Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 34-721 Raba Wyżna 65 gimrabawyzna@rabawyzna.pl V Międzyszkolny Konkurs chemiczno - biologicznego BIOLCHEM dla gimnazjalistów klas I III i uczniów szkół podstawowych klas V - VI w roku szkolnym 2011/2012 temat przewodni: OD PROCESU I ZJAWISKA DO ŚRODOWISKA Zadania Etapu Szkolnego dla uczniów Szkół Podstawowych: Drogi uczniu! Na rozwiązanie testu przeznaczono czas 60 minut. Maksymalnie możesz uzyskad 63 punkty Pamiętaj, nie używaj korektora, ani telefonu komórkowego Możesz korzystad z brudnopisu, jednakże nie podlega on ocenie Pytania testowe są jednokrotnego wyboru Stwierdzenie niesamodzielności pracy spowoduje dyskwalifikację w konkursie Życzymy powodzenia i zakwalifikowania się do drugiego etapu. Organizatorzy: mgr Dorota Knap mgr Bernarda Szewczyk Strona 1
Zadanie 1 Do nazw roślin nagonasiennych dopasuj odpowiednie opisy. 1.kosodrzewina 2.modrzew europejski 3.cis pospolity 4.jałowiec pospolity 5.jodła pospolita [5p] A. Wytwarza szyszkojagody. B. Gubi liście na zimę. C. Drzewo iglaste wytwarzające długie, zwisające szyszki. D. Wytwarza jadalne, czerwone osłonki nasion. E. Tworzy niewysokie zarośla powyżej górnej granicy lasów. F. Drzewo iglaste o szyszkach wzniesionych pionowo w górę, które rozpadają się po dojrzeniu nasion. 1. 2. 3. 4. 5. Zadanie 2 Zaznacz prawidłowe zakooczenie zdania. Zwierzętami jajorodnymi są A. sandacz, żaba, żółw, kolczatka. B. salamandra, pingwin, dzięcioł, nietoperz. C. koala, salamandra, żmija, krokodyl. D. mieczyk, koala, sikora, dziobak. Zadanie 3 Rośliny iglaste często spotykamy na północy kuli ziemskiej, w zimnym klimacie. Wymieo przystosowania w budowie liści do tego klimatu. [2p] Zadanie 4 Nasiona sosny powstają w wyniku dwóch procesów: zapylenia i zapłodnienia. Wyjaśnij na czym polega: zapłodnienie -. Zadanie 5 Przeczytaj i podkreśl zdanie fałszywe: Dzięki łagiewce pyłkowej ziarno pyłku przenoszone jest na znamię słupka. Dzięki łagiewce pyłkowej, bez udziału wody, komórki plemnikowe są przenoszone do komórki jajowej znajdującej się w zalążku. Zadanie 6 Podkreśl charakterystyczne cechy kijanki. obecnośd ogona, obecnośd pęcherza pławnego, płuca jako narząd wymiany gazowej, składanie skrzeku, skrzela jako narząd wymiany gazowej, może żyd w środowisku lądowym i wodnym, brak ogona, ciało pokryte łuskami, składanie ikry, może żyd w środowisku wodnym Zadanie 7 Na rysunku zaznacz strzałką i podpisz żeoski kwiatostan sosny. Strona 2
Zadanie 8 Drzewa iglaste są bardziej wrażliwe na zanieczyszczenia niż liściaste. Uzasadnij, dlaczego... [2p] Zadanie 9 Czyje to liście? Zadanie 10 Podkreśl nazwy grup zwierząt należących do owodniowców. ryby, gady, ssaki, płazy, ptaki. Zadanie 11 Obok zdao zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje literę F. Ssaki opiekują się potomstwem.. Powierzchnia wymiany gazowej płuc ssaków jest duża. Wszystkie ssaki są żyworodne. Zadanie 12 Podpisz etapy rozwoju żaby i uzupełnij zdanie pod ilustracją. Płazy, jako jedyne kręgowce przechodzą rozwój................................. Strona 3
Zadanie 13 Czynnikami środowiska, niezbędnymi do życia roślinom, są: a) sole mineralne, białka i cukry b) woda, dwutlenek węgla i energia słoneczna c) woda, tłuszcze i białka d) tlen, sole mineralne i cukry Zadanie 14 W poniższym łaocuchu pokarmowym brakuje: mszyce biedronka żaba bakterie a) producentów b) konsumentów I rzędu c) konsumentów II rzędu d) reducentów Zadanie 15 Roślinami charakterystycznymi podszytu lasu są: a) porosty, sosna zwyczajna, stokrotka b) mech płonnik, malina, poziomka c) parzydło leśne, borówka, skrzyp leśny d) czeremcha, trzmielina, bez czarny Zadanie 16 Wykreśl wyrazy tak, aby powstały zdania prawdziwe. 11 W Większośd gadów to zwierzęta drapieżne / roślinożerne. W okresie zimy gady aktywnie polują, aby przetrwad / zapadają w stan hibernacji. Gady i płazy to zwierzęta zmiennocieplne / stałocieplne. Zadanie 17 Podpisz zaznaczone na ilustracji elementy budowy jaja ptaków. Strona 4
Zadanie 18 Przyporządkuj nazwy rodzajowe zwierząt do odpowiedniej grupy. A. delfin F. kangur Ryby............................................................. B. traszka G. rzekotka Płazy............................................................ C. jaszczurka Gady............................................................. D. żmija Ptaki............................................................ E. bocian H. skowronek I. kolczatka Ssaki............................................................ Zadanie 19 Przyporządkuj następujące rośliny: dąb, borówka, wrzos, sosna, leszczyna, czeremcha, fiołek leśny, czarna jagoda, konwalia, buk, poziomka, malina, głóg poszczególnym warstwom w lesie: runo leśne... podszyt... korony drzew... Zadanie 20 Z podanych nazw organizmów wybierz i podkreśl organizmy cudzożywne: lis, dąb, pomidor, borowik, jeż, osa, kapusta, biedronka, szczupak, tulipan, człowiek, bakteria Zadanie 21 Wyjaśnij na czym polega wymiana gazowa. [4p] [2p] Zadanie 22 [4p] Podane przykłady zwierząt oznaczono symbolami literowymi. Połącz je z odpowiednim narządem wymiany gazowej wpisując litery obok narządu. a- pstrąg, b- wróbel, c- biedronka, d- pająk krzyżak, e- mucha, f- tarantula, g- sarna, h- rak. Skrzela -. Tchawki - Płucotchawki -. Płuca - Zadanie 23 Wyjaśnij na czym polega proces fotosyntezy i w jakich organach rośliny zachodzi. Strona 5
Zadanie 24 Wymieo po trzy przystosowania pasożyta, drapieżcy i ofiary. Pasożyt Drapieżca.. Ofiara Zadanie 25 Dopasuj typ lasu do podanego opisu. bór sosnowy, łęgi, grądy, bór świerkowy [4p] A. Las liściasty utworzony przez wiele gatunków drzew grap, dąb, lipa, klon. B. Znajduje się nad strumieniami i rzekami wierzba, topola, bez czarny. C. Rośnie na ubogich glebach piaszczystych sosna, jałowiec, wrzosy... D. Spotykamy w górach i na niżu świerk, widłak, mchy... Strona 6