Raport końcowy Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL projekty konkursowe
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego szkoleniowych realizowanych szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL w ramach komponentu regionalnego PO KL projekty konkursowe projekty konkursowe RAPORT RAPORT KOŃCOWY KOŃCOWY RAPORT KOŃCOWY Zamawiający: Wojewódzki Zamawiający: Urząd Pracy w Rzeszowie ul. Lisa Wojewódzki Kuli 20, 35-025 Urząd Rzeszów Pracy w Rzeszowie ul. Lisa Kuli 20, 35-025 Rzeszów Ewaluator: Ewaluator: ul. Piotrkowska 238, 90-360 Łódź 0 0 ul. Piotrkowska SDG 238, Pro-Akademia 90-360 Łódź 0 0
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 1
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) RESUME Celem badania ewaluacyjnego było uzyskanie pogłębionej wiedzy na temat skuteczności głównych kierunków wsparcia oferowanego w projektach szkoleniowych wyłonionych do dofinansowania w ramach wybranych działań w Priorytetach VI IX, a zwłaszcza określenie stopnia dopasowania szkoleń do potrzeb regionalnego rynku pracy, zidentyfikowanie obszarów i grup niedoreprezentowanych w projektach szkoleniowych, wyłonienie typów szkoleniowych najbardziej i najmniej efektywnych w odniesieniu do poszczególnych grup odbiorców oraz sformułowanie stosownych zaleceń dla WUP w Rzeszowie. Badanie ewaluacyjne zostało przeprowadzone w dniach 22.09.2010 13.12.2010, zgodnie z Modelem Badawczym, obejmującym 28 kompleksowych pytań badawczych, którym podporządkowano 10 metod badawczych o charakterze ilościowym i jakościowym. W badaniu wykorzystano dane wtórne w tym 454 wnioski, na realizację których podpisano umowy w wyniku rozstrzygnięcia konkursów ogłoszonych przez WUP w Rzeszowie do końca 2009 r. oraz pierwotne, które pochodziły z wywiadów kwestionariuszowych CATI (przeprowadzono 1201 efektywnych rozmów telefonicznych) i Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych IDI z 17 uczestnikami szkoleń, Zogniskowanych Wywiadów Grupowych FGI z 33 realizatorami szkoleń, Panelu Ekspertów oraz Diady homogenicznej. Jako metody badawcze zostały ponadto zastosowane: przypadków, Benchmarking i Mapowanie regionalne. Badanie pozwoliło na wyciągnięcie następujących wniosków: I. Możliwości PO KL 2007-2013 są niedostatecznie wykorzystane dla regulowania procesów na regionalnym rynku pracy z uwagi na niedostateczną wiedzę nt. bieżących i przyszłych potrzeb pracodawców II. Akceptacja społeczna dla podnoszenia kwalifikacji kapitału ludzkiego jest wysoka III. System zarządzania komponentem regionalnym PO KL funkcjonuje poprawnie, a uzyskiwane wskaźniki realizacji komponentu regionalnego PO KL są na średnim poziomie na tle Polski. IV. Skuteczność szkoleń w kontekście wychodzenia z bezrobocia jest niska: 25% przebadanych uczestników szkoleń z badanych Działania/Poddziałania Priorytetu VI oraz 8% z badanych Działania/Poddziałania Priorytetu VII znalazło zatrudnienie. V. Potrzeby mieszkańców Podkarpacia w zakresie szkoleń są zróżnicowane i nie do końca zaspokojone. W województwie brakuje szkoleń kompleksowych, łączących zróżnicowane formy: szkolenie, doradztwo, praktyki, możliwość zdobycia certyfikatu zawodowego itp. i oferujących kompleksowe wsparcie, w tym zwrot kosztów dojazdu na szkolenia, opiekę nad dziećmi. Osoby bezrobotne poszukują przede wszystkim szkoleń zawodowych, połączonych z praktykami, a osoby zatrudnione - wysokiej jakości szkoleń ogólnych. VI. W województwie występują grupy niedoreprezentowane we wdrażaniu komponentu regionalnego PO KL. W żadnym z badanych priorytetów, z wyłączeniem Podziałania 8.1.1 (trzeci typ ), nie ma pełnej reprezentatywności grup docelowych przewidzianych w SZOP PO KL. VII. W województwie występują obszary niedoreprezentowane we wdrażaniu komponentu regionalnego PO KL. Najmniej aktywności w wykorzystaniu funduszy EFS wykazuje powiat stalowowolski oraz miasta Przemyśl i Krosno. Najmniej aktywności w wykorzystaniu funduszy EFS do podnoszenia kwalifikacji osób pracujących wykazuje powiat ropczycko-sędziszowskim oraz miasta Przemyśl i Tarnobrzeg. VIII. Polityka informacyjna i promocyjna jest prowadzona dobrze, ale wymaga podniesienia na wyższy poziom zaawansowania. 2
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 3
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) Spis treści: 1. SPIS UŻYTYCH SKRÓTÓW... 6 2. KONCEPCJA BADANIA... 7 2.1. Tło badania... 7 2.2. Cel główny badania... 8 2.3. Cele szczegółowe badania... 8 2.4. Kryteria ewaluacji... 9 2.5. Model badania... 10 3. METODOLOGIA BADANIA... 15 3.1. Źródła danych... 15 3.2. Triangulacja badawcza... 15 3.3. Metody i techniki badawcze... 16 4. METODY DOBORU ORAZ CHARAKTERYSTYKA ZREALIZOWANEJ PRÓBY... 17 4.1. źródeł zastanych... 17 4.2. Computer Assisted Telephone Interview (CATI)... 19 4.3. Indywidualne Wywiady Pogłębione... 20 4.4. Case study... 21 4.5. Panel Ekspertów... 23 4.6. SWOT... 23 4.7. Benchmarking... 23 4.8. FGI - Focus Group Interview... 24 4.9. Diada Homogeniczna... 24 4.10. Mapowanie regionalne... 25 5. OPIS WYNIKÓW BADANIA... 26 5.1. Wyniki analizy danych zastanych... 26 5.2. Wyniki realizacji Computer Assisted Telephone Interview (wywiadów telefonicznych wspieranych komputerowo)... 53 5.3. Wyniki realizacji Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych (IDI)... 95 5.4. Wyniki realizacji analizy przypadków /case studies/... 100 5.5. Wyniki realizacji Panelu Ekspertów... 103 5.6. Wyniki analizy SWOT... 105 5.7. Wyniki Benchmarkingu... 106 5.8. Wyniki realizacji Focus Group Interview (Zogniskowanych Wywiadów Grupowych)... 112 5.9. Wyniki realizacji Diady homogenicznej... 125 5.10. Wyniki mapowania regionalnego... 127 6. WNIOSKI I REKOMENDACJE... 138 7. SPIS WYKRESÓW... 143 4
szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL w projektó szkoleniowych szkoleniowych realizowanych realizowanych w ramach ramach komponentu komponentu regionalnego regionalnego PO KL PO KL w projekty województwie konkursowe szkoleniowych (projekty realizowanych (projekty konkursowe) w konkursowe) ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 8. SPIS 8. TABEL SPIS TABEL... 146 146 8. 9. SPIS 9. TABEL MAP SPIS MAP... 146 147 147 9. 10. SPIS 10. MAP RYSUNKÓW SPIS RYSUNKÓW... 147 147 10. SPIS RYSUNKÓW... 147 11. ZAŁĄCZNIK 11. ZAŁĄCZNIK NR 1 - NR CASE 1 - STUDIES CASE STUDIES... 148 148 11. ZAŁĄCZNIK 11.1. Poddziałanie 11.1. NR Poddziałanie 1 - CASE 6.1.1 STUDIES... 6.1.1 148 148 11.1. 11.2. Poddziałanie Działanie 11.2. Działanie 6.36.1.1... 6.3 148 150 150 11.2. 11.3. Działanie Poddziałanie 11.3. Poddziałanie 6.3... 7.2.1 7.2.1 150 152 152 11.3. 11.4. Poddziałanie Działanie 11.4. Działanie 7.37.2.1... 7.3 152 154 154 szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL 11.4. 11.5. Działanie Poddziałanie 11.5. Poddziałanie 7.3... 8.1.1 8.1.1 154 (projekty konkursowe) 156 156 11.5. 11.6. Poddziałanie Działanie 11.6. Działanie 9.58.1.1... 9.5 156 158 158 11.6. Działanie 9.5... 158 12. ZAŁĄCZNIK 12. ZAŁĄCZNIK NR 2 DO NR MAPOWANIA 2 DO MAPOWANIA REGIONALNEGO... 159 159 8. 12. 13. SPIS ZAŁĄCZNIK ANEKSY TABEL 13. ANEKSY NR... 2 DO MAPOWANIA REGIONALNEGO 146 159 170 170 9. 13. SPIS ANEKSY MAP... 147 170 10. SPIS RYSUNKÓW... 147 11. ZAŁĄCZNIK NR 1 - CASE STUDIES... 148 11.1. Poddziałanie 6.1.1... 148 11.2. Działanie 6.3... 150 11.3. Poddziałanie 7.2.1... 152 11.4. Działanie 7.3... 154 11.5. Poddziałanie 8.1.1... 156 11.6. Działanie 9.5... 158 12. ZAŁĄCZNIK NR 2 DO MAPOWANIA REGIONALNEGO... 159 13. ANEKSY... 170 5 5 5 ul. Piotrkowska ul. Piotrkowska 238, 90-360 238, Łódź 90-360 Łódź
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 1. SPIS UŻYTYCH SKRÓTÓW CATI EFS FGI IDI IZ IP KE KJO KM POKL NSS POKL PKM POKL SWOT UE WUP Computer Assisted Telephone Interview (wywiad telefoniczny wspierany komputerowo) Europejski Fundusz Społeczny Focus Group Interview (zogniskowany wywiad grupowy) Individual in-depth Interview (Indywidualny Wywiad Pogłębiony) Instytucja Zarządzająca Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki Instytucja Pośrednicząca Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Komisja Europejska Krajowa Jednostka Oceny Komitet Monitorujący Program Operacyjny Kapitał Ludzki Narodowa Strategia Spójności Program Operacyjny Kapitał Ludzki Podkomitet Monitorujący Program Operacyjny Kapitał Ludzki Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats Analysis ( Mocnych I Słabych Stron oraz Szans i Zagrożeń) Unia Europejska Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie 6
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 2. KONCEPCJA BADANIA 2.1. Tło badania Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest funduszem strukturalnym, który realizuje główne cele odnowionej Strategii Lizbońskiej: zwiększenia wzrostu gospodarczego oraz zatrudnienia we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Od samego początku, czyli od 1957 r., celem EFS było promowanie zatrudnienia oraz stwarzanie możliwości rozwoju zawodowego milionom Europejczyków. Polska korzysta z tej pomocy po raz drugi. Obecny okres programowania, przewidziany na lata 2007-2013, koncentruje się na inwestowaniu w kapitał ludzki. W tym czasie Unia Europejska przeznaczy na ten cel ok. 75 miliardów euro. Całość środków EFS, adresowana do Polski została ujęta w ramach jednego programu - Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Wszystkie działania realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości. Systematyczne doskonalenie zawodowe, aktualizowanie wiedzy oraz zdobywanie nowych umiejętności zwiększa atrakcyjność jednostki na rynku pracy. Chcąc w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym należy nieustannie rozwijać się i podnosić swoje kwalifikacje. Szybki i stały rozwój przemysłowo-techniczny oraz zmiany społeczne i gospodarcze, jakie w ostatnim czasie nastąpiły, stawiają nowe wyzwania. Rewolucja informatyczno techniczna wywołuje głębokie zmiany społeczno gospodarcze, mające wymiar zarówno lokalny, jak i globalny. Wynikiem tych zmian ma być zbudowanie społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy. Program Operacyjny Kapitał Ludzki koncentruje się głównie na obszarach związanych z zatrudnieniem, edukacją, aktywizacją zawodową, integracją społeczną oraz budowaniem sprawnej administracji publicznej. W ramach PO KL przewidziane są różne formy wsparcia, m. in.: kursy, szkolenia, doradztwo, seminaria, programy rozwojowe. Adresowane są one do rozmaitych kategorii odbiorców: osób pracujących, bezrobotnych, zagrożonych wykluczeniem społecznym, dyskryminowanych. Program Operacyjny Kapitał Ludzki składa się z 10 Priorytetów realizowanych na poziomie centralnym i regionalnym. W ramach komponentu centralnego środki zostaną przeznaczone głównie na wsparcie efektywności struktur i systemów instytucjonalnych. Priorytety realizowane centralnie to: Priorytet I: Zatrudnienie i integracja społeczna. Priorytet II: Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących Priorytet III: Wysoka jakość systemu oświaty. Priorytet IV: Szkolnictwo wyższe i nauka. Priorytet V: Dobre rządzenie. W ramach komponentu regionalnego środki zostaną przeznaczone przede wszystkim na wsparcie dla osób i grup społecznych. Priorytety realizowane regionalnie to: 7
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich. Priorytet VII: Promocja integracji społecznej. Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki. Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie. Priorytet X: Pomoc techniczna. 2.2. Cel główny badania Celem głównym badania było uzyskanie pogłębionej wiedzy na temat skuteczności głównych kierunków wsparcia oferowanego w projektach szkoleniowych wyłonionych do dofinansowania w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Rzeszowie w ramach: Priorytet VI: o Poddziałanie 6.1.1: Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy. o Działanie 6.3: Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich. Priorytet VII: o Poddziałanie 7.2.1: Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. o Działanie 7.3: Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji. Priorytet VIII: o Poddziałanie 8.1.1: Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw. Priorytet IX: o Działanie 9.5: Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich. 2.3. Cele szczegółowe badania Celowi głównemu badania zostały podporządkowane następujące cele szczegółowe: Określenie kierunków i przestrzennego zróżnicowania wykorzystywania środków Europejskiego Funduszu Społecznego na realizację szkoleniowych w odniesieniu do badanych Priorytetów skupiających poszczególne grupy docelowe PO KL oraz analiza przyczyn tego zjawiska. Zidentyfikowanie obszarów/ grup docelowych pomijanych/ niedoreprezentowanych w projektach szkoleniowych w ramach badanych Działań/ Poddziałań komponentu regionalnego PO KL oraz wyjaśnienie przyczyn tego stanu. stopnia dopasowania szkoleń proponowanych w projektach zatwierdzonych do realizacji do potrzeb regionalnego rynku pracy. 8
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) Zidentyfikowanie typów szkoleniowych (tematyki szkoleń, form szkoleń itp.) najbardziej i najmniej efektywnych w odniesieniu do poszczególnych grup odbiorców skupionych w badanych Priorytetach komponentu regionalnego PO KL. Sformułowanie zaleceń, mających służyć bardziej precyzyjnemu ukierunkowaniu wsparcia szkoleniowego w badanych Priorytetach/ Działaniach/ Poddziałaniach komponentu regionalnego PO KL w celu powiązania tematyki szkoleń finansowanych z EFS z potrzebami regionalnego rynku pracy. 2.4. Kryteria ewaluacji W badaniu zostały uwzględnione następujące kryteria badawcze: Adekwatność - rozumiana jako zgodność celów realizowanych przedsięwzięć z potrzebami odbiorców. Efektywność - rozumiana jako stosunek nakładów do otrzymanych wyników przedsięwzięcia. Spójność - rozumiana jako komplementarność celów przedsięwzięcia oraz dostosowanie środków do celów. Skuteczność - rozumiana jako stopień osiągnięcia zakładanych celów. Rysunek numer 1. Kryteria ewaluacji adekwatność skuteczność efektywność Źródło: spójność 9
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 2.5. Model badania Lp. Pytanie badawcze Metody i techniki badawcze Typ jednostek podlegających badaniu 1 W ramach, których spośród analizowanych Działań/Poddziałań komponentu regionalnego PO KL, realizowanych jest najwięcej wniosków proponujących wsparcie w formie szkolenia/kursu? Które Działania/Poddziałanie są najmniej popularne i jakie mogą być tego przyczyny? Jeśli w danym Działaniu/Poddziałaniu możliwe jest zastosowanie również innych form wsparcia, jaka część przewiduje tylko wsparcie szkoleniowe? M1) źródeł zastanych Źródła zastane 2 Jaka jest tematyka szkoleń w projektach przyjętych do dofinansowania? Które szkolenia pojawiają się w tych wnioskach najczęściej, a które najrzadziej? Na ile ich tematyka dotyczy ogólnych kompetencji zawodowych, na ile zaś konkretnych zawodowych kwalifikacji? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M4) Case study Realizatorzy Czy pomiędzy szkoleniami realizowanymi w ramach poszczególnych Priorytetów/Działań /Poddziałań PO KL można zauważyć jakieś różnice w tym zakresie? 3 Jakie mogą być przyczyny różnego zainteresowania projektodawców poszczególnymi typami szkoleń? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M5) Panel ekspertów Eksperci wg listy zawartej w opisie metodologii badania M8) FGI Realizatorzy M9)Diada homogeniczna Kadra zarządzająca WUP 4 Jakie formy szkoleniowe (wykłady, ćwiczenia, treningi, zajęcia teoretyczne, praktyczne, etc) wykorzystywane są w ramach przyjętych do dofinansowania w województwie? Czy występują istotne różnice w odniesieniu do poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M4) Case study Realizatorzy 10
szkoleniowych szkoleniowych realizowanych realizowanych w ramach w ramach ramach komponentu komponentu regionalnego PO KL regionalnego PO KL PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty (projekty konkursowe) konkursowe) 5 Do kogo 5 Do kogo skierowane skierowane są projekty są projekty szkoleniowe szkoleniowe przyjęte przyjęte do do M1) M1) źródeł źródeł zastanych zastanych Źródła Źródła zastane zastane dofinansowania dofinansowania w regionie? w regionie? Czy Czy w ramach w ramach poszczególnych poszczególnych Priorytetów/Działań/ Priorytetów/Działań/ Poddziałań Poddziałań można można zidentyfikować zidentyfikować jakieś jakieś kategorie kategorie potencjalnych potencjalnych odbiorców, odbiorców, które które chociaż chociaż są są dopuszczone dopuszczone do do udziału udziału w w poszczególnych poszczególnych typach typach przez przez Szczegółowy Szczegółowy Opis Opis Priorytetów Priorytetów POKL, POKL, nie nie znalazły znalazły się się we we wnioskach wnioskach zatwierdzonych zatwierdzonych do do dofinansowania? dofinansowania? Jeśli Jeśli tak, tak, to jakie? to jakie? Jakie Jakie mogą mogą być być tego tego przyczyny? przyczyny? Jakie Jakie grup grup są natomiast są natomiast najczęściej najczęściej wskazywane wskazywane przez przez projektodawców projektodawców jako jako uczestnicy uczestnicy szkoleń szkoleń we we wnioskach wnioskach przyjętych przyjętych do dofinansowania do dofinansowania w analizowanych w analizowanych konkursach konkursach w ramach w ramach poszczególnych poszczególnych Priorytetów/Działań/ Priorytetów/Działań/ Poddziałań? Poddziałań? 6 Jak 6 Jak przedstawia przedstawia się się charakterystyka charakterystyka projektodawców projektodawców ze ze M10) M10) Mapowanie Mapowanie regionalne regionalne Projektodawcy Projektodawcy względu względu na ich na ich lokalizację lokalizację (powiat, (powiat, firmy firmy lokalne lokalne i spoza i spoza regionu, regionu, etc.), etc.), formę formę prawną, prawną, liczbę liczbę przeszkolonych przeszkolonych osób osób w w ramach ramach objętych objętych badaniem badaniem i zatwierdzonych i zatwierdzonych do realizacji do realizacji szkoleniowych, szkoleniowych, koszty koszty realizowanych realizowanych szkoleń szkoleń (m.in. (m.in. na jedną na jedną osobę osobę przeszkoloną, przeszkoloną, etc.)? etc.)? zostanie zostanie przeprowadzona przeprowadzona również również w rozbiciu w rozbiciu na na poszczególne poszczególne Priorytety. Priorytety. 7 Czy 7 Czy można można wyróżnić wyróżnić instytucje instytucje szkoleniowe szkoleniowe wiodące wiodące ze ze M1) M1) źródeł źródeł zastanych zastanych Źródła Źródła zastane zastane względu względu na liczbę na liczbę składanych składanych i zatwierdzonych i zatwierdzonych do realizacji do realizacji wniosków wniosków w ramach w ramach konkursów konkursów objętych objętych badaniami, badaniami, wielkość wielkość uzyskanego uzyskanego dofinansowania, dofinansowania, liczb liczb realizowanych realizowanych szkoleń szkoleń (w (w ramach ramach zatwierdzonych zatwierdzonych wniosków), wniosków), ich ich uczestników uczestników etc.? etc.? Na ile Na działalność ile działalność szkoleniowa szkoleniowa tego tego typu typu M8) M8) FGI FGI Realizatorzy instytucji Realizatorzy instytucji prowadzona prowadzona w ramach w ramach realizowanych realizowanych współfinansowanych współfinansowanych z EFS z EFS jest jest wyspecjalizowana wyspecjalizowana (dotyczy (dotyczy określonych określonych obszarów obszarów szkoleniowych), szkoleniowych), na ile na zaś ile zaś podmioty podmioty te te organizują organizują szkolenia szkolenia o bardzo o bardzo szerokim szerokim zakresie zakresie tematycznym? tematycznym? zostanie zostanie przeprowadzona przeprowadzona również również w rozbiciu w rozbiciu na na poszczególne poszczególne Priorytety. Priorytety. 8 W jakim 8 W jakim stopniu stopniu firmy firmy specjalizują specjalizują się w się realizacji w realizacji M1) M1) źródeł źródeł zastanych zastanych Źródła Źródła zastane zastane skierowanych skierowanych do różnych do różnych grup grup odbiorców? odbiorców? Czy Czy w ramach w ramach badanych badanych konkursów konkursów można można zidentyfikować zidentyfikować podmioty podmioty uniwersalne, uniwersalne, które które realizują realizują różnego różnego rodzaju rodzaju projekty, projekty, skierowane skierowane do różnych do różnych kategorii kategorii odbiorców odbiorców (również (również ze ze względu względu na na Priorytet, Priorytet, w ramach, w ramach, którego którego skupia skupia się się wsparcie wsparcie dla danej dla danej grupy grupy docelowej)? docelowej)? 11 11
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 9 Na ile tematy szkoleń i ich formy związane były z deklarowanym we wnioskach porozumieniem z konkretnymi pracodawcami (odpowiadały na ich zapotrzebowanie)? Czy występują istotne różnice w odniesieniu do poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego PO KL. M1) źródeł zastanych Źródła zastane 10 Na ile zatwierdzone do realizacji projekty są zgodne z potrzebami rynku pracy ( w oparciu o dostępne badania i analizy)? M1) źródeł zastanych Źródła zastane zostanie przeprowadzona również w rozbiciu na poszczególne Priorytety. 11 Jak przedstawia się lokalna mapa wsparcia szkoleniowego finansowanego z EFS (projekty w ramach konkursów wskazanych w p. III SOPZ Tabela nr 1, realizowane na moment badania jak również te, których realizacja zakończyła się do momentu badania z zaznaczeniem obu kategorii) (kategorie beneficjentów, tematyka szkoleń, liczba uczestników, wsparcie towarzyszące, środki przeznaczone na jednego uczestnika, obszar, z którego mogą pochodzić uczestnicy, miejsce, gdzie odbywa się szkolenie). M1) źródeł zastanych Źródła zastane M10) Mapowanie regionalne Projektodawcy zostanie przeprowadzona również w rozbiciu na poszczególne Priorytety. 12 Na ile realizowane projekty odpowiadają potrzebom ich odbiorców, ich oczekiwaniom? Czy można dokonać podział szkoleń na lepiej lub gorzej oceniane? Jeżeli tak, to ze względu na jakie kryteria (przedmiot szkoleń [m.in. szkolenia ogólno-kompetencyjne i specjalistyczne zawodowe], ich formę, instytucję organizującą, etc.)? M2) CATI Uczestnicy szkoleń M3) IDI Uczestnicy szkoleń zostanie przeprowadzona również w rozbiciu na poszczególne Priorytety. 13 Czy zdobyte umiejętności okazały się przydatne dla uczestników w pracy wykonywanej dotychczas, przy zmianie pracy albo w zdobyciu zatrudnienia? 14 Jakie formy wsparcia towarzyszącego są uwzględniane w realizowanych projektach (zwrot kosztów dojazdu na szkolenia, opieka nad dziećmi itp.)? Jakich kategorii beneficjentów dotyczą? Czy sytuacja jest różna pod tym względem w ramach poszczególnych priorytetów PO KL? M2) CATI Uczestnicy szkoleń M3) IDI Uczestnicy szkoleń M1) źródeł zastanych Źródła zastane 12
szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL szkoleniowych realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO PO KL KL w w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 15 15 Jak Jak przedstawiają się się losy zawodowo-edukacyjne osób uczestniczących w w szkoleniach, uwzględniając sytuację zawodową uczestników w w trakcie udziału w w projekcie (osoba bezrobotna, osoba pracująca, osoba zagrożona wykluczeniem społecznym)? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M2) CATI Uczestnicy szkoleń 16 16 Czy Czy i i w w jaki jaki sposób wsparcie szkoleniowe wpływa na na sytuację odbiorców na na rynku pracy, uwzględniając różnice w w sytuacji zawodowej badanych w w trakcie uczestnictwa w w projekcie (osoba bezrobotna, osoba pracująca, osoba zagrożona wykluczeniem społecznym)? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M2) CATI Uczestnicy szkoleń 17 17 Czy Czy takie czynniki jak: jak: typ typ podmiotów organizujących szkolenie, tematyka szkoleń, forma szkoleń mają wpływ na na ich ich skuteczność (sytuację odbiorców na na rynku pracy po po ich ich zakończeniu)? Jakie inne czynniki związane z z podmiotami organizującymi szkolenia wpływają na na ich ich skuteczność? Czy Czy sytuacja jest jest różna pod tym względem w w ramach poszczególnych Priorytetów PO PO KL? KL? 18 18 Czy Czy można wyróżnić konkretne instytucje organizujące szkolenia pozytywnie wpływające na na losy zawodowe ich ich uczestników? Jeżeli tak, tak, to to jakie? M1) źródeł zastanych Źródła zastane M2) CATI Uczestnicy szkoleń M3) IDI IDI Uczestnicy szkoleń M8) FGI FGI Realizatorzy M4) Case study Realizatorzy 19 19 Jakie czynniki (np. demograficzne, społeczne, zawodowe) związane z z osobami szkolonymi wpływają na na skuteczność szkoleń? Jakie czynniki motywują osoby szkolone do do udziału w w szkoleniach? Na Na ile ile motywacje tego typu są są motywacjami wewnętrznymi (wynikają z z chęci samych badanych), na na ile ile zaś zaś zewnętrznymi? M2) CATI Uczestnicy szkoleń M3) IDI IDI Uczestnicy szkoleń 20 20 Które kwalifikacje powinny zostać wzmocnione w w regionie poprzez realizację szkoleń/kursów (w (w oparciu o o dostępne badania i analizy)? i M1) źródeł zastanych Źródła zastane 21 21 Jakie działania powinien podjąć WUP w w celu właściwego ukierunkowania wsparcia szkoleniowego w w regionie w w ramach PO PO KL, KL, prowadzącego do do optymalnego i harmonijnego i rozwoju kwalifikacji w w regionie, uwzględniając zróżnicowanie grup odbiorców w w ramach poszczególnych Priorytetów PO PO KL? KL? M5) Panel ekspertów Eksperci wg wg listy zawartej w w opisie metodologii badania 13 SDG ul.
szkoleniowych szkoleniowych realizowanych realizowanych w ramach ramach komponentu komponentu regionalnego PO KL regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 22 Jaki wpływ na jakość szkoleń ma regionalny system zarządzania PO KL wdrożony przez WUP? M8) FGI Realizatorzy M9) Diada homogeniczna Realizatorzy 23 Jakie są słabe i silne strony oraz szanse i zagrożenia dla realizacji szkoleń w komponencie regionalnym PO KL? 24 Jakiego typu wsparcia ze strony WUP oczekują realizatorzy w ramach PO KL w województwie (np. spotkania informacyjne, dyżury ekspertów, infolinie)? M6) SWOT Dane pierwotne i wtórne M8) FGI Realizatorzy 25 Czy występuje powiązanie między sposobem rozliczania inicjatywy lokalnej (ryczałt/budżet szczegółowy) a jakością szkoleń w ramach projektu? Jeśli tak, to jakie? W poddanych analizie wnioskach o dofinansowanie, żaden z nie był rozliczany ryczałtem, pytanie to nie zostało więc uwzględnione w dalszej części przedmiotowego badania. M1) źródeł zastanych Źródła zastane 26 Czy występuje korelacja między nakładem na beneficjenta ostatecznego a oceną projektu przez uczestników? Jeśli tak, to jaka? Czy projekty droższe są zawsze lepsze? 27 Jak kształtują się wskaźniki rezultatu komponentu regionalnego PO KL na tle Polski? 28 W jaki sposób promocja przyczynia się do rozpowszechnienia idei kształcenia przez całe życie wśród mieszkańców województwa podkarpackiego? M1) źródeł Źródła zastane zastanych M2) CATI Uczestnicy szkoleń M1) źródeł Źródła zastane zastanych M7) Benchmarking Analizy dot. innych regionów M4) Case study Projektodawcy M5) Panel ekspertów Eksperci wg listy zawartej w opisie metodologii badania Źródło: 14
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 3. METODOLOGIA BADANIA 3.1. Źródła danych Wykonawca w celu przeprowadzenie badań ewaluacyjny wykorzystał zarówno zastane, jak i wywołane źródła danych. Źródła zastane Przeprowadzona została analiza danych wtórnych, obrazujących projekty szkoleniowe w ramach komponentu regionalnego PO KL. Analizie zostały poddane informacje, analizy, badania i statystyki dotyczące PO KL, które są dostępne na stronach internetowych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i innych instytucji. została przeprowadzona z wykorzystaniem publikacji ilustrujących sposoby realizacji szkoleń w komponencie regionalnym PO KL oraz komponentach regionalnych innych województw, co pozwoliło na przeprowadzenie pogłębionej analizy porównawczej potrzeb rynku pracy i charakterystyki szkoleń w komponencie regionalnym PO KL na Podkarpaciu. Ponadto analizie zostały poddane dodatkowe źródła zaproponowane przez Wykonawcę. Źródła wywołane Dane pierwotne, poddane analizie pochodziły z: Wywiadów kwestionariuszowych CATI; Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych; Zogniskowanych Wywiadów Grupowych; Panelu Ekspertów; Diady Homogenicznej. 3.2. Triangulacja badawcza Badanie zostało przeprowadzone z wykorzystaniem triangulacji źródeł danych i metod oraz perspektyw badawczych, aby osiągnąć obiektywne i rzetelne rezultaty. Różnorodność zaproponowanych metod umożliwiła zminimalizowanie błędów wynikającymi z ograniczeń i wad poszczególnych narzędzi. 15
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) Wykorzystanie zróżnicowanych i komplementarnych metod badawczych pozwoliło na zebranie kompleksowych i wyczerpujących informacji, a ponadto uzyskano efekt kumulowania się i wzajemnego uzupełnienia danych. W badaniu zostało wykorzystane szerokie spektrum danych wtórnych, jak i dane pierwotne. Triangulacja badawcza była rozumiana jako zwielokrotnienie: metod i technik badawczych, źródeł informacji, typów danych, technik analitycznych, teorii wyjaśniających, liczby osób realizujących badanie. 3.3. Metody i techniki badawcze Badanie zostało zrealizowane w oparciu o zestaw 10 komplementarnych względem siebie technik badawczych: Oznaczenie techniki M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 M8 M9 M10 Technika badawcza źródeł zastanych CATI IDI Case study Panel Ekspertów SWOT Benchmarking FGI Diada Homogeniczna Mapowanie regionalne Źródło: 16
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 4. METODY DOBORU ORAZ CHARAKTERYSTYKA ZREALIZOWANEJ PRÓBY Badanie zostało zrealizowane z wykorzystaniem bogatego zestawu metod badawczych, które pozwoliły na wewnętrzna weryfikację zebranego materiału badawczego, skonfrontowanie danych zebranych przy użyciu różnych narzędzi i metod, obejrzenie materiału badawczego pod kątem różnorakich konfiguracji, zgodnie z deklarowaną triangulacja źródeł i metod ewaluacyjnych. Aby zagwarantować rzetelność przeprowadzonego badania, Ewaluator zadbał o dopasowanie metody doboru grupy badawczej, zakresu badania i samej grupy badawczej- by były zgodne z modelem badania, zasadne, logicznie powiązane i gwarantujące uzyskanie jednoznacznych i prawdziwych odpowiedzi na pytania ewaluacyjne. 4.1. źródeł zastanych Analizie zostały poddane dwie następujące grupy dokumentów: Pierwsza - dokumenty programowe PO KL oraz dokumenty wewnętrzne IP PO KL i pozostałe dokumenty regionalne. Druga 454 wniosków o dofinansowanie zatwierdzone w ramach komponentu regionalnego PO KL, stan na dzień 08.10.2010. A. Dokumenty programowe w ramach PO KL: Program Operacyjny Kapitał Ludzki; Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013; B. Dokumenty regionalne oraz dotyczące sytuacji w regionie, w tym: Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007-2020; porównawcza województw w kontekście realizacji celów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013; Raporty i analizy z badań prowadzonych w ramach projektu finansowanego z ZPORR, zatytułowanego Indeks Gotowości Rynkowej nowy instrument monitorujący szansę na pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa podkarpackiego (IGR), realizowanego przez Centrum Doradztwa Strategicznego s.c.; Raporty i analizy z badań prowadzonych w ramach projektu finansowanego z ZPORR, zatytułowanego Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych, realizowanego przez Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie; 17
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) Trajektorie migracyjne województwa podkarpackiego Raport z badania bezrobotnych, Kraków, marzec 2010 CDS S.C.; Stan i struktura bezrobocia w woj. w czerwcu 2010, Rzeszów, czerwiec 2010 WUP w Rzeszowie; podkarpackiego rynku usług ofert szkoleniowych, Rzeszów, listopad 2006 - Stowarzyszenie Europejskie Biuro Rozwoju Społeczno Gospodarczego; Rynek pracy dla wybranych sektorów gospodarki w roku 2008 i jego zmiany w latach 2005 2007, Warszawa, listopad 2008 - Instytut Przedsiębiorstwa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie; Raport o rynku pracy oraz zasobach ludzkich w regionie Podkarpacia, Kraków, maj 2009 Advisory Group TEST Human Resources. C. Dokumenty wewnętrzne IP PO KL, w szczególności: Plany działania na lata 2007-2008 oraz na rok 2009 dotyczące badanych Priorytetów; Sprawozdania dotyczące badanych Priorytetów; Wnioski o dofinansowanie złożone w ramach badanych konkursów w poszczególnych Działaniach/ Poddziałaniach komponentu regionalnego PO KL: Priorytet VI: 1/POKL/6.1.1/2007; 2/POKL/6.1.1/2008; 4/POKL/6.3/2008; 7/POKL/6.3/2008; 8/POKL/6.1.1/2009; 9/POKL/6.3/2009; 12/POKL/6.1.1/2009. Priorytet VII: 1/POKL/7.2.1/2008; 2/POKL/7.3/2008 4/POKL/7.3/2008; 5/POKL/7.2.1/2009; 6/POKL/7.3/2009; 7/POKL/7.2.1/2009. Priorytet VIII: 1/POKL/8.1.1/2007; 3/POKL/8.1.1/2008; 8/POKL/8.1.1/2009; 11/POKL/8.1.1/2009; 14/POKL/8.1.1/2009. 18
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) Priorytet IX: 1/POKL/9.5/2007; 7/POKL/9.5/2008; 11/POKL/9.5/2009. Baza zawierająca dane o uczestnikach wsparcia, którzy ukończyli udział w projektach w ramach analizowanych konkursów PO KL dane wygenerowane przy pomocy aplikacji PEFS 2007; Dokumentacja konkursowa opracowana przez WUP w Rzeszowie w ramach badanych konkursów w poszczególnych Działaniach/ Poddziałaniach komponentu regionalnego PO KL. 4.2. Computer Assisted Telephone Interview (CATI) W badaniu ankietowym CATI /Computer Assisted Telephon Interwievs/ przeprowadzonym w dniach w dniach 25.10.2010-12.11.2010, zastosowano dobór losowy proporcjonalny warstwowy, który zagwarantował reprezentatywność próby poprzez cech użyte do podziału na warstwy. Próba została wyłoniona z grupy beneficjentów, którzy ukończyli udział w projekcie do końca 2009 roku. W ramach poszczególnych Działań/ Poddziałań wylosowano 1201 osób o następującej strukturze ilościowej próby: Priorytet VI, Poddziałanie 6.1.1-381 osób; Priorytet VI, Działanie 6.3-26 osób; Priorytet VII, Poddziałanie 7.2.1-80 osób; Priorytet VII, Działanie 7.3-30 osób; Priorytet VIII, Poddziałanie 8.1.1-637 osób uczestnicy szkoleń trzeciego typu ; Priorytet IX, Działanie 9.5-47 osób uczestnicy szkoleń w wieku 18+. Operat losowy: Bazy respondentów zostały sporządzone oddzielnie dla każdego Działania/Poddziałania PO KL. Rekordy były w pełni identyfikowalne i unikalne dzięki nadanym indywidualnym numerom identyfikacyjnym. Sposób doboru: Z list uczestników sporządzonych oddzielnie dla każdego Działania/Poddziałania wylosowani zostali konkretni respondenci badania. Losowanie zostało dokonane w oparciu o makra, czyli zestaw rozkazów realizujący algorytm komputerowy przeznaczony do wykonywania przez arkusz kalkulacyjny w celu automatyzacji czynności badawczych. Makro dla niniejszej ewaluacji zostały sporządzone w skryptowym języku programowania wykonywanym przez interpreter wbudowany w MS Excel. 19
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 4.3. Indywidualne Wywiady Pogłębione W Raporcie metodologicznym założono realizację 15 Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych wśród celowo wybranych osób, na podstawie wywiadów CATI, spośród następujących kategorii: A. Poprawa sytuacji zawodowej- 5 osób. B. Sytuacja bez zmian- 5 osób. C. Pogorszenie sytuacji zawodowej- 5 osób. W ramach każdej z kategorii Ewaluator zamierzał wyłonić po 1 osobie w ramach Priorytetu VI (Poddziałanie 6.1.1 oraz Dzałanie 6.3), VII (Poddziałanie 7.2.1 oraz Działanie 7.3), IX (Działanie 9.5). W ramach Priorytetu VIII (Poddziałanie 8.1.1) założono wyłonienie po 2 osoby z każdej kategorii z uwagi na znaczną przewagę liczbową tego Poddziałania nad pozostałymi jednostki badanej populacji. Po przeprowadzeniu 1201 wywiadów CATI wyłoniono 8 osób, które wskazały w toku wywiadu kwestionariuszowego, iż ich sytuacja pogorszyła się. Podczas wywiadów CATI dwie osoby w ramach analizowanych Działań/Poddziałań Priorytetu VI oraz 6 osób w ramach Priorytetu VIII (Poddziałanie 8.1.1) przyznało, iż ich sytuacja pogorszyła się. Respondentów w tej kategorii nie zidentyfikowano w ramach Priorytetu VII (Poddziałanie 7.2.1 oraz Działanie 7.3) a także w ramach Priorytetu IX, Działanie 9.5. W ramach Priorytetu VI analizowanych Działań/ Poddziałań jeden z uczestników, który podczas wywiadu CATI uznał, iż jego sytuacja pogorszyła się, odmówił udziału w Indywidualnych Wywiadach Pogłębionych, drugi przyjął zaproszenie, jednakże w trakcie prowadzenia IDI przyznał, iż samo szkolenie nie wpłynęło w żaden sposób na jego sytuację zawodową ( jego sytuacja nie uległa zmianie), w związku z czym został zakwalifikowany do grupy osób, których sytuacja nie zmieniła się. W ramach Poddziałania 8.1.1 przeprowadzono 2 Indywidualne Wywiady Pogłębione z osobami, których sytuacja pogorszyła się, jednakże fakt ten nie miał związku z udziałem w projekcie. W związku z zaistniałą sytuacją, opisaną powyżej, Ewaluator utworzył dodatkową kategorię Sytuacja bez zmian przy subiektywnym odczuciu przez uczestnika pozytywnego wpływu szkolenia na sytuację zawodową i przeprowadził 17 Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych. Operat badawczy został opracowany według następującej typologii: A. Poprawa sytuacji zawodowej. B. Sytuacja bez zmian przy subiektywnym odczuciu przez beneficjenta pozytywnego wpływu szkolenia na sytuację zawodową. C. Sytuacja bez zmian. D. Pogorszenie sytuacji zawodowej. 20
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) Ewaluator przeprowadził Indywidualne Wywiady Pogłębione, wśród: 5 osób, dla których szkolenie nie miało żadnego wpływu na sytuację zawodową; 5 osób, dla których szkolenie nie przyniosło wymiernych korzyści (podwyżka, awans), ale deklarują pozytywny wpływ szkolenia na swoje życie zawodowe (lepsze, efektywniejsze wykonywanie obowiązków zawodowych, wykorzystywanie wiedzy zdobytej podczas szkolenia w pracy zawodowej); 5 osób, dla których nastąpiła poprawa sytuacji zawodowej (zmiana pracy na lepszą, znalezienie zatrudnienia, założenie własnej działalności gospodarczej). 2 osób, dla których nastąpiło pogorszenie sytuacji zawodowej. W Indywidualnych Wywiadach Pogłębionych wzięła udział następująca liczba osób, w ramach poszczególnych Działań/ Poddziałań analizowanych Priorytetów: 3 osoby w ramach Priorytetu VI (Poddziałanie 6.1.1 oraz Działanie 6.3); 3 osoby w ramach Priorytetu VII (Poddziałanie 7.2.1 oraz Działanie 7.3); 8 osób w ramach Priorytetu VIII(Poddziałanie 8.1.1); 3 osoby w ramach Priorytetu IX (Działanie 9.5). Indywidualne Wywiady Pogłębione zostały przeprowadzone w dniach 09.11.2010 oraz 10.11.2010, wśród 13 celowo wybranych osób. Dwie osoby nie przybyły w ustalonym terminie, dlatego wywiady z nimi odbyły się telefonicznie. Dwie osoby zgodziły się na udział w Indywidualnych Wywiadach Pogłębionych tylko w formie telefonicznej. W wywiadach wzięło udział 12 kobiet i 5 mężczyzn. Średni czas trwania wywiadu: 24 minuty 03 sekundy. Zapis wywiadów był rejestrowany. 4.4. Case study Dobór próby do przeprowadzenia studiów przypadków był celowy. Ewaluator dokonał analizy 6 przypadków, opisujących projektodawców, w ramach każdego z Działań/Poddziałań: 6.1.1, 6.3, 7.2.1, 7.3, 8.1.1, 9.5. Głównym kryterium doboru było doświadczenie Realizatorów. Uwzględniona została także podjęta tematyka, odpowiadająca na aktualne, zdiagnozowane potrzeby regionalnego lub lokalnego rynku pracy. Dzięki temu przedstawione studia przypadków pokazują na jednostkowych, wybranych projektach, jakie trwałe rezultaty przyniósł udział w szkoleniach ich uczestnikom, a także jak realizacja PO KL przyczyniła się do wzrostu kompetencji i zdolności instytucjonalnych podmiotów szkoleniowych Realizatorów szkoleń. 21
szkoleniowych szkoleniowych realizowanych realizowanych w ramach ramach komponentu komponentu regionalnego PO KL regionalnego PO KL KL (projekty konkursowe) Do badania typu studium przypadku /case study/ wybrano następujące projekty szkoleniowe: Tabela numer 1. 1. Zestawienie podmiotów wytypowanych case study L.p. Działanie/ Poddziałanie Tytuł projektu Realizator 1 6.1.1. Kobieta w pracy biurowej Danmar Computers Małgorzata Mikłosz ul. Hoffmanowej 19 35-016 Rzeszów 2 6.3. Agroturystyka szansą na rozwój lokalnej społeczności Gminy Lesko Bieszczadzkie Forum Europejskie 38-600 Lesko, ul. Mickiewicza 17 3 7.2.1. Praca na czas szkolenia zawodowe dla osób długotrwale bezrobotnych 4 7.3. Przecławski program współpracy dla NGO na rzecz integracji społecznej mieszkańców ABAKUS Konsulting R. R. Żmuda Sp. J. J. ul. Króla Kazimierza 18 35-061 Rzeszów Gmina Przecław, ul. Kilińskiego 7, 7, 39-320 Przecław 5 8.1.1. Nowe kwalifikacje lepsza praca Edukator Spółka z z o.o. ul. Igielna 9, 9, 38-200 Jasło 6 9.5. Nowa wiedza, nowe kwalifikacje, nowa szansa dla mieszkańców gminy Bukowsko Regionalna Izba Gospodarcza w Sanoku ul. Rynek 15, 38-500 Sanok Źródło: Przeprowadzone case studies miały charakter badań jakościowych (eksploracyjnych). Eksploracyjność badań polegała na tym, że podjęto się próby dokonania diagnozy w obrębie interesujących zagadnień i i odkrycia występujących prawidłowości. Zgodnie z z przyjętą w badaniu zasadą triangulacji źródeł informacji, analiza przypadków miał charakter kompleksowej analizy porównawczej: wybrane projekty zostały poddane wszechstronnej ocenie z z wykorzystaniem rezultatów badania gabinetowego, którym objęte były wszystkie wnioski szkoleniowe, wyników badania CATI (ocena uczestników szkolenia), wniosków płynących z z Indywidualnych Wywiadów Pogłębionych oraz z z prezentacji szkolenia, nadesłanej przez Realizatora projektu. Ewaluator mógł więc dokonać oglądu projektu z z punktów widzenia wszystkich uczestników szkolenia (uśredniona i i obiektywna ocena CATI), pojedynczego Uczestnika (ocena subiektywna, zawierająca ładunek emocjonalny), Realizatora projektu (ocena zhierarchizowana, wynikająca z z możliwości dokonania przez Realizatora porównań z z innymi własnymi projektami szkoleniowymi), Ewaluatora, wynikająca z z analizy porównawczej desk research. Wypełnienie przez Realizatorów przesłanych w formie elektronicznej formularzy pozwoliło na zebranie materiałów potrzebnych do opracowania studium przypadku. Towarzyszyła temu analiza wniosków o dofinansowanie. Opisy zawierają analizę grupy docelowej, działania podjęte przez Realizatorów, innowacyjne rozwiązania organizacyjne oraz określają, jakie trwałe rezultaty pozostały dla uczestników i i Realizatorów. Ponadto podjęto się próby określenia najważniejszych działań, jakie powinien zawierać projekt, aby poprawić sytuację uczestników szkolenia na rynku pracy. 22 ul.
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) W niniejszym badaniu zachowany został walor jawności warsztatu badawczego. Każdy Realizator brał udział w badaniu dobrowolnie, a jego uczestnictwo nie było w żaden sposób związane ze zobowiązaniami wobec projektu. 4.5. Panel Ekspertów Dobór Ekspertów dokonany przez Ewaluatora był celowy- wybrano mające rozległą i dogłębną wiedzę na zadany temat, wywodzące się z: jednostki najlepiej poinformowane, WUP w Rzeszowie; PUP w Rzeszowie; Instytucji pracodawców; Central związkowych; Wiodących instytucji szkoleniowych; Kuratorium oświaty; Kadry naukowej; Podkomitetu Monitorującego PO KL. Skład Panelu Ekspertów został skonsultowany z Zamawiającym i odbył się 06.12.2010. Czas trwania: dwie godziny. 4.6. SWOT Dane wykorzystane do przeprowadzenia Analizy SWOT były pochodzenia zarówno wtórnego (źródła zastane), jak i pierwotnego ( źródła wywołane). Ich dobór był celowy. SWOT była narzędziem umożliwiającym sformułowanie podsumowań i rekomendacji z badania ewaluacyjnego. 4.7. Benchmarking Główne źródło danych stanowiły badania zlecone przez IZ PO KL i Krajową Jednostkę Oceny: - Informacja miesięczna z realizacji Programu Kapitał Ludzki (wg stanu na 30 września 2010 r.), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Badanie osiągniętych wartości wskaźników rezultatu komponentu regionalnego PO KL. Raport końcowy z II etapu badania - Ocena realizowanych przez podmioty podejmujące lokalne inicjatywy w ramach PO KL 2007-2013 Dobór materiałów do analizy był celowy. 23
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 4.8. FGI - Focus Group Interview Ewaluator przeprowadził 4 Zogniskowane Wywiady Grupowe z realizatorami szkoleniowych w ramach poszczególnych Działań/ Poddziałań analizowanych Priorytetów PO KL. Dobór próby był celowy. Zogniskowane Wywiady Grupowe (Focus Group Interviews - FGI) zostały przeprowadzone w dniach 09.11.2010 i 10.11.2010 i wzięło w nich udział 33 realizatorów szkoleń. Średni czas trwania każdej sesji fokusowej wynosił dwie godziny zegarowe. W każdej z sesji średnio brało udział 9 uczestników. Cztery grupy fokusowe zostały dobrane zgodnie z następującymi kryteriami: grupy fokusowe zostały zebrane w podziale na Priorytety PO KL, objęte badaniem ewaluacyjnym, tj. VI (Poddziałanie 6.1.1, Działanie 6.3), VII (Poddziałanie 7.2.1, Działanie 7.3), VIII (Poddziałanie 8.1.1) i IX (Działanie 9.5); zaproszono realizatorów szkoleń, którzy mają największe doświadczenie w realizacji finansowanych z EFS, tj. realizowali 2 i więcej szkoleniowych; dobór grupy fokusowej obejmował różne typy podmiotów: spółki i osoby fizyczne, organizacje pozarządowe, szkoły i uczelnie wyższe, jednostki samorządu terytorialnego; w doborze grupy zadbano o w miarę równomierną reprezentatywność w odniesieniu do obszaru objętego badaniem. Wykres numer 1. Struktura uczestników FGI spółki 4 2 1 6 osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą organizacje pozarządowe 5 7 jednostki samorządu terytorialnego szkoły i uczelnie 8 organizacje kościelne spółdzielnia Źródło: na podstawie FGI 4.9. Diada Homogeniczna Diada Homogeniczna została prowadzona na zasadach Pogłębionego Wywiadu Swobodnego. Wybór uczestników Diady miał charakter celowy do wzięcia udziału w badaniu zostali zaproszeni: Zastępca Kierownika Wydziału Rozwoju Kształcenia i Kompetencji (Priorytet IX) oraz Zastępca Kierownika Wydziału Wspierania Aktywizacji Zawodowej (Priorytet VI). Diada odbyła się 10.11.2010, trwała dwie godziny zegarowe. Zapis był rejestrujący. 24
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL w projekty województwie konkursowe (projekty konkursowe) 4.10. Mapowanie regionalne Ewaluator posłużył się pełnym zestawem materiału badawczego- danymi wtórnymi, który został następnie uporządkowany geograficznie i ustrukturalizowany w poddziale na rozpatrywane Działania/ Poddziałania. W ten sposób dane umożliwiły stworzenie regionalnej mapy wsparcia szkoleniowego, finansowanego z EFS, wskazującej m.in. obszary najmniejszej i największej intensywności wsparcia w podziale na priorytety PO KL. Mapowanie regionalne pozwoliło na określenie przestrzennego zróżnicowania wykorzystywania środków Europejskiego Funduszu Społecznego na realizację szkoleniowych w odniesieniu do badanych Priorytetów skupiających poszczególne grupy docelowe PO KL oraz dokonanie analizy przyczyn tego zjawiska. 25
szkoleniowych realizowanych ramach komponentu regionalnego PO KL (projekty konkursowe) 5. OPIS WYNIKÓW BADANIA 5.1. Wyniki analizy danych zastanych danych wtórnych obejmowała dwa główne źródła danych: po pierwsze - wnioski o dofinansowanie szkoleniowych, które zostały zatwierdzone w ramach komponentu regionalne PO KL w ramach konkursów wymienionych w punkcie 4.1 po drugie - dokumenty programowe w ramach PO KL oraz dokumenty regionalne, dotyczące sytuacji na regionalnym i lokalnych rynkach pracy. Celem tej części badania ewaluacyjnego było znalezienie odpowiedzi na pytanie o stopień dopasowania szkoleń realizowanych w ramach PO KL do potrzeb regionalnego rynku pracy. 5.1.1 wniosków o dofinansowanie Badaniem gabinetowym zostało objętych 454 wnioski o następującej strukturze Priorytet VI: Poddziałanie 6.1.1: Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy 107 wniosków, z wykluczeniem 9 wniosków nieuwzględniających szkoleń; Działanie 6.3: Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich 23 wnioski, z wykluczeniem 1 wniosku nieuwzględniającego szkoleń. Priorytet VII: Poddziałanie 7.2.1: Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym- 68 wniosków, z wykluczeniem 1 wniosku nieuwzględniającego szkoleń; Działanie 7.3: Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji 18 wniosków. Priorytet VIII: Poddziałanie 8.1.1: Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw 155 wniosków, z wykluczaniem 44 wniosków zawierających pomoc publiczną - 111 wniosków. Priorytet IX: Działanie 9.5: Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich 83 wnioski. 26
(projekty konkursowe) Celem analizy wniosków o dofinansowanie było poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1. W ramach, których spośród analizowanych Działań/Poddziałań komponentu regionalnego POKL, realizowanych jest najwięcej wniosków proponujących wsparcie w formie szkolenia/kursu? Które Działania/Poddziałanie są najmniej popularne i jakie mogą być tego przyczyny? Jeśli w danym Działaniu/Poddziałaniu możliwe jest zastosowanie również innych form wsparcie, jaka część przewiduje tylko wsparcie szkoleniowe? 2. Jaka jest tematyka szkoleń w projektach przyjętych do dofinansowania? Które szkolenia pojawiają się w tych wnioskach najczęściej a które najrzadziej? Na ile ich tematyka dotyczy ogólnych kompetencji zawodowych, na ile zaś konkretnych zawodowych kwalifikacji? Czy pomiędzy szkoleniami realizowanymi w ramach poszczególnych Priorytetów/Działań /Poddziałań POKL można zauważyć jakieś różnice w tym zakresie? 3. Jakie formy szkoleniowe (wykłady, ćwiczenia, treningi, zajęcia teoretyczne, praktyczne, etc) wykorzystywane są w ramach przyjętych do dofinansowania? Czy występują istotne różnice w odniesieniu do poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego? 4. Do kogo skierowane są projekty szkoleniowe przyjęte do dofinansowania w regionie? Czy w ramach poszczególnych Priorytetów/Działań/Poddziałań można zidentyfikować jakieś kategorie potencjalnych odbiorców, które chociaż są dopuszczone do udziału w poszczególnych typach przez Szczegółowy Opis Priorytetów POKL, nie znalazły się we wnioskach zatwierdzonych do dofinansowania? Jeśli tak, to jakie? Jakie mogą być tego przyczyny? Jakie grup są natomiast najczęściej wskazywane przez projektodawców jako uczestnicy szkoleń we wnioskach przyjętych do dofinansowania w analizowanych konkursach w ramach poszczególnych Priorytetów/Działań/ Poddziałań? 5. Czy można wyróżnić instytucje szkoleniowe wiodące ze względu na liczbę składanych i zatwierdzonych do realizacji wniosków w ramach konkursów objętych badaniami, wielkość uzyskanego dofinansowania, liczb realizowanych szkoleń (w ramach zatwierdzonych wniosków), ich uczestników etc.? Na ile działalność szkoleniowa tego typu instytucji prowadzona w ramach realizowanych współfinansowanych z EFS jest wyspecjalizowana (dotyczy określonych obszarów szkoleniowych), na ile zaś podmioty te organizują szkolenia o bardzo szerokim zakresie tematycznym? 6. W jakim stopniu firmy specjalizują się w realizacji skierowanych do różnych grup odbiorców? Czy w ramach badanych konkursów można zidentyfikować podmioty uniwersalne, które realizują różnego rodzaju projekty, skierowane do różnych kategorii odbiorców (również ze względu na Priorytet, w ramach którego skupia się wsparcie dla danej grupy docelowej)? 7. Na ile tematy szkoleń i ich formy związane były z deklarowanym we wnioskach porozumieniem z konkretnymi pracodawcami (odpowiadały na ich zapotrzebowanie)? Czy występują istotne różnice w odniesieniu do poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego POKL. 8. Jakie formy wsparcia towarzyszącego są uwzględniane realizowanych projektach (zwrot kosztów dojazdu na szkolenia, opieka nad dziećmi itp.)? Jakich kategorii beneficjentów dotyczą? Czy sytuacja jest różna pod tym względem w ramach poszczególnych priorytetów POKL? 27