Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla projektowanego budynku magazynowo produkcyjnego z budynkiem usługowo biurowo socjalnym w Paterku gm. Naklo nad Notecią dz. nr 98/13 obręb Paterek [0011] Projektowana są jednokondygnacyjna, niepodpiwniczona hala produkcyjna z antresolą, z dobudowanym do niej magazynem wysokiego składowania oraz dwukondygnacyjną częścią usługowo - administracyjno biurową skomunikowaną z częścią PM łącznikiem. Projektowana produkcja sztućców jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w ilości do 133 mln na miesiąc. Część PM stanowi jedną bryłę przedzieloną ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, w której: Hala produkcyjna z antresolą ma powierzchnię zabudowy 7132.68 m 2 +780 m 2 antresola i wysokość 8.84 m, Hala magazynowa ma powierzchnię 1962.43 m 2 i wysokość 13.45 m Dwukondygnacyjny budynek administracyjno- usługowo biurowy ma powierzchnię zabudowy 624,46 m 2 a powierzchnię strefy pożarowej-1200 m 2 i wysokość 8.5 m do attyki. 1. Odległość od obiektów sąsiadujących: Obiekty tworzą kompleks, w którym wymagania w zakresie odległości między nimi będą spełnione poprzez zastosowanie ścian oddzielenia przeciwpożarowego. Odległości od granic działki są większe od wymaganych. Najmniejsza od strony północnej wynosi 13,5 m. 2. Parametry pożarowe występujących substancji palnych: Do produkcji używane będą tworzywa polistyren i polipropylen oraz jako opakowania folie polipropylenowe, folie stretch i kartony. Są to typowe tworzywa palne nie tworzące zagrożeń wybuchowych. i 3. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego: dla budynków ZL ( budynek dwukondygnacyjny) - gęstości obciążenia ogniowego nie wyznacza się, dla hali produkcyjnej oszacowana gęstość obciążenia ogniowego wynosi 87.6 MJ/m 2 (Q d <500 MJ/m 2 ). Ze względu na lokalizację pod antresolą obszaru (pomieszczenia) zasypu określa się do 1
dalszego ustalania wymagań w zakresie ochrony ppoż. gęstość obciążenia ogniowego. W obszarze tym może być magazynowane: 9300 kg tworzyw w big - bagach, workach i zbiornikach stalowych. Przyjmując ciepło spalania 42 MJ/kg i powierzchnię pomieszczenia 311.87 m 2 można oszacować gęstość obciążenia ogniowego jako 1252.2 MJ/m 2. Gęstość obciążenia ogniowego w magazynie oszacowano jako 14 531.8 MJ/m 2. 4. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana ilość osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach: W hali projektowane są pomieszczenia o przeznaczeniu socjalno biurowym stanowiące podstawę kwalifikowania do kategorii zagrożenia ludzi ZL III. Części te (kierownik produkcji, szatnie itd. są powiązane funkcjonalnie z częścią PM i stanowią z nią jedną strefę pożarową. W budynku ZL III nie przewiduje się pomieszczeń dla grup osób większych niż 50. Ilość osób w budynku maksymalnie ok. 20. 5. Zagrożenie wybuchem : w obiekcie używane będą w bardzo ograniczonym zakresie ciecze palne aceton i benzyna (czyszczenie). Przeprowadzono analizę zagrożenia wybuchem, zgodnie z którą obiekty nie są zagrożone wybuchem. 6. Podział obiektu na strefy pożarowe : Obiekt podzielony na trzy strefy pożarowe: Strefa I jednokondygnacyjna strefa pożarowa PM hali produkcyjnej z antresolą, pomieszczeniem zasypu i pomieszczeniami powiązanymi o powierzchni 7912.68 m 2 i charakterystycznej gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m 2. Dopuszczalna powierzchnia strefy 20 000 m 2. Możliwość traktowania obiektu jako jednokondygnacyjnego z antresolą wymaga, by była ona otwarta na przestrzeń hali i nie było na niej wydzielonych pomieszczeń. Strefa II - strefa pożarowa magazynu o powierzchni 1962.43 m 2 i charakterystycznej gęstości obciążenia ogniowego powyżej 4000 MJ/m 2. Dopuszczalna powierzchnia strefy 2000 m 2. 2
Strefa III - strefa pożarowa części ZL III z łącznikiem o powierzchni 1223 m 2. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej 8000 m 2 7. Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych: Dla hali produkcyjnej (strefa I) wymagana jest klasa odporności pożarowej E, z możliwością zastosowania elementów słabo rozprzestrzeniających ogień. Wymagana klasa odporności pożarowej A z możliwością zastosowania klasy E, pod warunkiem zastosowania wszystkich elementów konstrukcyjnych nierozprzestrzeniających ognia (NRO) i samoczynnych urządzeń oddymiających. Dla strefy pożarowej ZL III wymagana klasa odporności pożarowej wynosi D z zastosowaniem materiałów nie rozprzestrzeniających ognia. Strefy te są muszą być wydzielone pożarowo między sobą. Wydzielenia pożarowe między magazynem (Strefa II) a częścią produkcyjną (Strefa I) ściana o klasie odporności ogniowej REI 240 z ewentualnymi bramami i drzwiami o klasie odporności ogniowej EI 120. Między strefami I i III ściana o klasie odporności ogniowej REI 60 z drzwiami o klasie odporności ogniowej EI 30. Ściany oddzielenia muszą być wyprowadzone poza lico ścian zewnętrznych o 30 cm lub zakończone pasem o klasie odporności ogniowej EI 60 o szerokości 2m od fundamentów po dach. Wszystkie elementy ścian oddzielenia ppoż. oraz wskazanych wyżej pasów EI 60 niepalne, co dotyczy także docieplenia. Ściana oddzielenia przeciwpożarowego muszą być niezależne konstrukcyjnie od konstrukcji budynków. Wszelkie przepusty instalacyjne przez ściany oddzielenia ppoż. muszą by ć wykonane w klasie odporności ogniowej EI właściwej dla klasy ściany. Wymagania klasy B oznaczają: - główna konstrukcja nośna klasa odporności ogniowej (k.o.o.) R 30, - konstrukcja dachu k.o.o. -, - strop k.o.o. REI 30, 3
- ściana zewnętrzna w zakresie pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem (80 cm) k.o.o. EI 30 - ściana wewnętrzna k.o.o. -, z tym, że dla ścian stanowiących obudowę drogi ewakuacji EI 15, - przekrycie dachu k.o.o. -, W przypadku zastosowania jako przekrycia dachu hal płyt z warstwą docieplającą palną (styropian, PUR, PIR) powinno ono spełniać wymagania NRO i być oddzielone od wnętrza budynku przegrodą o klasie odporności ogniowej nie mniejszej niż RE 15. 8. Warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne ( bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe: Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsca na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej. Dopuszczalna długość przejścia ewakuacyjnego w hali (przejście w hali do wyjścia na zewnątrz lub przejścia do sąsiedniej strefy pożarowej) wynosi 125 m (powiększona z uwagi na wysokość przekraczającą 5 m). Przy zastosowaniu samoczynnego oddymiania sterowanego przez system wykrywania dymu dopuszczalna wielkość przejścia w hali można powiększyć o 50 m do 175 m. Z hali magazynowej należy zapewnić min. dwa wyjścia ewakuacyjne poprzez drzwi o szerokości minimum 90 cm otwierającymi się na zewnątrz. Warunek jest właściwy przy zatrudnieniu w hali ( lub jej wydzielonej części) nie więcej niż 10 osób. Ponieważ wskazanie to nie jest weryfikowalne na obecnym poziomie projektu wskazuje się jako wymaganie zastosowanie drzwi wyjściowych z hali o szerokości 1.2 m. Potwierdzenie zatrudnienia w poszczególnych halach wydzielonych w budynku do 10 osób pozwala na zastosowanie drzwi o szerokości 90 cm. Wykonanie jako wyjść drzwi w bramach opuszczanych wymaga zastosowania bram z progiem o wysokości nie większej niż 2 cm. W części produkcyjnej z części o powierzchni większej niż 1000 m 2 także wymagane są co najmniej dwa wyjścia. Dla części ZL III wymagania w zakresie ewakuacji obejmują: 4
wymagana szerokość przejść (droga w pomieszczeniu) i dojść (droga poza pomieszczeniami), drzwi, korytarzy, ewakuacyjnych określa się jako 0,6m/ 100osób. Minimalne szerokości wynoszą: a) przejścia 0,9m, b) drzwi z pomieszczeń 0,9m, dla pomieszczeń dla nie więcej niż 3 osób -0.8m c) korytarze 1,4m, w przypadku nie więcej niż 20 osób -1.2m d) drzwi wyjściowe z budynku 1,2m - w przypadku drzwi dwuskrzydłowych wymagane jest skrzydło pierwszej kolejności otwierania o minimalnej szerokości w świetle 90 cm. maksymalna długość przejścia w pomieszczeniu 40m, maksymalna długość dojścia ewakuacyjnego 30m - przy jednym kierunku dojścia i 60 m przy dwóch lub większej ilości kierunków ewakuacji, z tym że długość dojścia w drugim kierunku może wynosić 120m a dopuszczalna długość dojścia po drodze poziomej nie większa niż 20 m Uwaga: długość dojścia mierzy się uwzględniając drogę pokonywaną po schodach, chyba że klatka schodowa jest zamknięta drzwiami o klasie odporności ogniowej EI30 i oddymiana lub zabezpieczona przed zadymieniem. drzwi otwierające się na korytarz po całkowitym otwarciu nie powinny zawężać go poniżej 140 cm. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji zastosować samozamykacz wymagana obudowa dróg ewakuacyjnych o klasie odporności ogniowej EI 15. dopuszcza się ewakuację przez do trzech sąsiednich pomieszczeń Oświetlenie ewakuacyjne jest wymagane w hali (w wydzielonych w niej częściach) o powierzchni większej niż 2000 m 2 oraz na drogach ewakuacji niedoświetlonych światłem dziennym tzn. w korytarzach wewnętrznych części ZL. Minimalny czas świecenia 60 minut. Wymagane natężenia na drogach ewakuacji 1 lx i 0.5 lx w przestrzeniach. Możliwe jest zastosowanie lamp z 5
własnym akumulatorem z autotestem i sygnalizacją zewnętrzną stanu i wprowadzeniem systemu kontroli stanu punktów oświetleniowych. W związku z projektowaniem części powierzchni bez zaregałowania projekt powinien uwzględniać zastosowanie 0.5 lx w przestrzeniach otwartych i wymaga korekty po wprowadzeniu zagospodarowania hali. 9. Wystrój wnętrz stosowanie do wykończenia wnętrz materiałów łatwozapalnych, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące jest zabronione, na drogach komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji stosowanie materiałów i wyrobów budowlanych łatwozapalnych jest zabronione, w pomieszczeniach przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 50 osób stosowanie łatwozapalnych przegród, stałych elementów wyposażenia i wystroju wnętrz oraz wykładzin podłogowych jest zabronione, okładziny sufitów oraz sufity podwieszane należy wykonywać z materiałów niepalnych lub niezapalnych, nie kapiących i nie odpadających pod wpływem ognia. 10. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych: 11.1. Instalacje elektryczne w instalacjach elektrycznych należy stosować m.in.: 1) złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych, 2) oddzielny przewód ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych, 6
3) urządzenia ochronne różnicowoprądowe lub odpowiednie do rodzaju i przeznaczenia budynku bądź jego części, inne środki ochrony przeciwporażeniowej, 4) wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych, 5) zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń, 6) połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku, 7) zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do konstrukcji ścian i stropów, 8) przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi jeśli ich przekrój nie przekracza 10mm 2, 9) urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej wymagany jest główny przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien być umieszczony w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub złącza i odpowiednio oznakowany. Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie może powodować samoczynnego załączenia drugiego źródła energii elektrycznej, w tym zespołu prądotwórczego z wyjątkiem źródła zasilającego oświetlenie awaryjne, jeśli występuje ono w budynku. Wymagane odrębne wyłączniki dla każdej strefy pożarowej ale możliwe jest wykonanie jednego wyłącznika dla całego obiektu. przewody i kable należy prowadzić w sposób umożliwiający ich wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku. Dopuszcza się prowadzenie przewodów elektrycznych wtynkowych pod warunkiem pokrycia ich warstwą tynku minimum 5mm, 11.2. Wentylacja przewody wentylacyjne powinny być wykonane z materiałów niepalnych, a palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okładziny przewodów wentylacyjnych mogą być stosowane tylko na 7
zewnętrznej ich powierzchni w sposób zapewniające nierozprzestrzenianie ognia, odległości nieizolowanych przewodów wentylacyjnych od wykładzin i powierzchni palnych powinna wynosić co najmniej 0,5m, drzwiczki rewizyjne stosowane w kanałach i przewodach wentylacyjnych powinny być wykonane z materiałów niepalnych, elastyczne elementy łączące, służące do połączenia sztywnych przewodów wentylacyjnych z elementami instalacji lub urządzeniami, z wyjątkiem wentylatorów powinny być wykonane z materiałów co najmniej trudno zapalnych, posiadać długość nie większą niż4m, przy czym nie powinny być prowadzone przez elementy oddzielenia przeciwpożarowego, elastyczne elementy łączące wentylatory z przewodami wentylacyjnymi powinny być wykonane z materiałów co najmniej trudnozapalnych, przy czym ich długość nie powinna przekraczać 0,25m, instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny spełniać następujące wymagania: 1) przewody wentylacyjne powinny być wykonane i prowadzone w taki sposób, aby w przypadku pożaru nie oddziaływały większa siłą niż 1kN na elementy budowlane, a także aby przechodziły przez przegrody w sposób umożliwiający kompensację przewodu, 2) zamocowania przewodów do elementów budowlanych powinny być wykonane z materiałów niepalnych, zapewniających przejęcie siły powstającej w przypadku pożaru w czasie nie krótszym niż wymagany dla klasy odporności ogniowej przewodu lub klapy odcinającej, 3) w przewodach wentylacyjnych nie należy prowadzić innych instalacji, 4) filtry i tłumiki powinny być zabezpieczone przed przeniesieniem się do ich wnętrza palących się cząstek, 8
dopuszcza się zainstalowanie w przewodzie wentylacyjnym wentylatorów i urządzeń do uzdatniania powietrza pod warunkiem wykonania ich obudowy o klasie odporności ogniowej EI60, 11.3. Ogrzewcza Projektowane jest ogrzewanie za pomocą promienników gazowych. Należy zapewnić spełnienie wymagań producenta szczególnie w zakresie lokalizacji określonych dla wybranych promienników. W przypadku ogrzewania gazowego zastosować system detekcji gazu alarmujący o wycieku i odcinający dopływ gazu do urządzeń. Ogrzewanie wodne spełnia wymagania ochrony ppoż. 11.4. Odgromowa Wymagana 12. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie dostosowany do wymagań wynikających z przyjętego scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru, a w szczególności: stałych urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pożarowej, dźwiękowego systemu ostrzegawczego, instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, urządzeń oddymiających, dźwigów dostosowanych do potrzeb ekip ratowniczych: W częściach ZL możliwy jest pożar w każdym pomieszczeniu z podobnym prawdopodobieństwem właściwym dla obiektów użyteczności publicznej. Rozwój pożaru powinien być ograniczony do jednego pomieszczenia. W budynku zapewniono spełnienie wymagań wynikających z warunków technicznych, co stanowi podstawę do nie wskazywania dodatkowych zabezpieczeń. W części produkcyjno - magazynowej prawdopodobieństwo powstania pożaru można określić nawet jako niższe niż w strefach ZL. Natomiast szybkość rozwoju pożaru można określić jako małą lub średnią w części produkcyjnej oraz szybką w części magazynowej z uwagi na sposób magazynowania regały wysokiego składowania. Również w tych obszarach nie przewiduje się zastosowania dodatkowych, nie wynikających z przepisów instalacji i urządzeń ppoż. 12.1. Instalacja sygnalizacji pożaru Nie wymagana wprost przepisami dotyczącymi warunków technicznych. W przypadku realizacji oddymiania w magazynie dla możliwości zastosowania klasy 9
odporności pożarowej E i realizacji go wg standardu NFPA 204 instalacja wymagana. 12.2. Instalacje gaśnicze nie wymagane, 12.3. DSO nie wymagane, 12.4. Instalacja oddymiania Wymagana przy zastosowaniu w magazynie klasy odporności pożarowej E. W przypadku realizacji oddymiania z zastosowaniem innych standardów niż NFPA 204 możliwe jest zastosowanie instalacji samoczynnej z otwieraniem klap poprzez zamki topikowe. Konieczne automatyczne otwieranie bram napowietrzających. Obiekt należy traktować jak magazyn wysokiego składowania. 12.5. Hydranty wewnętrzne W strefie ZL instalacja hydrantów wewnętrznych nie jest wymagana. Zarówno część produkcyjną jak i magazynową należy wyposażyć w instalacje hydrantów wewnętrznych 52 zapewniających pełne zabezpieczenie obiektu i spełnienie następujących wymagań: 1. Hydranty powinny być umieszczone na wysokości 1.35 m od podłogi z tolerancją 10 cm, 2. Ciśnienie na zaworze odcinającym powinno zapewniać wydajność hydrantu nie mniejszą niż 2.5 l/sek i być nie mniejsze niż 0.2 MPa 3. Maksymalne ciśnienie robocze nie powinno przekraczać 1.2 MPa, 4. Przewody powinny być wykonane ze stali lub być obudowane materiałami o klasie odporności ogniowej EI 60. 5. Wymagane umieszczenie hydrantów na sieci obwodowej zasilanej z dwóch stron w miejscach możliwie jak najbardziej odległych od siebie 6. Wymagane zapewnienie wydajności jednocześnie działających 4 hydrantów 7. Należy zapewnić możliwość odłączania zasuwami lub zaworami tych części przewodów zasilających, które znajdują się między doprowadzeniami zasilającymi sieć obwodową, na której umieszczone są hydranty 8. Możliwe jest wyposażenie hydrantów lokalizowanych przy wejściach do hal w dwa odcinki węża. Z uwagi na wysokość składowania wskazuje 10
się potrzebę określania lokalizacji hydrantów dla zasięgu mniejszego o 5 m od długości zastosowanego węża. 12.6.Wyposażenie w gaśnice Obiekt powinien być wyposażony w przenośne gaśnice, w których jedna jednostka środka gaśniczego 2kg (lub 3 dm 3 ) zawartego w gaśnicy powinna przypadać na każde 100 m 2 powierzchni także w budynku socjalno administracyjnym. W części produkcyjnej (poza pomieszczeniem zasypu) 2 kg/300 m 2 Gaśnice powinny być rozmieszczone. 1) W miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: a) przy wejściach do budynku, b) na klatkach schodowych, c) na korytarzach, d) przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz, 2) W miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła, 3) Długość dojścia do gaśnicy nie może przekraczać 30m, 4) Minimalna szerokość dostępu 1m, 13.Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru: Wymagana wydajność źródeł wody do zewnętrznego gaszenia pożaru wynosi 30 dm 3 /s i powinna być zapewniona z obwodowej sieci hydrantowej z hydrantami nadziemnymi H 80. Wodę można zapewnić jako zapas w zbiorniku przeciwpożarowym o minimalnej pojemności co najmniej 30 x 4 x 60 x 60 min = 432 m 3 lub jako uzupełnienie o pojemności zależnej od wydajności sieci hydrantowej. 14.Drogi pożarowe: Dojazd pożarowy wymagany jest do strefy pożarowej, traktowanej jako odrębny budynek, magazynu. Powinien przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynku. Dojazd pożarowy powinien zapewniać możliwość przejazdu bez zawracania lub być zakończony placem manewrowym o wymiarach co najmniej 20 x 20 m. Dojazd 11
powinien być oddalony od ściany budynku o 5-25 m. Pomiędzy tą drogą a ścianą budynku nie powinny występować stałe elementy zagospodarowania terenu o wysokości przekraczającej 3m lub drzewa. Wymagana nośność dojazdu pożarowego 100kN. Minimalna szerokość dojazdu 4 m, nachylenie nie większe niż 5 %. Zewnętrzne promienie skrętu co najmniej 11 m 15. Pozostałe wymagania obiekty powinien być oznakowane pożarniczymi tablicami informacyjnymi i znakami ewakuacyjnymi, dla obiektów powinna zostać opracowana i wdrożona Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego. opracował : Ryszard Czaplewski Podstawy prawne 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 zm.: Dz. U. z 2003r. Nr 33, poz. 270; Dz. U. z 2004r. Nr 109 poz. 1156; Dz. U. z 2008r. Nr 201, poz. 1238, Dz. U. z 2009r. Nr 56, poz. 461), 2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010r, Nr 109 poz. 719) 12
3. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 roku (Dz. U. z 1991 r Nr 81, poz. 385 z późn. zmianami), 4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. z 2009r. Nr 124, poz. 1130); 5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. z 1994 r Nr 89, poz. 414 z późniejszymi zmianami), 13