ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI PNIK-I.4131.189.2018 Łódź, 19 marca 2018 r. Rada Miejska w Radomsku Zawiadomienie o wszczęciu postępowania Na podstawie art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875), w związku z art. 61 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257) zawiadamiam, że wszczęte zostało z urzędu postępowanie określone w rozdziale 10 ustawy z 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym w celu kontroli legalności uchwały Nr XLIX/414/18 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXVII/174/16 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie uchwalenia regulaminu Targowiska Miejskiego w Radomsku przy ul. Targowej 4, która wpłynęła do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 9 marca 2018 r. Uzasadnienie Zastrzeżenia organu nadzoru wzbudza treść 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z 3 ust. 3, 7 ust. 1 pkt 7 i ust 2 pkt 13, 8 ust. 2, 11 ust. 5 oraz 14 ust. 3, ust. 4 pkt 1 i ust. 5 Regulaminu targowiska stanowiącego załącznik do uchwały Nr XLIX/414/18 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXVII/174/16 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie uchwalenia regulaminu Targowiska Miejskiego w Radomsku przy ul. Targowej 4. W ocenie organu nadzoru 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z 3 ust. 3, 8 ust. 2, 11 ust. 5 oraz 14 ust. 3 i ust. 4 pkt 1 i ust. 5 Regulaminu zostały wydane z przekroczeniem normy kompetencyjnej określonej w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Według 2 ust. 1 pkt 3 ilekroć w Regulaminie targowiska jest mowa o administratorze targowiska należy przez to rozumieć podmiot wskazany w 3 ust. 3. ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 10 00, fax: (+48) 42 664 10 40 Elektroniczna Skrzynka Podawcza epuap: /lodzuw/skrytka www.lodzkie.eu
Według 3 ust. 3 Regulaminu targowisko jest prowadzone i zarządzane przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Radomsku sp. z o.o. z siedzibą w Radomsku przy ul. Kosciuszki 12 A, dalej TBS, na podstawie odrębnej umowy. Należy jednak zauważyć, że zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 827) jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej. Zatem Rada może jedynie określić sposób i formę prowadzenia gospodarki komunalnej (np. gminną jednostkę organizacyjną), a nie wskazywać imiennie oznaczony podmiot wykonujący te zadania. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym. W analizowanej sprawie wybór konkretnego podmiotu należy zatem do kompetencji Prezydenta jako organu gminy gospodarującego mieniem komunalnym. Zdaniem organu nadzoru nie jest zatem dopuszczalne wskazanie w uchwale, że to Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Radomsku sp. z o.o. z siedzibą w Radomsku będzie administratorem targowiska. W wyroku NSA z dnia 18 listopada 2012 r., sygn. akt II OSK 2072/12 wskazano, że do zadań wójta należy gospodarowanie mieniem komunalnym, stąd rada gminy nie może w tym zakresie przejmować tych zadań, w tym także określać administratora obiektów użyteczności publicznej. Według 8 ust. 2 Regulaminu wysokość opłat za urządzenia oraz dodatkowe usługi oferowane przez administratora oraz sposób i termin ich uiszczania są określone w cenniku opłat ustalonym przez administratora. W orzecznictwie sądowym oraz doktrynie przyjmowane jest jednolicie, że poprzez pojęcie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej" należy rozumieć ogólne wytyczne, czyli reguły zachowania się, kierowane do osób, które przebywają na tych terenach lub w tych obiektach (podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 26 kwietnia 2012 r. sygn. akt IV SA/Po 169/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt IV SA/Wr 641/13). Wobec powyższego, Rada Miejska w Radomsku, uchwalając regulamin targowiska, była uprawniona do uregulowania wyłącznie norm i zasad prawidłowego postępowania na terenie tych obiektów. Należy również wskazać, iż zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (regulaminy korzystania z obiektów i urządzeń) - jak sama treść przepisu wskazuje - nie są adresowane do podmiotów nimi zarządzających,
lecz do podmiotów korzystających z owych obiektów i urządzeń. Podkreślić zatem należy, iż poza zakresem art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym pozostają sprawy związane z zasadami i trybem gospodarowania i korzystania z tego mienia przez podmiot nim zarządzający. Ponadto unormowania dotyczące opłat mogą być natomiast podejmowane przez radę gminy na podstawie art. 4 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej (j.t. Dz.U z 2017,, poz. 827), z którego wynika, że organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. W 11 ust. 5 Regulaminu postanowiono, że osoba handlująca ponosi odpowiedzialność za jakość sprzedawanych przez siebie towarów lub świadczonych usług. Zdaniem organu nadzoru przepis ten stanowi przekroczenie normy kompetencyjnej określonej w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym gdyż wkracza w materię uregulowaną już w ustawie - Kodeks cywilny. Za niedopuszczalne należy uznać określenie przez radę gminy w sposób wiążący, w regulaminie, zasad odpowiedzialności kontraktowej lub deliktowej. Wynika to zarówno z braku odpowiedniego upoważnienia dla rady gminy, jak i objęcia zakresem unormowania materii już uregulowanej przez prawodawcę w drodze ustawy. Kwestie odpowiedzialności deliktowej i kontraktowej rozstrzyga ustawodawca w kodeksie cywilnym, nie zaś organ stanowiący w drodze podjętej przez siebie uchwały. Modyfikacja tych regulacji może nastąpić wyłącznie na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego lub w drodze umowy zawartej pomiędzy stronami. Podkreślić należy, że zarówno gmina, jak i poszczególni jej członkowie, korzystający z obiektu gminnego, zobowiązani są do przestrzegania prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów prawa cywilnego. Według 14 ust. 3 Regulaminu osoby naruszające przepisy porządkowe zawarte w regulaminie podlegają odpowiedzialności za wykroczenie, wynikającej z art. 54 ustawy z dnia 20 maja 1971 roku Kodeks wykroczeń. Przepisu tego nie da się pogodzić z obowiązującym hierarchicznym systemem źródeł prawa. W świetle art. 87 i 94 Konstytucji ustawa jest aktem prawnym hierarchicznie wyższym od aktów prawnych organów samorządu terytorialnego. Ustanowiony w Konstytucji, zamknięty katalog źródeł prawa skonstruowany jest jednocześnie w oparciu o zasadę hierarchiczności. Przepisy regulaminu nie mogą nakazywać stosowania norm mających
charakter ustawowy. Ponadto należy zauważyć, że Regulamin nie zawiera przepisów porządkowych o jakich mowa w ustawie o samorządzie gminnym. Według 14 ust. 4 pkt 1 Regulaminu w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, o których mowa w ust. 3 administrator lub osoba nadzorująca może w trybie natychmiastowym usunąć z terenu targowiska osobę handlującą lub innego użytkownika. Zdaniem organu nadzoru w normie kompetencyjnej art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącej podstawę wydania przedmiotowej uchwały, nie mieści się określenie sankcji za naruszenie postanowień regulaminu. Uchwała wydana na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 nie może zawierać przepisów porządkowych. Przepisy porządkowe wydawane są w oparciu o art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym i podlegają odrębnym rygorom w zakresie publikacji i daty wejścia w życie. Przepisy takie rada może wydawać jedynie wówczas gdy jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, a nadto jedynie w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. Uchwała w zakresie wprowadzenia zasad i sposobu korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej nie stanowi przepisów porządkowych. Rada Miejska może wprowadzić regulamin korzystania z parku miejskiego, skwerów zieleni i miejsc rekreacji, zawierający nakazy i zakazy określonego zachowania się osób. Zakazy te i nakazy nie mogą być jednak zagrożone sankcjami karnymi (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 21 czerwca 2017 r. IV SA/Po 147/17 WSA we Wrocławiu z dnia 7 października 2010 r. III SA/Wr 421/10). Jednocześnie organ nadzoru podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku WSA w Gliwicach z dnia 23 października 2014 r. sygn. akt IV SA/Gl 847/14, w którym stwierdzono, że stosowne organy policyjne i porządkowe dysponują co prawda kompetencjami do stosowania przymusu bezpośredniego, ale wynika to z wyraźnych delegacji ustawowych, wystarczających do podejmowania przez nie właściwych interwencji. W żaden sposób nie może wpływać na zakres ich uprawnień przepis prawa miejscowego, nie będący nawet przepisem porządkowym. W ocenie organu nadzoru 7 ust. 1 pkt 7 i ust 2 pkt 13 Regulaminu są niejasne w stopniu naruszającym 6 w zw. z 143 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 283) zgodnie z którym przepisy redaguje się tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm wyrażały intencje prawodawcy.
W 7 ust. 1 pkt 7 Regulaminu ustanowiono zakaz prowadzenia działalności handlowej w stanie wskazującym na spożycie alkoholu bądź pod wpływem środków odurzających. W ocenie organu nadzoru wątpliwości budzi pojęcie stan wskazujący na spożycie alkoholu. Jest to pojęcie niejasne i nie jest zdefiniowane. Definicji tego pojęcia nie zawiera ani Kodeks karny, Kodeks wykroczeń ani ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W 7 ust. 1 pkt 7 Regulaminu osoby handlujące zobowiązano do doprowadzania energii elektrycznej od skrzynek elektrycznych do swoich stanowisk za pomocą przewodów atestowanych, spełniających wszelkie normy bezpieczeństwa. W ocenie organu nadzoru pojęcie wszelkie normy bezpieczeństwa nie spełnia wymogu poprawnej legislacji określonego w 6 w zw. z 143 Zasad techniki prawodawczej. Obywatel powinien bowiem wiedzieć dokładnie jakie normy bezpieczeństwa mają spełniać zastosowane przez niego przewody, jeżeli taki obowiązek jest na niego nałożony. Wobec powyższego, w terminie 7 dni od doręczenia niniejszego zawiadomienia, proszę o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie. Wyjaśnienia należy przesłać do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej epuap: /lodzuw/skrytka. Z up. WOJEWODY ŁÓDZKIEGO Do wiadomości: Prezydent Miasta Radomsko Ewa Wardęga Zastępca Dyrektora Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli