Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II. w Rabie Wyżnej Raba Wyżna 65. gimrabawyzna@rabawyzna.pl

Transkrypt

1 KOD UCZNIA Suma punktów Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Raba Wyżna 65 gimrabawyzna@rabawyzna.pl III Międzyszkolny Konkurs chemiczno - biologicznego BIOLCHEM dla gimnazjalistów klas I III i uczniów szkół podstawowych klas V - VI w roku szkolnym 2009/2010 temat przewodni: ŚRODOWISKO PRAWDĘ CI POWIE Zadania II Etapu Konkursu dla UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH: Drogi UCZNIU Na rozwiązanie testu przeznaczono czas 90 minut, maksymalnie możesz uzyskać 59 punktów Pamiętaj, nie używaj korektora, ani telefonu komórkowego W zadaniach otwartych pamiętaj o komentarzu, oraz podaniu pełnych odpowiedzi Pytania testowe są jednokrotnego wyboru Stwierdzenie niesamodzielności pracy spowoduje dyskwalifikację w konkursie Życzymy powodzenia i osiągnięcia wysokich wyników. Autorka testu: mgr Stefania Kowal nauczyciel geografii, przyrody Organizatorzy: mgr Dorota Knap mgr Bernarda Szewczyk 1

2 1. Dobierz właściwe określenie do nazw niekorzystnych zjawisk zachodzących w powietrzu, wpisz litery w miejsce kropek. (4pkt) kwaśne deszcze dziura ozonowa smog. efekt cieplarniany. a) jest spowodowany wzrostem stężenia dwutlenku węgla w powietrzu; b) jest to rozrzedzenie warstwy ozonowej spowodowane przez freony używane np. w dezodorantach; c) jest to opad, np. deszczu w którym w wyniku połączenia tlenków siarki i azotu powstają kwasy; d) duże zanieczyszczenia powietrza któremu często towarzyszy mgła, nad miastami i ośrodkami przemysłowymi. 2. Który zestaw zawiera wyłącznie rośliny nagonasienne? (1pkt) a) kosodrzewina, limba, jałowiec, cis; b) sosna, brzoza, cis, limba; c) świerk, modrzew, jałowiec, klon; d) jodłą, limba, wierzba, świerk. 3. Środowisko roślin nagonasiennych to: (1pkt) a) torfowisko, b) buczyna, c) bór, d) łąka. 4. Uzupełnij zdanie. (2pkt) Duża ilość porostów, w tym obecność form krzaczkowatych i listkowatych świadczy o 5. Zaznacz rodzaje porostów zasiedlających tereny o różnym stopniu zanieczyszczenia związkami siarki. Skorzystaj z poniższego schematu. Uproszczona skala porostowa wykorzystywana do oceny stopnia zanieczyszczeń powietrza Porosty mało wrażliwe średnio wrażliwe bardzo wrażliwe typ plechy skorupiasta listkowata krzaczkowata fotografia przykładoweg o porostu nazwa porostu misecznica pustułka brodaczka 2

3 Typ plechy porostów spotykanych w środowisku Zanieczyszczenie duże Zanieczyszczenie średnie Zanieczyszczenie małe skorupiasta listkowata krzaczkowata 6. Przyporządkuj rodzajom zanieczyszczeń źródła ich emisji. (4pkt) Rodzaje zanieczyszczeń Źródła emisji A. tlenki azotu 1. wybuchy jądrowe B. opad pyłu 2. rolnictwo C. odpady radioaktywne 3. motoryzacja D. nawozy sztuczne 4. cementownie A.. B.. C.. D Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. (1pkt) Najsłabszy rozwój porostów obserwuje się A. na terenach parków narodowych. B. na terenach, na których wykorzystywane są alternatywne w stosunku do paliw kopalnych źródła energii. C. wokół elektrociepłowni, które nie mają urządzeń odsiarczających paliwa. D. na terenach nieskażonych związkami siarki. 8. Zaznacz działania, które należy podjąć, aby porosty mogły zasiedlać nowe terytoria. 1. budowanie koksowni 2. korzystanie tylko z elektrowni używających węgiel kamienny 3. używanie katalizatorów spalin samochodowych 4. stosowanie tzw. alternatywnych źródeł energii 5. produkowanie pojazdów o tradycyjnym napędzie 6. zaostrzanie norm emisji dwutlenku siarki i karanie zakładów trucicieli 3

4 9. Zaznacz nazwę poniżej opisanego zjawiska. (1pkt) Powstaje w upalne dni i jest spowodowane wzrostem stężenia w powietrzu między innymi tlenków azotu i węglowodorów głównie ze spalin samochodowych. A. smog fotochemiczny B. smog kwaśny C. rozrzedzenie warstwy ozonowej D. efekt cieplarniany 10.. Przyporządkuj formom degradacji (niszczenia ) gleby czynniki, które je wywołują. Formy degradacji gleby A. zmniejszenie zawartości materii organicznej i substancji pokarmowych Czynniki 1. przenawożenie B. zakwaszenie gleby 2. erozja C. wzrost zawartości związków fosforu 3. kwaśne deszcze i azotu A.. B.. C Uporządkuj przyczyny i skutki niszczenia lasów, wpisując litery w odpowiednie miejsca. (5pkt) Przyczyny Skutki A. atak szkodników C. kwaśne deszcze B. zmiana klimatu D. uszkodzenie korzeni E. wyrąb lasów 4

5 12. Czystość wody można określić na podstawie gatunków zwierząt w niej żyjących. (2pkt) O czym świadczy brak kiełży i ośliczek w wodzie? Z wymienionych organizmów ułóż łańcuchy pokarmowe charakterystyczne dla biocenozy jeziora: (4pkt) a) płoć, szczupak, glony; b).. c) kaczka, rzęsa wodna, lis Działalność niszcząca człowieka polega na: (1pkt) a) sadzeniu drzew, które wzbogacają atmosferę w tlen, b) bezmyślnym wycinaniu lasów, zatruwaniu powietrza, gleby i wody, c) wycinaniu starych i chorych drzew oraz sadzeniu nowych, d) zakładaniu kanalizacji i budowaniu oczyszczalni ścieków. 15. Drzewa chcąc zabezpieczyć swoje łodygi przed niekorzystnymi czynnikami środowiska i nadmiernym parowaniem: (1pkt) a) wykształcają kolce, b) wykształcają grubą warstwę korka, c) zrzucają liście, d) przestają przeprowadzać proces fotosyntezy. 16. Oceń prawdziwość poniższych zdań dotyczących klas czystości wód, wpisując P (prawda) lub F (fałsz) w odpowiedniej rubryce. 1. W wodzie I klasy czystości mogą bytować ryby łososiowate. 2. Woda I klasy czystości nadaje się tylko do nawadniania terenów rolniczych. 3. Woda II klasy czystości może być wykorzystywana do hodowli zwierząt gospodarskich. 4. Woda II klasy czystości nadaje się do stosowania w zakładach farmaceutycznych. 5. Woda IIII klasy czystości może być wykorzystywana do nawadniania upraw ogrodniczych. 6. Woda III klasy czystości nadaje się do stosowania w celach rekreacyjnych. 17. Do oczyszczalni ścieków trafiła zanieczyszczona woda z gospodarstw wiejskich zawierająca podane zanieczyszczenia. Przyporządkuj nazwy rodzajów zanieczyszczeń nazwom metod oczyszczania. związki organiczne pochodzenia zwierzęcego, roztwór nawozów sztucznych, drobiny popiołu Oczyszczanie mechaniczne biologiczne chemiczne 5

6 18. Do alternatywnych źródeł energii należy: (1pkt) a. ropa naftowa b. węgiel brunatny c. energia słoneczna d. węgiel kamienny. 19. Do nieodnawialnych zasobów przyrody zaliczamy: (1pkt) a. rośliny, gaz ziemny, powietrze b. węgiel kamienny, węgiel brunatny, surowce skalne c. powietrze, zwierzęta, wapienie d. węgiel kamienny, węgiel brunatny, woda 20. Recykling to: (1pkt) a. symbioza grzybów z bakteriami b. rozkład substancji organicznych i pobierania zmineralizowanych związków azotu i fosforu przez producentów c. doprowadzanie zużytych materiałów do stanu pozwalającego na ich ponowne wykorzystanie d. wykorzystanie odpadów jako surowców do dalszego przerobu. 21. Wody trzeciej klasy czystości nadają się do: (1pkt) a. hodowli zwierząt gospodarskich b. nawadniania terenów rolniczych i upraw ogrodniczych c. celów rekreacyjnych d. bytowania w warunkach naturalnych ryb łososiowatych. 22. Skutkiem efektu cieplarnianego jest: (1pkt) a. topnienie lodowców b. docieranie promieni ultrafioletowych do powierzchni Ziemi c. osuszanie się podmokłych terenów i obniżenie poziomu wód gruntowych d. przyspieszenie procesu starzenia i choroby wzroku. 23. Zakwaszenie gleb jest przyczyną: (1pkt) a. wymywania z gleb składników pokarmowych b. erozji gleb c. zmęczenia gleb d. wzrostu zawartości związków azotu i fosfor w glebie. 24. Przyczyną eutrofizacji (zakwitu glonów) wód mogą być: (1pkt) a. ścieki przemysłowe bogate w związki metali ciężkich b. kwaśne deszcze c. ścieki komunalne i spływy powierzchniowe z pól bogate w związki fosforowe i azotowe d. wycieki ropy naftowej z uszkodzonych tankowców. 25. Dzikie wysypiska śmieci mogą być przyczyną: (1pkt) a. zanieczyszczeń wód gruntowych b. skażenia gleb c. zanieczyszczeń wód płynących d. wszystkich wymienionych. 6

7 26. Na glebach znajdujących się w pobliżu szlaków komunikacyjnych należy sadzić: (1pkt) a. krzewy i drzewa nierolnicze b. warzywa c. rośliny miododajne d. drzewa owocowe. 27. Do gazów cieplarnianych zaliczamy przede wszystkim: (1pkt) a. tlen, chlor, metan b. metan, dwutlenek węgla, tlenki azotu c. argon, wodór, hel d. ozon, chlor, azot. 28. Freony dostające się do atmosfery są w głównej mierze przyczyną: (1pkt) a. kwaśnych deszczy b. dziury ozonowej c. eutrofizacji wód d. efektu cieplarnianego. 29. Przykładem drzew najbardziej wrażliwych na zanieczyszczenia są: (1pkt) a. jodła, klon, świerk b. brzoza, wierzba, klon c. kasztanowiec, osika, sosna d. jodła, świerk, sosna. 30. Wody drugiej klasy czystości nadają się do: (1pkt) a. bytowania w warunkach naturalnych ryb łososiowatych b. stosowania w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym c. hodowli zwierząt gospodarskich d. zaopatrzenia ludności w wodę do picia. 31. Czerwona Księga jest to: (1pkt) a. spis gatunków roślin i zwierząt wymarłych b. spis gatunków zwierząt objętych ochroną gatunkową c. spis rzadkich i ginących gatunków roślin i zwierząt 32. Dokończ zdanie: (2pkt) Wszystkie wyroby zawierające azbest muszą być usunięte z terenu Polski do końca roku 33. Wdychanie włókien azbestowych może wywołać: (1pkt) a. białaczkę, b. raka płuc, c. miażdżycę d. krzywicę 7