1. Uczeń: Uczeń: 2. Metody adresowania w arkuszu kalkulacyjnym a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości Zna zastosowanie arkusza kalkulacyjnego, zna sposoby adresowania w arkuszu kalkulacyjnym, zna podstawowe metody wykonywania obliczeń w programie Microsoft Excel. ii. b) Umiejętności potrafi utworzyć tabelę w arkuszu kalkulacyjnym i wprowadzić do niego podstawowe dane, potrafi dokonać formatowania czcionki i tła w komórkach dopasowując je do tabeli, umie wykonać podstawowe obliczenia stosowane w arkuszu kalkulacyjnym, potrafi opisać podstawowe sposoby adresowania w arkuszu kalkulacyjnym, potrafi wykonać określone zadanie stosując znane mu sposoby adresowania w Microsoft Excel. b. 2. Metoda i forma pracy Dyskusja, ćwiczenie, praca indywidualna. Komputer c. 3. Środki dydaktyczne Arkusz kalkulacyjny Microsoft Excel Karta pracy d. 4. Przebieg lekcji i. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Prosi o włącznie komputerów. Przed zajęciami nauczyciel wycina kartki z zadaniami zawartymi w karcie pracy (załącznik 1). ii. b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel rozdaje uczniom Karty Pracy (załącznik 1). Prosi uczniów o włączenie komputerów i uruchomienie arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel.
2. Nauczyciel przypomina budowę interfejsu arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel. 3. Następnie objaśnia uczniom budowę tabeli arkusza kalkulacyjnego. 4. Podczas objaśniania budowy obszaru roboczego arkusza nauczyciel objaśnia uczniom w jaki sposób wstawia się dane do komórek arkusza. Uczniowie wykonują w arkuszu kolejne kroki wstawiania danych objaśniane przez nauczyciela. 5. Następnie nauczyciel opisuje zasadę formatowania czcionki, dopasowania szerokości kolumn i wierszy oraz zasadę wypełniania komórek kolorem. 6. Po omówieniu zasad wstawiania danych nauczyciel objaśnia metodę adresowania względnego. 7. Uczniowie wykonują Zadanie 1 z Karty Pracy (załącznik 1). 8. Następnie nauczyciel przedstawia zasadę adresowania bezwzględnego. 9. Po omówieniu zasady adresowania bezwzględnego uczniowie wykonują Zadanie 2 z Karty Pracy (załącznik 1). 10. Kolejnym krokiem jest omówienie przez nauczyciela zasady stosowania adresowania pośredniego. 11. Następnie uczniowie wykonują Zadanie 3 z Karty Pracy (załącznik 1). 12. Nauczyciel sprawdza wykonane zadania i prosi uczniów o wykonanie Zadania 4 z Karty Pracy (załącznik 1). 13. Po zakończonej pracy uczniowie prezentują nauczycielowi wykonane zadania. 14. Na zakończenie lekcji nauczyciel podsumowuje tematykę związaną ze sposobami adresowania w arkuszu kalkulacyjnym. Wyjaśnia również zasadność stosowania różnego rodzaju adresowania. iii. c) Faza podsumowująca 1. Uczniowie nabierają umiejętności związanych z pracą w arkuszu kalkulacyjnym Microsoft Excel. 2. Uczniowie poprawnie wypełniają komórki arkusza stosując jednocześnie poprawne formatowanie komórek dostosowane do osiągnięcia określonego zadania. 3. Uczniowie potrafią poprawnie wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym stosując każdy z omawianych sposobów adresowania. 4. Uwagi dla nauczyciela: W trakcie omawiania przez nauczyciela kolejnych elementów programu oraz sposobów wykonywania obliczeń uczniowie powinni wykonywać omawiane czynności na swoich komputerach. Jeżeli istnieje możliwość to można wydrukować prace uczniów. e. 5. Bibliografia 1. Koba G., Technologia informacyjna, Migra, Wrocław 2002. 2. Biblioteczka Komputer Świat, Office 2003 w praktce, nr 3/2004, Warszawa 2004. 3. Langer M., Po prostu Excel 2002/XP PL, Helion, Gliwice 2002.
4. Masłowski K., Excel 2003 PL. Ilustrowany przewodnik, Helion, 2005. f. 6. Załączniki i. a) Karta pracy ucznia załącznik 1. Zadanie 1 Korzystając z wprowadzonych wcześniej do arkusza danych oblicz w Zeszycie 1 sumę dwóch dowolnych liczb stosując formatowanie względne. Zadanie 2 Korzystając w wprowadzonych danych wykonaj obliczenia stosując formatowanie bezwzględne. Zadanie 3 Dokonaj obliczeń w Arkuszu 1 stosując formatowanie pośrednie korzystając z danych wprowadzonych w Arkuszu 1 i wyników otrzymanych w Arkuszu 2.Wszystkie obliczenia muszą znajdować się w jednym Arkuszu. Zadanie 4 Utwórz przykładową listę płac dla 5. pracowników na okres 6 miesięcy. Kolumna, w której znajdzie się wynik obliczeń nazwij Płaca brutto. W kolumnie C w wierszu 10 wpisz podatek przyjmując jego wysokość na 22% a w kolumnie D w wierszach 10,11,12,13 i 14 wprowadź formatowanie bezwzględne obliczające wysokość podatku od płacy brutto. Kolejność wysokości podatku musi być taka sama jak w przypadku kolejności pracowników w kolumnach A i B Następnie kolumnę J nazwij Płaca netto wykonując obliczenia przy wykorzystaniu formatowania pośredniego. Wszystkie obliczenia muszą znajdować się w jednym Arkuszu. Przykładowy pusty schemat tabeli wygląda następująco:
ii. b) Notatki dla nauczyciela Przykładowa praca ucznia Zadanie 4 Definicje Adresowanie względne: adresowanie to jest stosowane przez program jako domyślne. Adresowanie to wykorzystuje relatywne położenie komórek względem siebie a nie ich konkretne adresy. Przykład W dwóch kolumnach np. A i B są dwie serie danych, w kolumnie C chcemy otrzymać iloczyny poszczególnych par obu serii. Aby tego dokonać do komórki C1 należy wpisać =A1+B1, tak wpisaną
formułę można skopiować na pozostałe komórki w kolumnie C. Jest to możliwe właśnie dzięki temu ze program przy takim adresowaniu sprawdza tylko relatywne położenie komórek z formuły względem siebie, dlatego po skopiowaniu formuły w dół w kolejnej komórce zastosuje zmodyfikowaną wersje formuły w postaci =A2+B2 itd. Adresowanie bezwzględne: W adresowaniu tym istotny jest konkretny adres komórki a nie jej położenie względem innych danych. Aby komórkę oznaczyć adresem bezwzględnym należy do adresu komórki wprowadzić dodatkowe oznaczenia w postaci symbolu $ np. $A$1. Takie adresowanie ma zastosowanie np. wtedy gdy wartość jednej komórki odnosi się do kilku danych. Przykład W dwóch np. A i B są dwie serie danych (np. ceny netto) chcemy otrzymać ich wartości brutto mnożąc przez wartość podatku znajdującego się komórce B8. Aby wszystkie wartości z kolumn A i B pomnożyć przez tę jedną konkretną komórkę należy zaadresować ją w postaci adresu bezwzględnego: formuła przyjmie postać: =A1*$B$8. Taką postać bez żadnych zmian można kopiować zarówno w dół aby policzyć pozostałe wartości dla kolumny A jak i w prawo dla policzenia wartości dla kolumny B. Adresowanie pośrednie: jest połączeniem wcześniej opisanych rodzajów adresowania. Stosuje się ją, gdy wartości mają się odnosić do konkretnej kolumny lub wiersza. Jeżeli chodzi nam o wskazanie konkretnej kolumny przykładowy adres będzie miał następującą postać $A1, a w przypadku konkretnego wiersza przyjmie on postać A$1. Przykład
W kolumnie A są dane przez które należy pomnożyć wartości z pozostałych trzech kolumn. Aby dokonać takiej operacji raz wpisując formułę a następnie skopiować ją bez modyfikacji na pozostałe komórki należy zastosować adresowanie pośrednie w postaci: = $A1*B1. g. 7. Czas trwania lekcji 2 x 45 minut brak h. 8. Uwagi do scenariusza