć prowadzonych z ramach OPO ERASMUS dla studentów zagranicznych i krajowych, włączenie tej miarodajnej informacji zwrotnej do parametrycznego systemu wyróżniania Pracowników naukowo-dydaktycznych. Na przykład Dyplom Rektora za osiągnięcia w łączeniu działalności naukowej (publikacje) i pracy dydaktycznej. Proponuję osobne dyplomy dla każdej kategorii Pracowników, stworzenie systemu szkoleń dydaktycznych dla wszystkich grup wykładowców wsparcie dobrej dydaktyki w zakresie narzędzi informatycznych, aktywnych form zajęć, wykorzystania case study, umiejętności autoprezentacji itp. C. Przedsięwzięcia ofertowe: ograniczenie liczby specjalności, ze względu na konieczność uniknięcia pułapki nadmiernego ich rozproszenia z jednoczesnym umożliwieniem specjalizacji/profilowania poprzez wybór seminarium oraz zwiększenie znaczenia przedmiotów wybieranych, uruchomienie specjalności anglojęzycznych (-nej), skoordynowanie oferty w zakresie studiów podyplomowych oraz wydatne polepszenie warunków i obsługi zarówno Słuchaczy, jak i Wykładowców. D. Dalsza internacjonalizacja procesu dydaktycznego: zwiększenie mobilności Studentów oraz dywersyfikacja programów i form wymiany, z zachowaniem wiodącej roli programu ERASMUS w odniesieniu zarówno do Studentów wyjeżdżających, jak i przyjeżdżających, zwiększenie mobilności Wykładowców pozyskanie dodatkowych środków na finansowanie wyjazdów naszych Nauczycieli Akademickich oraz stwarzanie sprzyjających warunków dla przyjazdów Wykładowców Zagranicznych do naszej Uczelni. E. Dalsze próby uruchomienia Doctoral Seminars in English. F. Stworzenie warunków dla mobilności Studentów w Polsce ( ERASMUS krajowy ) wprowadzenie możliwości odbywania części studiów w innych uczelniach ekonomicznych w kraju na zasadach podobnych, jak w programie 3
ERASMUS; oprócz rozwijania mobilności międzynarodowej, pożądane wydaje się rozwijanie także mobilności w kraju we współpracy z innymi ośrodkami, a także z innymi uczelniami w ramach ośrodka poznańskiego. Prace w tej dziedzinie zostały już rozpoczęte we współpracy z naszym Parlamentem Studenckim, przygotowana została już propozycja umów i dokumentów potrzebnych do takiej wymiany. G. Szeroka i wielopłaszczyznowa współpraca z praktyką gospodarczą (w tym z Klubem Partnera) w sprawie planów studiów, odbywania praktyk i staży studenckich, wspólnej realizacji projektów badawczych, pisania prac licencjackich i magisterskich w nawiązaniu do konkretnych zapotrzebowań praktyki, H. Przedsięwzięcia administracyjno-organizacyjne: utworzenie centralnej obsługi studentów i pełne wdrożenie wirtualnego dziekanatu, wdrożenie informatycznego systemu planowania i kontrolowania kosztów kształcenia według kierunków i specjalności oraz wydziałów i katedr, wdrożenie mechanizmów współpracy między dziekanatami, działem dydaktyki, działem marketingu i centrum informatyki, wdrożenie w całej Uczelni elektronicznych zapisów na seminaria oraz przedmioty do wyboru, przygotowanie i wdrożenie systemu wyboru Wykładowców przez Studentów i zwiększenie roli zajęć wybieranych. I. Opracowanie i wdrożenie programu współpracy ze szkołami średnimi pewne działania w tej dziedzinie już rozpoczęto; działania te miałyby na celu zainteresowanie Uczniów szkół średnich wyborem naszej Uczelni jako miejsca studiów. J. Zbudowanie programu współpracy z Absolwentami w celu uzyskania opinii o przydatności kształcenia w Uczelni, propozycji modyfikacji planów i programów studiów, pozyskania wsparcia dla Uczelni, a także możliwości lepszego dotarcia do Absolwentów z ofertą studiów trzeciego stopnia i kursów dokształcających. Moim zdaniem ważnymi elementami takiego programu mogłyby być: współpraca z firmami doradztwa personalnego oraz Uniwersytet trzeciego wieku. 4
W tym miejscu chciałbym zadeklarować pełne wsparcie dla samorządowych potrzeb i działań Studentów. W szczególności bliska mi jest troska o wzrost znaczenia Parlamentu Studenckiego (pomoc w propagowaniu idei samorządności studenckiej) i innych Organizacji Studenckich. Razem wypracujemy warunki delegacji pewnych uprawnień i działań na rzecz Parlamentu i szerzej Studentów. Deklaruję także poparcie dla studenckiej działalności naukowej, przedsiębiorczości oraz aktywności w dziedzinie kultury i sportu. Zamierzam stworzyć specjalne wyróżnienia rektorskie dla Studentów umiejętnie łączących swą aktywność społeczną, kulturalną i sportową z nauką. W sferze naukowej będę działać na rzecz włączania SKN do badań katedralnych (badania statutowe i tzw. tematy własne). Uczelnia potrzebuje także badań w zakresie jej wizerunku i PR. Sporą ich część mogłyby wykonywać SKN. Mamy już doświadczenia w tej dziedzinie z mojej inicjatywy przeprowadzono badanie satysfakcji użytkowników Biblioteki Głównej przez Studenckie Koło Naukowe RYNEK. Stworzymy warunki do organizacji systematycznych (np. raz na kwartał) warsztatów i mini konferencji uczelnianych i środowiskowych SKN w naszej Uczelni. W ten sposób studenci aktywni naukowo będą wdrażać się do prowadzenia badań, prezentacji wyników i dyskusji naukowych, a nasza Uczelnia stanie się poznańskim centrum SKN. Umożliwi to również przepływ wiedzy między uczelniami, szczególnie gdyby włączyli się do tego ruchu Pracownicy Naukowi. Oczyma wyobraźni widzę np. dzień PUM w PUE i vice versa. Wspieranie takiej środowiskowej wymiany idei jest ważne także z uwagi na system boloński W sferze kreowania i wykorzystania studenckiej przedsiębiorczości wspólnie określimy warunki i celowość stworzenia dla naszych Studentów uczelnianego inkubatora przedsiębiorczości. Takim polem dla Waszych inicjatyw może być także wykorzystanie różnych pomieszczeń w Uczelni (np. nowa formuła Klubu pod Bankiem) i ewentualne uczynienie z niego studenckiego przedsiębiorstwa, w którym mogliby zdobywać doświadczenia Studenci różnych specjalności. Marzę też o letnich szkołach zarządzania, rachunkowości, finansów, etc., gdzie Asystenci i najlepsi Studenci ostatnich lat mogliby prowadzić zajęcia dla chętnych osób, które chciałyby pogłębić/uzupełnić swą wiedzę i umiejętności. 5
W sferze promocji i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych Uczelnia, wraz z Klubem Partnera włączy się do studenckiej organizacji wspólnych wyjść do teatru, filharmonii i opery. Włączymy się do organizacji prelekcji dla Studentów w AE, ASP lub Muzeum Narodowym na temat malarstwa, grafiki i rzeźby. Razem z UAM stworzymy spotkania dyskusyjne na temat współczesnej literatury i filmu. Jestem zdania, że Absolwenci naszej Uczelni, obok najlepszych kwalifikacji zawodowych powinni mieć nawyk obcowania z różnymi sferami szeroko rozumianej twórczości kulturalnej by, po osiągnięciu powodzenia materialnego umieć się nim dzielić, także z twórcami. W sferze aktywności sportowej i turystycznej Uczelnia będzie wspierać (także finansowo) wszelkie działania nastawione na propagowanie aktywnego trybu życia (piesze, rowerowe i kajakowe rajdy turystyczne po Wielkopolsce, zawody sportowe) i integrację środowiska uczelnianego i poznańskiego. Np. po rewitalizacji naszego dziedzińca moglibyśmy wesprzeć uczelniany AZS w organizacji mini turnieju streetballa Jestem otwarty na wszelkie przejawy aktywności w tych obszarach. Zdaję sobie sprawę, że partnerska i systematyczna współpraca z Organizacjami Studenckimi będzie wymagała wsparcia duchowego, rzeczowego i finansowego. Deklaruję życzliwość, zrozumienie i wolę pozytywnej współpracy. 2. Sprawy Naukowe - Studenci Uważam, że ważną i trudną do przecenienia rolę w prowadzeniu badań naukowych może odegrać studencki ruch naukowy, a także Studenci przygotowujący prace licencjackie, magisterskie i dyplomowe. Powinniśmy poszukać rozwiązań zachęcających do szerszego włączania naszych Studentów w wykonywanie niektórych prac badawczych. Nie mam także wątpliwości, że utrzymywanie silnych związków z Absolwentami może przyczyniać się do pozyskiwania zleceń z tzw. praktyki gospodarczej. Może to stanowić dodatkowe źródło pozyskiwania pozabudżetowych środków finansowych. Na rzecz takiej możliwości przemawia dobra praktyka i materialne efekty współpracy z biznesem w ramach Klubu Partnera. 6
Wyraźnie zarysowuje się więc znaczenie związku pomiędzy Studentami i Absolwentami, który nie przez wszystkich jest dostrzegany. Zauważam potrzebę silniejszej asymilacji Doktorantów w Uczelni, zwłaszcza w dziedzinie badań naukowych na przykład ich szerszy udział w zespołach badawczych w badaniach statutowych; chciałbym tutaj zasygnalizować pewną innowację, która będzie testowana na Wydziale Towaroznawstwa innowacja dotyczy finansowania grantów doktorskich. Widzę także uzasadnienie i potrzebę rozwoju programu ERASMUS dla Doktorantów. W nieco dalszej perspektywie można rozważyć, wzorem Norwegii, wprowadzenie zalecenia (obowiązku?) odbycia części studiów doktoranckich w ośrodku zagranicznym (doktoranci stacjonarni). W moim przekonaniu uzasadniony jest postulat modernizacji i urozmaicenia oferty programowej na studiach doktoranckich, w tym także z wykorzystaniem wykładów prowadzonych przez wybitnych naukowców zagranicznych. 3. Funkcjonowanie Uczelni Studenci Uważam, że pilne, to jest w ciągu pierwszego semestru roku akademickiego 2008/2009 jest opracowanie strategii Uczelni na kadencję 2008-2012. Mam doświadczenie praktyczne w sporządzaniu takich dokumentów. Uważam jednak, że jest to dokument niezbędny. W mojej opinii nasza Uczelnia powinna być instytucją wzorcową, również pod względem stricte zarządczym, instytucją, która potrafi wykorzystać nowoczesne metody zarządzania, takie jak zrównoważona karta wyników, nowoczesny rachunek kosztów, controlling, a w tym nowoczesne budżetowanie i zarządzanie przez cele. Wskazane są więc monitoring i controlling finansów z elementami samodzielności finansowej wydziałów. W tym zakresie mamy wiele do zrobienia. Lepsze wykorzystanie zasobów podniesie naszą efektywność i satysfakcję z pracy w Uczelni. Z powodów ściśle estetycznych i w trosce o wizerunek Uczelni wskazana byłaby rewitalizacja dziedzińca Uczelni. Plan maksymalny mógłby obejmować wyburzenie garaży i baraku. Konieczne byłoby rozpisanie konkursu na zagospodarowanie dziedzińca. Plan minimum zakładałby usunięcie usterek, takich jak odpadający tynk, nierówna nawierzchnia itp. Konieczne byłyby nowe nasadzenia, 7
w tym obsadzenie pnączami ściany garażu. W ramach współpracy międzyuczelnianej konkurs na rewitalizację dziedzińca mógłby być ciekawym wyzwaniem dla studentów architektury lub Akademii Sztuk Pięknych. Wiele wskazuje na to, że byłby to dobry ruch PR, przy bardzo niskim lub zerowym koszcie. 4. Otoczenie Uczelni Studenci Deklarując otwarcie na wszystkie segmenty i elementy otoczenia chciałbym podkreślić nasze szczególne związki z Klubem Partnera Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. We współpracy z Partnerami będziemy kładli nacisk na potrzeby Studentów: staże, praktyki, stypendia, przyszłą pracę, przygotowanie prac magisterskich i licencjackich, większe zaangażowanie we wspólne projekty badawcze, wzbogacanie naszej dydaktyki, pomoc materialną (na przykład w wyposażenie sal w aparaturę multimedialną); potrzebę większego wykorzystania Partnerów do konsultacji naszych planów studiów pod kątem treści kształcenia oraz nabywanych umiejętności i kompetencji. Wszystko z myślą o tym, aby nasz dzisiejszy Student, a jutrzejszy Absolwent był możliwie najlepiej przygotowany do mobilności na coraz bardziej wymagającym rynku pracy. Szanowni Państwo, Drodzy Studenci, Deklaruję, że w wypadku uzyskania Państwa akceptacji dla zarysowanego programu i dla mojej osoby, moją pracę na stanowisku rektora będą traktował jako prawdziwą służbę publiczną. Deklaruję partnerskie włączenie Państwa i reprezentujących Was organizacji do decydowania i kształtowania środowiska, w jakim spędzacie najlepsze lata swego życia. Na miarę moich sił, zdrowia i talentów będę służyć Państwu i Akademii Ekonomicznej (Uniwersytetowi Ekonomicznemu) w Poznaniu. 8