Ćw. 7 DENTYFKACA WYBANYCH ODZAÓW ZUśYCA ZU METALOWYCH ELEMENTÓW MASZYN OPS STANOWSKA BADAWCZEGO. W skład stanowiska badawczego wcodzą wcodz następujące urządzenia dzenia i przyrządy: przyrz urządzenie dzenie słuŝące słuŝą do ścierania cierania próbek etalowyc, zilustrowane na rys. 1.35, waga analityczna o dokładności dokładno waŝenia 1[g], ikroskop poiarowy o dokładności dokładno poiaru [µ], ], stół laboratoryjny, na który znajduje się si instrukcja przeprowadzenia badań bada oraz instrukcja obsługi przyrz przyrządów poiarowyc. Badana próbkę walcową walcow 1 ustaloną w ucwycie dźwigni wigni obci obciąŝono za poocą cięŝarków arków 3. Powierzcnia czołowa nierucoej próbki współpracuje z powierzcnią walcowej rucoej przeciwpróbki 4. Przeciwpróbka walcowa ustalona jest na wale napędzany napędzany przez silnik elektryczny 5 za po pośrednictwe dwustopniowej przekładni pasowej. Częściowe Cz ciowe zanurzenie przeciwpróbki w oleju znajdujący sięę w naczyniu 6 powoduje przenoszenie środka sarującego saruj do strefy współpracy ciernej próbki i przeciwpróbki. Pośredni Po redni wałek przekładni pasowej napędza prądnic ądnicę tacoetryczną 7. Prędkość ść obrotow obrotową wałka pośredniego redniego odczytuje się z ekranu elektronicznego wska wskaźnika nika 8. ys. 1.35. Sceat stanowiska laboratoryjnego do badania zuŝycia zu ściernego. ciernego.
ZAKES EALZAC BADAŃ. Badanie naleŝy wykonać dla trzec próbek wykonanyc z róŝnyc ateriałów zarówno w warunkac tarcia płynnego oraz tarcia tecnicznie sucego. NaleŜy wyznaczyć wartości wskaźników zuŝycia ściernego próbek etalowyc oraz wypełnić tabelę 1. SPOSÓB WYKONANA BADAŃ. W celu przeprowadzenia badań naleŝy wykonać następujące czynności: 1) przygotować urządzenia i przyrządy poiarowe do wykonania badań według zaleceń zawartyc w instrukcji obsługi, ) oczyścić badaną próbkę, 3) dokonać poiaru asy, wysokości i objętości próbki, 4) ustalić próbkę w ucwycie dźwigni, 5) obciąŝyć dźwignię cięŝare o wartości podanej przez prowadzącego zajęcia, 6) urucoić silnik elektryczny, 7) włączyć stoper elektryczny na czas określony przez prowadzącego, 8) zierzyć tacoetre prędkość wałka pośredniego, Znając przełoŝenie przekładni pasowej naleŝy odczytaną za poocą tacoetru wartość prędkości obrotowej przeliczyć na wartość prędkości obrotowej wałka napędzającego przeciwpróbkę. Znając średnicę zewnętrzną przeciwpróbki walcowej naleŝy obliczyć jej prędkość liniową w punkcie styku z próbką stalową. Wartość ta równa się wartości prędkości względnej współpracującyc eleentów. 9) wyłączyć silnik po upływie określonego czasu, 10) wyjąć próbkę z ucwytu i oczyścić, 11) dokonać poiaru asy, wysokości i objętości próbki, 1) powtórzyć eksperyent wprowadzając poiędzy próbkę, a przeciwpróbkę warstwę środka sarującego, 13) powtórzyć badania dla pozostałyc próbek. OPACOWANE WYNKÓW. Opracowanie wyników badań polega na obliczeniu i zapisaniu w Tabeli 1 wartości następującyc wielkości: - asowe zuŝycie ścierne próbki t : t 1 [g],gdzie: (1.4) 1 - asa próbki przed eksperyente [g], - asa próbki po eksperyencie [g];
- liniowe zuŝycie ścierne próbki t : t 1 [],gdzie: (1.5) 1 - wysokość próbki przed eksperyente [], - wysokość próbki po eksperyencie []; - objętościowe zuŝycie ścierne próbki t : t V 1 V [ 3 ],gdzie: (1.6) V 1 - objętość próbki przed eksperyente [ 3 ], V - objętość próbki po eksperyencie [ 3 ]; - wskaźnik asowego zuŝycia ściernego : s - droga tarcia [], s t g,gdzie: (1.7) d s ωτ [],gdzie: (1.8) ω - prędkość kątowa przeciwpróbki, Π n rad ω 60 s,gdzie: (1.9) n prędkość obrotowa wału napędzającego przeciwpróbkę [s -1 ], d - średnica zewnętrzna przeciwpróbki [], τ - czas trwania eksperyentu [s]; - wskaźnik liniowego zuŝycia ściernego : s [ 1] t (1.30) - wskaźnik objętościowego zuŝycia ściernego : s 1 V t 3 (1.31) V - intensywność asowego zuŝycia ściernego : t g τ (1.3) s - intensywność liniowego zuŝycia ściernego : t τ (1.33) s - intensywność objętościowego zuŝycia ściernego : t 3 (1.34) τ s
- względna odporność na asowe zuŝycie ścierne: 1 s g - względna odporność na liniowe zuŝycie ścierne: 1 s - względna odporność na objętościowe zuŝycie ścierne: 1 s 3 (1.35) (1.36) (1.37) Wartości obliczonyc wskaźników zuŝycia ściernego badanyc etalowyc eleentów aszyn naleŝy uieścić w Tabeli. TABELE POMAOWE. Tabela. Zestawienie wartości wskaźników zuŝycia ściernego. Lp. 1 3 1 3 odzaj tarcia tecnicznie suce płynne Wartości obliczonyc wskaźników t t k t ZASADY OPACOWANA WYNKÓW BADAŃ. Wyniki badań powinny zawierać: a) cel badań, b) klasyfikacja rodzajów zuŝycia etalowyc eleentów aszyn, c) definicję oraz sceat przekroju poprzecznego WW, d) fazy procesu eksploatacji, e) definicję poszczególnyc rodzajów tribologicznego zuŝycia eleentów, f) definicję procesów bruzdowania, ikroskrawania, rysowania, ścinania nierówności oraz odrywania nierówności, g) przykłady sposobów zapobiegania zuŝyciu ścierneu, ) opis stanowiska badawczego, i) rysunki i opisy badanyc próbek, j) tabelę wyników badań,
k) wnioski.