INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH akredytowany przez Polskie Centrum Akredytacji certyfikat akredytacji nr AB 023 LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 1/15 LABORATORIUM OKUĆ I ŚLUSARKI BUDOWLANEJ 61-819 Poznań, ul. S. Taczaka 12 Tel. 0-61 853-76-29 Fax 0-61 853-78-33 e-mail: laboratorium@itb.poznan.pl Obiekt badań: Zabudowa szklana balkonów, loggii, tarasów PERFECT VIEW Klient: (nazwa i adres) BALUMET Sp. z o.o. Rynek 1 89-200 Szubin Daty: Pobrania próbki: Przyjęcia do badań: 17-11-2010 Przy protokole przyjęcia nr Rozpoczęcia badań: 17-11-2010 LOW01-2759/2010 Zakończenia badań: 28-01-2011
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 2/15 1. Dane dotyczące wyrobu i badań 1.1 Obiekt badań: Obiektem badań były jedna reprezentatywna próbka bezramowej zabudowy szklanej balkonów, loggii, tarasów PERFECT VIEW, wyprodukowanej przez Firmę BALUMET Sp. z o.o. Dostarczona próbka była o wymiarach zewnętrznych S x H = 2165 mm x 2795 mm i zawierała wypełnienie składające się z trzech skrzydeł szklanych o grubości szyby 8 mm. Próbka do badań była oprawiona dodatkowo w ramie stalowej, umożliwiającej zamocowanie jej na stanowiskach badawczym i przeprowadzenie badań (Fot. 1). Fot. 1 Zabudowa składała się z następujących elementów: z prowadnicy górnej i dolnej (Fot. 2), z pionowych profili przymurowych (Fot. 3), z systemu rolek (Fot. 4).
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 3/15 górna belka nośna prowadnica Fot. 2 Rys. 3 Skrzydła były wykonane z szyby hartowanej o szerokości 702 mm. Pierwsze skrzydło było wykonane jako rozwierane (pierwsze z lewej Fot. 1), a pozostałe dwa skrzydła były wykonane jako rozwierno-przesuwne. Każde skrzydło przesuwne było wyposażone w cztery zespoły rolkowe (Fot. 4) w tym dwa zespoły rolkowe poruszały się w górnej prowadnicy i dwa w dolnej prowadnicy. Fot. 4 Skrzydło rozwierne było zawieszone na dwóch osiowych czopach zamocowanych w dolnej i górnej prowadnicy (Fot. 5).
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 4/15 Fot. 5 Przy górnej i dolnej poziomej krawędzi skrzydła rozwiernego znajdowały się zapadki, które zabezpieczały skrzydło przed otwarciem. Zapadki były połączone łańcuchem (Fot. 6) w taki sposób, że odciągnięcie łańcucha w kierunku prostopadłym od powierzchni tafii szyby powodowało wysunięcie się zapadek, a tym samym otwarcie skrzydła rozwiernego. Do profili prowadnic były przykręcone aluminiowe zaczepy współpracujące z zapadkami (Fot. 7). Do górnej części prowadnicy był zamocowany docisk, który zabezpieczał i blokował skrzydło podczas rozwierania skrzydeł rozwierno-przesuwnych przed wysunięciem się z prowadnicy (Fot. 7). Naroża skrzydeł były zamknięte tworzywowymi kształtkami, które po zamknięciu szczelnie przylegały do siebie. Do profili przyściennych pionowych były zamocowane listwy z osadzonymi uszczelkami szczotkowymi. Uszczelki szczotkowe znajdowały się także przy krawędziach poziomych skrzydeł. Zabudowę szklaną balkonów, loggii, tarasów PERFECT VIEW poddano następującym badaniom: sprawdzenia prawidłowości działania, sprawdzenia sił potrzebnych do otwarcia i zamknięcia segmentu, sprawdzenia odporności na obciążenia wiatrem, sprawdzenia odporności na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim, sprawdzenie odporności na uderzenie ciałem twardym, sprawdzenia odporność na wielokrotne otwieranie i zmykanie.
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 5/15 1.2. Dokumenty dotyczące badań: 1.2.1. Procedury i metody badawcze: - PN-EN 1191:2002 Drzwi i okna. Odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie. Metoda badania - PN-EN 1527:2000 Okucia budowlane. Okucia do drzwi przesuwnych i drzwi składanych. Wymagania i metody badań - PN-EN 12211:2001 Okna i drzwi. Odporność na obciążenie wiatrem. Metoda badania - PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące. Badania wizualne. Zasady ogólne - PN-EN 13049:2004 Okna. Uderzenie ciałem miękkim i ciężkim. Metody badania, wymagania dotyczące bezpieczeństwa i klasyfikacji - PB LOW-001/4/09-2007 Badania. Pomiar wielkości geometrycznych - PB LOW-012/5/09-2007 Badania. Siły Pomiar i obciążenie 1.2.2. Dokumenty związane: - PN-EN 13049:2004 Okna. Uderzenie ciałem miękkim i ciężkim. Metody badania, wymagania dotyczące bezpieczeństwa i klasyfikacji
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 6/15 2.1. Sprawdzenie prawidłowości działania 2.1.1. Metoda badania wg PN-EN 13018:2004 2.1.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe stanowisko LOW-139, luxsomierz LOW-184, siłomierz LOW-049. 2.1.3. Wyniki sprawdzenia: Podczas trzykrotnej próby działania skrzydeł nie stwierdzono nieprawidłowości działania, a ruch skrzydeł był płynny, bez zacięć i zahamowań. Zamykanie skrzydła rozwieranego na górną i dolną zapadkę odbywało się bez oporów i zacięć. Do skrzydła przesuwnego prawego na wysokości 1 m od dolnej prowadnicy, równolegle do płaszczyzny skrzydła przyłożono siłomierz powodując otwarcie, a następnie zamknięcie skrzydła, mierząc jednocześnie wartość max siły potrzebnej do przemieszczania skrzydła. Badanie powtórzono trzykrotnie a wyniki podano tabeli 1. Tabela 1. Max siła potrzebna do przemieszczania skrzydła [N] Przed badaniem na wielokrotne otwieranie i zamykanie otwieranie wartość średnia zamykanie wartość średnia 14,25 14,22 11,30 11,78 14,50 12,25 13,90 11,80 Po badaniu na wielokrotne otwieranie i zamykanie otwieranie wartość średnia zamykanie wartość średnia 13,30 13,07 10,10 10,42 13,10 10,70 12,80 10,45 Podczas ruchu skrzydła w obydwu kierunkach przed badaniem na wielokrotne otwieranie i zamykanie i po tym badaniu, odczyty siłomierza nie różniły się więcej niż 9 N. Skrzydło przesuwało się płynnie, bez dostrzegalnych zacięć i drgań.
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 7/15 2.2. Sprawdzenie sił potrzebnych do otwarcia i zamknięcia segmentu 2.2.1. Metoda badania wg PB-012/5/09-2007 2.2.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe stanowisko LOW-139, miara zwijana LOW-074, obciążniki, siłomierz LOW-049. 2.2.3. Wyniki sprawdzenia: Próbka numer LOW-2759-10-1-1 została zamocowana na stanowisku LOW-139. Następnie zmierzono wartość sił powodujących rozpoczęcie i utrzymanie ruchu skrzydła rozwieranego (w zakresie kąta, w której nie działa docisk Fot. 7), które wynosiły: 2,95 N, 2,85 N i 3,00 N; wartość średnia 2,93 N. Siła potrzebna do otwarcia górnej i dolnej zapadki skrzydła rozwieranego, poprzez odciągnięcia łańcucha (Fot. 6) łączącego górną i dolną zapadkę, w kierunku prostopadłym do tafli szklanej na wysokości 1 m od podłoża wynosiła: 18,90 N, 17,15 N i 17,10 N; wartość średnia 17,72 N. łańcuch łączący górną i dolna zapadkę Fot. 6 Siła potrzebna do pokonania górnego docisku (Fot. 7) podczas otwierania i zamykania skrzydła rozwieranego przyłożona w kierunku prostopadłym do tafli szklanej na wysokości 1 m od podłoża wynosiła: otwieranie 32,30 N, 34,50 N i 34,05 N; wartość średnia 33,62 N; zamykanie 34,55 N, 34,75 N i 33,90 N; wartość średnia 34,40 N.
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 8/15 Fot. 7 Wartości zmierzonych sił tarcia początkowego dla skrzydła przesuwnego zamieszczono w tabeli 9. Tabela 9. Siła tarcia początkowego przed badaniem trwałości [N] otwieranie 8,75 Wartość 8,95 8,80 średnia 7,50 6,70 8,08 7,05 zamykanie Wartość średnia 7,83
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 9/15 2.3. Sprawdzenie odporności na obciążenie wiatrem 2.3.1. Metoda badania wg PN-EN 12211:2001 2.3.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe komora do badań szczelności okien i drzwi f-my K. Schulten Fenstertechnik LOW-139, termohigrobarometr LOW-154, miara zwijana LOW-074. 2.3.3. Wyniki sprawdzenia: Ugięcie elementu próbki obliczono wg zależności W2-[(W1+W3)/2], gdzie W1, W2, W3 są wskazaniami czujników przemieszczeń w punktach pomiarów. Próbka nr LOW-2759-10-1-1 była kondycjonowane w warunkach badań ponad 4 h (temperatura otoczenia t=19 C, wilgotność względna 36%). Próbkę zamontowano stroną zewnętrzną do wnętrza komory, podkładając pomiędzy przylgi komory i próbki folię odpowiednio umarszczoną tak, aby nie ograniczała ugięcia tafli skrzydeł podczas parcia ciśnienia, następnie poddano obciążeniu początkowemu, w postaci 3 pulsów dodatniego skoku ciśnienia od 0 Pa do 1200 Pa i z powrotem do 0 Pa, trwających po 3 sekundy w wartościach skrajnych, a czas potrzebny do osiągnięcia ciśnienia maksymalnego nie był krótszy niż 3 sekundy. Próbkę poddano badaniu ugięcia na środkowym skrzydle, na środku szerokości skrzydła (Fot. 8), przy ciśnieniu próbnym P 1, stopniując je jak przedstawiono w tabeli 10, zmiany ciśnienia nie przekraczały 100 Pa na sekundę. Fot. 8
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 10/15 Po 30 sekundach utrzymywania każdej wartości ciśnienia zarejestrowano odkształcenia elementu skrzydła. Zredukowano ciśnienie próbne do 0 Pa z prędkością nieprzekraczającą 100 Pa/s i po 60±5 s odnotowano szczątkowe ugięcia czołowe. Wyniki badania ugięć przedstawiono w tabeli 2. Tabela 2. Wyniki badania ugięć Różnica Wskazania i ugięcie [mm] ciśnień [Pa] W1 W2 W3 Ugięcie 100 0,4 20,6 3,2 18,8 200 1,9 35,3 5,2 31,8 300 3,5 48,3 6,5 43,3 400 4,9 60,7 8,0 54,3 500 5,9 68,9 9,0 61,5 600 7,1 78,8 11,2 69,7 800 9,5 94,4 13,5 82,9 1000 10,9 103,6 15,4 90,5 1200 12,6 114,2 18,1 98,9 0 0,3 0,2 0,3 0,1 Wysokość skrzydła wraz z okuciami wynosiła 2640 mm Po badaniach trzykrotnie otwarto i zamknięto skrzydła przesuwne i skrzydło rozwierane. Skrzydła działały nadal sprawnie a żaden z ich elementów nie uległ uszkodzeniu ani oderwaniu. 2.4. Sprawdzenie odporności na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim 2.4.1. Metoda badania wg PN-EN 13049:2004. 2.4.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe stanowisko, urządzenie do badania okien, drzwi i żaluzji na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim LOW-151, miara zwijana LOW-074. 2.4.3. Wyniki sprawdzenia: Próbka LOW-2759-10-1-1 była przechowywana i badana w środowisku o temperaturze 18 C i wilgotności 27%. Próbkę zamocowano na stanowisku. Uderzenie wykonano w środkowe skrzydło przeszklone szybą hartowaną o grubości 8 mm. Uderzenie wykonano w środek geometryczny szyby i przy dolnej krawędzi od strony wewnętrznej. Ciało udarowe ustawiono tak, aby część udarowa stykała się z punktem uderzenia. Następnie podniesiono ciało udarowe (Fot. 9) na wysokość podaną w tabeli 3 i zwolniono linkę blokującą tak, aby ciało udarowe spadając swobodnie mogło uderzyć w przeszklenie skrzydła przesuwnego. Po każdym uderzeniu dokonano oględzin badanej próbki. Wyniki badania przedstawiono w tabeli 3.
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 11/15 Fot. 9 Tabela 3. Wyniki odporności na uderzenie w przeszklenie skrzydła przesuwnego od strony wewnętrznej Klasa Wysokość Miejsce uderzenia spadania [mm] środek geometryczny skrzydła dolna krawędź skrzydła 1 200 bez uszkodzeń bez uszkodzeń 2 300 bez uszkodzeń bez uszkodzeń 3 450 bez uszkodzeń bez uszkodzeń
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 12/15 2.5. Sprawdzenie odporności drzwi na uderzenie ciałem twardym 2.5.1. Metoda wg PN-EN 950:2000 2.5.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe czujnik zegarowy LOW- 216, sekundomierz LOW-229, kula stalowa LOW-195, suwmiarka LOW-157, termohigrobarometr LOW-154. 2.5.3. Wyniki sprawdzenia: Próbka była kondycjonowana w warunkach badań przez ponad 4 h bezpośrednio przed badaniem (temperatura otoczenia t=18 C, wilgotność względna 27%). Skrzydło przesuwne ułożono poziomo. Grubość szyby hartowanej skrzydła przesuwnego wynosiła 8,0 mm. Na powierzchni skrzydła drzwiowego zaznaczono 15 punktów uderzenia. Umieszczono kulę stalową, o średnicy 50 mm i masie 0,53385 kg na wysokości 1,528 mm nad wyznaczonymi punktami uderzenia i opuszczano swobodnie, aż do uderzenia o powierzchnię skrzydła przesuwnego (z energią 8 J, jak do klasy 4 wg PN-EN 1192:2001). Po wykonaniu uderzeń dokonano oględzin. Na powierzchni szyby w miejscach uderzenia nie zaobserwowano żadnych zmian a szyba pozostała w całości i bez żadnych uszkodzeń. 2.6. Odporność na wielokrotne otwieranie i zmykanie 2.6.1. Metoda badania wg PN-EN 1527:2000 i PN-EN 1191:2002 2.6.2. Stosowane urządzenia, aparatura i środki pomiarowe stanowisko LOW-139, stanowisko LOW-133, siłomierz LOW-049. 2.6.3.1. Wyniki sprawdzenia dla skrzydła przesuwnego: Próbka LOW-2750-10-1-1 była przechowywana i badana w środowisku o temperaturze 19 C i wilgotności 36%. Próbkę zamocowano na stanowisku LOW-139. Skrzydło przesuwne prawe przemieszczano z położenia zamkniętego do położenia otwartego i z otwartego do zamkniętego, w ten sposób tworząc jeden cykl. Do skrzydła przyklejono klocek drewniany umożliwiający podłączenie urządzenia manewrującego cykliczne otwieranie i zamykanie (Fot. 10).
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 13/15 Fot. 10 Równolegle do płaszczyzny skrzydła przyłożono siłownik i otwierano skrzydło a następnie zamykano na drodze 0,70 m. Skrzydło otwierano i zamykano 5 razy na minutę z przerwą jednej sekundy w położeniu otwarcia i zamknięcia. Po wykonaniu 25 000 cykli, odłączono urządzenie manewrujące, a następnie przemieszczano skrzydło z położenia zamkniętego do położenia otwartego oraz w kierunku odwrotnym i zmierzono siły wymagane do pokonania tarcia początkowego. Badanie powtórzono trzykrotnie (łącznie 6 pomiarów) i obliczono wartość średnią sił w każdym kierunku. Wartości zmierzonych sił tarcia początkowego po próbie trwałościowej zamieszczono w tabeli 4.
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 14/15 Tabela 4. Siła tarcia początkowego po badaniu trwałości [N] otwieranie zamykanie 6,75 Wartość 6,20 9,05 średnia 4,80 8,40 8,07 7,00 Wartość średnia 6,00 Skrzydło przesuwne po wykonaniu 25000 cykli otwierania i zamykania nie wykazało uszkodzeń mechanicznych ani trwałych odkształceń, powodujących utratę sprawności działania i funkcjonalności. 2.6.3.2. Wyniki sprawdzenia dla skrzydła rozwieranego: Próbkę zamocowano na stanowisku badawczym. Skrzydło rozwierane przemieszczano z położenia zamkniętego do położenia otwartego (do kąta 90 ) i z otwartego do zamkniętego, w ten sposób tworząc jeden cykl. Do skrzydła przyklejono klocek drewniany umożliwiający podłączenie urządzenia manewrującego cykliczne otwieranie i zamykanie (Fot. 11). Fot. 11
LOW RAPORT Z BADAŃ nr LOW01-2759/10/Z00OWN Strona 15/15 Skrzydło rozwierane poddano 25000 cykli rozwarcia i zamknięcia przy użyciu urządzenia manewrującego. Średnia szybkość przemieszczania swobodnej krawędzi skrzydła drzwiowego wynosiła 0,5 m/s. Po zakończeniu 25 000 cykli skrzydło działało nadal sprawnie, a żaden z elementów skrzydła ani prowadnic nie uległ uszkodzeniu, następnie wyznaczono siły operacyjne. Zmianę funkcjonalności, wyrażoną w procentach obliczono z następującego wzoru: gdzie: Pe V=100 ( - 1) P V - zmiana funkcjonalności, wyrażona w %, P e siła zamykająca zmierzona po badaniach, P i siła zamykająca zmierzona przed badaniem. i Po badaniu trwałości zmierzono siły powodujące wprawienie w ruch otwartego skrzydła rozwieranego, które wynosiły: 2,65 N, 2,70 N i 2,65 N; wartość średnia 2,67 N. Wystąpiła poprawa funkcjonalności o 8,9%. Odpowiedzialny za badanie: mgr inż. Władysław Krym Osoba autoryzująca raport: Podpis Poznań, dnia 28-01-2011 Laboratorium Badawcze oświadcza, że wyniki badania odnoszą się wyłącznie do badanego obiektu. Bez pisemnej zgody Laboratorium Badawczego Raport nie może być powielany inaczej, jak tylko w całości. Raport z badań nie jest dokumentem dopuszczającym do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie.